PERKEMBANGAN JANTUNG, PEMBULUH DARAH DAN LIMFE. Laboratorium Embriologi FKH-IPB

Ukuran: px
Mulai penontonan dengan halaman:

Download "PERKEMBANGAN JANTUNG, PEMBULUH DARAH DAN LIMFE. Laboratorium Embriologi FKH-IPB"

Transkripsi

1 PERKEMBANGAN JANTUNG, PEMBULUH DARAH DAN LIMFE Laboratorium Embriologi FKH-IPB

2 I. Sistem Kardiovaskular Angiogenesis Hemopoiesis Sirkulasi embrionik Jantung Pembuluh Arteri Pembuluh Vena Perubahan sirkulasi saat lahir II. Sistem Limfatik Organ limfatik Pembuluh limfatik III. Malformasi Kongenital Kelainan jantung Kelainan perkembangan truncus arteriosus Kelainan pembuluh arteri Kelinanan pembuluh vena Kelainan sistem limfatik

3 VASCULOGENESIS & HEMOPOIESIS Sel endotel Sel mesoderm splanknis KKT EKSTRAEMBRIONIK Sel endotel Sel hemositoblas angioblas INTRAEMBRIONIK ANGIOGENESIS

4 VASCULOGENESIS & HEMOPOIESIS Rongga amnion Penyebaran selsel endotel Aorta dorsalis KKT Mesoderm somatis Mesoderm splanknis Endoderm Rongga korion Pulau-pulau darah hemositoblas Eritrosit Sel endotel Sel mesoderm splanknis KKT

5 Fase embrional (Hb embrio) HEMATOPOIESIS Fase hepatolienal (Hb fetus) hati KKT Asal Eritrosit KKT Sumsum tulang (Hb dewasa) limpa HATI, LIMPA, TIMUS Lahir Minggu SUMSUM TULANG

6 SIRKULASI EMBRIONIK Vena cardinalis anterior Vena cardinalis posterior Darah masuk ke jantung: Vena vitelin 1. Vena vitelin 2. Vena cardinal anterior/ posterior 3. Vena umbilicalis / alantois Vena umbilicalis [Animation by K Mohamad]

7 SIRKULASI EMBRIONIK Aorta dorsalis Darah keluar jantung: Arteri vitelin 1. Arteri vitelin 2. Aorta dorsalis 3. Arteri umbilicalis / alantois Arteri umbilicalis [Animation by K Mohamad]

8 SIRKULASI EMBRIONIK SIRKULASI SISTEMIK SIRKULASI VITELIN SIRKULASI PLASENTA [Animation by K Mohamad]

9 PEMBENTUKAN JANTUNG Daerah kardiogenik (cardiogenic region) Pembuluh endokardial (endocardial tubes) Buluh jantung primitif (primitive heart tube) Sinus venosus, primitive atrium, ventricle, bulbus cordis Conotruncus conus cordis, truncus arteriosus Vena kardinal comunis (Common cardinal veins) Sinus coronarius (Coronary sinus) Septum primum, septum secundum Katup bicuspidalis (mitralis) dan tricuspidalis (Bicuspid (mitral) & tricuspid valves) Sekat ventrikel (Muscular ventricular septum) Katup semilunaris (Semilunar valves)

10 Daerah kardiogenik A 2 PEMBENTUKAN JANTUNG Mesoderm somatis Rongga pericardium Ektoderm A 1 Amnion KKT Tali kardiogenik A 1 Endoderm Mesoderm splanknis A Garis primitif Rongga pericardium Tali pusar A. Mesoderm splanknis daerah kranial dan lateral A1. Celah Rongga pericardial A2. Agregasi tali cardiogenik A 2 Tali kardiogenik

11 Aorta dorsalis Rongga pericardium B Lipatan syaraf Usus depan KKT Buluh endocardium Lipatan tubuh lateral Amnion B 1 Rongga pericardium Buluh endocardium Septum transversum B. Tali cardiogenik buluh endocardium primordial Amnion Alur syaraf Aorta dorsalis Rongga pericardium Buluh endocardium Jeli Membran oropharingealis Usus depan Buluh endocardium Rongga pericardium Septum transversum C KKT Epi-miocardium C. Pelipatan posisi di ventral C 1

12 Buluh syaraf Mesocardium dorsal Rongga pericardium Membran oropharingealis Buluh endocardium Jeli Epi-miocardium D Pericardium parietalis Pericardium visceralis D 1 Usus depan Buluh endocardium Septum transversum Rongga pericardium D. Menyatu buluh tunggal; mesocardium

13 PEMBENTUKAN JANTUNG A. Penyatuan dua buluh sederhana Lengkung aorta 1 Penyatuan buluh endocardium Septum transversum Lengkung aorta 1 A. Bulbus cordis, ventrikel, atrium Bulbus cordis Ventrikel Atrium

14 Truncus arteriosus C. Pelengkungan buluh (loop) Bulbus cordis Ventrikel Atrium Sinus venosus Septum transversum Lengkung aorta 1 & 2 D. Bulboventricular loop perubahan posisi ruang jantung Truncus arteriosus Bulbus cordis Ventrikel Atrium Sinus venosus Vena cardinalis Vena umbilicalis Vena vitelin

15 Truncus arteriosus Atrium kiri Atrium kanan Atrium kiri Bulbus cordis Ventrikel DORSAL Sinus venosus VENTRAL * Perluasan ruang, penyempitan batas antar ruang * Empat ruang: 2 atrium, 2 ventrikel

16 PEMBENTUKAN SEKAT & KATUP JANTUNG A. Penebalan rigi: Dua sisi Satu sisi B. Perluasan ruang batas ruang memanjang

17 Sekat dan saluran atrioventricular Truncus arteriosus Sinus venosus Atrium Saluran atrioventricularis Bulbus cordis Ventrikel Penyatuan penebalan endocardium Saluran atrioventricularis Atrium Ventrikel (kanan) Penebalan endocardium Saluran atrioventricularis Penyatuan penebalan endocardium

18 Septum primum Foramen primum Penebalan endocardium Saluran atrioventricularis Ventrikel Sekat interatrialis: Septum primum Foramen/ostium primum Septum secundum Foramen secundum Septum secundum Foramen secundum Septum primum Saluran ke sinus venosus Penebalan endocardium Bulbus cordis Ventrikel Sekat interventricularis Foramen ovale Septum secundum Foramen ovale Saluran interventricularis Ventrikel kanan Sekat interventricularis

19 Katup atrioventricular Penebalan Ruang ventrikel endocardium katup Katup atrioventricularis Miocardium ventrikel Musculi papillares Cordae tendineae

20 Sekat interventrikularis Penebalan bulbus dorsal kanan Penebalan bulbus ventral kiri Sekat interventricularis Ventrikel kiri Penebalan endocardium atrioventricularis

21 Truncus arteriosus Conus cordis PERKEMBANGAN TRUNCUS ARTERIOSUS Lengkung aorta Bulbus cordis Aorta Truncus pulmonum

22 PERKEMBANGAN PEMBULUH ARTERI Vena cardinalis Aorta dorsalis Aorta ventralis Lengkung aorta 1-6 Aorta Arteri pulmona ris * Lengkung aorta 1-6 Aorta dorsalis Aorta ventralis * Aorta dorsalis * Aorta ventralis (aortic sac) * Jantung Lengkung aorta ke-1-6 kanan JANTUNG Aorta dorsalis kanan dan kiri Aorta dorsalis (telah menyatu)

23 PERKEMBANGAN PEMBULUH ARTERI Arteri carotis interna Arteri carotis externa Arteri carotis interna Arteri carotis externa Nervus Vagus Arteri carotis communis Arteri subclavia kanan Arteri subclavia kiri Arteri carotis communis Arteri carotis interna Nervus laryngeal recurrent Arteri intersegmentalis ke-7 Duktus arteriosus Arteri pulmonaris Trunkus brachiocephalicus Aorta Arteri pulmonaris Ligamentum arteriosus Aorta * Lengkung aorta 1-2 degenerasi, aorta dorsalis + LA-3 a. carotis interna, aorta ventralis a. carotis externa * LA-4 kanan + a. intersegmentalis 7 kanan a. subclavia kanan; A. intersegmentalis 7 kiri a. subclavia kiri * LA-4 kiri + aorta dorsalis aorta; LA-5 degenerasi * A. pulmonaris; LA-6 ka degenerasi; LA-6 kiri ductus arteriosus

24 Variasi percabangan aorta Arteri subclavia kanan A. subclavia kiri Aorta A. carotis communis kanan A. Suclavia kanan A. carotis communis kiri Truncus brachiocephalicus A Truncus bicarotis Trunkus bicarotis Truncus brachioce-phalicus Arteri Subclavia kiri B Ligamentum arteriosus Arteri pulmonaris Arteri subclavia kanan Aorta C

25 Percabangan Aorta Dorsalis Cabang dorsal: Aorta dorsalis Cabang dorsal, (arteri intersegmentalis) Cabang lateral Cabang ventral 1. Cervical region 1 st -6 th : a. vertebralis, 7 th a. subclavia, 2. Thoracal region: a. intercostalis, 3. Lumbar and sacral region: a. lumbaris, a. sacralis, a. sac. Med. Cabang lateral: a. renalis, a. adrenal, a. testes (ovari)

26 Percabangan Aorta Dorsalis Cabang ventral: 1) foregut: a. coeliaca, 2) midgut: a. mesenterica cranialis, 3) hindgut: a. mesenterica caudalis

27 Percabangan Aorta Dorsalis Cabang ventral: a. umbilicalis Aorta dorsalis Cabang dorsal A. iliaca externa A. umbilicalis anastomosis A. Iliaca externa A. Umbilicalis A. Iliaca interna

28 Percabangan Aorta Dorsalis

29 PEMBULUH VENA Umum: berkembang dari 1. vena vitelin: dari gastrointestinal 2. Vena umbilicalis: dari plasenta 3. Vena cardinal: dari kepala, leher, tubuh

30 KANAN PEMBULUH VENA V. cardinal communis V. umbilicalis Tunas hati rudimenter V. vitelin Gerbang usus depan V. cardinal communis V. umbilicalis Hati V. vitelin Usus primitif V. cava caudalis Ductus venosus Sinusoid hati V. umbilicalis ki. V. porta (asal: vena vitelin) V. cava caudalis V. mesenterica cranialis V. umbilicalis ka. (degenerasi)

31 KIRI V. vitelin ki. V. umbilicalis ki. V. cardinal cranialis Bulbo-ventrikel Atrium ka. V. cardinal communis V. subclavia V. cardinalis caudalis V. cardinalis cranialis Anastomose v. cardinalis cranialis ka. dan ki. Sinus venosus kiri KANAN PERKEMBANGAN SINUS VENOSUS V. jugularis externa ka. V. subclavia ka. V. cardinalis caudalis V. supracardinal B V. brachiocephalica ka. V. brachiocephalica ki. Atrium kanan V. cava cranialis Sinus coronarius (asal: sinus venosus kiri) V. cava caudalis V. azygos

32 Variasi Percabangan Pembuluh Vena

33 HAT I V. cardinalis cranialis V. cardinalis communis V. umbilicalis kiri V. vitelin V. cardinalis caudalis V. subcardinalis V. subclavia kanan V. vitelin Anastomose v. vitelinsubcardinalis V. cardinalis caudalis Anastomose v. subcardinalis V. subcardinalis Anastomose v. subcardinaliscardinalis caudalis HAT I Vena cava caudalis Vena supracardinalis Sinus subcardinalis Vena subcardinalis Anastomose vena cardinalis caudalis

34 Vena brachiocephalicus kiri Vena subclavia kanan Vena cava caudalis Vena supracardinalis Vena supracardinalis Vena iliaca externa Vena brachiocephalicus kiri Vena subclavia kanan Vena cava cranialis Sinus coronarius Vena azygos (kiri) Vena cava caudalis Vena hepatica Vena prenicoabdominalis kanan Vena renalis kiri GINJAL Vena testicularis (ovarica) Vena iliaca externa Vena iliaca interna

35 PERUBAHAN SISTEM SIRKULASI SAAT LAHIR Vena cava cranialis Foramen ovale ATRIUM KANAN AORTA Ductus arteriosus Arteri pulmonaris Vena pulmonaris ATRIUM KIRI Vena cava cranialis Foramen ovale menutup ATRIUM KANAN AORTA Ligamentum arteriosum Arteri pulmonaris Vena pulmonaris ATRIUM KIRI Vena cava caudalis Vena porta Vena umbilicalis Tali pusar Arteri umbilicalis Ductus venosus AORTA Vena porta KADAR OKSIGEN DALAM DARAH: Tinggi Ligamentum teres Sedang hepatica VESICA URINARIA Rendah VESICA URINARIA Arteri teres vesicae Ligamentum teres Arteri iliaca interna vesicae Ductus venosus menutup Arteri teres vesicae AORTA KADAR OKSIGEN DALAM DARAH: Tinggi Rendah Arteri iliaca interna Arteri iliaca externa Arteri umbilicalis Arteri iliaca externa

36 ORGAN LIMFATIK Pembuluh darah Jaringan retikular Saccus limfaticus Pembuluh limfatik afferen Pembuluh darah Pembuluh limfe efferen Saccus lymphatic us Pembuluh darah kapiler Pembuluh limfatik efferen Kapsula Sinusoid limfatik Pembuluh limfatik afferen Pembuluh limfatik efferen Kapsula Sinusoid limfatik Pembuluh limfatik afferen Pusat germinal Pembuluh darah Ruang subkapsula

37 PEMBULUH LIMFATIK Ductus lymphaticus kanan Vena jugularis interna Vena subclavia kiri Vena jugularis interna Vena subclavia Ductus lymphaticus kanan Limfonodus Vena cava cranialis Vena cava cranialis Anastomose Ductus thoracicus Cisterna chyli Saccus retroperitonealis Cisterna chyli A Saccus iliaca Saccus iliaca B

38 MALFORMASI KONGENITAL Vena cava cranialis Truncus brachiocephalicus arteri subclavia kiri AORTA ATRIUM KANAN Truncus pulmonaris Vena cava caudalis VENTRIKEL KANAN Arteri pulmonaris Vena pulmonaris AORTA ATRIUM KIRI VENTRIKEL KIRI A Sekat interventricularis Jantung normal

39 MALFORMASI KONGENITAL Kelainan letak & posisi: a. Ectopia cordis cervicalis (keterlambatan turun) b. Ectopia cordis thoracis (sternum tidak menyatu) c. Situs inversus Kelainan Sekat/katup jantung: a. Katup AV: displasia, stenosis, atresia insufficiency fungsi jantung b. Sekat IA: patent foramen ovale (ASD) c. Sekat IV: tetralogi Fallot d. Stenosis pulmonaris dilatasi dan hipertrofi ventrikel kanan

40 MALFORMASI KONGENITAL Tetralogi Fallot: 1. Overriding aorta 2. Stenosis pulmonaris 3. Kelainan sekat IV 4. Dilatasi dan hipertrofi ventrikel kanan

41 MALFORMASI KONGENITAL Truncus arteriosus persisten?

42 Pembesaran arteri pulmonaris A Normal fetus PATENT DUCTUS ARTERIOSUS (PDA) Miniature dan Toy poodle, Collie, Pomeranian, Cocker Spaniel, dan German Shepherd PDA saat lahir PDA kronis Dilatasi atrium kiri Dilatasi, hipertrofi ventrikel kiri B Penebalan dinding arteri pulmonaris Hipertrofi ventrikel kiri dan kanan C

43 KELAINAN CINCIN VASKULAR Arteri carotis communis kanan Arteri subclavia kanan AORTA TRACHEA ESOFAGUS Lengkung aorta kanan (besar) Arteri subclavia kiri Lengkung aorta kiri (kecil) - Lengkung aorta kanan dan kiri menetap (LENGKUNG AORTA GANDA) - Membentuk cincin vaskular - Menekan trachea dan esofagus A Trunkus pulmonaris AORTA MEGA-ESOFAGUS

44 KELAINAN CINCIN VASKULAR German Shepherd, Weimaraners dan Irish Setter Arteri carotis communis TRACHEA ESOFAGUS Arteri subclavia kiri - KELINAN ARTERI SUBCLAVIA KANAN Arteri subclavia kanan - Membentuk cincin vaskular - Menekan trachea dan esofagus AORTA AORTA B MEGA-ESOFAGUS

45 KELAINAN PEMBULUH DARAH VENA PERCAMPURAN DARAH PORTA-SISTEMIK - DUKTUS VENOSUS TIDAK MENUTUP - ANASTOMOSE VENA PORTAL DAN VENA SISTEMIK ex. hepatitis

PERKEMBANGAN JANTUNG, PEMBULUH DARAH DAN LIMFE. Kusdiantoro Mohamad Laboratorium Embriologi FKH-IPB 2006

PERKEMBANGAN JANTUNG, PEMBULUH DARAH DAN LIMFE. Kusdiantoro Mohamad Laboratorium Embriologi FKH-IPB 2006 PERKEMBANGAN JANTUNG, PEMBULUH DARAH DAN LIMFE Kusdiantoro Mohamad Laboratorium Embriologi FKH-IPB 2006 VASCULOGENESIS & HEMOPOIESIS Sel endotel Sel mesoderm splanknis KKT EKSTRAEMBRIONIK Sel endotel Sel

Lebih terperinci

Buku 2: RKPM. Modul Fungsi Kardiovaskuler

Buku 2: RKPM. Modul Fungsi Kardiovaskuler UNIVERSITAS GADJAH MADA FAKULTAS KEDOKTERAN PROGRAM STUDI ILMU KEPERAWATAN Jl. Farmako Sekip Utara Yogyakarta Buku 2: RKPM Rencana Kegiatan Pembelajaran Mingguan Modul Pembelajaran Pertemuan ke-1 Modul

Lebih terperinci

EMBRYOLOGI CARDIOVASKULER DEPARTEMEN ANATOMI

EMBRYOLOGI CARDIOVASKULER DEPARTEMEN ANATOMI EMBRYOLOGI CARDIOVASKULER DEPARTEMEN ANATOMI FAKULTAS KEDOKTERAN USU SUB TOPIK Pembentukan tube (saluran) jantung Pembentukan loop (simpul) jantung: Truncus arteriosus, Bulbus/conus cordis Ventricle, atrium,

Lebih terperinci

KARDIOVASKULER EMBRIOLOGI VETERINER

KARDIOVASKULER EMBRIOLOGI VETERINER KARDIOVASKULER EMBRIOLOGI VETERINER The cardiovascular system develops early (week 3), enabling the embryo to grow beyond the short distances over which diffusion is efficient for transferring O2, CO2,

Lebih terperinci

SYSTEMA CARDIOVASCULARE (Sistem Peredaran)

SYSTEMA CARDIOVASCULARE (Sistem Peredaran) SYSTEMA CARDIOVASCULARE (Sistem Peredaran) Fungsi Umum Sistem peredaran berfungsi untuk mengangkut udara pernafasan (O 2 dan CO 2 ), makanan yang telah diserap dan usus halus menuju bagian tubuh yang memerlukan,

Lebih terperinci

STRUKTUR JANTUNG. Achmad Farajallah, Sirkulasi kedua1

STRUKTUR JANTUNG. Achmad Farajallah, Sirkulasi kedua1 STRUKTUR JANTUNG Jantung amfioksus pembuluh darah yang berkontraksi di posisi jantung vertebrata homolog dengan jantung embrional vertebrata Skema Umum Jantung Vertebrata tabung memanjang beruang empat,

Lebih terperinci

PERBANDINGAN SISTEM SIRKULASI PADA HEWAN VERTEBTARA

PERBANDINGAN SISTEM SIRKULASI PADA HEWAN VERTEBTARA Makalah Anatomi Hewan PERBANDINGAN SISTEM SIRKULASI PADA HEWAN VERTEBTARA Disusun Oleh : Disusun oleh: KELOMPOK VI Nurlailah H411 08 004 Fatmawati Samad H411 08 251 Wiwin Saraswati H411 08 266 Marwa Deviana

Lebih terperinci

ICHTIOLOGY (BIO327) Sistem Peredaran Darah

ICHTIOLOGY (BIO327) Sistem Peredaran Darah ICHTIOLOGY (BIO327) Sistem Peredaran Darah PENDAHULUAN Seperti pada golongan vertebrata lainnya, ikan mempunyai sistem peredaran darah tertutup, artinya darah tidak pernah keluar dari pembulunya, jadi

Lebih terperinci

FAKULTAS KEDOKTERAN HEWAN UGM 1996 DIPAKAI UNTUK KALANGAN SENDIRI

FAKULTAS KEDOKTERAN HEWAN UGM 1996 DIPAKAI UNTUK KALANGAN SENDIRI ANATOMI II FAKULTAS KEDOKTERAN HEWAN UGM 1996 DIPAKAI UNTUK KALANGAN SENDIRI Dilarang mengutip tanpa izin PRAKATA Diktat ini disusun bersumberkan dari buku-buku yang dipakai untuk perkuliahan di Jurusan

Lebih terperinci

JANTUNG dan PEREDARAN DARAH. Dr. Hamidie Ronald, M.Pd, AIFO

JANTUNG dan PEREDARAN DARAH. Dr. Hamidie Ronald, M.Pd, AIFO JANTUNG dan PEREDARAN DARAH Dr. Hamidie Ronald, M.Pd, AIFO Jantung merupakan organ utama dalam system kardiovaskuler. Jantung dibentuk oleh organ-organ muscular, apex dan basis cordis, atrium kanan dan

Lebih terperinci

BAB VI SISTEM PEREDARAN DARAH

BAB VI SISTEM PEREDARAN DARAH BAB VI SISTEM PEREDARAN DARAH Sistem peredaran darah pada ikan bersifat tunggal, artinya hanya terdapat satu jalur sirkulasi peredaran darah. Berawal dari jantung, darah menuju insang untuk melakukan pertukaran

Lebih terperinci

JANTUNG DAN PEMBULUH DARAH JANTUNG

JANTUNG DAN PEMBULUH DARAH JANTUNG JANTUNG DAN PEMBULUH DARAH JANTUNG Jantung merupakan organ utama dalam system kardiovaskuler. Jantung dibentuk oleh organ-organ muscular, apex dan basis cordis, atrium kanan dan kiri serta ventrikel kanan

Lebih terperinci

UNIVERSITAS GADJAH MADA

UNIVERSITAS GADJAH MADA UNIVERSITAS GADJAH MADA FAKULTAS KEDOKTERAN PROGRAM STUDI ILMU KEPERAWATAN Jl. Farmako Sekip Utara Yogyakarta Buku 2: RKPM Rencana Kegiatan Pembelajaran Mingguan Modul Pembelajaran Pertemuan ke-3 Modul

Lebih terperinci

SISTEM PEREDARAN DARAH PADA IKAN

SISTEM PEREDARAN DARAH PADA IKAN SISTEM PEREDARAN DARAH PADA IKAN Sistem sirkulasi pada ikan adalah sistem yang berfungsi untuk mengangkut dan mengedarkan O2 dari perairan ke sel-sel tubuh yang membutuhkan, juga mengangkut enzim, zatzat

Lebih terperinci

Gambar 1. Atresia Pulmonal Sumber : (http://www.mayoclinic.org/images/pulmonary-valve-atresia-lg-enlg.jpg)

Gambar 1. Atresia Pulmonal Sumber : (http://www.mayoclinic.org/images/pulmonary-valve-atresia-lg-enlg.jpg) DEPARTEMEN ILMU KESEHATAN ANAK FKUP RSHS BANDUNG TUGAS PENGAYAAN Oleh : Asri Rachmawati Pembimbing : dr. H. Armijn Firman, Sp.A Hari/Tanggal : September 2013 ATRESIA PULMONAL PENDAHULUAN Atresia pulmonal

Lebih terperinci

ANATOMI JANTUNG MANUSIA

ANATOMI JANTUNG MANUSIA ANATOMI JANTUNG MANUSIA Sistem kardiovaskuler merupakan sistem yang memberi fasilitas proses pengangkutan berbagai substansi dari, dan ke sel-sel tubuh. Sistem ini terdiri dari organ penggerak yang disebut

Lebih terperinci

Bunyi Jantung I (BJ I)

Bunyi Jantung I (BJ I) Murmur dan gallop Murmur Murmur adalah kelainan bunyi jantung akibat tubulensi aliran darah. Tubulensi dapat terjadi karena penyempitan kritis katub, katub yang tidak berfugsi dengan baik yang menyebabkan

Lebih terperinci

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA. Diabetes gestational terjadi karena kelainan yang dipicu oleh kehamilan,

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA. Diabetes gestational terjadi karena kelainan yang dipicu oleh kehamilan, BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA 2.1. Diabetes Melitus gestasional pada Kehamilan Diabetes gestational terjadi karena kelainan yang dipicu oleh kehamilan, diperkirakan karena terjadinya perubahan pada metabolisme

Lebih terperinci

drh. Herlina Pratiwi PROGRAM KEDOKTERAN HEWAN UNIVERSITAS BRAWIJAYA 2014

drh. Herlina Pratiwi PROGRAM KEDOKTERAN HEWAN UNIVERSITAS BRAWIJAYA 2014 drh. Herlina Pratiwi PROGRAM KEDOKTERAN HEWAN UNIVERSITAS BRAWIJAYA 2014 SELAPUT EKSTRA EMBRIONIK: Beberapa selaput yang terbentuk pada masa perkembangan embrional yang berasal dari tubuh embrio, namun

Lebih terperinci

Sistem Kardiovaskuler COR (JANTUNG)

Sistem Kardiovaskuler COR (JANTUNG) Sistem Kardiovaskuler COR (JANTUNG) dr. Ch. Tri Nuryana, M.Kes Terdiri atas: Cor (jantung) sbg pemompa darah Vasa darah sbg jalur transpor Darah sbg medium transpor Fungsi: transpor nutrien & O2, ekskresi

Lebih terperinci

SISTEM SIRKULASI. Laboratorium Makroanatomi Bagian Anatomi Fakultas Kedokteran Hewan Universitas Gadjah Mada

SISTEM SIRKULASI. Laboratorium Makroanatomi Bagian Anatomi Fakultas Kedokteran Hewan Universitas Gadjah Mada SISTEM SIRKULASI Laboratorium Makroanatomi Bagian Anatomi Fakultas Kedokteran Hewan Universitas Gadjah Mada Sistem Sirkulasi Fungsi: menghantarkan gas (O2) pd respirasi, nutrisi, hormon melepas/membuang

Lebih terperinci

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA. Pada tahun 1921 dilakukan studi pertama dengan melakukan transplantasi

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA. Pada tahun 1921 dilakukan studi pertama dengan melakukan transplantasi BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA 2.1. Kontrasepsi Oral Pada tahun 1921 dilakukan studi pertama dengan melakukan transplantasi ovarium binatang percobaan yang sedang hamil kepada binatang lain dari spesies sama.

Lebih terperinci

A. Sistem Sirkulasi pada Hewan Sistem difusi Sistem peredaran darah terbuka Sistem peredaran darah tertutup 2. Porifera

A. Sistem Sirkulasi pada Hewan Sistem difusi Sistem peredaran darah terbuka Sistem peredaran darah tertutup 2. Porifera A. Sistem Sirkulasi pada Hewan Sistem sirkulasi pada hewan dibedakan menjadi 3, yaitu : Sistem difusi : terjadi pada avertebrata rendah seperti paramecium, amoeba maupun hydra belum mempunyai sistem sirkulasi

Lebih terperinci

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA 2.1. Embriologi Jantung Indikasi pertama adanya perkembangan kardiovaskular terjadi kurang lebih hari ke- 18 atau 19. Pembuluh darah intraembrionik pertama ditemukan pada hari ke-22,

Lebih terperinci

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA. Penyakit jantung bawaan (PJB) adalah suatu bentuk kelainan kardiovaskular

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA. Penyakit jantung bawaan (PJB) adalah suatu bentuk kelainan kardiovaskular BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA 2.1. Definisi Penyakit Jantung Bawaan Penyakit jantung bawaan (PJB) adalah suatu bentuk kelainan kardiovaskular yang dibawa sejak lahir dan terjadi karena kelainan perkembangan

Lebih terperinci

Pelipatan tubuh, Perkembangan Sistem Pernafasan dan Pencernaan. Lab. Embriologi FKH-IPB

Pelipatan tubuh, Perkembangan Sistem Pernafasan dan Pencernaan. Lab. Embriologi FKH-IPB Pelipatan tubuh, Perkembangan Sistem Pernafasan dan Pencernaan Lab. Embriologi FKH-IPB Isi Pendahuluan Perkembangan usus primitif (Endoderm) Pelipatan tubuh embrio (embryonic folding) dan pembentukan rongga

Lebih terperinci

BLOK 4 PERKEMBANGAN SISTEM PERNAFASAN DAN SIRKULASI PADA VERTEBRATA. Dr. drh. Tri Wahyu Pangestiningsih, MP

BLOK 4 PERKEMBANGAN SISTEM PERNAFASAN DAN SIRKULASI PADA VERTEBRATA. Dr. drh. Tri Wahyu Pangestiningsih, MP BLOK 4 PERKEMBANGAN SISTEM PERNAFASAN DAN SIRKULASI PADA VERTEBRATA Dr. drh. Tri Wahyu Pangestiningsih, MP Saluran pernafasan tumbuh dari daerah faring: Kantung insang (branchial pouches): lapisan endoderm

Lebih terperinci

BAYI DENGAN RESIKO TINGGI: KELAINAN JANTUNG KONGENITAL. OLEH. FARIDA LINDA SARI SIREGAR, M.Kep

BAYI DENGAN RESIKO TINGGI: KELAINAN JANTUNG KONGENITAL. OLEH. FARIDA LINDA SARI SIREGAR, M.Kep BAYI DENGAN RESIKO TINGGI: KELAINAN JANTUNG KONGENITAL OLEH. FARIDA LINDA SARI SIREGAR, M.Kep PENDAHULUAN Sekitar 1% dari bayi lahir menderita kelainan jantung bawaan. Sebagian bayi lahir tanpa gejala

Lebih terperinci

Review Anatomi ANATOMI FISIOLOGI KARDIOVASKULER

Review Anatomi ANATOMI FISIOLOGI KARDIOVASKULER ANATOMI FISIOLOGI KARDIOVASKULER Kompilasi: Tonang Dwi Ardyanto Review Anatomi Jantung Berat 250 360 gr Jantung memiliki 2 pompa Ukuran, lokasi, lapisan pelindung, lapisan dinding, ruang, katup, & jalur

Lebih terperinci

PRINSIP BIOENERGETIKA PADA HEWAN

PRINSIP BIOENERGETIKA PADA HEWAN PRINSIP BIOENERGETIKA PADA HEWAN BAHAN MAKANAN (MOLEKUL ORGANIK) Lingkungan eksternal Hewan KONSUMSI MAKANAN PROSES PENCERNAAN PROSES PENYERAPAN PANAS energi yg hilang dalam feses MOLEKUL NUTRIEN (dalam

Lebih terperinci

SISTEM PEREDARAN DARAH PADA MANUSIA

SISTEM PEREDARAN DARAH PADA MANUSIA SISTEM PEREDARAN DARAH PADA MANUSIA Organ Sistem Peredaran darah: darah, jantung, dan pembuluh. 1. Darah, tersusun atas: a. Sel-sel darah: 1) Sel darah merah (eritrosit) 2) Sel darah putih (leukosit) 3)

Lebih terperinci

HSA 1403 CVS and Hematology

HSA 1403 CVS and Hematology HSA 1403 CVS and Hematology BAHAGIAN A: SOALAN OBJEKTIF [20 markah] Jawab SEMUA soalan di bawah dengan MEMBULATKAN jawapan yang betul pada kertas soalan. 1. Berikut adalah mengenai struktur jantung. A.

Lebih terperinci

Dr RISTA D.SOETIKNO SpRad (K).Mkes

Dr RISTA D.SOETIKNO SpRad (K).Mkes Gambaran Foto Toraks Pada Congenital Heart Disease Pendahuluan Dr RISTA D.SOETIKNO SpRad (K).Mkes Congenital Heart disease (CHD,cacat jantung bawan ) merupakan kelainan kongenital yang dapat terjadi mulai

Lebih terperinci

Portal Hypertension. Penyebab

Portal Hypertension. Penyebab Portal Hypertension Portal hypertension adalah peningkatan tekanan darah pada sistem pembuluh darah yang disebut sistem vena porta. Vena yang berasal dari lambung, usus, limpa, dan pankreas bergabung menjadi

Lebih terperinci

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA 4 BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA 2.1. Anatomi Jantung Jantung terletak pada bagian mediastinum medialis dan sebagian jantung tertutup oleh jaringan paru. Bagian depan jantung dibatasi oleh sternum dan juga iga

Lebih terperinci

SISTEM SIRKULASI. Jantung dan pembuluh utama: tingkatan taksa klas dan subklas pola distribusi arteri: ordo dan famili

SISTEM SIRKULASI. Jantung dan pembuluh utama: tingkatan taksa klas dan subklas pola distribusi arteri: ordo dan famili SISTEM SIRKULASI Sistem transportasi internal dibutuhkan akibat ukuran dan struktur menempatkan sel-sel tubuh tidak bersinggungan langsung dengan lingkungan. Selain itu, sistem transportasi bisa menjembatani

Lebih terperinci

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA 2.1 Sirkulasi Janin dan Perubahan Setelah Lahir Tali pusat berisi satu vena dan dua arteri. Vena ini menyalurkan oksigen dan makanan dari plasenta ke janin. Sebaliknya, kedua arteri

Lebih terperinci

Anatomi JANTUNG dan PEREDARAN DARAH. by : Hasty Widyastari

Anatomi JANTUNG dan PEREDARAN DARAH. by : Hasty Widyastari Anatomi JANTUNG dan PEREDARAN DARAH by : Hasty Widyastari Anatomi umum Jantung Terletak di tengah rongga dada, pada mediastinum, diantara kedua pulmo Mempunyai 4 ruang (2 atrium dan 2 ventrikel), dan 4

Lebih terperinci

Nurcholid Umam Kurniawan

Nurcholid Umam Kurniawan Nurcholid Umam Kurniawan CHANGES IN CIRCULATIONAFTER BIRTH Shift of blood flow for gasexchange from placenta to the lungs 1.Interruption of the umbilical cord Increase of SVR Closure of ductusvenosus

Lebih terperinci

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA 2.1 Embriogenesis Pada manusia, embriologi dapat didefenisikan sebagai perkembangan biologi dari konsepsi sampai akhir bulan kedua kehidupan, yaitu dari konsepsi sampai akhir minggu

Lebih terperinci

Dr. Prastowo Sidi Pramono, Sp.A

Dr. Prastowo Sidi Pramono, Sp.A Dr. Prastowo Sidi Pramono, Sp.A PENYAKIT JANTUNG BAWAAN Penyakit jantung yang dibawa dari lahir kelainan pada struktur jantung atau fungsi sirkulasi jantung yang dibawa dari lahir akibat gangguan atau

Lebih terperinci

FISIOLOGI PEMBULUH DARAH DAN PENGATURAN TEKANAN DARAH

FISIOLOGI PEMBULUH DARAH DAN PENGATURAN TEKANAN DARAH FISIOLOGI PEMBULUH DARAH DAN PENGATURAN TEKANAN DARAH ARTERI Membawa darah dari jantung ke seluruh jaringan tubuh Katup (-) Arteriol : arteri terkecil Anastomosis : persatuan cabang cabang arteri END ARTERI

Lebih terperinci

EMBRIOLOGI SISTEM URINARIUS. dr. Al-Muqsith, M.Si

EMBRIOLOGI SISTEM URINARIUS. dr. Al-Muqsith, M.Si EMBRIOLOGI SISTEM URINARIUS dr. Al-Muqsith, M.Si Sistem Urinarius Asal : mesodermal ridge (mesodermal intermediet), di sepanjang dinding posterior abdomen ( = sistem genitalis ) Awalnya kedua sistem tsb

Lebih terperinci

6. Siklus peredaran darah besar meliputi... a. ventrikel kiri - nadi - seluruh tubuh - atrium kanan

6. Siklus peredaran darah besar meliputi... a. ventrikel kiri - nadi - seluruh tubuh - atrium kanan 1. Zat-zat berikut terlibat aktif dalam proses pembekuan darah, kecuali... a. vitamin K b. fibrinogen c. ion Ca d. hemoglobin e. protombin 2. Katup trikuspid pada jantung terletak di antara... a. Atrium

Lebih terperinci

BAB II TINJAUAN PUSTAKA. dalam kandungan dengan plasenta. Saluran ini biasanya terdiri dari tiga pembuluh

BAB II TINJAUAN PUSTAKA. dalam kandungan dengan plasenta. Saluran ini biasanya terdiri dari tiga pembuluh BAB II TINJAUAN PUSTAKA A. Tali Pusat 1. Defenisi Tali pusat (umbilical cord) adalah saluran kehidupan bagi janin selama dalam kandungan dengan plasenta. Saluran ini biasanya terdiri dari tiga pembuluh

Lebih terperinci

SISTEM SIRKULASI JANTUNG, PEMBULUH ARTERI, VENA, KAPILER. ial_fibrillation.html

SISTEM SIRKULASI JANTUNG, PEMBULUH ARTERI, VENA, KAPILER.  ial_fibrillation.html SISTEM SIRKULASI JANTUNG, PEMBULUH ARTERI, VENA, KAPILER http://www.daviddarling.info/encyclopedia/a/atr ial_fibrillation.html SISTEM PEREDARAN TERTUTUP Darah selalu berada dalam pembuluh darah Jantung

Lebih terperinci

PENDAHULUAN Sekitar 1% dari bayi lahir menderita kelainan jantung bawaan. Sebagian bayi lahir tanpa gejala dan gejala baru tampak pada masa kanak- kan

PENDAHULUAN Sekitar 1% dari bayi lahir menderita kelainan jantung bawaan. Sebagian bayi lahir tanpa gejala dan gejala baru tampak pada masa kanak- kan BAYI DENGAN RESIKO TINGGI: KELAINAN JANTUNG KONGENITAL OLEH. FARIDA LINDA SARI SIREGAR, M.Kep PENDAHULUAN Sekitar 1% dari bayi lahir menderita kelainan jantung bawaan. Sebagian bayi lahir tanpa gejala

Lebih terperinci

11/18/2008. Beberapa Tipe Penyakit Jantung Bawaan pada Anak. Katup-katup Jantung Terbuka

11/18/2008. Beberapa Tipe Penyakit Jantung Bawaan pada Anak. Katup-katup Jantung Terbuka Beberapa Tipe Penyakit Jantung Bawaan pada Anak Katup-katup Jantung Terbuka 1 Klasifikasi Umum I. Tidak Sianosis: tanpa pirau (pengalihan) 1. Stenosis Katup Pulmonal (PS) 2. Koarktasio (Penyempitan) Aorta

Lebih terperinci

SD kelas 6 - ILMU PENGETAHUAN ALAM BAB 12. RANGKA DAN SISTEM ORGAN PADA MANUSIALatihan soal 12.5

SD kelas 6 - ILMU PENGETAHUAN ALAM BAB 12. RANGKA DAN SISTEM ORGAN PADA MANUSIALatihan soal 12.5 1. Eritrosit adalah... SD kelas 6 - ILMU PENGETAHUAN ALAM BAB 12. RANGKA DAN SISTEM ORGAN PADA MANUSIALatihan soal 12.5 Sel darah merah Sel darah putih Keping darah Protein Jawaban a Sudah jelas 2. Golongan

Lebih terperinci

Nurcholid Umam Kurniawan

Nurcholid Umam Kurniawan Nurcholid Umam Kurniawan CHANGES IN CIRCULATIONAFTER BIRTH Shift of blood flow for gasexchange from placenta to the lungs 1.Interruption of the umbilical cord Increase of SVR Closure of ductusvenosus

Lebih terperinci

Cara Kerja Fungsi Anatomi Fisiologi Jantung Manusia

Cara Kerja Fungsi Anatomi Fisiologi Jantung Manusia Cara Kerja Fungsi Anatomi Fisiologi Jantung Manusia Editor : Jeanita Suci Indah Sari G1CO15010 PROGRAM STUDI DIV ANALIS KESEHATAN FAKULTAS ILMU KEPERAWATAN DAN KESEHATAN UNIVERSITAS MUHAMMADIYAH SEMARANG

Lebih terperinci

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA 2.1. Penyakit Jantung Bawaan 2.1.1. Definisi Penyakit Jantung Bawaan (PJB) adalah penyakit dengan abnormalitas pada struktur maupun fungsi sirkulasi yang telah ada sejak lahir (Sani,

Lebih terperinci

Sistem Pembuluh Balik

Sistem Pembuluh Balik Sistem Pembuluh Balik A. Vena Cava Cranialis Pembuluh darah ini membawa darah kambali ke jantung dari daerah kepala dan anggota depan. Pada carnivora dan babi, pembuluh balik tersebut dibentuk oleh v.brachiocephalica

Lebih terperinci

Sistem Peredaran Darah:

Sistem Peredaran Darah: SISTEM PEREDARAN DARAH Sistem Peredaran Darah: Adalah salah satu sistem yang penting di dalam tubuh badan. Sistem ini mengedarkan darah bermula dari jantung ke seluruh badan dan masuk ke jantung semula.

Lebih terperinci

What should be evaluated by echocardiography in patients after Tetralogy Fallotsurgery

What should be evaluated by echocardiography in patients after Tetralogy Fallotsurgery What should be evaluated by echocardiography in patients after Tetralogy Fallotsurgery Sri EndahRahayuningsih MD, PhD Pediatric Department HasanSadikin General Hospital Faculty of Medicine Padjadjaran

Lebih terperinci

Pembacaan Foto Rontgen Toraks Jantung

Pembacaan Foto Rontgen Toraks Jantung Pembacaan Foto Rontgen Toraks Jantung dr. Asmah Yusuf, Sp. Rad Kontributor Blok Sistem Kardiovaskuler Fakultas Kedokteran Universitas Islam Sumatera Utara Pendahuluan Penilaian pembacaan foto rontgen toraks

Lebih terperinci

SISTEM LIMFOID. Organ Linfoid : Limfonodus, Limpa, dan Timus

SISTEM LIMFOID. Organ Linfoid : Limfonodus, Limpa, dan Timus SISTEM LIMFOID Sistem limfoid mengumpulkan kelebihan cairan interstisial ke dalam kapiler limfe, mengangkut lemak yang diserap dari usus halus, dan berespons secara imunologis terhadap benda asing yang

Lebih terperinci

SISTEM PEREDARAN DARAH DAN KARDIOVASKULAS

SISTEM PEREDARAN DARAH DAN KARDIOVASKULAS SISTEM PEREDARAN DARAH DAN KARDIOVASKULAS ALAT PEREDARAN DARAH JANTUNG PEMBULUH DARAH KAPILER DARAH JANTUNG JANTUNG ATAU HEART MERUPAKAN SALAH SATU ORGAN YANG PENTING DALAM KELANGSUNGAN HIDUP KITA. TELAH

Lebih terperinci

PEMERIKSAAN JANTUNG. PERSIAPAN: 1. Stetoskop

PEMERIKSAAN JANTUNG. PERSIAPAN: 1. Stetoskop PERSIAPAN: 1. Stetoskop PEMERIKSAAN JANTUNG No. Persiapan 1. Cuci tangan 2. Jelaskan prosedur kepada pasien/ keluarga 3. Atur posisi pasien dengan berbaring senyaman mungkin dan jaga privacy pasien Pemeriksaan

Lebih terperinci

LAPORAN AKHIR PRAKTIKUM FISIOLOGI HEWAN AIR. Pengaruh Nikotin dan Alkohol Terhadap Laju Alir Darah Ikan Mas (Cyprinus Carpio Linn)

LAPORAN AKHIR PRAKTIKUM FISIOLOGI HEWAN AIR. Pengaruh Nikotin dan Alkohol Terhadap Laju Alir Darah Ikan Mas (Cyprinus Carpio Linn) LAPORAN AKHIR PRAKTIKUM FISIOLOGI HEWAN AIR Pengaruh Nikotin dan Alkohol Terhadap Laju Alir Darah Ikan Mas (Cyprinus Carpio Linn) Diajukan Untuk Memenuhi Tugas Praktikum Mata Kuliah Fisiologi Hewan Air

Lebih terperinci

Eritrosit Vertebrata

Eritrosit Vertebrata DARAH IKAN Darah merupakan salah satu komponen sistem transport yang sangat vital keberadaannya. Fungsi vital darah di dalam tubuh antara lain sebagai pengangkut zat-zat kimia seperti hormon, pengangkut

Lebih terperinci

Praktikum Biologi Vertebrata. Rizka Apriani Putri, M.Sc /

Praktikum Biologi Vertebrata. Rizka Apriani Putri, M.Sc / Praktikum Biologi Vertebrata Rizka Apriani Putri, M.Sc / rizka_apriani@uny.ac.id Jurdik Biologi, FMIPA UNY 2016 Sumbu (axis ) Bidang Penampang - Penting dalam keseragaman istilah dalam deskripsi morfologis

Lebih terperinci

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA 4 BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA 2.1. Jantung 2.1.1. Embriogenesis sistem kardiovaskular 2.1.1.1.Ruang Jantung dan Arteri Besar Proses embriogenesis kardiovaskular merupakan rangkaian pembentukan organ jantung

Lebih terperinci

SISTEM SIRKULASI MANUSIA

SISTEM SIRKULASI MANUSIA SISTEM SIRKULASI MANUSIA by Ms. Evy Anggraeny SMA Regina Pacis Jakarta Sistem Sirkulasi Manusia Sistem Peredaran Darah, fungsi: Mensuplai O2 dan sari makanan dari sistem pencernaan ke seluruh jaringan

Lebih terperinci

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA. Berdasarkan patogenesisnya, Effendi (2006) dalam Neonatologi IDAI (2008) membedakan kelainan kongenital sebagai berikut:

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA. Berdasarkan patogenesisnya, Effendi (2006) dalam Neonatologi IDAI (2008) membedakan kelainan kongenital sebagai berikut: BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA 2.1. Kelainan Bawaan 2.1.1. Definisi Kelainan kongenital atau bawaan adalah kelainan yang sudah ada sejak lahir yang dapat disebabkan oleh faktor genetik maupun non genetik. Ilmu

Lebih terperinci

SISTEM SIRKULASI DAN JANTUNG

SISTEM SIRKULASI DAN JANTUNG MAKALAH ANATOMI PERBANDINGAN HEWAN SISTEM SIRKULASI DAN JANTUNG KELOMPOK VIII YUNIANTI TIMANG H411 09 275 SITTI RAHBIAH AKRAM H411 09 277 MUH. TEGUH NAGIR H411 09 278 RAHMIAH ALI H411 09 279 RISPA YEUSY

Lebih terperinci

SISTEM SIRKULASI MANUSIA

SISTEM SIRKULASI MANUSIA SISTEM SIRKULASI MANUSIA by Ms. Evy Anggraeny SMA Regina Pacis Jakarta 1 2 Sistem Sirkulasi Manusia Sistem Peredaran Darah, fungsi: Mensuplai O 2 dan sari makanan dari sistem pencernaan ke seluruh jaringan

Lebih terperinci

STRUKTUR & PERKEMBANGAN HEWAN. Achmad Farajallah

STRUKTUR & PERKEMBANGAN HEWAN. Achmad Farajallah STRUKTUR & PERKEMBANGAN HEWAN Achmad Farajallah Sistem Sirkulasi: mode umum Sistem transportasi internal akibat ukuran & strukturnya menempatkan sel-sel tubuh berada jauh dari lingkungan luar sistem yang

Lebih terperinci

PRINSIP BIOENERGETIKA PADA HEWAN

PRINSIP BIOENERGETIKA PADA HEWAN PRINSIP BIOENERGETIKA PADA HEWAN BAHAN MAKANAN (MOLEKUL ORGANIK) Lingkungan eksternal Hewan KONSUMSI MAKANAN PROSES PENCERNAAN PROSES PENYERAPAN PANAS energi yg hilang dalam feses MOLEKUL NUTRIEN (dalam

Lebih terperinci

STRUKTUR DAN FUNGSI SISTEM KARDIOVASKULER

STRUKTUR DAN FUNGSI SISTEM KARDIOVASKULER STRUKTUR DAN FUNGSI SISTEM KARDIOVASKULER Tujuan Pembelajaran Menjelaskan anatomi dan fungsi struktur jantung : Lapisan jantung, atrium, ventrikel, katup semilunar, dan katup atrioventrikular Menjelaskan

Lebih terperinci

Sistem peredaran darah pada manusia tersusun atas jantung sebagai pusat peredaran darah, pembuluh-pembuluh darah dan darah itu sendiri.

Sistem peredaran darah pada manusia tersusun atas jantung sebagai pusat peredaran darah, pembuluh-pembuluh darah dan darah itu sendiri. Struktur Alat Peredaran Darah Pada Manusia Sistem peredaran darah pada manusia tersusun atas jantung sebagai pusat peredaran darah, pembuluh-pembuluh darah dan darah itu sendiri. 1. Jantung Jantung mempunyai

Lebih terperinci

This page shows ventral views of the esophagus and developing lungs, accompanied by cross sectional views through the area between the black arrows.

This page shows ventral views of the esophagus and developing lungs, accompanied by cross sectional views through the area between the black arrows. Dep.Anatomi FK USU Embriologi Tunas paru terbentuk pada usia ± 4 minggu. Dibentuk dari suatu divertikulum pada dinding ventral usus depan, yang meluas ke arah kaudal (divertikulum respiratorium=tunas paru).

Lebih terperinci

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA. Penyakit jantung bawaan (PJB) adalah penyakit kardiovaskular yang terjadi

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA. Penyakit jantung bawaan (PJB) adalah penyakit kardiovaskular yang terjadi BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA 2.1. Penyakit Jantung Bawaan Penyakit jantung bawaan (PJB) adalah penyakit kardiovaskular yang terjadi sejak lahir, dimana terjadi anomali perkembangan struktur kardiovaskular seperti

Lebih terperinci

HASIL DAN PEMBAHASAN

HASIL DAN PEMBAHASAN 36 HASIL DAN PEMBAHASAN Kasus 1 Tabel 2 Rekam medis Whisky Breed Gender Age Pomeranian jantan Signalement Presenting Complaint 5 tahun Auskultasi jantung lub dub, dan Gejala batuk masih bagus karena tidak

Lebih terperinci

SISTEM PEMBULUH DARAH MANUSIA. OLEH: REZQI HANDAYANI, M.P.H., Apt

SISTEM PEMBULUH DARAH MANUSIA. OLEH: REZQI HANDAYANI, M.P.H., Apt SISTEM PEMBULUH DARAH MANUSIA OLEH: REZQI HANDAYANI, M.P.H., Apt ARTERI Membawa darah bersih (oksigen) kecuali arteri pulmonalis Mempunyai dinding yang tebal Mempunyai jaringan yang elastis Katup hanya

Lebih terperinci

EMBRIOLOGI SISTEM PENCERNAAN. dr. Al-Muqsith, M.Si

EMBRIOLOGI SISTEM PENCERNAAN. dr. Al-Muqsith, M.Si EMBRIOLOGI SISTEM PENCERNAAN dr. Al-Muqsith, M.Si Pembentukan Usus Mulai pembentukan: mudigah 7 somit (22 hari) akibat pelipatan mudigah ke arah cephalo caudal dan lateral rongga yg dibatasi endoderm sebagian

Lebih terperinci

ANATOMI KLINIS KELENJAR THYROID MEGA SARI SITORUS. Bagian Anatomi Fakultas Kedokteran Universitas Sumatera Utara

ANATOMI KLINIS KELENJAR THYROID MEGA SARI SITORUS. Bagian Anatomi Fakultas Kedokteran Universitas Sumatera Utara ANATOMI KLINIS KELENJAR THYROID MEGA SARI SITORUS Bagian Anatomi Fakultas Kedokteran Universitas Sumatera Utara BAB I ANATOMI & TOPOGRAFI KELENJAR THYROID Kata thyroid berarti organ berbentuk perisai segi

Lebih terperinci

Gestational period lasts for 280 days, from the beginning of the last menstrual cycle until delivery. Conceptus (fertilization result) undergoes

Gestational period lasts for 280 days, from the beginning of the last menstrual cycle until delivery. Conceptus (fertilization result) undergoes Gestational period lasts for 280 days, from the beginning of the last menstrual cycle until delivery. Conceptus (fertilization result) undergoes pre-embryonic development for two weeks, followed by embryonic

Lebih terperinci

Cardiovascular System: the Heart and Blood Vessels. Mulyanto,SSTFt,Mkes

Cardiovascular System: the Heart and Blood Vessels. Mulyanto,SSTFt,Mkes Cardiovascular System: the Heart and Blood Vessels Mulyanto,SSTFt,Mkes Heart Anatomy Think of the heart as an upside down triangle. The top is the broader base and the bottom is the apex. COR Structure

Lebih terperinci

Diagnostic Radiology. Thorax-Mediastinum. Disusun oleh JB.Prasodjo.dr.,Sp.Rad. SMF.Ro.FKUNS/RSDM

Diagnostic Radiology. Thorax-Mediastinum. Disusun oleh JB.Prasodjo.dr.,Sp.Rad. SMF.Ro.FKUNS/RSDM Diagnostic Radiology Thorax-Mediastinum Disusun oleh JB.Prasodjo.dr.,Sp.Rad. SMF.Ro.FKUNS/RSDM Proyeksi Thorax PA Pasien berdiri tegak Obyek menempel film Scapula terlempar ke lat Sinar tegak lurus obyek

Lebih terperinci

SISTEM SIRKULASI SIRKULASI DAN JANTUNG

SISTEM SIRKULASI SIRKULASI DAN JANTUNG SISTEM SIRKULASI SIRKULASI DAN JANTUNG Bab ini mempelajari cara-cara darah memperoleh makanan dan oksigen untuk diantarkan pada sel, di samping cars membuang limbah metabolisme sel. Gerakan darah yang

Lebih terperinci

LAJU PEREDARAN DARAH PADA IKAN MAS (Cyprinus Carpio) PRAKTIKUM FISIOLOGI HEWAN AIR. Kelompok 5 Kelas B

LAJU PEREDARAN DARAH PADA IKAN MAS (Cyprinus Carpio) PRAKTIKUM FISIOLOGI HEWAN AIR. Kelompok 5 Kelas B LAJU PEREDARAN DARAH PADA IKAN MAS (Cyprinus Carpio) PRAKTIKUM FISIOLOGI HEWAN AIR Kelompok 5 Kelas B IDZHAR SYIFANA ROFIQO 230110140070 FELISHA GITALASA 230110140093 RIDWAN ARIYO NUGROHO 230110140117

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN. dimana pada pria membentuk sebuah kantong tertutup sedangkan pada wanita berhubungan

BAB I PENDAHULUAN. dimana pada pria membentuk sebuah kantong tertutup sedangkan pada wanita berhubungan BAB I PENDAHULUAN Peritoneum merupakan membran serosa pada tubuh yang terbesar dan paling kompleks, dimana pada pria membentuk sebuah kantong tertutup sedangkan pada wanita berhubungan dengan rongga ekstraperitoneal

Lebih terperinci

STRUKTUR JANTUNG RUANG JANTUNG KATUP JANTUNG tiga katup trikuspidalis dua katup bikuspidalis katup mitral Katup pulmonal Katup aorta Arteri Koroner

STRUKTUR JANTUNG RUANG JANTUNG KATUP JANTUNG tiga katup trikuspidalis dua katup bikuspidalis katup mitral Katup pulmonal Katup aorta Arteri Koroner Pengertian Kardiovaskuler Sistem Kardiovaskuler yaitu sistem peredaran darah di dalam tubuh. Sistem Kardiovaskuler terdiri dari darah,jantung dan pembuluh darah. Jantung terletak di dalam mediastinum di

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN. dan yang diedarkan melalui pembuluh limfe. Ada beberapa hal yang berperan dalam sistem peredaran darah :

BAB I PENDAHULUAN. dan yang diedarkan melalui pembuluh limfe. Ada beberapa hal yang berperan dalam sistem peredaran darah : P a g e 1 BAB I PENDAHULUAN A. Latar belakang Transportasi ialah proses pengedaran berbagai zat yang diperlukan ke seluruh tubuh dan pengambilan zat-zat yang tidak diperlukan untuk dikeluarkan dari tubuh.

Lebih terperinci

PENYAKIT JANTUNG KONGENITAL

PENYAKIT JANTUNG KONGENITAL Akhir-akhir ini jumlah kasus penyakit jantung kongenital yang terdiagnosis, terutama pada anjing, mengalami peningkatan dengan adanya perbaikan metode klinik dan meningkatnya ketertarikan terhadap penyakit

Lebih terperinci

Sistem Peredaran Darah Manusia

Sistem Peredaran Darah Manusia Sistem Peredaran Darah Manusia Struktur Alat Peredaran Darah Pada Manusia Sistem peredaran darah pada manusia tersusun atas jantung sebagai pusat peredaran darah, pembuluh-pembuluh darah dan darah itu

Lebih terperinci

BAB II TINJUAN PUSTAKA. Tali pusat (funis) memanjang dari umbilikalis sampai ke permukaan fetal plasenta.

BAB II TINJUAN PUSTAKA. Tali pusat (funis) memanjang dari umbilikalis sampai ke permukaan fetal plasenta. BAB II TINJUAN PUSTAKA A. Tali Pusat 1. Definisi Tali pusat (funis) memanjang dari umbilikalis sampai ke permukaan fetal plasenta. Permukaannya berwarna putih kusam, lembab dan tertutup amnion yang ketiga

Lebih terperinci

TERDIRI DARI REN VESICA URINARIA URETHRA

TERDIRI DARI REN VESICA URINARIA URETHRA TERDIRI DARI REN URETER VESICA URINARIA URETHRA REN / GINJAL Letak : posterior cavum abdomen lateral columna vertebralis retroperitoneal setinggi ka : V Th XII V L III (hepar) ki : V Th XI V L II sumbunya

Lebih terperinci

BAB II TINJAUAN PUSTAKA

BAB II TINJAUAN PUSTAKA BAB II TINJAUAN PUSTAKA 2.1 Traktus Gastrointestinal Traktus Gastrointestinal adalah kumpulan organ yang berperan dalam proses pencernaan. Di mana makanan akan ditelan, nutrisi akan diserap, dan sisanya

Lebih terperinci

Morfologi dan Anatomi Dasar Kelinci

Morfologi dan Anatomi Dasar Kelinci Modul Praktikum Biologi Hewan Ternak 2017 6 Morfologi dan Anatomi Dasar Kelinci Petunjuk Umum Praktikum - Pada praktikum ini digunakan alat-alat bedah dan benda-benda bersudut tajam. Harap berhati-hati

Lebih terperinci

LAPORAN PRAKTIKUM FISIOLOGI HEWAN

LAPORAN PRAKTIKUM FISIOLOGI HEWAN LAPORAN PRAKTIKUM FISIOLOGI HEWAN PENYESUAIAN HEWAN POIKILOTERMIK TERHADAP OKSIGEN LINGKUNGAN Dan OBSERVASI PEMBULUH KAPILER DARAH Disusun oleh: Kelompok 4: Lailatul Tarwiyati (109016100033) Novia Rizqi

Lebih terperinci

SISTEM PEREDARAN DARAH MANUSIA

SISTEM PEREDARAN DARAH MANUSIA SISTEM PEREDARAN DARAH MANUSIA A. PENDAHULUAN Setiap makhluk hidup memerlukan oksigen dan zat makanan serta mengeluarkan zat sisa metabolisme. Berbagai proses metobolisme menghasilkan sampah(sisa) yang

Lebih terperinci

PERKEMBANGAN ORGAN PENCERNAAN & SISTEM RESPIRASI EMBRIOLOGI VETERINER

PERKEMBANGAN ORGAN PENCERNAAN & SISTEM RESPIRASI EMBRIOLOGI VETERINER PERKEMBANGAN ORGAN PENCERNAAN & SISTEM RESPIRASI EMBRIOLOGI VETERINER PELIPATAN TUBUH (EMBRYONIC FOLDING) 1. PELIPATAN CRANIAL 2. PELIPATAN CAUDAL 3. PELIPATAN LATERAL Embrio flat silinder Membentuk usus

Lebih terperinci

sistem sirkulasi darah dalam tubuh manusia

sistem sirkulasi darah dalam tubuh manusia sistem sirkulasi darah dalam tubuh manusia Author : Chaidar Warianto Publish : 31-05-2011 21:35:25 Pendahuluan Di dalam tubuh manusia, darah mengalir keseluruh bagian (organ-organ) tubuh secara terusmenerus

Lebih terperinci

Deteksi Denyut Jantung dengan Metode Sensor Pulsh Berbasis Ardiuno

Deteksi Denyut Jantung dengan Metode Sensor Pulsh Berbasis Ardiuno Prosiding Seminar Nasional Teknik Elektro & Informatika TE45 Deteksi Denyut Jantung dengan Metode Sensor Pulsh Berbasis Ardiuno Muhammad Nurdin 1),Nur Aminah 2), Syahrir 3), Fadlan Djamil 4), Musyawira

Lebih terperinci

Serambi kanan Bilik Kanan Serambi Kiri

Serambi kanan Bilik Kanan Serambi Kiri COR (JANTUNG) Jantung adalah suatu struktur muskular yang bentuknya menyerupai kerucut. Dasarnya mengarah ke dorsal atau kranio dorsal dan melekat pada struktur-struktur torasik lainnya dengan perantaraan

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN. zat sisa metabolisme. Berbagai proses metabolisme membutuhkan materi dasar dan

BAB I PENDAHULUAN. zat sisa metabolisme. Berbagai proses metabolisme membutuhkan materi dasar dan BAB I PENDAHULUAN 1. 1 Latar Belakang Setiap makhluk hidup memerlukan oksigen dan zat makanan serta mengeluarkan zat sisa metabolisme. Berbagai proses metabolisme membutuhkan materi dasar dan menghasilkan

Lebih terperinci

BAB 1 PENDAHULUAN. pada pola penyakit. Beberapa penyakit non-infeksi, termasuk penyakit

BAB 1 PENDAHULUAN. pada pola penyakit. Beberapa penyakit non-infeksi, termasuk penyakit BAB 1 PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Dewasa ini angka kejadian beberapa penyakit non infeksi semakin meningkat, baik di negara maju maupun di negara berkembang. Perubahan gaya hidup dan perubahan tingkat

Lebih terperinci