PENSIJILAN KINI TELAH DIPERSIJILKAN DENGAN PENSIJILAN (ISO 14001:2004) MULAI TAHUN 2014 HINGGA KINI. No. Pensijilan ER 0909

1

PENSIJILAN KINI TELAH DIPERSIJILKAN DENGAN PENSIJILAN (ISO 14001:2004) MULAI TAHUN 2014 HINGGA KINI No. Pensijilan ER 0909

TAHUN 2017: U P M k o m i t e d u n t u k P E N G E K A L A N P E N S I J I L A N No. Pensijilan: ER 0909 Tempoh sah 29 Disember 2014 28 Disember 2017 UPM akan diaudit menggunakan standard sedia ada I S O 1 4 0 0 1 : 2 0 0 4

PENGURUSAN & PENAMBAHBAIKAN KUALITI: Pengekalan Pensijilan Sistem Pengurusan Alam Sekitar (EMS) Tahun 2013 Tahun 2014 KUATKUASA DOKUMEN 15/7/2013 AUDIT DALAMAN 17-20/9/2013 MKSP EMS 7/10/2013 Melepasi AUDIT TAHAP 1 SIRIM 25-27/11/2013 Melepasi AUDIT TAHAP 2 SIRIM 9-13/6/2014 MENDAPAT PENSIJILAN EMS ISO 14001 29/12/2014 ER 0909 Tahun 2015 AUDIT DALAMAN 6-9/4/2015 MKSP ISO (EMS & QMS) 30/4/2015 Melepasi AUDIT PEMANTAUAN 1 25-27/5/2015 Tahun 2016 AUDIT DALAMAN 23-26/5/2016 MKSP ISO (EMS, ISMS & QMS) 30/6/2016 Melepasi AUDIT PEMANTAUAN 2 10-12/10/2016 PENAMBAHBAIKAN: 1. Senarai Daftar Aspek Impak 2. Senarai Daftar Undangundang Berkaitan & Terpakai di UPM 3. Senarai Checkpoint & Komponen Penilaian 4. Pelaksanaan Kepatuhan EMS Tahun 2017 AUDIT DALAMAN 13-16/6/2017 MKSP ISO (EMS, ISMS & QMS) 23/8/2017 Audit Pensijilan Semula 9-11 Oktober 2017 PENAMBAHBAIKAN: 1. Penyelarasan Daftar Aspek Impak Alam Sekitar berasaskan Daftar Penilaian Risiko UPM 2. Objektif EMS 3. Fasa Penilaian Kepatuhan EMS Tahun 2018 Standard baharu: MS ISO 14001:2015

PERNYATAAN DASAR Dasar Alam Sekitar Universiti Putra Malaysia beriltizam mengadakan sistem pengurusan yang berkesan melalui: 1. pematuhan keperluan undang-undang, peraturan dan keperluan-keperluan lain mengenai alam sekitar khususnya pencegahan pencemaran; 2. pembangunan objektif dan matlamat berdasarkan penilaian aspek impak alam sekitar; 3. penilaian semula dan pengubahsuaian dasar, objektif dan sasaran untuk penambahbaikan berterusan; 4. pembudayaan amalan baik ke arah kelestarian alam sekitar. Dibuat oleh Lembaga Pengarah Universiti pada 10 Disember 2013

Skop Penyediaan Perkhidmatan Pengajaran dan Pembelajaran (Merangkumi proses pengajaran dan pembelajaran di semua fakulti dan Pusat Asasi Sains Pertanian serta Taman Pertanian Universiti sahaja, tidak termasuk aktiviti perkhidmatan yang tidak terlibat secara langsung dalam proses pengajaran dan pembelajaran) SKOP PENSIJILAN & ENTITI TERLIBAT Entiti Terlibat Semua Fakulti termasuk Kampus Bintulu, Pusat Asasi Sains Pertanian, Taman Pertanian Universiti termasuk Kampus Bintulu & Peneraju EMS 1. Pejabat Bursar; 2. Pejabat Pembangunan & Pengurusan Aset; 3. Pejabat Pengurusan & Keselamatan Pekerjaan; 4. Taman Pertanian Universiti; 5. Bahagian Hal Ehwal Pelajar; 6. Pusat Jaminan Kualiti (CQA) 7. Pejabat Penasihat Undang-Undang 8. Pejabat Strategi Korporat & Komunikasi; 9. Pejabat Pendaftar

3. Penilaian Kepatuhan Undangundang & Keperluan lain berkaitan EMS 1. Penilaian Aspek Impak 2. Pencapaian Objektif EMS

1 PENILAIAN ASPEK IMPAK ALAM SEKITAR Daftar Aspek Impak EMS UPM mengandungi semua aktiviti dan proses yang boleh memberi kesan terhadap alam sekitar di UPM iaitu impak kepada udara, air, tanah, bunyi dan sumber alam. Penilaian perlu dibuat mengambilkira penglibatan akta dan perundangan, kebarangkalian berlaku pencemaran, darjah kerosakan kepada alam sekitar, dan kepentingan kepada organisasi keperluan Standard MS ISO 14001:2004 klausa 4.3.1 Rujukan Dokumen EMS UPM: 1. Prosedur Pengenalpastian Aspek Impak EMS

PENILAIAN ASPEK IMPAK ALAM SEKITAR TAHUN 2017: Penambahbaikan menyeluruh Daftar Aspek Impak EMS UPM Pembahagian impak alam sekitar kepada lima (5) iaitu udara, tanah, air, bunyi dan sumber Beberapa aktiviti tidak dikenalpasti dalam senarai daftar aspek impak Interaksi aspek dengan unsur persekitaran tidak jelas Aspek persekitaran berdasarkan aktiviti yang dijalankan di UPM Kriteria penilaian bagi impak dan penentuan aktiviti yang signifikan berdasarkan penilaian impak (Kebarangkalian berlaku pencemaran, darjah kerosakan kepada alam sekitar dan kepentingan kepada organisasi) Pengenalpastian undang-undang dan keperluan lain yang berkaitan bagi aktiviti yang melibatkan undangundang Pengenalpastian kawalan sedia ada atau cadangan aktiviti bagi aspek persekitaran yang disenaraikan Pusat Tanggungjawab (PTJ) yang terlibat bagi setiap aktiviti yang disenaraikan

Kriteria Penilaian PENILAIAN ASPEK IMPAK ALAM SEKITAR

PENILAIAN ASPEK IMPAK ALAM SEKITAR Penentuan Signifikan

PENILAIAN ASPEK IMPAK ALAM SEKITAR Paparan Daftar Aspek Impak melalui eiso 1 4 2 3

PENILAIAN ASPEK IMPAK ALAM SEKITAR Daftar Aspek Impak EMS Edisi 3.0 Berkuatkuasa: 24/3/2017 28 aspek persekitaran yang signifikan dengan alam sekitar di UPM

TIDAK SIGNIFIKAN SIGNIFIKAN Bil. PENILAIAN ASPEK IMPAK ALAM SEKITAR 11 28 Signifikan 22 Tidak Signifikan 1Tidak terpakai 15 10 5 8 3 1 Tidak terpakai 3 2Tidak terpakai 3 Kategori: Bahan/Peralatan 5 10 15 12 4 1 2 1 2 Bangunan/Infrastruktur Kenderaan/Jentera Makanan/Masakan Ternakan//Binatang/ Tanaman Umum

2 PENCAPAIAN OBJEKTIF EMS Objektif EMS bagi tahun 2013 2016 Objektif Sistem Pengurusan Alam Sekitar di UPM dibangunkan hasil daripada penilaian aspek impak alam sekitar yang signifikan iaitu: 1. Penjimatan penggunaan kertas; 2. Penjimatan tenaga elektrik; 3. Pemantauan pelepasan asap bas bahan bakar diesel; 4. Pengendalian bahan kimia mengikut amalan terbaik; 5. Pengendalian radioaktif mengikut peraturan dan perundangan yang ditetapkan; 6. Pengendalian bahan beracun mengikut peraturan dan perundangan yang yang ditetapkan; dan 7. Pengendalian sisa buangan terjadual mengikut peraturan dan perundangan yang ditetapkan Nota: Laporan Pencapaian Objektif EMS dibentang dalam MKSP dan JK Kualiti

PELAKSANAAN AKTIVITI/PROGRAM BAGI MENCAPAI OBJEKTIF EMS 1. Penjimatan Penggunaan Kertas a. Mengadakan kempen pengurangan kertas diperingkat PTJ b. Kitar semula penggunaan kertas (recycle) c. d. Pengedaran dokumen melalui elektronik (Mencetak dokumen mengikut keperluan) (reduce) Manfaatkan kertas terpakai secara optimum (reuse) Rujukan Dokumen EMS UPM: 1. Prosedur Penjimatan Penggunaan Kertas 2. Garis Panduan Penjimatan Penggunaan Kertas

PELAKSANAAN AKTIVITI/PROGRAM BAGI MENCAPAI OBJEKTIF EMS 2. Penjimatan Tenaga Elektrik 1. Mengadakan kempen penjimatan elektrik diperingkat PTJ 2. 3. Mewujud dan menguatkuasa waktu On dan Off suis lampu fakulti seperti waktu rehat (1.00tgh - 2.00ptg) dan mematikan bekalan selepas waktu kerja (5.00ptg Mewujud dan menguatkuasa waktu On dan Off sistem penyaman udara di fakulti seperti waktu rehat (1.00tgh -2.00ptg) dan mematikan bekalan selepas waktu kerja (5.00ptg) 4. Memastikan suis lampu dan pendingin udara bilik kuliah sentiasa ditutup sekiranya tidak digunakan 5. Memastikan semua suis komputer dimatikan selepas waktu pejabat atau selepas digunakan 6. Memastikan pendingin udara disetkan pada suhu yang selesa (minimum 24 darjah Celcius) kecuali bagi dewan kuliah/mana-mana ruang yang digunakan melebihi kapasiti 7. Memastikan semua suis peralatan makmal ditutup apabila tidak digunakan 8. Melaksanakan penyelenggaraan berkala terhadap sistem elektrik di Pencawang Elektrik (PE) 9. Memastikan pendingin udara sentiasa diselenggara mengikut jangka masa yang sepatutnya 10. Menggantikan pendingin udara yang rosak dan tidak ekonomi dibaiki kepada pendingin udara inverter / mana-mana pendingin udara yang menjimatkan tenaga Rujukan Dokumen EMS UPM: 1. Prosedur Penjimatan Tenaga Elektrik 2. Garis Panduan Penjimatan Elektrik

PELAKSANAAN AKTIVITI/PROGRAM BAGI MENCAPAI OBJEKTIF EMS 3. Pemantauan pelepasan asap bas bahan bakar diesel 1. Penempatan pelajar berdekatan dengan tempat kuliah 2. Pemeriksaan kenderaan secara berkala di Puspakom 3. Menyediakan laluan pejalan kaki berbumbung 4. 5. Kempen penggunaan basikal dikalangan pelajar dalam kampus Melaksanakan penyewaan bas kampus menggunakan bahan bakar gas asli NGV Rujukan Dokumen EMS UPM: Prosedur Pemantauan Pelepasan Asap Bas Bahan Bakar Diesel

PELAKSANAAN AKTIVITI/PROGRAM BAGI MENCAPAI OBJEKTIF EMS 4. Pengendalian bahan kimia mengikut amalan terbaik; 5. Pengendalian radioaktif mengikut peraturan dan perundangan yang ditetapkan; 6. Pengendalian bahan beracun mengikut peraturan dan perundangan yang yang ditetapkan a. b. c. d. Pembangunan Polisi Pengurusan Bahan Berbahaya UPM/ UPM Management Hazardous Material Procedure Cradle to Grave Mewujudkan sistem atas talian inventori bahan berbahaya (kimia, racun, radioaktif) Mengawal selia proses pembelian bahan berbahaya melalui polisi pembelian Menyediakan pelan pembangunan stor bahan berbahaya (mengikut zon/ptj/jabatan/makmal) e. Latihan dan Kesedaran Rujukan Dokumen EMS UPM: 1. Prosedur Pengurusan Bahan Kimia 2. Prosedur Pengurusan Bahan Radioaktif dan Radas Sinaran 3. Prosedur Pengendalian Bahan Beracun

PELAKSANAAN AKTIVITI/PROGRAM BAGI MENCAPAI OBJEKTIF EMS 7. Pengendalian sisa buangan terjadual mengikut peraturan dan perundangan yang ditetapkan a. b. Mengemaskini Prosedur Pengurusan dan Pelupusan Sisa Terjadual UPM dan garis panduan berkaitan Mematuhi jadual pungutan sisa buangan terjadual yang ditetapkan (kimia dan Klinikal ) Rujukan Dokumen EMS UPM: Prosedur Pengurusan Sisa Terjadual

PENCAPAIAN OBJEKTIF EMS Objektif Pengurusan Alam Sekitar: 1)Penjimatan penggunaan kertas; 2)Penjimatan tenaga elektrik; 3)Memantau pelepasan asap bas bahan bakar diesel; 4)Pengendalian bahan kimia mengikut amalan terbaik; 4.1 rekod stok inventori bahan kimia disediakan dan stok dikemaskini setiap 6 bulan sekali 4.2 bahan kimia disimpan mengikut peraturan (dari segi pengasingan dan pelabelan di makmal 5) Pengendalian radioaktif mengikut peraturan & perundangan yang ditetapkan; 6)Pengendalian bahan beracun mengikut peraturan dan perundangan yang yang ditetapkan 6.1 inventori bahan beracun dikawal selia 6.2 bahan beracun disimpan mengikut peraturan 7)Pengendalian sisa buangan terjadual mengikut peraturan dan perundangan yang ditetapkan. sasaran 2% 10% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Pencapaian Tahun 2016 8% 5.92% 100% 70% 100% 100% 100% 100% 100%

TINDAKAN PEMBETULAN OBJEKTIF YANG TIDAK MENCAPAI SASARAN Pencapaian bagi Penjimatan Tenaga Elektrik tidak mencapai sasaran Punca: Penjimatan adalah untuk keseluruhan kampus. Aktiviti penjimatan masih pada no cost dan hanya sedikit low cost menjadikan sasaran agak sukar dicapai. Tindakan Pembetulan: 1. PPPA akan mengkaji semula sasaran bagi penjimatan elektrik. PPPA mengesyorkan agar sasaran diturunkan kepada 6%. 2. Program EPC di 3 PTJ besar iaitu Fakulti Perubatan, Fakulti Kejuruteraan dan IBS dijangka dapat memberi penjimatan yang tinggi kepada UPM.

... TINDAKAN PEMBETULAN OBJEKTIF YANG TIDAK MENCAPAI SASARAN Pencapaian bagi rekod stok inventori bahan kimia disediakan dan stok dikemaskini setiap 6 bulan sekali tidak mencapai sasaran Punca Tidak Patuh: Pengisian inventori secara manual dan pembelian tidak terkawal Tindakan Pembetulan: Membangunkan sistem inventori atas talian secara berpusat bagi memudahkan perekodan dan kawalan (pembelian, pendaftaran dan pengemaskinian)

OBJEKTIF EMS TAHUN 2017 Objektif Sistem Pengurusan Alam Sekitar di UPM: 1. Penjimatan penggunaan kertas; 2. Penjimatan tenaga elektrik; 3. Pemantauan pelepasan asap bas bahan bakar diesel; 4. Pengendalian kemudahan yang mencemar ke udara mengikut perundangan yang ditetapkan 4.1 Incenerator; 4.2 Boiler; 4.3 Kebuk Wasap NEW Penentuan objektif berdasarkan penilaian signifikan: (a) Terpakai kepada Akta Kualiti Alam Sekililing; dan (b) Penilaian impak H (tinggi/high) Mesyuarat Jawatankuasa Kualiti kali ke-35 bertarikh 26/7/2017 telah bersetuju perubahan Objektif EMS UPM akan mula dipantau dan diukur pencapaian bagi tempoh Julai hingga Disember 2017.

3 PENILAIAN KEPATUHAN UNDANG-UNDANG DAN KEPERLUAN LAIN BERKAITAN UPM telah membangun dan mengekalkan Prosedur Undang-undang dan Keperluan Lain (UPM/ISO-EMS/P002) dan terpakai bagi aktiviti-aktiviti UPM yang berkaitan dengan alam sekitar Senarai Daftar Undangundang dan Keperluan lain yang berkaitan telah dikenalpasti berasaskan Undangundang yang berkaitan bagi penilaian pematuhan yang dilaksana secara berfasa melalui Jawatankuasa Penilaian Kepatuhan (JKPK) * Nota: Checkpoint merupakan senarai semak kepatuhan akta yang dinyatakan dalam senarai daftar perundangan yang terpakai di UPM 26

Senarai Daftar Undangundang dan Keperluan lain yang berkaitan 32 Akta dan Peraturan & 3 keperluan lain yang berkaitan 27

Jawatankuasa Penilaian Kepatuhan (JKPK) Terma Rujukan JKPK: Melaksanakan tugasannya sejajar dengan akta dan peraturan berkaitan alam sekitar yang terpakai dengan Universiti dengan melaksanakan penguatkuasaan dan pemeriksaan berkala terhadap pematuhan EMS. Keahlian JKPK: Terdiri daripada kalangan pakar alam sekitar di UPM dan peneraju bagi operasi berkaitan alam sekitar 28

Fasa Penilaian Kepatuhan Sistem Pengurusan Alam Sekitar (EMS) Universiti Putra Malaysia Fasa 1: Fasa 2: Fasa 3: Fasa 4: FASA 2016 (Laporan Penilaian Bagi Tahun 2015) Pelepasan Asap Bas Bahan Bakar Diesel, Larangan Mengenai Merokok dan Penjimatan Tenaga Elektrik. Pengurusan Bahan Kimia dan Pengurusan Sisa Terjadual. Pengendalian Bahan Beracun dan Penjimatan Penggunaan Kertas. Bahan Radioaktif dan Radas Sinaran. FASA 2017 (Laporan Penilaian Bagi Tahun 2016 dan seterusnya) Fasa 1: Pelepasan Pencemar Udara dari: (a) Enjin Diesel i. Asap Bas. ii. Generator Set. (a) Premis i. Pembakaran Bahan Api bagi Penjanaan kuasa dalam Dandang (Boiler). ii. Pembakaran Bahan buangan (Incenerator). iii. Penggunaan Pelarut/Bahan kimia (Kebuk wasap). Fasa 5: Fasa 6: Pelepasan Udara. Keperluan Lain Dalam Daftar Undang-Undang Nota: i. Larangan mengenai merokok tidak dibuat penilaian kerana di luar skop EMS. ii. Penjimatan penggunaan kertas dikeluarkan bagi penilaian kerana tiada undang-undang yang terkait. Selesai penilaian melalui Mesyuarat JKPK Bil. 1, 2 & 3/2016 Fasa 2: (a) (b) Fasa 3: (a) (b) Pengurusan Bahan Kimia Pengurusan Sisa Terjadual Pengendalian Bahan Beracun Bahan Radioaktif dan Radas Sinaran Fasa 4: (a) Pengurusan Kumbahan (b) Penjimatan Elektrik (c) Keperluan Lain Dalam Daftar Undang-Undang i. Rumah Sembelihan ii. Terresterial Animal Health Code Penilaian Fasa 1, 2 & 3 pada 30/5/2017 Fasa 4 pada Disember 2017 29

LAPORAN PENILAIAN KEPATUHAN TAHUN 2016 Laporan dibentangkan oleh Pengerusi JKPK semasa MKSP ISO tahun 2017 pada 23/8/2017 Secara ringkasnya, bagi tahun penilaian 2016, Universiti telah berjaya mematuhi keperluan undang-undang berkaitan pengendalian bahan beracun, radioaktif dan radas sinaran, rumah sembelihan (Abattoir), dan Terrestrial Animal Health Code. Walaubagaimanapun, Universiti tidak berjaya mematuhi keperluan perundangan yang berkaitan pengurusan bahan kimia dan sisa terjadual. Cadangan tindakan pembetulan telah dikenalpasti bagi dua (2) skop yang tidak mematuhi keperluan perundangan ini

TINDAKAN PEMBETULAN SKOP YANG TIDAK MEMATUHI KEPERLUAN PERUNDANGAN

Terima Kasih Thank You Terima Kasih Thank You : Pusat Pengurusan Jaminan Kualiti & Pembudayaan Kualiti UPM

2

Tarikh Audit 9 hingga 11 Oktober 2017 Kampus Serdang & Bintulu 34

Hebahan Pelaksanaan Audit

Skop Pensijilan Penyediaan Perkhidmatan Pengajaran dan Pembelajaran

Kriteria Audit 1 Keperluan ISO 14001:2004 2 Dokumentasi EMS 37

Pasukan Audit Bil. Juruaudit Tarikh mengaudit 1. Puan Aernida Abdul Kadir (Ketua Juruaudit) (AAK) 9 hingga 11 Oktober 2017 (3 hari) Audit pada tahun 2016 & 2015 2. Encik Tajul Arif Ariffin (TAJ) 9 hingga 11 Oktober 2017 (3 hari) Audit pada tahun 2016 & 2015 3. Encik Shaiful Azmir A. Rahman (SAR) 9 hingga 11 Oktober 2017 (3 hari) Audit pada tahun 2015 & 2014 4. Encik Mahmud Rizal Othman (MRO) 9 hingga 11 Oktober 2017 (3 hari) 38

Metodologi Audit 1 2 Semakan dokumen dan rekod Pemerhatian keatas proses dan aktiviti 3 Temubual auditi 39

Tempoh Semakan Semakan rekod akan dibuat bermula dari Tahun 2014 (dalam tempoh 3 tahun) termasuk status ketakakuran dan peluang penambahbaikan tahun lepas 40

Senarai PTJ Terlibat/Sampel PTJ 1. Pusat Jaminan Kualiti (CQA) 2. Pejabat Penasihat Undang-Undang (PPUU) 3. Pejabat Pengurusan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (PPKKP) 4. Pejabat Pembangunan dan Pengurusan Aset (PPPA) 5. Pejabat Pendaftar (PEND) 6. Pejabat Bursar (BURSAR) 7. Taman Pertanian Universiti (TPU) 8. Fakulti Pertanian (FP) 9. Fakulti kejuruteraan (FK) 10. Fakulti Perubatan Veterinar (FPV) 11. Fakulti Sains dan Teknologi Makanan (FSTM) 12. Fakulti Perubatan dan Sains Kesihatan (FPSK) 13. Fakulti Pengajian Alam Sekitar (FPAS) 14. Fakulti Ekologi Manusia (FEM) 15. Fakulti Ekonomi dan Pengurusan (FEP) 16. Fakulti Sains Komputer dan Teknologi Makanan (FSKTM) 17. Fakulti Sains Pertanian dan Makanan, Kampus Bintulu (FSPM) Nota: PTJ/Peneraju (dalam skop EMS) yang tidak tersenarai perlu bersedia sekiranya terdapat audit silang semasa mengaudit Peneraju EMS. 41

Ringkasan Pergerakan Juruaudit Juruaudit 1. Puan Aernida Abdul Kadir (Ketua Juruaudit) (AAK) Tarikh Audit dan Pusat Tanggungjawab Diaudit 9/10/2017 10/10/2017 11/10/2017 1. CQA 2. PPUU PPKKP 1. BURSAR 2. CQA 2. Encik Tajul Arif Ariffin (TAJ) 1. FSTM 2. FPSK 3. FPAS 1. FK 2. FEP 3. PPPA PPKKP 3. Encik Mahmud Rizal Othman (MRO) 1. TPU 2. FP 3. FEM 1. FPV 2. FSKTM 3. TPU PEND 4. Encik Shaiful Azmir A. Rahman (SAR) FSPM, Bintulu FSPM, Bintulu CQA 42

Jadual Audit Hari Pertama: Sesi pagi Rujuk Manual EMS, Dasar EMS & Minit MKSP ISO Rujuk Daftar Aspek Impak, prosedur Kawalan Operasi, pengukuran Objektif EMS, tindakan kecemasan, kesedaran EMS, pengesahan penemuan audit lepas * Yang berkaitan dgn PTJ diaudit FSTM, TPU & FSPM 43

...Jadual Audit Hari Pertama: Sesi Petang Rujuk Senarai Undang-Undang, laporan Penilaian Kepatuhan, laporan penemuan audit dalaman, laporan MKSP Rujuk Daftar Aspek Impak, prosedur Kawalan Operasi, pengukuran Objektif EMS, tindakan kecemasan, kesedaran EMS, pengesahan penemuan audit lepas * Yang berkaitan dgn PTJ diaudit FPSK, FPAS, 44 FP, FEM & FPSM

...Jadual Audit Hari Kedua: Sesi Pagi Rujuk laporan pencapaian Objektif & pelaksanaan aktiviti/program EMS Rujuk Daftar Aspek Impak, prosedur Kawalan Operasi, pengukuran Objektif EMS, komunikasi, kesedaran EMS, tindakan kecemasan * Yang berkaitan dgn PTJ diaudit FK, FEP, FPV & FSKTM 45

...Jadual Audit Hari Kedua: Sesi Petang Rujuk laporan pencapaian Objektif & pelaksanaan aktiviti/program EMS Rujuk Senarai Undang- Undang & laporan Penilaian Kepatuhan yang terpakai di Kampus Bintulu 46

...Jadual Audit Hari Ketiga Rujuk laporan pencapaian Objektif & pelaksanaan aktiviti/program EMS & temubual WP dan TWP EMS Rujuk rekod tindakan insiden & kecemasan Rujuk rekod latihan & kompetensi berkaitan EMS Rujuk manual EMS dan prosedur kawalan dokumen 47

Keperluan dan Kesediaan PTJ 1. Kenderaan - Untuk menjemput dan menghantar Juruaudit. 2. Pengiring - Keutamaan pengiring adalah dikalangan Timbalan Wakil Pengurusan/Timbalan Penyelaras Audit/Timbalan Pegawai Kawalan Dokumen/Juruaudit Dalaman atau pegawai yang terlibat secara langsung dalam skop audit. 3. Tempat (Bilik mesyuarat/ruang perbincangan) - Untuk semakan rekod, temubual dan perbincangan. 4. Keperluan Komputer - Untuk paparan/rujukan Sistem Pengurusan ISO (e-iso) 48

Peranan Pengiring Juruaudit 1. Bertanggungjawab mewakili Pusat Tanggungjawab (PTJ) membantu Juruaudit SIRIM; 2. Mengambil catatan penting terutama maklum balas Juruaudit secara teguran lisan untuk tindakan segera PTJ; 3. Melaksanakan tugas Pegawai Pengiring sepanjang tempoh audit iaitu menyambut kedatangan dan menghantar Juruaudit ke lokasi yang ditetapkan. 49

...Peranan Pengiring Juruaudit (A) Menyambut dan Menghantar Juruaudit di lokasi berikut: 50

...Peranan Pengiring Juruaudit (A) Menyambut dan Menghantar Juruaudit di lokasi berikut: 51

...Peranan Pengiring Juruaudit (A) Menyambut dan Menghantar Juruaudit di lokasi berikut: 52

Terima Kasih Thank You 53