PERANAN PERSYARATAN KARUSH-KUHN-TUCKER DALAM MENYELESAIAN PEMROGRAMAN KUADRATIS SKRIPSI AMALIA

Ukuran: px
Mulai penontonan dengan halaman:

Download "PERANAN PERSYARATAN KARUSH-KUHN-TUCKER DALAM MENYELESAIAN PEMROGRAMAN KUADRATIS SKRIPSI AMALIA"

Transkripsi

1 PERANAN PERSYARATAN KARUSH-KUHN-TUCKER DALAM MENYELESAIAN PEMROGRAMAN KUADRATIS SKRIPSI AMALIA 58 DEPARTEMEN MATEMATIKA FAKULTAS MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN ALAM UNIVERSITAS SUMATERA UTARA MEDAN 9 Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

2 PERANAN PERSYARATAN KARUSH-KUHN-TUCKER DALAM MENYELESAIAN PEMROGRAMAN KUADRATIS SKRIPSI Dauka utuk elegkap tugas da eeuh syarat ecapa gelar Saraa Sas AMALIA 58 DEPARTEMEN MATEMATIKA FAKULTAS MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN ALAM UNIVERSITAS SUMATERA UTARA MEDAN 9 Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

3 PERSETUJUAN Judul : PERANAN PERSYARATAN KARUSH KUHN QQQQQQQQQQQQQQQQQ.gTUCKER DALAM MENYELESAIKAN QQQQQQQQQQQQQQQQQ.PEMROGRAMAN KUADRATIK Katagor : SKRIPSI Naa : AMALIA Noor Iduk Mahasswa : 58 Progra Stud : PROGRAM (S) MATEMATIKA Departee : MATEMATIKA Fakultas : MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN qqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqalam (FMIPA) UNIVERSITAS SUMATERA qqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqkutara Kos Pebbg : Dluluska d Meda, Deseber 9 Pebbg Pebbg Drs. H. Halud Paata Drs. Marwa Harahap, M.Eg NIP NIP Dketahu/Dsetuu oleh Departee Mateatka FMIPA USU Ketua, Dr. Sab Suwlo, M.Sc NIP Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

4 PERNYATAAN PERANAN PERSYARATAN KARUSH KUHN TUCKER DALAM MENYELESAIAN PEMROGRAMAN KUADRATIS SKRIPSI Saya egaku bahwa skrps adalah hasl karya saya sedr, kecual beberapa kutpa da rgkasa yag asg-asg dsebutka suberya. Meda, Deseber 9 AMALIA 58 Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

5 v PENGHARGAAN Pu da syukur peuls ucapka kehadrat Allah SWT karea atas berkah da rahat- Nya kepada peuls hgga dapat eyelesaka skrps. Pada kesepata peuls egucapka bayak tera kash kepada :. Bapak Drs. Marwa Harahap, M.Eg da Bapak Drs. H. Halud Paata, selaku pebbg pada peyelesaa skrps yag telah eberka bbga, pegaraha serta peerksaa terhadap skrps sehgga dapat selesa dega bak.. Bapak Dr. Sab Suwlo, M.Sc da Drs. Hery Ra Stepu, M.S, selaku Ketua da Sekretars Jurusa Mateatka, Fakultas Mateatka da Ilu Pegetahua Ala, Uverstas Suatera Utara.. Bapak Prof. DR. Eddy Marlato, M.Sc, selaku Deka Fakultas Mateatka da Ilu Pegetahua Ala Uverstas Suatera Utara, seluruh Staf Pegaar urusa Mateatka yag telah eddk peuls selaa egkut perkulaha.. Ayahada da Ibuda tercta, abag da kakak, serta seluruh keluarga yag telah eberka seagat da dukuga yag tak terla hargaya. 5. Reka-reka ahasswa Mateatka stabuk 5, khususya Dep, Feby, Nea, Ra, Sudar, Yu, Adka, Radh, Satr, da ash bayak lag yag tdak ugk dsebutka satu persatu, tera kash atas batuaya. Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

6 v ABSTRAK Salah satu betuk khusus dar perasalaha perograa oler adalah asalah perograa kuadratk. Daa perograa kuadratk elk fugs tuua yag berbetuk kuadratk da fugs kedala berbetuk ler. Dala peelta dracag sebuah peyelesaa perasalaha perograa kuadratk dega egguaka persyarata Karush Khu Tucker. Syarat yag harus dpeuh utuk optu adalah bahwa turua parsal pertaa dar fugs tuua terhadap seua varabel da pegal lagrage berla ol. ( λ ( ) ) g Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

7 v ABSTRACT Oe partcular for of olear prograg s a quadratc prograg proble. Ths quadratc prograg where the obectve fucto whch has a quadratc for ad the costrat fucto s a lear. I ths research we proposed a quadratc prograg proble solvg usg Karush Khu Tucker requreets. The codto that ust be et for the optu s that the frst partal dervatve of the obectve fucto of all varables ad Lagrage ultpler s zero. ( λ ( ) ). g Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

8 v DAFTAR ISI Halaa Persetuua Peryataa Peghargaa Abstrak Abstract Daftar Is Daftar Tabel Daftar Gabar v v v v v Bab Pedahulua. Latar Belakag. Peruusa Masalah. Taua Pustaka. Tuua Peelta 5.5 Kotrbus Peelta 6.6 Metode Peelta 6 Bab Ladasa Teor. Perograa Noler 7.. Perograa Noler Tak Berkedala 7.. Perograa Noler Berkedala 8. Perasalaha Perograa Kuadrats.. Pelha Portofolo dega Sekurtas Beresko.. Masalah Trasportas dega Dsko Volue pada Baya Pegra Barag. Kovekstas Fugs 6.6. Fugs Koveks atau Kokaf Satu Varabel 7.6. Fugs Koveks da Kokaf utuk Beberapa Varabel 7. Matrks Hessa 9.5 Matrks Defte Postf.6 Persyarata Karush Khu Tucker.7 Masalah Kopleetartas 7 Bab Pebahasa. Perograa Kuadrats Tak Berkedala 9. Perograa Kuadrats Berkedala odfkas spleks. Perograa Kuadrats Karush Kuh Tucker 7 Bab Peutup. Kespula. Sara Daftar Pustaka Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

9 v DAFTAR TABEL Halaa Table. U Kovekstas utuk Fugs Dua Varabel 9 Tabel. Tabel Spleks teras,,, da 9 Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

10 DAFTAR GAMBAR Halaa Gabar. Betu Hpua Koveks da buka Koveks 6 + Gabar. Plot dar f (, ) Gabar. Grafk dar ( ) f 9 Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

11 BAB PENDAHULUAN. Latar Belakag Pesatya perkebaga lu pegetahua da tekolog ebuat ateatka ead sagat petg artya. Oleh karea tu dapat dkataka bahwa perkebaga lu pegetahua da tekolog tersebut tdak lepas dar peraa ateatka. Hapr dapat dpastka bahwa setap baga dar lu da tekolog bak dala usur kaa uu lu ur aupu terapaya eerluka peraa ateatka sebaga lu batuya. Salah satu baga dar ateatka terapa adalah progra lear (lear prograg) yag erupaka suatu odel dar peelta operasoal (operato research) yag dguaka utuk eecahka asalah optas. Dala asalah optas kta dta utuk eetuka la optu (la aksu atau la u) dar suatu fugs ateatk. Nau dala peograa ler seua fugs yag terlbat (fugs tuua da fugs kedala) adalah ler. Meskpu pada dasarya daplkaska pada bayak asalah prakts, asus serg kal tdak sesua. Pada keyataaya, bayak ahl ekoo eeuka draat oleartas yag erupaka suatu atura da buka erupaka suatu perkecuala dala berbaga asalah. Oleh sebab tu, serg kal eag perlu utuk segera egarahka pada asalah perograa oler, sehgga kta efokuska perhata pada area yag petg. Terdapat bayak es asalah perograa oler, tergatug pada karakterstk fugs tuua da fugs kedala. Salah satuya adalah peograa kuadrats yag erupaka betuk khusus dar perograa oler. Daa asalah perograa kuadarats elk kedala ler, tetap fugs tuua Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

12 berbetuk kuadrats. Oleh karea tu, satu-satuya perbedaa atara perograa dega perograa ler terletak d fugs tuuaya yag elbatka pagkat dua dar varabel atau perkala dar dua varabel. Beberapa etode telah dkebagka utuk eyelesaka kasus perograa kuadrats dega asus tabaha fugs tuua erupaka fugs kokaf. Salah satu etode utuk eyelesaka asalah perograa kuadrats adalah dega persyarata Karush-Kuh-Tucker. Metode sagat efektf utuk perasalaha optas oler dega kedala pertdaksaaa.. Peruusa Masalah Dega pedekata persyarata Karush-Kuh-Tucker dapat dperoleh optas dar perograa kuadrats. Dala hal kods yag perlu dperhatka adalah egkut syarat cukup agar edapatka la-la varabel yag optal utuk ecapa hasl yag dgka.. Taua Pustaka. Perograa Kuadrats Perograa kuadrats adalah asalah optas daa eaksuka atau euka fugs tuua yag berbetuk kuadrats dega fugs kedalaya berbetuk persaaa atau pertdaksaaa ler. Betuk fugs kuadrats dega varabel (,..., ) f ( ) c + qk k k adalah :, Dega egguaka otas atrks aka persaaa datas dapat dsederhaaka ead Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

13 f T ( ) c + Q Dega kedala A b da Daa: Q A c b R atrks setrs () yag dkeal uga dega atrks Hessa R atrks kedala R vektor kolo dar varabel keputusa R vector bars dar fugs tuua R vector kolo dar kedala baga kaa T trasposs atrks Adaya faktor pada fugs tuua erupaka kostata q (elee dar Q ) daa q q. Maka setelah elakuka perkala atrks da vektor aka fugs tuuaya dyataka dala q, dala peulaha gada c (elee c) da utuk tap suku dega sehgga - q erupaka koefse dar. Ketka aka ( q + q ), sehgga q adalah koefse total utuk perkala da. Ketka fugs obektf f () adalah cebug sepura (kokaf) utuk seua daerah layak dperoleh ttk yag erupaka u lokal da uga global. Maka dala kods sepert ea bahwa Q adalah defte postf.. Kods Karush-Kuh-Tucker Pada tahu 95 Kuh Tucker egeukaka suatu tekk optsas yag dapat dguaka utuk pecara ttk optu dar suatu fugs yag berkedala. Metode Karush Kuh Tucker dapat dperguaka utuk ecar solus yag optu dar suatu fugs tapa eadag sfat dar fugs tersebut apakah ler atau oler. Jad etode Kuh Tucker bersfat tekk yag uu dala Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

14 pecara ttk optu dar setap fugs. Metode Karush Kuh Tucker dapat dguaka utuk eecahka persoala bak yag oler aupu yag ler. Jka kta eghadap asalah optas dala betuk : Maksuka / uka : f ( X ) Dega kedala : ( X ) / Z dega t X,,..., } { g dega,,,, X (ulah kedala lebh kecl dar varabel) Pertaa tulska kebal persyarata-persyarata yag tak egatve sepert,,...,, sehgga hpua kedalaya adalah + persyarata ketdaksaaa yag asg-asg dega tada lebh kecl dar pada atau saa dega. Keuda tabahka varabel-varabel kurag, +,..., + + berturutturut pada ruas kr dar kedala-kedala tad, yag dega deka erubah taptap ketdaksaaa ead suatu kesaaa. Varabel-varabel kedur (slack varables) yag dtabahka ds berbetuk suku-suku kuadrat utuk ea bahwa ereka tak egatf. Keuda betuk fugs Lagrage : + [ + ] λ[ + ] L f ( X ) λ g ( X ) + + Utuk persaaa λ,...,, λ λ + adalah pegal-pegal Lagrage. Terakhr selesaka sste L (,,..., + ) L λ (,,..., + ) λ (,,..., + ) Persaaa-persaaa datas ebetuk persyarata Karush-Kuh-Tucker utuk aksas ataupu as progra ler da oler. Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

15 5. Kods Optal dala Perograa Kuadrats Prosedur egguaka Kods Karush-Kuh-Tucker utuk eecahka suatu asalah optas dala perograa kuadrats dega kedala berupa suatu pertdaksaaa, secara essesal elbatka lagkah-lagkah yag saa sepert halya dala egguaka teorea Lagrage utuk eecahka asalah optas dega kedala berupa persaaa, yatu pertaa betuklah suatu Lagragea L.[] Jad dala hal dbetuk suatu fugs L T (, y) Q + c + y ( A b) Daa y adalah bars vektor des. Maka kods Karush-Kuh-Tucker utuk lokal u eeuh L T,,,..., c + Q + ya L y,,,..., A b L,,,..., ( ) y g,,,..., T T T ( c + Q + A y) y ( A b),,,..., y,,,..., y Daa y R surplus varabel oegatf v R slack varabel oegatf.. Tuua Peelta Adapu tuua peulsa adalah eguraka cara da persyarata Karush- Kuh-Tucker utuk edapatka la optu (la aksu atau la u) dar perograa kuadrats. Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

16 6.5 Kotrbus Peelta Sela utuk tabaha lteratur da pegetahua pebaca egea etode yag dapat dguaka dala eetuka la optu dar peograa kuadrats, dala bdag ekoo peelta uga berafaat utuk ebatu eforulaska perograa kuadrats dala pelha portofolo da sekurtasya yag beresko..6 Metode Peelta Metode peelta dala tulsa adalah :. Mebuat forulas odel perograa kuadrats dala betuk persyarata Karush-Kuh-Tucker. Fugs tuua yag telah dodfkas ead L ( ) f ( X ) + g ( X ), λ λ ; harus sesua pada ttk tersebut. Meghtug ttk-ttk krts da egu la utuk fugs obektf pada setap ttk-ttk krts tersebut yag ebuat la fugs obektf ead optu.. Mecar seua solus (,λ) dala hpua persaaa berkut L Daa L λ (, λ) (, λ) ;,,..., ; λ L λ (, λ) ;,,..., l λ 5. Dperoleh ttk-ttk krts yag erupaka solus optal dar perograa kuadrats. Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

17 7 BAB LANDASAN TEORI. Perograa Noler Perograa oler erupaka perograa dega fugs tuuaya saa atau bersaa dega fugs kedala berbetuk oler yatu pagkat dar varabelya lebh dar satu. Salah satu betuk uu asalah perograa oler adalah utuk eetuka (,,..., ) Maksuka / Muka : f ( ) sehgga ecapa tuua utuk: g da Dega kedala : ( ) Dega f ( ) da ( ) keputusa. g erupaka fugs yag dketahu dega varabel Terdapat bayak es asalah perograa oler dala berbaga betuk. Hal tergatug pada karakterstk fugs tuua da kedalaya. Perograa oler dapat epuya kedala ataupu tdak epuya kedala... Perograa Noler Tak Berkedala Perograa oler tak berkedala erupaka asalah optas yag tdak elk batasa-batasa, sehgga utuk (,..., ) tuua adalah Maksuka / Muka : f ( ), epuya fugs Syarat perlu da cukup agar suatu peyelesaa * erupaka peyelesaa optal saat f() erupaka fugs yag dapat dturuka adalah Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

18 8 f Pada *, utuk,,..., Daa f ( ) erupaka fugs kokaf, kods uga ecukup, sehgga ecar solus utuk * tereduks ead peyelesaa dar sste persaaa yag dperoleh dega turua parsal saa dega ol. Ketka varabel elk kedala oegatvtas atau, kods yag dperluka da ugk cukup aka berubah ead f pada pada * *,, ka ka * * > Utuk setap. Setelah ttk krts yag eeuh kods dketahu, asg-asg ttk dgologka sebaga aksu atau u lokal ka fugs tersebut bersfat koveks ataupu kokaf dsektar ttk tersebut. Maksu da u global aka dteuka dega ebadgka u lokal da aksu lokal da keuda egu la dar fugs tersebut dega sebaga varabel edekat atau +. Jka fugs dketahu koveks aupu kokaf, aka ttk krtsya pastlah erupaka u global aupu kasu globalya... Perograa Noler Berkedala Perograa oler berkedala erupaka asalah optas yag elk batasa-batasa, sehgga utuk (,..., ),, aka betuk stadard utuk progra-progra tak ler yag egadug haya kedala-kedala kesaaa (equalty) adalah Maksuka / Muka : f ( ) Dega kedala : g ( ) g ( ) Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

19 9 Ds (ulah kedala lebh kecl darpada varabel), ka terad bahwa >, aka basaya tdak dapat dselesaka. Pada progra as dapat dubah ke dala betuk progra aksas dega egalka fugs obektf -. Suatu etode yag dapat dpaka utuk eyelesaka asalah optas adalah etode pegal Lagrage. Metode pegal Lagrage dplh karea prsp keraya sederhaa da udah degert. Metode dula dega pebetuka fugs Lagraga yag ddefska sebaga: L ( X, λ ) f ( X ) + λ g ( X ) Teorea: Syarat perlu bag sebuah fugs f(x) dega kedala g (X), dega,,..., agar epuya u relatf pada ttk X* adalah dervas parsal pertaa dar fugs Lagrageya yag ddefska sebaga L L(,...,, λ, λ,..., λ ) terhadap setap argueya epuya la ol., Teorea: Syarat harus bag sebuah fugs f(x) agar epuya u (atau au) relatf pada ttk X* adalah ka fugs kuadrat, Q, yag ddefska sebaga Q L devaluas pada X X* harus deft postf (atau egatf) utuk setap la dx yag eeuh seua kedala. Syarat perlu agar Q L ead deft postf (atau egatf) utuk setap varas la dx adalah setap akar dar poloal, z, yag ddapat dar detera persaaa d bawah harus postf (atau egatf). Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

20 ( L z) L L g g g M M L ( L z) L g g g M M L L O L g g g M K K K K K K K K L L M ( L z) g g g M g g g M M g g g M M K K K K K K K K g g M g M * L( X,λ) Dega L da g g * ( X ) Pegal Lagrage epuya art secara fsk yag eark. Msalka terdapat perasalaha optas dega satu kedala sebaga berkut: Maksuka / Muka : f ( ) Dega kedala : g ( ) b Fugs Lagrage-ya adalah L ( X, λ) f ( X ) + λ( b g( X )) Syarat perlu utuk peyelesaa datas adalah : L utuk,,..., da L λ Persaaa datas eghaslka : f g λ utuk,,..., ( X ) b g atau b g Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

21 Maka : f g λ utuk,,..., f g atau λ atau atau f λ g f g λ df dg Meghaslka hasl yag fal yatu : df λdb atau df λ * db Dar Persaaa dapat dtark kespula bahwa: pada peyelesaa optu, perubaha fugs tuua f, berbadg lurus dega perubaha kedala b dega faktor sebesar pegal Lagrage λ. Betuk stadard dar progra-progra tak ler yag egadug haya kedala-kedala ketdaksaaa adalah : Maksuka / Muka : f ( ) Dega kedala : ( ) g utuk,,..., Kuc dar peagaa perasalaha d atas adalah erubah kedala pertdaksaaa ead persaaa dega eabah varabel slack. Masalah perograa dtada dega adaya kedala-kedala yag saa sepeuhya dega perograa ler. Seua fugs kedala g ( ) adalah ler, tetap fugs tuua f ( ) berbetuk oler. Masalah dpertbagka secara sederhaa dega haya elk satu fugs oler yag dperhtugka, bersaa dega daerah layak dar perograa ler. Seulah algorta khusus yag ddasar atas perluasa etode spleks telah dkebagka utuk eperhtugka fugs tuua yag oler. Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

22 . Perasalaha Perograa Kuadrats Masalah perograa kuadrats elk fugs tuua yag berbetuk kuadrats yag elbatka da ( ) da elk kedala berbetuk ler. Perograa kuadrats sagat petg karea dapat dterapka pada berbaga asalah yag ada. Beberapa cotoh kasus yag erupaka asalah dar perograa kuadrats adalah :.. Pelha Portofolo dega Sekurtas Beresko Saat para aer professoal dar portofolo besar basa egguaka odel koputer berbass perograa oler utuk eadu pekeraa ereka. Oleh karea tu verstor harus eperhatka bak ekspetas pedapata aupu resko vestas, perograa oler dguaka utuk eetuka portofolo yag pada asus tertetu dapat eghaslka kesebaga optal atara kedua factor tersebut. Pedekata sebaga besar erupaka hasl rset yag dlakuka oleh Harry Markowtz da Wlla Sharpe, peeag hadah obel tahu 99 dala bdag ekoo karea hasl rsetya tersebut. Model perograa oler utuk asalah dapat druuska sebaga berkut. Msalka terdapat ses saha/sekurtas yag sedag dpertbagka utuk asuk dala portofolo, da varabel keputusa (,,..., ) dar saha yag asuk dala portofolo. μ da adalah share σ adalah (estas) rata-rata da varas asg-asg utuk pedapata setap share dar saha, dega sebaga ukura resko dar saha. Utuk,,..., ( ) σ, adalah σ kovaras dar pedapata setap share atara saha da saha. Oleh karea tu sult egestas seluruh la σ, lagsug dar R ( ) da varas ( ) R σ da σ. Keuda, la ekspetas V dar total pedapata keseluruha portofolo adalah ( ) μ Da V ( ) σ Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

23 Dega V ( ) egukur resko yag terasosas dega portofolo. Salah satu cara utuk epertbagka kesebaga atara dua faktor adalah dega egguaka V ( ) sebaga fugs tuua utuk dalka da egguaka kedala yag eastka R ( ) tdak lebh kecl dar ekspetas pedapata u yag dapat dtera. Model perograa oler yag legkap adalah Muka V ( ) σ Dega kedala μ p L B utuk,,..., dega L adalah ekspetas pedapata u yag dapat dtera, P adalah harga tap share dar saha da B adalah ulah uag yag daggarka utuk portofolo. Utuk elh la L yag sesua agar tercapa kesebaga terbaok atara R ( ) da ( ) V relatf sult. Jad darpada berhet dega satu plha la L, pedekata perograa oler paraetrc basa dguaka utuk ebagktka solus optal sebaga fugs L pada ksara la L yag lebar. Lagkah selautya adalah egevaluas R ( ) da ( ) V utuk solus optal tersebut da elh solus yag eberka kesebaga atara dua la tu. Prosedur serg dsebut pebagkta solus pada batas efse dar grafk dua des ttk-ttk R( ), V ( )} utuk la yag layak. Alasaya adalah ttk { ( ), V ( )} { R yag optal utuk (pada beberapa la L ) past terletak pada batas daerah layak setap la optal dsebut efse karea tdak ada solus layak la yag sekuragkuragya elk satu la ukura yag saa R atau V da lebh bak pada ukura yag la (la V yag lebh kecl atau la R yag lebh besar). Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

24 .. Masalah Trasportas dega Dsko Volue pada Baya Pegra Barag Jes aplkas dar asalah trasportas dega volue pada baya pegra barag adalah eetuka recaa yag optal utuk egrka barag dar berbaga suber ke berbaga tepat tuua pegra, dega kedala suber da pertaa, dega tuua utuk ealka total baya pegra. Kta asuska baya pegra per ut dar suber tertetu ke tuua pegra adalah tetap, tapa eperhatka ulah pegra. Pada keyataaya, baya ugk tdak tetap. Dsko volue kadag terseda utuk pegra dala ulah yag besar sehgga baya argal pegra satu atau lebh ut ugk aka egkut pola bla ulah pegra besar aka baya argal uga aka seak besar begtu uga sebalkya. Dega deka haslya adalah baya yag terad dar pegra ut dberka dala betuk fugs oler C ( ), yag erupaka fugs pooga ler saa dega baya argal.. kosekuesya, ka setap kobas dar suber da tuua elk fugs baya pegra yag saa aka baya pegra ut dar suber (,,..., ) ke tuua (,,..., ) dyataka dega fus oler C ) sehgga keseluruha fugs tuua dalka adalah f ( ( ) C ( ) Meskpu dega fus tuua yag oler, kedala dar perasalaha adalah kedala ler khusus yag sesua dega odel perasalaha traportas. Dar cotoh-cotoh kasus datas aka dapat kta tulska betuk stadard dar perograa kuadrats yatu Muka : f ( ) c + q Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

25 5 Dega egguaka otas atrks aka persaaa datas dapat dsederhaaka ead T Muka : f ( ) c + Q Dega kedala: A b da Daa: Q A c b R atrks setrs () yag dkeal uga dega atrks Hessa R atrks kedala R vektor kolo dar varabel keputusa R vector bars dar fugs tuua R vector kolo dar kedala baga kaa T trasposs atrks Adaya faktor pada fugs tuua erupaka kostata q (elee dar Q ) daa q q. Maka setelah elakuka perkala atrks da vektor aka fugs tuuaya dyataka dala q, dala peulaha gada c (elee c) da utuk tap suku dega sehgga - q erupaka koefse dar. Ketka aka ( q + q ), sehgga q adalah koefse total utuk perkala da. Beberapa algorta telah dkebagka utuk khasus perograa kuadrats dega fus tuua erupaka fugs kokaf. Satu cara utuk ebuktka bahwa fugs tuua erupaka fugs kokaf adalah dega ebuktka kods yag sepada dega T Q. Utuk seua yatu Q erupaka atrks defte postf. Peyelesaa dar asalah perograa kuadrats dapat dlakuka dega pedekata kods persyarata Karush Kuh Tucker keuda dyataka ulag dala betuk yag rp dega progra ler, sehgga eperudah ecar solus optalya. Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

26 6. Kovekstas Fugs Kosep kovekstas serg dguaka dala bdag peelta operasaal, terutaa dala ruag lgkup perograa oler. Kosep fugs koveks berhubuga lagsug dega hpua koveks. Jad, ka f (,..., ), adalah fugs koveks aka kupula ttk-ttk yag terletak datas atau pada grafk ( ), ebetuk hpua koveks. Hal yag saa, kupula ttk yag f,..., terletak d bawah atau pada grafk fugs kokaf adalah hpua koveks. Hpua koveks epuya sfat petg yatu utuk beberapa hpua koveks, kupula ttk yag berada dala seua hpua (rsa dar hpua koveks) uga erupaka hpua koveks. Dega deka, kupula ttk yag terletak d atas atau pada fugs koveks da d bawah atau pada fugs kokaf adalah erupaka hpua koveks uga. Jad, hpua koveks dapat dlhat secara tutf sebaga kupula ttk dega batas atas fugs koveks da batas bawah fugs kokaf. Sebuah hpua vektor berdes- adalah koveks ka utuk dua vektor yag terasuk dala hpua berlaku bahwa peggal gars (le seget) atara kedua vektor uga terasuk dala hpua. C C Q P S Peggal gars atara P da Q R Gabar. Betuk Hpua Koveks da Buka Koveks Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

27 7.. Fugs Koveks atau Kokaf Satu Varabel Defs : Fugs satu varabel f ( ) dsebut fugs koveks ka setap pasaga la, katakalah da ( < ), f [ + ( λ) ] λf ( ) + ( λ) f ( ) λ utuk seua la λ yag eeuh < λ <. Fugs tersebut erupaka fugs koveks ketat ka dapat dgat < da erupaka fugs kokaf (fugs kokaf ketat) ka peryataa dgat dega (atau dega > ). f ( ) bersfat koveks ka utuk setap pasag ttk pada grafk f ( ), sege gars yag eghubugka kedua ttk terletak pada ataupu datas grafk f ( ) da begtu uga sebalkya utuk fugs kokaf. Tepatya ka eelk turua kedua, aka f ( ) bersfat koveks ka da haya ka f ( ) / d > la yag ugk. d utuk setap U kovekstas utuk fugs satu varabel : Pertbagka fugs satu varabel f ( ) yag eelk turua kedua utuk setap la yag ugk. Dega deka, fugs f ( ) dapat bersfat: d f ( ). Koveks ka da haya ka d. Koveks ketat ka da haya ka. Kokaf ka da haya ka d f d. Kokaf ketat ka da haya ka ( ) d f d utuk setap la yag ugk. ( ) > utuk setap la yag ugk. utuk setap la yag ugk. d f d ( ) < utuk setap la yag ugk... Fugs Koveks da Kokaf utuk Beberapa Varabel Kosep fugs koveks da kokaf dar satu varabel dapat dgeeralsaska utuk fugs dega lebh dar satu varabel. Dega deka, saat f ( ) dgatka dega fugs f (,..., ), defs ash dterapka apabla dgatka oleh (,,..., ). Hal yag saa, peafsra geoetr yag berhubuga uga berlaku Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

28 8 setelah geeralsas kosep ttk da sege gars. Jad, saa dega la (, y) tertetu dtafsrka sebaga sebuah ttk dala ruag dua des. Setap keugka la dar (,..., ) des (ruag Euclde)., dapat dartka sebaga ttk dala ruag Msalaka +, ttk pada grafk f (,,..., ) ead la yag ugk dar ttk [,,...,, f (,,..., )]. Keuda, (,,...,, + ) dkataka terletak d atas, tepat, atau d bawah grafk f (,..., ) la +, tergatug pada yag lebh besar, saa dega atau lebh kecl darpada f (,..., ),. Defs : Sege gars yag eghubugka kedua ttk (,,..., ) da (,,..., ) erupaka peulaha ttk-ttk (,..., ) λ λ λ λ λ λ, [ + ( ), + ( ),..., + ( ) ] dega λ. Jad sege gars dala ruag lagsug dar sege gars dala ruag dua des. des erupaka geeralsas Defs : ( ) f,...,, erupaka fugs koveks ka utuk setap pasag ttk pada grafk ( ) f,...,,, sege gars yag eghubugka kedua ttk tersebut seluruhya terletak d atas atau tepat pada grafk fugs f (,..., ),. Fugs tersebut erupaka fugs koveks ketat ka sege gars tersebut seluruhya terletak datas grafk kecual pada kedua ttk akhrya. Begtu uga sebalkya utuk fugs kokaf da fugs kokaf ketat. Turua parsal kedua dapat dguaka utuk egu fugs bayak varabel koveks atau tdak, eskpu dega cara yag lebh kopleks. Msalya, ka terdapat dua varabel da seua turua parsal ada d seua tepat, u kovekstas ela tga kuattas eeuh pertdaksaaa yag sesua utuk seua la ( ), yag ugk sepert yag dtuukka pada tabel berkut : Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

29 9 Tabel. U Kovekstas utuk Fugs Dua Varabel Kuattas Koveks Koveks Ketat Kokaf Kakaf Ketat ), ( ), ( ), ( d d f d d f d d f d ), ( d f d ), ( d f d > > > > < < ( ) f,...,, adalah koveks ka da haya ka atrks Hessa ya postf defte utuk seua la ( ),...,, yag ugk. U kovekstas selalu dperluka sebaga sfat uu fugs. Aka tetap, beberapa fugs okoveks eeuh syarat kovekstas pada terval tertetu dar varabel. Dega deka, petg utuk ebcaraka fugs yag ead koveks pada daerah tertetu.. Matrks Hessa Matrk Hessa adalah atrk yag setap eleeya dbetuk dar turua parsal kedua dar suatu fugs. Mlsalka f() fugs dega varabel yag elk turua parsal kedua da turua-turuaya kotu, Matrks Hessa dar f() dtuls H adalah f f f f f f f f f H L L O L L L L Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

30 Matrk Hessa dapat dguaka utuk elakuka u turuaa kedua fugs lebh dar satu varabel, yatu utuk egdetfkas optu relatf dar la fugs tersebut. Peggologa ttk stasoer fugs dua varabel dega egguaka Matrks Hessa salka f() F(,...,) adalah fugs berla real daa seua turua parsalya kotu. Msalka adalah ttk stasoer dar F da kta defska H H( ) dega persaaa H F y ( ) daa H (t) adalah Hessa dar F pada Ttk stasoer dapat dgologka sebaga berkut :. adalah suatu u relatf dar F ka H ( ) defte postf. adalah suatu aksu relatf dar F ka H ( ) defte egatf. adalah suatu ttk pelaa dar F ka H ( ) defte Teorea. : Msalka la ege dar atrks H adalah λ, λ, λ,, λ yag ddefska oleh λi H dega I adalah atrks dettas ukura. Maka : () H adalah defte egatf ka da haya ka la ege dar atrks H yatu λ, λ, λ,, λ keseuaya bertada egatf. () H adalah defte postf ka da haya ka la ege dar atrks H yatu λ, λ, λ,, λ keseuaya bertada postf. () H adalah Se defte egatf ka da haya ka la ege dar atrks H yatu λ,,,,, (v) H adalah Se defte postf ka da haya ka la ege dar atrks H yatu λ,,,,, Cotoh : f (, ) Ttk-ttk ekstre harus eeuh syarat: Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

31 f f ( + ) ( + 8) Persaaa d atas dpeuh oleh ttk-ttk (, ); (, 8/); ( /, ); da ( /, 8/) Utuk egetahu ttk yag aa yag au da yag aa yag u, harus dseldk atrk Hessaya. Dervas kedua dar f adalah: f +, 6 f 6 Jad atrk Hessaya ead , H sehgga [ ] f da 6 + H 6 + da H Nla atrk Hessa utuk asg-asg ttk ekstre dsaka d bawah. (, ) Matrks H H H Sfat H Sfat (, ) f (, ) 8 (,) 8, 8, 8, Defte postf Mu 6 + Tak tetu Ttk belok Tak tetu Ttk belok + Defte egatf Maksu Gabar. Plot dar f (, ) Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

32 .5 Matrks Defte Postf Betuk kuadrat pada ( ),...,, adalah ekspres yag dapat kta tuls sebaga [ ] A M..,...,,. Dega A adalah atrks setrk. Jad salka X M aka betuk dapat dtuls sebaga AX X t Defs Betuk kuadrat AX X t dsebut defte postf ka AX X t > utuk seua, sedagka atrks setrk A kta sebut atrks deft postf ka AX X t adalah betuk kuadrat deft postf. Cotoh : Dpuya atrks setrk berkut : a Utuk egka apakah atrks A bersfat defte postf, aka: [ ] AX X t [ ] + + ) ( ) ( ) ( Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

33 ( ) + ( + ) ( + + ) + ( ) Dar s dapat dspulka bahwa atrk A bersfat deft postf karea eeuh: + ( ) + ( ) + kecual ka > Sebalkya atrk A da betuk kuadrat X t AX dsebut :. Defte egatf ka X t AX <, utuk seua.. Sedefte postf ka X t AX, utuk seua.. Sedefte egatf ka X t AX, utuk seua.. Idefte bla tdak terasuk gologa datas. Hpua syarat perlu da syarat cukup utuk betuk-betuk deft postf da egatf. yatu :. Syarat perlu da syarat cukup utuk betuk defte postf. Suatu hpua syarat perlu da syarat cukup betuk postf adalah h h h h >, h h >, h h h >,..., A > h h h h h X t AX sebaga defte Jka or dar A adalah postf, aka X t AX adalah defte postf. Da X t AX haya defte postf, ka or-or postf.. Syarat perlu da syarat cukup utuk betuk defte egatf Suatu hpua syarat perlu da syarat cukup betuk egatf atau setaraya utuk X t AX X t (A) X sebaga defte postf adalah h h h h <, h h >, h h h <,..., ( ) A > h h h h h Daa a adalah elee-elee dar A (buka A) ead defte Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

34 .6 Persyarata Karush Khu Tucker Pada tahu 95 Kuh Tucker egeukaka suatu tekk optsas yag dapat dguaka utuk pecara ttk optu dar suatu fugs yag berkedala. Metode Karush Kuh Tucker dapat dperguaka utuk ecar solus yag optu dar suatu fugs tapa eadag sfat dar fugs tersebut apakah ler atau oler. Jad etode Kuh Tucker bersfat tekk yag uu dala pecara ttk optu dar setap fugs. Metode Karush Kuh Tucker dapat dguaka utuk eecahka persoala bak yag oler aupu yag ler. Jka kta eghadap asalah optas dala betuk : Maksuka / uka : f ( X ) Dega kedala : ( ) / Z dega t X,,..., } { g X dega,,,, X (ulah kedala lebh kecl dar varabel) Pertaa tulska kebal persyarata-persyarata yag tak egatve sepert,,...,, sehgga hpua kedalaya adalah + persyarata ketdaksaaa yag asg-asg dega tada lebh kecl dar pada atau saa dega. Keuda tabahka varabel-varabel kurag, +,..., + + berturutturut pada ruas kr dar kedala-kedala tad, yag dega deka erubah taptap ketdaksaaa ead suatu kesaaa. Varabel-varabel kedur (slack varables) yag dtabahka ds berbetuk suku-suku kuadrat utuk ea bahwa ereka tak egatf. Keuda betuk fugs Lagrage : + [ + ] λ[ + ] L f ( X ) λ g ( X ) + + Utuk λ, λ,..., λ + adalah pegal-pegal Lagrage. Terakhr selesaka sste persaaa Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

35 5 L (,,..., + ) L λ (,,..., + ) λ (,,..., + ) Utuk fugs koveks, syarat perlu da cukup utuk ecapa ttk u dapat dcar egguaka syarat Karush Kuh Tucker. Tetap utuk fugs okovek, syarat Karush Kuh Tucker erupaka syarat perlu saa, tetap belu cukup utuk ecapa optal. Jad utuk asalah es koveks, syarat Karush Kuh Tucker ead syarat perlu da cukup utuk sebuah u/aksu global. Teorea (Frederck S. Hller da Gerald J. Lebera, 99) Msalka f(,y) erupaka fugs varabel. f(,y) erupaka fugs koveks ka da haya ka dpeuh ketga syarat berkut : () d f (, d ) d. f (, d ) d f (, d d ) d f (, ) () d d f (, ) () d Teorea (Frederck S. Hller da Gerald J. Lebera, 99) Suatu fugs varabel f(,y) erupaka fugs kokaf ka tdak eeuh palg tdak satu dar ketga syarat pada teorea, atau dega kata la f(,y) erupaka fugs koveks. Teorea (Frederck S. Hller da Gerald J. Lebera, 99) Utuk perasalaha dega asus f() kokaf da g() koveks, aka syarat perlu da cukup keoptalaya berdasarka teorea berkut. Msalka f ), g ( ), g ( ),..., g ( ) erupaka fugs-fugs yag dapat dturuka aka ( Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

36 6 *,,..., ) erupaka peyelesaa optal utuk asalah progra oler ( apabla terdapat seulah λ utuk f g () + λ,,..., () λ,,..., g () g,,..., (v) λ,,...,,,..., sehgga seua syarat terpeuh : Syarat Karush Kuh Tucker utuk progra oler berkedala : Teorea Dasuska f ), g ( ), g ( ),..., g ( ) erupka fugs yag dapat dturuka ( * aka,,..., ) ead solus optal utuk perasalaha perograa ( oler haya ka terdapat seulah blaga syarat kods Karush Kuh Tucker berkut terpeuh : f g * () λ pada utuk,,..., μ, μ,..., μ sehgga seua () f g λ pada * utuk,,..., () g ( * ) b utuk,,..., λ utuk,,..., (v) [ g ( ) ] * b (v) * utuk,,..., (v) λ utuk,,..., Dapat dlhat dark kods () da (v) eerluka hasl perkala dua kuattas saa deg ol. Oleh karea tu, tap kods eyataka bahwa setdakya salah satu dar kuattas tu harus saa dega ol. Akbatya, kods (v) dapat dgabug dega kods () utuk eyataka ereka dala betuk la sebaga berkut.: g ( * ) b (atau ka μ ) utuk,,..., Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

37 7 Deka pula kods () dapat dgabug dega kods () ead : f g λ (atau ka * ) utuk,,..., Ketka (tdak ada kedala yag berbetuk fugs), ulaha berbla da fugs gabuga (,) ead kods yag ada. Oleh karea tu, utuk >, tap suku dala ulaha egubah kods utuk dega easukka pegaruh dar kedala berbetuk fugs yag bersagkuta. Dala kods datas, μ setara dega varabel dual dala perograaa ler da elk terpretas ekoo yag uga dapat dperbadgka. Aka tetap, μ uga ada dala peurua ateatka sepert dala faktor pegal Lagrage. Pada kods () da (v) haya elakuka peegasa kelayaka dar solus. Kods yag laya eghlagka sebaga besar solus layak laya ead kaddat yag ugk utuk ead solus optal. Corollary Dasuska bahwa ( ) f erupaka fugs kokaf da ), g ( ),..., g ( ) g( erupaka fugs koveks (salaka saa asalah erupaka asalah perograa koveks), dega seua fugs eeuh kods basa. Lalu * * * * (,,..., ) adalah solus optal ka da haya ka seua kods teorea terpeuh..7 Masalah Kopleetartas Saat kta berhadapa dega perograa kuadrats, aka kta harus egetahu terlebh dahulu bagaaa eyelesaka perasalaha perograa oler tertetu dapat dreduks ead eecahka asalah kopleetartas. Dega varabel w,...,, w wp da z, z,..., z p eeuka solus layak utuk kedala w F(z) w z, asalah kopleetartas bertuua Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

38 8 Yag uga eeuh kedala kopleetartas w T z Ds, w da z adalah vektor kolo. F adalah fugs berla vektor yag dketahu, da T eadaka traspose atrks. Masalah tdak elk fugs tuua, sehgga secara teks bukalah ur asalah perograa oler. Hal dsebut asalah kopleetartas karea hubuga kopleeterya. w atau z (atau kedua-duaya) utuk,,..., p Suatu kasus khusus yag petg yatu asalh kopleetartas ler dega F ( z) q + Mz Dega q erupaka vektor kolo yag dketahu da M adalah atrks pp yag dketahu. Algorta yag efse telah dkebagka utuk peecaha asalah dega asus tertetu tetag sfat atrks M. satu es algorta egguaka peutara (pvotg) dar satu solus BF (Basc Feasble) kesolus BF selautya, sepert etode spleks dala perograa ler. Masalah kopleetartas elk aplkas dala teor peraa, asalah kesebaga ekoo, da asalah kesebaga tekk sebaga tabaha sebaga aplkas dar perograa oler. Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

39 9 BAB PEMBAHASAN Dala asalah optas terdapat dua betuk optas yatu, optas fugs tak bersyarat da optas fugs bersyarat. Kta sudah egeal beberapa cara utuk eyelesaka betuk yag pertaa sepert u turua pertaa, u turua kedua, utuk fugs satu varabel, serta u parsal kedua utuk fugs dua varabel, seuaya telah duraka pada bab sebeluya. Sedagka utuk es yag kedua erupaka es yag palg bayak kta upa dala kehdupa yata. Bayak aplkas dar peodela ateatka dala optas fugs yag esyaratka beberapa kods atau syarat utuk dperoleh suatu solus optal. Syarat yag egoptuka fugs tuua. Persoala dega odel tersebut daaka optas bersyarat. Betuk uu dar optas fugs dega kedala adalah tetuka la dar varabel keputusa (la ekstr) (,..., ) fugs dar perasalaha:, yag eaksuka (euka) Maksuka / uka : Z f ( X ) Dega kedala : g ( X )( / ) b g ( X )( / ) b dega,,,, X (,, ) b Daa f(x) erupaka fugs tuua (obectve fucto), da ( ) erupaka fugs kedala. g. Perograa Kuadrats Tak Berkedala Cotoh : Maksalka f ( ) Dega kedala Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

40 - ^ - * y 5 5 f adalah f kokaf da pada Jad, adalah optal. Maksu global karea ( ) Gabar. Cotoh yag egabarka solus optal dapat terletak pada ttk dega la turua egatf, buka ol, karea ttk tersebut terletak pada batas kedala oegatvtas. Solus optal utuk suatu asalah dega satu varabel terletak pada eskpu turuaya berla egatf. Oleh karea tu setap perasalaha yag elk fugs kokaf utuk daksalka pada kedala oegatvtas, epuya turua yag kurag dar satu atau saa dega ol utuk adalah kods yag dperluka da cukup utuk ead optal.. Perograa Kuadrats Berkedala Modfkas Spleks Cotoh : Maksalka : f (, ) Dega kedala : + Peyelesaa : Dala kasus dperoleh c [ 5 ] Q 8 Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

41 A [ ] b [ ] Catat bahwa : T Q [ ] 8 [ ( ) ( + ) 8 ] + 8 q + q q q Megalka dega T Q + egghaslka Yag erupaka baga oler dar fugs tuua utuk cotoh. Oleh karea q da q 8 eggabarka bahwa q erupaka koefse dar dala fugs tuua. Fakta bahwa q q eggabarka bahwa bak q aupu q adalah koefse total utuk perkala da. Kods KKT utuk Perograa Kuadrats Utuk kokrtya, kta ula dega ebetuk kods Karush Kuh Tucker adalah sebaga berkut :. ( ). 5 + μ. ( ). 5 + μ ) (. ( ). + 8 μ. ( ). + 8 μ ) (. +. μ + ) ( 5., 6. μ Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

42 Utuk ula eyataka ulag kods d dala betuk yag lebh tepat, kta edahka kostata dala kods ( ), ( ), da ke ss sebelah kaa da lalu eabahka slack varabel oegatf yag dlabagka dega y, v utuk egubah pertdaksaaa ead persaaa. y,. ( ). + μ + y 5. ( ). 8 μ + y. + + v Perhatka bahwa kods ( ) sekarag dapat dyataka ulag secara sederhaa, yatu eerluka syarat atau y, yatu ( ). y Dega cara yag saa, kods ( ) da dapat dgatka dega ( ). y. μ v Utuk setap dar tga pasag varabel. ),. ), μ, ) dua varabel ( y ( y ( v tersebut dsebut varabel kopleeter,karea haya satu dar dua varabel yag dapat berla sela ol. Betuk baru kods ( ), ( ),da dapat dgabug ead satu kedala yatu : y + y + μ v Yag dsebut kedala kopleetartas. Setelah egalka dega - persaaa utuk kods ( ) da ( ) utuk edapat ruas kaa oegatf, kta sekarag elk betuk yag dgka utuk keseleruha kods sepert yag dtuukka sebaga berkut. + μ y μ y v,, μ, y, y, v y + y + μ v Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

43 Betuk cukup bak karea, kecual utuk kedala kopleetartas, kods adalah kedala perograa ler. Utuk setap asalah perograa kuadrats, kods Karush Kuh Tuckerya dapat dreduks ead betuk dega haya egadug kedala perograa ler dtabah satu kedala kopletartas. Dala otas atrks dapat dtulska betuk uuya adalah T Q + A u y A + v b, u, y, v T T y + u v c T Dega eleet vektor u adalah u dar baga sebeluya da eleeelee vektor kolo y da v adalah slack varabel. Oleh karea fugs tuua asalah asl dasuska kokaf da fugs kedalaya ler sehgga koveks aka corollary teorea pada kods Karush Kuh Tucker dapat dguaka. Oleh karea tu, optal ka da haya ka y, u dav elk la sehgga seua epat vektor eeuh kods d atas. Masalah asl tereduks ead asalah utuk ecar solus layak utuk kedala. Metode Modfkas Spleks Metode odfkas spleks eafaatka kata kuc bahwa, dega perkecuala pada kedala kopleeter betuk kods Karush Kuh Tucker yag telah dperoleh tdak lebh darpada kedala perogra ler. Lebh auh lag, kedala kopleeter eyataka secara sederhaa da tdak lagsug bahwa tdak ugk bag pasaga varabel kopleeter utuk keduaya ead varabel bass (satu-satuya varabel >) saat solus BF ead pertbaga. Oleh karea tu, asalah ead asalah pecara solus BF awal pada tap asalah perograa ler yag eelk kedala, dega kedala tabaha atas dettas dar varabel bass. Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

44 T Pada kasus sederhaa pecara BF awal relatf lagsug dega c < da b, varabel bass awal erupaka elee y da v (dega egalka kupula persaaa pertaa dega -), sehgga solus yag dgka adalah, u, T y c, v b. Kalau tdak, kta perlu eau lebal asalah dega easukka varabel artfcal utuk setap persaaa dega c > (tabahka varabel tersebut pada ruas kr) atau b < (kurabgruas kr dega varabel tersebut lalu kalka kedua ruas dega -) utuk egguaka varabel artfcal ( z, z da seterusya) sebaga varabel bass awal utuk asalah yag dtau ulag tersebut. (Perhatka bahwa plha varabel bass asal eeuh kedala kopleeter, karea baga varabel obass, da u secara otoats) Selautya utuk ecar solus BF utuk asalah kuadrats datas salya dega egguaka etode spleks (dega satu odfkas) pada asalah perograa ler berkut Malka Z z Pada kedala-kedala perograa ler yag dperoleh dar kods Karush Kuh Tucker, tetap dega elbatka varabel artfcal. Satu odfkas dala etode spleks adalah dega perubaha pada prosedur elh varabel bass yag aka asuk. Atura Masuk-Terbatas : ketka kta elh varabel bass yag asuk, aga kut sertaka varabel obass yag eelk varabel kopleeter berupa varabel bass; plha harus dabl dar varabel obass la sesua dega crtera basa utuk etode spleks. Atura eaga kedala kopleeter terpeuh dsepaag algorta. * * * * * Ketka solus optal, u, y, v, z,,..., z. yag dharapka utuk asalah asl perograa kuadrats. * erupaka solus optal Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

45 5 Dar cotoh d atas aka dketahu f, ) adalah fugs kokaf dega atrks ( Q adalah defte postf, aka algorta dapat dterapka. Ttk awal 8 utuk eyelesaka perasalaha adalah kods Karush Kuh Tucker yag telah dperoleh sebeluya. Setelah easukka varabel artfcal yag dperluka, asalah perograa ler yag harus dselesaka dega etode odfkas spleks adalah Malka : Z z + z Dega kedala : + μ y + z μ y + z + + v,, μ, y, y, v, z, z Kedala kopleeter tabaha adalah y + y + μ v Kedala kopleeter tabaha tdak terasuk secara eksplst dala asalah, karea algorta aka eaksaka kedala secara otoats dega adaya tura asuk-terbatas. Khususya, utuk setap dar tga pasag varabel kopleeter. ),. ), μ, ) kapa pu ka salah satu dar dua varabel ( y ( y ( v ead varabel bass, varabel yag la tdak dapat dkutsertaka ead calo utuk varabel bass yag asuk. Varabel yag tdak ol erupaka varabel bass. Oleh karea varabel bass awal utuk asalah z, z, v eberka solus BF awal yag eeuh kedala kopleeter, aka tdak ugk kedala dlaggar oleh solus BF yag berkutya. Tabel berkut euukka hasl dar peerapa etode odfkas spleks pada asalah perograa kuadrats d atas. Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

46 6 Iteras Varabel Bass μ y y v z z Ruas Kaa z z v Z Iteras Varabel Bass μ y y v z z z - - v Z Ruas Kaa - Iteras Varabel Bass μ y y v z z z Z Ruas Kaa Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

47 7 Iteras Varabel Bass μ y y v z z 5 u Ruas Kaa 9 Z Hasl solus optal dar perasalaha kuadrats d atas adalah, 9, u, dega ssa varabel yag ada berla ol. Solus optal eeuh kods Karush Kuh Tucker utuk asalah asal ketka dtuls dega betuk yag ada. Oleh karea tu, solus optal utuk perograa kuadrats adalah yag terasuk haya varabel da yatu da 9 dperoleh la fugs aksuya adalah. Dega deka f, ) 5() + (9) + ()(9) - () - (9) ( Perograa Kuadrats Karush Kuh Tucker Sebaga lustras tetag pegguaka kods Karush Kuh Tucker dala perograa kuadrats d atas dapat uga d selesaka sebaga berkut : Maksalka : f (, ) Dega kedala : + Agar dapat egguaka persyarata Karush Kuh Tucker, aka persoala d atas druuska kebal sebaga berkut : Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

48 8 Maksalka : f (, ) Dega kedala : g ( ) + ( ) g ( ) Terlhat bahwa kedala dala asalah perograa oler perlu dubah dala betuk g ( ) < agar dapat egguaka persyarata Karush Kuh Tucker dala eecahka asalah. Jad seua kedala harus dbuat saa ead g ( ). Selautya ruuska kebal fugs tuua yag erupakaka fugs tuua yag dodfkas agar dapat dpecahka dega kods Karush Kuh Tucker. Fugs-fugs tuua dodfkas ead : ( ) + F f λ atau g F λ ( + ) + λ ( ) + λ( ) Kods pertaa yag dperluka adalah ebuat fugs tuua yag dodfkas ead stasoer elalu turua pertaa terhadap setap varabel berkut: F F λ λ λ λ Serta kedala sebaga berkut : F g λ F g λ ( ) + ) ( F g( ) λ 5 Juga perlu ebuat kods sebaga berkut : λ ( g ), λ ( g ), λ g( ) Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

49 9 Dar persaaa-persaaa d atas aka dketahu varabel da tdak ugk saa dega ol. Maka agar kods λ ( g ) da λ g( ) terpeuh haruslah λ. Karea g ( ) da uga λ karea g ( ). Keuda agar kedala ketga dapat dpecahka serta kods λ g ) ( terpeuh, aka perlu dbuat λ, aka g ( ). Jka g ( ) berart dperoleh g ( ) + 5 berkut :. Dega deka kta peroleh sste baru sebaga. + + λ λ +. + (dega λ λ ) Lagkah selautya adalah eecahka sste persaaa,, da d atas dega tekk alabar utuk edapatka la, da λ. Persaaa da + λ -5 + λ 8 + λ λ Persaaa Persaaa da + + λ λ λ 5 λ 5 + Persaaa 5 Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

50 Dar persaaa da 5 d atas dperoleh la adalah (5 + ) Dar persaaa dega esubttuska la dperoleh la λ adalah λ 5 - λ 5 (9) λ - Dega esubttuska la ke persaaa aka dperoleh la adalah + + (9) Dega deka berdasarka persyarata Karush Kuh Tucker dperoleh solus,, λ, λ, λ ) (,9,,,) ( Karea λ utuk,, < aka sesua dega syarat cukup dar persyarata Karush Kuh Tucker, dapat dspulka bahwa solus yag dperoleh adalah solus yag aksu dega la da 9 fugs aksuya adalah. Dega deka dperoleh la f ( + +, ) 5 5() + (9) + ()(9) () (9) Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

51 BAB KESIMPULAN DAN SARAN. Kespula Dar pebahasa sebeluya dala eyelesaka asalah perograa kuadratk dega persyarata Karush Kuh Tucker, dapat dspulka bahwa : a. Utuk eyelesaka asalah perograa kuadratk dega kedala dapat dlakuka dega etode odfkas spleks ataupu dega persyarata lagsug dar persyarata Karush Kuh Tucker. b. Syarat cukup yag harus dpeuh dala persyarata Karush Kuh Tucker adalah egkut salah satu sfat yatu utuk asalah aksas la λ da utuk asalah as λ. c. Dala cotoh kasus d atas erupaka kasus aksas oleh karea tu la λ harus. Dala cotoh kta peroleh λ. Hal sesua dega λ sehgga persyarata Karush Kuh Tucker dapat dterapka. d. Solus optu yag dperoleh dala egguaka odfkas spleks da uga persyarata Karush Kuh Tucker adalah saa saa yatu varabel da varable 9. e. Kelebha persyarata Karush Kuh Tucker dbadgka dega etode odfkas spleks adalah dega egguaka persyarata Karush Kuh Tucker kta dapat lagsug eeuka ttk-ttk ekstr yag erupaka solus dar asalah yag ada da pegkualfkasa kedala dpeuh. Dega deka prosedur berhasl dguaka. f. Perograa kuadratk dega persyarata Karush Kuh Tucker dapat dterapka dala berbaga bdag ekoo sepert dala pelha portofolo/bursa saha. Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

52 . Sara a. Peelta yag dlakuka haya sebatas varabel, aka lebh bak apabla uga ebahas egea beberapa varabel. b. Dala egguaka persyarata Karush Kuh Tucker perlu dperhatka ttk-ttk ekstrya karea dslah dperoleh la utuk solus optal yag erupaka varael pegabla keputusa. c. Aplkas yag dracag ash sagat aual, aka lebh bak ka kta egguaka sofware sehgga lebh eudahka utuk eperoleh hasl yag optal. Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

53 DAFTAR PUSTAKA. Bradley, Stephe P Appled Metheatcal Prograg. Graduate aaaaaaaaaschool of Busess Adstrato, Harvard Uversty.. Broso, Rchard Ph.D Theory ad Proble of Operatos Research. aaaaaaaaausa : McGrow-Hll,lc.. De Klerk, E, D.V. Pasechk. 5. Joural : a Ler Prograg of the Stadard aaaaaaaaaquadratc Optzato Proble. Tlburg Uversty.. Fletcher, R Practcal Methods of Optzato. Departeet of Scotlad : aaaaaaaamatheatc Uversty of Udee. 5. Gass, Saul I. 8. Ler Prograg ethods ad applcatos. Marylad : bcollege of Busess ad Maageet. 6. Guawa, Ga.. Joural : Faktor Pegal Kuh Tucker dala Teor aaaaaaaaoptas. Badug : Uverstas Isla Badug. 7. Gaess, F. 99. Joural : Quadratc Prograg Probles ad Ler aaaaaaa.copleetary Probles. Vol.65, No. 8. Hller, Frederck S & Lebera, Gerald J. 5. Itroducto to Operatos aaaaaaaaresearch. USA : McGrow-Hll Copaes,lc. 9. Jese, Paul A ad Joatha F.Bard. Joural : Operato Research Models ad aaaaaaaamethods. www. e. uteas. Edu /~ ese / ORMM / suppleets/ S aaaasaaaquadratc.pdf. Dakses : 5 Oktober 9..aLukato, Ir.Doko M.sc.,Ph.D.. Pegatar Optas Noler. aaaaaaaayogyakarta: Uverstas Gaah Mada.. Mou, M. 98. Matheatcal Prograg Theory ag Algorths. Pars : aaaaaaaabordas Duot Gouther-Vllars.. Nased, B.D da Awar. A Progra Ler da Varasya. Jakarta : aaaaaaaagraeda.. Overto, L Joural : Ler Prograg. Aerca : Draf for aaaaaaaaecyclopeda Aercaa.. Peter, Carboetto. 7. Joural : Ituto Behd Pral-Dual For Lear ad aaaaaaaaquadratc Prograg. Coloba: Departet of Coputer Scece, aaaaaaaauversty of Brtsh Coloba. Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

54 5. Rao, S.S Optzato. Deptt.of Machacal Egg. USA : Sa Dego aaaaaaa.state Uversty. 6. Rard, Roald L Optzato Operatos Research. New Jersey : aaaa. Pratce Hall.Iteratoal, Ic,. 7. Sauders, Mchael A ad Joh A Tol. Joural : Stable Reducto to KKT aaaaaaaasyste Barrer Methods for Ler ad Quadratc Prograg. aaaaaaaawww.staford.edu/group/sol/papers/kkt.pdf.. Dakses : 6 Oktober aaaaaaaa9. 8. Uta, Ngaka Putu Satra. 5. Joural : Aplkas etode Eteded Quadratc sssssssssiteror Pot, Bal : Uverstas Udayaa. 9. Vaderbe, Robert J.. Lear Prograg: Foudato ad Eteso. aaaaaaaaprceto : Departeet of Operatos Research ad Facal aaaaaaaaegeerg Prceto Uversty.. Weger, P, Joural : a Quadratc Prograg Forulato of the Portfolo aaaaselecto.model. aaaa6.pdf. Dakses : Oktober 9. Aala : Peraa Persyarata Karush-Kuh-Tucker Dala Meyelesaka Perograa Kuadrats,.

II. LANDASAN TEORI. Pada bab II ini, akan dibahas pengertian-pengertian (definisi) dan teorema-teorema

II. LANDASAN TEORI. Pada bab II ini, akan dibahas pengertian-pengertian (definisi) dan teorema-teorema II. LANDASAN TEORI Pada bab II aka dbahas pegerta-pegerta (defs) da teorea-teorea ag edukug utuk pebahasa pada bab IV. Pegerta (defs) da teorea tersebut dtulska sebaga berkut... Teorea Proeks Teorea proeks

Lebih terperinci

ANALISIS MASALAH GENERATOR DARI POSSIBLE DAN UNIVERSAL EIGENVECTOR PADA MATRIKS INTERVAL DALAM ALJABAR MAX-PLUS

ANALISIS MASALAH GENERATOR DARI POSSIBLE DAN UNIVERSAL EIGENVECTOR PADA MATRIKS INTERVAL DALAM ALJABAR MAX-PLUS Sear Nasoal Mateatka IV (SeNasMat) Isttut Tekolog Sepuluh Nopeber, Surabaya, 3 Deseber NLISIS MSLH GENERTOR DRI POSSIBLE DN UNIVERSL EIGENVECTOR PD MTRIKS INTERVL DLM LJBR MX-PLUS Rata Novtasar, Suboo,

Lebih terperinci

BAB 2 LANDASAN TEORI. Regresi linier sederhana yang variabel bebasnya ( X ) berpangkat paling tinggi satu.

BAB 2 LANDASAN TEORI. Regresi linier sederhana yang variabel bebasnya ( X ) berpangkat paling tinggi satu. BAB LANDASAN TEORI. Regres Ler Sederhaa Regres ler sederhaa yag varabel bebasya ( berpagkat palg tgg satu. Utuk regres ler sederhaa, regres ler haya melbatka dua varabel ( da. Persamaa regresya dapat dtulska

Lebih terperinci

BAB III PERSAMAAN PANAS DIMENSI SATU

BAB III PERSAMAAN PANAS DIMENSI SATU BAB III PERSAMAAN PANAS DIMENSI SAU Pada baga sebelumya, kta telah membahas peerapa metoda Ruge-Kutta orde 4 utuk meyelesaka masalah la awal dar persamaa dferesal basa orde. Pada bab, kta aka melakuka

Lebih terperinci

BAB 2 LANDASAN TEORI. Regresi linier sederhana merupakan bagian regresi yang mencakup hubungan linier

BAB 2 LANDASAN TEORI. Regresi linier sederhana merupakan bagian regresi yang mencakup hubungan linier BAB LANDASAN TEORI. Regres Ler Sederhaa Regres ler sederhaa merupaka baga regres yag mecakup hubuga ler satu peubah acak tak bebas dega satu peubah bebas. Hubuga ler da dar satu populas dsebut gars regres

Lebih terperinci

Metode Perbaikan ASM pada Masalah Transportasi Tak Seimbang

Metode Perbaikan ASM pada Masalah Transportasi Tak Seimbang SEMINAR MATEMATIKA DAN PENDIDIKAN MATEMATIKA UNY 27 Metode Perbaka ASM pada Masalah Trasportas Tak Sebag T - 35 Solkh Departee Mateatka FSM Uverstas Dpoegoro sol_erf@yahooco Abstrak Masalah trasportas

Lebih terperinci

PROGRAM LINIEAR DENGAN METODE SIMPLEX

PROGRAM LINIEAR DENGAN METODE SIMPLEX POGAM LINIEA DENGAN METODE SIMPLEX A. TEKNIK PENYELESAIAN Betuk Soal Progra Lear Kedala utaa asalah rogra lear daat eretuk a atau a atau a. Kedala yag eretuk ertdaksaaa daoat duah ead ersaaa seaga erkut

Lebih terperinci

BAB 1 PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang

BAB 1 PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang BAB PENDAHULUAN. Latar Belakag Dalam pemodela program ler, semua parameter yag dguaka dalam model dasumska dapat dketahu secara past. Parameter-parameter terdr dar koefse batasa ( ) a, la kuattas batasa

Lebih terperinci

I. PENDAHULUAN II. LANDASAN TEORI

I. PENDAHULUAN II. LANDASAN TEORI I PENDAHULUAN Latar Belakag Dala teor ekoo, setap perusahaa dasuska bertujua eperoleh bala yag aksu Ibala yag ddapat bergatug pada strateg yag dabl perusahaa Kuattas erupaka salah satu strateg perusahaa

Lebih terperinci

PERTEMUAN III PERSAMAAN REGRESI TUJUAN PRAKTIKUM

PERTEMUAN III PERSAMAAN REGRESI TUJUAN PRAKTIKUM PERTEMUAN III PERSAMAAN REGRESI TUJUAN PRAKTIKUM 1 Megetahu perhtuga persamaa regres ler Meggambarka persamaa regres ler ke dalam dagram pecar TEORI PENUNJANG Persamaa Regres adalah persamaa matematka

Lebih terperinci

Penyelesaian Masalah Transportasi Dengan Metoda Primal-Dual Wawan Laksito YS 4)

Penyelesaian Masalah Transportasi Dengan Metoda Primal-Dual Wawan Laksito YS 4) ISSN : 69 7 Peyeleaa Maalah Traporta Dega Metoda Pral-Dual Wawa Lakto YS 4) Abtrak Maalah Traporta erupaka peraalaha pedtrbua uatu produk hooge dar beberapa uber ke beberapa tuua dega cara yag palg optal.

Lebih terperinci

BAB 2 LANDASAN TEORI. perkiraan (prediction). Dengan demikian, analisis regresi sering disebut sebagai

BAB 2 LANDASAN TEORI. perkiraan (prediction). Dengan demikian, analisis regresi sering disebut sebagai BAB LANDASAN TEORI. Kosep Dasar Aalss Regres Aalss regres regressso aalyss merupaka suatu tekk utuk membagu persamaa da megguaka persamaa tersebut utuk membuat perkraa predcto. Dega demka, aalss regres

Lebih terperinci

BAB 1 PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang

BAB 1 PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang BAB PENDAHULUAN. Latar Belakag Sampa saat, model Regres da model Aalss Varas telah dpadag sebaga dua hal ag tdak berkata. Meskpu merupaka pedekata ag umum dalam meeragka kedua cara pada taraf permulaa,

Lebih terperinci

BAB 2. Tinjauan Teoritis

BAB 2. Tinjauan Teoritis BAB Tjaua Teorts.1 Regres Lear Sederhaa Regres lear adalah alat statstk yag dperguaka utuk megetahu pegaruh atara satu atau beberapa varabel terhadap satu buah varabel. Varabel yag mempegaruh serg dsebut

Lebih terperinci

BAB 6 PRINSIP INKLUSI DAN EKSKLUSI

BAB 6 PRINSIP INKLUSI DAN EKSKLUSI BB 6 PRINSIP INKLUSI DN EKSKLUSI Pada baga aka ddskuska topk berkutya yatu eumeras yag damaka Prsp Iklus da Eksklus. Kosep dalam bab merupaka perluasa de dalam Dagram Ve beserta oepras rsa da gabuga, amu

Lebih terperinci

PENYELESAIAN PERSOALAN TRANSPORTASI DENGAN FUZZY COST MENGGUNAKAN PENDEKATAN BASIS TREE (Studi Kasus pada PT. Busana Cemerlang Garment Industri)

PENYELESAIAN PERSOALAN TRANSPORTASI DENGAN FUZZY COST MENGGUNAKAN PENDEKATAN BASIS TREE (Studi Kasus pada PT. Busana Cemerlang Garment Industri) PENYELESAIAN PERSOALAN TRANSPORTASI DENGAN FUZZY COST MENGGUNAKAN PENDEKATAN BASIS TREE (Stud Kasus pada PT. Busaa Ceerlag Garet Idustr) Maxs Ary Progra Stud Maaee Iforatka Akadek Maaee Iforatka da Koputer

Lebih terperinci

METODE ASM PADA MASALAH TRANSPORTASI SEIMBANG

METODE ASM PADA MASALAH TRANSPORTASI SEIMBANG METODE AM PADA MAALAH TRANPORTAI EIMBANG Aru Rya eptaa 1, olkh 2, Luca Ratasar 3 1,2,3 Departee Mateatka, Fakultas as da Mateatka Uverstas Dpoegoro, Jl Prof oedarto, H earag, 5275 Eal: 2 solkh@lveudpacd

Lebih terperinci

Di dunia ini kita tidak dapat hidup sendiri, tetapi memerlukan hubungan dengan orang lain. Hubungan itu pada umumnya dilakukan dengan maksud tertentu

Di dunia ini kita tidak dapat hidup sendiri, tetapi memerlukan hubungan dengan orang lain. Hubungan itu pada umumnya dilakukan dengan maksud tertentu KORELASI 1 D dua kta tdak dapat hdup sedr, tetap memerluka hubuga dega orag la. Hubuga tu pada umumya dlakuka dega maksud tertetu sepert medapat kergaa pajak, memperoleh kredt, memjam uag, serta mta pertologa/batua

Lebih terperinci

BAB 2 LANDASAN TEORI 2.1 Pemodelan

BAB 2 LANDASAN TEORI 2.1 Pemodelan BAB LANDASAN TEORI. Peodela Dala elakuka aalss terhadap suatu kasus yata, peodela sergkal dperluka utuk ebatu eecahka kasus yata tu. Starr da Mller eyataka, odel adalah represetas dar suatu realta yag

Lebih terperinci

KALKULUS LANJUT. Pertemuan ke-4. Reny Rian Marliana, S.Si.,M.Stat.

KALKULUS LANJUT. Pertemuan ke-4. Reny Rian Marliana, S.Si.,M.Stat. KALKULUS LANJUT Pertemua ke-4 Rey Ra Marlaa, S.S.,M.Stat. Plot Mater Notas Jumlah & Sgma Itegral Tetu Jumlah Rema Pedahulua Luas Notas Jumlah & Sgma Purcell, et all. (page 226,2003): Sebuah fugs yag daerah

Lebih terperinci

Penyelesaian Model Transportasi Menggunakan Metode ASM, RDI dan MODI (Studi Kasus : PT. Melayu Bumi Lestari)

Penyelesaian Model Transportasi Menggunakan Metode ASM, RDI dan MODI (Studi Kasus : PT. Melayu Bumi Lestari) Jural Sas Mateatka da Statstka, Vol. 3, No. 2, Jul 2017 ISSN 1693-2390 prt/issn 2407-0939 ole Peyelesaa Model Trasportas Megguaka Metode ASM, RDI da MODI (Stud Kasus : PT. Melayu Bu Lestar) Sr Basrat 1,

Lebih terperinci

BAB 2 LANDASAN TEORI. Analisis regresi adalah suatu proses memperkirakan secara sistematis tentang apa yang paling

BAB 2 LANDASAN TEORI. Analisis regresi adalah suatu proses memperkirakan secara sistematis tentang apa yang paling BAB LANDASAN TEORI Kosep Dasar Aalss Regres Aalss regres adalah suatu proses memperkraka secara sstemats tetag apa yag palg mugk terjad dmasa yag aka datag berdasarka formas yag sekarag dmlk agar memperkecl

Lebih terperinci

UKURAN GEJALA PUSAT DAN UKURAN LETAK

UKURAN GEJALA PUSAT DAN UKURAN LETAK UKURAN GEJALA PUSAT DAN UKURAN LETAK MODUL 4 UKURAN GEJALA PUSAT DAN UKURAN LETAK. Pedahulua Utuk medapatka gambara yag lebh jelas tetag sekumpula data megea sesuatu persoala, bak megea sampel atau pu

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN. 1.1 Statistika Deskriptif dan Statistika Inferensial. 1.2 Populasi dan Sampel

BAB I PENDAHULUAN. 1.1 Statistika Deskriptif dan Statistika Inferensial. 1.2 Populasi dan Sampel BAB I PENDAHULUAN 1.1 Statstka Deskrptf da Statstka Iferesal Dewasa d berbaga bdag lmu da kehdupa utuk memaham/megetahu sesuatu dperluka dat Sebaga cotoh utuk megetahu berapa bayak rakyat Idoesa yag memerluka

Lebih terperinci

PENDAHULUAN Metode numerik merupakan suatu teknik atau cara untuk menganalisa dan menyelesaikan masalah masalah di dalam bidang rekayasa teknik dan

PENDAHULUAN Metode numerik merupakan suatu teknik atau cara untuk menganalisa dan menyelesaikan masalah masalah di dalam bidang rekayasa teknik dan Aalsa Numerk Baha Matrkulas PENDAHULUAN Metode umerk merupaka suatu tekk atau cara utuk megaalsa da meyelesaka masalah masalah d dalam bdag rekayasa tekk da sa dega megguaka operas perhtuga matematk Masalah-masalah

Lebih terperinci

I adalah himpunan kotak terbatas dan tertutup yang berisi lebih dari satu

I adalah himpunan kotak terbatas dan tertutup yang berisi lebih dari satu METODE FUNGS QUAS-FED SATU ARAMETER UNTUK MENYEESAKAN MASAAH ROGRAM NTEGER TAK NEAR Ra Hardyat (M4) ABSTRAK Dalam kehdupa sehar-har serg djumpa masalah optmas yag membutuhka hasl teger Masalah tersebut

Lebih terperinci

BAB II LANDASAN TEORI

BAB II LANDASAN TEORI BAB II LANDASAN TEORI 1 Pegerta Regres Istlah regres pertama kal dperkealka oleh Fracs Galto Meurut Galto, aalss regres berkeaa dega stud ketergatuga dar suatu varabel yag dsebut tak bebas depedet varable,

Lebih terperinci

S2 MP Oleh ; N. Setyaningsih

S2 MP Oleh ; N. Setyaningsih S2 MP Oleh ; N. Setyagsh MATERI PERTEMUAN 1-3 (1)Pedahulua pera statstka dalam peelta ; (2)Peyaja data : dalam betuk (a) tabel da (b) dagram; (3) ukura tedes setaral da ukura peympaga (4)dstrbus ormal

Lebih terperinci

NORM VEKTOR DAN NORM MATRIKS

NORM VEKTOR DAN NORM MATRIKS NORM VEKTOR DN NORM MTRIK umaag Muhtar Gozal UNIVERIT PENDIDIKN INDONEI. Pedahulua Jka kta membcaraka topk ruag vektor maka cotoh sederhaa yag dapat kta ambl adalah ruag Eucld R. D ruag kta medefska pajag

Lebih terperinci

CADANGAN PROSEKTIF ASURANSI JIWA DWIGUNA BERDASARKAN ASUMSI CONSTANT FORCE

CADANGAN PROSEKTIF ASURANSI JIWA DWIGUNA BERDASARKAN ASUMSI CONSTANT FORCE CADANGAN ROSEKTIF ASURANSI JIWA DWIGUNA BERDASARKAN ASUMSI CONSTANT FORCE Tara Mustka 1, Johaes Kho 2, Azskha 2 1 Mahasswa rogra S1 Mateatka 2 Dose Jurusa Mateatka Fakultas Mateatka da Ilu egetahua Ala

Lebih terperinci

Ruang Banach. Sumanang Muhtar Gozali UNIVERSITAS PENDIDIKAN INDONESIA

Ruang Banach. Sumanang Muhtar Gozali UNIVERSITAS PENDIDIKAN INDONESIA Ruag Baach Sumaag Muhtar Gozal UNIVERSITAS PENDIDIKAN INDONESIA Satu kose etg d kulah Aalss ugsoal adalah teor ruag Baach. Pada baga aka drevu defs, cotoh-cotoh, serta sfat-sfat etg ruag Baach. Kta aka

Lebih terperinci

METODE FUZZY AHP DAN FUZZY TOPSIS UNTUK PEMILIHAN DISTRO LINUX

METODE FUZZY AHP DAN FUZZY TOPSIS UNTUK PEMILIHAN DISTRO LINUX ORBITH VOL. 9 NO. JULI 03 : 78 83 ETODE FUZZY AHP DAN FUZZY TOPSIS UNTUK PEILIHAN DISTRO LINUX Oleh : Ahad Sabq Tekk Iforatka Poltekk Purbaya Tegal Jl. Pacakarya No. Talag Tegal 593 Abstrak Pada peelta

Lebih terperinci

MODEL REGRESI NONPARAMETRIK DENGAN PENDEKATAN SPLINE TRUNCATED

MODEL REGRESI NONPARAMETRIK DENGAN PENDEKATAN SPLINE TRUNCATED Prosdg Sear Nasoal Volue 03, Noor ISSN 443-09 MODEL REGRESI NONPARAMETRIK DENGAN PENDEKATAN SPLINE TRUNCATED Rahat Hdaat, Yula, Marwa Sa 3 Isttut Tekolog Sepuluh Nopeber, Uverstas Cokroaoto Palopo,3 daatath@gal.co

Lebih terperinci

Penelitian Operasional II Teori Permainan TEORI PERMAINAN

Penelitian Operasional II Teori Permainan TEORI PERMAINAN Peelta Operasoal II Teor Permaa 7 2 TEORI PERMAINAN 2 Pegatar 2 Krtera Tekk Permaa : () Terdapat persaga kepetga datara pelaku (2) Setap pema memlk stateg, bak terbatas maupu tak terbatas (3) Far Game

Lebih terperinci

BAB 5 BARISAN DAN DERET KOMPLEKS. Secara esensi, pembahasan tentang barisan dan deret komlpeks sama dengan barisan dan deret real.

BAB 5 BARISAN DAN DERET KOMPLEKS. Secara esensi, pembahasan tentang barisan dan deret komlpeks sama dengan barisan dan deret real. BAB 5 BARIAN DAN DERET KOMPLEK ecara eses, pembahasa tetag barsa da deret komlpeks sama dega barsa da deret real. 5. Barsa Barsa merupaka sebuah fugs dega doma berupa hmpua blaga asl N. ebuah barsa kompleks

Lebih terperinci

BAB 5. ANALISIS REGRESI DAN KORELASI

BAB 5. ANALISIS REGRESI DAN KORELASI BAB 5. ANALISIS REGRESI DAN KORELASI Tujua utama aalss regres adalah mecar ada tdakya hubuga ler atara dua varabel: Varabel bebas (X), yatu varabel yag mempegaruh Varabel terkat (Y), yatu varabel yag dpegaruh

Lebih terperinci

MATEMATIKA INTEGRAL RIEMANN

MATEMATIKA INTEGRAL RIEMANN MATEMATIKA KELAS XII IPA - KURIKULUM GABUNGAN Ses NGAN INTEGRAL RIEMANN A. NOTASI SIGMA a. Defs Notas Sgma Sgma (Σ) adalah otas matematka megguaka smbol yag mewakl pejumlaha da beberapa suku yag memlk

Lebih terperinci

BAB II TINJAUAN PUSTAKA. Untuk mengetahui lebih jelas mengenai uji Modifikasi Baumgartner Weiβ

BAB II TINJAUAN PUSTAKA. Untuk mengetahui lebih jelas mengenai uji Modifikasi Baumgartner Weiβ 5 BAB II TINJAUAN PUSTAKA. Pedahulua Utuk egetahu lebh elas egea u Modfkas Baugarter Weβ Schdler (MBWS) dperluka teor-teor yag edukug. Utuk tu, bab eelaska egea statstk oparaetrk u beda dua rata-rata dega

Lebih terperinci

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) III MODEL. , θ Ω. 1 Pendugaan parameter dengan metode maximum lkelihood estimation dapat diperoleh dari:

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) III MODEL. , θ Ω. 1 Pendugaan parameter dengan metode maximum lkelihood estimation dapat diperoleh dari: 5 Mamum Lkelhood Estmato Defs Fugs Lkelhood Msalka X, X,, X adalah eubah acak d dega fugs massa eluag ( ; θ, dega θ dasumska skalar da tdak dketahu, maka rosedur fugs lkelhood daat dtulska sebaga berkut

Lebih terperinci

BAB 1 PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang

BAB 1 PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang BAB 1 PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakag Kehidupa ausia seatiasa diarahka pada kodisi yag aka datag, yag keberadaaya tidak dapat diketahui secara pasti. Sehigga ausia berusaha elakuka kegiata kegiata dega berorietasi

Lebih terperinci

INTERPOLASI. FTI-Universitas Yarsi

INTERPOLASI. FTI-Universitas Yarsi BAB VI INTERPOLASI FTI-Uverstas Yars Pedahulua Bla dketahu taulas ttk-ttk (y seaga erkut (yag dalam hal rumus ugs y ( tdak dketahu secara eksplst: Htug taksra la y utuk 3.8! FTI-Uverstas Yars Persoala

Lebih terperinci

TUGAS MATA KULIAH TEORI RING LANJUT MODUL NOETHER

TUGAS MATA KULIAH TEORI RING LANJUT MODUL NOETHER TUGAS ATA KULIAH TEORI RING LANJUT ODUL NOETHER Da Aresta Yuwagsh (/364/PPA/03489) Sebelumya, telah dketahu bahwa sebaga rg dega eleme satua memeuh sfat rata ak utuk deal-deal d. Apabla dpadag sebaga modul,

Lebih terperinci

SIFAT-SIFAT LANJUT FUNGSI TERBATAS

SIFAT-SIFAT LANJUT FUNGSI TERBATAS Bulet Ilmah Mat. Stat. da Terapaya (Bmaster) Volume 03, No. 2(204), hal 35 42. SIFAT-SIFAT LANJUT FUNGSI TERBATAS Suhard, Helm, Yudar INTISARI Fugs terbatas merupaka fugs yag memlk batas atas da batas

Lebih terperinci

27/04/2015 GAME THEORY GAME THEORY GAME THEORY GAME THEORY. Prisoner s Dilema OPERATIONAL RESEARCH II

27/04/2015 GAME THEORY GAME THEORY GAME THEORY GAME THEORY. Prisoner s Dilema OPERATIONAL RESEARCH II 7/0/05 GAME THEORY OPERATONAL RESEARCH Agusta Euke, ST., MT., MBA. dustral Egeerg Uversty of Brawaya Teor peraa erupaka baga dar stud ratoal behavor terhadap kesalgtergatuga atau terdepedes atar pea. Para

Lebih terperinci

TAKSIRAN UMUR SISTEM DENGAN UMUR KOMPONEN BERDISTRIBUSI SERAGAM. Sudarno Jurusan Matematika FMIPA UNDIP

TAKSIRAN UMUR SISTEM DENGAN UMUR KOMPONEN BERDISTRIBUSI SERAGAM. Sudarno Jurusan Matematika FMIPA UNDIP JURNAL MATEMATIKA DAN KOMPUTER Vol. 7. No. 1, 11-19, Aprl 004, ISSN : 1410-8518 TAKSIRAN UMUR SISTEM DENGAN UMUR KOMPONEN BERDISTRIBUSI SERAGAM Sudaro Jurusa Matematka FMIPA UNDIP Abstrak Sstem yag dbetuk

Lebih terperinci

BAB III INTEGRAL RIEMANN-STIELTJES. satu pendekatan untuk membentuk proses titik. Berkaitan dengan masalah

BAB III INTEGRAL RIEMANN-STIELTJES. satu pendekatan untuk membentuk proses titik. Berkaitan dengan masalah BAB III INEGRAL RIEMANN-SIELJES. Pedahulua Pada Bab, telah dsggug bahwa ukura meghtug merupaka salah satu pedekata utuk membetuk proses ttk. Berkata dega masalah perhtuga, ada hal meark yag perlu amat,

Lebih terperinci

ANALISIS ALGORITMA REKURSIF DAN NONREKURSIF

ANALISIS ALGORITMA REKURSIF DAN NONREKURSIF ANALISIS ALGORITMA REKURSIF DAN NONREKURSIF KELOMPOK A I GUSTI BAGUS HADI WIDHINUGRAHA (0860500) NI PUTU SINTYA DEWI (0860507) LUH GEDE PUTRI SUARDANI (0860508) I PUTU INDRA MAHENDRA PRIYADI (0860500)

Lebih terperinci

Buletin Ilmiah Mat. Stat. dan Terapannya (Bimaster) Volume 6, No. 02 (2017), hal

Buletin Ilmiah Mat. Stat. dan Terapannya (Bimaster) Volume 6, No. 02 (2017), hal Bulet Ilah Mat. Stat. da Terapaya (Baster) Volue 6, No. (17), hal 77 84. PENENTUAN NILAI INTERNAL RATE OF RETURN DENGAN METODE NEWTON-RAPHSON PADA KASUS PENGKREDITAN KENDARAAN BERMOTOR Al A, Nao Nessyaa

Lebih terperinci

ANALISIS REGRESI. Model regresi linier sederhana merupakan sebuah model yang hanya terdiri dari satu peubah terikat dan satu peubah penjelas:

ANALISIS REGRESI. Model regresi linier sederhana merupakan sebuah model yang hanya terdiri dari satu peubah terikat dan satu peubah penjelas: ANALISIS REGRESI Pedahulua Aalss regres berkata dega stud megea ketergatuga satu peubah (peubah terkat) terhadap satu atau lebh peubah laya (peubah pejelas). Jka Y dumpamaka sebaga peubah terkat da X1,X,...,X

Lebih terperinci

BAB IV BATAS ATAS BAGI JARAK MINIMUM KODE SWA- DUAL GENAP

BAB IV BATAS ATAS BAGI JARAK MINIMUM KODE SWA- DUAL GENAP BAB IV BATAS ATAS BAGI JARAK MINIMUM KODE SWA- DUAL GENAP Msal dguaka kode ler C[, k, d] dega matrks pembagu G da matrks cek partas H. Sebuah blok formas x = x 1 x 2 x k, x = 0 atau 1, yag aka dkrm terlebh

Lebih terperinci

Bab II Teori Pendukung

Bab II Teori Pendukung Bab II Teor Pedukug.. asar Statstka Utuk keperlua peaksra outstadg clams lablty, pegetahua dalam statstka mead hal yag petg. asar statstka yag dguaka dalam tess atara la :. strbus ormal Sebuah peubah acak

Lebih terperinci

PERANCANGAN SISTEM PERENCANAAN DAN PENGENDALIAN PERSEDIAAN PRODUK MULTI PEMASOK DI UD. SAHABAT

PERANCANGAN SISTEM PERENCANAAN DAN PENGENDALIAN PERSEDIAAN PRODUK MULTI PEMASOK DI UD. SAHABAT 68 Bud: PERANCANGAN SISTEM PERENCANAAN DAN PENGENDALIAN PERSEDIAAN PERANCANGAN SISTEM PERENCANAAN DAN PENGENDALIAN PERSEDIAAN PRODUK MULTI PEMASOK DI UD. SAHABAT Dya Seta Bud ), Da Reto Sar Dew ), D Edah

Lebih terperinci

* MEMBUAT DAFTAR DISTRIBUSI FREKUENSI MENGGUNAKAN ATURAN STURGES

* MEMBUAT DAFTAR DISTRIBUSI FREKUENSI MENGGUNAKAN ATURAN STURGES * PENYAJIAN DATA Secara umum, ada dua cara peyaja data, yatu : 1. Tabel atau daftar. Grafk atau dagram Macam-macam daftar yag dkeal : a. Daftar bars kolom b. Daftar kotges c. Daftar dstrbus frekues Sedagka

Lebih terperinci

PENYELESAIAN PERSOALAN TRANSPORTASI FUZZY COST MENGGUNAKAN PENDEKATAN BASIS TREE DAN METODE NWC-STEPPING STONE

PENYELESAIAN PERSOALAN TRANSPORTASI FUZZY COST MENGGUNAKAN PENDEKATAN BASIS TREE DAN METODE NWC-STEPPING STONE PENYELESAIAN PERSOALAN TRANSPORTASI FUZZY COST MENGGUNAKAN PENDEKATAN BASIS TREE DAN METODE NWC-STEPPING STONE Maxs Ary 1), Asep Hera 2) 1)2) AMIK BSI Badug Jl.Sekolah Iterasoal No.1-6 Atapa Badug, Idoesa

Lebih terperinci

SOLUSI TUGAS I HIMPUNAN

SOLUSI TUGAS I HIMPUNAN Program Stud S1 Tekk Iformatka Fakultas Iformatka, Telkom Uversty SOLUSI TUGAS I HIMPUNAN Matematka Dskrt (MUG2A3) Halama 1 dar 6 Soal 1 Tetukalah eleme-eleme dar hmpua berkut! 2 x x adalah blaga real

Lebih terperinci

ALGORITMA MENENTUKAN HIMPUNAN TERBESAR DARI SUATU MATRIKS INTERVAL DALAM ALJABAR MAX-PLUS

ALGORITMA MENENTUKAN HIMPUNAN TERBESAR DARI SUATU MATRIKS INTERVAL DALAM ALJABAR MAX-PLUS LGORITM MENENTUKN HIMPUNN TERBESR DRI SUTU MTRIKS INTERVL DLM LJBR MX-PLUS Rata Novtasar Program Stud Matematka FMIP UNDIP JlProfSoedarto SH Semarag 575 bstract Ths research dscussed about how to obtaed

Lebih terperinci

II. LANDASAN TEORI. Pada bab II ini, akan dibahas pengertian-pengertian (definisi) dan teoremateorema

II. LANDASAN TEORI. Pada bab II ini, akan dibahas pengertian-pengertian (definisi) dan teoremateorema II. LANDAAN TEORI Pada bab II aka dbahas pegerta-pegerta (defs) da teoremateorema ag medukug utuk pembahasa pada bab IV. Pegerta (defs) da teorema tersebut dtulska sebaga berkut.. Teorema Proeks Teorema

Lebih terperinci

STATISTIK. Ukuran Gejala Pusat Ukuran Letak Ukuran Simpangan, Dispersi dan Variasi Momen, Kemiringan, dan Kurtosis

STATISTIK. Ukuran Gejala Pusat Ukuran Letak Ukuran Simpangan, Dispersi dan Variasi Momen, Kemiringan, dan Kurtosis STATISTIK Ukura Gejala Pusat Ukura Letak Ukura Smpaga, Dspers da Varas Mome, Kemrga, da Kurtoss Notas Varabel dyataka dega huruf besar Nla dar varabel dyataka dega huruf kecl basaya dtuls Tmes New Roma

Lebih terperinci

MODEL OPTIMISASI PORTOFOLIO SAHAM DAN DEPOSITO SECARA TERINTEGRASI MENGGUNAKAN MEAN ABSOLUTE DEVIATION

MODEL OPTIMISASI PORTOFOLIO SAHAM DAN DEPOSITO SECARA TERINTEGRASI MENGGUNAKAN MEAN ABSOLUTE DEVIATION MODEL OPIMISASI POROFOLIO SAHAM DAN DEPOSIO SECARA ERINEGRASI MENGGUNAKAN MEAN ABSOLUE DEVIAION Husa Athfal Hdayat 1, De Saepud, Ira Palup 3 1,,3 Progra Stud Ilu Koputas elko Uversty, Badug 1 hshdayat@studets.telkouversty.ac.d,

Lebih terperinci

Regresi Linier Sederhana Definisi Pengaruh

Regresi Linier Sederhana Definisi Pengaruh Regres Ler Sederhaa Dah Idra Baga Bostatstka da Kepeduduka Fakultas Kesehata Masyarakat Uverstas Arlagga Defs Pegaruh Jka terdapat varabel, msalka da yag data-dataya dplot sepert gambar dbawah 3 Defs Pegaruh

Lebih terperinci

BAB III MENYELESAIKAN MASALAH REGRESI INVERS DENGAN METODE GRAYBILL. Masalah regresi invers dengan bentuk linear dapat dijumpai dalam

BAB III MENYELESAIKAN MASALAH REGRESI INVERS DENGAN METODE GRAYBILL. Masalah regresi invers dengan bentuk linear dapat dijumpai dalam BAB III MENYELESAIKAN MASALAH REGRESI INVERS DENGAN METODE GRAYBILL 3. Pegerta Masalah regres vers dega betuk lear dapat djumpa dalam berbaga bdag kehdupa, dataraya dalam bdag ekoom, kesehata, fska, kma

Lebih terperinci

Uji Statistika yangb digunakan dikaitan dengan jenis data

Uji Statistika yangb digunakan dikaitan dengan jenis data Uj Statstka yagb dguaka dkata dega jes data Jes Data omal Ordal Iterval da Raso Uj Statstka Koefse Kotges Rak Spearma Kedall Tau Korelas Parsal Kedall Tau Koefse Kokordas Kedall W Pearso Korelas Gada Korelas

Lebih terperinci

MINGGU KE-10 HUBUNGAN ANTAR KONVERGENSI

MINGGU KE-10 HUBUNGAN ANTAR KONVERGENSI MINGGU KE-0 HUBUNGAN ANTAR KONVERGENSI Hubuga atar koverges Hrark atar koverges dyataka dalam teorema berkut. Teorema Msalka X da X, X, X 3,... adalah varabel radom yag ddefska pada ruag probabltas yag

Lebih terperinci

Jurnal Techno Nusa Mandiri Vol.X No.1, September 2013

Jurnal Techno Nusa Mandiri Vol.X No.1, September 2013 Jural Techo Nusa Madr Vol.X No.1, Septeber 2013 PENYELESAIAN PERSOALAN TRANSPORTASI FUZZY COST MENGGUNAKAN PENDEKATAN BASIS TREE DAN METODE NWC-STEPPING STONE Maxs Ary 1), Asep Hera 2) 1)2) AMIK BSI Badug

Lebih terperinci

BAB II TINJAUAN PUSTAKA

BAB II TINJAUAN PUSTAKA BAB II TINJAUAN PUSTAKA.1 Pedahulua Sebelum membahas megea prosedur peguja hpotess, terlebh dahulu aka djelaska beberapa teor da metode yag meujag utuk mempermudah pembahasa. Adapu teor da metode tersebut

Lebih terperinci

STATISTIKA: UKURAN PEMUSATAN. Tujuan Pembelajaran

STATISTIKA: UKURAN PEMUSATAN. Tujuan Pembelajaran Kurkulum 013/006 matematka K e l a s XI STATISTIKA: UKURAN PEMUSATAN Tujua Pembelajara Setelah mempelajar mater, kamu dharapka memlk kemampua berkut. 1. Dapat meetuka rata-rata data tuggal da data berkelompok..

Lebih terperinci

BAB II LANDASAN TEORI. Dalam pengambilan sampel dari suatu populasi, diperlukan suatu

BAB II LANDASAN TEORI. Dalam pengambilan sampel dari suatu populasi, diperlukan suatu BAB II LADASA TEORI Dalam pegambla sampel dar suatu populas, dperluka suatu tekk pegambla sampel yag tepat sesua dega keadaa populas tersebut. Sehgga sampel yag dperoleh adalah sampel yag dapat mewakl

Lebih terperinci

SUM BER BELA JAR Menerap kan aturan konsep statistika dalam pemecah an masalah INDIKATOR MATERI TUGAS

SUM BER BELA JAR Menerap kan aturan konsep statistika dalam pemecah an masalah INDIKATOR MATERI TUGAS C. Pembelajara 3 1. Slabus N o STANDA R KOMPE TENSI KOMPE TENSI DASAR INDIKATOR MATERI TUGAS BUKTI BELAJAR KON TEN INDIKA TOR WAK TU SUM BER BELA JAR Meerap ka atura kosep statstka dalam pemecah a masalah

Lebih terperinci

TEKNIK SAMPLING. Hazmira Yozza Izzati Rahmi HG Jurusan Matematika FMIPA Universitas Andalas

TEKNIK SAMPLING. Hazmira Yozza Izzati Rahmi HG Jurusan Matematika FMIPA Universitas Andalas TEKNIK SAMPLING Hazmra Yozza Izzat Rahm HG Jurusa Matematka FMIPA Uverstas Adalas Defs Suatu cotoh gerombol adalah suatu cotoh acak sederhaa dmaa setap ut pearka cotoh adalah kelompok atau gerombol dar

Lebih terperinci

2.2.3 Ukuran Dispersi

2.2.3 Ukuran Dispersi 3 Ukura Dspers Yag aka dbahas ds adalah smpaga baku da varas karea dua ukura dspers yag palg serg dguaka Hubuga atara smpaga baku dega varas adalah Varas = Kuadrat dar Smpaga baku otas yag umum dguaka

Lebih terperinci

Regresi & Korelasi Linier Sederhana. Gagasan perhitungan ditetapkan oleh Sir Francis Galton ( )

Regresi & Korelasi Linier Sederhana. Gagasan perhitungan ditetapkan oleh Sir Francis Galton ( ) Regres & Korelas Ler Sederhaa 1. Pedahulua Gagasa perhtuga dtetapka oleh Sr Fracs Galto (18-1911) Persamaa regres :Persamaa matematk yag memugkka peramala la suatu peubah takbebas (depedet varable) dar

Lebih terperinci

BAB IX PENGGUNAAN STATISTIK DALAM SIMULASI

BAB IX PENGGUNAAN STATISTIK DALAM SIMULASI BAB IX PENGGUNAAN STATISTIK DALAM SIMULASI 9.1. Dstrbus Kotu Dstrbus memlk sfat kotu dmaa data yag damat berjala secara kesambuga da tdak terputus. Maksudya adalah bahwa data yag damat tersebut tergatug

Lebih terperinci

PEMECAHAN MASALAH OPTIMASI BERSIFAT PROBABILISTIK MENGGUNAKAN CHANGE- CONSTRAINED PROGRAMMING

PEMECAHAN MASALAH OPTIMASI BERSIFAT PROBABILISTIK MENGGUNAKAN CHANGE- CONSTRAINED PROGRAMMING Jural Tekk da Ilmu Komputer PEMECAHAN MASALAH OPTIMASI BERSIFAT PROBABILISTIK MENGGUNAKAN CHANGE- CONSTRAINED PROGRAMMING (Soluto of Probablstcally Optmzato Problems Usg Chage-Costraed Programmg) Bud Marpaug

Lebih terperinci

INTERVAL KEPERCAYAAN UNTUK PERBEDAAN KOEFISIEN VARIASI DARI DISTRIBUSI LOGNORMAL I. Pebriyani 1*, Bustami 2, S. Sugiarto 2

INTERVAL KEPERCAYAAN UNTUK PERBEDAAN KOEFISIEN VARIASI DARI DISTRIBUSI LOGNORMAL I. Pebriyani 1*, Bustami 2, S. Sugiarto 2 INTERVAL KEPERCAAAN UNTUK PERBEDAAN KOEFIIEN VARIAI DARI DITRIBUI LOGNORMAL I. Pebrya * Bustam. ugarto Mahasswa Program Matematka Dose Jurusa Matematka Fakultas Matematka da Ilmu Pegetahua Alam Uverstas

Lebih terperinci

III PEMBAHASAN. Karena vektor-vektor kolom X adalah bebas linear, maka L(ε) mempunyai n vektor eigen yang bebas linear. (Terbukti)

III PEMBAHASAN. Karena vektor-vektor kolom X adalah bebas linear, maka L(ε) mempunyai n vektor eigen yang bebas linear. (Terbukti) Karea vektor-vektor kolom X adalah bebas lear maka mempuya vektor ege yag bebas lear. erbukt eorema 9 Jka... adalah la ege dar maka... adalah la ege dar. BUK : salka... adalah la ege dar yag bersesuaa

Lebih terperinci

PRAKTIKUM 20 Interpolasi Polinomial dan Lagrange

PRAKTIKUM 20 Interpolasi Polinomial dan Lagrange Praktkum 0 Iterpolas Polomal da Lagrage PRAKTIKUM 0 Iterpolas Polomal da Lagrage Tuua : Mempelaar berbaga metode Iterpolas ag ada utuk meetuka ttkttk atara dar buah ttk dega megguaka suatu fugs pedekata

Lebih terperinci

Penerapan Teorema Perron-Frobenius pada Penentuan Distribusi Stasioner Rantai Markov

Penerapan Teorema Perron-Frobenius pada Penentuan Distribusi Stasioner Rantai Markov Vol. 3, No., 85-9, Juli 6 Peerapa Teorea Perro-Frobeius pada Peetua Distribusi Stasioer Ratai Markov Jusawati Massalesse Abstrak Perilaku suatu ratai Markov setelah berala ukup laa dapat diketahui elalui

Lebih terperinci

I PENDAHULUAN II LANDASAN TEORI

I PENDAHULUAN II LANDASAN TEORI I PENDAHULUAN 11 Latar Belakag Peelta yag dlakuka oleh Va der Pol pada sebuah tabug trode tertutup, yatu sebuah alat yag dguaka utuk megedalka arus lstrk dalam suatu srkut pada trasmtter da recever meghaslka

Lebih terperinci

IMPLEMENTASI DAN KOMPARASI ATURAN SEGIEMPAT UNTUK PENYELESAIAN INTEGRAL DENGAN BATAS MENGGUNAKAN MATLAB

IMPLEMENTASI DAN KOMPARASI ATURAN SEGIEMPAT UNTUK PENYELESAIAN INTEGRAL DENGAN BATAS MENGGUNAKAN MATLAB Semar Nasoal Tekolog 007 (SNT 007) ISSN : 978 9777 IMPLEMENTASI DAN KOMPARASI ATURAN SEGIEMPAT UNTUK PENYELESAIAN INTEGRAL DENGAN BATAS MENGGUNAKAN MATLAB Krsawat STMIK AMIKOM Yogyakarta e-mal : krsa@amkom.ac.d

Lebih terperinci

LEMMA HENSTOCK PADA INTEGRAL. Muslich Jurusan Matematika FMIPA UNS fine dan integral M

LEMMA HENSTOCK PADA INTEGRAL. Muslich Jurusan Matematika FMIPA UNS fine dan integral M JP : Volue 4 Noor Ju 0 hal. 4-5 LEA HENSTOCK PADA NTEGRAL uslch Jurusa ateata FPA UNS uslch_us@yahoo.co ABSTRACT. Based o the cshae e partto ad cshae tegral t ca be arraged the e partto ad tegral cocepts.

Lebih terperinci

BAB III ISI. x 2. 2πσ

BAB III ISI. x 2. 2πσ BAB III ISI 4. Keadata Normal Multvarat da Sfat-sfatya Keadata ormal multvarat meruaka geeralsas dar keadata ormal uvarat utuk dmes. f ( x) [( x )/ ] / = e x π x = ( x )( ) ( x ). < < (-) (-) Betuk (-)

Lebih terperinci

PELABELAN GRACEFUL PADA DIGRAF LINTASAN DAN DIGRAF BIPARTIT LENGKAP

PELABELAN GRACEFUL PADA DIGRAF LINTASAN DAN DIGRAF BIPARTIT LENGKAP PELABELAN GRACEFUL PADA DIGRAF LINTASAN DAN DIGRAF BIPARTIT LENGKAP Lusa Tr Lstyowat Krstaa Waya M Fatekurohma Jurusa Matematka FMIPA Uerstas Jember e-mal: krstaa_waya@yahoocom da m_fatkur@yahoocom Abstract:

Lebih terperinci

BAB II LANDASAN TEORI

BAB II LANDASAN TEORI BAB II LANDASAN TEORI Bab aka mejelaska megea ladasa teor yag dpaka oleh peuls dalam peelta. Bab dbag mejad beberapa baga, yag masg masg aka mejelaska Prcpal Compoet Aalyss (PCA), Egeface, Klusterg K-Meas,

Lebih terperinci

TINJAUAN PUSTAKA Konsep Dasar Pendugaan Area Kecil

TINJAUAN PUSTAKA Konsep Dasar Pendugaan Area Kecil 4 INJAUAN PUSAKA Kosep Dasar Pedugaa Area Kec Secara uu etode pedugaa area kec dbag ejad dua baga atu etode peduga agsug (drect estato da etode peduga tak agsug (drect estato. etode-etode pedugaa seaa

Lebih terperinci

Notasi Sigma. Fadjar Shadiq, M.App.Sc &

Notasi Sigma. Fadjar Shadiq, M.App.Sc & Notas Sgma Fadjar Shadq, M.App.Sc (fadjar_pg@yahoo.com & www.fadjarpg.wordpress.com Notas sgma memag jarag djumpa dalam kehdupa sehar-har, tetap otas tersebut aka bayak djumpa pada baga matematka yag la,

Lebih terperinci

3 Departemen Statistika FMIPA IPB

3 Departemen Statistika FMIPA IPB Supleme Respos Pertemua ANALISIS DATA KATEGORIK (STK51) Departeme Statstka FMIPA IPB Pokok Bahasa Sub Pokok Bahasa Referes Waktu U potess Tga Cotoh atau Lebh U Kruskal-Walls (aalss ragam satu-arah berdasarka

Lebih terperinci

Mean untuk Data Tunggal. Definisi. Jika suatu sampel berukuran n dengan anggota x1, x2, x3,, xn, maka mean sampel didefinisiskan : n Xi.

Mean untuk Data Tunggal. Definisi. Jika suatu sampel berukuran n dengan anggota x1, x2, x3,, xn, maka mean sampel didefinisiskan : n Xi. Mea utuk Data Tuggal Des. Jka suatu sampel berukura dega aggota x1, x, x3,, x, maka mea sampel ddesska : 1... N 1 Mea utuk Data Kelompok Des Mea dar data yag dkelompoka adalah : x x 1 1 1 dega : x = ttk

Lebih terperinci

TAKSIRAN PARAMETER DISTRIBUSI WEIBULL DENGAN MENGGUNAKAN METODE MOMEN DAN METODE KUADRAT TERKECIL

TAKSIRAN PARAMETER DISTRIBUSI WEIBULL DENGAN MENGGUNAKAN METODE MOMEN DAN METODE KUADRAT TERKECIL TAKSIRAN PARAMETER DISTRIBUSI WEIBULL DENGAN MENGGUNAKAN METODE MOMEN DAN METODE KUADRAT TERKECIL Hesty ala, Arsma Ada, Bustam hestyfala@ymalcom Mahasswa Program S Matematka MIPA-UR Dose Matematka MIPA-UR

Lebih terperinci

WAKTU PERGANTIAN ALAT BERAT JENIS WHEEL LOADER DENGAN METODE LEAST COST

WAKTU PERGANTIAN ALAT BERAT JENIS WHEEL LOADER DENGAN METODE LEAST COST Koferes Nasoal Tekk Spl 3 (KoNTekS 3) Jakarta, 6 7 Me 009 WAKTU PERGANTIAN ALAT BERAT JENIS WHEEL LOADER DENGAN METODE LEAST COST Maksum Taubrata Program Stud Tekk Spl, Uverstas Krste Maraatha Badug Jl.

Lebih terperinci

PRAKTIKUM 5 Penyelesaian Persamaan Non Linier Metode Secant Dengan Modifikasi Tabel

PRAKTIKUM 5 Penyelesaian Persamaan Non Linier Metode Secant Dengan Modifikasi Tabel Praktkum 5 Peelesaa Persamaa No Ler Metode Secat Dega Modfkas Tabel PRAKTIKUM 5 Peelesaa Persamaa No Ler Metode Secat Dega Modfkas Tabel Tujua : Mempelajar metode Secat dega modfkas tabel utuk peelesaa

Lebih terperinci

Penarikan Contoh Gerombol (Cluster Sampling) Departemen Statistika FMIPA IPB

Penarikan Contoh Gerombol (Cluster Sampling) Departemen Statistika FMIPA IPB Pearka Cotoh Gerombol (Cluster Samplg) Departeme Statstka FMIPA IPB Radom samplg (Revew) Smple radom samplg Stratfed radom samplg Rato, regresso, ad dfferece estmato Systematc radom samplg Cluster radom

Lebih terperinci

TAKSIRAN PARAMETER DISTRIBUSI WEIBULL DENGAN MENGGUNAKAN METODE MOMEN DAN METODE MAKSIMUM LIKELIHOOD

TAKSIRAN PARAMETER DISTRIBUSI WEIBULL DENGAN MENGGUNAKAN METODE MOMEN DAN METODE MAKSIMUM LIKELIHOOD TAKSIRAN PARAMETER DISTRIBUSI WEIBULL DENGAN MENGGUNAKAN METODE MOMEN DAN METODE MAKSIMUM LIKELIHOOD Eka Mer Krst ), Arsma Ada ), Sgt Sugarto ) ekamer_tross@ymal.com ) Mahasswa Program S Matematka FMIPA-UR

Lebih terperinci

REGRESI LINIER SEDERHANA

REGRESI LINIER SEDERHANA MODUL REGRESI LINIER SEDERHANA Dsusu oleh : I MADE YULIARA Jurusa Fska Fakultas Matematka Da Ilmu Pegetahua Alam Uverstas Udayaa Tahu 016 Kata Pegatar Puj syukur saya ucapka ke hadapa Tuha Yag Maha Kuasa

Lebih terperinci

BAB 2 TINJAUAN TEORITIS. regresi berkenaan dengan studi ketergantungan antara dua atau lebih variabel yaitu

BAB 2 TINJAUAN TEORITIS. regresi berkenaan dengan studi ketergantungan antara dua atau lebih variabel yaitu BAB TINJAUAN TEORITIS. Pegerta Aalsa Regres Istlah regres pertama kal dperkealka oleh Fracs Galto. Meurutya, aalss regres berkeaa dega stud ketergatuga atara dua atau lebh varabel yatu varabel yag meeragka

Lebih terperinci

ANALISIS REGRESI LINIER BERGANDA : PERSOALAN ESTIMASI DAN PENGUJIAN HIPOTESIS

ANALISIS REGRESI LINIER BERGANDA : PERSOALAN ESTIMASI DAN PENGUJIAN HIPOTESIS ANALISIS REGRESI LINIER BERGANDA : PERSOALAN ESTIMASI DAN PENGUJIAN HIPOTESIS = 1 + + + + k k + u PowerPot Sldes baa Rohmaa Educato Uverst of Idoesa 007 Laboratorum Ekoom & Koperas Publshg Jl. Dr. Setabud

Lebih terperinci

Pemanfaatan Teknologi Informasi Dalam Pengendalian Kualitas Produk Kerajinan Bordir menggunakan Peta Kendali Variabel Fuzzy Linguistik

Pemanfaatan Teknologi Informasi Dalam Pengendalian Kualitas Produk Kerajinan Bordir menggunakan Peta Kendali Variabel Fuzzy Linguistik SEMINAR NASIONAL MATEMATIKA DAN PENDIDIKAN MATEMATIKA UNY 05 Peafaata Tekolog Iforas Dala Pegedala Kualtas Produk Keraa Bordr egguaka Peta Kedal Varabel Fuzzy Lgustk Akk Hdayat Fakultas MIPA, Uverstas

Lebih terperinci

INTEGRASI NUMERIK MENGGUNAKAN METODE GAUS KUADRATUR DENGAN PENDEKATAN INTERPOLASI HERMIT DAN POLINOMIAL LEGENDRE

INTEGRASI NUMERIK MENGGUNAKAN METODE GAUS KUADRATUR DENGAN PENDEKATAN INTERPOLASI HERMIT DAN POLINOMIAL LEGENDRE INTEGRASI NUMERIK MENGGUNAKAN METODE GAUS KUADRATUR DENGAN PENDEKATAN INTERPOLASI HERMIT DAN POLINOMIAL LEGENDRE Sutrso Robertus Her Jurusa Mateatka FMIPA UNDIP Searag Abstract Gaus Quadrature Forula s

Lebih terperinci

Penyelesaian Sistem Persamaan Linier Kompleks Dengan Invers Matriks Menggunakan Metode Faddev (Contoh Kasus: SPL Kompleks dan Hermit)

Penyelesaian Sistem Persamaan Linier Kompleks Dengan Invers Matriks Menggunakan Metode Faddev (Contoh Kasus: SPL Kompleks dan Hermit) Jural Sas Matematka da Statstka, Vol., No. I, Jauar ISSN - Peyelesaa Sstem Persamaa Ler Kompleks Dega Ivers Matrks Megguaka Metode Faddev Cotoh Kasus: SPL Kompleks da Hermt F. rya da Tka Rzka, Jurusa Matematka,

Lebih terperinci

BAB II TINJAUAN TEORITIS. Statistik merupakan cara cara tertentu yang digunakan dalam mengumpulkan,

BAB II TINJAUAN TEORITIS. Statistik merupakan cara cara tertentu yang digunakan dalam mengumpulkan, BAB II TINJAUAN TEORITIS.1 Kosep Dasar Statstka Statstk merupaka cara cara tertetu yag dguaka dalam megumpulka, meyusu atau megatur, meyajka, megaalsa da member terpretas terhadap sekumpula data, sehgga

Lebih terperinci

FMDAM (2) TOPSIS TOPSIS TOPSIS. Charitas Fibriani

FMDAM (2) TOPSIS TOPSIS TOPSIS. Charitas Fibriani FMDAM (2) Chartas Fbra Techque for Order Preferece by Smlarty to Ideal Soluto () ddasarka pada kosep dmaa alteratf terplh yag terbak tdak haya memlk jarak terpedek dar solus deal postf, amu juga memlk

Lebih terperinci