PERENCANAAN STRUKTUR GEDUNG BERTINGKAT TINGGI BERDASARKAN SNI Andru Fajar Febrianto, Krisna Harimurty Himawan Indarto *), Sukamta

Ukuran: px
Mulai penontonan dengan halaman:

Download "PERENCANAAN STRUKTUR GEDUNG BERTINGKAT TINGGI BERDASARKAN SNI Andru Fajar Febrianto, Krisna Harimurty Himawan Indarto *), Sukamta"

Transkripsi

1 PERENCANAAN STRUKTUR GEDUNG BERTINGKAT TINGGI BERDASARKAN SNI Adru Fajar Febriato, Kria Harimurty Himawa Idarto, Sukamta Jurua Tekik Sipil, Fakulta Tekik, Uierita Dipoegoro Jl. Prof Soedarto, SH., Tembalag, Semarag. 5039, Telp.: (04) , Fax.: (04) ABSTRAK Perecaaa truktur gedug bertigkat tiggi berdaarka SNI pada Lapora Tuga Akhir ii didiai pada zoai gempa wilayah Kota Semarag megguaka metode Sitem Ragka Pemikul ome dega kofigurai kerutuha truktur Sitem Ragka Pemikul ome Khuu (SRPK). etode Sitem Ragka Pemikul ome, dimaa item ii pada daarya memiliki ragka ruag pemikul beba graitai da beba lateral. Pemiliha Sitem Ragka Pemikul ome Khuu (SRPK) diharapka truktur gedug bertigkat tiggi dapat berperilaku daktail, karea truktur yag berifat daktail memiliki kapaita diipai eergi yag bear da mempuyai kemampua daya dukug yag baik di dalam meaha beba gempa. Sitem ii direcaaka megguaka koep kolom kuat balok lemah, dimaa eleme ertikal dari truktur (kolom) haru dibuat lebih kuat dari eleme horiotal dari truktur (balok), agar edi plati terbetuk terlebih dahulu pada bagia balok. Joi-joi pada hubuga balokkolom juga haru didiai dega baik agar tidak terjadi kerutuha terlebih dahulu. Sitem ii dapat diguaka utuk perecaaa uatu gedug bertigkat tiggi pada daerah zoai gempa yag telah ditetuka. Hail aalii truktur gedug bertigkat tiggi berdaarka SNI dega megguaka program SAP000 0 diguaka utuk megetahui perioda fudametal truktur da gaya-gaya dalam yag bekerja pada truktur terebut. Pada kofigurai kerutuha truktur Sitem Ragka Pemikul ome Khuu (SRPK) perioda fudametal truktur haru dibatai agar truktur tidak terlalu flekibel. Hail gaya-gaya dalam yag bekerja pada truktur diguaka utuk perecaaa truktur gedug bertigkat tiggi terebut. Kata kuci: SNI , Sitem Ragka Pemikul ome Khuu (SRPK), kolom kuat balok lemah, hubuga balok-kolom, perioda fudametal truktur. ABSTRACT Structure deig of a high rie buildig uig SNI o thi fial report are deiged to eimic zoig area of Semarag city uig the omet Reitig Frame Sytem method with cofiguratio tructure collape the Special omet Reitig Frame Sytem (SRPK). The omet Reitig Frame Sytem method, where the ytem baically ha the burde reitig pace frame graity ad lateral load. The Special omet Reitig Frame Sytem (SRPK) electio expected to be a high rie buildig tructure behae ductile, becaue tructure i ductile eergy diipatio capacity were large ad ha a good carryig capacity i the reit earthquake load. Thi ytem i plaed to ue the cocept of trog colum weak beam, where the ertical elemet of the tructure (colum) hould be troger tha the horizotal elemet of the tructure (beam), to be platically formed joit firt o the beam. The joit meetig of the beam-colum Ir. Himawa Idarto, S., himawa.idarto@gmail.com

2 hould alo be well deiged to aoid collape firt. Thi ytem ca be ued for plaig a high rie buildig i a earthquake zoe area that hae bee determied. The aalyi output tructure of a high rie buildig uig SNI applied SAP000 0 oftware to determie the fudametal period of the tructure ad the force actig o the tructure. I the cofiguratio of the tructure collape the Special omet Reitig Frame Sytem (SRPK) fudametal tructural period mut be limited o that the tructure i ot ery flexible. Reult i the force actig o the tructure i ued to deig the tructure of high tory buildig. Key word: SNI , the Special omet Reitig Frame Sytem (SRPK), trog colum weak beam, the joit meetig of the beam-colum, fudametal tructural period.. PENDAHULUAN Perkembaga tekologi kotruki, terutama truktur gedug bertigkat tiggi diebabka karea keterediaa laha yag tidak ebadig dega kebutuha ruag yag emaki meigkat. Perecaaa truktur gedug bertigkat tiggi pada Lapora Tuga Akhir ii megguaka Sitem Ragka Pemikul ome, dimaa item ii pada daarya memiliki ragka ruag pemikul beba graitai da beba lateral. Struktur gedug direcaaka memiliki delapa latai dega megguaka koep diai kapaita (capacity deig) berdaarka pedoma Tata Cara Perecaaa Ketahaa Gempa utuk Struktur Bagua Gedug da No Gedug SNI PERASALAHAN Semaki tiggi uatu truktur gedug, aki gaya lateral da atau beba gempa mejadi emaki berpegaruh, ehigga deformai lateral dari truktur terebut aka mejadi emaki bear. Oleh karea itu pertimbaga kekakua da kekuata truktur agat meetuka dalam perecaaa da perhituga diai uatu truktur gedug bertigkat tiggi. Kekuata truktur gedug agat terkait dega keamaa da ketahaa truktur dalam meaha atau meampug beba yag bekerja pada truktur terebut. Derajat kekakua truktur agat bergatug pada jei item truktur yag dipilih da efiiei dari uatu item truktur yag direcaaka aka agat bergatug pada jei baha yag aka diguaka. Sitem truktur yag dipilih haru meghailka kekakua makimum, tapi dega maa bagua yag emiimal mugki. Dega demikia aka dihailka item truktur yag riga amu kuat dalam meaha gaya-gaya lateral yag bekerja pada truktur gedug bertigkat tiggi terutama gaya lateral akibat gempa. Gempa yag berifat upredictable accidet mejadi faktor petig yag perlu dipertimbagka dalam perecaaa truktur gedug bertigkat tiggi. Karea kuragya pemahama aka peratura gempa yag baru, yaitu SNI membuat peuli meraa perlu meoialiaika peratura baru terebut agar pelaku di bidag kotruki gedug lebih familiar da mampu meerapka peratura baru terebut. Ruag ligkup perecaaa truktur gedug bertigkat tiggi ditijau dari egi teki adalah diai truktur gedug bertigkat tiggi direcaaka diaplikaika di zoai gempa wilayah Kota Semarag, perecaaa da perhituga truktur primer, yaitu: balok iduk da kolom, perecaaa da perhituga truktur ekuder, yaitu: tagga, balok tagga, pelat latai, da balok aak, perecaaa truktur megguaka program SAP000 0, perecaaa tidak meijau metode pelakaaa kotruki da peifikai teki, da perecaaa tidak memperhitugka item utilita gedug, perecaaa alura air berih da kotor, italai atau jariga litrik, fiihig, da lai-lai. Ir. Himawa Idarto, S., himawa.idarto@gmail.com

3 3. TINJAUAN PUSTAKA Idoeia merupaka alah atu egara yag rawa terjadi gempa, kodii ii memberika pegaruh bear terhadap etiap proe perecaaa uatu truktur gedug. Berdaarka hal terebut, Idoeia megadopi filoofi perecaaa truktur gedug bertigkat tiggi taha gempa yag diguaka oleh hampir eluruh egara di duia, yaitu: ) Pada gempa kecil bagua gedug tidak boleh megalami keruaka ) Pada gempa meegah kompoe truktural bagua gedug tidak boleh ruak, amu kompoe o truktural diijika megalami keruaka 3) Pada gempa kuat kompoe truktural bagua gedug boleh megalami keruaka, amu bagua tidak boleh megalami kerutuha. Pada perecaaa truktur gedug bertigkat tiggi aka didiai megguaka metode Sitem Ragka Pemikul ome dega kofigurai kerutuha truktur Sitem Ragka Pemikul ome Khuu (SRPK). Dega item ii diharapka truktur gedug dapat berperilaku daktail, karea truktur yag berifat daktail memiliki kapaita diipai eergi yag bear da mempuyai kemampua daya dukug yag baik di dalam meaha beba gempa da direcaaka megguaka koep trog colum-weak beam, dimaa kolom haru dibuat lebih kuat dari balok, agar edi plati terbetuk terlebih dahulu pada balok ketika truktur gedug memikul pegaruh gempa recaa. Diampig itu joit-joit pada pertemua kolom da balok haru didiai agar tidak terjadi kerutuha terlebih dahulu. Oleh karea itu kolom didiai 0% lebih kuat dari balok pada uatu hubuga balokkolom (HBK). 3.. Pembebaa Struktur egacu pada Peratura Pembebaa Idoeia utuk Gedug 983 (PPIUG 983), dimaa jei pembebaa yag dipakai dalam perecaaa truktur gedug bertigkat tiggi adalah ebagai berikut: ) Beba tati a) Beba mati (PPIUG 983 Bab Tabel.) b) Beba hidup (PPIUG 983 Bab 3 Tabel 3.). ) Beba diamik a) Beba gempa (PPIUG 983 Bab-5). Struktur bagua gedug elama umur recaa yag direcaaka (umur recaa bagua gedug di Idoeia rata-rata 50 tahu) haru diperhitugka terhadap beberapa kemugkia kombiai pembebaa atau load combiatio yag terjadi. Pada peratura SNI diebutka perecaaa truktur bagua gedug da truktur laiya diracag megguaka kombiai pembebaa yag haru diperhitugka berdaarka Paal 4.. adalah kombiai beba utuk metoda ultimit, yaitu: ),4D L ),D L +,6L L 3),3D D + 0,5D L ±,3E X ± 0,39E Y 4),3D D + 0,5D L ± 0,39E X ±,3E Y 5) 0,78D D ±,3E X ± 0,39E Y 6) 0,78D D ± 0,39E X ±,3E Y. 4. ANALISIS DAN PEBAHASAN 4.. Perhituga Beba Gempa Perhituga aalii truktur gedug terhadap beba gempa megacu pada SNI , dimaa aalii truktur gedug bertigkat tiggi dilakuka dega etode Aalii Diamik Spektrum Repo ebagai berikut: Ir. Himawa Idarto, S., himawa.idarto@gmail.com 3

4 ) Lokai Bagua : Semarag, Jawa Tegah ) Jei Taah : Taah Luak (Kela Situ SE) KDS-D 3) Aalii Gempa : Aalii Superpoii Ragam (CQC) 4) Kategori Riiko : III (Failita keehata yag tidak memiliki uit bedah da uit gawat darurat) 5) Faktor Keutamaa (I e ) :,5 6) Koef. Repo (R) : 8 (Ragka Beto Bertulag Pemikul ome Khuu). eetuka repo pektrum diai berdaarka SNI euai pada Gambar 4.. da Gambar 4.. adalah ebagai berikut: ) eetuka ilai: a) Spektral percepata-s S Gambar 4.. Repo Spektra Percepata pada 0,0 detik, % dalam 50 tahu (redama 5%) - S S Dari peta pada Gambar 4.36, wilayah Kota Semarag memiliki ilai S S = 0,85 g. b) Spektral percepata-s Gambar 4.. Repo Spektra Percepata pada,0 detik, % dalam 50 tahu (redama 5%) S Dari peta pada Gambar 4.37, wilayah Kota Semarag memiliki ilai S = 0,30 g. ) eetuka koefiie itu Nilai rata-rata N adalah 0,6 termauk kela itu SE (Taah luak). 3) eetuka ilai koefiie itu F a da F adalah: aka utuk S S = 0,85 g da S = 0,30 g didapat ilai F a =,08 da ilai F =,8. 4) eetuka pektrum repo percepata pada perioda pedek (S S ) da perioda detik (S ) adalah: S F S,08 0,85 0,98 S a S S F S,80,3 0,84 5) eetuka pektral repo percepata S DS da S D adalah: SDS SS 0,98 0,6g 3 3 SD S 0,84 0,56g 3 3 Ir. Himawa Idarto, S., himawa.idarto@gmail.com 4

5 6) eghitug parameter pektrum repo diai SD 0,56 T0 0, 0, 0,83 S 0,6 DS SD 0,56 TS 0,95 SDS 0,6 a) Utuk perioda yag lebih kecil dari T 0, pektrum repo percepata diai, S a, haru diambil dari peramaa: T 0 Sa SDS 0,4 0,6 0,6 0,4 0,6 0,448g T 0 0,83 b) Utuk perioda lebih bear dari atau ama dega T 0 da lebih kecil dari atau ama dega T S, pektrum repo percepata diai, S a, ama dega S DS Sa SDS 0,6g c) Utuk perioda lebih bear dari T S, pektrum repo percepata diai, S a, diambil berdaarka peramaa: S S D a T Tabel 4.. Nilai Spektrum Repo Percepata Diai, S a Berdaarka SNI Perioda Getar T (detik) Spektrum Repo Percepata Diai (Sa) 0, , , , ,8 0.3, Hail grafik pektrum repo percepata diai adalah eperti Gambar 4.3.: SNI Gambar 4.3. Grafik Nilai Spektrum Repo Percepata Diai Berdaarka SNI ) Berat eimik efektif, Puat aa, da Puat Kekakua Hail perhituga berat eimik total bagua didapat ilai W = 687,55 To da berdaarka SNI Paal 7.9., jumlah pola getar yag ditijau dalam pejumlaha repo ragam haru mecakup partiipai maa ekurag-kuragya Ir. Himawa Idarto, S., himawa.idarto@gmail.com 5

6 90%. Aalii diamik yag dilakuka diguaka 8 pola ragam getar dega partiipai maa yag diumbagka oleh maig-maig pola getar da dari hail perhituga terlihat bahwa 90% maa udah terpeuhi dalam 3 mode pertama utuk arah-x (Sum Ux-3) da 3 mode pertama utuk arah-y (Sum Uy-3) dega mode yag ke-8 dapat dilihat bahwa peretae maa mecapai 93,75 %. 8) Perioda fudametal pedekata Hail dari ketiga kodii aalii perhituga waktu getar alami fudametal dapat ditabelka pada Tabel 4.. ebagai berikut: Tabel 4.. Perbadiga Waktu Getar Alami Fudametal pada 3 Kodii ASCE Aalii SAP000 0 kodii crack kodii ucrack T x,498,98786,678 T y 0,930,83738,549 Bata waktu getar makimum tidak boleh lebih kecil dari hail aalii SAP000 0 kodii ucrack, ehigga diguaka: T x =,678 detik da T y =,549 detik. 9) Geer daar eimik Berdaarka SNI Paal , ilai gaya geer daar hail aalii truktur gedug bertigkat tiggi terhadap pembebaa gempa omial akibat pegaruh gempa recaa dalam uatu arah tertetu, tidak boleh kurag dari 85% ilai repo ragam yag pertama, dimaa dalam hal ii gaya geer daar omial adalah 0,85 kali gaya geer daar ragam pertama. Hail perbadiga gaya geer daar tatik ekiale da diamik pada Tabel 4.3 adalah: Tabel 4.3. Perbadiga Gaya Geer Daar Statik Ekiale da Diamik Statik Ekiale (0,85V) Diamik V x 78,9 3899,79 V y 936,46 434,03 Karea gaya geer daar tatik ekiale lebih kecil dari pada gaya geer daar diamik, maka tidak diperluka faktor kala. 0) Peryarata impaga atar latai Berdaarka SNI Paal 7.. Syarat kierja bata laya truktur gedug, dalam egala hal impaga atar tigkat yag dihitug dari impaga truktur gedug pada kodii III tidak boleh melampaui 0,05h x (tiggi tigkat di bawah tigkat yag beragkuta), yaitu: Δi 0,05 hx. Dari aalii megguaka program SAP000 0 didapatka ilai impaga atar tigkat atau ilai Story Drift ( ) terbear = 48,080 mm i = 0,05 x 4000 = 60 mm. 4.. Perecaa Balok Iduk Perecaaa balok iduk (BI) meurut Vi da Gideo (997), dimei tiggi balok iduk diperkiraka h = (/0 /5) L da perkiraa lebar balok iduk b = (/ /3) h. Direcaaka dimei balok iduk yag ditijau pada balok iduk G deah latai dega ukura pajag (L) adalah 700 mm, lebar balok iduk (b) adalah 400 mm, pajag balok iduk (h) adalah 600 mm, diameter tulaga (D) adalah mm, tebal elimut (p) adalah 40 mm, diameter tulaga egkag (D egkag ) adalah 0 mm, da diameter tulaga tori (D tori ) adalah 8 mm. Ir. Himawa Idarto, S., himawa.idarto@gmail.com 6

7 ome diai dega cara megambil ilai mome terbear dari maig-maig lokai adalah: Tumpua A ( u - iterior) = 38,9 knm, Tumpua A ( u + iterior) = 33,89 knm, Tumpua B ( u - ekterior) = 385,008 knm, Tumpua B ( u + ekterior) = 30,66 knm, da Tegah Betag u + = 80,553 knm. Lua tulaga tarik tidak boleh kurag dari: f' c 30 - A mi b wd ,056 4f y Da tidak boleh lebih kecil dari:,4,4 - A b d ,60 mi w (meetuka) f 400 y Raio tulaga haru memeuhi ρ mi < ρ < ρ mak. Perhituga Tulaga Logitudial. Pada Tumpua (ome egatif terbear) Nilai c diperoleh dega cara trial ed error megguaka program Excel 007 adalah: Tabel 4.4. Poii Gari Netral da Nilai ome Nomial c ρ Ø. Ø (mm) (Nmm) (Nmm) 89,5 0, , ,6 ϕ. - u = ,6 Nmm Nmm (Ok) Lua tulaga tarik (A ): A = ρ x b x d = 0,07 x 400 x 539 = 5,5 mm Dipakai tulaga tarik 7D (A = 659,58 mm ) > A -mi = 754,60 mm (Ok) Lua tulaga teka (A ): A = 0,5A = 0,5 x 659,58 = 39,79k mm Dipakai tulaga teka 4D (A = 59,76 mm ) > A -mi = 754,60 mm (Ok) Kotrol Kekuata a) Kodii Letur Negatif Tulaga tarik: 7D (A = 659,58 mm ) da tulaga teka: 4D (A = 59,76 mm ). Hail perhituga didapat: Ø = 4,08 knm u = 385,008 knm (Ok) b) Kodii Letur Poitif Tulaga tarik: 4D (A = 59,76 mm ) da tulaga teka: 7D (A = 659,58 mm ). Hail perhituga didapat: Ø = 47,435 knm u = 33,89 knm (Ok). Pada Lapaga (ome poitif terbear) Nilai c diperoleh dega cara trial ed error megguaka program Excel 007 adalah: Tabel 4.5. Poii Gari Netral da Nilai ome Nomial c ρ Ø. Ø (mm) (Nmm) (Nmm) 45 0, ,7 0, ϕ. - u = Nmm Nmm (Ok) Lua tulaga tarik (A ): A = ρ x b x d = 0,0036 x 400 x 539 = 776,6 mm Dipakai tulaga tarik 3D (A = 39,8 mm ) > A -mi = 754,60 mm (Ok) Lua tulaga teka (A ): A = 0,5A = 0,5 x 39,8 = 569,9 mm Dipakai tulaga teka D (A = 759,88 mm ) > A -mi = 754,60 mm (Ok) Kotrol Kekuata Tulaga tarik: 3D (A = 39,8 mm ) da tulaga teka: D (A = 759,88 mm ). Hail perhituga didapat: Ø = 88,854 knm u = 80,553 knm (Ok) Ir. Himawa Idarto, S., himawa.idarto@gmail.com 7

8 Perhituga Tulaga Geer a) Ragka bergoyag ke kaa pr pr 38,53 649,856 Vway_kaa 6,5kN l 6,4 Total reaki geer di ujug kiri balok = 7,359 6,5 = - 88,89 kn Total reaki geer di ujug kaa balok = 7, ,5 = 33,6 kn b) Ragka bergoyag ke kiri pr pr 649,856 38,53 Vway_kiri 6,5kN l 6,4 Total reaki geer di ujug kiri balok = 7, ,5 = 33,6 kn Total reaki geer di ujug kaa balok = 7,359 6,5 = - 88,89 kn. Tulaga geer poii tumpua Gaya geer makimum V u = 33,6 kn Vu 33,6 V V 0 3,480kN c 0,75 V f' c b d ,59kN 3,480kN mak w (Terpeuhi) 3 3 A f d y 35, Jarak tulaga geer: 63,008mm V 3480 Jadi dipaag tulaga geer tumpua: 3D0-5 (A = 35,5 mm ). Tulaga geer poii lapaga 33,60 VuL 33,6,8 VuL 6,805kN 3,6,8 3,6 Gaya geer V ul = 6,805 kn VuL 6,805 V Vc 0 55,74 kn 0,75 Vmak f' c b w d ,59kN 55,74kN (Terpeuhi) 3 3 A f d y Jarak tulaga geer: 7,344mm V Jadi dipaag tulaga geer lapaga: D0-00 (A = 35,5 mm ) Perecaaa Kolom Perhituga truktur kolom yag direcaaka pada truktur gedug bertigkat tiggi adalah kolom latai A X-6 dega megguaka aalii kompoe truktur yag meerima kombiai letur da beba akial pada bagua dega kategori gedug Sitem Ragka Pemikul ome Khuu (SRPK) berdaarka ketetua Tata Cara Perhituga Struktur Beto utuk Bagua Gedug SNI Paal 3.4. Data perecaaa kolom adalah lebar (b) da pajag (h) kolom adalah 800 mm dega A g adalah mm da A t adalah 7598,8 mm. Tebal elimut (p) adalah 40 mm dega diameter (D) tulaga adalah mm, diameter egkag (D egkag ) adalah 0 mm, da diameter joit (D joit ) adalah 3 mm. Ir. Himawa Idarto, S., himawa.idarto@gmail.com 8

9 Perhituga Kebutuha Tulaga Logitudial Raio tulaga yag terpaag pada kolom haru terletak atara 0,0 < ρ g < 0,06. Berdaarka hal terebut, aumi awal perecaaa tulaga kolom diguaka ρ = % dega D (A = 379,94 mm ). aka A ρ b d 0, mm da t A t 59 kebutuha tulaga adalah 5,56 ~ 6. A 379,94 Pada kolom direcaaka dipaag tulaga 6D (A = 6079,04 mm ) dega A 6079,04 kofigurai peulaga adalah ρ t g 0,003. b h Perhituga Kapaita Kolom g Hail rekapitulai aalii perhituga kapaita kolom adalah: Ø = Ø = 0,65 Kodii ØP Ø ØP Ø (kn) (knm) (kn) (knm) Letur uri 0,00 86,7 0,00 560,5 Seimbag (Balace) 78,435 00, , ,543 P mak 4877,8 0, ,3 0,00 Berdaarka hail dari aalii truktur utuk kolom yag ditijau diperoleh gaya-gaya dalam ebear: P u 990,05 kn ux 58,935 knm uy 593,0 knm Gambar 4.4. Peampag Kolom (K-800 x 800) ØPu Tabel 4.6. Rekapitulai Aalii Kolom 0; 4877,8 0; 9670,3 Diagram P- 430,543; 5084,588 00,835; 78, ,5; 0 86,7; Kapaita Diai arah X Reduki Gambar 4.5. Diagram Iteraki P- Letur Arah-x pada Kolom K-800 x 800 Ir. Himawa Idarto, S., himawa.idarto@gmail.com 9 Øu

10 ØPu 0; 4877,8 0; 9.670,3 Diagram P-.430,543; 5.084,583 00,835; 78, ,; ,7; ØPu 0; 4877,8 Kapaita Diai arah Y Reduki Kuat Kolom Berdaarka SNI Paal diteragka bahwa kuat kolom Ø haru memeuhi Σe, g. Diagram P- Ir. Himawa Idarto, S., himawa.idarto@gmail.com 0 Øu 00,835; 78,435 86,7; Kapaita Deai Kolom Kolom Kolom3 Dari diagram pada Gambar 4.7. dapat ditetuka:, g,(38,53 649,856) 38,408kNm ) Kolom latai ata Gaya akial terfaktor di kolom ata Dari diagram iteraki kolom diperoleh ) Kolom yag di diai Gaya akial terfaktor di kolom deai Dari diagram iteraki kolom diperoleh knm Σ e Σ e 935kNm, g 3) Kolom latai bawah Gaya akial terfaktor di kolom bawah Dari diagram iteraki kolom diperoleh knm Σ e Σ e Gambar 4.6. Diagram Iteraki P- Letur Arah-y pada Kolom K-800 x kNm, g Gambar 4.7. Diagram Iteraki P- pada Kolom yag Ditijau 38,408kNm (Terpeuhi) 38,408kNm (Terpeuhi) = 497,4 kn = 400 knm = 990,05 kn = 535 knm = 3459,599 kn = 650 knm Tijaua Letur Biakial Kolom Perhituga letur biakial megguaka metode beba berlawaa dari Breler. Berdaarka hail aalii truktur utuk kolom yag ditijau diperoleh: Øu

11 P u 990,05kN ux 58,935 knm uy 593,0 knm e mi 5 0,03h5 0, mm aka didapatka ilai: ux e y 76,898mm e P 990,05 e x u P uy u 593,0 98,39mm e 990,05 mi mi (Ok) (Ok) Tabel 4.7. Hubuga P-e Keteraga ØP (kn) Ø (knm) Akial akimum 4877,8 0,00 Seimbag (Balace) 78,435 00,835 Kerutuha Tarik 807,5 408,607 Diagram Iteraki P-e ØP (kn) ; 4877, ,898 ; 8,349; , ,39 ; 9500, ex = ey (mm) Dari grafik Gambar 4.8. didapatka: P i P i P x P y P 9500, Gambar 4.8. Diagram Iteraki P-e pada Kolom K-800 x 800 o 4877,8 P o 4877,8 kn P i /0, ,04kN Dari hail yag didapatka, berarti peampag cukup karea kemampua peampag P i lebih bear dari pada gaya yag bekerja pada peampag, yaitu P u. Perhituga Kebutuha Tulaga Traeral Nilai mome kapaita yag bekerja pada balok G yag terpaag pada kaa da kiri dari kolom K pada hituga ebelumya, maka: Ir. Himawa Idarto, S., himawa.idarto@gmail.com

12 V way V (38,53 649,856) 0,5 (38,53 649,856) 0,5 303,83kN 3,4 Vu 303,83 404,709kN 0,75 N u f'c Vc b wd 4Ag V c ,634 ~ 79,789 kn Vc 79, ,895 kn Didapat 0,5V c V V c, ehigga diguaka tulaga geer miimum. Pada betag l o direcaaka megguaka tulaga 4D3-50, edagka di luar betag l o direcaaka megguaka tulaga 4D3-00 dega l o adalah 800 mm Perecaaa Hubuga Balok Kolom Hubuga balok-kolom (HBK) atau beam colum joit mempuyai peraa yag agat petig dalam perecaaa uatu truktur gedug bertigkat tiggi dega Sitem Ragka Pemikul ome Khuu (SRPK). Perecaaa peuluga da hubuga balok-kolom truktur gedug bertigkat tiggi pada A X6-Y4 da A X7-Y4 deah latai dega tijaua hubuga balok-kolom di tegah portal. Pada Gambar 4.9. terlihat gaya-gaya yag bekerja pada hubuga balok da kolom dimaa gaya terebut bekerja akibat pegaruh dari balok da kolom ecara beramaa. Gaya yag dihailka dapat diguaka utuk merecaaka tulaga pegekag. a) Kodii (Bagia kiri) Dari hail perhituga ebelumya didapatka ilai gaya-gaya yag bekerja pada balok dalam kodii plati berdaarka tulaga tarik yag terpaag 4D eperti berikut: T T 759,880 kn, C c 59,39 kn, da C 68,55kN b) Kodii (Bagia kaa) Dari hail perhituga ebelumya didapatka ilai gaya-gaya yag bekerja pada balok dalam kodii plati berdaarka tulaga tarik yag terpaag 7D eperti berikut: T T 39,790 kn, C c 934,7kN, da C 395,69 kn Gambar 4.9. Gaya-gaya yag Bekerja pada Hubuga Balok-Kolom di Tegah Portal Ir. Himawa Idarto, S., himawa.idarto@gmail.com

13 Nilai tegaga geer (V e ) yag bekerja pada kolom adalah: pr = 38,53 knm pr = 649,846 knm Kekakua kolom ata da kekakua kolom pada joit memiliki ilai yag ama, ehigga DF = 0,5 utuk etiap kolom. (38,53 649,846) 0,5 (38,53 649,846) 0,5 V way 303,59 kn 3,4 V V 303,59 kn e way Sehigga gaya-gaya geer yag bekerja pada joit adalah: V T T V u V u e 759,880 39, ,59 789,4kN Vu 789,4 V 36,46 kn 0,8 Bata iji tegaga geer hubuga balok-kolom yag terkekag keempat iiya adalah: A b h mm V j w,7 ' f c A j, ,46 N ~ 5959,kN Didapat V = 36,46 kn <,7 f c x A j = 5959, kn, maka yarat terpeuhi. Kebutuha Tulaga Traeral. Tulaga geer horiotal (arah-x) N u = 3459,599 kn V h = 36,46 kn N u f'c Vc b wd 4Ag V c ,943N ~ 748,07kN Didapat V h = 36,46 kn > V c = 748,07 kn, maka diguaka pegekag tertutup. V V V , ,057 N h c A V ,057 5,035mm /mm f yd Berdaarka SNI Paal 3.5.., dari hail perhituga ebelumya didapat: A h 4,77 mm /mm A A A h, maka diguaka Sehigga: A 0,5 0,55,035,58mm /mm A, ,67mm h Dipaag tulaga 4 leg D3-50 (A = 530,66 mm ). Ir. Himawa Idarto, S., himawa.idarto@gmail.com 3

14 . Tulaga geer ertikal (arah-y) N u = 3459,599 kn Dega megguaka perbadiga gaya terhadap jarak, maka didapat: Vh.b j V.h i Vh.b j 36,46 0,35 V 36,46kN h 0,35 V c V c i N u f'c b 4Ag w d ,943N ~ 748,07kN 6 Didapat V h = 36,46 kn > V c = 748,07 kn, maka diguaka pegekag tertutup. V V V , ,057 N h c A V ,057 f d y ,035mm /mm Berdaarka SNI Paal dari hail perhituga ebelumya didapat: A h 4,77 mm /mm A A A h, maka diguaka Sehigga: A 0,5 0,55,035,58mm /mm A, ,67mm h Dipaag tulaga 4 leg D3-50 (A = 530,66 mm ) Perecaaa Podai. Perhituga daya dukug tiag pacag tuggal a) Daya dukug tiag berdaarka kekuata baha (Speifikai teki produk tiag pacag dari PT. Wijaya Karya Beto) Q ult = A x f c + A x fy = 59,4 x ,5 x π,9² x 4000 = 504,0 To Q all = Q ult / SF = 504,0 / = 5,006 To. b) Daya dukug tiag berdaarka hail bor log (N-SPT) Q ult = 40 x N b x A b + 0,5 x Ṅ x A p = 40 x 48,8 x 0,96 + 0,5 x 0,6 x 5,7 = 466,037 To Q all = Q ult / SF = 466,037 / = 33,09 To.. Perhituga Tiag Pacag da Pile Cap Podai P4 (A X-) Direcaaka dimei peampag pile cap, yaitu: lebar (b) adalah 750 mm, pajag (h) adalah 750 mm, da tebal (t) adalah 000 mm. Dari hail aalii megguaka program SAP000 0 didapat ilai terbear gaya-gaya dalam, yaitu: P u = 58,934 to, x = 47,5 to.m, da y = 47,5 to.m. Diperkiraka kebutuha tiag tapa effieiei adalah 4 tiag pacag. Kotrol Gaya yag Bekerja pada Tiag Pacag 8,435 Eff 0, Ir. Himawa Idarto, S., himawa.idarto@gmail.com 4

15 P iji P group P all Eff Q all 0,795 33,09 85,49To 485,49 740,99to ΣP 45,956To (Ama) Kotrol Beba akimum (P mak ) Tiag Pacag Pu x.y y.x P b. y a. x P mak 65,459To P mi 6,09To Didapat P mak = 65,459 To < P iji = 85,49 To Kotrol Gaya Lateral (etode Brom) ome probable terbear pada kedua arah letur: pr =,5 x y =,5 x 65 = 06,5 To.m Gaya geer pada daar kolom adalah: V = ( x pr ) / l = ( x 06,5) / 4,4 = 93,75 To Gaya lateral H u yag diterima maig-maig tiag (4 tiag pacag) adalah: H u = V/4 = 93,75/4 = 3,438 To Gaya lateral izi adalah (dari grafik brom) adalah: u 9,50 3 c b u u 9,505,700,50 3 3,894To.m u = 3,894 To.m < ult = 5,75 To.m (ome ultimate peifikai tiag pacag) Hail perhituga diata didapat gaya-gaya yag bekerja pada atu tiag pacag, yaitu: P = 65,459 To da u = 3,894 To.m Dari grafik kapaita tiag yag didiai dega tulaga 6D6 dapat dilihat bahwa gaya yag bekerja pada atu tiag maih dapat diakomodai dega A = 05,76 mm. Cek Geer Po Agar tidak terjadi geer po haru dipeuhi peryarata: P e ØV c Vc f'c bo h ,3N 9 β c 9 V 0, , ,367 N c (Ama) Namu, tidak perlu lebih bear dari: Vc f'c bo h ,869 N 9 9 V 0, , ,578 N c Dari perhituga didapat P e = N ØV c = ,367 N (Ama) Peulaga pile cap arah-x da arah-y diguaka D-00 mm (A = 8358,68 mm ). 5. KESIPULAN DAN SARAN 5.. Keimpula Pada Gambar 5.. terlihat adaya perbedaa hail repo pektrum gempa recaa atara SNI dega SNI , mekipu ditijau pada zoai gempa yag ama. Perbedaa ii diebabka karea dalam perecaaa terhadap aalii gempa, SNI megacu pada UBC 997 yag megguaka perioda gempa 500 tahu (0% terlampaui dalam 50 tahu umur bagua), edagka SNI Ir. Himawa Idarto, S., himawa.idarto@gmail.com 5

16 memperhitugka gempa makimum megguaka perioda gempa 500 tahu (% terlampaui dalam 50 tahu umur bagua) yag meyebabka grafik repo pektrum gempa recaa lebih tiggi. Pada perioda yag ama, perbedaa ketiggia repo pektrum gempa recaa ebear 5,3%. Gambar 5.. Perbadiga Hail Repo Spektrum Gempa Recaa atara SNI dega SNI Struktur gedug bertigkat tiggi ii didiai megguaka Sitem Ragka Pemikul ome dega kofigurai Struktur Ragka Pemikul ome Khuu da koep diai kapaita (capacity deig), yaitu: kemampua truktur mediipai eergi gempa melalui edi plati, dimaa pada daerah terebut direcaaka meerima gaya gempa palig bear da megalami leleh terlebih dahulu, ehigga didapatka truktur yag daktail. Struktur yag daktail meyebabka proetae pegguaaa dimei mejadi lebih kecil da mejadi lebih ekoomi. 5.. Sara Sebaikya dalam perecaaa truktur gedug bertigkat tiggi terhadap tijaua gempa megguaka kofigurai Struktur Ragka Pemikul ome Khuu da koep diai kapaita (capacity deig) dega pedoma berdaarka SNI , karea pada atura gempa yag terbaru ii truktur didiai utuk meghidari terjadiya kerutuha (collape) pada gempa makimum dibadigka dega pedoma SNI yag didiai utuk keelamata jiwa (life afety). Pembataa waktu getar dilakuka agar pemakaia truktur bagua gedug tidak terlalu flekibel, hal ii utuk mecegah pegaruh P-Delta yag berlebiha, mecegah impaga atar tigkat yag berlebiha pada taraf pembebaa gempa omial, da mecegah tahaa (kapaita) truktur terpaag yag terlalu redah. DAFTAR PUSTAKA Bada Stadardiai Naioal. 00. Tata Cara Perecaaa Ketahaa Gempa utuk Struktur Bagua Gedug da No Gedug (SNI ). Badug: BSN. Bada Stadardiai Naioal. 00. Tata Cara Perhituga Struktur Beto utuk Bagua Gedug (SNI ). Badug: BSN. Charle G. Salmo. Chu-Kia Wag Diai Beto Bertulag. Edii Keempat. Jakarta: Erlagga. Departeme Pekerjaa Umum Peratura Pembebaa Idoeia utuk Gedug. Badug: Yayaa Peyelidika aalah Bagua Gedug. Dewobroto, Wiryato Aplikai Rekayaa Kotruki dega SAP0000. Jakarta: Peerbit Elex edia Komputido. Ir. Himawa Idarto, S., 6

BAB X PERENCANAAN HUBUNGAN BALOK- KOLOM (HBK)

BAB X PERENCANAAN HUBUNGAN BALOK- KOLOM (HBK) BAB X. Pereaaa Hubuga Balok Kolom GROUP BAB X PERENCANAAN HUBUNGAN BALOK- KOLOM (HBK) 10. Pereaaa Hubuga Balok Kolom Pereaaa hubuga balok kolom pada Struktur Ragka Pemikul Mome Khuu (SRPMK) dihitug berdaarka

Lebih terperinci

BAB V PERENCANAAN PELAT LANTAI

BAB V PERENCANAAN PELAT LANTAI GROUP BAB V PRNCANAAN PLAT LANTA 5. Perecaaa Pelat Latai Perecaaa pelat latai seluruhya megguaka beto bertulag dega mutu beto f c = 0 MPa da baja utuk tulaga megguaka mutu baja fy = 40 MPa. Asumsi perhituga

Lebih terperinci

PERENCANAAN STRUKTUR GEDUNG SILOAM HOSPITALS MEDAN

PERENCANAAN STRUKTUR GEDUNG SILOAM HOSPITALS MEDAN JURNAL KARYA TEKNIK SIPIL, Volume 3, Nomor 4, Tahu 014, Halama 1015 JURNAL KARYA TEKNIK SIPIL, Volume 3, Nomor 4, Tahu 014, Halama 1015 1030 Olie di: http://ejoural-s1.udip.ac.id/idex.php/jkts PERENCANAAN

Lebih terperinci

BAB VII PERENCANAAN BALOK INDUK PORTAL MELINTANG

BAB VII PERENCANAAN BALOK INDUK PORTAL MELINTANG GROUP BAB VII PERENANAAN BALOK INDUK PORTAL MELINTANG 7. Perenanaan Balok Induk Portal Melintang Perenanaan balok induk meliputi perhitungan tulangan utama, tulangan geer/ engkang, tulangan badan, dan

Lebih terperinci

BAB VI KESIMPULAN DAN SARAN

BAB VI KESIMPULAN DAN SARAN 96 BAB I KESIPUAN AN SARAN I1 Kesimpula Berdasarka hasil pegujia, aalisis, da studi kasus utuk megetahui kekuata da desai pelat komposit beto-dek metal diperoleh kesimpula sebagai berikut: 1 Jika meurut

Lebih terperinci

DAFTAR NOTASI. = Luas tulangan tarik non pratekan. As' Ast. be = Lebar efektif balok pada penampang T dan L. b = Lebar efektifjoin balok kolom, mm.

DAFTAR NOTASI. = Luas tulangan tarik non pratekan. As' Ast. be = Lebar efektif balok pada penampang T dan L. b = Lebar efektifjoin balok kolom, mm. DAFT AR NOT ASI vii DAFTAR NOTASI a Ac Ag As As' Ast Av b = Tiggi blok persegi tegaga beto ekivale. = Luas peampag beto. = Luas bruto peampag. = Luas tulaga tarik o prateka. = Luas tulaga teka. = Luas

Lebih terperinci

. PENDHULUN Megigat belakaga erig terjadi gempa di wilayah Idoeia, maka pereaaa truktur taha gempa mejadi agat petig gua meguragi keruaka truktur akib

. PENDHULUN Megigat belakaga erig terjadi gempa di wilayah Idoeia, maka pereaaa truktur taha gempa mejadi agat petig gua meguragi keruaka truktur akib PLNNING ND BEMS IN SHER WLLS PRTMENT COSMOPOLITN, KEMNG VILLGE Mohammad Ikha, rie Sulardi, ST., MT. Udergraduate Program, Faulty o Civil ad Plaig Egieerig, 200 Guadarma Uiverity http://www.guadarma.a.id

Lebih terperinci

III. METODE PENELITIAN. Populasi penelitian ini yaitu seluruh siswa kelas X SMA Negeri 2 Bandar

III. METODE PENELITIAN. Populasi penelitian ini yaitu seluruh siswa kelas X SMA Negeri 2 Bandar 7 III. METDE PENELITIAN A. Populai Peelitia Populai peelitia ii yaitu eluruh iwa kela MA Negeri Badar Lampug dega ampel kela, pada emeter geap Tahu Pelajara 0/0. B. ampel Peelitia Tekik pegambila ampel

Lebih terperinci

BAB II TINJAUAN PUSTAKA

BAB II TINJAUAN PUSTAKA Bab II Ladasa eori BAB II IJAUA PUSAKA 2.1 Metode Desai Kapasitas Dalam perecaaa bagua taha gempa, salah satu metode desai yag biasa dipakai adalah Desai Kapasitas yag memakai SI 03-1726-2002 sebagai acua.

Lebih terperinci

KAJIAN ANALITIK PENGARUH RAMBATAN ENERGI GEMPA TERHADAP PERILAKU BENTURAN GEDUNG (246S)

KAJIAN ANALITIK PENGARUH RAMBATAN ENERGI GEMPA TERHADAP PERILAKU BENTURAN GEDUNG (246S) KAJIAN ANALITIK PENGARUH RAMBATAN ENERGI GEMPA TERHADAP PERILAKU BENTURAN GEDUNG (246S) Halwa Alfia S da Sigit Darmawa 2 Jurua Tekik Sipil, Uiverita Sebela Maret, Jl. Ir. Sutami 36 A Surakarta Email: halwa@ft.u.ac.id

Lebih terperinci

STRUKTUR BETON DASAR PERENCANAAN BALOK BERTULANGAN TUNGGAL DAN GANDA RAHMANI KADARNINGSIH, ST, MT NIP

STRUKTUR BETON DASAR PERENCANAAN BALOK BERTULANGAN TUNGGAL DAN GANDA RAHMANI KADARNINGSIH, ST, MT NIP STRUKTUR BETO DSR PEREC BLOK BERTULG TUGGL D GD RHI KDRIGSIH, ST, T IP. 9780430 00604 00 Filooi Balok Beto Bertulag Pada balok ag megalami letur muri, erat ata megalami teka da erat bawah megalami tarik

Lebih terperinci

PENDUGAAN PARAMETER. Ledhyane Ika Harlyan

PENDUGAAN PARAMETER. Ledhyane Ika Harlyan PENDUGAAN PARAMETER Ledhyae Ika Harlya Jurua Pemafaata Sumberdaya Perikaa da Kelauta Uiverita Brawijaya 03 Statitik Ifereia Mecakup emua metode yag diguaka dalam pearika keimpula atau geeraliai megeai

Lebih terperinci

BAB II KAJIAN PUSTAKA. 2.1 Pengertian dan Tinjauan Desain Struktur Gempa. kerak bumi. Kejutan tersebut akan menjalar dalam bentuk gelombang yang

BAB II KAJIAN PUSTAKA. 2.1 Pengertian dan Tinjauan Desain Struktur Gempa. kerak bumi. Kejutan tersebut akan menjalar dalam bentuk gelombang yang BAB II KAJIAN PUSTAKA 2.1 Pegertia da Tijaua Desai Struktur Gempa Gempa bumi adalah feomea getara yag dikaitka dega kejuta pada kerak bumi. Kejuta tersebut aka mejalar dalam betuk gelombag yag meyebabka

Lebih terperinci

MAKALAH TUGAS AKHIR PERANCANGAN MODIFIKASI GEDUNG UNIVERSITAS CIPUTRA MENGGUNAKAN SRPMK DENGAN SISTEM BALOK PRATEGANG PADA LANTAI ATAP

MAKALAH TUGAS AKHIR PERANCANGAN MODIFIKASI GEDUNG UNIVERSITAS CIPUTRA MENGGUNAKAN SRPMK DENGAN SISTEM BALOK PRATEGANG PADA LANTAI ATAP AKALAH TUGAS AKHIR PERANCANGAN ODIFIKASI GEDUNG UNIVERSITAS CIPUTRA ENGGUNAKAN SRPK DENGAN SISTE BALOK PRATEGANG PADA LANTAI ATAP BAB I PENDAHULUAN 1.1. LATAR BELAKANG Pedidika merupaka aktor kui didalam

Lebih terperinci

III. METODOLOGI PENELITIAN. Populasi dalam penelitian ini adalah semua siswa kelas XI IPA SMA Al Azhar-3

III. METODOLOGI PENELITIAN. Populasi dalam penelitian ini adalah semua siswa kelas XI IPA SMA Al Azhar-3 III. METODOLOGI PENELITIAN A. Populai da Sampel Peelitia Populai dalam peelitia ii adalah emua iwa kela I IPA SMA Al Azhar-3 Badar Lampug tahu ajara 0/0 yag berjumlah 48 iwa da terebar dalam empat kela.

Lebih terperinci

3 PERANCANGAN PELAT LENTUR Pelat letur merupaka salah satu eleme petig dari struktur bagua gedug. Pada umumya bagua gedug tersusu dari pelat latai, balok aak, balok iduk, kolom,da podasi. Idealisasi pelat

Lebih terperinci

Makalah Tugas Akhir BAB I PENDAHULUAN

Makalah Tugas Akhir BAB I PENDAHULUAN BAB I PENDAHULUAN Latar Belakag Gedug Bak etral Asia abag Kayu merupaka gedug dega 5 latai yag dibagu di kota Surabaya berada dalam zoasi daerah gempa meegah. Gedug tersebut dibagu dega megguaka beto bertulag

Lebih terperinci

Latar Belakang Pembebanan

Latar Belakang Pembebanan Latar Belakag Perkembaga tekologi da iormasi membuat kita medapatka iormasi seara epat da mudah, aka tetapi hal tersebut juga memerluka sebuah saraa utuk meujaga. Utuk itulah perlu adaa pembagua suatu

Lebih terperinci

BAB III METODE PENELITIAN. dengan kemampuan berpikir kreatif dengan menggunakan dua model

BAB III METODE PENELITIAN. dengan kemampuan berpikir kreatif dengan menggunakan dua model 3 BAB III METODE PENELITIAN A. Jei Peelitia Tujua peelitia ii yaki membadigka kemampua berpikir kriti dega kemampua berpikir kreatif dega megguaka dua model pembelajara yaitu model pembelajara berbai maalah

Lebih terperinci

INTERVAL KEPERCAYAAN

INTERVAL KEPERCAYAAN INTERVAL KEPERCAYAAN Tujua utama diambil ebuah ampel dari ebuah populai adalah utuk memperoleh iformai megeai parameter populai.. Ada cara meetuka parameter populai yaitu peakira da pegujia hipotei. Peakira

Lebih terperinci

2.2. KONSEP PEMILIHAN SISTEM STRUKTUR

2.2. KONSEP PEMILIHAN SISTEM STRUKTUR II- 1 BAB II DASAR TEORI 2.1. TINJAUAN UMUM Pada tahap perecaaa struktur gedug ii, perlu dilaksaaka studi literatur utuk megetahui hubuga atara susua fugsioal gedug dega sistem struktural yag aka diguaka,

Lebih terperinci

BAB IV DESKRIPSI ANALISIS DATA

BAB IV DESKRIPSI ANALISIS DATA BAB IV DESKRIPSI ANALISIS DATA A. Dekripi Data Peelitia ii megguaka peelitia ekperime, ubyek peelitiaya dibedaka mejadi dua kela, yaitu kela kotrol da kela ekperime. Kela kotrol pada peelitia ii merupaka

Lebih terperinci

A. PENGERTIAN DISPERSI

A. PENGERTIAN DISPERSI UKURAN DISPERSI A. PENGERTIAN DISPERSI Ukura diperi atau ukura variai atau ukura peyimpaga adalah ukura yag meyataka eberapa jauh peyimpaga ilai-ilai data dari ilaiilai puatya atau ukura yag meyataka eberapa

Lebih terperinci

BAB 2 LANDASAN TEORI

BAB 2 LANDASAN TEORI BAB LANDASAN TEORI.1. Struktur Beto Bertulag.1.1. Pegertia da Deiii Beto Bertulag Beto ertulag adalah gauga atara eto da tulag aja. Beto merupaka ampura atara eme, pair, kerikil da air ag etelah megera

Lebih terperinci

BAB V ANALISA PEMECAHAN MASALAH

BAB V ANALISA PEMECAHAN MASALAH 89 BAB V ANALISA PEMECAHAN MASALAH Dalam upaya mearik kesimpula da megambil keputusa, diperluka asumsi-asumsi da perkiraa-perkiraa. Secara umum hipotesis statistik merupaka peryataa megeai distribusi probabilitas

Lebih terperinci

ANALISIS NONLINEAR DINDING GESER BETON BERTULANG MENGGUNAKAN METODE ELEMEN HINGGA

ANALISIS NONLINEAR DINDING GESER BETON BERTULANG MENGGUNAKAN METODE ELEMEN HINGGA TKNOLOGI DAN KJURUAN, VOL. 4, NO., SPTMBR 7: 7-36 ANALISIS NONLINAR DINDING GSR BTON BRTULANG MNGGUNAKAN MTOD LMN HINGGA Fatkurotif Sri Muri Dewi Achfa Zacoeb Abtrak: Tujua peelitia ii utuk megetahui pola

Lebih terperinci

Diagram Kendali Simpangan Baku Eksak untuk Proses Berdistribusi Normal dengan Parameter σ Diketahui

Diagram Kendali Simpangan Baku Eksak untuk Proses Berdistribusi Normal dengan Parameter σ Diketahui Statitika, Vol. No., 5 6 Mei Diagram Kedali Simpaga Baku Ekak utuk Proe Berditribui Normal dega Parameter Diketahui Aceg Komarudi Mutaqi, Suwada Program Studi Statitika Fakulta MIPA Uiverita Ilam Badug,

Lebih terperinci

BAB II TINJAUAN PUSTAKA

BAB II TINJAUAN PUSTAKA BAB II 2.1 Kosep Perecaaa Struktur Baja Taha Gempa Perecaaa struktur adalah kombiasi sei da ilmu pegetahua yag meggabugka ituisi para ahli struktur megeai perilaku struktur dega pegetahua prisip-prisip

Lebih terperinci

Pendugaan Parameter. Selang Kepercayaan = Konfidensi Interval = Confidence Interval

Pendugaan Parameter. Selang Kepercayaan = Konfidensi Interval = Confidence Interval Pedugaa Parameter. Pedahulua Pedugaa Parameter Popoulai dilakuka dega megguaka ilai Statitik Sampel Mial :. x diguaka ebagai peduga bagi. diguaka ebagai peduga bagi 3. p atau p diguaka ebagai peduga bagi

Lebih terperinci

BAB III ANALISIS PEMODELAN ANTRIAN HAULER PENGANGKUTAN OVERBURDEN PADA JALAN 7F

BAB III ANALISIS PEMODELAN ANTRIAN HAULER PENGANGKUTAN OVERBURDEN PADA JALAN 7F BAB III AALISIS EMODELA ATRIA HAULER EGAGKUTA OVERBURDE ADA JALA 7F 3.. edahulua ada Bab II telah dijelaka beberapa teori yag diguaka utuk melakuka aalii yag tepat dalam memecahka maalah yag ada. ada bab

Lebih terperinci

BAB III KAPASITAS DUKUNG

BAB III KAPASITAS DUKUNG BAB III KAASITAS DUKUNG KELOMOK TIANG ANALISIS KELOMOK TIANG Kelompok tiag merupaka kumpula dari beberapa tiag yag bekerja sebagai satu kesatua, diguaka apabila beba yag diterima fodasi sagat besar. Secara

Lebih terperinci

Pendugaan Parameter 1

Pendugaan Parameter 1 Topik Bahaa: Pedugaa Parameter 1 (Selag Pedugaa, Pedugaa Selag 1 Rata-Rata) Pertemua ke II 1 Ilutrai Statitika Ifereia : Mecakup emua metode yag diguaka utuk pearika keimpula atau geeraliai megeai populai

Lebih terperinci

Pendugaan Parameter. Selang Kepercayaan = Konfidensi Interval = Confidence Interval

Pendugaan Parameter. Selang Kepercayaan = Konfidensi Interval = Confidence Interval Pedugaa Parameter Pedahulua Pedugaa Parameter Populai dilakuka dega megguaka ilai Statitik Sampel Mial :. x diguaka ebagai peduga bagi. diguaka ebagai peduga bagi 3. p atau p diguaka ebagai peduga bagi

Lebih terperinci

Metode Statistika Pertemuan XI-XII

Metode Statistika Pertemuan XI-XII /4/0 Metode Statitika Pertemua XI-XII Statitika Ifereia: Pegujia Hipotei Populai : = 0 Butuh pembuktia berdaarka cotoh!!! Apa yag diperluka? > 0? Maa yag bear? Sampel : 5 Ok, itu adalah pegujia hipotei,

Lebih terperinci

BAB II TINJAUAN PUSTAKA

BAB II TINJAUAN PUSTAKA BAB II TINJAUAN PUSTAKA 2. 1 Baha Baja Utuk Kostruksi Pegguaa baja sebagai baha struktur utama dimulai pada akhir abad kesembila belas ketika metoda pegolaha baja ag murah dikembagka dega skala ag luas.

Lebih terperinci

Pedahulua Pedugaa Parameter Pedugaa Parameter Populai dilakuka dega megguaka ilai Statitik Sampel, Mial :. x diguaka ebagai peduga bagi µ. diguaka ebagai peduga bagi σ 3. p atau p$ diguaka ebagai peduga

Lebih terperinci

EVALUASI KINERJA BANGUNAN DENGAN KETIDAKBERATURAN SUDUT DALAM YANG DIRENCANAKAN SECARA DIRECT DISPLACEMENT BASED DESIGN

EVALUASI KINERJA BANGUNAN DENGAN KETIDAKBERATURAN SUDUT DALAM YANG DIRENCANAKAN SECARA DIRECT DISPLACEMENT BASED DESIGN EVALUASI KINERJA BANGUNAN DENGAN KETIDAKBERATURAN SUDUT DALAM YANG DIRENCANAKAN SECARA DIRECT DISPLACEMENT BASED DESIGN Michael, Ady,Ima Muljati da Bejami Lumatara ABSTRAK : Sesuai dega SNI 7-, Force Based

Lebih terperinci

PENGARUH KETIDAKBERATURAN MASSA VERTIKAL PADA BANGUNAN YANG DIRENCANAKAN SECARA DIRECT DISPLACEMENT BASED DESIGN

PENGARUH KETIDAKBERATURAN MASSA VERTIKAL PADA BANGUNAN YANG DIRENCANAKAN SECARA DIRECT DISPLACEMENT BASED DESIGN PENGARUH KETIDAKBERATURAN MASSA VERTIKAL PADA BANGUNAN YANG DIRENCANAKAN SECARA DIRECT DISPLACEMENT BASED DESIGN Yoseph Iva Hartoo, Misael Algape, Ima Muljati, Bejami Lumatara ABSTRAK : Direct Displacemet

Lebih terperinci

Metode Statistika Pertemuan IX-X

Metode Statistika Pertemuan IX-X /7/0 Metode Statitika Pertemua IX-X Statitika Ifereia: Pedugaa Parameter Populai : Parameter Cotoh : Statitik Statitik merupaka PENDUGA bagi parameter populai Pegetahua megeai ditribui amplig PENDUGA TAK

Lebih terperinci

Disusun oleh : PROGRAM STUDI D III TEKNIK SIPIL FAKULTAS TEKNIK SIPIL DAN PERENCANAAN INSTITUT TEKNOLOGI SEPULUH NOPEMBER SURABAYA 2009

Disusun oleh : PROGRAM STUDI D III TEKNIK SIPIL FAKULTAS TEKNIK SIPIL DAN PERENCANAAN INSTITUT TEKNOLOGI SEPULUH NOPEMBER SURABAYA 2009 Disusu ole : PROGRAM STUDI D III TEKNIK SIPIL FAKULTAS TEKNIK SIPIL DAN PERENCANAAN INSTITUT TEKNOLOGI SEPULUH NOPEMBER SURABAYA 009 KRITERIA PERENCANAAN DATA- DATA BANGUNAN Nama agua : Gedug Type B SMKN

Lebih terperinci

MATERI DAN METODE. Gambar 1. (a). Kambing PE Kondisi A, (b). Kambing PE Kondisi B, (c). Kambing PE Kondisi C, (d). Kambing PE Kondisi D.

MATERI DAN METODE. Gambar 1. (a). Kambing PE Kondisi A, (b). Kambing PE Kondisi B, (c). Kambing PE Kondisi C, (d). Kambing PE Kondisi D. MATERI DAN METODE Tempat da Waktu Peelitia Peelitia ii dilakaaka elama bula, yaitu dari bula Jauari ampai Februari 0. Pelakaaa peelitia dilakuka di peteraka kambig perah Cordero, peteraka kambig perah

Lebih terperinci

EKONOMI FERTILITAS. Minggu ke 10 DEPARTEMEN ILMU KELUARGA DAN KONSUMEN FAKULTAS EKOLOGI MANUSIA IPB

EKONOMI FERTILITAS. Minggu ke 10 DEPARTEMEN ILMU KELUARGA DAN KONSUMEN FAKULTAS EKOLOGI MANUSIA IPB EKONOMI FERTILITAS Miggu ke 10 DEPARTEMEN ILMU KELUARGA DAN KONSUMEN FAKULTAS EKOLOGI MANUSIA IPB 2015 1 2 PENDAHULUAN Fertilita : jumlah aak yag dilahirka hidup Ukura Fertilita: - Agka kelahira kaar (Crude

Lebih terperinci

MEKANIKA TANAH DASAR DASAR DISTRIBUSI TEGANGAN DALAM TANAH

MEKANIKA TANAH DASAR DASAR DISTRIBUSI TEGANGAN DALAM TANAH MEKANIKA TANAH DASAR DASAR DISTRIBUSI TEGANGAN DALAM TANAH UNIVERSITAS PEMBANGUNAN JAYA Jl. Boulevard Bitaro Sektor 7, Bitaro Jaa Tagerag Selata 154 PENDAHULUAN Megapa mempelajari kekuata taah? Keamaa

Lebih terperinci

Bab III Metoda Taguchi

Bab III Metoda Taguchi Bab III Metoda Taguchi 3.1 Pedahulua [2][3] Metoda Taguchi meitikberatka pada pecapaia suatu target tertetu da meguragi variasi suatu produk atau proses. Pecapaia tersebut dilakuka dega megguaka ilmu statistika.

Lebih terperinci

Mata Kuliah: Statistik Inferensial

Mata Kuliah: Statistik Inferensial STATISTIK INFERENSIAL Prof. Dr. H. Almadi Syahza, SE., MP Email: ayahza@yahoo.co.id PROGRAM STUDI PENDIDIKAN EKONOMI FKIP UNIVERSITAS RIAU DISTRIBUSI SAMPLING 2 Bagia I Statitik Iduktif Metode da Ditribui

Lebih terperinci

--Fisheries Data Analysis-- Perbandingan ragam. By. Ledhyane Ika Harlyan. Faculty of Fisheries and Marine Science Brawijaya University

--Fisheries Data Analysis-- Perbandingan ragam. By. Ledhyane Ika Harlyan. Faculty of Fisheries and Marine Science Brawijaya University --Fiherie Data Aalyi-- Perbadiga ragam By. Ledhyae Ika Harlya Faculty of Fiherie ad Marie Sciece Brawijaya Uiverity Tujua Itrukioal Khuu Mahaiwa dapat megguaka aalii tatitika ederhaa dega berfoku ukura

Lebih terperinci

ANALISA NON LINIER DENGAN PENDEKATAN SMEARED CRACK DAN SMEARED ELEMENT MENGGUNAKAN METODE ELEMEN HINGGA PADA DINDING GESER BETON BERTULANG

ANALISA NON LINIER DENGAN PENDEKATAN SMEARED CRACK DAN SMEARED ELEMENT MENGGUNAKAN METODE ELEMEN HINGGA PADA DINDING GESER BETON BERTULANG -jural: Spirit Pro Patria Volume III Nomor, September 7 -ISSN 443-53, P-ISSN 4-67 Page 79-89 ANALISA NON LINIR DNGAN PNDKATAN SMARD CRACK DAN SMARD LMNT MNGGUNAKAN MTOD LMN HINGGA PADA DINDING GSR BTON

Lebih terperinci

BAB III METODOLOGI DAN PELAKSANAAN PENELITIAN. Perumusan - Sasaran - Tujuan. Pengidentifikasian dan orientasi - Masalah.

BAB III METODOLOGI DAN PELAKSANAAN PENELITIAN. Perumusan - Sasaran - Tujuan. Pengidentifikasian dan orientasi - Masalah. BAB III METODOLOGI DAN PELAKSANAAN PENELITIAN 3.1. DIAGRAM ALIR PENELITIAN Perumusa - Sasara - Tujua Pegidetifikasia da orietasi - Masalah Studi Pustaka Racaga samplig Pegumpula Data Data Primer Data Sekuder

Lebih terperinci

Kata engineer awam, desain balok beton itu cukup hitung dimensi dan jumlah tulangannya

Kata engineer awam, desain balok beton itu cukup hitung dimensi dan jumlah tulangannya Kata engineer awam, deain balok beton itu cukup hitung dimeni dan jumlah tulangannya aja. Eit itu memang benar menurut mereka. Tapi, ebagai orang yang lebih mengerti truktur, apakah kita langung g mengiyakan?

Lebih terperinci

PERENCANAAN TURBIN AIR PEMBANGKIT LISTRIK TENAGA MINI HIDRO (STUDI KASUS PROYEK PLTM BULELENG 2 X 600 kw)

PERENCANAAN TURBIN AIR PEMBANGKIT LISTRIK TENAGA MINI HIDRO (STUDI KASUS PROYEK PLTM BULELENG 2 X 600 kw) PERENCANAAN TURBIN AIR PEMBANGKIT LISTRIK TENAGA MINI IDRO (STUDI KASUS PROYEK PLTM BULELENG 2 X 600 kw) Arori 1, Eko Yudiyato 2 Jurua Tekik Mei Politekik Negeri Malag 1,2 arori2_poliema@yahoo.com 1, eko.yudiyato@gmail.com

Lebih terperinci

PENAKSIR RASIO UNTUK VARIANSI POPULASI MENGGUNAKAN KUARTIL DARI KARAKTER TAMBAHAN PADA SAMPLING ACAK SEDERHANA

PENAKSIR RASIO UNTUK VARIANSI POPULASI MENGGUNAKAN KUARTIL DARI KARAKTER TAMBAHAN PADA SAMPLING ACAK SEDERHANA PEAKIR RAIO UTUK VARIAI POPULAI MEGGUAKA KUARTIL DARI KARAKTER TAMBAHA PADA AMPLIG ACAK EDERHAA Ari Elvita *, Arima Ada, Hapoa irait Mahaiwa Program Matematika Doe Jurua Matematika Fakulta Matematika da

Lebih terperinci

Pengujian Hipotesis untuk selisih dua nilai tengah populasi

Pengujian Hipotesis untuk selisih dua nilai tengah populasi Pegujia Hipotei utuk eliih dua ilai tegah populai Hipotei Hipotei atu arah: H 0 : - 0 v H : - < 0 H 0 : - 0 v H : - > 0 Hipotei dua arah: H 0 : - = 0 v H : - 0 Statitik uji z h ( ( ) ) 0 Formula klik diketahui

Lebih terperinci

Bab II Landasan Teori

Bab II Landasan Teori Bab II adaa eori Bab ii meyajika kajia item da teori-teori yag aka medaari da diguaka dalam mecari betuk model tereduki. Beberapa hal yag aka dikaji dalam bab ii adalah item PV da beberapa teori daar yag

Lebih terperinci

MANAJEMEN RISIKO INVESTASI

MANAJEMEN RISIKO INVESTASI MANAJEMEN RISIKO INVESTASI A. PENGERTIAN RISIKO Resiko adalah peyimpaga hasil yag diperoleh dari recaa hasil yag diharapka Besarya tigkat resiko yag dimasukka dalam peilaia ivestasi aka mempegaruhi besarya

Lebih terperinci

BAB III METODE PENELITIAN

BAB III METODE PENELITIAN BAB III METODE PENELITIAN A. Jei Peelitia Metode peelitia yag diguaka dalam kripi ii adalah metode peelitia kuatitatif ekperime yag berdeai pottet-oly cotrol deig, karea tujua dalam peelitia ii utuk mecari

Lebih terperinci

1. Ilustrasi. Materi 2 Pendugaan Parameter

1. Ilustrasi. Materi 2 Pendugaan Parameter Materi Pedugaa Parameter. Ilutrai Ifereia Statitika : Mecaku emua metode yag diguaka utuk earika keimula atau geeraliai megeai oulai dega melakuka egambila amel (amlig) Etimai / Pedugaa Parameter Yaitu

Lebih terperinci

Pendugaan. Parameter HAZMIRA YOZZA IZZATI RAHMI HG JURUSAN MATEMATIKA FMIPA UNIV. ANDALAS LOGO

Pendugaan. Parameter HAZMIRA YOZZA IZZATI RAHMI HG JURUSAN MATEMATIKA FMIPA UNIV. ANDALAS LOGO Pedugaa Parameter HAZMIRA YOZZA JURUSAN MATEMATIKA FMIPA UNIV. ANDALAS LOGO Kompetei meyebutka klp ifereia tatitika & ruag ligkupya mejelaka metode pedugaa klaik da yarat-yarat peduga yag baik pada pedugaa

Lebih terperinci

SOAL PELATIHAN 1. File_Imamgun_Statistik Inferensial

SOAL PELATIHAN 1. File_Imamgun_Statistik Inferensial SOAL PELATIHAN. Jelaka pegertia hipotei?. Seorag peeliti biaaya tertarik meguji atu hipotei dari eam alteratif hipotei. Sebutka eam alteratif hipotei terebut? 3. Apa yag dimakud dega pegujia hipotei? 4.

Lebih terperinci

BAB III METODOLOGI PENELITIAN

BAB III METODOLOGI PENELITIAN A III METODOLOGI PENELITIAN A. Jei da Deai Peelitia. Jei Peelitia Jei peelitia ii adalah peelitia ekperime. Metode peelitia ekperime merupaka metode peelitia yag diguaka utuk mecari treatmet (perlakua)

Lebih terperinci

BAB IV ENTROPI GAS SEMPURNA

BAB IV ENTROPI GAS SEMPURNA BAB IV ENROPI GAS SEMPURNA Itilah etroi ecara literatur berarti traformai, da dierkealka oleh lauiu. Etroi adalah ifat termodiamika yag etig dari ebuah zat, dimaa hargaya aka meigkat ketika ada eambaha

Lebih terperinci

Selang Kepercayaan dari Parameter Distribusi Log-Normal Menggunakan Metode Bootstrap Persentil

Selang Kepercayaan dari Parameter Distribusi Log-Normal Menggunakan Metode Bootstrap Persentil Statitika, Vol. 8 No. 1, 13 17 Mei 008 Selag Kepercayaa dari Parameter Ditribui Log-Normal Megguaka Metode Boottrap Peretil Akhmad Fauzy Jurua Statitika FMIPA Uiverita Ilam Idoeia Yogyakarta Abtract I

Lebih terperinci

Pertemuan Ke-11. Teknik Analisis Komparasi (t-test)_m. Jainuri, M.Pd

Pertemuan Ke-11. Teknik Analisis Komparasi (t-test)_m. Jainuri, M.Pd Pertemua Ke- Komparasi berasal dari kata compariso (Eg) yag mempuyai arti perbadiga atau pembadiga. Tekik aalisis komparasi yaitu salah satu tekik aalisis kuatitatif yag diguaka utuk meguji hipotesis tetag

Lebih terperinci

PERENCANAAN GEDUNG PERKANTORAN ARMADA II DI MAGELANG. Bakhtiar Ali Afandi, Mansyur Arifudin, Himawan Indarto *), Ilham Nurhuda

PERENCANAAN GEDUNG PERKANTORAN ARMADA II DI MAGELANG. Bakhtiar Ali Afandi, Mansyur Arifudin, Himawan Indarto *), Ilham Nurhuda PERENCANAAN GEDUNG PERKANTORAN ARMADA II DI MAGELANG Bakhtiar Ali Afandi, Mansyur Arifudin, Himawan Indarto *), Ilham Nurhuda Jurusan Teknik Sipil, Fakultas teknik Universitas Diponegoro Jl. Prof. Soedarto,

Lebih terperinci

BAB II TINJAUAN PUSTAKA

BAB II TINJAUAN PUSTAKA II-1 BAB II TINJAUAN PUSTAKA 2.1. Konep Daar Beton Bertulang Beton bertulang adalah beton ang ditulangi dengan lua dan jumlah tulangan ang tidak kurang dari nilai minimum, ang diaratkan dengan atau tanpa

Lebih terperinci

Pendugaan Parameter. Selang Kepercayaan dengan Distribusi z (Tabel hal 175) Nilai α dan Selang kepercayaan yang lazim digunakan antara lain:

Pendugaan Parameter. Selang Kepercayaan dengan Distribusi z (Tabel hal 175) Nilai α dan Selang kepercayaan yang lazim digunakan antara lain: Peahulua Peugaa Parameter Peugaa Parameter Populai ilakuka ega megguaka ilai Statitik Sampel, Mial :. x iguaka ebagai peuga bagi µ. iguaka ebagai peuga bagi σ 3. p atau p$ iguaka ebagai peuga bagi π Peugaa

Lebih terperinci

Fisika Statistik. Jumlah SKS : 3. Oleh : Jurusan Fisika Fakultas Matematika dan Ilmu Pengetahuan Alam Universitas Mulawarman

Fisika Statistik. Jumlah SKS : 3. Oleh : Jurusan Fisika Fakultas Matematika dan Ilmu Pengetahuan Alam Universitas Mulawarman Fiika Statitik Jumlah SKS : 3 Oleh : Rahmawati M, S.Si., M.Si. Jurua Fiika Fakulta Matematika da Ilmu Pegetahua Alam Uiverita Mulawarma Pertemua 2 da 3 Pedahulua (Termodiamika) 2. Statitik Maxwell-Boltzma.

Lebih terperinci

ESTIMASI. Jika parameter populasi disimbolkan dengan θ maka θ yang tidak diketahui harganya ditaksir oleh harga

ESTIMASI. Jika parameter populasi disimbolkan dengan θ maka θ yang tidak diketahui harganya ditaksir oleh harga ESTIMASI Salah atu aek utuk mearik keimula megeai uatu oulai dega memakai amel yag diambil dari oulai terebut megguaka etimai (eakira) Jika arameter oulai diimbolka dega θ maka θ yag tidak diketahui hargaya

Lebih terperinci

IV. METODE PENELITIAN. berdasarkan tujuan penelitian (purposive) dengan pertimbangan bahwa Kota

IV. METODE PENELITIAN. berdasarkan tujuan penelitian (purposive) dengan pertimbangan bahwa Kota IV. METODE PENELITIAN 4.1. Lokasi da Waktu Peelitia ii dilaksaaka di Kota Bogor Pemiliha lokasi peelitia berdasarka tujua peelitia (purposive) dega pertimbaga bahwa Kota Bogor memiliki jumlah peduduk yag

Lebih terperinci

Tugas Akhir (SI-40Z1) Evaluasi Perbandingan Konsep Desain Dinding Geser Tahan Gempa Berdasarkan SNI Beton Bab III Studi Kasus BAB III STUDI KASUS

Tugas Akhir (SI-40Z1) Evaluasi Perbandingan Konsep Desain Dinding Geser Tahan Gempa Berdasarkan SNI Beton Bab III Studi Kasus BAB III STUDI KASUS BAB III STUDI KASUS. Sistem Strutur Prototipe Pada tugas ahir ii aa dilaua evaluasi hasil desai didig geser dega dua osep desai ag berbeda aitu osep desai berdasara gaa dalam da osep desai apasitas. Strutur

Lebih terperinci

Statistika 2. Pendugaan Parameter. 1. Ilustrasi. Topik Bahasan: Oleh : Edi M. Pribadi, SP., MSc.

Statistika 2. Pendugaan Parameter. 1. Ilustrasi. Topik Bahasan: Oleh : Edi M. Pribadi, SP., MSc. Statitika Toik Bahaa: Pedugaa Parameter Oleh : Edi M Pribadi, SP, MSc E-mail: edi_m@taffguadarmaacid edi_m@ymailcom Ilutrai Statitika Ifereia : Mecaku emua metode yag diguaka utuk earika keimula atau geeraliai

Lebih terperinci

Jurusan Matematika Universitas Riau, Riau 1 Kampus Binawidya Pekanbaru 28293, Indonesia Jurusan Matematika Universitas Riau, Riau 2 ABSTRACT

Jurusan Matematika Universitas Riau, Riau 1 Kampus Binawidya Pekanbaru 28293, Indonesia Jurusan Matematika Universitas Riau, Riau 2 ABSTRACT Proidig emirata05 bidag MIPA BK-PT Barat Uiverita Tajugpura Potiaak PEAKIR RAIO DA PRODUK EKPOEIAL YAG EFIIE UTUK VARIAI POPULAI PADA AMPLIG ACAK EDERHAA EXPOETIAL RATIO AD PRODUCT ETIMATIO FOR POPULATIO

Lebih terperinci

TINJAUAN ULANG PERENCANAAN STRUKTUR GEDUNG TEMPAT EVAKUASI SEMENTARA BENCANA GEMPA DAN TSUNAMI (SHELTER) KEC. KOTO TANGAH II KOTA PADANG

TINJAUAN ULANG PERENCANAAN STRUKTUR GEDUNG TEMPAT EVAKUASI SEMENTARA BENCANA GEMPA DAN TSUNAMI (SHELTER) KEC. KOTO TANGAH II KOTA PADANG TINJAUAN ULANG PERENCANAAN STRUKTUR GEDUNG TEMPAT EVAKUASI SEMENTARA BENCANA GEMPA DAN TSUNAMI (SHELTER) KEC. KOTO TANGAH II KOTA PADANG Muhammad Radinal, Yuriman, Taufik Juruan Teknik Sipil, Fakulta Teknik

Lebih terperinci

BAB III METODE PENELITIAN

BAB III METODE PENELITIAN BAB III METODE PENELITIAN A. Tujua Peelitia Berdaarka rumua maalah pada BAB I, peelitia kuatitatif ii bertujua utuk megetahui efektivita metode pembelajara dicovery dega megguaka Papa Tempel egi Empat

Lebih terperinci

III. METODOLOGI PENELITIAN. Penelitian ini dilakukan di SMA Negeri 1 Way Jepara Kabupaten Lampung Timur

III. METODOLOGI PENELITIAN. Penelitian ini dilakukan di SMA Negeri 1 Way Jepara Kabupaten Lampung Timur 0 III. METODOLOGI PENELITIAN A. Lokasi da Waktu Peelitia Peelitia ii dilakuka di SMA Negeri Way Jepara Kabupate Lampug Timur pada bula Desember 0 sampai Mei 03. B. Populasi da Sampel Populasi dalam peelitia

Lebih terperinci

B A B III METODE PENELITIAN. Objek penelitian dalam penelitian ini adalah menganalisis perbandingan

B A B III METODE PENELITIAN. Objek penelitian dalam penelitian ini adalah menganalisis perbandingan 30 B A B III METODE PENELITIAN 3. Peeapa Lokai da Waku Peeliia Objek peeliia dalam peeliia ii adalah megaalii perbadiga harga jual produk melalui pedekaa arge pricig dega co-plu pricig pada oko kue yag

Lebih terperinci

BAB III ECONOMIC ORDER QUANTITY MULTIITEM DENGAN MEMPERTIMBANGKAN WAKTU KADALUARSA DAN FAKTOR DISKON

BAB III ECONOMIC ORDER QUANTITY MULTIITEM DENGAN MEMPERTIMBANGKAN WAKTU KADALUARSA DAN FAKTOR DISKON BAB III ECONOMIC ORDER QUANTITY MULTIITEM DENGAN MEMPERTIMBANGKAN WAKTU KADALUARA DAN FAKTOR DIKON 3.1 Ecoomic Order Quatity Ecoomic Order Quatity (EOQ) merupaka suatu metode yag diguaka utuk megedalika

Lebih terperinci

Bab 3 Metode Interpolasi

Bab 3 Metode Interpolasi Baha Kuliah 03 Bab 3 Metode Iterpolasi Pedahulua Iterpolasi serig diartika sebagai mecari ilai variabel tergatug tertetu, misalya y, pada ilai variabel bebas, misalya, diatara dua atau lebih ilai yag diketahui

Lebih terperinci

BAB III METODE PENELITIAN

BAB III METODE PENELITIAN BAB III METODE PENELITIAN A. Jei Peelitia Peelitia ii merupaka peelitia ekperime. Peelitia ekperime yaitu peelitia yag egaja membagkitka timbulya uatu kejadia atau keadaa, kemudia diteliti bagaimaa akibatya

Lebih terperinci

IV. METODE PENELITIAN

IV. METODE PENELITIAN IV. METODE PENELITIAN 4.1. Lokasi da Waktu Peelitia Daerah peelitia adalah Kota Bogor yag terletak di Provisi Jawa Barat. Pemiliha lokasi ii berdasarka pertimbaga atara lai: (1) tersediaya Tabel Iput-Output

Lebih terperinci

PENGGUNAAN ARTIFICIAL NEURAL NETWORK UNTUK PREDIKSI TEGANGAN PADA BALOK KASTELA HEKSAGONAL BENTANG 1 METER (001S)

PENGGUNAAN ARTIFICIAL NEURAL NETWORK UNTUK PREDIKSI TEGANGAN PADA BALOK KASTELA HEKSAGONAL BENTANG 1 METER (001S) PENGGUNAAN ARTIFICIAL NEURAL NETWORK UNTUK PREDIKSI TEGANGAN PADA BALOK KASTELA HEKSAGONAL BENTANG METER (00S) Ahmad Muhtarom Jurusa Tekik Sipil, Uiversitas Sriwijaya, Jl. Raya Palembag-Prabumulih KM.3

Lebih terperinci

ANALYSIS OF UNCONFINED BIAXIAL CIRCULAR COLUMN USING VISUAL BASIC 6.0 PROGRAMMING

ANALYSIS OF UNCONFINED BIAXIAL CIRCULAR COLUMN USING VISUAL BASIC 6.0 PROGRAMMING TUGAS AKHIR RC 091380 ANALISA KOLOM BIAKSIAL BERPENAMPANG LINGKARAN TANPA PENGEKANGAN MENGGUNAKAN PEMROGRAMAN VISUAL BASIC 6.0 ANALYSIS OF UNCONFINED BIAXIAL CIRCULAR COLUMN USING VISUAL BASIC 6.0 PROGRAMMING

Lebih terperinci

POSITRON, Vol. II, No. 2 (2012), Hal. 1-5 ISSN : Penentuan Energi Osilator Kuantum Anharmonik Menggunakan Teori Gangguan

POSITRON, Vol. II, No. 2 (2012), Hal. 1-5 ISSN : Penentuan Energi Osilator Kuantum Anharmonik Menggunakan Teori Gangguan POSITRON, Vol. II, No. (0), Hal. -5 ISSN : 30-4970 Peetua Eergi Osilator Kuatum Aharmoik Megguaka Teori Gaggua Iklas Saubary ), Yudha Arma ), Azrul Azwar ) )Program Studi Fisika Fakultas Matematika da

Lebih terperinci

BAB VI PERHITUNGAN TEKNIS

BAB VI PERHITUNGAN TEKNIS BAB VI PERHITUNGAN TEKNIS 6.. TINJAUAN UMUM Pada perecaaa ormalisasi ii, dilakuka perbaika peampag sugai maupu dega perbaika taggul da pembuata taggul baru pada titik titik yag memerluka. Pada bab ii aka

Lebih terperinci

BAB II TINJAUAN PUSTAKA

BAB II TINJAUAN PUSTAKA BAB II TINJAUAN PUSTAKA 2.1 Pedahulua Pilar Jembata Pilar jembata merupaka struktur ag memberika dukuga vertikal utuk retag di atara dua poi.pilar jembata memiliki dua fugsi utama aitu; metrasfer beba

Lebih terperinci

BAB IV ANALISIS HIDROLOGI DAN PERHITUNGANNYA

BAB IV ANALISIS HIDROLOGI DAN PERHITUNGANNYA BAB IV ANALII HIDROLOGI DAN PERHITUNGANNYA 4.1. TINJAUAN UMUM Dalam merecaaka ormalisasi sugai, aalisis yag petig perlu ditijau adalah aalisis hidrologi. Aalisis hidrologi diperluka utuk meetuka besarya

Lebih terperinci

Pendugaan Parameter: Kasus Dua sampel saling bebas. Selisih rataan dua populasi

Pendugaan Parameter: Kasus Dua sampel saling bebas. Selisih rataan dua populasi Pedugaa Parameter: Kau Dua amel alig beba Seliih rataa dua oulai - x x.96 x x.96 x x - SAMPLING ERROR Dugaa Selag bagi µ - µ ( x x z ( x x z Formula klik diketahui ama & Syarat : & Tidak ama Formula klik

Lebih terperinci

BAB 3 METODOLOGI PEMECAHAN MASALAH. telepon PT. Pos Indonesia cabang Kebon Jeruk, Jakarta Barat dan melihat

BAB 3 METODOLOGI PEMECAHAN MASALAH. telepon PT. Pos Indonesia cabang Kebon Jeruk, Jakarta Barat dan melihat BAB 3 METODOLOGI EMECAHAN MASALAH 3. Meetapka Ukura Kierja Dalam ebuah item atria, ada dua kompoe yag petig, yaitu populai dari pelagga bagaimaa mereka memauki item atria yag ada da waktu pelayaa itu ediri

Lebih terperinci

PERENCANAAN STRUKTUR GEDUNG KULIAH DI YOGYAKARTA

PERENCANAAN STRUKTUR GEDUNG KULIAH DI YOGYAKARTA JURNAL KARYA TEKNIK SIPIL, Volume 3, Nomor 4, Tahun 2014, Halaman 1056 JURNAL KARYA TEKNIK SIPIL, Volume 3, Nomor 4, Tahun 2014, Halaman 1056 1068 Online di: http://ejournal-s1.undip.ac.id/index.php/jkts

Lebih terperinci

= Keterkaitan langsung ke belakang sektor j = Unsur matriks koefisien teknik

= Keterkaitan langsung ke belakang sektor j = Unsur matriks koefisien teknik Aalisis Sektor Kuci Dimaa : KLBj aij = Keterkaita lagsug ke belakag sektor j = Usur matriks koefisie tekik (b). Keterkaita Ke Depa (Forward Ligkage) Forward ligkage meujukka peraa suatu sektor tertetu

Lebih terperinci

BAB III METODOLOGI PENELITIAN

BAB III METODOLOGI PENELITIAN BAB III METODOLOGI PENELITIAN 3.1. Lokasi da Waktu Pegambila Data Pegambila data poho Pius (Pius merkusii) dilakuka di Huta Pedidika Guug Walat, Kabupate Sukabumi, Jawa Barat pada bula September 2011.

Lebih terperinci

Nama : INDRI SUCI RAHMAWATI NIM : ANALISIS REGRESI SESI 01 HAL

Nama : INDRI SUCI RAHMAWATI NIM : ANALISIS REGRESI SESI 01 HAL Nama : INDRI SUCI RAHMAWATI NIM : 2015-32-005 ANALISIS REGRESI SESI 01 HAL. 86-88 Latiha 2 Pelajari data dibawah ii, tetuka depede da idepede variabel serta : a. Hitug Sum of Square for Regressio (X) b.

Lebih terperinci

MATERI 10 ANALISIS EKONOMI

MATERI 10 ANALISIS EKONOMI MATERI 10 ANALISIS EKONOMI TOP-DOWN APPROACH KONDISI EKONOMI DAN PASAR MODAL VARIABEL EKONOMI MAKRO MERAMAL PERUBAHAN PASAR MODAL 10-1 TOP-DOWN APPROACH Dalam melakuka aalisis peilaia saham, ivestor bisa

Lebih terperinci

BAB II ESTIMASI STATISTIK 2.1 Pengertian Estimasi a. Estimasi merupakan suatu metode dimana kita dapat memperkirakan nilai Populasi dengan memakai

BAB II ESTIMASI STATISTIK 2.1 Pengertian Estimasi a. Estimasi merupakan suatu metode dimana kita dapat memperkirakan nilai Populasi dengan memakai 3 BAB II ESTIMASI STATISTIK. Pegertia Etimai a. Etimai merupaka uatu metode dimaa kita dapat memperkiraka ilai Populai dega memakai ilai ampel. b. Etimai merupaka kegiata pearika keimpula tatitik yag berawal

Lebih terperinci

III. METODOLOGI PENELITIAN. diinginkan. Menurut Arikunto (1991 : 3) penelitian eksperimen adalah suatu

III. METODOLOGI PENELITIAN. diinginkan. Menurut Arikunto (1991 : 3) penelitian eksperimen adalah suatu III. METODOLOGI PENELITIAN A. Metode Peelitia Metode peelitia merupaka suatu cara tertetu yag diguaka utuk meeliti suatu permasalaha sehigga medapatka hasil atau tujua yag diigika. Meurut Arikuto (99 :

Lebih terperinci

PENGARUH INFLASI TERHADAP KEMISKINAN DI PROPINSI JAMBI

PENGARUH INFLASI TERHADAP KEMISKINAN DI PROPINSI JAMBI Halama Tulisa Jural (Judul da Abstraksi) Jural Paradigma Ekoomika Vol.1, No.5 April 2012 PENGARUH INFLASI TERHADAP KEMISKINAN DI PROPINSI JAMBI Oleh : Imelia.,SE.MSi Dose Jurusa Ilmu Ekoomi da Studi Pembagua,

Lebih terperinci

III. KERANGKA PEMIKIRAN. Penelitian ini menggunakan model persamaan simultan karena memiliki lebih dari

III. KERANGKA PEMIKIRAN. Penelitian ini menggunakan model persamaan simultan karena memiliki lebih dari III. KERANGKA EMIKIRAN 3.1. Keragka Teoriti Kompoe utama paar bera mecakup kegiata produki da koumi. eelitia ii megguaka model peramaa imulta karea memiliki lebih dari atu variabel edoge/peramaa. Berikut

Lebih terperinci

BAB III METODE PENELITIAN. Jenis penelitian yang digunakan adalah quasi experimental research

BAB III METODE PENELITIAN. Jenis penelitian yang digunakan adalah quasi experimental research BAB III METODE PENELITIAN A. Jei da Deai Peelitia Jei peelitia yag diguaka adalah quai experimetal reearch atau peelitia ekperime emu. Peelitia dilakuka dega cara medekripika keefektifa kelompok ekperime

Lebih terperinci

BAB IV ANALISIS DATA PENELITIAN. Data yang digunakan untuk mengevaluasi Gardu Induk Bandar Sribhawono

BAB IV ANALISIS DATA PENELITIAN. Data yang digunakan untuk mengevaluasi Gardu Induk Bandar Sribhawono 38 BAB IV ANALISIS DATA PENELITIAN.1 Data Peelitia Data yag diguaka utuk megevaluasi Gardu Iduk Badar Sribhawoo 8 tahu medatag adalah data pemakaia eergi listrik tahu 2013 sampai 2016 pada trasformator

Lebih terperinci

IV. METODE PENELITIAN

IV. METODE PENELITIAN IV. METODE PENELITIAN 4.1 Lokasi da Waktu peelitia Peelitia dilakuka pada budidaya jamur tiram putih yag dimiliki oleh usaha Yayasa Paguyuba Ikhlas yag berada di Jl. Thamri No 1 Desa Cibeig, Kecamata Pamijaha,

Lebih terperinci

PEMAANFAATAN LIMBAH ABU TERBANG PLTU ASAM ASAM SEBAGAI PENGGANTI SEBAGIAN SEMEN UNTUK PEMBUATAN BETON STRUKTUR DITINJAU DARI EFESIENSI BIAYA

PEMAANFAATAN LIMBAH ABU TERBANG PLTU ASAM ASAM SEBAGAI PENGGANTI SEBAGIAN SEMEN UNTUK PEMBUATAN BETON STRUKTUR DITINJAU DARI EFESIENSI BIAYA Pemafaata Limbah Abu Terbag PLTU Asam-asam PEMAANFAATAN LIMBAH ABU TERBANG PLTU ASAM ASAM SEBAGAI PENGGANTI SEBAGIAN SEMEN UNTUK PEMBUATAN BETON STRUKTUR DITINJAU DARI EFESIENSI BIAYA Khairil Yauar (1)

Lebih terperinci