ARTI LEKSEM SUKATING (UKURAN) NGANGGEN LIMA LAN BATIS RING ASTA KOSALA-KOSALI
|
|
- Djaja Kusuma
- 6 tahun lalu
- Tontonan:
Transkripsi
1 ARTI LEKSEM SUKATING (UKURAN) NGANGGEN LIMA LAN BATIS RING ASTA KOSALA-KOSALI I Md Werdiatmaja 1, I Kt Paramarta 1, I Gd Artawan, 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia {cepot_adjust@yahoo.com, ketutgembel@yahoo.co.id, gartawan@yahoo.com}@undiksha.ac.id Kuub Tetilikane puniki madue tetujon mangda uning ngeninin indik kawigunan, paiketan arti miwah leksem-leksem napi kemanten sane ngranjing ring sukating (ukuran) nganggen lima lan batis ring asta kosala-kosali. Soroh data sane kaanggen ring tetilikane puniki inggih punika data kualitatif. Kramaning sane kaanggen mupulang data inggih punika kramaning studi pustaka, kramaning dokumentasi, miwah kramaning wawancara. Kramaning seseleh data sane kaanggen ring tetilikane puniki inggih punika identifikasi data, klasifikasi data, reduksi data, deskripsi data, analisis data, interpretasi data lan pamicutet. Pepolih tetilikane puniki prasida nyihnayang, (1) leksem-leksem sane ngranjing ring sukating (ukuran) nganggen lima lan batis sane wenten ring asta kosala-kosali akehnyane 21 leksem. 19 leksem sukating (ukuran) sane nganggen lima lan 2 leksem sukating (ukuran) sane nganggen batis. (2) ngeninin indik kawigunannyane kakepah dados kalih inggih punika, kawigunan sukating sane nganggen lima lan batis, punika taler kawigunan leksemnyane. (3) saking makudang-kudang kawentenan soroh paiketan arti (relasi semantik), ring sukating (ukuran) nganggen lima lan batis wantah wenten paiketan arti (relasi semantik) hipernini lan hiponimi. Kruna Pengalih: leksem, sukating, kosala-kosali. Abstrak Penelitian ini bertujuan untuk mengetahui fungsi, relasi semantik dan leksem-leksem yang termasuk dalam ukuran menggunakan tangan dan kaki yang terdapat dalam asta kosala-kosali. Jenis data yang digunakan dalam penelitian ini adalah data kualitatif. Metode pengumpulan data yang digunakan adalah metode studi pustaka, metode dokumentasi, dan metode wawancara. Teknik analisis data yang digunakan dalam penelitian ini adalah identifikasi data, klasifikasi data, reduksi data, deskripsi data, analisis data, interpretasi data dan kesimpulan Hasil penelitian ini menunjukkan, (1) leksem-leksem yang termasuk dalam ukuran menggunakan tangan dan kaki yang ada di asta kosala-kosali berjumlah 21 leksem. 19 leksem ukuran yang menggunakan tangan dan 2 leksem ukuran yang menggunakan kaki. (2) berkaitan dengan fungsinya dibagi menjadi dua bagian yaitu, fungsi ukuran yang menggunakan tangan dan kaki dan fungsi leksemnya. (3) dari beberapa jenis relasi semantik yang ada, dalam ukuran yang menggunakan tangan dan kaki hanya terdapat relasi semantik hipernini dan hiponimi. Kata kunci:, leksem, ukuran, kosala-kosali.
2 Abstract This study was aimed to determine the function of semantic relationship and leksems that are included in size using of hands and feet in Asta Kosala-Kosali. The data used in this study was qualitative data. The collection of data method used are book study method, the method of documentation and the method of interview. The data analysis technique used in this study are identification of data, data classification, data reduction, data description, data analysis, data interpretation and conclusions. The result show that leksems are included in the measurement using the hands and feet in Asta Kosala-Kosali amounted to 21 leksem, 19 leksem size using hands and 2 leksem using foot. (2) Relating to the function are divided into two parts, namely, the function of size using the hands and feet and leksem function. (3) Of some kind of semantic relationships that exist, in size using only hands and feet are the semantic relationships hipernini and hiponimi. Keywords: leksem, size, kosala-kosali. PURWAKA Ring aab sekadi mangkin ketah kabaos aor tan pawates utawi kawentenan teknologi sampun akeh pisan, nika sane ngawinang sastra miwah kabudayaan daerah ngancan rahina sayan rered. Nanging malianan saking sastra sane maosang indik sukating (ukuran) sane nganggen lima lan batis, yadiastun ring aab sekadi mangkin sampun akeh piranti-piranti sane prasida kaanggen nyukat sakadi, meteran, penggaris, siku-siku muah sane lianan nanging sukating sane nganggen lima lan batis kari kaanggen olih krama Bali, nika sane ngawinang panilik meled pisan nyelehin indike puniki. Lianan ring punika, sane ngawinang panilik ngambil murda tetilikan kadi puniki nenten ja lian dwaning akeh kawentenan wewangunan sane wenten ring desa utawi ring kota nenten manut saking sukating (ukuran) sane nganggen lima lan batis utawi nenten manut saking asta kosala-kosali. Sane ngaryanin indike punika wantah ius saking globalisasi, ring aab kadi puniki akeh para jadma sane nenten madue pikenoh sane patut utawi ampah sareng kawentenan sikut, dewasa ayu, lan indik-indik kaniskalan ri tatkala pacang ngawangun. Indike punika sampun sinah malianan sareng sane kabaosang olih Tonjaya. Tonjaya (1982:ii) maosang pawangunan ring Indonesia pastika nenten ngutamayang saking segi-segi material kemanten, nanging patut nguratiang moral, spiritual lan kedamaian. Pawangunan pacang karasayang yening wentennyane keseimbangan lan keselarasan saking manusa sareng Ida Sang Hyang Widhi, manusa sareng bhuananyane punika taler manusa sareng manusa sane tiosan, yening ring agama hindu nika kabaos tri hita karana. Dwaning asapunika, panilik mapangapti marep ring krama Bali mangda setata urati ring kawentenan sikut miwah sane lianan ri tatkalaning pacang ngawangun, dwaning Tonjaya (1982: 7) maosang Nihan tingkahing angamet sikut paumahan, yan nora anut sikut, ala kagengan mapuara pejah, yan manut sikut hayu dahat palanya sat maka kahyangan Bhatara Nawasanga. Asta kosala-kosali kakepah dados kalih kruna inggih punika asta kosala lan asta kosali. Asta kosala inggih punika wastan lontar utawi buku sane maosang indik sukating (ukuran) ri tatkala pacang ngwangun menara utawi wewangunan sane tegeh, wadah, bade, punika taler usungan layon. Lan asta kosali inggih punika wastan lontar utawi buku sane maosang sukating (ukuran) ri tatkala pacang ngwangun umah. Dadosnyane prasida kacutetang yening asta kosala-kosali inggih punika wastan lontar utawi buku sane dados dasar ri tatkala ngwangun sakancaning wewangunan. Sane kaanggen dasar ring tetilikane puniki inggih punika buku asta kosala-kosali druwen I Nyoman Gede Bandesa K. Tonjaya. Sane ngawinang panilik nganggen buku puniki dwaning pinih jangkep maosang indik sukating sane nganggen lima lan batis punika taler nganggen basa sane dangan karesepang. Yening kacingakin saking asta kosalakosali, sukating sane nganggen lima lan batis kari kaanggen olih krama Bali minakadi atengan depa agung, atengan
3 depa alit, miwah sane lianan. Sukating sane nganggen lima lan batis ketahnyane kaanggen ri tatkala ngawangun sakancaning wawangunan ring Bali, minakadi umah, bale banjar, punika taler genah-genah suci, sekadi ngawangun pura. Sukating sane nganggen lima lan batis puniki kaanggen dasar nyukat saking ulu ngantos jaba pura. Pinaka imba, ri tatkalaning ngwangun natar pura pastika nganggen dasar sukating depa, yening natarnyane saking kangin ngantos kauh lantangnyane patut 2, 3, 4, 5, 6, 7, 11, 12, 14, 15, 19 (depa) lan bawaknyane patut,1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 11, 12, 14, 15 (depa).nanging yening natarnyane saking kaja ngantos kelod lantangnyane patut, 4, 5, 6, 13, 18 (depa) lan bawaknyane 5, 6, 13 (depa). Dadosnyane sakancaning wangunan sane wenten saking ulu ngantos jaba pura pastika nganggen dasar sukating sane nganggen lima lan batis. Saking leksem sukating sane nganggen lima lan batis puniki pastika madue pabinayan lan paiketannyane. Nika sane ngawinang panilik pacang mligbagang sakancaning sane mapaiketan sareng sukating sane ngangggen lima lan batis mangda prasida madue pikenoh lan kawigunan marep ring krama Bali. Ring tetilkane puniki panilik pacang nganggen makudang kudang dasar tetimbangan inggih punika, 1) pendekatan sane kaanggen ring sajeroning nyinahyang arti (makna) inggih punika pendekatan sane mapangrasa analitik (analiticalreferencial approach). Pendekatan mapangrasa analitik ngrereh daging arti (essence of meaning) nganggen seseleh komponen arti (makna). Sakancaning satuan leksikal sane madue arti (makna) mapaiketan, pacang prasida ngawentuk medan leksikal. a semantic domain consists essentially of a group of meaning (by means restricted of those reflected in single word) which share certain semantic components. Semantic domain consists simply of meaning which have common semantic component (Nida, 1975:19). Teges saking penampen Nida inggih punika, ranah utawi medan semantik kawentuk antuk leksem sane madue komponen (semantic feature, semantic property, utawi semantic marker) lan arti sane pateh utawi ring sajeroning medan makna wenten arti sane kaduenang sarengsareng. Wenten taler penampen sane malianan sane kabaosang olih Kreidler (1998: 87). a lexeme by telling set it belongs to and how it differs from other members of the same set. Penampen ring arep maosang, yening leksem sane ngranjing ring sajeroning medan madue komponen arti (makna) sane pateh tur ngawentuk satuan medan, punika taler prasida ngabinayang sareng medan sane lianan lan madue komponen arti (makna) pabinayan sane kaanggen ngabinayang antarleksem. Dadosnyane satuan leksikal punika madue praciri semantik sane pateh lan madue praciri semantik pabinayan. Sane kaanggen medasang komponen arti (makna) ring sajeroning medan leksikal kabuatang pisan nganggen seseleh komponen arti (makna). Manut Nida (1975:32) maosang, komponen arti (makna) sane berakumulasi ngawentuk satuan arti (makna) leksem ring sajeroning medan leksikal prasida kakepah dados tigang soroh, inggih (1) komponen bersama (common component), (2) komponen diagnostik (diagnostic component), lan (3) komponen suplemen (supplement component). Komponen bersama inggih punika komponen arti (makna) sane pateh wenten ring sajeroning makasami satuan leksikal lan mawiguna ngawentuk medan arti (makna) leksikal. Komponen diagnostik inggih punika komponen sane ngabinayang ring soang-soang medan leksikal. Komponen suplemen inggih punika komponen arti (makna) sane kawentenannyane kakeniang olih nglimbaknyane arti (makna) leksem utawi kasinahyang saking praciri penganggenan leksem. 2) Kawigunan basa, manut Nurjaya (2005:108) maosang kawigunan basa minakadi, kawigunan personal, kawigunan interpersonal, kawigunan direktif, kawigunan referensial, kawigunan imajinatif, kawigunan metalinguistik. 3) Paiketan arti (relasi semantik), manut Chaer (2002) maosang yening ring semantik wenten makudang-kudang relasi makna inggih punika, sinonimi, antonimi, homonimi, homofon, homograf, hipernini lan hiponimi, meronimi, polisemi.
4 Manut napi sane katelatarang ring duur, dadosnyane tetujon tetilikan puniki inggih punika, (1) mangda prasida uning indik leksem-leksem napi kemanten sane ngranjing ring sukating (ukuran) nganggen lima lan batis sane wenten ring asta kosalakosali, (2) mangda uning kawigunan leksem-leksem ngeninin indik sukating (ukuran) nganggen lima lan batis, (3) mangda uning indik paiketan arti (relasi semantik) leksem-leksem ngeninin indik sukating (ukuran) nganggen lima lan batis. KRAMANING TETILIKAN Kramaning sane kaanggen ring tetilikan puniki maosang indik pemargin sane pacang kalaksanayang ritatkala ngemargiang tetilikan. Pemargin tetilikan puniki pacang maosang indik tata cara sane pacang kaanggen nyawis pikobet sane kawedarang (Wendra, 2011:31). Malarapan ring indike punika, ring sajeroning widang puniki pacang kawedar sakancaning sane mapaiketan sareng kramaning sane wenten ring tetilik puniki minakadi, (1) rerincikan tetilikan, (2) jejering tetilikan, (3) penandang tetilikan, (4) kramaning mupulang data, (5) Piranti tetilikan, lan(6) kramaning seseleh data. Rerincikan tetilikan inggih punika pangrancana indik pakaryan sadurung indike punika kalaksanayang. Rerincikan tetilikan taler pinaka konsep utawi dasar penilik mangda prasida ngamolihang data sane becik tur mapaiketan sareng praciri saking variabel lan tetujon tetilikan. Murda saking tetilikane puniki wantah Arti Leksem Ngeninin Indik Sukating (Ukuran) sane Nganggen Lima lan Batis ring Asta Kosala- Kosali dadosnyane sane pinaka jejering ring tetilikane puniki inggih punika Asta Kosala-Kosali lan penandang tetilikan puniki inggih punika, arti leksem lan sukating nganggen lima lan batis. Kramaning sane kaanggen mupulang data ring tetilikan puniki wantah nganggen kramaning studi pustaka, kramaning dokumentasi lan kramaning wawancara lan piranti tetilikan sane kaanggen inggih punika kartu data lan panuntun wawancara. Ring kramaning dokumentasi lan kramaning studi pustaka pacang kaanggen, ri tatkala ngrereh data sane mapaiketan sareng leksem-leksem napi kemanten sane ngranjing ring sukating (ukuran) nganggen lima lan batis, kawigunan lan paiketan artinyane (relasi semantik). Kramaning wawancara pacang kaanggen ngrereh data sane mapaiketan sareng sukating (ukuran) nganggen lima lan batis utawi nyangkepin data sane sampun kapolihang saking kramaning dokumentasi lan studi pustaka. Ring tetilikan puniki kramaning seseleh data sane kaanggen minakadi, identifikasi data, klasifikasi data, reduksi data, deskripsi data, analisis data, interpretasi data lan pamicutet. PEPOLIH LAN PABLIGBAGAN No Leksem Arti (makna) Gegambaran 1 Acengkang Sukat sane muncuking inan lima ngantos muncuking tujuh sane kaembatang
5 2 Aguli Sukatri tatkala inan jriji ngranjing ring tengahing jriji sane lianan, lan lantangnyane inggih punika tengahing jriji punika 3 Alek Sukatsane kapolihang saking lima magemelan sajabaning linjong, lan lantangnyane kasikut (diukur) saking madu 4 Amusti Sukat sane pergelangan lima ngantos muncuking inan lima ri tatkala magemelan 5 Agemel Sukat sane lantangnyane ngiterin lima ri tatkala magemelan 6 Atengan Depa Alit Sukat sane muncuking lengen ngantos muncuking lima sane magemelan 7 Atengan Depa Agung Sukat sane muncuking lengen ngantos muncuking jriji 8 Atelek Atelek inggih punika sukat sane nganggen kalih jriji ( inan lima + jriji sane lianan), sane selagan inan jriji sareng jriji sane lianan ngatos muncuking jriji sane lianan sane kaanggen nyukat (sajabaning inan lima)
6 9 Ahasta Sukat sane siku ngantos pergelangan lima 10 Duang Nyari Sukat sane nganggen kalih jriji, lan sisin jriji ngantos ring sisin jriji sane lianan 11 Atampak Lima Sukat sane sisin inan lima ngantos sisin kacing 12 Petang Nyari Sukat sane sisin tujuh ngantos sisin kacing 13 Akacing Sukat sane nganggen siki jriji inggih punika kacing, sane bongkol ngantos muncuking kacing 14 Atebah Tampak Lima Lantang saking makasami jriji sane matepan nanging wantah inan lima sane makeperan
7 15 Asirang Sukat sane nyirang sane lantangnyane saking bongkol kacing ngantos ring bongkol inan lima 16 Alengkat Sukat sane muncuking inan lima ngantos muncuking linjong ri tatkala kakeperang 17 Arahi Arahi inggih punika sukat sane bongkol ngantos muncuking jriji 18 Anyari Anyari inggih punika bawak utawi lebar saking jriji
8 19 Auseran Auseran inggih punika sukat sane muncuking jriji sane mateenan 20 Atampak Batis Sukat sane muncuking genjot ngantos muncuking inan batis 21 Atampak Batis Ngandang Sukat sane inan batis ngantos kacing Ring asta kosala-kosali wenten 21 leksem ngeninin indik sukating (ukuran) sane nganggen lima lan batis, 19 leksem sukating (ukuran) sane nganggen lima lan 2 leksem sukating (ukuran) sane nganggen batis. Saking makasami leksem punika kaselehin indik artinyane (makna), lianan ring punika taler kaselehin manut Nida (1975:32) sane maosang indik komponen arti (makna), komponen arti (makna) punika prasida kauningin saking dimensi angga sane kaanggen, dimensi kawigunan lan dimensi lantangnyane. Mangda ngamolihang komponen arti (makna) sane pateh lan pabinayannyane, leksem-leksem punika taler kapahan ring sajeroning submedannyane. Saking pahan ring sajeroning submedannyane ngamolihang 5 kelompok, kelompok siki wenten (agemel sareng amusti), kelompok kalih wenten (atampak lima, atebah tampak lima lan asirang), kelompok tetiga wenten (atengan depa alit sareng atengan depa agung), kelompok patpat wenten (acengkang sareng aguli), punika taler kelompok lima wenten (atampak batis sareng atampak batis ngandang). Lianan ring punika taler kaselehin manut kawigunannyane, ngeninin indik kawigunannyane kakepah dados kalih inggih punika kawigunan saking sukating (ukuran) nganggen lima lan batis lan kawigunan leksemnyane, kawigunan sukating (ukuran) nganggen lima lan batis wenten limang soroh inggih punika, (1) Kawigunan Personal. Saking segi kawigunan personal, kawigunan sukating (ukuran)nganggen lima lan batis mabuat pisan ring kauripan, dwaning prasida ngicenin kaweruhan ngeninin indik sukatsukat sane kaanggen ri tatkala pacang ngwangun sakancaning wewangunan. Napi malih yening dados tukang wewangunan, sukating (ukuran) sange nganggen lima punika patut kadruenang, dwaning sukating (ukuran)nganggen lima lan batis pinaka dasar utama ring sajeroning tata pulah palih wewangunan ring Bali. Ring asta kosalakosali sampun mungguh yening iwang ring sukat taler pacang ngawedarang pikolih sane nenten becik utawi kaon, dwaning kadiasapunika iraga patut uning indik kaweruhan sukat. Imbannyane, ri tatkala pacang nyukat pekarangan patut madasar antuk sukating depa. Yening pekarangan
9 saking kaja ngantos kelod, tur lantangnyane 16 depa, nika pacang ngawinang tan pegating gering utawi nenten becik. Dadosnyane indike punika patut kakelidin mangda nenten mikolihang pikolih sane nenten becik. (2) Kawigunan Interpersonal. Sukating (ukuran) nganggen lima lan batis pinaka widya sastra sane sampun ketah ring kauripan krama Bali, lianan ring punika sukating (ukuran) puniki taler madue akeh kawigunan, sinalih tunggilnyane inggih punika kawigunan interpersonal. Yening kacingakin saking arti (makna)nyane, kawigunan interpersonal pinaka kawigunan basa sane prasida mecikang paiketan sosial. Sukating (ukuran)nganggen lima lan batis, pinaka piranti baos utawi penandang baos sane kaanggen mabebaosan (komunikasi) marep ring anak tios. Saking piranri-piranti baos puniki pacang ngametuang makudang-kudang bebaosan (komunikasi) sane pacang ngawinang wentennyane paiketan sosial utawi mecikang paiketan sosial ring krama Bali. Lianan ring punika yening iraga wikan ring sajeroning sukat, pastika wenten anak tios sane pacang metaken, saking pakaryan punika taler pacang ngametuang bebaosan sane prasida ngamecikang paiketan sosial. (3) Kawigunan Direktif. Kaiwangan nyikut ritatkala pacang ngwangun pacang ngametuang kawentenan sane kaon, dwaning kadiasapunika sukating (ukuran) nganggen lima lan batis taler madue kawigunan direktif. Yening kacingakin saking artinyane (makna), kawigunan direktif inggih punika kawigunan basa sane kaanggen nabdabang anak tios, yening uning ri widya sastra sane maosang sukating (ukuran)sepatutnyane prasida nabdabang anak tios mangda nenten iwang ri tatkala ngwangun punika taler mangda prasida mikolihang antuk napi sane kaaptiang. Imbannyane, ring kauripan sosial wenten anak tios sane nyukat pekarangan saking kaja ngantos kelod 17 depa, lan anak tios punika taler nenten madue putra, yening uning ring sukat pastika prasida nabdabang anak tios punika, mangda nenten nyukat pekarangan saking kelod ngantos kaja 17 depa. Dwaning ring asta kosala-kosali sampun mungguh, yening nyukat pekarangan saking kaja ngantos kelod lantangnyane 17 depa pacang ngawinang sang sane madue pekarangan pacang nenten ngamolihang putra. (4) Kawigunan Imajinatif. Yening kacingakin saking artinyane (makna), kawigunan imajinatif inggih punika kawigunan basa sane kaanggen nyinahyang pangrasa estetika, pangrasa keindahan, sane kadruenang olih panutur basa. Saking napi sane kawedar ring duur, sukating (ukuran) nganggen lima lan batis taler madue kawigunan direktifnyane. Indike punika prasida kacingakin ri tatkala pacang ngwangun, yening becik nganggen sukat ri tatkala pacang ngwangun, wewangunan sane kapikolihang pastika becik. Saking kabecikan punika pacang ngawetuang pangrasa estetika utawi keindahan saking sang sane makarya utawi sang sane madue wewangunan.lianan ring punika yening kacingakin ring kauripane puniki, yening wewangunan tanpa sukat pastika nenten madue pangrasa estetika utawi keindahan. Imbannyane, ri tatkala makarya sesakan kemulan, ketahnyane ahasta. yening lantangan sareng ahasta pastika kacingak nenten becik, punika taler yening bawakan sareng ahasta taler kacingak nenten becik utawi begbeg. (5) Kawigunan Kebudayaan. Sukating (ukuran)nganggen lima lan batis pinaka widang sane ngranjing ring asta kosala-kosali, lan asta kosalakosali pinaka sinalih tunggil sastra lan kabudayaan sane wenten ring Bali. Yadiastun ring aab sekadi mangkin sampun akeh piranti sukat, yening tetep nganggen dasar sukating (ukuran) nganggen lima lan batis ri tatkala pacang ngwangun, nika taler prasida kabaosang sareng ngajegang kabudayaan Bali. Dwaning ring Bali kawentenan asta kosala-kosali banget kaangobin olih para jana utawi jadma sane wenten saking dura Bali pinaka widya sastra sane jangkep maosang tata titi pawangunan utawi widya arsitektur. Yening kawentenan asta kosala-kosali ical, kabudayaan Bali pastika ngancan rahina taler sayan rered. Yening kawigunan leksemnyane prasida kaanggen nyikut pekarangan, sesakan bale, piyasan, bebaturan miwah sane lianan. Ngeninin indik paiketan arti (relasi semantik) ring sukating (ukuran) nganggen lima lan batis wantah wenten hipernini lan hiponimi, Indike punika pacang katelatarang
10 Sukating (ukuran) sane Nganggen Lima Hipernin Acengkang Aguli Alengkat Atengan Depa Agung Atengan Depa Alit Atampak Lima Ahasta Amusti Alek Atelek Duang Nyari Agemel Akacing Atebah Tampak Lima Petang Nyari Arahi Anyari Auseran Hiponimi Asirang Sukating (ukuran) sane Nganggen Batis Hipernini Atampak Batis Atampak Batis Ngandang Hiponimi Saking diagram punika prasida kacingakin wenten kalih hpernini lan hiponimi, sane kapertama inggih punika, hipernininyane sukating (ukuran) sane nganggen lima (tangan) lan hiponiminyane acengkang, alengkat, aguli, amusti, ahasta, asirang, arahi, anyari, alek, akacing, atengan depa agung, atengan depa alit, atelek, auseran, atebah tampak lima, atampak lima, petang nyari, duang nyari lan agemel. Sane ngawinang indike punika nenten ja lian dwaning aguli, acengkang miwah sane lianan pinaka sukat sane nganggen widang-widang sane wenten ring sajeroning lima (tangan) minakadi inan lima, tujuh, kacing miwah sane lianan. Sane kaping kalih inggih punika hipernininyane sukating (ukuran) sane nganggen batis lan hiponiminyane atampak batis lan atampak batis ngandang. PAMUPUT Saking napi sane kawedar ring duur, dadosnyane prasida kaambil makudangkudang pamicutet inggih punika, 1) Leksem-leksem sane ngranjing ring sukating (ukuran) sane nganggen lima lan
11 batis wenten 21 soroh, 19 leksem sukating (ukuran) sane nganggen lima lan 2 leksem sukating (ukuran) sane nganggen batis. Makasami leksem punika katelatarang artinyane, lianan ring punika leksem puniki taler madue komponen arti (makna) sane kadruenang sareng-sareng inggih punika sukat sane nganggen lima lan batis ring sajeroning basa Bali. Komponen arti (makna) punika prasida kauningin madasar antuk dimensi angga sane kaanggen, kawigunan, lan lantangnyane. Mangda prasida tatas ngenenin indik sukating (ukuran) sane nganggen lima lan batis taler kaselehin ring sajeroning submedannyane. 2) Ring sajeroning kawigunannyane kakepah dados kalih inggih punika, kawigunan sukating (ukuran) nganggen lima lan batis lan kawigunan leksemnyane. 3) Lianan ring madue kawigunan, sukating (ukuran) sane nganggen lima lan batis taler Ring sajeroning tetilikane puniki pastika sampun akeh kakirangankakirangannyane. Malarapan antuk punika, panilik mapangapti marep ring pngwacen tetilikane puniki prasida ngicenin wewehan sane becik mangda prasida ngamecikang madue paiketan arti (relasi sematik). hipernini lan hiponimi. Pikolih tetilikane puniki, karepang mangda prasida mawiguna ri tatkala ngicenin ajah-ajahan tata arti punika taler sukating (ukuran) sane nganggen lima lan batis. Indike puniki mabuat pisan dwaning sukating (ukuran) sane nganggen lima lan batis pinaka dasar sukat sane wenten ring Bali ri tatkalaning ngwangun sakancaning wewangunan. Lianan ring punika yening setata nganggen dasar sukating (ukuran) sane nganggen lima lan batis taler prasida kabaosang sareng ngajegang kabudayaan Bali, dwaning sukating (ukuran) nganggen lima lan batis pinaka widya sastra sane ngranjing ring asta kosala-kosali lan asta kosala kosali pinaka tetamian utawi widya sastra sane ngranjing ring kabudayaan Bali sesuratan. tetilikane puniki utawi ngancan paripurna. Punika taler selanturnyane, karepang mangda sumingkin akeh sane nilikin indik sukating (ukuran) sane nganggen lima lan batis, dwaning prasida mawiguna marep ring anak akeh, lan prasida nglimbakang basa Bali mangda nenten ical kejatian ipun. DAFTAR PUSTAKA Chaer, Abdul Pengantar Semantik Bahasa Indonesia. Jakarta: Rineka Cipta Kheidler, W. K Language and Culture. Oxford: Oxford University Press Nida, Eguine A Componential Analysis of Meaning. Paris: Mouton Nurjaya, I Gede Pengantar Linguistik. Singaraja: Universitas Pendidikan Ganesha Tonjaya, Bandesa K Asta Kosala- Kosali. Denpasar: Penerbit dan Toko Buku Ria Wendra, I Wayan Buku Ajar Penulisan Karya Ilmiah. Singaraja: Universitas Pendidikan Ganesha.
Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia
NUREKSAIN KAINGGILAN SOANG-SOANG PITAKEN RISAJERONING PITAKEN ULANGAN AKHIR SEMESTER GENAP PELAJAHAN BASA BALI KELAS VII RING SMP N 1 SINGARAJA WARSA PELAJAHAN 2013/2014 1 Made Suryadana, 1 I Nengah Martha,
Lebih terperinciI Putu Widhi Astika 1 I Wayan Wendra 1, Sang Ayu Putu Sriasih 2. Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia
SESELEH TES OBJEKTIF AKHIR SEMESTER GANJIL BASA BALI KELAS XII SMA NEGERI 2 SINGARAJA 2015/2016 SAKING PARINDIKAN SEBARAN KOGNITIF, VALIDITAS LAN RELIABILITAS, MIWAH KONSTRUKSI OPTION I Putu Widhi Astika
Lebih terperinciSESELEH CAMPUR KODE RING NOVEL SENTANA CUCU MAREP PAKARDIN I MADE SUGIANTO
SESELEH CAMPUR KODE RING NOVEL SENTANA CUCU MAREP PAKARDIN I MADE SUGIANTO 1 I W Kuntara, 1 S. A. P. Sriasih, 2 I. A. Sukma Wirani Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja,
Lebih terperinciKAWENTENAN CAMPUR KODE RING ALBUM TEMBANG POP BALI RAMBO OLO-OLO OLIH GRUP BAND BINTANG
KAWENTENAN CAMPUR KODE RING ALBUM TEMBANG POP BALI RAMBO OLO-OLO OLIH GRUP BAND BINTANG I Gst. Ngr. Pt Darsana 1, I A. Sukma Wirani 1, I A. Pt Purnami 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan
Lebih terperinciBASA BALI KEPARA DIALEK NUSA PENIDA SANE KAANGGEN SAJERONING MABEBAOSAN RING WEWIDANGAN DESA PAKRAMAN NUSASARI, KECAMATAN MELAYA, KABUPATEN JEMBRANA
BASA BALI KEPARA DIALEK NUSA PENIDA SANE KAANGGEN SAJERONING MABEBAOSAN RING WEWIDANGAN DESA PAKRAMAN NUSASARI, KECAMATAN MELAYA, KABUPATEN JEMBRANA N. M. Novalia Pramita Sari 1, I W. G. Wisnu 1, I M.
Lebih terperinciCAMPUHAN WARNA BASA (CAMPUR KODE) SANE WENTEN RING PABLIGBAGAN SUBAK ANYAR DESA PADANGKELING, KECAMATAN BULELENG, KABUPATEN BULELENG, WARSA 2016
CAMPUHAN WARNA BASA (CAMPUR KODE) SANE WENTEN RING PABLIGBAGAN SUBAK ANYAR DESA PADANGKELING, KECAMATAN BULELENG, KABUPATEN BULELENG, WARSA 2016 Komang Rina Dewi, I Nyoman Sudiana, I Nengah Martha Jurusan
Lebih terperinciNUREKSAIN SESURATAN PASANG AKSARA BALI RING SAJERONING PAPAN WASTA SANE WENTEN RING SD SE- KECAMATAN JEMBRANA
NUREKSAIN SESURATAN PASANG AKSARA BALI RING SAJERONING PAPAN WASTA SANE WENTEN RING SD SE- KECAMATAN JEMBRANA Ni Luh Putu Mei Aryantini, M. Sri Indriani, I. B. Md. Ludy P. Jurusan Pendidikan Bahasa Bali
Lebih terperinciJurusan Pendidikan Bahasa Bali Fakultas Bahasa dan Seni Universitas Pendidikan Ganesha
NGAWIGUNAYANG PIRANTI WAYANG CENKBLONK PINAKA UTSAHA NINCAPANG KAWAGEDAN NYURATLENGKARA SANE MADAGING BASITA PARIBASA SISIA KELAS VII H SMP NEGERI 1 SUKASADA 1 I Gede Suputra, 1 I Gede Gunatama, 2 Ida
Lebih terperinciCAMPUH KODE (CAMPUR KODE) RING WAYANG KULIT INOVATIF CENK BLONK SANE MAMURDA LATA MAHOSADHI
CAMPUH KODE (CAMPUR KODE) RING WAYANG KULIT INOVATIF CENK BLONK SANE MAMURDA LATA MAHOSADHI I Gusti Agung Indriyani 1 Ida Bagus Rai 1, Sang Ayu Putu Sriasih 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas
Lebih terperinciKEWAGEDAN NGRESEPANG WANGUN DASAR LAN ARTOS KRUNA DWILINGGA SISIA KELAS X SMA NEGERI 2 BANJAR SINGARAJA
KEWAGEDAN NGRESEPANG WANGUN DASAR LAN ARTOS KRUNA DWILINGGA SISIA KELAS X SMA NEGERI 2 BANJAR SINGARAJA Ni Made Yuniharsih I.N. Suandi 1, I. K. Paramarta 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan
Lebih terperinciSARANA TEMBANG MELAYANGAN OLIH EMONI KAANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT PUISI BALI ANYAR SISIA KELAS VIII 6 SMP NEGERI 3 BANJAR
SARANA TEMBANG MELAYANGAN OLIH EMONI KAANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT PUISI BALI ANYAR SISIA KELAS VIII 6 SMP NEGERI 3 BANJAR Ni Kadek Erni Yuni Andani 1,Gede Gunatama 1,Ida Bagus Rai 2 Jurusan Pendidikan
Lebih terperinciMETODE KOOPERATIF TIPE THINK, PAIR, SHARE (TPS) ANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT SINOPSIS CERPEN MABASA BALI SISIA KELAS XI-3 IPA SMA NEGERI 1 BANJAR
METODE KOOPERATIF TIPE THINK, PAIR, SHARE (TPS) ANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT SINOPSIS CERPEN MABASA BALI SISIA KELAS XI-3 IPA SMA NEGERI 1 BANJAR Kadek Dwi Payani 1, 1 I B Putra Manik A, 2 Wayan Gede
Lebih terperinciFILM DOKUMENTER PINAKA SERANA NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT PUISI BALI ANYAR RING KELAS X7 SMA NEGERI 2 BANJAR
FILM DOKUMENTER PINAKA SERANA NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT PUISI BALI ANYAR RING KELAS X7 SMA NEGERI 2 BANJAR I K. Aryana prayoga 1 I.N. Suandi 1, I. K. Paramarta 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas
Lebih terperinciMETODE COPY THE MASTER KAANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT CERPEN SISIA RING KELAS XI MIA3 SMA NEGERI 2 SINGARAJA
METODE COPY THE MASTER KAANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT CERPEN SISIA RING KELAS XI MIA3 SMA NEGERI 2 SINGARAJA Ni Kd Ayu Yasinta D 1, I B Putra Manik A 1, Drs Gd Gunatama 2 Jurusan Pendidikan Bahasa
Lebih terperinciNUREKSAIN ANGGAH-UNGGUHING BASA BALI RITATKALA PAPARUMAN ADAT RING DESA ADAT SAMPALAN TENGAH, KABUPATEN KLUNGKUNG
NUREKSAIN ANGGAH-UNGGUHING BASA BALI RITATKALA PAPARUMAN ADAT RING DESA ADAT SAMPALAN TENGAH, KABUPATEN KLUNGKUNG Luh Komang Sri Pramawati [1] Ida Bagus Rai [1] Ida Bagus Putra Manik Aryana [2] Jurusan
Lebih terperinciKAWENTENAN DIALEK BALI AGA RING DESA DAUSA KECAMATAN KINTAMANI KABUPATEN BANGLI
KAWENTENAN DIALEK BALI AGA RING DESA DAUSA KECAMATAN KINTAMANI KABUPATEN BANGLI I Ketut Agus Adi Putra 1 Ida Ayu Sukma Wirani 1, Ida Ayu Pt. Purnami, S.S, M.Pd 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas
Lebih terperinciSOR SINGGIH BASA BALI RING PARUMAN SUBAK ABIAN DESA ADAT ASAHDUREN, KECAMATAN PEKUTATAN, JEMBRANA
e-journal JJPBB Universitas Pendidikan Ganesha Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Vol: 2 No:1(2015) SOR SINGGIH BASA BALI RING PARUMAN SUBAK ABIAN DESA ADAT ASAHDUREN, KECAMATAN PEKUTATAN, JEMBRANA N. K. Lady
Lebih terperinciSESELEH PANGAWIGUNAAN BASA BLACKBERRY MESSAGE (BBM) YOWANA RING BR. DUSUN SALA, DESA ABUAN, KECAMATAN SUSUT, KAB. BANGLI
SESELEH PANGAWIGUNAAN BASA BLACKBERRY MESSAGE (BBM) YOWANA RING BR. DUSUN SALA, DESA ABUAN, KECAMATAN SUSUT, KAB. BANGLI 1 I Ni luh Umi Astary, 1 I Ida Bagus Rai, 2 I I Gede Nurjaya Jurusan Pendidikan
Lebih terperinciTATA KRUNA SAJERONING WIDYA KAWI SASTRA DRUEN MAHASISIA JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA BALI UNDIKSHA EDISI JUNI 2012
TATA KRUNA SAJERONING WIDYA KAWI SASTRA DRUEN MAHASISIA JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA BALI UNDIKSHA EDISI JUNI 2012 I. A. P. Asti Pratiwi 1, I W. G. Wisnu 1, S. A. P. Sriasih 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali
Lebih terperinciIUSAN PANGAWIGUNAAN PIRANTI GAMBAR (MONOPOLI) MABASA BALI RING PAPLAJAHAN NGWACEN AKSARA BALI RING SISIA KELAS V SDK MARSUDIRINI
IUSAN PANGAWIGUNAAN PIRANTI GAMBAR (MONOPOLI) MABASA BALI RING PAPLAJAHAN NGWACEN AKSARA BALI RING SISIA KELAS V SDK MARSUDIRINI 1 I. M. D. Adipraya 1 I. B. Rai, 2 I. W. Wendra Jurusan Pendidikan Bahasa
Lebih terperinciBASITA PARIBASA RING ALBUM NASI GORENG SPESIAL KEKAWIAN WIDI WIDIANA
BASITA PARIBASA RING ALBUM NASI GORENG SPESIAL KEKAWIAN WIDI WIDIANA I Pt. Budiantara Putra 1, I Kt. Paramarta 1, I Md. Sutama 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja,
Lebih terperinciSESELEH MATERI TES ULANGAN UMUM SEMESTER GENAP WARSA 2013/2014 PEPLAJAHAN BASA BALI KELAS X RING SMK NEGERI 3 SINGARAJA
SESELEH MATERI TES ULANGAN UMUM SEMESTER GENAP WARSA 2013/2014 PEPLAJAHAN BASA BALI KELAS X RING SMK NEGERI 3 SINGARAJA W Sriani, I W G Wisnu, IG Artawan Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan
Lebih terperinciCAMPUR KODE BASA INDONESIA RING PANGAJAHAN BASA BALI KELAS V SD LAB UNDIKSHA
CAMPUR KODE BASA INDONESIA RING PANGAJAHAN BASA BALI KELAS V SD LAB UNDIKSHA N. K. Wulan Adnyasari 1, I. B. Ludy Paryatna 1, I.B. Sutresna 2. Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha
Lebih terperinciPEPLAJAHAN MABEBAOSAN BASA BALI SANE NGANGGEN MODEL PEPLAJAHAN INOVATIF RING KELAS XI IIS 3 SMA NEGERI 4 SINGARAJA
PEPLAJAHAN MABEBAOSAN BASA BALI SANE NGANGGEN MODEL PEPLAJAHAN INOVATIF RING KELAS XI IIS 3 SMA NEGERI 4 SINGARAJA K. T. Wahyuni, I. W. G. Wisnu, I. N. Suandi Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas
Lebih terperinciWARNA (VARIASI) BASA BALI RING SESURATAN KWACA (BAJU KAOS)
WARNA (VARIASI) BASA BALI RING SESURATAN KWACA (BAJU KAOS) N. P. Febri Yuliani 1, I. K. Paramarta 1, G. Artawan 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia e-mail:
Lebih terperinciKATA PENGANTAR. Puji syukur dipanjatkan ke hadapan Ida Sang Hyang Widhi Wasa, Tuhan Yang Mahaesa
SKRIPSI INI TELAH DISETUJUI DAN DINILAI OLEH PANITIA PENGUJI PADA PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA PADA TANGGAL: 1 JULI 2016 Berdasarkan SK Dekan Fakultas Ilmu Budaya,
Lebih terperinciJurusan Pendidikan Bahasa Bali, FBS. Universitas Pendidikan Ganesha. Singaraja, Indonesia
NGAWIGUNAYANG MODEL PEMBELAJARAN KOOPERATIF TIPE MAKE A MATCH ANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT WACANA BAWAK ANTUK AKSARA ANCENG SISIA KELAS XII IPS 2 SMA NEGERI 4 SINGARAJA WARSA PALAJAHAN 2015/2016 Kadek
Lebih terperinciNUREKSAIN SESURATAN AKSARA BALI MANUT PASANG AKSARA PURWADRESTA LONTAR SATUA JRO MATUA TEKEN I CAI MANTU DRUEN GEDONG KIRTYA
NUREKSAIN SESURATAN AKSARA BALI MANUT PASANG AKSARA PURWADRESTA LONTAR SATUA JRO MATUA TEKEN I CAI MANTU DRUEN GEDONG KIRTYA Kadek Jara Merani 1, Made Sri Indriani 1, IB. Md Ludy Paryatna 2. Jurusan Pendidikan
Lebih terperinciNGAWIGUNAYANG METODE AUDIOLINGUAL ANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NEMBANGANG PUPUH MASKUMAMBANG SISIA KELAS X MIPA 2 SMA NEGERI 1 SINGARAJA
NGAWIGUNAYANG METODE AUDIOLINGUAL ANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NEMBANGANG PUPUH MASKUMAMBANG SISIA KELAS X MIPA 2 SMA NEGERI 1 SINGARAJA I Made Wisnawa 1 I Wayan Wendra 1, Sang Ayu Putu Sriasih 2 Jurusan
Lebih terperinciGENDING-GENDING REGGAE BALI JONI AGUNG SESELEH SEMIOTIKA TETUJON IDUP MANUSA PAIKETANNYANE SARENG AJAH-AJAHAN PAWATEKAN
GENDING-GENDING REGGAE BALI JONI AGUNG SESELEH SEMIOTIKA TETUJON IDUP MANUSA PAIKETANNYANE SARENG AJAH-AJAHAN PAWATEKAN I.B. Pidada Adi Putra 1, I.B. Putra Manik Aryana 1, I.B. Ludy Paryatna 2 Jurusan
Lebih terperinciDIALEK BALI AGA SANE KEAANGGEN RI SAJERONING MABASA BALI RING DESA SIDATAPA, KECAMATAN BANJAR, KABUPATEN BULELENG
e-journal JJPBB Universitas Pendidikan Ganesha Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Vol: 2 No:1(2015) DIALEK BALI AGA SANE KEAANGGEN RI SAJERONING MABASA BALI RING DESA SIDATAPA, KECAMATAN BANJAR, KABUPATEN
Lebih terperinciKAWENTENAN ANGGAH-UNGGUHING BASA BALI RING NASKAH DRAMA I GODOGAN JURUSAN PENDIDIKAN BASA BALI WARSA 2015/2016
KAWENTENAN ANGGAH-UNGGUHING BASA BALI RING NASKAH DRAMA I GODOGAN JURUSAN PENDIDIKAN BASA BALI WARSA 2015/2016 Olih: Kadek Moni Ratningsih, NIM 1212051016 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Fakultas Bahasa
Lebih terperinciCAMPUH KODE SAJERONING PRASASTI MABASA BALI KUNO SAKING WARSA MASEHI
CAMPUH KODE SAJERONING PRASASTI MABASA BALI KUNO SAKING WARSA 989-1011 MASEHI Gd. Edi Subawa 1, I Kt. Paramarta 1, I. B. Rai 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia
Lebih terperinciTETILIK SOR SINGGIH BASA BALI RING PASANGKEPAN KRAMA DESA PAKRAMAN AYUNAN, KECAMATAN ABIANSEMAL, KABUPATEN BADUNG
TETILIK SOR SINGGIH BASA BALI RING PASANGKEPAN KRAMA DESA PAKRAMAN AYUNAN, KECAMATAN ABIANSEMAL, KABUPATEN BADUNG 1 I W. Adhi Mahardika, 1 I.B. Putra Manik Aryana, 2 I G. Gunatama. Jurusan Pendidikan Bahasa
Lebih terperinciTUTUR LEBUR GANGSA; ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: I MADE OKA PARIATNA
TUTUR LEBUR GANGSA; ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: I MADE OKA PARIATNA 1001215034 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2016 i TUTURLEBUR GANGSA; ANALISIS
Lebih terperinciSESELEH TATA WANGUN JRONING KRIYA SASTRA LAN SOSIOLOGI PANGAWI RING NOVEL SING JODOH RERIPTAN I MADE SUGIANTO
SESELEH TATA WANGUN JRONING KRIYA SASTRA LAN SOSIOLOGI PANGAWI RING NOVEL SING JODOH RERIPTAN I MADE SUGIANTO N. L. P. Ekayanti Savitri 1, IB. Putrayasa 1, I. A. Sukma Wirani 2 Jurusan Pendidikan Bahasa
Lebih terperinciSESELEH WANGUN INTRINSIK LAN SOSIOLOGI KRIYA SASTRA RING PUPULAN SATUA BAWAK LAWAR GOAK PAKARDIN I KETUT RIDA
SESELEH WANGUN INTRINSIK LAN SOSIOLOGI KRIYA SASTRA RING PUPULAN SATUA BAWAK LAWAR GOAK PAKARDIN I KETUT RIDA I Km. Astu Purnadhita 1, I Nengah Martha 1, I. A. Putu Purnami 2 Jurusan Pendidikan Bahasa
Lebih terperinciNUREKSAIN ANGGAH-UNGGUHING BASA RING CERPEN MABASA BALI RUBRIK ORTI BALI, KORAN BALI POST 2016
e-journal JPBB Universitas Pendidikan Ganesha Jurusan Pendidikan Bahasa Bali NUREKSAIN ANGGAH-UNGGUHING BASA RING CERPEN MABASA BALI RUBRIK ORTI BALI, KORAN BALI POST 2016 ayusastrinidewi@yahoo.co.id,
Lebih terperinciNUREKSAIN WANGUN LAN GUNA SARAT PAGURON- GURON GEGURITAN DHARMA STHITI KEKAWIAN I MADE MENAKA
NUREKSAIN WANGUN LAN GUNA SARAT PAGURON- GURON GEGURITAN DHARMA STHITI KEKAWIAN I MADE MENAKA Ni Wyn Ari Suryanti 1, IB Rai 1, Kt. Paramarta 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Fakultas Bahasa dan Seni Universitas
Lebih terperinciSESELEH INDIK WANGUN INTRINSIK LAN KAJATIAN GUNA SARAT PAGURON-GURON SANE WENTEN RING NOVEL BUUNG KAKAWIAN NYOMAN MANDA
SESELEH INDIK WANGUN INTRINSIK LAN KAJATIAN GUNA SARAT PAGURON-GURON SANE WENTEN RING NOVEL BUUNG KAKAWIAN NYOMAN MANDA 1 Nengah Widiantika, 1 I.Gede Gunatama, 2 I. A. Pt. Purnami Jurusan Pendidikan Bahasa
Lebih terperinciSESELEH WANGUN CARITA MIWAH PIKENOH PENDIDIKAN KARAKTER RING PUPULAN SATUA KEMBANG RAMPE KASUSASTRAAN BALI PURWA I
SESELEH WANGUN CARITA MIWAH PIKENOH PENDIDIKAN KARAKTER RING PUPULAN SATUA KEMBANG RAMPE KASUSASTRAAN BALI PURWA I N.K. Suwitriyani 1, I.W.G. Wisnu 1, M. Sri Indriani 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas
Lebih terperinciSOR SINGGIH BASA BALI SAJERONING PARUMAN BANJAR ADAT GUNUNG BIAU, DESA MUNCAN, KABUPATEN KARANGASEM
SOR SINGGIH BASA BALI SAJERONING PARUMAN BANJAR ADAT GUNUNG BIAU, DESA MUNCAN, KABUPATEN KARANGASEM Ni Luh Pt. Ratna Dewi 1, Md. Sri Indriani 1, I Kt. Paramartha 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas
Lebih terperinciPesaih Kawagedan Sisia Kelas VIIIC SMP Negeri 3 Singaraja Sajeroning Nyelehin Wangun Intrinsik Puisi Bali Purwa (Pupuh Sinom) lan Puisi Bali Anyar
Pesaih Kawagedan Sisia Kelas VIIIC SMP Negeri 3 Singaraja Sajeroning Nyelehin Wangun Intrinsik Puisi Bali Purwa (Pupuh Sinom) lan Puisi Bali Anyar K. Karmini 1,I. B. Putrayasa 1, I. A. Sukma Wirani 2 Jurusan
Lebih terperinciSESELEH GUNA SARAT WATEK PAAJAH-AJAH RING SAJERONING GEGURITAN RAJAPALA
SESELEH GUNA SARAT WATEK PAAJAH-AJAH RING SAJERONING GEGURITAN RAJAPALA Gd Yuli Sutrawan 1, I. A. Sukma Wirani 1, I W. Artika 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja,
Lebih terperinciNYAIHANG SESURATAN GEGURITAN CUPAK GERANTANG LAN SATUA CUPAK GERANTANG MADASAR ANTUK WANGUN CARITA SANE KASELEHIN ANTUK TEORI SASTRA BANDINGAN
NYAIHANG SESURATAN GEGURITAN CUPAK GERANTANG LAN SATUA CUPAK GERANTANG MADASAR ANTUK WANGUN CARITA SANE KASELEHIN ANTUK TEORI SASTRA BANDINGAN Ni Gst. Ayu Kt. Sari Wahini1, I B. Putra Manik Aryana1, I
Lebih terperinciBABAD PASEK KAYU SELEM : ANALISIS STRUKTUR OLEH : I PUTU YUDHI SANTIKA PUTRA NIM:
BABAD PASEK KAYU SELEM : ANALISIS STRUKTUR OLEH : I PUTU YUDHI SANTIKA PUTRA NIM: 1101215005 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2015 i BABAD PASEK KAYU SELEM: ANALISIS
Lebih terperinciTEKS GEGURITAN DARMAKAYA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: KADEK RIKA ARIPAWAN NIM:
TEKS GEGURITAN DARMAKAYA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: KADEK RIKA ARIPAWAN NIM: 1101215023 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA 2015 TEKS GEGURITAN DARMAKAYA:
Lebih terperinciKATA PENGANTAR. atas berkat rahmat-nya skripsi yang berjudul Novel Sing Jodoh Analisis
KATA PENGANTAR Om Swastiastu, Puji syukur dipanjatkan kehadapan Ida Sang Hyang Widhi Wasa karena atas berkat rahmat-nya skripsi yang berjudul Novel Sing Jodoh Analisis Psikologi Sastra ini dapat disusun
Lebih terperinciJurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia
RERAWATAN DIALEK BASA BALI RING TEMBANG POP BALI: STUDI KASUS SAJERONING TEMBANG POP BALI MAMURDA CIRI-CIRI KEKAWIAN YONG SAGITA MIWAH BALI UNITED KEKAWIAN KRISNA SURYA PURPA KASOBYAHANG ANTUK DI UBUD
Lebih terperinciTEKS GEGURITAN PADEM WARAK ANALISIS BENTUK, FUNGSI, DAN MAKNA
TEKS GEGURITAN PADEM WARAK ANALISIS BENTUK, FUNGSI, DAN MAKNA OLEH: I PUTU BAYU MUTRA WIBAWA NIM 1101215024 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2015 i 1 TEKS
Lebih terperinciUCAPAN TERIMA KASIH. Puji syukur dipanjatkan ke hadapan Ida Sang Hyang Widhi Wasa/Tuhan Yang
UCAPAN TERIMA KASIH Om Swastyastu, Puji syukur dipanjatkan ke hadapan Ida Sang Hyang Widhi Wasa/Tuhan Yang Maha Esa, karena berkat rahmat-nya, skripsi ini dapat diselesaikan tepat waktu. Skripsi yang berjudul
Lebih terperinciSESELEH VARIASI BASA RING DIALEK BALI AGA DESA SERAYA, KECAMATAN KARANGASEM, KABUPATEN KARANGASEM
SESELEH VARIASI BASA RING DIALEK BALI AGA DESA SERAYA, KECAMATAN KARANGASEM, KABUPATEN KARANGASEM N. L. Degeng Ratna Dewi 1, I. B. Rai 1, N. Sudiana 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan
Lebih terperinciSKRIPSI ANALISIS STRUKTUR DAN SOSIOLOGIS DRAMA MULIH KARYA I NYOMAN MANDA OLEH : NI PUTU HARUM KARTIKA DEWI NIM
SKRIPSI ANALISIS STRUKTUR DAN SOSIOLOGIS DRAMA MULIH KARYA I NYOMAN MANDA OLEH : NI PUTU HARUM KARTIKA DEWI NIM 1101215006 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR
Lebih terperinciSESELEH BASA SANE KAANGGEN MIWAH GUNASARAT SANE WENTEN RING GEGURITAN PURWAJATI, PAKARDIN I GEDE NGEMBAK, DRUWEN GEDONG KIRTYA, SINGARAJA
SESELEH BASA SANE KAANGGEN MIWAH GUNASARAT SANE WENTEN RING GEGURITAN PURWAJATI, PAKARDIN I GEDE NGEMBAK, DRUWEN GEDONG KIRTYA, SINGARAJA 1 P. Suarsana, 1 S. A. P. Sriasih, 2 I. B. Rai. Jurusan Pendidikan
Lebih terperinciSESELEH WANGUN INTRINSIK LAN GUNA SARAT SOSIAL RING PUPULAN SATUA BAWAK MEKEL PARIS PIKARDIN I.B.W. WIDIASA KENITEN
SESELEH WANGUN INTRINSIK LAN GUNA SARAT SOSIAL RING PUPULAN SATUA BAWAK MEKEL PARIS PIKARDIN I.B.W. WIDIASA KENITEN I Km. Endi Saputra 1, I N. Martha 1, I.A.Pt.Purnami 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali
Lebih terperinciESTETIKA POSMODERN MIWAH GUNA SARAT PAGURON-GURON DOLANAN 'MATIGTIG PAPAH BIU' DUTA KABUPATEN KARANGASEM RING PKB 2015
ESTETIKA POSMODERN MIWAH GUNA SARAT PAGURON-GURON DOLANAN 'MATIGTIG PAPAH BIU' DUTA KABUPATEN KARANGASEM RING PKB 2015 I W. Pasek Eka Yasa 1 I. A. Sukma Wirani 1, M. Sri Indriani 2 Jurusan Pendidikan Bahasa
Lebih terperinciTEKS TUTUR JONG MANTEN: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: DESAK PUTU ELVIANA DEWI NIM:
TEKS TUTUR JONG MANTEN: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: DESAK PUTU ELVIANA DEWI NIM: 1101215008 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2015 i TEKS TUTUR JONG
Lebih terperinciGEGURITAN KONTABOJA: ANALISIS STRUKTUR DAN MAKNA OLEH: IDA AYU EKA PURNAMA WULANDARI NIM
GEGURITAN KONTABOJA: ANALISIS STRUKTUR DAN MAKNA OLEH: IDA AYU EKA PURNAMA WULANDARI NIM 1101215022 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2015 1 i GEGURITAN
Lebih terperinciSESELEH WANGUN INSTRINSIK LAN KAJATIAN GUNA SARAT PAGURON-GURON RING PUPULAN CERPEN DA NAKONANG ADAN TIANGE PAKARDIN AGUNG WIYAT S.
SESELEH WANGUN INSTRINSIK LAN KAJATIAN GUNA SARAT PAGURON-GURON RING PUPULAN CERPEN DA NAKONANG ADAN TIANGE PAKARDIN AGUNG WIYAT S. ARDHI I Kdk. Berry. hermana 1, I. A. Pt. Purnami 1, I. B. Putrayasa 2
Lebih terperinciWANGUN INTRINSIK LAN AJI PANGAJAH-AJAHAN TATA LAKSANA RING SATUA BAWAK MABASA BALI WARSA 1975
WANGUN INTRINSIK LAN AJI PANGAJAH-AJAHAN TATA LAKSANA RING SATUA BAWAK MABASA BALI WARSA 1975 N. M. Ari Puja Astiti 1, I. B. M. Ludy Paryatna 1, I. G. Nurjaya 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas
Lebih terperinciMITOS DI NUSA PENIDA ANALISIS STRUKTUR, FUNGSI, DAN MAKNA
SKRIPSI MITOS DI NUSA PENIDA ANALISIS STRUKTUR, FUNGSI, DAN MAKNA Oleh : NI PUTU SUDIASIH NIM : 1101215035 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA 2015 i MITOS DI NUSA
Lebih terperinciTEKS GEGURITAN MANTRI SANAK LIMA ANALISIS STRUKTUR DAN NILAI
SKRIPSI TEKS GEGURITAN MANTRI SANAK LIMA ANALISIS STRUKTUR DAN NILAI OLEH NI PUTU NOVIYANTI WARDANI NIM 1201215007 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2016 i TEKS
Lebih terperinciKATA PENGANTAR. Puji syukur dipanjatkan ke hadapan Tuhan Yang Mahaesa/Ida Sang Hyang
KATA PENGANTAR Om Swastyastu, Puji syukur dipanjatkan ke hadapan Tuhan Yang Mahaesa/Ida Sang Hyang Widhi Wasa karena atas berkat dan rahmat-nya skripsi yang berjudul Variasi Fonologis dan Leksikal Bahasa
Lebih terperinciTUTUR ANGKUS PRANA: KAJIAN STRUKTUR DAN SEMIOTIKA. Oleh: NI KADEK DEWI SANTHIASTINI
TUTUR ANGKUS PRANA: KAJIAN STRUKTUR DAN SEMIOTIKA Oleh: NI KADEK DEWI SANTHIASTINI 1101215002 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA 2015 i TUTUR ANGKUS PRANA: KAJIAN
Lebih terperinciTEKS MITOS TAPAKAN BARONG BHATARA SAKTI NAWA SANGA DI KAHYANGAN JAGAT LUHUR NATAR SARI: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI
SKRIPSI TEKS MITOS TAPAKAN BARONG BHATARA SAKTI NAWA SANGA DI KAHYANGAN JAGAT LUHUR NATAR SARI: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI NI PUTU GEK ANNA DELVIA NIM 1201215040 FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA
Lebih terperinciGEGURITAN AJI RAMA RENA ANALISIS STRUKTUR DAN MAKNA
SKRIPSI GEGURITAN AJI RAMA RENA ANALISIS STRUKTUR DAN MAKNA IDA BAGUS DWIJA NANDANA PERSADA NIM 1201215035 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2017 i SKRIPSI GEGURITAN
Lebih terperinciSESELEH WANGUN INTRINSIK LAN KAJATIAN GUNA SARAT PAGURON-GURON RING SATUA PAN BALANG TAMAK
SESELEH WANGUN INTRINSIK LAN KAJATIAN GUNA SARAT PAGURON-GURON RING SATUA PAN BALANG TAMAK K. Devi Antariyani 1 I. N. Suandi 1 I. K. Paramarta 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha
Lebih terperinciBahan Ajar BAHASA BALI SMA/SMK
Bahan Ajar BAHASA BALI SMA/SMK PEMBELAJARAN BERPUSAT PADA SISWA Permendiknas No. 41 Tahun 2007 (Standar Proses) Kelas XII Semester 1 UNIT 1. MENDENGARKAN SK- 1 KD - 1.1 : : Memahami serta menanggapi berbagai
Lebih terperinciTEKS TUTUR CANDRABHERAWA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI
TEKS TUTUR CANDRABHERAWA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH : NI NYOMAN AYU PUSPITA DEWI NIM: 1101215012 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2015 i TEKS TUTUR
Lebih terperinciI Gst A Kd Yulandari, I B Md Ludy Paryatna, Md. Sri Indriani
NUREKSAIN KAWENTENAN ANGGAH-UNGGUHING BASA BALI SAJERONING PAWIWAHAN RING BANJAR SUMBUL, DESA YEHEMBANG KANGIN, KECAMATAN MENDOYO, KABUPATEN JEMBRANA RING WARSA 2016 I Gst A Kd Yulandari, I B Md Ludy Paryatna,
Lebih terperincie-journal JPBB Universitas Pendidikan Ganesha Jurusan Pendidikan Bahasa Bali (Volume 2 Tahun 2015)
ANALISIS BAHASA BALI YANG DISEMPURNAKAN DALAM BUKU AWIG-AWIG SUBAK KACANGBUBUAN, DESA ADAT MAS Ni Kd. A. Andriani, Ida A. Pt. Purnami, I Ngh. Martha Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan
Lebih terperinciPELESTARIAN BAHASA BALI DALAM MEDIA CETAK BERBAHASA BALI: KAJIAN SOSIOLINGUISTIK OLEH ANAK AGUNG ISTRI ITA RYANDEWI NIM:
PELESTARIAN BAHASA BALI DALAM MEDIA CETAK BERBAHASA BALI: KAJIAN SOSIOLINGUISTIK OLEH ANAK AGUNG ISTRI ITA RYANDEWI NIM: 1101215033 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA
Lebih terperinciSOSIOKULTURAL KRAMA BALI RING SATUA BALI LAN PAIKETANNYANE RING PANGAJAHAN SASTRA BALI
SOSIOKULTURAL KRAMA BALI RING SATUA BALI LAN PAIKETANNYANE RING PANGAJAHAN SASTRA BALI N. K. Erawati 1, 1 N. Yasa, 2 S.A.P. Sriasih Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja,
Lebih terperinciNUREKSAIN WANGUN LAN PAIKETAN SOSIOLOGI SASTRA RING CAKEPAN NASKAH DRAMA JUKUT BE BANO PIKARDIN I MADE WISNAWA
NUREKSAIN WANGUN LAN PAIKETAN SOSIOLOGI SASTRA RING CAKEPAN NASKAH DRAMA JUKUT BE BANO PIKARDIN I MADE WISNAWA Ni Komang Indah, IB Made Ludy Paryatna, Made Sri Indriani Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas
Lebih terperinciSKRIPSI KAMUS BALI INDONESIA BIDANG ISTILAH UPAKARA MANUSA YADNYA DI KABUPATEN BADUNG
SKRIPSI KAMUS BALI INDONESIA BIDANG ISTILAH UPAKARA MANUSA YADNYA DI KABUPATEN BADUNG PUTU KRISNA APRIANTI NIM 1201215021 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2016
Lebih terperinciGEGURITAN ANGGASTYA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI
SKRIPSI GEGURITAN ANGGASTYA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI NI MADE OKTA ERA YATI NIM :1201215029 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2016 i GEGURITAN ANGGASTYA: ANALISIS
Lebih terperinciTureksa Anggah-ungguhing Basa Ring Novel Ratna Tribanowati, Leak Soleh Solah Leak Pikardin I Made Sugianto
Tureksa Anggah-ungguhing Basa Ring Novel Ratna Tribanowati, Sugianto I M Wira Wartana¹, I. Md. Ludy Paryatna¹, S.A.P Sriasih². Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia
Lebih terperinciPEMERTAHANAN BAHASA BALI MELALUI GENDING RARE PADA ANAK-ANAK DI SANGGAR KUKURUYUK: KAJIAN SOSIOLINGUISTIK
PEMERTAHANAN BAHASA BALI MELALUI GENDING RARE PADA ANAK-ANAK DI SANGGAR KUKURUYUK: KAJIAN SOSIOLINGUISTIK OLEH: I PUTU PERMANA MAHARDIKA NIM 1101215032 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA
Lebih terperinciBABAD DANGHYANG BANG MANIK ANGKERAN: KAJIAN STRUKTUR DAN FUNGSI
BABAD DANGHYANG BANG MANIK ANGKERAN: KAJIAN STRUKTUR DAN FUNGSI Skripsi untuk Memperoleh Gelar Sarjana Pada Program Studi Sastra Bali Universitas Udayana I KETUT MANIKA JAYA NIM 1201215020 FAKULTAS ILMU
Lebih terperinciPantang menyerah sebelum. mencapai hasil yang maksimal
USULAN SKRIPSI INI TELAH DISETUJUI DANDINILAI OLEH PANITIA PENGUJI PADA PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS ILMU BUDAYA, UNIVERSITAS UDAYANA PADA TANGGAL, 23 PEBRUARI 2017 Berdasarkan SK Ketua Program Studi
Lebih terperinciTEKS DRAMA GONG I MADE SUBANDAR HASTA KOMALA ANALISIS BENTUK, FUNGSI, DAN MAKNA
TEKS DRAMA GONG I MADE SUBANDAR HASTA KOMALA ANALISIS BENTUK, FUNGSI, DAN MAKNA OLEH IDA AYU PUTRI PERTIWI NIM 1001215010 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR
Lebih terperinciCITRA WANITA PENYIHIR DALAM NOVEL RATNA TRIBANOWATI KARYA I MADE SUGIANTO: SUATU KAJIAN KRITIK SASTRA FEMINIS
CITRA WANITA PENYIHIR DALAM NOVEL RATNA TRIBANOWATI KARYA I MADE SUGIANTO: SUATU KAJIAN KRITIK SASTRA FEMINIS OLEH: NI LUH KADEK RICHA DWITASARI NIM: 1101215025 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA
Lebih terperinciGEGURITAN PURA TANAH LOT ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH IDA BAGUS PUTU WIASTIKA NIM
GEGURITAN PURA TANAH LOT ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH IDA BAGUS PUTU WIASTIKA NIM 0901215024 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2014 GEGURITAN PURA TANAH
Lebih terperinciSESELEH WANGUN LAN KASUKSMAN AJAH-AJAHAN PAWATEKAN RING LELAMPAHAN GATOTKACA DUTA WAYANG CENK BLONK
SESELEH WANGUN LAN KASUKSMAN AJAH-AJAHAN PAWATEKAN RING LELAMPAHAN GATOTKACA DUTA WAYANG CENK BLONK 1 Luh Ekarini, 1 I.B. Putra Manik Aryana, 2 I Gede Nurjaya. Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas
Lebih terperinciKata Kunci : Kidung, Struktur, Semiotik, Smaratantra.
ABSTRAK ANALISIS SEMIOTIKA KIDUNG TUNJUNG BIRU Kidung Tunjung Biru dipilih sebagai objek dalam penelitian ini, karena beberapa alasan. Pertama, gagasan-gagasan yang terkandung di dalamnya, merepresentasikan
Lebih terperinciBAB VI FAKTOR PENUNJANG DAN FAKTOR PENGHAMBAT PEMERTAHANAN BAHASA BALI DALAM MASYARAKAT MULTIKULTURAL DI KOTA DENPASAR
86 BAB VI FAKTOR PENUNJANG DAN FAKTOR PENGHAMBAT PEMERTAHANAN BAHASA BALI DALAM MASYARAKAT MULTIKULTURAL DI KOTA DENPASAR Kusumoharidjoyo (2000: 34) menyebutkan faktor penunjang serta faktor penghambat
Lebih terperinciABSTRAK. Kata Kunci: kamus, bahasa, sastra, istilah, kategori.
ABSTRAK Penelitian Kamus Bali-Indonesia Istilah Bahasa dan Sastra Bali bertujuan untuk mengetahui bentuk dan khazanah istilah yang terdapat dalam bahasa dan sastra Bali. Adapun teori yang digunakan dalam
Lebih terperinciPENYUSUNAN KAMUS SERAPAN DALAM BAHASA BALI
PENYUSUNAN KAMUS SERAPAN DALAM BAHASA BALI 1 I Nengah Suandi, 2 Ida Bagus Putrayasa, 3 I Wayan Wisnu Jurusan Pendidikan Bahasa dan Sastra Indonesia Universitas Pendidikan Ganesha E-mail: nengah_suandi@yahoo.co.id
Lebih terperinciRENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN ( RPP ) 2
RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN ( RPP ) 2 Sekolah : SMA Negeri 8 Denpasar Mata Pelajaran : Bahasa Daerah Bali Satuan Pendidikan : SMA Kelas / Semester : XI / I Aspek : Menyimak I. Standar Kompetensi :
Lebih terperinciI. PURWAKA. Manut swadarma Krama Desa Pakraman Tonja rikala mikukuhang kasukertan jagat malarapan antuk minakadi :
I. PURWAKA. Sangkaning paswecan Ida Hyang Widhi Wasa, sane ngardi Buwana Agung lan Buwana Alit. turmaning ngawisesa kahuripan sarwa prani miwah sarwa tiumuwu, mewastu I Manusa rikala ngupadi kerahajengan
Lebih terperinciABSTRAK GEGURITAN MASAN RODI ANALISIS STRUKTUR DAN NILAI
ABSTRAK GEGURITAN MASAN RODI ANALISIS STRUKTUR DAN NILAI Penelitian terhadap Geguritan Masan Rodi ini membahas tentang analisis struktur dan fungsi. Analisis ini mempunyai tujuan untuk mengungkapkan struktur
Lebih terperinciPangawedar indik Hak-Hak Azasi Manusia
Pangawedar indik Hak-Hak Azasi Manusia Sami manusane mijil maduluran hak-hak sane pateh lan pastika tur malarapan kebebasan-kebebasan sane mabuat pisan. Perserikatan Bangsa-Bangsa maduwe tatuwek pacang
Lebih terperinciBule Belajar Budaya Bali: Kritik Identitas dalam Antologi Cerpen Mekel Paris. I Wayan Eka Septiawan
Bule Belajar Budaya Bali: Kritik Identitas dalam Antologi Cerpen Mekel Paris I Wayan Eka Septiawan Mahasiswa S-2 Prodi Linguistik Konsentrasi Wacana Sastra Email: iwayaneka_septiawan@yahoo.com Judul Buku
Lebih terperinciBAB II KAJIAN PUSTAKA. umum. Menurut Sutarno NS ( 2003 : 32 ) Perpustakaan umum sering diibaratkan
6 BAB II KAJIAN PUSTAKA 2.1 Perpustakaan Umum Perpustakaan merupakan perpustakaan yang ada di lingkungan masyarakat umum. Menurut Sutarno NS ( 2003 : 32 ) Perpustakaan umum sering diibaratkan sebagai Universitas
Lebih terperinciABSTRACT The Position Switch Religion of Krama Villager who Staying In the Village area at Katung Village Territory, Kintamani, Bangli
ABSTRACT The Position Switch Religion of Krama Villager who Staying In the Village area at Katung Village Territory, Kintamani, Bangli Pakraman village is a traditional law community unit which has a whole
Lebih terperinciULANGAN AKHIR SEMESTER GANJIL TAHUN PELAJARAN 2017/2018. Kompetensi Keahlian : Semua Jurusan Kelas : X/1 Hari / Tanggal :
PEMERINTAH PROVINSI BALI DINAS PENDIDIKAN PEMUDA DAN OLAH RAGA SEKOLAH MENENGAH KEJURUAN NEGERI 1 TAMPAKSIRING Alamat : Jl. Ir Soekarno desa sanding Tampaksiring, Gianyar, Bali 80561 Telp. : (0361) 981165
Lebih terperinci- 1 - MURDA - CITA SARGA I ARAN LAN WAWIDANGAN DESA. Pawos 1
- 1 - MURDA - CITA Om Swastyastu, Om Awignamastu nama sidham, Putusing Paruman Krama Desa Adat Tegak gumawe Awig awig Desa Pakraman maka sepat siku siku pameneh, wastu kasida prayojanan mami kabeh prasama
Lebih terperinciBAB V UPAYA-UPAYA PEMERTAHANAN BAHASA BALI. telah diupayakan sebagaimana tertuang dalam penjelasan Bab XV pasal 36 UUD 1945
67 BAB V UPAYA-UPAYA PEMERTAHANAN BAHASA BALI Upaya-upaya pemertahanan bahasa dalam hal ini bahasa Daerah secara yuridis telah diupayakan sebagaimana tertuang dalam penjelasan Bab XV pasal 36 UUD 1945
Lebih terperinciJUAL-BELI TANAH PEKARANGAN DESA (PKD) (STUDI KASUS DI DESA PEKRAMAN PENESTANAN, KECAMATAN UBUD, KABUPATEN GIANYAR)
JUAL-BELI TANAH PEKARANGAN DESA (PKD) (STUDI KASUS DI DESA PEKRAMAN PENESTANAN, KECAMATAN UBUD, KABUPATEN GIANYAR) Oleh Made Adi Berry Kesuma Putra A.A. Gde Oka Parwata A.A. Istri Ari Atu Dewi Bagian Hukum
Lebih terperinciCatatan Seke Santhi Widya Ananda Bhakti Kakawin Arjuna Wiwaha 1
Ratu sanghyang maha suci, pangabaktin tityang inista suryaning ugi, santukan wantah paduka bhatara kantin jagat tigane Sekala niskala pangabhaktin tityang ring paduka bhatara, tan wenten tiyos Paduka bhatara
Lebih terperinci