Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia

Ukuran: px
Mulai penontonan dengan halaman:

Download "Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia"

Transkripsi

1 RERAWATAN DIALEK BASA BALI RING TEMBANG POP BALI: STUDI KASUS SAJERONING TEMBANG POP BALI MAMURDA CIRI-CIRI KEKAWIAN YONG SAGITA MIWAH BALI UNITED KEKAWIAN KRISNA SURYA PURPA KASOBYAHANG ANTUK DI UBUD BAND Ni Putu Diana Sari 1, Sang Ayu Putu Sriasih 1, Ida Bagus Putra Manik Aryana 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia {dhiianasari@gmail.com, sap.sriasih@yahoo.com, putramanikaryana@gmail.com}@undiksha.ac.id Kuub Tetilikan sane mamurda Rerawatan Dialek Basa Bali ring Tembang Pop Bali: Studi Kasus Sajeroning Tembang Pop Bali Mamurda Ciri-ciri Kekawian Yong Sagita miwah Bali United Kekawian Krisna Surya Purpa Kasobyahang antuk Di Ubud Band puniki matetujon nlatarang indik (1) rerawatan wangun dialek basa Bali miwah (2) ceciren wangun dialek basa Bali kekawian Yong Sagita miwah Bali United kekawian Krisna Surya Purpa Kasobyahang antuk Di Ubud Band. Tetilikan puniki marupa tetilikan deskriptif kualitatif. Data sajeroning tetilikan puniki kapupulang antuk (1) kramaning dokumentasi sane nganggen piranti kartu data miwah (2) kramaning sadu wacana sane nganggen piranti pedoman sadu wacana. Data sane sampun kapolihang, katureksain antuk paletan data tureksa, minakadi (1) reduksi data, (2) nyorohang data, (3) pangwedar data, miwah (4) pamicutet. Pikolih miwah tetepasan sajeroning tetilikan, marupa (1) rerawatan wangun dialek basa Bali miwah Bali United ngunggahang Dialek Bali Dataran nganutin wewidangan 8 kabupaten sajebag jagat Bali miwah (2) ceciren wangun dialek basa Bali miwah Bali United kacihnayang antuk kosa kata, tata suara, miwah tata basa. Tetilikan puniki prasida kaanggen sepat siku-siku sajeroning nelebang kaweruhan dialek basa Bali, prasida kaanggen nyantenang pawiwit pamaos dialek basa Bali, miwah prasida kaanggen nyantenang tembang pop Bali pinaka piranti peplajahan indik dialek basa Bali. Kruna jejaton: rerawatan, ceciren, dialek, tembang pop Abstrak Penelitian dengan judul Rerawatan Dialek Basa Bali ring Tembang Pop Bali: Studi Kasus Sajeroning Tembang Pop Bali Mamurda Ciri-ciri Kekawian Yong Sagita miwah Bali United Kekawian Krisna Surya Purpa Kasobyahang antuk Di Ubud Band bertujuan mendeskripsikan tentang (1) gambaran struktur dialek bahasa Bali dan (2) ciri-ciri struktur dialek bahasa Bali dalam lagu pop Bali Ciri-ciri karya Yong Sagita dan Bali United karya Krisna Surya Purpa yang dipopulerkan oleh Di Ubud Band. Penelitian merupakan penelitian deskriptif kualitatif. Hasil dalam penelitian ini dikumpulkan melalui (1) metode dokumentasi yang menggunakan kartu data dan (2) metode wawancara yang menggunakan pedoman wawancara. Data yang telah dikumpulkan, dianalisis dengan beberapa tahap, yaitu (1) reduksi data, (2) klasifikasi data, (3) deskripsi data, dan (4) kesimpulan. Hasil dan pembahasan dalam penelitian ini, berupa (1) gambaran strukutr dialek bahasa Bali dalam lagu pop Ciri-ciri dan Bali United menggambarkan Dialek Bali Dataran berdasarkan wilayah 8 kabupaten di Bali dan (2) ciri-ciri

2 struktur dialek bahasa Bali dalam lagu pop Ciri-ciri dan Bali United menampilkan ciri-ciri (1) kosa kata, (2) pengucapan atau aksen, dan (3) struktur bahasa. Penelitian bermanfaat untuk dijadikan sebuah teori dalam mempelajari dialek bahasa Bali, dapat menentukan asal penutur dialek bahasa Bali, dan menjadikan lagu pop Bali sebagai sebuah media pembelajaran dialek bahasa Bali. Kata kunci: gambaran, ciri-ciri, dialek, lagu pop Abstract This research of Rerawatan Dialek Basa Bali ring Tembang Pop Bali: Studi Kasus Sajeroning Tembang Pop Bali Mamurda Ciri-ciri Kekawian Yong Sagita miwah Bali United Kekawian Krisna Surya Purpa Kasobyahang antuk Di Ubud Band aims to describe: (1) the structure of Balinese dialect and (2) the characteristics of Balinese dialect structure in Balinese pop songs Ciri-Ciri by Yong Sagita and Bali United by Krisna Surya Purpa of Di Ubud Band. This research is descriptive qualitative research. The result of this research was gathered through (1) documentation method which used data card and (2) interview method which used interview guidance. The data was gathered and analyzed through some steps, namely (1) data reduction, (2) data classification, (3) data description, and (4) conclusion. The result and discussion of this research are in the form of (1) description of Balinese dialect structure in Balinese pop songs Ciri-Ciri and Bali United which illustrate Balinese dialect based on 8 Bali s regencies and (2) the characteristics of Balinese dialect structure in Balinese pop songs Ciri-Ciri and Bali United, such as (1) vocabulary, (2) pronunciation or accent, and (3) the language structure which constructs those dialects from each region. This research can be used as a theory in the study of Balinese dialect, determined the dialect speakers of Balinese language, and make pop songs Bali as a medium of learning Balinese dialect. Keywords: illustration, characteristics, dialect, pop songs PURWAKA Negara Indonesia madue wangun panagara jimbar sane kaiter antuk makudang-kudang pulo mawit saking pulo Sumatra kantos Papua. Sajeroning pulopulo punika wenten makudang-kudang suku, inggih punika suku Jawa, Sunda, Madura, Sasak, Bali, miwah sane tiosan. Soang-soang suku ngagem sima dresta utawi budaya sane mabinayan sakadi kawentenan basa daerah sane kagamel antuk soang-soang suku inucap. Kabaos wenten sawatara 800 (domas) basa daerah sane nglimbak ring Negara Indonesia (Geriya, 2011:1). Basa daerah sane matiosan sajeroning soang-soang suku inucap ngunggahang tata cara mabebaosan sane taler mabinayan. Tata cara mabebaosan punika ngamedalang makudang-kudang dialek sajeroning basa Indonesia. Indik kawentenan inucap kakantenang ri kala soang-soang suku mabebaosan nganggen basa Indonesia. Bebaosan suku Jawa mabasa Indonesia pastika mabinayan ring bebaosan suku Sunda, Batak, Bali, miwah sane tiosan ri kala mabebaosan nganggen basa Indonesia. Kahanan sakadi ring panagara Indonesia inucap taler prasida kajantenang ring jagat Bali sane madue makudang-kudang wewidangan turmaning kapalih dados 9 kabupaten miwah kota, inggih punika Kabupaten Badung, Buleleng, Jembrana, Karangasem, Tabanan, Klungkung, Bangli, Gianyar, miwah Kota Denpasar. Krama sane jenek ring wewidangan jagat Bali akehan saking suku utawi etnis Bali, inggih punika krama Bali Aga miwah Bali Dataran, sane ngagem budaya Bali manut sima dresta soang-soang. Parindikan puniki prasida kajantenang sajeroning parikrama ngagem basa Bali pinaka sinalih tunggil wangun budaya Bali. Ring parikrama puniki, wangun basa Bali nglimbak marupa

3 wangun Basa Bali Aga miwah Basa Bali Dataran sajeroning Basa Bali Kapara (Jendra, 2006:5). Wangun basa punika taler nglimbak nganutin wewidangan jagat Bali sajeroning kabupaten miwah kota inucap. Wangun basa Bali sakadi punika salanturnyane kabaos dialek sajeroning tata basa Bali. Wangun dialek basa Bali sakadi sane sampun kabaosang antuk Jendra (2006: 5) ring ajeng, salanturnyane kajantenenang marupa wangun Dialek Bali Aga miwah Dialek Bali Dataran sane madue ceciren (karakteristik) soang-soang pinaka sinalih tunggil cihna (ciri khas) sajeroning basa Bali (Granoka, 1996:16). Kawentenan dialek basa Bali punika taler nyihnayang pawiwit pamaos nganutin sima dresta ring desa pakraman soangsoang pamaos (Sedeng, 2010:3). Parindikan puniki prasida kajantenang sajeroning wangun bebaosan krama Bali sane mabinayan, sakadi wangun bebaosan krama Bali sane magenah ring wewidangan gunung pastika pacang mabinayan ring wangun bebaosan krama Bali sane magenah ring dataran utawi kota. Punika taler wangun bebaosan krama ring Kabupaten Badung pastika pacang mabinayan ring wangun bebaosan krama saking kabupaten sane tiosan. Dialek sane mabinayan punika boya ja ngawinang basa Baline kaon, sakewanten sangkaning pabinayan dialek punika, basa Bali prasida akeh madue rerasmen sane prasida ngardi kaasrian wangun basa Baline kantos mangkin. Dialek Bali Aga miwah Dialek Bali Dataran prasida kajantenang ring wewidangan soang-soang. Dialek Bali Aga (ketahnyane ring pegunungan) prasida kajantenang ring kabupaten-kabupaten sane madue wewengkon Desa Bali Aga, sakadi ring Desa Tenganan miwah Bugbug sajeroning Kabupaten Karangasem, ring Desa Trunyan miwah Songan sajeroning Kabupaten Bangli, ring Desa Tihingan miwah Seminyak sajeroning Kabupaten Badung, ring Desa Batungsel sajeroning Kabupaten Tabanan, punika taler ring Desa Tigawasa, Sidatapa, miwah Cempaga sajeroning Kabupaten Buleleng. Dialek Bali Dataran madue kekuwub sane jimbar turmaning nglimbak ring sajebag jagat Bali. Indike sakadi punika sane ngawinang Dialek Bali Dataran kaloktah pinaka bebantangan sajeroning ngwangun basa Bali Baku ring basa Bali Kapara (Granoka, 1996:8). Dialek Bali Aga miwah Dialek Bali Dataran madue ceciren sane prasida nyantenang pabinayan soang-soang, minakadi (1) kawentenan kecap aksara suara, (2) kawentenan wangun sor singgih basa, miwah (3) kawentenan wangun kruna (Granoka, 1996:10). Sajeroning ceciren kapartama, kakantenang wenten pabinayan kecap aksara suara /a/ ring ungkur kruna sane kawacen /a/ ring Dialek Bali Aga, sakewanten kawacen /ǝ/ ring Dialek Bali Dataran. Sajeroning ceciren sane kaping kalih, kakantenang wenten wangun sor singgih basa sajeroning Dialek Bali Dataran, sakewanten sajeroning Dialek Bali Aga nenten wenten wangun sakadi punika. Sajeroning ceciren sane kaping tiga, kakantenang wenten makudang-kudang kruna sane wantah wenten sajeroning Dialek Bali Aga sane nenten wenten ring Dialek Bali Dataran miwah samalihipun. Kawentenan ceciren utawi pabinayan sajeroning dialek inucap patut kauningin miwah kaweruhin antuk krama Bali sinamian. Punika taler ring wangunwangun Dialek Bali Dataran sane matiosan sajeroning kabupaten miwah kota sajebag jagat Bali. Tiosan ring punika, wenten taler wangun dialek basa Bali dataran sajeroning wewidangan jagat Bali ring selat segara, minakadi Nusa Penida, Nusa Lembongan, miwah Nusa Ceningan ring Kabupaten Klungkung, punika taler ring Desa Serangan ring Kota Denpasar (Wisnu, 2013:5). Utsaha nelebang miwah nguningayang wangunwangun dialek basa Bali sakadi ring ajeng prasida mawiguna sajeroning nyantenang (1) pawiwit pamaos, (2) wangun bebaosan pamaos, miwah (3) rasa sagalak-sagilik ring soang-soang pamaos. Utsaha nelebang wangun-wangun dialek basa Bali sakadi ring ajeng prasida kamargiang sajeroning (1) pendidikan (peplajahan basa Bali) indik dialek, (2) pamaos dialek, miwah (3) genah pawiwit dialek saha panglimbaknyane. Utsaha sane kapartama, prasida kapolihang ring

4 sekolah dasar kantos perguruan tinggi sajeroning peplajahan menyimak miwah mabebaosan. Utsaha sane kaping kalih, prasida kapolihang ring parajana sane wantah pamaos pangarep sajeroning dialek punika. Utsaha sane kaping tiga, prasida kapolihang sajeroning genah sane pinaka pawiwit dialek inucap, minakadi ring kabupaten utawi kota, pradesa, miwah panglimbaknyane ring wewidangan dura desa utawi dura kabupaten miwah kota. Sajeroning ngamargiang utsaha nelebang dialek (basa Bali) punika, wenten makudang-kudang pikobet sane kapolihang. Pikobet sajeroning (1) pendidikan kajantenang ring pidaging peplajahan basa Bali sane arang maosang indik kawentenan dialek basa Bali. Yadiapin wenten mata kuliah menyimak miwah mabebaosan ring perguruan tinggi, nanging piranti sane nyihnayang kawentenan dialek basa Bali durung prasida majanten. Kasujatiannyane, piranti sakadi inucap kabaos mabuat pisan sajeroning pangajah-ajahan, sakewanten arang sane urati ring kawentenannyane (Arsyad, 2015:24). Pikobet sajeroning (2) pamaos dialek kajantenang ring kawentenan pamaos dialek sane nenten gumanti prasida kapolihang sakadi pangapti. Pikobet sajeroning (3) genah dialek kajantenang ring kawentenan galah miwah prabea sane tiosan ri kala nyujur pagenahan pawiwit dialek saha panglimbaknyane. Utsaha nelebang dialek basa Bali sane mabuat sajeroning nyantenang (1) pawiwit pamaos, (2) wangun bebaosan pamaos, miwah (3) rasa sagalak-sagilik ring soang-soang pamaos, nyihnayang parindikan dialek puniki patut kauratiang. Kawentenan pikobet sane kapolihang ri kala mlajahin utawi nelebang dialek basa Bali sajeroning (1) pendidikan, (2) pamaos dialek, miwah (3) genah dialek, nyaratang utsaha ngrereh utawi ngardi piranti miwah parikrama sane prasida ngawinang dangan sajeroning mlajahin dialek basa Bali. Sinalih tunggil piranti utawi parikrama sakadi punika, prasida kapolihang ring media seni sakadi tembang pop Bali sane kaloktah kantos mangkin. Panglimbak tembang pop Bali mabuat pisan sajeroning basa Bali santukan tembang pop Bali kasenengin antuk krama Bali pamekas ring para yowanane. Punika sane ngawinang, tembang pop Bali madue kawigunan sane mautama sajeroning malajahin basa Bali (Sancaya, 2006:10). Tembang pop Bali sane ngunggahang parindikan wangun dialek basa Bali ring wewidangan jagat Bali, inggih punika tembang pop Bali kekawian Yong Sagita sane mamurda Ciri-ciri. Salanturnyane, medal wangun tembang pop Bali sakadi punika saking Krisna Surya Purpa (salanturnyane kasurat Krisna) sane mamurda Bali United. Wangun tembang pop Bali kekawian Yong Sagita sane mamurda Ciri-ciri punika nyantenang ceciren wangun Dialek Bali Dataran sane wenten ring soang-soang kabupaten sajebag jagat Bali. Parindikan sakadi punika taler kaunggahang ring tembang pop Bali saking Krisna, sane kasobyahang antuk Di Ubud Band, sane mamurda Bali United. Kawentenan tembang pop Bali sakadi punika mabuat pinaka piranti utawi parikrama mlajahin dialek basa Bali. Pidaging dialek basa Bali sane kaunggahang ring tembang pop Bali inucap madue kautaman, inggih punika (1) ngulangunin sajeroning wangun, (2) ringkes sajeroning kekuwub, (3) dangan sajeroning pangurati, miwah (4) kaloktah sajeroning panglimbak. Punika sane ngawinang tembang pop Bali prasida becik kaanggen jalaran mlajahin indik kawentenan dialek basa Bali. Punika sane ngawinang tetilikan puniki madue tetujon mangda prasida uning indik rerawatan wangun dialek basa Bali miwah ceciren wangun dialek basa Bali ring tembang pop Bali Ciri-ciri miwah Bali United. Maduluran antuk murda tetilikan puniki, sane nyantenang indik kawentenan dialek basa Bali sajeroning tembang pop Bali, salanturnyane wenten kalih teori sane prasida kaunggahang. Mapaiketan ring parindikan dialek basa Bali, teori sane kaanggen marupa teori sosiolingiustik. Mapaiketan ring parindikan tembang pop Bali, teori sane kaanggen marupa teori budaya populer.

5 KRAMANING TETILIKAN Kramaning tetilikan inggih punika tata cara sajeroning ngamargiang tetilikan (Hikmat, 2011:35). Kawentenan pamargi kramaning tetilikan marupa tata cara sajeroning ngamolihang, ngwangun, miwah ngingkupang data sajeroning tetilikan. Kramaning tetilikan sane kaanggen sajeroning tetilikan puniki marupa, (1) palihan tetilikan, (2) jejering miwah panandang tetilikan, (3) kramaning mupulang data, (4) piranti tetilikan, miwah (5) data tureksa. Kawentenan palihan tetilikan marupa tetilikan kualitatif santukan data tetilikan puniki marupa wicara sane mapaiketan ring parindikan manusa ring pakramanipun. Jejering sajeroning tetilikan puniki marupa tembang pop Bali sane mamurda Ciri-ciri kekawian Yong Sagita miwah Bali United kekawian Krisna (sane kasobyahang antuk Di Ubud Band). Panandang sajeroning tetilikan puniki marupa (1) rerawatan dialek miwah (2) ceciren wangun dialek sajeroning tembang pop Bali Ciri-ciri miwah Bali United. Pikolih data sajeroning tetilikan puniki kapupulang antuk kramaning dokumentasi miwah kramaning sadu wacana. Punika sane ngawinang piranti sane kaanggen marupa kartu data miwah pedoman sadu wacana. Pikolih tetilikan salanturnyane katureksain miwah kacutetang antuk data tureksa marupa (1) reduksi data, (2) nyorohang data, (3) pangwedar data, miwah (4) pamicutet. HASIL DAN PEMBAHASAN Pikolih tetilikan sane kapupulang ring kramaning tetilikan marupa, (1) kramaning dokumentasi (kartu data) miwah (2) kramaning sadu wacana. Sajeroning adyaya puniki taler katlatarang indik tetepasan sajeroning tetilikan, marupa (1) rerawatan wangun dialek basa Bali miwah (2) ceciren wangun dialek basa Bali kekawian Yong Sagita miwah Bali United kekawian Krisna. Pikolih dokumentasi inggih punika data sane kapupulang sajeroning kramaning dokumentasi. Data inucap marupa sesuratan wangun (transkripsi) tembang pop Bali Ciri-ciri miwah Bali United sane kasurat sajeroning kartu data. Kawentenan tembang pop Bali Ciriciri kekawian Yong Sagita medal ring warsa 1989 sane ngranjing ring album Karmina III sane mamurda Ciri-ciri. Ring album puniki, tembang Ciri-ciri kawangun antuk 8 pada (bait) miwah 34 carik (baris). Ri kala Yong Sagita ngamedalang album Puber Kedua ring warsa 2009 marupa album kompilasi, tembang Ciri-ciri taler ngranjing irika. Kawentenan album Puber Kedua taler kamedalang ring warsa Ring album puniki, tembang Ciri-ciri katureksain antuk Yong Sagita sajeroning wangun tembang miwah kawentenan pidaging bebaosannyane. Panureksan ring wangun tembang ngawinang pobahan sajeroning pada miwah carik, saking 8 pada miwah 34 carik ring album Ciri-ciri magentos dados 7 pada miwah 25 carik ring album Puber Kedua. Panureksan ring pidaging bebaosan tembang ngawinang pobahan sesuratan dialek miwah kawentenan sesuratan tembang sane nenten kaunggahang ring album Puber Kedua. Kawentenan tembang pop Bali Bali United kekawian Krisna medal ring warsa 2006 sane kasobyahang antuk Di Ubud Band sane mawastu sida populer. Kawentenan tembang punika ngranjing ring album Bali United. Tembang punika kawangun antuk 7 pada miwah 26 carik. Pikolih sadu wacana marupa panampen-panampen Yong Sagita miwah Krisna maduluran antuk pitaken-pitaken ri kala ngamargiang kramaning sadu wacana ring genah sang makakalih. Sadu wacana majeng ring Yong Sagita kalaksanayang ring rahina Soma, 25 April 2016 ring Maharani Studio Record Jalan Gajah Mada No 99 Denpasar. Sadu wacana majeng ring Krisna kalaksanayang ring rahina Buda, 27 April 2016 ring pagenahan Dane sajeroning Jalan Sri Wedari 99 KIS Tegalantang Ubud Gianyar. Parikrama sadu wacana sane kamargiang marupa sadu wacana terbuka manut sakadi sane kajantenang ring adyaya III sumangdane sang kalih plapan miwah dangan (santai) ri kala mabebaosan. Punika taler sane

6 ngawinang sang kalih nenten cumpu yening bebaosan ring sadu wacana punika kasanggra antuk piranti marupa alat rekam. Tetepasan ring tetilikan puniki marupa pangwedar data sajeroning pikolih tetilikan antuk wangun deskriptif kualitatif, inggih punika ngunggahang pangwedar marupa sesuratan bebaosan. Tetepasan puniki mapaiketan ring pikobet tetilikan sane nyantenang indik (1) rerawatan wangun dialek basa Bali miwah (2) ceciren wangun dialek basa Bali sajeroning tembang pop Bali Ciri-ciri kekawian Yong Sagita miwah Bali United kekawian Krisna. Kawentenan rerawatan dialek basa Bali miwah Bali United mapaiketan ring kawentenan dialek basa Bali sane nglimbak sajebag jagat Bali. Dialek basa Bali sane kaunggahang sajeroning tembang inucap marupa Dialek Bali Dataran sane nglimbak ring wewidangan 8 kabupaten, inggih punika Kabupaten (1) Buleleng, (2) Tabanan, (3) Jembrana, (4) Klungkung, (5) Gianyar, (6) Bangli, (7) Karangasem, miwah (8) Badung. Granoka (1996: 8) taler maosang indik Dialek Bali Dataran sakadi punika tur kabaos nglimbak ring sajebag jagat Bali. Wangun dialek sane kaunggahang sajeroning tembang inucap makakalih marupa dialek sane ketah kabaosang antuk pamaosnyane taler sampun ketah kapirengang antuk parajana Baline. Rerawatan dialek Buleleng sane dialek Buleleng marupa wangun bebaosan sane jangkep, wangun kecap aksara suara /a/ sane kaucapang /ǝ/ ring ungkur kruna sane nenten kapialang wianjana, wangun panees, miwah tabuh bebaosan sane ngumbang. Parindikan puniki prasida kauratiang ring sesuratan wangun tembang soang-soang manut pikayun sang makakalih. Panees marupa kruna [cicing], [ake], miwah [nani] sane sampun ketah pinaka ceciren dialek Buleleng sampun kasurat sajeroning tembang pop Bali United. Kawentenan inucap nenten utawi durung prasida kaunggahang. Tiosan ring punika, wangun kecap aksara suara /a/ sane kaucapang /ǝ/ nenten utawi durung prasida kaunggahang sajeroning tembang pop Bali Bali United. Dadosnyane, kakirangan wangun panees sajeroning rerawatan dialek Buleleng ring tembang pop Bali Ciri-ciri prasida kajangkepin antuk rerawatan wangun dialek Buleleng sajeroning tembang pop Bali United. Punika taler samalihipun. Rerawatan dialek Tabanan sane dialek Tabanan marupa wangun kecap aksara suara /a/ sane kaucapang /ǝ/ ring ungkur kruna sane nenten kapialang wianjana, wangun panees, miwah tabuh bebaosan sane ngumbang. Parindikan puniki prasida kauratiang ring sesuratan wangun tembang soang-soang manut pikayun sang makakalih. Wangun kecap aksara suara /a/ sane kaucapang /ǝ/ ring ungkur kruna sane nenten kapialang wianjana sampun prasida kasurat sajeroning tembang pop Ciri-ciri. Kawentenan inucap nenten utawi durung prasida kaunggahang sajeroning tembang pop Bali Bali United. Dadosnyane, kakirangan wangun kecap aksara suara sajeroning rerawatan dialek Tabanan ring tembang pop Bali Bali United prasida kajangkepin antuk rerawatan wangun dialek Tabanan sajeroning tembang pop Ciri-ciri. Rerawatan dialek Jembrana sane dialek Jembrana marupa wangun bebaosan sane nenten jangkep miwah tabuh bebaosan sane ngisep. Parindikan puniki prasida kauratiang ring sesuratan wangun tembang soang-soang manut pikayun sang makakalih. Wangun rerawatan wangun dialek Jembrana sajeroning tembang inucap makakalih nyantenang sang makakalih ngunggahang rerawatan wangun dialek Jembrana sane pateh sajeroning tembangnyane.

7 Dadosnyane, nenten kapanggihin pabinayan sajeroning rerawatan dialek Jembrana sane kaunggahang. Rerawatan dialek Klungkung sane dialek Klungkung marupa wangun bebaosan sane jangkep, wangun kecap aksara suara /a/ sane kaucapang /ǝ/ ring ungkur kruna sane nenten kapialang wianjana, wangun panees, miwah tabuh bebaosan sane ngumbang. Parindikan puniki prasida kauratiang ring sesuratan wangun tembang soang-soang manut pikayun sang makakalih. Wangun rerawatan wangun dialek Klungkung sajeroning tembang inucap makakalih nyantenang sang makakalih ngunggahang rerawatan wangun dialek Klungkung sane pateh sajeroning tembangnyane. Dadosnyane, nenten kapanggihin pabinayan sajeroning rerawatan dialek Klungkung sane kaunggahang Rerawatan dialek Gianyar sane dialek Gianyar marupa wangun bebaosan sane nenten jangkep, wangun kecap aksara suara /i/ sane kaucapang /ae/ utawi /ai/, /e/ sane kaucapang /ae/, /u/ kaucapang /uo/ sajeroning kruna sane nenten kapialang wianjana miwah wangun kecap aksara suara /i/ kaucapang /ai/ sajeroning kruna sane kapialang wianjana, saha tabuh bebaosan sane ngumbang. Parindikan puniki prasida kauratiang ring sesuratan wangun tembang soang-soang manut pikayun sang makakalih. Wangun bebaosan sane nenten jangkep (bebaosan tugak) marupa kruna [sembil] sane sampun ketah pinaka ceciren dialek Gianyar sampun prasida kasurat sajeroning tembang pop Bali United. Kawentenan inucap nenten utawi durung prasida kaunggahang sajeroning tembang pop Bali Ciri-ciri. Dadosnyane, kakirangan wangun bebaosan tugak sajeroning rerawatan dialek Gianyar ring tembang pop Bali Ciri-ciri prasida kajangkepin antuk rerawatan wangun dialek Gianyar sajeroning tembang pop Bali United. Rerawatan dialek Karangasem sane dialek Karangasem marupa wangun bebaosan sane kengin nyinggihang, wangun kecap aksara suara /a/ sane kaucapang /ǝ/ ring ungkur kruna sane nenten kapialang wianjana, wangun panees, miwah tabuh bebaosan sane ngumbang. Parindikan puniki prasida kauratiang ring sesuratan wangun tembang soang-soang manut pikayun sang makakalih. Panees marupa kruna satma [sakit gede] sane sampun ketah pinaka ceciren dialek Karangasem sampun prasida kasurat sajeroning tembang pop Bali United. Kawentenan inucap nenten utawi durung prasida kaunggahang sajeroning tembang pop Bali Ciri-ciri. Tiosan ring punika, wangun kecap aksara suara /a/ sane kaucapang /ǝ/ nenten utawi durung prasida kaunggahang sajeroning tembang pop Bali Bali United. Dadosnyane, kakirangan wangun panees sajeroning rerawatan dialek Karangasem ring tembang pop Bali Ciri-ciri prasida kajangkepin antuk rerawatan wangun dialek Karangasem sajeroning tembang pop Bali United. Punika taler samalihipun. Rerawatan dialek Bangli sane dialek Bangli marupa wangun bebaosan sane jangkep, wangun kecap aksara suara /ǝ/ sane kaucapang /o/ ring ungkur kruna sane nenten kapialang wianjana, wangun panees, miwah tabuh bebaosan sane ngumbang. Parindikan puniki prasida kauratiang ring sesuratan wangun tembang soang-soang manut pikayun sang makakalih. Panees marupa kruna [sapurai] sane sampun ketah pinaka ceciren dialek Bangli sampun prasida kasurat sajeroning tembang pop Ciri-ciri. Kawentenan inucap nenten utawi durung prasida kaunggahang sajeroning tembang

8 pop Bali Bali United. Dadosnyane, kakirangan wangun panees sajeroning rerawatan dialek Bangli ring tembang pop Bali Bali United prasida kajangkepin antuk rerawatan wangun dialek Bangli sajeroning tembang pop Ciri-ciri. Rerawatan dialek Badung sane dialek Badung marupa wangun bebaosan sane nenten jangkep, wangun kecap aksara suara /a/ sane kaucapang /ǝ/ ring ungkur kruna sane nenten kapialang wianjana, wangun panees, miwah tabuh bebaosan sane ngumbang. Parindikan puniki prasida kauratiang ring sesuratan wangun tembang soang-soang manut pikayun sang makakalih. Panees marupa kruna [odah] sane sampun ketah pinaka ceciren dialek Badung sampun prasida kasurat sajeroning tembang pop Bali United. Kawentenan inucap nenten utawi durung prasida kaunggahang sajeroning tembang pop Bali Ciri-ciri. Tiosan ring punika, wangun kecap aksara suara /a/ sane kaucapang /ǝ/ nenten utawi durung prasida kaunggahang sajeroning tembang pop Bali Bali United. Dadosnyane, kakirangan wangun panees sajeroning rerawatan dialek Badung ring tembang pop Bali Ciri-ciri prasida kajangkepin antuk rerawatan wangun dialek Badung sajeroning tembang pop Bali United. Punika taler samalihipun. Rerawatan wangun dialek sane kaunggahang sajeroning tembang pop Bali Ciri-ciri miwah Bali United marupa Dialek Bali Dataran sajebag jagat Bali sane nglimbak sajeroning kabupaten miwah kota. Ring wangun tembang punika, wangun dialek Kota Denpasar ngranjing ring wangun dialek Badung. Kawentenan wangun Dialek Bali Dataran sujatinyane nenten ja wantah ring kabupaten miwah kota punika. Wenten makudang-kudang wewidangan sane madue wangun dialek mabinayan ring dialek kabupaten/kota punika miwah Dialek Bali Aga, minakadi dialek Serangan ring Kota Denpasar miwah dialek Nusa Penida (sane ngingkupin Nusa Ceningan miwah Nusa Lembongan) ring Kabupaten Klungkung. Rerawatan wangun Dialek Bali Dataran sajeroning tembang pop Bali Ciriciri miwah Bali United kawangun antuk makudang-kudang ceciren, minakadi (1) kosa basa, (2) tata suara, miwah (3) tata basa (Sumarsono, 2014: 74). Ceciren kosa basa marupa panees sajeroning bebaosan. Ceciren tata suara marupa kecap aksara suara miwah tabuh bebaosan. Ceciren tata basa marupa tata kruna miwah tata lengkara sajeroning bebaosan. Ceciren kosa basa sajeroning wangun dialek marupa wangun panees. Sumarsono ( ) taler nyantenang indik wangun panees pinaka ceciren kosa basa sajeroning wangun dialek. Ceciren kosa basa sajeroning tembang pop Bali Ciri-ciri miwah Bali United prasida kajantenang ring makudang-kudang rerawatan wangun dialek, minakadi dialek Buleleng, Tabanan, Bangli, miwah Klungkung. Ceciren kosa basa sajeroning dialek Buleleng kacihnayang antuk wangun panees [cicing], [ake], miwah [nani] sajeroning tembang pop Bali Bali United. Parindikan inucap ngawinang dialek Buleleng karasayang kasar, sakewanten kasujatiannyane nenten sakadi punika. Kruna [cicing] sajeroning dialek Buleleng nenten maartos buron santukan ri kala maosang [cicing] pinaka buron, kabaosang [kuluk] antuk krama Buleleng. Kawentenan kruna [ake] sane nyaratang dewek (titiang) miwah [nani] sane nyaratang anak tiosan (ragane) sajeroning dialek Buleleng wantah pinaka bebaosan sane ketah kaanggen ring pasawitran. Ceciren kosa basa sajeroning dialek Kabupaten Tabanan kacihnayang antuk wangun panees [liak] sajeroning tembang pop Bali Ciri-ciri miwah kruna satma [gering agung] sajeroning tembang pop Bali Bali United. Kruna [liak] sajeroning bebaosan Kabupaten Tabanan sujatinyane nenten nyaratang kawisesan utawi pangiwan, sakewanten wantah pinaka panees sane ketah kaanggen sajeroning bebaosan ring pasawitran. Punika taler kruna [gering agung]. Kruna

9 inucap wantah pinaka wangun panees sajeroning bebaosan pasawitran ring Tabanan sane nenten mapaiketan ring pinyungkan utawi grubug. Ceciren kosa basa sajeroning dialek Kabupaten Bangli kacihnayang antuk kruna [seprai] sane kaucapang [sapurai] sajeroning tembang pop Bali Ciri-ciri. Tiosan ring kruna [sapurai] inucap, sajeroning dialek Bangli taler kakantenang kruna [batre] sane kaucapang [baturai] ring bebaosannyane. Kawentenan kruna makakalih inucap nyihnayang kosa basa sane wantah kaanggen sajeroning dialek Bangli. Pabinayan kosa basa sajeroning dialek Bangli ring kabupaten tiosan nenten ngawinang dialek inucap kaon, sakewanten kosa basa punika prasida nangun ceciren dialek ring Bangli. Ceciren kosa basa sajeroning dialek Klungkung kacihnayang antuk pangater ber- miwah kruna [doen]. Pangater ber- pinaka pamiteges sajeroning kruna ring bebaosan Klungkung. Parindikan punika pateh sakadi pamiteges [gati] sajeroning bebaosan Buleleng. Pangater ber- taler pinaka bebaosan sane wantah kaanggen antuk krama Klungkung. Punika taler ring kawentenan kruna [doen] sajeroning bebaosan Klungkung sane kaucapang [dogen] ring Buleleng miwah [gen] ring Bali Selatan. Ceciren tata suara sajeroning wangun dialek marupa wangun kecap aksara suara miwah tabuh bebaosan. Kecap aksara suara Dialek Bali Dataran kacihnayang antuk kecap /a/ sane kaucapang /ǝ/ ring ungkur kruna sane nenten kapialang wianjana. Tabuh bebaosan dialek kacihnayang antuk tabuh ngumbang miwah tabuh ngisep sajeroning bebaosan. Ceciren tata suara sajeroning tembang pop Bali Ciri-ciri miwah Bali United kajantenang ring wewidangan kabupaten sinamian. Ceciren kecap aksara suara /a/ sane kaucapang /ǝ/ sajeroning Dialek Bali Dataran prasida kajantenang ring wewidangan Kabupaten Buleleng, Karangasem, miwah Klungkung. Sapanglimbak Dialek Bali Dataran taler kajantenang wenten wangun kecap aksara suara tiosan ring wangun punika. Sajeroning Kabupaten Bangli kajantenang wangun kecap aksarsa suara /ǝ/ sane kaucapang /o/ ring ungkur kruna sane nenten kapialang wianjana. Sajeroning Kabupaten Gianyar kajantenang wangun kecap aksara suara /i/ sane kaucapang /ai/ utawi /ae/ ring ungkur kruna sane kapialang wianjana, kecap aksara suara /e/ sane kaucapang /ae/ miwah /u/ sane kaucapang /uo/ ring ungkur kruna sane nenten kapialang wianjana. Ring wewidangan Nusa Penida (ngingkupin Nusa Ceningan miwah Nusa Lembongan) kajantenang wangun kecap aksara suara /a/ kaucapang /ǝ / ring ungkur kruna sane kapialang wianjana. Punika taler sajeroning Desa Serangan (Kota Denpasar) kajantenang wangun kecap aksara suara /a/ kaucapang /e/ ring ungkur kruna sane kapialang wianjana. Kawentenan kecap aksara suara sajeroning bebaosan inucap prasida janten kapireng ri kala pamaos dialek inucap mabebaosan. Ceciren tabuh bebaosan sajeroning dialek prasida janten kapireng ring wewidangan kabupaten sajebag jagat Bali. Wewidangan 8 kabupaten sane kaunggahang madue cihna tabuh bebaosannyane soang-soang, utamipun sajeroning wangun wirama bebaosane, sane kabaos ngumbang miwah ngisep. Tabuh bebaosan dialek Buleleng, Karangasem, Bangli, Gianyar, Tabanan, miwah Badung kabaos ngumbang sajeroning bebaosan. Tabuh bebaosan dialek Jembrana kabaos ngisep sajeroning bebaosan. Wangun tabuh bebaosan inucap sampun kaunggahang sajeroning tembang inucap makakalih. Punika sane ngawinang kawentenan wangun tabuh bebaosan sajeroning wangun dialek prasida janten kapireng ri kala pamaosnyane mabebaosan. Ceciren tata suara sajeroning wangun dialek marupa tata kruna miwah tata lengkara. Paarindikan punika mapaiketan ring bebaosan sane jangkep miwah nenten jangkep (tugak) sajeroning wangun dialek. Ceciren tata basa miwah Bali United kajantenang ring wewidangan kabupaten sinamian.

10 Ceciren tata basa sane jangkep prasida kajantenang sajeroning rerawatan wangun dialek Buleleng, Klungkung, miwah Bangli. Parindikan punika kacihnayang antuk kruna miwah wewehannyane, marupa pangater miwah pangiring, sane janten kaanggen ring bebaosannyane. Kawentenan punika ngawinang rerawatan wangun dialek wewidangan inucap karasayang manut ring wangun Ragam Standar Basa Bali Baku. Ceciren tata basa sajeroning rerawatan dialek Karangasem miwah Tabanan taler kacihnayang jangkep ring tembang inucap makakalih. Parindikan punika prasida ngawinang rerawatan wangun dialek Karangasem miwah Tabanan karasayang manut ring wangun Ragam Standar Basa Bali Baku, sakewanten mabinayan sajeroning kasujatiannyane. Wangun dialek Karangasem sane kengin nyinggihang karasayang nenten manut ring wangun Ragam Standar Basa Bali Baku. Wangun dialek Tabanan sujatinyane sampun marupa bebaosan sane nenten jangkep (tugak) ring sekalanyane. Parindikan dialek Tabanan sane tugak karasayang ngiyusin wangun dialek Jembrana. Ceciren tata basa sane nenten jangkep prasida kajantenang sajeroning rerawatan wangun dialek Badung, Gianyar, miwah Jembrana. Parindikan punika kacihnayang antuk kruna sane kaucapang tugak miwah nenten anut ring Tata Basa Bali Baku. Ceciren tata basa sane nenten jangkep (tugak) nenten ngawinang dialek punika kaon, sakewanten wantah pinaka cihna bebaosan. Bebaosan sane tugak wantah kapanggihin sajeroning bebaosan nenten ring sesuratan. PAMUPUT Pamicutet tetilikan pinaka cutetan sajeroning pidaging tetilikan sane marupa (1) rerawatan wangun dialek miwah (2) ceciren wangun dialek sajeroning tembang pop Bali Ciri-ciri kekawian Yong Sagita miwah Bali United kekawian Krisna Surya Purpa kasobyahang antuk Di Ubud Band. Piteket tetilikan pinaka amatra atur sane prasida kaaturang ring sang sane madue paiketan sajeroning tetilikan puniki, utaminipun majeng ring (1) pangawi tembang, (2) krama Bali, miwah (3) panilik salanturnyane.pamicutet sane kapolihang sajeroning pidaging tetilikan indik rerawatan wangun dialek miwah ceciren wangun dialek sajeroning tembang pop Bali Ciri-ciri miwah Bali United mapaiketan ring bantang pikobet, tetujon, pikolih, miwah tetepasan tetilikan sakadi (1) Rerawatan wangun dialek basa Bali miwah Bali United kajantenang ngunggahang Dialek Bali Dataran nganutin wewidangan 8 kabupaten sajebag jagat Bali manut kawentenan ri kala tembang inucap kakaryanin, inggih punika Kabupaten Buleleng, Tabanan, Jembrana, Klungkung, Gianyar, Karangasem, Bangli, miwah Badung miwah (2) Ceciren wangun dialek sane kaunggahang sajeroning tembang pop Bali Ciri-ciri miwah Bali United marupa (1) kosa basa, (2) tata suara, miwah (3) tata basa. Piteket sane kapolihang sajeroning pidaging tetilikan indik rerawatan wangun dialek miwah ceciren wangun dialek ring tembang pop Bali Ciri-ciri miwah Bali United mapaiketan ring kawigunan tetilikan sane salanturnyane prasida katuju majeng ring pangawi tembang pinaka jejering tetilikan, krama Bali pinaka jejering dialek basa Bali, miwah panilik salanturnyane pinaka jejering panglimbak tetilikan puniki. Kawentenan piteket majeng ring pangawi utawi panyurat tembang marupa pangapti mangda prasida nglanturang makarya tembang-tembang pop Bali sane mapaiketan ring kawentenan basa Bali sakadi tembang pop Bali Ciri-ciri miwah Bali United. Kawentenan piteket majeng ring krama Bali marupa pangapti mangda sayan urati indik kawentenan basa Bali, utaminipun kawentenan indik dialek basa Bali sane akeh tur nglimbak ring sajebag jagat Bali. Kawentenan piteket majeng ring panilik salanturnyane marupa pangapti mangda prasida nglimbakang sadaging pangweruh sane tiosan sajeroning tembang pop Bali Ciri-ciri miwah Bali

11 United. Tetilikan indik dialek basa Bali taler patut kalimbakang ring wewidanganwewidangan sane tiosan sajabaning tembang pop Bali Yuha, Yulia Dialek Bahasa Bali Dataran. Dalam com/2011/12/dialek-bahasa-balidataran.html?m=1. katedunang ring rahina Soma, 23 Mei DAFTAR PUSTAKA Arsyad, Azhar Media Pembelajaran (Edisi Revisi). Jakarta: PT Raja Grafindo Persada. Geriya, I Wayan Bahasa, Aksara, dan Sastra Bali. Makalah kapidartayang ring Kongres Bahasa Bali VII. Denpasar, Oktober Granoka, Ida Wayan Oka, dkk Tata Basa Bali Baku Bahasa Bali. Denpasar: Daerah Tingkat I Bali. Hikmat, Mahi M Metode Penelitian Dalam Perspektif Ilmu Komunikasi dan Sastra. Yogyakarta: Graha Ilmu. Jendra, I Wayan Sikap Penutur Bahasa Bali (BB) dan Pembakuan Bahasa Bali (Tinjauan Sosiolinguistik). Makalah kapidartayang ring Kongres Bahasa Bali VI. Denpasar, Oktober Sancaya, IDG Windhu Menyadari Eksistensi Bahasa Bali: Catatan untuk Mengembangkan Bahasa Bali Kini dan Di Masa Depan. Makalah kapidartayang ring Kongres Bahasa Bali VI. Denpasar, Oktober Sedeng, I Nyoman. Morfosintaksis Bahasa Bali Dialek Sembiran: Analisis Tatabahasa Peran dan Acuan. Denpasar: Udayana University Press. Sumarsono Sosiolinguistik. Yogyakarta: Pustaka Pelajar Sosiolinguistik. Yogyakarta: Pustaka Pelajar. Wisnu, I Wayan Gede Mata Keterampilan Menyimak. Singaraja: Universitas Pendidikan Ganesha.

BASA BALI KEPARA DIALEK NUSA PENIDA SANE KAANGGEN SAJERONING MABEBAOSAN RING WEWIDANGAN DESA PAKRAMAN NUSASARI, KECAMATAN MELAYA, KABUPATEN JEMBRANA

BASA BALI KEPARA DIALEK NUSA PENIDA SANE KAANGGEN SAJERONING MABEBAOSAN RING WEWIDANGAN DESA PAKRAMAN NUSASARI, KECAMATAN MELAYA, KABUPATEN JEMBRANA BASA BALI KEPARA DIALEK NUSA PENIDA SANE KAANGGEN SAJERONING MABEBAOSAN RING WEWIDANGAN DESA PAKRAMAN NUSASARI, KECAMATAN MELAYA, KABUPATEN JEMBRANA N. M. Novalia Pramita Sari 1, I W. G. Wisnu 1, I M.

Lebih terperinci

I Putu Widhi Astika 1 I Wayan Wendra 1, Sang Ayu Putu Sriasih 2. Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia

I Putu Widhi Astika 1 I Wayan Wendra 1, Sang Ayu Putu Sriasih 2. Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia SESELEH TES OBJEKTIF AKHIR SEMESTER GANJIL BASA BALI KELAS XII SMA NEGERI 2 SINGARAJA 2015/2016 SAKING PARINDIKAN SEBARAN KOGNITIF, VALIDITAS LAN RELIABILITAS, MIWAH KONSTRUKSI OPTION I Putu Widhi Astika

Lebih terperinci

KAWENTENAN CAMPUR KODE RING ALBUM TEMBANG POP BALI RAMBO OLO-OLO OLIH GRUP BAND BINTANG

KAWENTENAN CAMPUR KODE RING ALBUM TEMBANG POP BALI RAMBO OLO-OLO OLIH GRUP BAND BINTANG KAWENTENAN CAMPUR KODE RING ALBUM TEMBANG POP BALI RAMBO OLO-OLO OLIH GRUP BAND BINTANG I Gst. Ngr. Pt Darsana 1, I A. Sukma Wirani 1, I A. Pt Purnami 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan

Lebih terperinci

TATA KRUNA SAJERONING WIDYA KAWI SASTRA DRUEN MAHASISIA JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA BALI UNDIKSHA EDISI JUNI 2012

TATA KRUNA SAJERONING WIDYA KAWI SASTRA DRUEN MAHASISIA JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA BALI UNDIKSHA EDISI JUNI 2012 TATA KRUNA SAJERONING WIDYA KAWI SASTRA DRUEN MAHASISIA JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA BALI UNDIKSHA EDISI JUNI 2012 I. A. P. Asti Pratiwi 1, I W. G. Wisnu 1, S. A. P. Sriasih 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali

Lebih terperinci

METODE COPY THE MASTER KAANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT CERPEN SISIA RING KELAS XI MIA3 SMA NEGERI 2 SINGARAJA

METODE COPY THE MASTER KAANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT CERPEN SISIA RING KELAS XI MIA3 SMA NEGERI 2 SINGARAJA METODE COPY THE MASTER KAANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT CERPEN SISIA RING KELAS XI MIA3 SMA NEGERI 2 SINGARAJA Ni Kd Ayu Yasinta D 1, I B Putra Manik A 1, Drs Gd Gunatama 2 Jurusan Pendidikan Bahasa

Lebih terperinci

KAWENTENAN DIALEK BALI AGA RING DESA DAUSA KECAMATAN KINTAMANI KABUPATEN BANGLI

KAWENTENAN DIALEK BALI AGA RING DESA DAUSA KECAMATAN KINTAMANI KABUPATEN BANGLI KAWENTENAN DIALEK BALI AGA RING DESA DAUSA KECAMATAN KINTAMANI KABUPATEN BANGLI I Ketut Agus Adi Putra 1 Ida Ayu Sukma Wirani 1, Ida Ayu Pt. Purnami, S.S, M.Pd 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas

Lebih terperinci

PEPLAJAHAN MABEBAOSAN BASA BALI SANE NGANGGEN MODEL PEPLAJAHAN INOVATIF RING KELAS XI IIS 3 SMA NEGERI 4 SINGARAJA

PEPLAJAHAN MABEBAOSAN BASA BALI SANE NGANGGEN MODEL PEPLAJAHAN INOVATIF RING KELAS XI IIS 3 SMA NEGERI 4 SINGARAJA PEPLAJAHAN MABEBAOSAN BASA BALI SANE NGANGGEN MODEL PEPLAJAHAN INOVATIF RING KELAS XI IIS 3 SMA NEGERI 4 SINGARAJA K. T. Wahyuni, I. W. G. Wisnu, I. N. Suandi Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas

Lebih terperinci

NUREKSAIN SESURATAN AKSARA BALI MANUT PASANG AKSARA PURWADRESTA LONTAR SATUA JRO MATUA TEKEN I CAI MANTU DRUEN GEDONG KIRTYA

NUREKSAIN SESURATAN AKSARA BALI MANUT PASANG AKSARA PURWADRESTA LONTAR SATUA JRO MATUA TEKEN I CAI MANTU DRUEN GEDONG KIRTYA NUREKSAIN SESURATAN AKSARA BALI MANUT PASANG AKSARA PURWADRESTA LONTAR SATUA JRO MATUA TEKEN I CAI MANTU DRUEN GEDONG KIRTYA Kadek Jara Merani 1, Made Sri Indriani 1, IB. Md Ludy Paryatna 2. Jurusan Pendidikan

Lebih terperinci

SESELEH MATERI TES ULANGAN UMUM SEMESTER GENAP WARSA 2013/2014 PEPLAJAHAN BASA BALI KELAS X RING SMK NEGERI 3 SINGARAJA

SESELEH MATERI TES ULANGAN UMUM SEMESTER GENAP WARSA 2013/2014 PEPLAJAHAN BASA BALI KELAS X RING SMK NEGERI 3 SINGARAJA SESELEH MATERI TES ULANGAN UMUM SEMESTER GENAP WARSA 2013/2014 PEPLAJAHAN BASA BALI KELAS X RING SMK NEGERI 3 SINGARAJA W Sriani, I W G Wisnu, IG Artawan Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan

Lebih terperinci

IUSAN PANGAWIGUNAAN PIRANTI GAMBAR (MONOPOLI) MABASA BALI RING PAPLAJAHAN NGWACEN AKSARA BALI RING SISIA KELAS V SDK MARSUDIRINI

IUSAN PANGAWIGUNAAN PIRANTI GAMBAR (MONOPOLI) MABASA BALI RING PAPLAJAHAN NGWACEN AKSARA BALI RING SISIA KELAS V SDK MARSUDIRINI IUSAN PANGAWIGUNAAN PIRANTI GAMBAR (MONOPOLI) MABASA BALI RING PAPLAJAHAN NGWACEN AKSARA BALI RING SISIA KELAS V SDK MARSUDIRINI 1 I. M. D. Adipraya 1 I. B. Rai, 2 I. W. Wendra Jurusan Pendidikan Bahasa

Lebih terperinci

NUREKSAIN ANGGAH-UNGGUHING BASA BALI RITATKALA PAPARUMAN ADAT RING DESA ADAT SAMPALAN TENGAH, KABUPATEN KLUNGKUNG

NUREKSAIN ANGGAH-UNGGUHING BASA BALI RITATKALA PAPARUMAN ADAT RING DESA ADAT SAMPALAN TENGAH, KABUPATEN KLUNGKUNG NUREKSAIN ANGGAH-UNGGUHING BASA BALI RITATKALA PAPARUMAN ADAT RING DESA ADAT SAMPALAN TENGAH, KABUPATEN KLUNGKUNG Luh Komang Sri Pramawati [1] Ida Bagus Rai [1] Ida Bagus Putra Manik Aryana [2] Jurusan

Lebih terperinci

CAMPUH KODE (CAMPUR KODE) RING WAYANG KULIT INOVATIF CENK BLONK SANE MAMURDA LATA MAHOSADHI

CAMPUH KODE (CAMPUR KODE) RING WAYANG KULIT INOVATIF CENK BLONK SANE MAMURDA LATA MAHOSADHI CAMPUH KODE (CAMPUR KODE) RING WAYANG KULIT INOVATIF CENK BLONK SANE MAMURDA LATA MAHOSADHI I Gusti Agung Indriyani 1 Ida Bagus Rai 1, Sang Ayu Putu Sriasih 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas

Lebih terperinci

KEWAGEDAN NGRESEPANG WANGUN DASAR LAN ARTOS KRUNA DWILINGGA SISIA KELAS X SMA NEGERI 2 BANJAR SINGARAJA

KEWAGEDAN NGRESEPANG WANGUN DASAR LAN ARTOS KRUNA DWILINGGA SISIA KELAS X SMA NEGERI 2 BANJAR SINGARAJA KEWAGEDAN NGRESEPANG WANGUN DASAR LAN ARTOS KRUNA DWILINGGA SISIA KELAS X SMA NEGERI 2 BANJAR SINGARAJA Ni Made Yuniharsih I.N. Suandi 1, I. K. Paramarta 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan

Lebih terperinci

SESELEH CAMPUR KODE RING NOVEL SENTANA CUCU MAREP PAKARDIN I MADE SUGIANTO

SESELEH CAMPUR KODE RING NOVEL SENTANA CUCU MAREP PAKARDIN I MADE SUGIANTO SESELEH CAMPUR KODE RING NOVEL SENTANA CUCU MAREP PAKARDIN I MADE SUGIANTO 1 I W Kuntara, 1 S. A. P. Sriasih, 2 I. A. Sukma Wirani Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja,

Lebih terperinci

SESELEH WANGUN CARITA MIWAH PIKENOH PENDIDIKAN KARAKTER RING PUPULAN SATUA KEMBANG RAMPE KASUSASTRAAN BALI PURWA I

SESELEH WANGUN CARITA MIWAH PIKENOH PENDIDIKAN KARAKTER RING PUPULAN SATUA KEMBANG RAMPE KASUSASTRAAN BALI PURWA I SESELEH WANGUN CARITA MIWAH PIKENOH PENDIDIKAN KARAKTER RING PUPULAN SATUA KEMBANG RAMPE KASUSASTRAAN BALI PURWA I N.K. Suwitriyani 1, I.W.G. Wisnu 1, M. Sri Indriani 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas

Lebih terperinci

SOR SINGGIH BASA BALI RING PARUMAN SUBAK ABIAN DESA ADAT ASAHDUREN, KECAMATAN PEKUTATAN, JEMBRANA

SOR SINGGIH BASA BALI RING PARUMAN SUBAK ABIAN DESA ADAT ASAHDUREN, KECAMATAN PEKUTATAN, JEMBRANA e-journal JJPBB Universitas Pendidikan Ganesha Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Vol: 2 No:1(2015) SOR SINGGIH BASA BALI RING PARUMAN SUBAK ABIAN DESA ADAT ASAHDUREN, KECAMATAN PEKUTATAN, JEMBRANA N. K. Lady

Lebih terperinci

CAMPUH KODE SAJERONING PRASASTI MABASA BALI KUNO SAKING WARSA MASEHI

CAMPUH KODE SAJERONING PRASASTI MABASA BALI KUNO SAKING WARSA MASEHI CAMPUH KODE SAJERONING PRASASTI MABASA BALI KUNO SAKING WARSA 989-1011 MASEHI Gd. Edi Subawa 1, I Kt. Paramarta 1, I. B. Rai 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia

Lebih terperinci

FILM DOKUMENTER PINAKA SERANA NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT PUISI BALI ANYAR RING KELAS X7 SMA NEGERI 2 BANJAR

FILM DOKUMENTER PINAKA SERANA NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT PUISI BALI ANYAR RING KELAS X7 SMA NEGERI 2 BANJAR FILM DOKUMENTER PINAKA SERANA NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT PUISI BALI ANYAR RING KELAS X7 SMA NEGERI 2 BANJAR I K. Aryana prayoga 1 I.N. Suandi 1, I. K. Paramarta 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas

Lebih terperinci

Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia

Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia NUREKSAIN KAINGGILAN SOANG-SOANG PITAKEN RISAJERONING PITAKEN ULANGAN AKHIR SEMESTER GENAP PELAJAHAN BASA BALI KELAS VII RING SMP N 1 SINGARAJA WARSA PELAJAHAN 2013/2014 1 Made Suryadana, 1 I Nengah Martha,

Lebih terperinci

SARANA TEMBANG MELAYANGAN OLIH EMONI KAANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT PUISI BALI ANYAR SISIA KELAS VIII 6 SMP NEGERI 3 BANJAR

SARANA TEMBANG MELAYANGAN OLIH EMONI KAANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT PUISI BALI ANYAR SISIA KELAS VIII 6 SMP NEGERI 3 BANJAR SARANA TEMBANG MELAYANGAN OLIH EMONI KAANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT PUISI BALI ANYAR SISIA KELAS VIII 6 SMP NEGERI 3 BANJAR Ni Kadek Erni Yuni Andani 1,Gede Gunatama 1,Ida Bagus Rai 2 Jurusan Pendidikan

Lebih terperinci

NUREKSAIN SESURATAN PASANG AKSARA BALI RING SAJERONING PAPAN WASTA SANE WENTEN RING SD SE- KECAMATAN JEMBRANA

NUREKSAIN SESURATAN PASANG AKSARA BALI RING SAJERONING PAPAN WASTA SANE WENTEN RING SD SE- KECAMATAN JEMBRANA NUREKSAIN SESURATAN PASANG AKSARA BALI RING SAJERONING PAPAN WASTA SANE WENTEN RING SD SE- KECAMATAN JEMBRANA Ni Luh Putu Mei Aryantini, M. Sri Indriani, I. B. Md. Ludy P. Jurusan Pendidikan Bahasa Bali

Lebih terperinci

METODE KOOPERATIF TIPE THINK, PAIR, SHARE (TPS) ANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT SINOPSIS CERPEN MABASA BALI SISIA KELAS XI-3 IPA SMA NEGERI 1 BANJAR

METODE KOOPERATIF TIPE THINK, PAIR, SHARE (TPS) ANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT SINOPSIS CERPEN MABASA BALI SISIA KELAS XI-3 IPA SMA NEGERI 1 BANJAR METODE KOOPERATIF TIPE THINK, PAIR, SHARE (TPS) ANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT SINOPSIS CERPEN MABASA BALI SISIA KELAS XI-3 IPA SMA NEGERI 1 BANJAR Kadek Dwi Payani 1, 1 I B Putra Manik A, 2 Wayan Gede

Lebih terperinci

NGAWIGUNAYANG METODE AUDIOLINGUAL ANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NEMBANGANG PUPUH MASKUMAMBANG SISIA KELAS X MIPA 2 SMA NEGERI 1 SINGARAJA

NGAWIGUNAYANG METODE AUDIOLINGUAL ANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NEMBANGANG PUPUH MASKUMAMBANG SISIA KELAS X MIPA 2 SMA NEGERI 1 SINGARAJA NGAWIGUNAYANG METODE AUDIOLINGUAL ANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NEMBANGANG PUPUH MASKUMAMBANG SISIA KELAS X MIPA 2 SMA NEGERI 1 SINGARAJA I Made Wisnawa 1 I Wayan Wendra 1, Sang Ayu Putu Sriasih 2 Jurusan

Lebih terperinci

BASITA PARIBASA RING ALBUM NASI GORENG SPESIAL KEKAWIAN WIDI WIDIANA

BASITA PARIBASA RING ALBUM NASI GORENG SPESIAL KEKAWIAN WIDI WIDIANA BASITA PARIBASA RING ALBUM NASI GORENG SPESIAL KEKAWIAN WIDI WIDIANA I Pt. Budiantara Putra 1, I Kt. Paramarta 1, I Md. Sutama 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja,

Lebih terperinci

GENDING-GENDING REGGAE BALI JONI AGUNG SESELEH SEMIOTIKA TETUJON IDUP MANUSA PAIKETANNYANE SARENG AJAH-AJAHAN PAWATEKAN

GENDING-GENDING REGGAE BALI JONI AGUNG SESELEH SEMIOTIKA TETUJON IDUP MANUSA PAIKETANNYANE SARENG AJAH-AJAHAN PAWATEKAN GENDING-GENDING REGGAE BALI JONI AGUNG SESELEH SEMIOTIKA TETUJON IDUP MANUSA PAIKETANNYANE SARENG AJAH-AJAHAN PAWATEKAN I.B. Pidada Adi Putra 1, I.B. Putra Manik Aryana 1, I.B. Ludy Paryatna 2 Jurusan

Lebih terperinci

TETILIK SOR SINGGIH BASA BALI RING PASANGKEPAN KRAMA DESA PAKRAMAN AYUNAN, KECAMATAN ABIANSEMAL, KABUPATEN BADUNG

TETILIK SOR SINGGIH BASA BALI RING PASANGKEPAN KRAMA DESA PAKRAMAN AYUNAN, KECAMATAN ABIANSEMAL, KABUPATEN BADUNG TETILIK SOR SINGGIH BASA BALI RING PASANGKEPAN KRAMA DESA PAKRAMAN AYUNAN, KECAMATAN ABIANSEMAL, KABUPATEN BADUNG 1 I W. Adhi Mahardika, 1 I.B. Putra Manik Aryana, 2 I G. Gunatama. Jurusan Pendidikan Bahasa

Lebih terperinci

CAMPUR KODE BASA INDONESIA RING PANGAJAHAN BASA BALI KELAS V SD LAB UNDIKSHA

CAMPUR KODE BASA INDONESIA RING PANGAJAHAN BASA BALI KELAS V SD LAB UNDIKSHA CAMPUR KODE BASA INDONESIA RING PANGAJAHAN BASA BALI KELAS V SD LAB UNDIKSHA N. K. Wulan Adnyasari 1, I. B. Ludy Paryatna 1, I.B. Sutresna 2. Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha

Lebih terperinci

TEKS GEGURITAN PADEM WARAK ANALISIS BENTUK, FUNGSI, DAN MAKNA

TEKS GEGURITAN PADEM WARAK ANALISIS BENTUK, FUNGSI, DAN MAKNA TEKS GEGURITAN PADEM WARAK ANALISIS BENTUK, FUNGSI, DAN MAKNA OLEH: I PUTU BAYU MUTRA WIBAWA NIM 1101215024 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2015 i 1 TEKS

Lebih terperinci

KAWENTENAN ANGGAH-UNGGUHING BASA BALI RING NASKAH DRAMA I GODOGAN JURUSAN PENDIDIKAN BASA BALI WARSA 2015/2016

KAWENTENAN ANGGAH-UNGGUHING BASA BALI RING NASKAH DRAMA I GODOGAN JURUSAN PENDIDIKAN BASA BALI WARSA 2015/2016 KAWENTENAN ANGGAH-UNGGUHING BASA BALI RING NASKAH DRAMA I GODOGAN JURUSAN PENDIDIKAN BASA BALI WARSA 2015/2016 Olih: Kadek Moni Ratningsih, NIM 1212051016 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Fakultas Bahasa

Lebih terperinci

NUREKSAIN ANGGAH-UNGGUHING BASA RING CERPEN MABASA BALI RUBRIK ORTI BALI, KORAN BALI POST 2016

NUREKSAIN ANGGAH-UNGGUHING BASA RING CERPEN MABASA BALI RUBRIK ORTI BALI, KORAN BALI POST 2016 e-journal JPBB Universitas Pendidikan Ganesha Jurusan Pendidikan Bahasa Bali NUREKSAIN ANGGAH-UNGGUHING BASA RING CERPEN MABASA BALI RUBRIK ORTI BALI, KORAN BALI POST 2016 ayusastrinidewi@yahoo.co.id,

Lebih terperinci

TUTUR LEBUR GANGSA; ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: I MADE OKA PARIATNA

TUTUR LEBUR GANGSA; ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: I MADE OKA PARIATNA TUTUR LEBUR GANGSA; ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: I MADE OKA PARIATNA 1001215034 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2016 i TUTURLEBUR GANGSA; ANALISIS

Lebih terperinci

TEKS GEGURITAN DARMAKAYA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: KADEK RIKA ARIPAWAN NIM:

TEKS GEGURITAN DARMAKAYA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: KADEK RIKA ARIPAWAN NIM: TEKS GEGURITAN DARMAKAYA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: KADEK RIKA ARIPAWAN NIM: 1101215023 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA 2015 TEKS GEGURITAN DARMAKAYA:

Lebih terperinci

TUTUR ANGKUS PRANA: KAJIAN STRUKTUR DAN SEMIOTIKA. Oleh: NI KADEK DEWI SANTHIASTINI

TUTUR ANGKUS PRANA: KAJIAN STRUKTUR DAN SEMIOTIKA. Oleh: NI KADEK DEWI SANTHIASTINI TUTUR ANGKUS PRANA: KAJIAN STRUKTUR DAN SEMIOTIKA Oleh: NI KADEK DEWI SANTHIASTINI 1101215002 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA 2015 i TUTUR ANGKUS PRANA: KAJIAN

Lebih terperinci

KATA PENGANTAR. Puji syukur dipanjatkan ke hadapan Ida Sang Hyang Widhi Wasa, Tuhan Yang Mahaesa

KATA PENGANTAR. Puji syukur dipanjatkan ke hadapan Ida Sang Hyang Widhi Wasa, Tuhan Yang Mahaesa SKRIPSI INI TELAH DISETUJUI DAN DINILAI OLEH PANITIA PENGUJI PADA PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA PADA TANGGAL: 1 JULI 2016 Berdasarkan SK Dekan Fakultas Ilmu Budaya,

Lebih terperinci

SESELEH PANGAWIGUNAAN BASA BLACKBERRY MESSAGE (BBM) YOWANA RING BR. DUSUN SALA, DESA ABUAN, KECAMATAN SUSUT, KAB. BANGLI

SESELEH PANGAWIGUNAAN BASA BLACKBERRY MESSAGE (BBM) YOWANA RING BR. DUSUN SALA, DESA ABUAN, KECAMATAN SUSUT, KAB. BANGLI SESELEH PANGAWIGUNAAN BASA BLACKBERRY MESSAGE (BBM) YOWANA RING BR. DUSUN SALA, DESA ABUAN, KECAMATAN SUSUT, KAB. BANGLI 1 I Ni luh Umi Astary, 1 I Ida Bagus Rai, 2 I I Gede Nurjaya Jurusan Pendidikan

Lebih terperinci

WARNA (VARIASI) BASA BALI RING SESURATAN KWACA (BAJU KAOS)

WARNA (VARIASI) BASA BALI RING SESURATAN KWACA (BAJU KAOS) WARNA (VARIASI) BASA BALI RING SESURATAN KWACA (BAJU KAOS) N. P. Febri Yuliani 1, I. K. Paramarta 1, G. Artawan 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia e-mail:

Lebih terperinci

NUREKSAIN WANGUN LAN GUNA SARAT PAGURON- GURON GEGURITAN DHARMA STHITI KEKAWIAN I MADE MENAKA

NUREKSAIN WANGUN LAN GUNA SARAT PAGURON- GURON GEGURITAN DHARMA STHITI KEKAWIAN I MADE MENAKA NUREKSAIN WANGUN LAN GUNA SARAT PAGURON- GURON GEGURITAN DHARMA STHITI KEKAWIAN I MADE MENAKA Ni Wyn Ari Suryanti 1, IB Rai 1, Kt. Paramarta 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Fakultas Bahasa dan Seni Universitas

Lebih terperinci

TEKS TUTUR CANDRABHERAWA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI

TEKS TUTUR CANDRABHERAWA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI TEKS TUTUR CANDRABHERAWA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH : NI NYOMAN AYU PUSPITA DEWI NIM: 1101215012 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2015 i TEKS TUTUR

Lebih terperinci

SESELEH TATA WANGUN JRONING KRIYA SASTRA LAN SOSIOLOGI PANGAWI RING NOVEL SING JODOH RERIPTAN I MADE SUGIANTO

SESELEH TATA WANGUN JRONING KRIYA SASTRA LAN SOSIOLOGI PANGAWI RING NOVEL SING JODOH RERIPTAN I MADE SUGIANTO SESELEH TATA WANGUN JRONING KRIYA SASTRA LAN SOSIOLOGI PANGAWI RING NOVEL SING JODOH RERIPTAN I MADE SUGIANTO N. L. P. Ekayanti Savitri 1, IB. Putrayasa 1, I. A. Sukma Wirani 2 Jurusan Pendidikan Bahasa

Lebih terperinci

PELESTARIAN BAHASA BALI DALAM MEDIA CETAK BERBAHASA BALI: KAJIAN SOSIOLINGUISTIK OLEH ANAK AGUNG ISTRI ITA RYANDEWI NIM:

PELESTARIAN BAHASA BALI DALAM MEDIA CETAK BERBAHASA BALI: KAJIAN SOSIOLINGUISTIK OLEH ANAK AGUNG ISTRI ITA RYANDEWI NIM: PELESTARIAN BAHASA BALI DALAM MEDIA CETAK BERBAHASA BALI: KAJIAN SOSIOLINGUISTIK OLEH ANAK AGUNG ISTRI ITA RYANDEWI NIM: 1101215033 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA

Lebih terperinci

ARTI LEKSEM SUKATING (UKURAN) NGANGGEN LIMA LAN BATIS RING ASTA KOSALA-KOSALI

ARTI LEKSEM SUKATING (UKURAN) NGANGGEN LIMA LAN BATIS RING ASTA KOSALA-KOSALI ARTI LEKSEM SUKATING (UKURAN) NGANGGEN LIMA LAN BATIS RING ASTA KOSALA-KOSALI I Md Werdiatmaja 1, I Kt Paramarta 1, I Gd Artawan, 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja,

Lebih terperinci

CAMPUHAN WARNA BASA (CAMPUR KODE) SANE WENTEN RING PABLIGBAGAN SUBAK ANYAR DESA PADANGKELING, KECAMATAN BULELENG, KABUPATEN BULELENG, WARSA 2016

CAMPUHAN WARNA BASA (CAMPUR KODE) SANE WENTEN RING PABLIGBAGAN SUBAK ANYAR DESA PADANGKELING, KECAMATAN BULELENG, KABUPATEN BULELENG, WARSA 2016 CAMPUHAN WARNA BASA (CAMPUR KODE) SANE WENTEN RING PABLIGBAGAN SUBAK ANYAR DESA PADANGKELING, KECAMATAN BULELENG, KABUPATEN BULELENG, WARSA 2016 Komang Rina Dewi, I Nyoman Sudiana, I Nengah Martha Jurusan

Lebih terperinci

Pesaih Kawagedan Sisia Kelas VIIIC SMP Negeri 3 Singaraja Sajeroning Nyelehin Wangun Intrinsik Puisi Bali Purwa (Pupuh Sinom) lan Puisi Bali Anyar

Pesaih Kawagedan Sisia Kelas VIIIC SMP Negeri 3 Singaraja Sajeroning Nyelehin Wangun Intrinsik Puisi Bali Purwa (Pupuh Sinom) lan Puisi Bali Anyar Pesaih Kawagedan Sisia Kelas VIIIC SMP Negeri 3 Singaraja Sajeroning Nyelehin Wangun Intrinsik Puisi Bali Purwa (Pupuh Sinom) lan Puisi Bali Anyar K. Karmini 1,I. B. Putrayasa 1, I. A. Sukma Wirani 2 Jurusan

Lebih terperinci

Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Fakultas Bahasa dan Seni Universitas Pendidikan Ganesha

Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Fakultas Bahasa dan Seni Universitas Pendidikan Ganesha NGAWIGUNAYANG PIRANTI WAYANG CENKBLONK PINAKA UTSAHA NINCAPANG KAWAGEDAN NYURATLENGKARA SANE MADAGING BASITA PARIBASA SISIA KELAS VII H SMP NEGERI 1 SUKASADA 1 I Gede Suputra, 1 I Gede Gunatama, 2 Ida

Lebih terperinci

NYAIHANG SESURATAN GEGURITAN CUPAK GERANTANG LAN SATUA CUPAK GERANTANG MADASAR ANTUK WANGUN CARITA SANE KASELEHIN ANTUK TEORI SASTRA BANDINGAN

NYAIHANG SESURATAN GEGURITAN CUPAK GERANTANG LAN SATUA CUPAK GERANTANG MADASAR ANTUK WANGUN CARITA SANE KASELEHIN ANTUK TEORI SASTRA BANDINGAN NYAIHANG SESURATAN GEGURITAN CUPAK GERANTANG LAN SATUA CUPAK GERANTANG MADASAR ANTUK WANGUN CARITA SANE KASELEHIN ANTUK TEORI SASTRA BANDINGAN Ni Gst. Ayu Kt. Sari Wahini1, I B. Putra Manik Aryana1, I

Lebih terperinci

GEGURITAN KONTABOJA: ANALISIS STRUKTUR DAN MAKNA OLEH: IDA AYU EKA PURNAMA WULANDARI NIM

GEGURITAN KONTABOJA: ANALISIS STRUKTUR DAN MAKNA OLEH: IDA AYU EKA PURNAMA WULANDARI NIM GEGURITAN KONTABOJA: ANALISIS STRUKTUR DAN MAKNA OLEH: IDA AYU EKA PURNAMA WULANDARI NIM 1101215022 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2015 1 i GEGURITAN

Lebih terperinci

KATA PENGANTAR. Puji syukur dipanjatkan ke hadapan Tuhan Yang Mahaesa/Ida Sang Hyang

KATA PENGANTAR. Puji syukur dipanjatkan ke hadapan Tuhan Yang Mahaesa/Ida Sang Hyang KATA PENGANTAR Om Swastyastu, Puji syukur dipanjatkan ke hadapan Tuhan Yang Mahaesa/Ida Sang Hyang Widhi Wasa karena atas berkat dan rahmat-nya skripsi yang berjudul Variasi Fonologis dan Leksikal Bahasa

Lebih terperinci

TEKS TUTUR JONG MANTEN: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: DESAK PUTU ELVIANA DEWI NIM:

TEKS TUTUR JONG MANTEN: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: DESAK PUTU ELVIANA DEWI NIM: TEKS TUTUR JONG MANTEN: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: DESAK PUTU ELVIANA DEWI NIM: 1101215008 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2015 i TEKS TUTUR JONG

Lebih terperinci

SESELEH WANGUN INTRINSIK LAN SOSIOLOGI KRIYA SASTRA RING PUPULAN SATUA BAWAK LAWAR GOAK PAKARDIN I KETUT RIDA

SESELEH WANGUN INTRINSIK LAN SOSIOLOGI KRIYA SASTRA RING PUPULAN SATUA BAWAK LAWAR GOAK PAKARDIN I KETUT RIDA SESELEH WANGUN INTRINSIK LAN SOSIOLOGI KRIYA SASTRA RING PUPULAN SATUA BAWAK LAWAR GOAK PAKARDIN I KETUT RIDA I Km. Astu Purnadhita 1, I Nengah Martha 1, I. A. Putu Purnami 2 Jurusan Pendidikan Bahasa

Lebih terperinci

DIALEK BALI AGA SANE KEAANGGEN RI SAJERONING MABASA BALI RING DESA SIDATAPA, KECAMATAN BANJAR, KABUPATEN BULELENG

DIALEK BALI AGA SANE KEAANGGEN RI SAJERONING MABASA BALI RING DESA SIDATAPA, KECAMATAN BANJAR, KABUPATEN BULELENG e-journal JJPBB Universitas Pendidikan Ganesha Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Vol: 2 No:1(2015) DIALEK BALI AGA SANE KEAANGGEN RI SAJERONING MABASA BALI RING DESA SIDATAPA, KECAMATAN BANJAR, KABUPATEN

Lebih terperinci

KATA PENGANTAR. atas berkat rahmat-nya skripsi yang berjudul Novel Sing Jodoh Analisis

KATA PENGANTAR. atas berkat rahmat-nya skripsi yang berjudul Novel Sing Jodoh Analisis KATA PENGANTAR Om Swastiastu, Puji syukur dipanjatkan kehadapan Ida Sang Hyang Widhi Wasa karena atas berkat rahmat-nya skripsi yang berjudul Novel Sing Jodoh Analisis Psikologi Sastra ini dapat disusun

Lebih terperinci

SOR SINGGIH BASA BALI SAJERONING PARUMAN BANJAR ADAT GUNUNG BIAU, DESA MUNCAN, KABUPATEN KARANGASEM

SOR SINGGIH BASA BALI SAJERONING PARUMAN BANJAR ADAT GUNUNG BIAU, DESA MUNCAN, KABUPATEN KARANGASEM SOR SINGGIH BASA BALI SAJERONING PARUMAN BANJAR ADAT GUNUNG BIAU, DESA MUNCAN, KABUPATEN KARANGASEM Ni Luh Pt. Ratna Dewi 1, Md. Sri Indriani 1, I Kt. Paramartha 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas

Lebih terperinci

SKRIPSI KAMUS BALI INDONESIA BIDANG ISTILAH UPAKARA MANUSA YADNYA DI KABUPATEN BADUNG

SKRIPSI KAMUS BALI INDONESIA BIDANG ISTILAH UPAKARA MANUSA YADNYA DI KABUPATEN BADUNG SKRIPSI KAMUS BALI INDONESIA BIDANG ISTILAH UPAKARA MANUSA YADNYA DI KABUPATEN BADUNG PUTU KRISNA APRIANTI NIM 1201215021 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2016

Lebih terperinci

ESTETIKA POSMODERN MIWAH GUNA SARAT PAGURON-GURON DOLANAN 'MATIGTIG PAPAH BIU' DUTA KABUPATEN KARANGASEM RING PKB 2015

ESTETIKA POSMODERN MIWAH GUNA SARAT PAGURON-GURON DOLANAN 'MATIGTIG PAPAH BIU' DUTA KABUPATEN KARANGASEM RING PKB 2015 ESTETIKA POSMODERN MIWAH GUNA SARAT PAGURON-GURON DOLANAN 'MATIGTIG PAPAH BIU' DUTA KABUPATEN KARANGASEM RING PKB 2015 I W. Pasek Eka Yasa 1 I. A. Sukma Wirani 1, M. Sri Indriani 2 Jurusan Pendidikan Bahasa

Lebih terperinci

SESELEH INDIK WANGUN INTRINSIK LAN KAJATIAN GUNA SARAT PAGURON-GURON SANE WENTEN RING NOVEL BUUNG KAKAWIAN NYOMAN MANDA

SESELEH INDIK WANGUN INTRINSIK LAN KAJATIAN GUNA SARAT PAGURON-GURON SANE WENTEN RING NOVEL BUUNG KAKAWIAN NYOMAN MANDA SESELEH INDIK WANGUN INTRINSIK LAN KAJATIAN GUNA SARAT PAGURON-GURON SANE WENTEN RING NOVEL BUUNG KAKAWIAN NYOMAN MANDA 1 Nengah Widiantika, 1 I.Gede Gunatama, 2 I. A. Pt. Purnami Jurusan Pendidikan Bahasa

Lebih terperinci

SESELEH GUNA SARAT WATEK PAAJAH-AJAH RING SAJERONING GEGURITAN RAJAPALA

SESELEH GUNA SARAT WATEK PAAJAH-AJAH RING SAJERONING GEGURITAN RAJAPALA SESELEH GUNA SARAT WATEK PAAJAH-AJAH RING SAJERONING GEGURITAN RAJAPALA Gd Yuli Sutrawan 1, I. A. Sukma Wirani 1, I W. Artika 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja,

Lebih terperinci

GEGURITAN AJI RAMA RENA ANALISIS STRUKTUR DAN MAKNA

GEGURITAN AJI RAMA RENA ANALISIS STRUKTUR DAN MAKNA SKRIPSI GEGURITAN AJI RAMA RENA ANALISIS STRUKTUR DAN MAKNA IDA BAGUS DWIJA NANDANA PERSADA NIM 1201215035 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2017 i SKRIPSI GEGURITAN

Lebih terperinci

SKRIPSI ANALISIS STRUKTUR DAN SOSIOLOGIS DRAMA MULIH KARYA I NYOMAN MANDA OLEH : NI PUTU HARUM KARTIKA DEWI NIM

SKRIPSI ANALISIS STRUKTUR DAN SOSIOLOGIS DRAMA MULIH KARYA I NYOMAN MANDA OLEH : NI PUTU HARUM KARTIKA DEWI NIM SKRIPSI ANALISIS STRUKTUR DAN SOSIOLOGIS DRAMA MULIH KARYA I NYOMAN MANDA OLEH : NI PUTU HARUM KARTIKA DEWI NIM 1101215006 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR

Lebih terperinci

BABAD PASEK KAYU SELEM : ANALISIS STRUKTUR OLEH : I PUTU YUDHI SANTIKA PUTRA NIM:

BABAD PASEK KAYU SELEM : ANALISIS STRUKTUR OLEH : I PUTU YUDHI SANTIKA PUTRA NIM: BABAD PASEK KAYU SELEM : ANALISIS STRUKTUR OLEH : I PUTU YUDHI SANTIKA PUTRA NIM: 1101215005 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2015 i BABAD PASEK KAYU SELEM: ANALISIS

Lebih terperinci

Bahan Ajar BAHASA BALI SMA/SMK

Bahan Ajar BAHASA BALI SMA/SMK Bahan Ajar BAHASA BALI SMA/SMK PEMBELAJARAN BERPUSAT PADA SISWA Permendiknas No. 41 Tahun 2007 (Standar Proses) Kelas XII Semester 1 UNIT 1. MENDENGARKAN SK- 1 KD - 1.1 : : Memahami serta menanggapi berbagai

Lebih terperinci

GEGURITAN ANGGASTYA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI

GEGURITAN ANGGASTYA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI SKRIPSI GEGURITAN ANGGASTYA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI NI MADE OKTA ERA YATI NIM :1201215029 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2016 i GEGURITAN ANGGASTYA: ANALISIS

Lebih terperinci

Jurusan Pendidikan Bahasa Bali, FBS. Universitas Pendidikan Ganesha. Singaraja, Indonesia

Jurusan Pendidikan Bahasa Bali, FBS. Universitas Pendidikan Ganesha. Singaraja, Indonesia NGAWIGUNAYANG MODEL PEMBELAJARAN KOOPERATIF TIPE MAKE A MATCH ANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT WACANA BAWAK ANTUK AKSARA ANCENG SISIA KELAS XII IPS 2 SMA NEGERI 4 SINGARAJA WARSA PALAJAHAN 2015/2016 Kadek

Lebih terperinci

TEKS GEGURITAN MANTRI SANAK LIMA ANALISIS STRUKTUR DAN NILAI

TEKS GEGURITAN MANTRI SANAK LIMA ANALISIS STRUKTUR DAN NILAI SKRIPSI TEKS GEGURITAN MANTRI SANAK LIMA ANALISIS STRUKTUR DAN NILAI OLEH NI PUTU NOVIYANTI WARDANI NIM 1201215007 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2016 i TEKS

Lebih terperinci

TEKS MITOS TAPAKAN BARONG BHATARA SAKTI NAWA SANGA DI KAHYANGAN JAGAT LUHUR NATAR SARI: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI

TEKS MITOS TAPAKAN BARONG BHATARA SAKTI NAWA SANGA DI KAHYANGAN JAGAT LUHUR NATAR SARI: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI SKRIPSI TEKS MITOS TAPAKAN BARONG BHATARA SAKTI NAWA SANGA DI KAHYANGAN JAGAT LUHUR NATAR SARI: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI NI PUTU GEK ANNA DELVIA NIM 1201215040 FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA

Lebih terperinci

NUREKSAIN WANGUN LAN PAIKETAN SOSIOLOGI SASTRA RING CAKEPAN NASKAH DRAMA JUKUT BE BANO PIKARDIN I MADE WISNAWA

NUREKSAIN WANGUN LAN PAIKETAN SOSIOLOGI SASTRA RING CAKEPAN NASKAH DRAMA JUKUT BE BANO PIKARDIN I MADE WISNAWA NUREKSAIN WANGUN LAN PAIKETAN SOSIOLOGI SASTRA RING CAKEPAN NASKAH DRAMA JUKUT BE BANO PIKARDIN I MADE WISNAWA Ni Komang Indah, IB Made Ludy Paryatna, Made Sri Indriani Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas

Lebih terperinci

UCAPAN TERIMA KASIH. Puji syukur dipanjatkan ke hadapan Ida Sang Hyang Widhi Wasa/Tuhan Yang

UCAPAN TERIMA KASIH. Puji syukur dipanjatkan ke hadapan Ida Sang Hyang Widhi Wasa/Tuhan Yang UCAPAN TERIMA KASIH Om Swastyastu, Puji syukur dipanjatkan ke hadapan Ida Sang Hyang Widhi Wasa/Tuhan Yang Maha Esa, karena berkat rahmat-nya, skripsi ini dapat diselesaikan tepat waktu. Skripsi yang berjudul

Lebih terperinci

SESELEH WANGUN INTRINSIK LAN KAJATIAN GUNA SARAT PAGURON-GURON RING SATUA PAN BALANG TAMAK

SESELEH WANGUN INTRINSIK LAN KAJATIAN GUNA SARAT PAGURON-GURON RING SATUA PAN BALANG TAMAK SESELEH WANGUN INTRINSIK LAN KAJATIAN GUNA SARAT PAGURON-GURON RING SATUA PAN BALANG TAMAK K. Devi Antariyani 1 I. N. Suandi 1 I. K. Paramarta 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha

Lebih terperinci

SESELEH VARIASI BASA RING DIALEK BALI AGA DESA SERAYA, KECAMATAN KARANGASEM, KABUPATEN KARANGASEM

SESELEH VARIASI BASA RING DIALEK BALI AGA DESA SERAYA, KECAMATAN KARANGASEM, KABUPATEN KARANGASEM SESELEH VARIASI BASA RING DIALEK BALI AGA DESA SERAYA, KECAMATAN KARANGASEM, KABUPATEN KARANGASEM N. L. Degeng Ratna Dewi 1, I. B. Rai 1, N. Sudiana 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan

Lebih terperinci

SESELEH WANGUN INTRINSIK LAN GUNA SARAT SOSIAL RING PUPULAN SATUA BAWAK MEKEL PARIS PIKARDIN I.B.W. WIDIASA KENITEN

SESELEH WANGUN INTRINSIK LAN GUNA SARAT SOSIAL RING PUPULAN SATUA BAWAK MEKEL PARIS PIKARDIN I.B.W. WIDIASA KENITEN SESELEH WANGUN INTRINSIK LAN GUNA SARAT SOSIAL RING PUPULAN SATUA BAWAK MEKEL PARIS PIKARDIN I.B.W. WIDIASA KENITEN I Km. Endi Saputra 1, I N. Martha 1, I.A.Pt.Purnami 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali

Lebih terperinci

WANGUN INTRINSIK LAN AJI PANGAJAH-AJAHAN TATA LAKSANA RING SATUA BAWAK MABASA BALI WARSA 1975

WANGUN INTRINSIK LAN AJI PANGAJAH-AJAHAN TATA LAKSANA RING SATUA BAWAK MABASA BALI WARSA 1975 WANGUN INTRINSIK LAN AJI PANGAJAH-AJAHAN TATA LAKSANA RING SATUA BAWAK MABASA BALI WARSA 1975 N. M. Ari Puja Astiti 1, I. B. M. Ludy Paryatna 1, I. G. Nurjaya 2 Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas

Lebih terperinci

I Gst A Kd Yulandari, I B Md Ludy Paryatna, Md. Sri Indriani

I Gst A Kd Yulandari, I B Md Ludy Paryatna, Md. Sri Indriani NUREKSAIN KAWENTENAN ANGGAH-UNGGUHING BASA BALI SAJERONING PAWIWAHAN RING BANJAR SUMBUL, DESA YEHEMBANG KANGIN, KECAMATAN MENDOYO, KABUPATEN JEMBRANA RING WARSA 2016 I Gst A Kd Yulandari, I B Md Ludy Paryatna,

Lebih terperinci

PEMERTAHANAN BAHASA BALI MELALUI GENDING RARE PADA ANAK-ANAK DI SANGGAR KUKURUYUK: KAJIAN SOSIOLINGUISTIK

PEMERTAHANAN BAHASA BALI MELALUI GENDING RARE PADA ANAK-ANAK DI SANGGAR KUKURUYUK: KAJIAN SOSIOLINGUISTIK PEMERTAHANAN BAHASA BALI MELALUI GENDING RARE PADA ANAK-ANAK DI SANGGAR KUKURUYUK: KAJIAN SOSIOLINGUISTIK OLEH: I PUTU PERMANA MAHARDIKA NIM 1101215032 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA

Lebih terperinci

e-journal JPBB Universitas Pendidikan Ganesha Jurusan Pendidikan Bahasa Bali (Volume 2 Tahun 2015)

e-journal JPBB Universitas Pendidikan Ganesha Jurusan Pendidikan Bahasa Bali (Volume 2 Tahun 2015) ANALISIS BAHASA BALI YANG DISEMPURNAKAN DALAM BUKU AWIG-AWIG SUBAK KACANGBUBUAN, DESA ADAT MAS Ni Kd. A. Andriani, Ida A. Pt. Purnami, I Ngh. Martha Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan

Lebih terperinci

SESELEH WANGUN INSTRINSIK LAN KAJATIAN GUNA SARAT PAGURON-GURON RING PUPULAN CERPEN DA NAKONANG ADAN TIANGE PAKARDIN AGUNG WIYAT S.

SESELEH WANGUN INSTRINSIK LAN KAJATIAN GUNA SARAT PAGURON-GURON RING PUPULAN CERPEN DA NAKONANG ADAN TIANGE PAKARDIN AGUNG WIYAT S. SESELEH WANGUN INSTRINSIK LAN KAJATIAN GUNA SARAT PAGURON-GURON RING PUPULAN CERPEN DA NAKONANG ADAN TIANGE PAKARDIN AGUNG WIYAT S. ARDHI I Kdk. Berry. hermana 1, I. A. Pt. Purnami 1, I. B. Putrayasa 2

Lebih terperinci

MITOS DI NUSA PENIDA ANALISIS STRUKTUR, FUNGSI, DAN MAKNA

MITOS DI NUSA PENIDA ANALISIS STRUKTUR, FUNGSI, DAN MAKNA SKRIPSI MITOS DI NUSA PENIDA ANALISIS STRUKTUR, FUNGSI, DAN MAKNA Oleh : NI PUTU SUDIASIH NIM : 1101215035 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA 2015 i MITOS DI NUSA

Lebih terperinci

BABAD DANGHYANG BANG MANIK ANGKERAN: KAJIAN STRUKTUR DAN FUNGSI

BABAD DANGHYANG BANG MANIK ANGKERAN: KAJIAN STRUKTUR DAN FUNGSI BABAD DANGHYANG BANG MANIK ANGKERAN: KAJIAN STRUKTUR DAN FUNGSI Skripsi untuk Memperoleh Gelar Sarjana Pada Program Studi Sastra Bali Universitas Udayana I KETUT MANIKA JAYA NIM 1201215020 FAKULTAS ILMU

Lebih terperinci

Tureksa Anggah-ungguhing Basa Ring Novel Ratna Tribanowati, Leak Soleh Solah Leak Pikardin I Made Sugianto

Tureksa Anggah-ungguhing Basa Ring Novel Ratna Tribanowati, Leak Soleh Solah Leak Pikardin I Made Sugianto Tureksa Anggah-ungguhing Basa Ring Novel Ratna Tribanowati, Sugianto I M Wira Wartana¹, I. Md. Ludy Paryatna¹, S.A.P Sriasih². Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia

Lebih terperinci

SESELEH BASA SANE KAANGGEN MIWAH GUNASARAT SANE WENTEN RING GEGURITAN PURWAJATI, PAKARDIN I GEDE NGEMBAK, DRUWEN GEDONG KIRTYA, SINGARAJA

SESELEH BASA SANE KAANGGEN MIWAH GUNASARAT SANE WENTEN RING GEGURITAN PURWAJATI, PAKARDIN I GEDE NGEMBAK, DRUWEN GEDONG KIRTYA, SINGARAJA SESELEH BASA SANE KAANGGEN MIWAH GUNASARAT SANE WENTEN RING GEGURITAN PURWAJATI, PAKARDIN I GEDE NGEMBAK, DRUWEN GEDONG KIRTYA, SINGARAJA 1 P. Suarsana, 1 S. A. P. Sriasih, 2 I. B. Rai. Jurusan Pendidikan

Lebih terperinci

SOSIOKULTURAL KRAMA BALI RING SATUA BALI LAN PAIKETANNYANE RING PANGAJAHAN SASTRA BALI

SOSIOKULTURAL KRAMA BALI RING SATUA BALI LAN PAIKETANNYANE RING PANGAJAHAN SASTRA BALI SOSIOKULTURAL KRAMA BALI RING SATUA BALI LAN PAIKETANNYANE RING PANGAJAHAN SASTRA BALI N. K. Erawati 1, 1 N. Yasa, 2 S.A.P. Sriasih Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja,

Lebih terperinci

BAB VI FAKTOR PENUNJANG DAN FAKTOR PENGHAMBAT PEMERTAHANAN BAHASA BALI DALAM MASYARAKAT MULTIKULTURAL DI KOTA DENPASAR

BAB VI FAKTOR PENUNJANG DAN FAKTOR PENGHAMBAT PEMERTAHANAN BAHASA BALI DALAM MASYARAKAT MULTIKULTURAL DI KOTA DENPASAR 86 BAB VI FAKTOR PENUNJANG DAN FAKTOR PENGHAMBAT PEMERTAHANAN BAHASA BALI DALAM MASYARAKAT MULTIKULTURAL DI KOTA DENPASAR Kusumoharidjoyo (2000: 34) menyebutkan faktor penunjang serta faktor penghambat

Lebih terperinci

Pantang menyerah sebelum. mencapai hasil yang maksimal

Pantang menyerah sebelum. mencapai hasil yang maksimal USULAN SKRIPSI INI TELAH DISETUJUI DANDINILAI OLEH PANITIA PENGUJI PADA PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS ILMU BUDAYA, UNIVERSITAS UDAYANA PADA TANGGAL, 23 PEBRUARI 2017 Berdasarkan SK Ketua Program Studi

Lebih terperinci

GEGURITAN PURA TANAH LOT ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH IDA BAGUS PUTU WIASTIKA NIM

GEGURITAN PURA TANAH LOT ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH IDA BAGUS PUTU WIASTIKA NIM GEGURITAN PURA TANAH LOT ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH IDA BAGUS PUTU WIASTIKA NIM 0901215024 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2014 GEGURITAN PURA TANAH

Lebih terperinci

CITRA WANITA PENYIHIR DALAM NOVEL RATNA TRIBANOWATI KARYA I MADE SUGIANTO: SUATU KAJIAN KRITIK SASTRA FEMINIS

CITRA WANITA PENYIHIR DALAM NOVEL RATNA TRIBANOWATI KARYA I MADE SUGIANTO: SUATU KAJIAN KRITIK SASTRA FEMINIS CITRA WANITA PENYIHIR DALAM NOVEL RATNA TRIBANOWATI KARYA I MADE SUGIANTO: SUATU KAJIAN KRITIK SASTRA FEMINIS OLEH: NI LUH KADEK RICHA DWITASARI NIM: 1101215025 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA

Lebih terperinci

Kata Kunci : Kidung, Struktur, Semiotik, Smaratantra.

Kata Kunci : Kidung, Struktur, Semiotik, Smaratantra. ABSTRAK ANALISIS SEMIOTIKA KIDUNG TUNJUNG BIRU Kidung Tunjung Biru dipilih sebagai objek dalam penelitian ini, karena beberapa alasan. Pertama, gagasan-gagasan yang terkandung di dalamnya, merepresentasikan

Lebih terperinci

TEKS DRAMA GONG I MADE SUBANDAR HASTA KOMALA ANALISIS BENTUK, FUNGSI, DAN MAKNA

TEKS DRAMA GONG I MADE SUBANDAR HASTA KOMALA ANALISIS BENTUK, FUNGSI, DAN MAKNA TEKS DRAMA GONG I MADE SUBANDAR HASTA KOMALA ANALISIS BENTUK, FUNGSI, DAN MAKNA OLEH IDA AYU PUTRI PERTIWI NIM 1001215010 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR

Lebih terperinci

SESELEH WANGUN LAN KASUKSMAN AJAH-AJAHAN PAWATEKAN RING LELAMPAHAN GATOTKACA DUTA WAYANG CENK BLONK

SESELEH WANGUN LAN KASUKSMAN AJAH-AJAHAN PAWATEKAN RING LELAMPAHAN GATOTKACA DUTA WAYANG CENK BLONK SESELEH WANGUN LAN KASUKSMAN AJAH-AJAHAN PAWATEKAN RING LELAMPAHAN GATOTKACA DUTA WAYANG CENK BLONK 1 Luh Ekarini, 1 I.B. Putra Manik Aryana, 2 I Gede Nurjaya. Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas

Lebih terperinci

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN ( RPP ) 2

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN ( RPP ) 2 RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN ( RPP ) 2 Sekolah : SMA Negeri 8 Denpasar Mata Pelajaran : Bahasa Daerah Bali Satuan Pendidikan : SMA Kelas / Semester : XI / I Aspek : Menyimak I. Standar Kompetensi :

Lebih terperinci

ABSTRAK GEGURITAN MASAN RODI ANALISIS STRUKTUR DAN NILAI

ABSTRAK GEGURITAN MASAN RODI ANALISIS STRUKTUR DAN NILAI ABSTRAK GEGURITAN MASAN RODI ANALISIS STRUKTUR DAN NILAI Penelitian terhadap Geguritan Masan Rodi ini membahas tentang analisis struktur dan fungsi. Analisis ini mempunyai tujuan untuk mengungkapkan struktur

Lebih terperinci

BAB II KAJIAN PUSTAKA. umum. Menurut Sutarno NS ( 2003 : 32 ) Perpustakaan umum sering diibaratkan

BAB II KAJIAN PUSTAKA. umum. Menurut Sutarno NS ( 2003 : 32 ) Perpustakaan umum sering diibaratkan 6 BAB II KAJIAN PUSTAKA 2.1 Perpustakaan Umum Perpustakaan merupakan perpustakaan yang ada di lingkungan masyarakat umum. Menurut Sutarno NS ( 2003 : 32 ) Perpustakaan umum sering diibaratkan sebagai Universitas

Lebih terperinci

ABSTRAK. Kata Kunci: kamus, bahasa, sastra, istilah, kategori.

ABSTRAK. Kata Kunci: kamus, bahasa, sastra, istilah, kategori. ABSTRAK Penelitian Kamus Bali-Indonesia Istilah Bahasa dan Sastra Bali bertujuan untuk mengetahui bentuk dan khazanah istilah yang terdapat dalam bahasa dan sastra Bali. Adapun teori yang digunakan dalam

Lebih terperinci

PENYUSUNAN KAMUS SERAPAN DALAM BAHASA BALI

PENYUSUNAN KAMUS SERAPAN DALAM BAHASA BALI PENYUSUNAN KAMUS SERAPAN DALAM BAHASA BALI 1 I Nengah Suandi, 2 Ida Bagus Putrayasa, 3 I Wayan Wisnu Jurusan Pendidikan Bahasa dan Sastra Indonesia Universitas Pendidikan Ganesha E-mail: nengah_suandi@yahoo.co.id

Lebih terperinci

ULANGAN AKHIR SEMESTER GANJIL TAHUN PELAJARAN 2017/2018. Kompetensi Keahlian : Semua Jurusan Kelas : X/1 Hari / Tanggal :

ULANGAN AKHIR SEMESTER GANJIL TAHUN PELAJARAN 2017/2018. Kompetensi Keahlian : Semua Jurusan Kelas : X/1 Hari / Tanggal : PEMERINTAH PROVINSI BALI DINAS PENDIDIKAN PEMUDA DAN OLAH RAGA SEKOLAH MENENGAH KEJURUAN NEGERI 1 TAMPAKSIRING Alamat : Jl. Ir Soekarno desa sanding Tampaksiring, Gianyar, Bali 80561 Telp. : (0361) 981165

Lebih terperinci

I. PURWAKA. Manut swadarma Krama Desa Pakraman Tonja rikala mikukuhang kasukertan jagat malarapan antuk minakadi :

I. PURWAKA. Manut swadarma Krama Desa Pakraman Tonja rikala mikukuhang kasukertan jagat malarapan antuk minakadi : I. PURWAKA. Sangkaning paswecan Ida Hyang Widhi Wasa, sane ngardi Buwana Agung lan Buwana Alit. turmaning ngawisesa kahuripan sarwa prani miwah sarwa tiumuwu, mewastu I Manusa rikala ngupadi kerahajengan

Lebih terperinci

Pangawedar indik Hak-Hak Azasi Manusia

Pangawedar indik Hak-Hak Azasi Manusia Pangawedar indik Hak-Hak Azasi Manusia Sami manusane mijil maduluran hak-hak sane pateh lan pastika tur malarapan kebebasan-kebebasan sane mabuat pisan. Perserikatan Bangsa-Bangsa maduwe tatuwek pacang

Lebih terperinci

GUBERNUR BALI PERATURAN GUBERNUR BALI NOMOR 113 TAHUN 2011 TENTANG UPAH MINIMUM KABUPATEN/KOTA DENGAN RAHMAT TUHAN YANG MAHA ESA GUBERNUR BALI,

GUBERNUR BALI PERATURAN GUBERNUR BALI NOMOR 113 TAHUN 2011 TENTANG UPAH MINIMUM KABUPATEN/KOTA DENGAN RAHMAT TUHAN YANG MAHA ESA GUBERNUR BALI, GUBERNUR BALI PERATURAN GUBERNUR BALI NOMOR 113 TAHUN 2011 TENTANG UPAH MINIMUM KABUPATEN/KOTA DENGAN RAHMAT TUHAN YANG MAHA ESA Menimbang : a. bahwa dalam rangka meningkatkan peran serta pekerja dalam

Lebih terperinci

BERBAHASA BALI DENGAN BAIK DAN BENAR. Oleh : Drs. I Made Suwendi, M.Hum Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Dwijendra.

BERBAHASA BALI DENGAN BAIK DAN BENAR. Oleh : Drs. I Made Suwendi, M.Hum Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Dwijendra. BERBAHASA BALI DENGAN BAIK DAN BENAR Oleh : Drs. I Made Suwendi, M.Hum Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Dwijendra Abstrak Bahasa Bali digunakan sebagai alat komunikasi oleh masyarakat

Lebih terperinci

Bule Belajar Budaya Bali: Kritik Identitas dalam Antologi Cerpen Mekel Paris. I Wayan Eka Septiawan

Bule Belajar Budaya Bali: Kritik Identitas dalam Antologi Cerpen Mekel Paris. I Wayan Eka Septiawan Bule Belajar Budaya Bali: Kritik Identitas dalam Antologi Cerpen Mekel Paris I Wayan Eka Septiawan Mahasiswa S-2 Prodi Linguistik Konsentrasi Wacana Sastra Email: iwayaneka_septiawan@yahoo.com Judul Buku

Lebih terperinci

GUBERNUR BALI PERATURAN GUBERNUR BALI NOMOR 42 TAHUN 2012 TENTANG

GUBERNUR BALI PERATURAN GUBERNUR BALI NOMOR 42 TAHUN 2012 TENTANG GUBERNUR BALI PERATURAN GUBERNUR BALI NOMOR 42 TAHUN 2012 TENTANG ALOKASI DEFINITIF DANA BAGI HASIL CUKAI HASIL TEMBAKAU (DBH CHT) PROVINSI BALI DAN KABUPATEN/KOTA DI BALI TAHUN ANGGARAN 2012 DENGAN RAHMAT

Lebih terperinci

SURAT TUGAS Nomor: 42/UN48.15/KP/2012

SURAT TUGAS Nomor: 42/UN48.15/KP/2012 : Prof. Dr. Ni Ketut Suarni, M.S : Prof. Dr. Nyoman Dantes, Prof. Dr. I Nyoman Sudiana, M.Pd Prof. Dr. I Ketut Dharsana,M.Pd Prof. Dr. Putu Budi Adnyana, M.Si Guru dan Kualitas Pembelajaran Melalui Pelatihan

Lebih terperinci

GUBERNUR BALI PERATURAN GUBERNUR BALI NOMOR 51 TAHUN 2009 TENTANG

GUBERNUR BALI PERATURAN GUBERNUR BALI NOMOR 51 TAHUN 2009 TENTANG GUBERNUR BALI PERATURAN GUBERNUR BALI NOMOR 51 TAHUN 2009 TENTANG PENETAPAN PERHITUNGAN DANA BAGI HASIL CUKAI HASIL TEMBAKAU (DBH-CHT) PROVINSI BALI DAN KABUPATEN/ KOTA DI BALI DENGAN RAHMAT TUHAN YANG

Lebih terperinci