PENERAPAN AKTUARIA DALAM MENENTUKAN PREMI TUNGGAL BERSIH ASURANSI JIWA KREDIT PADA LEMBAGA KEUANGAN MIKRO

Ukuran: px
Mulai penontonan dengan halaman:

Download "PENERAPAN AKTUARIA DALAM MENENTUKAN PREMI TUNGGAL BERSIH ASURANSI JIWA KREDIT PADA LEMBAGA KEUANGAN MIKRO"

Transkripsi

1 Tri Taami Suraii, Peeraa Auaria dalam... 6 DOI: hs://doi.org/ /matrik:jmbk.208.v2.i0.07 PENERAPAN AKTUARIA DALAM MENENTUKAN PREMI TUNGGAL BERSIH ASURANSI JIWA KREDIT PADA LEMBAGA KEUANGAN MIKRO Tri Taami Suraii () Keu Vii Elfarosa (2) ()(2) Prodi Maajeme Bisis Ierasioal, Poliei Negeri Bali, Bali, Idoesia riaami@b.ac.id ABSTRAK Tujua dari eeliia ii adalah mecari ilai remi asurasi jiwa redi megguaa ose auaria ada asurasi jiwa berjaga. Obje eeliia adalah remi ada lembaga euaga miro yaiu oerasi da Lembaga Perredia Raya (LPD). Premi ada ose auaria memerhiuga moralia berdasara usia da jeis elami, da iga buga yag dieaa yaiu megacu ada BI rae sebesar 6,5%. Hasil aalisis erhiuga meujua, semai iggi usia debiur berdasara erhiuga auaria ilai remi aa semai iggi, begiuula dega remi yag berlau ada LPD Desa Ada Pecau amu berbeda halya dega remi ada Koerasi Pegawai Negeri Poliei Negeri Bali (KPN PNB). Premi ada KPN PNB haya berdasara jaga wau ijama saja sehigga ilai remi aa sama uu semua usia. Hasil erhiuga auaria meujua semai iggi usia, eluag emaia semai meiga. Gologa eremua diagga memuyai risio asurasi yag lebih bai dariada lai-lai. Kaa uci: asurasi jiwa redi, asurasi jiwa berjaga, remi uggal bersih, moralia, acuarial rese value. ABTRACT The urose of his sudy is o fid he value of life isurace credi remiums usig he acuarial coce o life erm isurace. The objec of research is he remium o micro fiace isiuio which is Cooeraive ad Public Credi Isiuio (LPD). The remium o he acuarial cosiders moraliy based o age ad se, ad he ieres rae is se refer o he Ba of Idoesia rae of 6.5%. The resul of calculaio aalysis shows ha he higher he age of he debor based o he acuarial calculaio he he remium value will be higher, as well as he remium o LPD of Pecau village bu differe wih he remium o KPN of PNB. Premiums o KPN of PNB are oly based o loa erm so ha he remium value will be he same for all ages. The acuarial calculaio shows ha he higher he age, chace of deah are icreased. Wome are cosidered o have beer isurace ris ha me. Keywords: credi life isurace, erm life isurace, e sigle remium, moraliy, acuarial rese value. PENDAHULUAN Lembaga Keuaga Miro (LKM) memilii eraa eig dalam ereoomia masyaraa salah sauya adalah Koerasi da Lembaga Perredia Raya. Selai sebagai ema eyimaa uag, lembaga ii juga memberia ijama uag eada asabahya. Lembaga ii rea erhada risio aabila erjadi redi mace. Aabila risio suau ejadia meima emijam aau eluarga asabah, hal ii serigali aa berdama ada emamua eluasa ijama. Risio meruaa suau eadaa yag megaibaa erusaa aau erugia (Chruchill e al., 2003:). Risio erugia euaga usaha miro berua hal-hal yag beraia dega emaia, sai, becaa alam, ecuria aau erusaa roeri. Risio yag diagga alig serius.adalah emaia dari asabah. Uu megaasi ereaa erhada risio redi mace, egguaa asurasi coco uu LKM dalam melidugi diri dari risio aiba emaia asabah. Beberaa cara yag dilaua uu megaasi ermasaaha eluasa emijama aiba risio emaia dari asabah yaiu, dega mecoba melaua laim aas hara asabah, megharaa aggoa yag laiya uu meluasi aau meghaus buua sisa ijama, megasurasia diri sediri dimaa LKM membebaa egeluara ambaha eada asabah da cara erahir adalah bermira dega erusahaa Asurasi. Asurasi merua a salah s au car a egelolaa risio yag baya diguaa LKM. Asurasi meuru asurasi meuru udag-udag omor 2 ahu 992 eag usaha erasurasia asal aya adalah erjajia aara dua iha aa u lebih, dega ma a iha ea ggug

2 62 Mari : Jural Maajeme, Sraegi Bisis da Kewirausahaa Vol. 2, No., Februari 208 megiaa diri eada eraggug, dega meerima remi asura si, uu memberia eggaia ada eraggug area erugia, erusaa aau ehilaga euuga yag diharaa aau aggugjawab huum eada iha eiga ya g mugi a a dideria eraggug, yag imbul dari suau erisiwa yag ida asi, aau uu memberia suau embayara yag didasara aas meiggalya aau hiduya seseorag yag dieragguga. Sedaga Asurasi Jiwa adalah sebuah jaji dari erusahaa asurasi (iha eaggug) eada asabahya (eraggug) bahwa aabila asabah megalami risio emaia dalam hiduya, erusahaa asurasi aa memberia saua (mafaa emaia) dega jumlah ereu eada ahli waris dari asabah ersebu (Effedi, 205: 43). Asurasi yag diberlaua ada suau LKM adalah asur asi jiwa redi aau asur asi eghausa redi area emaia. Asurasi jiwa redi dasarya adalah rodu asurasi jiwa (Modi e al., 202), dimaa dalam hal ii yag dieragguga adalah jiwa iha debiur da jumlah eraggugaya adalah sejumlah ilai ijama. Ha laim imbul aabila debiur meiggal duia dalam jaga wau ijama yag elah diseaai, sehigga asurasi jiwa redi meruaa beu dari asurasi jiwa berjaga. Asurasi jiwa berjaga meruaa suau rogram asurasi dimaa masa erliduga asurasi haya dalam jaga wau ereu da mafaa dibayara haya jia eraggug meiggal dalam masa asurasi (Fuami, 993:82). Koerasi da Lembaga Perredia Desa (LPD) meruaa salah sau beu LKM o Ba yag berera eig dalam uaya meigaa erumbuha eoomi di Idoesia hususya Bali. Ruag ligu egiaa usaha oerasi sima ijam da LPD adalah eghimua daa da eyalura daa dalam beu ijama. Oleh area iu emberia ijama meruaa sumber uama dari edaaa usaha sima ijam, yag berua edaaa jasa (buga). Secara umum, Tambua (204) mejelasa salah sau faor iga esusesa egembaga LKM di Idoesia adalah meliui emamua emijam miro uu membayar embali redi merea ada ea wau (iga redi mace ol aau ida ada sama seali). Peeua biaya remi asurasi redi adalah bagia ereig dari asurasi redi ii. Jia remi yag dieaa erlalu redah hal ii aa daa merugia euaga dari lembaga sima ijam ersebu. Namu jia harga yag dieaa erlalu iggi, maa lembaga sima ijam ida omeiif da merugia asabah. Premi asurasi yag berlau ada ui sima ijam Koerasi Pegawai Negeri Poliei Negeri Bali (KPN PNB) saa ii haya berdasara jaga wau ijama, sehigga ilai remi uu semua usia sama. Ui sima ijam KPN PNB dalam meeua remi ida memerhiuga faor moralia dari debiur. Sedaga remi yag berlau ada LPD Desa Ada Pecau diliha berdasara usia da jaga wau ijama. Peeliia ii melaua uji coba erhiuga remi asurasi redi berdasara ose ilmu auaria, yaiu ilmu eggabuga aara ilmu saisi, maemaia, ilmu eluag da euaga yag serig diguaa uu aalisis risio. Perhiuga remi dilaua dega meliha dari faor moralia (eluag emaia) da jaga wau ijama. Seseorag yag memilii usia lebih ua aa memilii resio emaia lebih iggi sehigga remi yag dieaa aa berbeda berdasara usia. Karea risio yag diguaa adalah risio emaia debiur da suliya memredisi emaia seseorag maa eeliia ii megguaa aalisis survival auaria da abel moralia dalam meca ri eluag emaia seseorag. Aalisis survival meruaa meode saisi yag diguaa uu megaalisis suau daa survival, seeri misalya daa wau berahaya asie dari awal asie erjagi eyai higga emaia aau esembuha asie. Aalisis survival diguaa oleh Seyoum e al. (207) dalam eeliia iga emaia ederia HIV AIDS seelah megiui erai aireroviral di Ehioia, wau survival yag diguaa adalah wau dari erai aireroviral higga wau emaia asie HIV/AIDS dimaa dieroleh eurua iga emaia aiba HIV/AIDS melalui erai yag ea wau da egobaa yag eraur. Aalisis survival juga diguaa uu megeahui oribusi bera bada lahir redah erhada emaia eoaal di Idoesia, wau eahaa hidu aa meruaa wau survival. Dieroleh hasil aa yag lahir dega bera bada redah da lahir dari ibu muda memilii risio emaia eoaal lebih iggi (Suarmi e al., 206). Tabel moralia mejadi rujua dalam meeua eluag iga emaia seseorag. Tabel moralia berisi robabilias emaia dalam seahu uu seia umur da jeis elami dari suau oulasi ereu (Chruchill e al., 2003:209). Tabel moralia disusu berdasara araerisi

3 Tri Taami Suraii, Peeraa Auaria dalam dari oulasiya. Seeri abel moralia Afria Selaa yag disusu oleh Acuarial Sociey of Souh Africa (ASSA) yag memeriraa iga moralias berdasara semua sebab, ermasu HIV/ AIDS (Chruchill e al., 2003:209), meroo juga berhubuga dega iga emaia yag aa membeu model moralias seeri ada egujia erbedaa iga emaia disejumlah egara maju berdasara revelesi meroo (Kleiow ad Cairs, 203). Teesa e al. (204) juga megaalisis meroo da obesias, eyalahguaa za da ehidua desa/oa diaia dega iga emaia dialaga orag dewasa eerja uli uih di Ameria Seria. Tabel moralia yag baya diguaa di Idoesia megacu ada Commissioers Sadard Ordiary Moraliy Table (CSO): CSO 35, CSO 40, CSO 80. Tabel moralia di Idoesia elah megalami beberaa ali erubaha yag disesuaia dega siuasi da eadaa edudu bai dari segi esehaa, iga emaia, adaya urbaisasi da faor laiya. Tabel moralia yag saa ii diguaa di Idoesia adalah abel moralia III (20) yag meruaa erubaha dari abel moralia II (2009). Tabel moralia III (20) disusu oleh Asosiasi Asurasi Jiwa Idoesia (AAJI) da Persaua Auaris Idoesia (PAI). Peyemuraa abel moralia sebagai acua uu membau erusahaa asurasi dalam eeaa arif remi yag ea. Tabel moralia meruaa bagia ereig dalam erhiuga remi asurasi. Nilai remi aa berbeda sesuai dega abel moralia yag diguaa. Seeri ada hasil erhiuga Alviai d. (206) megguaa abel moralia CSO 94 da CSO 958 dalam meghiug ilai remi uggal bersih asurasi jiwa seumur hidu dega embayara eruda, dimaa dieroleh ilai remi yag megguaa abel moralia CSO 94 lebih besar dibadiga dega ilai remi yag megguaa abel moralia CSO 958. Wuladari, d. (204) meghiug remi uggal bersih ada ora asurasi jiwa seumur hidu megguaa abel moralia CSO 958 da abel moralia Idoesia 999. Hasil meujua abel moralia Idoesia 999 meghasila ilai remi yag lebih redah dibadiga dega abel moralia CSO 958. Selai uu meghiug remi asurasi jiwa, abel moralia juga daa diguaaa dalam mecari ilai remi asurasi edidia da daa esiu. Dalam meeua cadaga remi uu asurasi edidia, Ariasih d. (205) megguaa abel moralia CSO 980. Uami, d (202) meyusu abel erhiuga uu erhiuga embiayaa esiu megguaa abel moralia CSO US 980 Faor lai dalam meeua remi asurasi adalah buga (ieres). Ieres meruaa sejumlah uag yag dibayara sebagai imbala uu egguaa uag (Huggis ad Lad, 992). Peeua remi uggal bersih asurasi redi redi ada eeliia ii megguaa ose asurasi jiwa berjaga dega megaalisis ilai acuarial rese value (APV). APV meruaa ilai uag searag (rese value) yag harus dibayara uu medaaa sejumlah ilai yag sama ada saa meiggal dalam eriode wau samai ahu (Effedi, 205:45). Tabel moralia da iga suu buga beregaruh dalam erhiuga ilai APV. Besar mafaa aau uag eragguga aa memegruhi besar remi (Kresawai, 203) Peeliia ii megguaa abel moralia Idoesia 20, da suu buga diasumsia dega megacu ada suu buga Ba Idoesia sebesar 6,5%. Hasil APV selajuya diguaa dalam mecari ilai remi. Premi yag dihiug adalah remi uggal bersih. Nilai remi uggal bersih aa lebih redah dari ada remi ahua hal ii diujua ada hasil eeliia Pura (204) yag meelii remi uu olis asurasi bersama. Peeua APV adalah bagia ereig dalam meeua remi uggal bersih. Oleh areaya erlu dirumusa dega bai faor moralia da suu buga uu medaaa ilai remi yag ea. METODE PENELITIAN Peeliia ii berujua uu meghiug remi asurasi redi redi ada lembaga euaga miro. Pedeaa yag diguaa dalam meghiug remi ii adalah megguaa abel moralia Idoesia 20 da model survival auaria dalam meeua eluag emaia dimaa faor yag memegaruhi moralia adalah usia da jeis elami. Premi uggal bersih dihiug berdasara ose ilai-ilai auaria, yaiu ilai acuarial rese value asurasi jiwa berjaga -ahu. Tahaa-ahaa dalam meeua arif remi uggal bersih dalam eeliia ii, yaiu meeua usia asabah, meeaa jaga wau ijama, aalisis eluag emaia berdsara usia da jeis elami megguaa abel moralia 20, meeua meode erhiuga, megasumsia suu buga, meghiug ilai APV, megasumsia besar ijama da meghiug ilai remi uggal bersih.. Model survival diguaa dalam aalisis eluag emaia, dimaa model survival meyaaa eluag seseorag daa beraha

4 64 Mari : Jural Maajeme, Sraegi Bisis da Kewirausahaa Vol. 2, No., Februari 208 hidu higga aau lebih dari wau ereu. Model survival meruaa suau disribusi eluag uu suau jeis variabel radom ereu (Lodo., 988:3). Model survival beraia dega wau survival, dimaa wau yag dieroleh uu erisiwa-erisiwa survival seeri egagala, emaia, ambuhya suau eyai da lai-lai adalah meruaa suau variabel radom. Disribusi wau survival diujua dega iga fugsi, yaiu fugsi survival, fugsi eadaa eluag da fugsi hazard. Jia T melambaga suau wau survival, maa fugsi survival dilambaga dega S(T), yag didefiisia sebagai eluag suau idividu beraha hidu lebih lama dari (Lodo, 988:3) : S ( T ) Pr( T ) Pr( T )...() Pada model survival auaria, dimisala seseorag berusia ahu disimbola dega () da X adalah usia () saa meiggal, maa sisa usia masa dea (fuure lifeime) dari (), X- daa dioasia dega T() (Bowers e al., 997: 52).Sehigga dega model survival dieroleh: q Pr T ( ), (2) q Pr T ( ), 0...(3) qadalah eluag seseorag yag berusia () aa meiggal sebelum mecaai usia +, sedagaa meyaaa eluag seseorag yag berusia () aa beraha hidu mecaai usia +. Lawless (982) medefiisa fugsi hazard sebagai beriu: P r( T T ) ( ) lim...(4) 0 Fugsi hazard meyaaa iga emaia aau egagala sesaa ada wau samai dega subje yag diamai hidu sama. fugsi hazard ada model survival auaria disebu juga dega erceaa moralia yag dioasia dega ( ). Pada asurasi jiwa, erdaa dua sisem embayara mafaa, yaiu ada saa emaia (oiu) da ada saa ahir ahu emaia (disri). Nilai remi disri aa lebih ecil dariada ilai remi oiu hal ii disebaba area ada faor moralia dalam erhiuga remi disri didalamya erdaa jumlah dari eralia faor disoo dega jumlah orag yag meiggal da dalam remi oiu faor disoo diambah ½ diali jumlah orag meiggal (Khairuisa d, 205) aau dega aa lai jaga wau embayara uu remi uggal bersih disri lebih ajag dariada jaga wau embayara uu remi uggal bersih oiu (Nuraei da Suarsih, 2009). Meuru Effedi (205)eluag emaia seseorag daa dicari mesiu saa erjadiya emaia ida dieahui secara asi sehigga besarya mafaa emaia yag aiya aa dibayara daa dieahui. Sehigga ada eeliia ii aa meghubuga aara embayara mafaa oiu da embayara mafaa disri. Fugsi ilai mafaa emaia meuru Bowers e al. (993) megguaa model z yaiu ilai searag uu olis dari mafaa embayara emaia oiu da z uu disri. Nilai haraa dari variabel radom ilai searag E[Z] disebu ilai searag auaria aau acuarial rese value/apv(bowers e al, 993:95). Pembayara mafaa yag dilaua ada saa emaia (oiu) dioasia : fugsi dari T. Uu embayara mafaa emaia A dega Z adalah yag dilaua ahir ahu emaia (disri) dioasia A : dega Z adalah fugsi dari K (Bowers e al., 997:95). Rumus masig-masig adalah sebagai beriu: T : 0 0 ( ) : 0 A E Z z f ( ) d v ( ) d A e d.....(5) : [ ]...(6) 0 A E Z v q Kelliso (2009) medefiisa suau fugsi dega simbol v yag meruaa ilai searag dari embayara sebesar yag dilaua ada ahir sau eriode sebagai beriu: v i (7) dimaa i meruaa iga buga. Jaga wau aa memegaruhi ilai APV, semai lama jaga wau maa aa semai iggi ilai APV. Seeri dalam meghiug APV rogram esiu, dimaa masa erja semai lama meujua ilai APV semai iggi (Ibiwoye, 202). Tiggi redahya ilai APV juga diegaruhi oleh suu buga (ieres rae). Ieres meruaa sejumlah uag yag dibayara sebagai imbala uu egguaa uag (Huggis ad Lad, 992:95). Pada erhiuga auias jiwa oiu uu asurasi jiwa meggua life able dega asumsi uiform, erliha semai meigaya suu

5 Tri Taami Suraii, Peeraa Auaria dalam buga meyebaba ilai APV semai redah (Lie e al, 207). Nilai APV meruaa ilai searag uu ilai olis dari embayara mafaa. Sehigga APV meruaa ilai remi uggal dialia jumlah mafaa asur asi. Meuru Effedi (205) Persamaa remi uggal bersih adalah: Premi Tuggal Bersih = b A :...(8) dega b adalah ilai mafaa, aau dalam asus ii adalah jumlah ijama. HASIL DAN PEMBAHASAN Peeliia ii megguaa debiur usia ahu dega jaga wau ijama samai 5 ahu. Dari aalisis daa usia, megacu ada abel moralia Idoesia 20, dieroleh uu usia 30 samai 50 ahu berdasara jeis elami, eluag emaia lai-lai lebih besar dari eremua. Pada abel moralia 20 diliha dari usia, semai iggi usia, eluag emaia q semai meiga aau sebaliya eluag hidu meuru. Sehigga daa diasumsia eluag hidu q Lai-lai Tabel. Tabel Moralia Idoesia 20 l q Peremua 30 0, , ,5 30 0, , ,9 3 0,0008 0, ,83 3 0, , , , , , ,0006 0, , , , , , , , , , , , , ,8 35 0,0009 0, , , , ,7 36 0, , , , , , ,0009 0, , , , , ,002 0, , , , , ,0035 0, , ,0004 0, , ,0053 0, ,5 40 0,004 0, ,66 4 0,0075 0, ,3 4 0,0026 0, , ,0096 0, , ,004 0, , ,0029 0, , ,0058 0, , , , , ,0075 0, , , , , ,0093 0, , 46 0,0038 0, , ,0024 0, , , , , , , , ,0044 0, , , , , ,0047 0, , , , , , , , , , ,8 l meruaa suau fugsi liier, dimaa asumsi usia ecaha daa megguaa asumsi disribusi uiform, dega ierolasi liier (Bowers, 997:74): S S S, 0...(9) Persamaa masig-masig uu eluag emaia, eluag hidu da erceaa moralia adalah sebagai beriu: S( ) q S( ) q S ( ) S ( )....(0) q S ( ) S( ) q...() 0 0 S( ) S '( ) q ( ) S ( ) q...(2) q q q, (3)

6 66 Mari : Jural Maajeme, Sraegi Bisis da Kewirausahaa Vol. 2, No., Februari 208 Adau hubuga aara model survival dega abel moralia adalah: S ( ) l (4) S ( ) l Dalam asurasi redi dega resio emaia, selai faor moralia, faor jaga wau emijama juga memegaruhi besarya remi. Misalya, seseorag lebih mugi meiggal selama jaga wau 0 ahu dariada selama ahu Hubuga aara asurasi yag dibayara seeia ada saa emaia (oiu) da asurasi yag dibayara ada ahir ahu emaia (disri) daa dieroleh dega megaalisis ilai Acuarial Prese Value (APV). Dalam beberaa asus asurasi jiwa, iformasi yag alig eig daa dieroleh dari disribusi eluag T yag berbeu abel ehidua secara disri yag diyaaa sebagai disribusi eluag K, sehigga hubuga aalisis embayara mafaa model oiu da disri adalah: A v q : 0 d q e d 0 i i A vq A : :......(5) Tiga suu buga (i) yag diguaa dalam eeliia ii megacu ada BI rae. BI rae erahir adalah ada aggal 2 Juli 206 sebesar 6,50% ( Perceaa suu buga (force of ieres) l v 0, 063. Berdasara ersamaa yag dieroleh, dimisala aa dicari remi debiur berusia 30, 40 da 50 ahu berjeis elami lai-laidega jaga wau ijama 3 ahu. Maa dieroleh ilai dari i adalah,0322 da ilai APV disri debiur berusia 30 ahu dega jaga wau ijama 3 ahu A 30:3 diujua ada Tabel 2: Tahu e () Tabel 2. Perhiuga APV Disri ( 30 ahu) () v q v q , , , , , ,0008 0, , , , , :3 3 A v q = 0, Nilai APV uu debiur berusia 30 ahu (lailai) yaiu: 3 i i A A v 30q30 30:3 30:3 0 i v q v q v q (, 0322) (0,00205) 0, Diasumsia ijama adalah R ,- dega megguaaersamaa (8) dieroleh ilai remi uggal bersihya adalah R Uu debiur usia 40 da 50 ahu dieroleh ilai APV disri masig-masig ada erhiuga abel 3 da abel 4. Sehigga dieroleh ilai APV uu debiur berusia 40 ahu da 50 ahu (lailai) dega jaga wau 3 ahu yaiu: 3 i i A A v q 40:3 40: i v q v q v q (, 0322) (0, 0046) 0, i i A A v 50q50 50:3 50:3 0 i v q v q v q (, 0322) (0, 066) 0, Nilai remi uggal bersih uu ijama R ,- uu usia 40 adalah R da usia 50 ahu adalah R

7 Tahu e () Tabel 3. Perhiuga APV Disri ( 40 ahu) () v q v q , ,0053 0, , , ,0075 0, , , ,0096 0,0062 Tahu e () 40:3 3 A v q = 0, Tabel 4. Perhiuga APV Disri ( 50 ahu) () v q v q , , , , , ,0065 0, , , , ,00572 Cara yag sama dilaua juga uu meghiug remi uggal bersih debiur berdasara jeis elami eremua. Hasil aa berbeda juga berdasara jeis elami. Hal ii disebaba area bedaya iga emaia eremua da 50:3 3 A v q = 0,066 0 lai-lai berdasara abel moralia Idoesia 20. Adau hasil APV da ilai remi yag dieroleh berdasara usia, jeis elami da jaga wau ijama (3 ahu) uu jumlah ijama R ,- diujua ada Tabel 5. Tabel 5. Perbadiga Nilai Premi Tuggal Bersih APV Tri Taami Suraii, Peeraa Auaria dalam Premi Tuggal Bersih Peremua Lai-lai Peremua Lai-lai 30 0,0055 0,0027 R R , ,00475 R R ,002 0,0668 R R Nilai remi uggal bersih yag dieaa e debiur dega jumlah ijama sebesar R ,- jaga wau ijama 3 ahu, jia diliha berdasara usia yaiu 30, 40 da 50 ahu erliha semai iggi usia bai usia lai-lai aauu eremua harga remi uggal bersih yag dieaa semai iggi. Berdasara jeis elami erliha ula remi yag dieaa e debiur lailai lebih iggi dari debiur eremua. Kedua hal ii disebaba area erbedaa ilai APV dimaa APV eremua lebih redah dari lai-lai da begiuula aabila diliha dari segi usia. Nilai APV aa memegaruhi besar remi yag aa diberlaua dalam asurasi redi. Perhiuga ii jia dihiug berdasara rae yag dieaa oleh KPN PNB da oi yag diberlaua di LPD Desa Ada Pecau saa ii maa aa memilii ilai remi yag berbeda. Rae ada KPN PNB berdasara jaga wau ijama yaiu uu jaga wau samai 5 ahu adalah: Tabel 6. Rae KPN PNB Jaga Wau (Tahu) Rae 0, , , , ,0533 Sumber: KPN Poliei Negeri Bali Adau remi yag dieroleh jia megguaa rae yag berlau di KPN PNB

8 68 Mari : Jural Maajeme, Sraegi Bisis da Kewirausahaa Vol. 2, No., Februari 208 dega uag ijama R ,- uu usia 30, 40 da 50 ahu dega jaga wau ijama 3 ahu adalah R Premi ida bergaug ada usia da jeis elami debiur. Berbeda halya dega LPD Desa Ada Pecau, dimaa LPD bermira dega erusahaa asurasi, beriu adalah abel remi uggal yag berlau. Tabel 7. Tabel Premi Tuggal LPD Desa Pecau (er 000 Uag Peragguga) (h) Sumber: LPD Desa Ada Pecau Meghiug remi, uag eragguga dalam hal ii adalah jumlah uag ijama dibagi dega 000 da dialia oi yag ercaumm ada Tabel 7 Uu usia 30 ahu dega ijama R ,- jaga wau ijama 3 ahu dieroleh R , 2, uu usia 40 ahu remiya adalah da uu usia 50 ahu. Berdasara egamaa da egolaha daa dieroleh hasil remi yag berbeda beda aara lembaga euaga miro da erhiuga dega meode auaria. Beriu adalah abel erbadiga ilai remi uu ijama R dega jaga wau ijama 3 ahu. Tabel 8. Perbadiga Nilai Premi KPN PNB, LPD Desa Ada Pecau da Perhiuga Auaria Sumber: Hasil Pegolaha Daa Jaga Wau (Tahu) ,2 4,27 6,2 8,03 9,7 3 2,25 4,36 6,35 8,25 0,0 32 2,3 4,47 6,54 8,54 0,4 33 2,37 4,63 6,8 8,92,0 34 2,47 4,84 7,5 9,42,6 35 2,59 5, 7,59 0,03 2,4 36 2,75 5,45 8,2 0,78 3,4 37 2,94 5,86 8,75,65 4,5 38 3,8 6,33 9,49 2,64 5,7 39 3,44 6,89 0,33 3,74 7, 40 3,76 7,5,23 4,94 8,5 4 4,09 8,5 2,2 6,9 20, 42 4,43 8,85 3,2 7,52 2,7 43 4,82 9,58 4,29 8,94 23,5 44 5,9 0,34 5,42 20,49 25,4 45 5,62,7 6,7 22,8 27,6 46 6,07 2,2 8,09 24,08 30,0 47 6,6 3,4 9,68 26,25 32,9 48 7,5 4,3 2,47 28,75 36, 49 7,82 5,67 23,64 3,73 39,9 50 8,59 7,3 26,6 35,4 44,2 (Th) KPN PNB LPD Desa Ada Pecau Perhiuga Auaria Peremua Lai-lai Peremua Lai-lai Peremua Lai-lai 30 R R R R R R R R R R R R R R R R R R Hasil meujua remi KPN PNB sama uu ia usia, dimaa remi haya memerhiuga jaga wau ijama sedaga usia da jeis elami diabaia. Uu remi LPD Desa Ada Pecau remi dihiug berdasara usia da jaga wau ijama, jeis elami diabaia. Sedaga berdasara erhiuga auaria, r emi dihiug ber dasar a jaga wau ijama, usia da jeis elami. Premi dega erhiuga meode auaria meruaa remi

9 uggal bersih yag haya cuu uu membayar mafaa, ai ida cuu uu biaya oerasioal. Sedaga Perhiuga remi KPN PNB da LPD Desa Ada Pecau adalah remi oor yag sudah ermasu biaya oerasioal. Hal ii yag meyebaba remi auaria masih erliha. Perhiuga auaria, Tabel 9. Tabel Nilai APV ( Tahu) Lai-lai Peremua X X , , , , , , , , , , , ,0053 0, , , , , , , , , , , , , , ,0045 0, , , , , , , , , ,0083 0, , , , , , , , , ,0023 0,0086 0, , , , , , , , , , , , , , , , , , ,0048 0, , , , , , , , , ,0066 0, , , ,0063 0, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,0005 0, , , , , , , , , ,0022 0, , , , ,009 0, , , , , , , , , , , , , , ,0053 0,0032 0, , , , , , , , , , , , , , , , ,0963 0, ,0087 0, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,0053 0, ,0225 0, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , Sumber: Hasil Pegolaha Daa Nilai APV meujua, semai iggi usia maa ilai APV semai iggi ula. Sedaga berdasara jeis elami, APV lai-lai lebih iggi dari eremua. Hal ii daa diaria bahwa eremua memilii risio asurasi yag redah aau lebih bai dari lai-lai. SIMPULAN Perhiuga remi ada eeliia ii megguaa ose auaria asurasi jiwa berjaga dega mecari ilai Acuarial Prese Value (APV). Hasil aalisis erhiuga meujua, berdasara jeis elami, ilai APV eremua lebih redah dari lai-lai hal ii disebaba area eluag emaia lai-lai lebih besar dari eremua. Semai iggi usia, eluag emaia semai meiga. Gologa eremua diagga memuyai risio asurasi yag lebih bai dariada lai-lai. Pada faor jaga wau ijama, risio emaia debiur juga semai iggi dega la ma ya ja ga wa u ijama. Semai ua seseorag da semai lama jaga wau Tri Taami Suraii, Peeraa Auaria dalam meujua remi daa dieroleh dega mecari ilai APV. Semai iggi APV maa ilai remi juga aa semai igggi. Beriu adalah Tabel 9 yag dieroleh berdasara usia (30 50 ahu) da jeis elami. ijama maa semai besar ilai r emi uggal bersihya. Perhiuga remi megguaa ose auaria ada eeliia ii memilii hasil yag berbeda dega remi ada lembaga euaga miro, dalam hal ii adalah KPN PNB da LPD Desa Ada Pecau. Perhiuga auaria meeua remi berdasara usia, jaga wau ijama da jeis elami. KPN PNB dalam meeua remi yag dieaa ada ara debiur haya berdasara jaga wau ijama ida memerhiuga faor usia da jeis elami, sehigga ilai remi uu semua usia da jeis elami sama. Sedaga LPD Desa Ada Pecau erhiuga remi diliha berdasara jaga wau ijama da usia. Hasil meujua remi ada lembaga euaga miro LPD Desa Ada Pecau memilii remi lebih iggi dari KPN PNB da erhiuga auaria. Premi KPN PNB ida berbeda uu semua usia, area yag dierhiuga haya jaga wau emijama saja. Hasil erhiuga auaria ada usia iggi ilai remi lebih besar dari

10 70 Mari : Jural Maajeme, Sraegi Bisis da Kewirausahaa Vol. 2, No., Februari 208 KPN PNB. Pada eeliia ii remi yag dihiug meruaa remi uggal bersih sehigga haya cuu uu membayar mafaa, ai ida cuu uu biaya oerasioal. Hal ii meyebaba remi ada erhiuga auaria masih erliha redah. Berdasara eeliia ii ada baiya KPN PNB memerhaia embali ilai remi yag dieua. Saa ii ilai remi masih dirasa ida berimbag area haya berdasara jaga wau ijama aa memerhaia eluag emaia asabah berdasara usia. Peeua remi adalah bagia ereig dalam asurasi. Jia remi yag dieaa erlalu redah hal ii aa daa merugia euaga dari oerasi ersebu. Namu jia harga yag dieaa erlalu iggi, maa oerasi ida omeiif da merugia asabah. Hasil ahir eeliia ii diguaa sebagai baha erimbaga uu meeua arif remi asurasi redi redi gua memiimala erugia dari risio iuag a eragih aiba emaia aau redi mace. REFERENSI Alviai, F., Rohaei, O., da Kuriai, E., 206. Meeua Nilai Premi Tuggal Bersih Asurasi Jiwa Seumur Hidu dega Pembayara Teruda Megguaa Moraliy Table CSO 94 da Moraliy Table CSO 958. Prosidig Maemaia Vol 2 (). Ariasih, M. P., Jayaegara, K., Widaa, I N., da Kecaa, I P.E.N., 205. Peeua Cadaga Premi Uu Asurasi Pedidia. E-Jural Maemaia Vol 4 (). Bowers, N.L., Gerber, H.U., Hicma, J.C., Joes, D.A., Nesbi, C.J Acuarial Mahemaics Secod Ediio. The Sociey of Acuaries. Uied Saes of America. Churchill, C.F., Liber, D., McCord, M.J., ad Roh, J Maig Isurace Wor: for Microfiace Isiuios. Swizerlad: Ieraioal Labour Orgaizaio. Effedi, Adhiya.E Maemaia Auaria dega Sofware R. Yogjaara: Gadjah Mada Uiversiy Press. Ibiwoye, A A Acuarial Aalysis of he Payou Oios i Nigeria s Coribuory Pesio Scheme. Ieraioal Joural of Busiess Admiisraio. Vol. 3, No. 6, ISSN Khairuisa, Nyayu.D., Rohaei, Ooy., Permaasari, Yuria Model Perhiuga Premi Asurasi Jiwa Berjaga Secara Disri da Koiu. Prosidig Maemaia Semiar Peeliia Sivias Aademia Uisba. Kelliso, S.G The Theory of Ieres, Third Ediio. McGraw-Hill Ieraioal Ediio. Kleiow, T., Cairs, A Moraliy ada Smoig Prevalece: A Emirical Ivesigaio i Te develoed Couries. Briish Acuarial Joural. Vol 8, Issue 2, Kresawai, Edag S Premi Tuggal Bersih Asurasi Jiwa Berjaga dega Faor Peebusa. Prosidig Semiar Nasioal Maemaia da Pedidia Maemaia. ISBN: Lawless, J.L Saisical Models ad Mehods for Lifeimes Daa. New Yor: Joh Wiley ad Sos. Lodo, Dic Survival Models ad Their Esimaio Third Ediio. ACTEX, Wised, Coecicu. Lie, S., Yi, C., Zhao, X., Dai, H Sochasic Ieres Model Based o Comoud Poisso Process ad Alicaio i Acuarial Sciece. Research Aricle. Hidawi, Mahemaical Problems i Egieerig, Volume 207, Aricle ID Modi, A., Pael, M., Pael, K Credi Life Isurace for Home Loa Cusomers i Idia. Idia Sreams Research Joural. Volume 2, Issue., ISSN: Nuraei, Gia., Suarsih Peeraa Maemaia Pada Sisem Pembayara Disri da Koiu Asurasi Kemaia. Jural Maemaia. Vol.2 No.. Pura, Lucy E Peeua Premi Uu Polis Asurasi Bersama. Jural Maemaia UNAND. Vol 3 No. Hal. 5 22, ISSN: Seyoum, D., Degryse, J.M., Kifle, Y.G., Taye, A., Tadesse, M., Birlie, B., Babea, A., Aguirre, A.R., Duchaeau, L., Seybroec, N., 207. Ris Facor for Moraliy amog Adul HIV/ AIDS Paie followig Aireroviral Theray i Souhweser Ehioia: A Assesme hrough Survival Models. Ieraioal Joural of Evirome Research ad Public Healh. 4, 296. Suarmi., Chiera, B., Pradoo, J., 206. Low Birh Weigh ad Ris of Neoaal Moraliy i Idoesia. Healh Siece Joural of Idoesia. Vol. 7, No. 2 Tambua, Tulus The Imorace of Microfiace for Develome of MSMEs i ASEAN: Evidece from Idoesia. Joural of ASEAN Sudies 2 (204), 2, Teesa, C., Soes, A., Preso, S., 204. Facors Resosible for Moraliy Variaio i The Uied Saes: A Lae Variable Aalysis. Demograhic Research. Vol. 2, Aricle 2, Uami, A.H.B., Wuladari, Y., da Wuryadari, T., 202. Pegguaa Meode Projeced Ui Credi da Ery Age Normal Dalam Pembiayaa Pesiu. Jural Gausia Vol (). Wuladari, W.S., Sayahadewi, N., da Sulisyaigsih, E., 204. Premi Tuggal Bersih Uu Kora Asurasi Jiwa Seumur Hidu. Bulei Ilmiah Ma.Sa da Teraaya (Bimaser) Vol 03 ().

NILAI AKUMULASI ANUITAS AKHIR DENGAN ASUMSI DISTRIBUSI UNIFORM UNTUK m KALI PEMBAYARAN

NILAI AKUMULASI ANUITAS AKHIR DENGAN ASUMSI DISTRIBUSI UNIFORM UNTUK m KALI PEMBAYARAN NILAI AKUMULASI ANUITAS AKHIR DENGAN ASUMSI DISTRIBUSI UNIFORM UNTUK m KALI PEMBAYARAN Nomi Kelari *, Hasriai 2, Musraii 2 Mahasiswa Program S Maemaika 2 Dose Jurusa Maemaika Fakulas Maemaika da Ilmu Pegeahua

Lebih terperinci

PREMI ASURANSI JIWA BERJANGKA NAIK DENGAN MENGGUNAKAN HUKUM DE MOIVRE

PREMI ASURANSI JIWA BERJANGKA NAIK DENGAN MENGGUNAKAN HUKUM DE MOIVRE PREMI ASURANSI JIWA BERJANGKA NAIK DENGAN MENGGUNAKAN HUKUM DE MOIVRE Aoy Wijaya *, Hasriai, Musraii Mahasiswa Program S Maemaia Dose Jurusa Maemaia Faulas Maemaia da Ilmu Pegeahua Alam Uiversias Riau

Lebih terperinci

BAB III KAJIAN MATEMATIS DALAM ASURANSI JIWA. asuransi jiwa merupakan hasil proses dari berbagai kajian matematis yang telah

BAB III KAJIAN MATEMATIS DALAM ASURANSI JIWA. asuransi jiwa merupakan hasil proses dari berbagai kajian matematis yang telah BAB III KAJIAN MATEMATIS DALAM ASURANSI JIWA Nilai aa caaga saua yag harus imilii oleh seia erusahaa asurasi jiwa meruaa hasil roses ari berbagai ajia maemais yag elah ilaua, salah sauya berasara ilai

Lebih terperinci

CADANGAN PREMI TAHUNAN ASURANSI KESEHATAN PADA STATUS GABUNGAN

CADANGAN PREMI TAHUNAN ASURANSI KESEHATAN PADA STATUS GABUNGAN CADANGAN PREMI TAHUNAN ASURANSI KESEHATAN PADA STATUS GABUNGAN Aryo Guao *, Hasriai 2, Rola Pae 2 Mahasiswa Program S Maemaia 2 Dose Jurusa Maemaia Faulas Maemaia da Ilmu Pegeahua Alam Uiverias Riau Kampus

Lebih terperinci

PREMI ASURANSI JIWA CONTINGENT DENGAN HUKUM DE MOIVRE. Fakultas Matematika dan Ilmu Pengetahuan Alam Univeritas Riau Kampus Bina Widya Indonesia

PREMI ASURANSI JIWA CONTINGENT DENGAN HUKUM DE MOIVRE. Fakultas Matematika dan Ilmu Pengetahuan Alam Univeritas Riau Kampus Bina Widya Indonesia PREMI ASURANSI JIWA CONTINGENT DENGAN HUKUM DE MOIVRE Eli Trisiai Hasriai Rola Pae Mahasiswa Program S Maemaika Dose Jurusa Maemaika Fakulas Maemaika da Ilmu Pegeahua Alam Uierias Riau Kampus Bia Widya

Lebih terperinci

BAB II LANDASAN TEORI

BAB II LANDASAN TEORI BB II LNDSN TEORI 2 Moralias Moralias aau dalam asurasi lebih dieal dega ama abel iga emaia mempuyai peraa yag saga peig dalam meeua premi ersebu Dalam abel ii erulis seperaga fugsi-fugsi probabiliias

Lebih terperinci

T 22 Studi dan Implementasi Hill Cipher menggunakan binomial newton berbasis komputer

T 22 Studi dan Implementasi Hill Cipher menggunakan binomial newton berbasis komputer T 22 Sudi da Imlemeasi Hill Ciher megguaa biomial ewo berbasis omuer Rojali Jurusa Maemaia, Shool Of Shool of Comuer Siee Bius Uiversiy, Jaara, Idoesia 48 email: rojali@bius.edu Absra Algorima Hill Ciher

Lebih terperinci

SOLUSI PERSAMAAN DIFERENSIAL BOLTZMANN LINEAR. Agus Sugandha

SOLUSI PERSAMAAN DIFERENSIAL BOLTZMANN LINEAR. Agus Sugandha JMP : Volume Nomor 2, Oober 2009 SOUSI PERSAMAAN DIFERENSIA BOTZMANN INEAR Agus Sugadha Faulas Sais da Tei, Uiversias Jederal Soedirma Purwoero, Idoesia Email : agussugadha@ymail.com ABSTRACT. I his research,

Lebih terperinci

PREMI TAHUNAN ASURANSI JIWA BERJANGKA DENGAN HUKUM DE MOIVRE UNTUK STATUS GABUNGAN

PREMI TAHUNAN ASURANSI JIWA BERJANGKA DENGAN HUKUM DE MOIVRE UNTUK STATUS GABUNGAN PREMI TAHUNAN ASURANSI JIWA BERJANGKA DENGAN HUKUM DE MOIVRE UNTUK STATUS GABUNGAN Nurma Harisa * Johaes Kho 2 Aziskha 2 Mahasiswa Program S Maemaika 2 Dose Jurusa Maemaika Fakulas Maemaika a Ilmu Pegeahua

Lebih terperinci

Sifat-sifat Fungsi Karakteristik dari Sebaran Geometrik

Sifat-sifat Fungsi Karakteristik dari Sebaran Geometrik Sifat-sifat Fugsi Karateristi dari Sebara Geometri Dodi Deviato Jurusa Matematia, Faultas MIPA, Uiversitas Adalas Kamus Limau Mais, Padag 563, Sumatera Barat, Idoesia Abstra Fugsi arateristi dari suatu

Lebih terperinci

PROSIDING ISSN:

PROSIDING ISSN: PROSIDING ISSN: 5-656 OPTIMISASI BERKENDALA MENGGUNAKAN METODE GRADIEN TERPROYEKSI Nida Sri Uami Uiversias Muhammadiyah Suraara idaruwiyai@gmailcom ABSTRAK Dalam ulisa ii dibahas eag meode gradie erproyesi

Lebih terperinci

KRITERIA INVESTASI DEPARTEMEN AGRIBISNIS FEM - IPB

KRITERIA INVESTASI DEPARTEMEN AGRIBISNIS FEM - IPB KRITERIA INVESTASI DEPARTEMEN AGRIBISNIS FEM - IPB Sudi kelayaka bisis pada dasarya berujua uuk meeuka kelayaka bisis berdasarka krieria ivesasi Krieria ersebu diaaraya adalah ; 1. Nilai bersih kii (Ne

Lebih terperinci

CADANGAN PREMI DENGAN METODE CANADIAN PADA ASURANSI JIWA BERJANGKA

CADANGAN PREMI DENGAN METODE CANADIAN PADA ASURANSI JIWA BERJANGKA CDNGN REMI DENGN METODE CNDIN D SURNSI JIW BERJNGK Ike Ruliysmawai Koiruisa, Hasriai 2, Hariso 2 Maasiswa rogram S Maemaika 2 Dose Jurusa Maemaika Fakulas Maemaika da Ilmu egeaua lam Uierias Riau Kamus

Lebih terperinci

Eksistensi Solusi Persamaan Lyapunov pada Sistem Linear Waktu Diskrit atas Ring Komutatif

Eksistensi Solusi Persamaan Lyapunov pada Sistem Linear Waktu Diskrit atas Ring Komutatif Prosidig SI MaNIs (Semiar Nasioal Iegrasi Maemaia da Nilai Islami) Vol1, No1, Juli 2017, Hal 306-311 p-issn: 2580-4596; e-issn: 2580-460X Halama 306 Esisesi Solusi Persamaa Lyapuov pada Sisem Liear Wau

Lebih terperinci

PENENTUAN NILAI ANUITAS JIWA SEUMUR HIDUP MENGGUNAKAN DISTRIBUSI GOMPERTZ

PENENTUAN NILAI ANUITAS JIWA SEUMUR HIDUP MENGGUNAKAN DISTRIBUSI GOMPERTZ Bulei Ilmiah Ma. Sa. da Terapaya (Bimaser) Volume 05, No. 2 (206), hal 79-86 PENENTUAN NILAI ANUITAS JIWA SEUMUR HIDUP MENGGUNAKAN DISTRIBUSI GOMPERTZ Sii Faimah, Neva Sayahadewi, Shaika Marha INTISARI

Lebih terperinci

Gambar 3.1Single Channel Multiple Phase

Gambar 3.1Single Channel Multiple Phase BAB III MODEL ANTRIAN PADA PEMBUATAN SIM C. Sigle Chael Multiple Phase Sistem atria sigle chael multiple phase merupaa sistem atria dimaa pelagga yag tiba, dapat memasui sistem dega megatri di tempat yag

Lebih terperinci

CADANGAN FULL PRELIMINARY TERM ASURANSI DWIGUNA DENGAN HUKUM DE MOIVRE

CADANGAN FULL PRELIMINARY TERM ASURANSI DWIGUNA DENGAN HUKUM DE MOIVRE CADANGAN ULL PRELIMINARY TERM ASURANSI DWIGUNA DENGAN HUKUM DE MOIRE Sherly Mya aradilla *, Hasriai 2, Tmpal P Nababa 2 Mahasiswa Program S Maemaia 2 Dose Jrsa Maemaia alas Maemaia da Ilm Pegeaha Alam

Lebih terperinci

BAB 3 PENYELESAIAN PERSAMAAN DIFFERENSIAL BIASA

BAB 3 PENYELESAIAN PERSAMAAN DIFFERENSIAL BIASA BAB PENYELESAIAN PERSAMAAN DIFFERENSIAL BIASA Meode Euler Meode Euler adala Meode ampira palig sederaa uu meelesaia masala ilai awal: ( Biasaa diasumsia bawa peelesaia ( dicari pada ierval erbaas ag dieaui

Lebih terperinci

CADANGAN PROSPEKTIF ASURANSI JIWA BERJANGKA DENGAN HUKUM DE MOIVRE

CADANGAN PROSPEKTIF ASURANSI JIWA BERJANGKA DENGAN HUKUM DE MOIVRE CDNGN POSPEKTIF SUNSI JIW BEJNGK DENGN HUKUM DE MOIVE Dii amaai *, Johaes Kho 2, ziskha 2 Mahasiswa Program S Maemaika 2 Dose Jurusa Maemaika Fakulas Maemaika a Ilmu Pegeahua lam Uiersias iau Kampus Bia

Lebih terperinci

E-Jurnal Matematika is one of the electronic journal at Udayana University, as a medium of communication

E-Jurnal Matematika is one of the electronic journal at Udayana University, as a medium of communication i k e k e r e a o k o b a g u s b e r i a b o l a e r k i i a o b A e k a K r e a s i R e s e M a s a k a I d o e s i a r e s e m a s a k a m e g h i l a g k a j e r a w a v i l l a d i u c a k r e c e

Lebih terperinci

JOINT LIFE DALAM ASURANSI JIWA BERJANGKA Dini Hidayati, Dewi Anggraini, Dewi Sri Susanti

JOINT LIFE DALAM ASURANSI JIWA BERJANGKA Dini Hidayati, Dewi Anggraini, Dewi Sri Susanti Jura Maemaika Muri da Teraa εsio Vo9 No (5) Ha - JOINT LIFE DALAM ASURANSI JIWA BERJANGKA Dii Hidayai, Dewi Aggraii, Dewi Sri Susai Program Sudi Maemaika FMIPA Uiversias Lambug Magkura J Jed A Yai km 6

Lebih terperinci

APPLICATION OF VASICEK S RATE INTEREST MODEL IN TERM INSURANCE PREMIUMS CALCULATION. Abstract. Sudianto Manullang

APPLICATION OF VASICEK S RATE INTEREST MODEL IN TERM INSURANCE PREMIUMS CALCULATION. Abstract. Sudianto Manullang APPLICATION OF VASICEK S RATE INTEREST MODEL IN TERM INSURANCE PREMIUMS CALCULATION Absrac Sudiao Maullag Facor of ieres rae ad moraliy is former pricipal compoes o ge premium of erm isurace. Vasicek's

Lebih terperinci

BAB 2 LANDASAN TEORI

BAB 2 LANDASAN TEORI BAB 2 LANDASAN TEORI 2.1 robabilias 2.1.1 Definisi robabilias adalah kemungkinan yang daa erjadi dalam suau erisiwa erenu. Definisi robabilias daa diliha dari iga macam endekaan, yaiu endekaan klasik,

Lebih terperinci

ANALISIS INVESTASI PENAMBANGAN PASIR DAN BATU DITINJAU DARI SEGI TEKNIS DAN BIAYA

ANALISIS INVESTASI PENAMBANGAN PASIR DAN BATU DITINJAU DARI SEGI TEKNIS DAN BIAYA ANALISIS INVESTASI PENAMBANGAN PASIR DAN BATU DITINJAU DARI SEGI TEKNIS DAN BIAYA Laar Belakag Masalah Semaki berambah pesaya pembagua dibidag kosruksi maka meyebabka meigka pula kebuuha aka meerial-maerial

Lebih terperinci

CADANGAN PREMI ASURANSI PENSIUN UNTUK PENSIUN NORMAL PADA STATUS HIDUP GABUNGAN

CADANGAN PREMI ASURANSI PENSIUN UNTUK PENSIUN NORMAL PADA STATUS HIDUP GABUNGAN CAAGA PREMI ASURASI PESIU UTUK PESIU ORMAL PAA STATUS HIUP GABUGA esi oiasari Silaban *, Hasriai, Musraini Mahasiswa Program S Maemaika osen Jurusan Maemaika Fakulas Maemaika dan Ilmu Pengeahuan Alam Universias

Lebih terperinci

BAB II TINJAUAN PUSTAKA

BAB II TINJAUAN PUSTAKA ADLN - Perusaaa Uiversias Airlagga BAB II TINJAUAN PUSTAKA. Kose Daa Time Series Time Series meuru Aswi da Suara (6) meruaa seragaia daa egamaa yag erjadi berdasara ides wau secara berurua dega ierval

Lebih terperinci

Aplikasi Sistem Orthonormal Di Ruang Hilbert Pada Deret Fourier

Aplikasi Sistem Orthonormal Di Ruang Hilbert Pada Deret Fourier Apliasi Sistem Orthoormal Di Ruag Hilbert Pada Deret Fourier A 7 Fitriaa Yuli S. FMIPA UNY Abstra Ruag hilbert aa dibahas pada papper ii. Apliasi system orthoormal aa diaji da aa diapliasia pada ruahg

Lebih terperinci

BAB V METODE PENELITIAN

BAB V METODE PENELITIAN 31 BAB V METODE PENELITIAN 5.1 Lokasi da Waku Peeliia Peeliia ii dilaksaaka di Kecamaa Sukaagara, Kabupae Ciajur. Pemiliha lokasi peeliia dilakuka secara segaja (purposive samplig) dega memperimbagka aspek

Lebih terperinci

III. METODE KAJIAN 1. Lokasi dan Waktu 2. Metode Pengumpulan Data

III. METODE KAJIAN 1. Lokasi dan Waktu 2. Metode Pengumpulan Data III. METODE KAJIAN 1. Lokasi da Waku Lokasi kajia berempa uuk kelompok dilaksaaka di kelompok peeraka sapi di Bagka Tegah, Provisi Bagka Beliug, da Kelompok Peeraka Sapi di Cisarua, Bogor, Provisi Jawa

Lebih terperinci

BAB 2 LANDASAN TEORI. pada masa mendatang. Peramalan penjualan adalah peramalan yang mengkaitkan berbagai

BAB 2 LANDASAN TEORI. pada masa mendatang. Peramalan penjualan adalah peramalan yang mengkaitkan berbagai BAB 2 LANDASAN TEORI 2.1 Pegeria Peramala (orecasig) Peramala (orecasig) adalah suau kegiaa yag memperkiraka apa yag aka erjadi pada masa medaag. Peramala pejuala adalah peramala yag megkaika berbagai

Lebih terperinci

BAGIAN 2 TOPIK 5. andhysetiawan

BAGIAN 2 TOPIK 5. andhysetiawan BAGIAN OIK 5 adhyseiawa Isi Maeri Modulasi Aliudo AM Modulasi Frekuesi FM adhyseiawa MODULASI AMLIUDO DAN MODULASI ANGULAR SUDU Modulasi roses erubaha karakerisik aau besara gelobag ebawa, euru ola gelobag

Lebih terperinci

PENERAPAN HUKUM DE MOIVRE PADA METODE NEW JERSEY DALAM PENENTUAN NILAI CADANGAN ASURANSI JIWA DWIGUNA SKRIPSI OLEH VANY LINDA FIBRIANTI NIM.

PENERAPAN HUKUM DE MOIVRE PADA METODE NEW JERSEY DALAM PENENTUAN NILAI CADANGAN ASURANSI JIWA DWIGUNA SKRIPSI OLEH VANY LINDA FIBRIANTI NIM. PENERAPAN HUKUM DE MOIVRE PADA METODE NEW ERSEY DALAM PENENTUAN NILAI CADANGAN ASURANSI IWA DWIGUNA SKRIPSI OLEH VANY LINDA FIBRIANTI NIM. 260054 URUSAN MATEMATIKA FAKULTAS SAINS DAN TEKNOLOGI UNIVERSITAS

Lebih terperinci

TEOREMA CAYLEY-HAMILTON SEBAGAI SALAH SATU METODE DALAM PENGHITUNGAN FUNGSI MATRIKS

TEOREMA CAYLEY-HAMILTON SEBAGAI SALAH SATU METODE DALAM PENGHITUNGAN FUNGSI MATRIKS Jural Matematia Vol.6 No. November 6 [ 5 : ] TEOREMA CAYLEY-HAMILTON SEBAGAI SALAH SATU METODE DALAM PENGHITUNGAN FUNGSI MATRIKS Ooy Rohaei Jurusa Matematia, UNISBA, Jala Tamasari No, Badug,6, Idoesia

Lebih terperinci

Bilangan Stirling dan Hubungannya dengan Beberapa Konsep Matematika

Bilangan Stirling dan Hubungannya dengan Beberapa Konsep Matematika Vol. 10, No. 2, 102-113, Jauari 2014 Bilaga Sirlig da Hubugaya dega Beberapa Kosep Maemaia Fifi Asui 1, Loey Haryao 2 da Hasmawai Basir 3 Absra Dalam ulisa ii dibahas aalogi, euivalesi da eeraia aara bilaga-bilaga

Lebih terperinci

3. Integral (3) (Integral Tentu)

3. Integral (3) (Integral Tentu) Darublic www.darublic.com. Itegral () (Itegral Tetu).. Luas Sebagai Suatu Itegral. Itegral Tetu Itegral tetu meruaa itegral ag batas-batas itegrasia jelas. Kose dasar dari itegral tertetu adalah luas bidag

Lebih terperinci

(A.4) PENENTUAN CADANGAN DISESUAIKAN MELALUI METODE ILLINOIS PADA PRODUK ASURANSI DWIGUNA BERPASANGAN

(A.4) PENENTUAN CADANGAN DISESUAIKAN MELALUI METODE ILLINOIS PADA PRODUK ASURANSI DWIGUNA BERPASANGAN Prosidig Semiar Nasioal Statistika Uiversitas Padjadjara, 3 November 2 (A.4) PENENTUAN CADANGAN DSESUAKAN MELALU METODE LLNOS PADA PRODUK ASURANS DWGUNA BERPASANGAN Suhartii, Lieda Noviyati, Achmad Zabar

Lebih terperinci

Representasi sinyal dalam impuls

Representasi sinyal dalam impuls Represetasi siyal dalam impuls Represetasi siyal dalam impuls adalah siyal yag diyataa sebagai fugsi dari impuls atau sebagai umpula dari impuls-impuls. Sembarag siyal disret dapat diyataa sebagai pejumlaha

Lebih terperinci

BAB II LANDASAN TEORI. gamma, fungsi likelihood, dan uji rasio likelihood. Misalkan dilakukan percobaan acak dengan ruang sampel C.

BAB II LANDASAN TEORI. gamma, fungsi likelihood, dan uji rasio likelihood. Misalkan dilakukan percobaan acak dengan ruang sampel C. BAB II LANDASAN TEORI Pada bab ii aa dibahas teori teori yag meduug metode upper level set sca statistics, atara lai peubah aca, distribusi gamma, fugsi gamma, fugsi lielihood, da uji rasio lielihood.

Lebih terperinci

BAB 2 LANDASAN TEORI. Peramalan adalah kegiatan untuk memperkirakan apa yang akan terjadi di masa yang

BAB 2 LANDASAN TEORI. Peramalan adalah kegiatan untuk memperkirakan apa yang akan terjadi di masa yang BAB 2 LANDASAN EORI 2.1 Pegeria Peramala Peramala adalah kegiaa uuk memperkiraka apa yag aka erjadi di masa yag aka daag. Sedagka ramala adalah suau siuasi aau kodisi yag diperkiraka aka erjadi pada masa

Lebih terperinci

METODE PENELITIAN. Lokasi dan Waktu Penelitian. sampai dengan April 2008, di DAS Waeruhu, yang secara administratif terletak di

METODE PENELITIAN. Lokasi dan Waktu Penelitian. sampai dengan April 2008, di DAS Waeruhu, yang secara administratif terletak di 8 METODE PENELITIAN Lokasi da Waku Peeliia Peeliia ii dilaksaaka selama 3 bula, erhiug sejak bula Februari sampai dega April 2008, di DAS Waeruhu, yag secara admiisraif erleak di wilayah Kecamaa Sirimau,

Lebih terperinci

METODE TRANSFORMASI ELZAKI DALAM MENYELESAIKAN PERSAMAAN DIFERENSIAL BIASA LINEAR ORDE-N DENGAN KOEFISIEN KONSTANTA. Mahasiswa Program S1 Matematika 2

METODE TRANSFORMASI ELZAKI DALAM MENYELESAIKAN PERSAMAAN DIFERENSIAL BIASA LINEAR ORDE-N DENGAN KOEFISIEN KONSTANTA. Mahasiswa Program S1 Matematika 2 METODE TRANSFORMASI ELZAKI DALAM MENYELESAIKAN PERSAMAAN DIFERENSIAL BIASA LINEAR ORDE-N DENGAN KOEFISIEN KONSTANTA Roki Nuari *, Aziskha, Edag Lily Mahasiswa Program S Maemaika Dose Jurusa Maemaika Fakulas

Lebih terperinci

MENGUJI KEMAKNAAN SAMPEL TUNGGAL

MENGUJI KEMAKNAAN SAMPEL TUNGGAL MENGUJI KEMAKNAAN SAMPEL TUNGGAL 1.1 Uji Biomial 1. Uji esesuaia Chi Kuadrat 1.3 Uji Kesesuaia K-S 1.4 Uji Ideedesi Chi Kuadrat 1.5 Uji Pasti Fisher UJI BINOMIAL Meruaa uji roorsi dalam suatu oulasi Poulasi

Lebih terperinci

MENENTUKAN PREMI TAHUNAN UNTUK TIGA ORANG PADA ASURANSI JIWA HIDUP GABUNGAN (JOINT LIFE)

MENENTUKAN PREMI TAHUNAN UNTUK TIGA ORANG PADA ASURANSI JIWA HIDUP GABUNGAN (JOINT LIFE) E-Jural Maeaika Vol. 4 (4), Noveber 05,. 95-00 ISSN: 303-75 MENENTUKN PEMI THUNN UNTUK TIG ONG PD SUNSI JIW HIDUP GBUNGN (JOINT LIFE) Tri Yaa Bhuaa, I Noa Widaa, Luh Puu Ida Harii 3 Jurusa Maeaika, Fakulas

Lebih terperinci

BAB 3 METODE PENELITIAN

BAB 3 METODE PENELITIAN BAB 3 METODE PENELITIAN 3 Meode Pegumpula Daa 3 Jeis Daa Pada peeliia ii aka megguaka jeis daa yag bersifa kuaiaif Daa kuaiaif adalah daa yag berbeuk agka / omial Dalam peeliia ii aka megguaka daa pejuala

Lebih terperinci

Cara uji butiran agregat kasar berbentuk pipih, lonjong, atau pipih dan lonjong

Cara uji butiran agregat kasar berbentuk pipih, lonjong, atau pipih dan lonjong Cara uji buira agrega kasar berbeuk iih, lojog, aau iih da lojog RSNI T-0-005 Ruag ligku Sadar ii meeaka kaidah da aa cara eeua ersease dari buira agrega kasar berbeuk iih, lojog, aau iih da lojog. Pegujia

Lebih terperinci

B A B III METODE PENELITIAN. Objek penelitian dalam penelitian ini adalah menganalisis perbandingan

B A B III METODE PENELITIAN. Objek penelitian dalam penelitian ini adalah menganalisis perbandingan 30 B A B III METODE PENELITIAN 3. Peeapa Lokai da Waku Peeliia Objek peeliia dalam peeliia ii adalah megaalii perbadiga harga jual produk melalui pedekaa arge pricig dega co-plu pricig pada oko kue yag

Lebih terperinci

Sistim Komunikasi 1. Pertemuan 5 Konversi Analog ke Digital

Sistim Komunikasi 1. Pertemuan 5 Konversi Analog ke Digital isim Komuikasi 1 Peremua 5 Koversi Aalog ke Digial Murik Alayrus Tekik Elekro Fakulas Tekik, UMB murikalayrus@yahoo.com 1 Base Ba Moulaio Paa bagia sebelum kia meapaka siyal koiyu erhaap waku, misalyasiyalm(),

Lebih terperinci

PENDAHULUAN TINJAUAN PUSTAKA

PENDAHULUAN TINJAUAN PUSTAKA PENDAHULUAN Laar Belaag Pasar saham meruaa salah sau ema aleraif ivesasi yag elah berembag cuu esa di Idoesia. Saham dieal memilii araerisi high ris-high reur. Ariya saham meruaa sura berharga yag memberia

Lebih terperinci

Rumus-rumus yang Digunakan

Rumus-rumus yang Digunakan Saisika Uipa Surabaya 4. Sampel Tuggal = Rumus-rumus yag Diguaka s..... Sampel berkorelasi D D N N N...... 3. Sampel Bebas a. Uuk varias sama... 3 aau x x s g... 4 b. Sampel Heeroge Guaka Uji Corha - Cox

Lebih terperinci

x x x1 x x,..., 2 x, 1

x x x1 x x,..., 2 x, 1 0.4 Variasi Kaoi amel Da Korelasi Kaoi amel amel aca dari observasi ada masig-masig variabel dari ( + q) variabel (), () daat digabuga edalam (( + q) ) data matris,,..., dimaa (0-5) Adau vetor rata-rata

Lebih terperinci

MASALAH DAN ALTERNATIF JAWABAN DALAM MATEMATIKA KOMBINATORIK. Masalah 1 Terdapat berapa carakah kita dapat memilih 2 baju dari 20 baju yang tersedia?

MASALAH DAN ALTERNATIF JAWABAN DALAM MATEMATIKA KOMBINATORIK. Masalah 1 Terdapat berapa carakah kita dapat memilih 2 baju dari 20 baju yang tersedia? Kartia Yuliati, SPd, MSi MASALAH DAN ALTERNATIF JAWABAN DALAM MATEMATIKA KOMBINATORIK Masalah Terdapat berapa caraah ita dapat memilih baju dari 0 baju yag tersedia? Cara Misala baju diberi omor dari sampai

Lebih terperinci

JMP : Volume 1 Nomor 1, April 2009 UJI LINEARITAS BERDASARKAN ESTIMASI MEAN DAN VARIANSI BERSYARAT UNTUK PROSES RUNTUN WAKTU

JMP : Volume 1 Nomor 1, April 2009 UJI LINEARITAS BERDASARKAN ESTIMASI MEAN DAN VARIANSI BERSYARAT UNTUK PROSES RUNTUN WAKTU JMP : Volume Nomor, April 009 UJI LINEARITAS BERDASARKAN ESTIMASI MEAN DAN VARIANSI BERSYARAT UNTUK PROSES RUNTUN WAKTU Supriyao Program Sudi Maemaia, Faulas Sais da Tei Uiversias Jederal Soedirma, Purwoero

Lebih terperinci

UNIVERSITAS INDONESIA DISTRIBUSI BANYAK SINGGAH DARI SUATU RANDOM WALK DAN UJI KERANDOMAN SKRIPSI RANTI NUGRAHENI

UNIVERSITAS INDONESIA DISTRIBUSI BANYAK SINGGAH DARI SUATU RANDOM WALK DAN UJI KERANDOMAN SKRIPSI RANTI NUGRAHENI UNIVERSITAS INDONESIA DISTRIBUSI BANYAK SINGGAH DARI SUATU RANDOM WALK DAN UJI KERANDOMAN SKRIPSI RANTI NUGRAHENI 35475 FAKULTAS MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN ALAM PROGRAM STUDI SARJANA MATEMATIKA DEPOK

Lebih terperinci

PEMODELAN DATA DERET WAKTU DENGAN AUTOREGRESSIVE INTEGRATED MOVING AVERAGE DAN LOGISTIC SMOOTHING TRANSITION AUTOREGRESSIVE

PEMODELAN DATA DERET WAKTU DENGAN AUTOREGRESSIVE INTEGRATED MOVING AVERAGE DAN LOGISTIC SMOOTHING TRANSITION AUTOREGRESSIVE Pemodela Daa Dere Wau Dega Auoregressive Iegraed Movig Average Da Logisic Smoohig Trasiio Auoregressive Gusi Ayu Made Ara Puri, Ni Puu Nai Hedayai, Maulida Nurhidayai PEMODELAN DATA DERET WAKTU DENGAN

Lebih terperinci

PERAMALAN RUNTUN WAKTU MUSIMAN DENGAN MENGGUNAKAN METODE WAVELET. Elfa Rafulta. STKIP YDB Lubuk Alung ABSTRACT

PERAMALAN RUNTUN WAKTU MUSIMAN DENGAN MENGGUNAKAN METODE WAVELET. Elfa Rafulta. STKIP YDB Lubuk Alung ABSTRACT PERAMALAN RUNTUN WAKTU MUSIMAN DENGAN MENGGUNAKAN METODE WAELET Elfa Rafula STKIP YDB Lubu Alug ABSTRACT Forecasig is oe of impora higs i maig decisio. Forecasig s par had covered o may fields, such as

Lebih terperinci

Mengkaji Perbedaan Diagonalisasi Matriks Atas Field dan Matriks Atas Ring Komutatif

Mengkaji Perbedaan Diagonalisasi Matriks Atas Field dan Matriks Atas Ring Komutatif Megaji Perbedaa Diagoalisasi Matris Atas Field da Matris Atas Rig Komutatif Teorema : Jia A adalah matris x maa eryataa eryataa beriut eivale satu sama lai : a A daat didiagoalisasi b A memuyai vetor eige

Lebih terperinci

BAB V ANALISA HASIL. Untuk mendapatkan jenis peramalan yang dinginkan terdapat banyak

BAB V ANALISA HASIL. Untuk mendapatkan jenis peramalan yang dinginkan terdapat banyak BB V NLIS HSIL 5.1 Ukura kurasi Hasil Peramala Uuk medapaka jeis peramala yag digika erdapa bayak parameer-parameer yag dapa diguaka. Seperi yag elah diuraika pada ladasa eori, parameer-parameer ersebu

Lebih terperinci

Analisis Reliabilitas Transformator (Trafo) di PT. PLN APJ Surabaya Barat dengan Pendekatan Bayesian Mixture

Analisis Reliabilitas Transformator (Trafo) di PT. PLN APJ Surabaya Barat dengan Pendekatan Bayesian Mixture JURNAL SAINS DAN SENI POMITS Vol. 3, No.2, (2014) 2337-3520 (2301-928X Pri) D-85 Aalisis Reliabilias Trasformaor (Trafo) di PT. PLN APJ Surabaya Bara dega Pedeaa Bayesia Mixure Zaiiyah H. Paramia, Nur

Lebih terperinci

CADANGAN ZILLMER STATUS HIDUP GABUNGAN DENGAN ASUMSI BALDUCCI

CADANGAN ZILLMER STATUS HIDUP GABUNGAN DENGAN ASUMSI BALDUCCI CADANGAN ZILLMER STATUS HIDU GABUNGAN DENGAN ASUMSI BALDUCCI Riz Meica Uai * Hasriai Azisa Maasiswa rogra S Maeaia Dose Jurusa Maeaia Faulas Maeaia a Ilu egeaua Ala Uiersias Riau Kaus Bia Wia 893 Ioesia

Lebih terperinci

BAB 1 PENDAHULUAN 1.1 LATAR BELAKANG 1.2 TUJUAN

BAB 1 PENDAHULUAN 1.1 LATAR BELAKANG 1.2 TUJUAN BAB PENDAHUUAN. ATAR BEAKANG Seringali ara enelii aau saisiawan melauan enganalisaan erhada suau eadaan/masalah dimana eadaan yang dihadai adalah besarnya jumlah variabel samel yang diamai. Unu iu erlu

Lebih terperinci

PERHITUNGAN PREMI ASURANSI JIWA DWIGUNA PASUTRI SEBAGAI PENERAPAN PEMBELAJARAN MATEMATIKA EKONOMI

PERHITUNGAN PREMI ASURANSI JIWA DWIGUNA PASUTRI SEBAGAI PENERAPAN PEMBELAJARAN MATEMATIKA EKONOMI Perhiungan Premi Asuransi Jiwa Dwiguna... PERHITUNGAN PREMI ASURANSI JIWA DWIGUNA PASUTRI SEBAGAI PENERAPAN PEMBELAJARAN MATEMATIKA EKONOMI Irma Fauziah Dosen Maemaika FST Universias Islam Negeri Syarif

Lebih terperinci

MAKALAH TEOREMA BINOMIAL

MAKALAH TEOREMA BINOMIAL MAKALAH TEOREMA BINOMIAL Disusu utu memeuhi tugas mata uliah Matematia Disrit Dose Pegampu : Dr. Isaii Rosyida, S.Si, M.Si Rombel B Kelompo 2 1. Wihdati Martalya (0401516006) 2. Betha Kuria S. (0401516012)

Lebih terperinci

BAB II KAJIAN PUSTAKA. dalam waktu (Hanke&Winchern, 2005: 58). Metode time series adalah metode

BAB II KAJIAN PUSTAKA. dalam waktu (Hanke&Winchern, 2005: 58). Metode time series adalah metode BAB II KAJIAN PUSTAKA A. Time Series Time series aau ruu wau adalah himpua observasi daa eruru dalam wau (Hae&Wicher, 005: 58). Meode ime series adalah meode peramala dega megguaa aalisa pola hubuga aara

Lebih terperinci

MACAM-MACAM TEKNIK MEMBILANG

MACAM-MACAM TEKNIK MEMBILANG 0 MACAM-MACAM TEKNIK MEMBILANG ATURAN PERKALIAN Beriut ii diberia sebuah dalil tetag peetua baya susua yag palig sederhaa dalam suatu permasalaha yag beraita dega peluag. Dalil 2.1: ATURAN PERKALIAN SECARA

Lebih terperinci

BENTUK KANONIK JORDAN DALAM MENYELESAIKAN SISTEM PERSAMAAN DIFERENSIAL LINEAR

BENTUK KANONIK JORDAN DALAM MENYELESAIKAN SISTEM PERSAMAAN DIFERENSIAL LINEAR Bulei Ilmia Ma. Sa. da Teraaa (Bimaser) Volume 6, No. 0(07), al 8. BENTUK KANONIK JORDAN DALAM MENYELESAIKAN SISTEM PERSAMAAN DIFERENSIAL LINEAR Umi Salma, Mariaul Kifia, Frasiskus Fra INTISARI Beuk kaoik

Lebih terperinci

PENDAHULUAN INTERVAL KEPERCAYAAN PENAKSIRAN TITIK PENAKSIRAN INTERVAL 5/14/2012 KANIA EVITA DEWI

PENDAHULUAN INTERVAL KEPERCAYAAN PENAKSIRAN TITIK PENAKSIRAN INTERVAL 5/14/2012 KANIA EVITA DEWI 5/4/0 INTERVAL KEPERCAYAAN Poulai θ= μ,, π PENDAHULUAN amlig amel θˆ=,, KANIA EVITA DEWI Peakira arameer ada cara:. Peakira iik. Peakira ierval aau ierval keercayaa PENAKSIRAN TITIK Peakira iik -> Jika

Lebih terperinci

MENENTUKAN PELUANG RUIN DENGAN METODE KOMBINASI EKSPONENSIAL

MENENTUKAN PELUANG RUIN DENGAN METODE KOMBINASI EKSPONENSIAL MENENTUKAN PELUANG RUIN DENGAN METODE KOMBINASI EKSPONENSIAL Karmila 1*, Hasriati 2, Haposa Sirait 2 1 Mahasiswa Program S1 Matematika 2 Dose Jurusa Matematika Fakultas Matematika da Ilmu Pegetahua Alam

Lebih terperinci

Deret Positif. Dengan demikian, S = 1: Kemudian untuk deret lain, misalkan L = : Maka

Deret Positif. Dengan demikian, S = 1: Kemudian untuk deret lain, misalkan L = : Maka oi eswa (fmipa-itb) Deret Positif Deret (ta berhigga) adalah ugapa berbetu a + a + a 3 + a 4 + dega a i disebut suu. Pejumlaha ii berbeda dega pejumlaha dua, tiga, atau berhigga bilaga. Maa, ita perlu

Lebih terperinci

BAB 6 NOTASI SIGMA, BARISAN DAN DERET

BAB 6 NOTASI SIGMA, BARISAN DAN DERET BAB 6 NOTASI SIGMA, BARISAN DAN DERET A RINGKASAN MATERI. Notasi Sigma Diberia suatu barisa bilaga, a, a,..., a. Lambag deret tersebut, yaitu: a = a + a +... + a a meyataa jumlah suu pertama barisa Sifat-sifat

Lebih terperinci

PENGUJIAN HIPOTESIS. Hipotesis Statistik : pernyataan atau dugaan mengenai satu atau lebih populasi.

PENGUJIAN HIPOTESIS. Hipotesis Statistik : pernyataan atau dugaan mengenai satu atau lebih populasi. . Pedahulua PENGUJIAN HIPOTESIS Hipoesis Saisik : peryaaa aau dugaa megeai sau aau lebih populasi. Pegujia hipoesis berhubuga dega peerimaa aau peolaka suau hipoesis. Kebeara (bear aau salahya) suau hipoesis

Lebih terperinci

CATATAN KULIAH #12&13 Bunga Majemuk

CATATAN KULIAH #12&13 Bunga Majemuk CATATAN KULIAH #12&13 Buga Majemuk 10.1 Pedahulua Pada pembahasa sebelumya diasumsika bahwa P atau ilai pokok pembayara tidak megalami perubaha dari awal higga akhir sehigga ilai buga selalu dihitug dari

Lebih terperinci

CONTOH SOAL DAN PENYELESAIANNYA

CONTOH SOAL DAN PENYELESAIANNYA ONTOH SOL DN PENYELESINNY SOL #: Reasi aara eile bromida da alium iodida: H 4 Br + KI H 4 + KBr + KI berorde sau erhadap masig-masig reaaya. Beriu ii adalah daa-daa percobaa yag dilagsuga dalam reaor bach

Lebih terperinci

Manajemen Keuangan. Idik Sodikin,SE,MBA,MM EVALUASI UNTUK MENENTUKAN KEPUTUSAN INVESTASI. Modul ke: 06Fakultas EKONOMI DAN BISNIS

Manajemen Keuangan. Idik Sodikin,SE,MBA,MM EVALUASI UNTUK MENENTUKAN KEPUTUSAN INVESTASI. Modul ke: 06Fakultas EKONOMI DAN BISNIS Modul ke: 06Fakulas EKONOMI DAN BISNIS EVALUASI UNTUK MENENTUKAN KEPUTUSAN INVESTASI Program Sudi Akuasi Idik Sodiki,SE,MBA,MM Krieria Kepuusa Ivesasi aau Pegaggara Modal o Beberapa krieria yag aka diperguaka

Lebih terperinci

Model Antrian Multi Layanan

Model Antrian Multi Layanan Jural Gradie Vol. No. Juli : 8- Model Atria Multi Layaa Sisa Yosmar Jurusa Matematia, Faultas Matematia da Ilmu egetahua Alam, Uiversitas Begulu, Idoesia Diterima 9 April; Disetujui 8 Jui Abstra - Salah

Lebih terperinci

ANUITAS DUE PADA STATUS HIDUP PERORANGAN BERDASARKAN FORMULA WOOLHOUSE

ANUITAS DUE PADA STATUS HIDUP PERORANGAN BERDASARKAN FORMULA WOOLHOUSE 2 ANUITAS DUE PADA STATUS HIDUP PERORANGAN BERDASARKAN FORMULA WOOLHOUSE Sri Purwati 1, Johaes Kho 2, Aziskha 2 1 Mahasiswa Program S1 Matematika FMIPA Uiversitas Riau email : srii_purwatii@yahoo.co.id

Lebih terperinci

Modul 1 Modul 2 Modul 3 Modul 4 Modul 5 Modul 6

Modul 1 Modul 2 Modul 3 Modul 4 Modul 5 Modul 6 i B Tijaua Mata Kuliah uku Materi Pokok (BMP) Matematika Aktuaria ii disampaiika dalam sembila modul (pokok bahasa) yag diorgaisasika sebagai berikut. Modul 1. Probabilitas Modul 2. Teori Buga Modul 3.

Lebih terperinci

Perluasan Uji Kruskal Wallis untuk Data Multivariat

Perluasan Uji Kruskal Wallis untuk Data Multivariat Statistia, Vol. No., Mei Perluasa Uji Krusal Wallis utu Data Multivariat TETI SOFIA YANTI Program Studi Statistia, Uiversitas Islam Badug, Jl. Purawarma No. Badug. E-mail: buitet@yahoo.com ABSTAK Adaia

Lebih terperinci

2. SAMBUNGAN PAKU KELING

2. SAMBUNGAN PAKU KELING . SAMBUNGAN PAKU KELING. Pegguaa Sambuga paku Kelig Paku kelig aalah sejeis pasak aau paku yag iguaka uuk megika suau sambuga, yag sifaya permae imaksuka agar bagia-bagia ksruksi yag elah isambug/iika

Lebih terperinci

Universitas Sumatera Utara

Universitas Sumatera Utara 50.7 4.3770 6.7547 6.7547 4.4 48.6965 R4.7 36.3 N8 TOL 0..70 35.9497 36.3.99 50.7 94.338 6.89 3.5 6.75 7.567 36.0 6.4837 57.396 8.783 66.0384 5.337 37.006 3.568 PISAU POTONG AISI D SEPUH No Qy NAME MATERIAL

Lebih terperinci

III PEMBAHASAN. 2 2x. K dy dx dy dx, (3.2) h2 2 ( x) P g y dydx g y dydx

III PEMBAHASAN. 2 2x. K dy dx dy dx, (3.2) h2 2 ( x) P g y dydx g y dydx III PEMBAHASAN Pada peeliia ii aa dibaas formlasi Hamiloia bai era elomba ierfacial Pembaasa dibai dalam da ass yai ass perama dea baas aas berpa permaa raa da ass eda dea baas aas berpa permaa bebas Hamiloia

Lebih terperinci

BAB V RANDOM VARIATE GENERATOR (PEMBANGKIT RANDOM VARIATE)

BAB V RANDOM VARIATE GENERATOR (PEMBANGKIT RANDOM VARIATE) BAB V RANDOM VARIATE GENERATOR (PEMBANGKIT RANDOM VARIATE) 5.1. Pembagit Radom Variate Disrit Suatu Radom Variate diartia sebagai ilai suatu radom variate yag mempuyai distribusi tertetu. Utu megambil

Lebih terperinci

PEMETAAN LINIER KONTINU PADA RUANG BERNORMA KABUR. Muhammad Ahsar K. dan Yuni Yulida

PEMETAAN LINIER KONTINU PADA RUANG BERNORMA KABUR. Muhammad Ahsar K. dan Yuni Yulida Jural Maemaika Muri da Terapa Vol. 3 No. Desember 009: 39-50 PEMETAAN LINIER KONTINU PADA RUANG BERNORMA KABUR Muhammad Ahsar K. da Yui Yulida Program Sudi Maemaika Uiversias Lambug Magkura Jl. Jed. A.

Lebih terperinci

Model Pertumbuhan BenefitAsuransi Jiwa Berjangka Menggunakan Deret Matematika

Model Pertumbuhan BenefitAsuransi Jiwa Berjangka Menggunakan Deret Matematika Prosidig Semirata FMIPA Uiversitas Lampug, 0 Model Pertumbuha BeefitAsurasi Jiwa Berjagka Megguaka Deret Matematika Edag Sri Kresawati Jurusa Matematika FMIPA Uiversitas Sriwijaya edagsrikresawati@yahoocoid

Lebih terperinci

Peramalan Banyaknya Obat Parasetamol Dan Amoksilin Dosis 500 mg Yang Didistribusikan Oleh Dinkes Surabaya

Peramalan Banyaknya Obat Parasetamol Dan Amoksilin Dosis 500 mg Yang Didistribusikan Oleh Dinkes Surabaya Peramala Bayaya Oba Paraseamol Da Amosili Dosis 00 mg Yag Didisribusia Oleh Dies Surabaya Realia Puspia, da Heri Kuswao Jurusa Saisia, Faulas Maemaia da Ilmu Pegeahua Alam, Isiu Teologi Sepuluh Nopember

Lebih terperinci

BAB III TAKSIRAN PROPORSI POPULASI JIKA TERJADI NONRESPON. Dalam bab ini akan dibahas penaksiran proporsi populasi jika terjadi

BAB III TAKSIRAN PROPORSI POPULASI JIKA TERJADI NONRESPON. Dalam bab ini akan dibahas penaksiran proporsi populasi jika terjadi BAB III TAKSIRA PROPORSI POPULASI JIKA TERJADI ORESPO Dalam bab ii aa dibaas peasira proporsi populasi jia terjadi orespo da dilaua allba sebaya t ali. Selai itu, juga aa dibaas peetua uura sampel yag

Lebih terperinci

BAB IV METODOLOGI PENELITIAN

BAB IV METODOLOGI PENELITIAN 30 BAB IV METODOLOGI PENELITIAN 4.1 Beuk da Meode Peeliia Peeliia Opimalisasi da Sraegi Pemafaaa Souher Bluefi Tua di Samudera Hidia Selaa Idoesia diarahka pada upaya uuk megugkapa suau masalah aau keadaa

Lebih terperinci

JURUSAN MATEMATIKA FAKULTAS MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN ALAM UNIVERSITAS JEMBER

JURUSAN MATEMATIKA FAKULTAS MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN ALAM UNIVERSITAS JEMBER STATISTIK CUKUP Oleh: Ramayai Rizka M (11810101003), Dey Ardiao (1181010101), Ikfi Ulyawai (1181010103), Falviaa Yulia Dewi (1181010106), Ricki Dio Rosada (11810101034), Nurma Yuia D (11810101035), Wula

Lebih terperinci

BARISAN DAN DERET. U n = suku ke-n Contoh: Barisan bilangan asli, bilangan genap, bilangan ganjil, dan lain-lain.

BARISAN DAN DERET. U n = suku ke-n Contoh: Barisan bilangan asli, bilangan genap, bilangan ganjil, dan lain-lain. BARIAN DAN DERET A. Barisa Barisa adalah uruta bilaga yag memilii atura tertetu. etiap bilaga pada barisa disebut suu barisa yag dipisaha dega lambag, (oma). Betu umum barisa:,, 3, 4,, dega: = suu pertama

Lebih terperinci

BAB 2 LANDASAN TEORI

BAB 2 LANDASAN TEORI BAB LANDASAN TEORI.1 Risio Operasioal.1.1 Defiisi Dewasa ii risio operasioal semai diaui sebagai salah satu fator uci yag perlu dielola da dicermati oleh para pelau usaha, hususya di bidag jasa euaga.

Lebih terperinci

Deret Positif. Dengan demikian, S = 1: Kemudian untuk deret lain, misalkan L = : Maka

Deret Positif. Dengan demikian, S = 1: Kemudian untuk deret lain, misalkan L = : Maka oi eswa (fmipa-itb) Deret Positif Deret (ta berhigga) adalah ugapa berbetu a + a + a 3 + a 4 + dega a i disebut suu. Pejumlaha ii berbeda dega pejumlaha dua, tiga, atau berhigga bilaga. Maa, ita perlu

Lebih terperinci

Departemen Statistika, FSM, Universitas Diponegoro. DOI: /medstat.10.1.

Departemen Statistika, FSM, Universitas Diponegoro.    DOI: /medstat.10.1. p-issn 979 69 e-issn 477 647 MEDIA STATISTIKA () 7: 5-6 hp://ejoural.udip.ac.id/idex.php/media_saisika erbadiga Sesiivias Harga Obligasi Berdasarka Durasi Macaulay da Durasi Ekspoesial dega egaruh Koveksias

Lebih terperinci

ANALISIS BEDA. Konsep. Uji t (t-test) Teknik Uji Beda. Agus Susworo Dwi Marhaendro

ANALISIS BEDA. Konsep. Uji t (t-test) Teknik Uji Beda. Agus Susworo Dwi Marhaendro ANALII BEA Agus usworo wi Marhaedro Kosep Peeliia bermaksud meguji keadaa (sesuau) yag erdapa dalam suau kelompok dega kelompok lai Meguji apakah erdapa perbedaa yg sigifika di aara kelompok-kelompok Tekik

Lebih terperinci

ANALISIS BEDA Fx F.. S u S g u i g y i an a t n o t da d n a Ag A u g s u Su S s u wor o o

ANALISIS BEDA Fx F.. S u S g u i g y i an a t n o t da d n a Ag A u g s u Su S s u wor o o ANALII BEDA Fx. ugiyao da Agus usworo Kosep Peeliia bermaksud meguji keadaa (sesuau) yag erdapa dalam suau kelompok dega kelompok lai Meguji apakah erdapa perbedaa yg Meguji apakah erdapa perbedaa yg sigifika

Lebih terperinci

ANALISIS KESALAHAN Deskripsi : Objektif : 6.1 Pendahuluan 6.2 Koefesien Kesalahan Statik

ANALISIS KESALAHAN Deskripsi : Objektif : 6.1 Pendahuluan 6.2 Koefesien Kesalahan Statik 96 VI ANALISIS ESALAHAN Desrisi : Bab ii memberia gambara tetag aalisis esalaha da eeaa ada sistem edali yag terdiri dari oefesie esalaha stati, oefesie esalaha diami da aalisis eeaa sistem Objetif : Memahami

Lebih terperinci

PEMODELAN MIXTURE AUTOREGRESSIVE (MAR) DENGAN PENDEKATAN ALGORITMA EM (Studi Kasus Pada Indeks Harga Saham Nikkei 225) ABSTRAK

PEMODELAN MIXTURE AUTOREGRESSIVE (MAR) DENGAN PENDEKATAN ALGORITMA EM (Studi Kasus Pada Indeks Harga Saham Nikkei 225) ABSTRAK PEMODELAN MIXURE AUOREGRESSIVE (MAR) DENGAN PENDEAAN ALGORIMA EM (Sudi asus Pada Ides Harga Saham Niei 5) Nama NRP Pembimbig Co-Pembimbig Diyah Meriaa Hisorii 36..3 Prof. Drs. H. Nur Iriawa, M.Iom., Ph.D.

Lebih terperinci

SIMULASI PEMODELAN MATEMATIKA SECARA NUMERIK PADA MANAJEMEN PEROLEHAN PENJUALAN TIKET PESAWAT

SIMULASI PEMODELAN MATEMATIKA SECARA NUMERIK PADA MANAJEMEN PEROLEHAN PENJUALAN TIKET PESAWAT SIMULASI PEMODELAN MATEMATIKA SECARA NUMERIK PADA MANAJEMEN PEROLEHAN PENJUALAN TIKET PESAWAT SKRIPSI Diajua uu melegapi ugas-ugas da memeuhi syara-syara gua memperoleh gelar sarjaa sais Oleh: IMA DWITAWATI

Lebih terperinci

ANALISIS KELAYAKAN FINANSIAL USAHA PENGOLAHAN IKAN SALAI PATIN SYSTEM LIQUID SMOKE

ANALISIS KELAYAKAN FINANSIAL USAHA PENGOLAHAN IKAN SALAI PATIN SYSTEM LIQUID SMOKE Jural Ilmiah Uiversias Baaghari Jambi Vol.11 No.1 Tahu 2011 ANALISIS KELAYAKAN FINANSIAL USAHA PENGOLAHAN IKAN SALAI PATIN SYSTEM LIQUID SMOKE (ASAP CAIR) (Sudi Kasus Idusri Rumah Tagga Seaig Jaya Di Desa

Lebih terperinci

MODEL PENYUSUTAN DARAB JUMLAH PESERTA ASURANSI PADA ASURANSI JIWA. Sunarsih 1, Meidar Sakinata 2

MODEL PENYUSUTAN DARAB JUMLAH PESERTA ASURANSI PADA ASURANSI JIWA. Sunarsih 1, Meidar Sakinata 2 MODEL PENYUSUTAN DARAB JUMLAH PESERTA ASURANSI PADA ASURANSI JIWA Sunarsih, Meidar Sakinaa 2 Program Sudi Maemaika FMIPA UNDIP 2 Alumni Program Sudi Maemaika FMIPA UNDIP Absrac Muliple decremen model in

Lebih terperinci

BAB 2 TINJAUAN TEORI. Ramalan pada dasarnya merupakan dugaan atau perkiraan mengenai terjadinya suatu

BAB 2 TINJAUAN TEORI. Ramalan pada dasarnya merupakan dugaan atau perkiraan mengenai terjadinya suatu BAB 2 TINJAUAN TEORI 2.1 Pegeria Peramala Ramala pada dasarya merupaka dugaa aau perkiraa megeai erjadiya suau kejadia aau perisiwa di waku yag aka daag. Peramala merupaka sebuah ala bau yag peig dalam

Lebih terperinci

S.O.P PERMOHONAN IJIN/PERSETUJUAN PENGGELEDAHAN

S.O.P PERMOHONAN IJIN/PERSETUJUAN PENGGELEDAHAN Jala Bugur Besar Raya Kav. 24, 26, 28 Keluraha Guug Sahari Selaa Kecamaa KemayoraJakara Pusa Telepo 021-4244404, faximile 021-424400 Websie : www.p-jakarapusa.go.id, Email : ifo@p-jakarapusa.go.id Jakara

Lebih terperinci