KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA PEJABAT KESIHATAN KOTA TINGGI, JOHOR PROSEDUR PENGURUSAN WABAK PENYAKIT NO KELUARAN : 04 NO RUJUKAN : JOH-PKKT-PK-AKE03 NO PINDAAN : 03 TARIKH KUATKUASA : 01 OGOS 2015 PROSEDUR PENGURUSAN WABAK PENYAKIT NAMA TANDATANGAN DISEDIAKAN OLEH Mohd Fisol bin Abdullah Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran U29 Cetakkan Komputer DISEMAK OLEH Dr Fazilahton Binti Rajulin Pegawai Perubatan UD54 Ketua Pengawal Dokumen Cetakkan Komputer DILULUSKAN OLEH Dr Rahayu binti Mohd.Yusof Pegawai Perubatan UD54 Wakil Pengurusan Cetakkan Komputer
1.0 OBJEKTIF Prosedur ini menerangkan langkah-langkah bagi kawalan wabak penyakit berjangkit dengan teratur bagi memutuskan rantaian jangkitan. 2.0 SKOP Prosedur ini digunapakai oleh personal di Pejabat Kesihatan Daerah Kota Tinggi bagi pengurusan 5 jenis wabak penyakit iaitu Demam Denggi, Malaria, Tifoid, Kolera dan Keracunan Makanan. 3.0 RUJUKAN 3.1 Manual Kualiti Pejabat Kesihatan Kota Tinggi JOH PKKT MK 01 3.2 Buku Panduan Kawalan & Pencegahan Penyakit Demam Denggi 3.3 Garispanduan Pengendalian Kes-kes Malaria 3.4 Garispanduan Umum Kawalan Wabak Penyakit-penyakit Bawaan Makanan dan Air di Malaysia FWBD /UMU/GP/001 ( Pindaan 2006 ) 3.5 Garispanduan Kawalan Wabak Kolera - FWBD /CHO/GP/001 ( Pindaan 2006 ) 3.6 Garispanduan Pengurusan Wabak Penyakit Keracunan Makanan - FWBD /KRM/GP/001 ( Pindaan 2006 ) 3.7 Garispanduan Pengendalian kes-kes Malaria 3.8 Garispanduan Pengurusan Wabak Penyakit Keracunan Makanan - FWBD /KRM/GP/001 ( Pindaan 2006 ) 3.9 Prosedur Kawalan Perkhidmatan Yang Tidak Mematuhi Keperluan ( JOH- PKKT-PK-Q-05 ) 4.0 TERMINOLOGI 4.1 Wabak Denggi : Apabila berlakunya 2 kes atau lebih dalam satu lokaliti dalam masa 14 hari Wabak Malaria : Apabila berlaku 2 kes tempatan (warganegara Malaysia) dalam satu lokaliti dalam masa 14 hari Wabak Tifoid : Apabila berlaku 2 kes atau lebih dalam satu lokaliti pada masa yang sama Wabak Kolera : Apabila berlakunya satu atau lebih kes Kolera dalam satu lokaliti Wabak Keracunan Makanan : Apabila berlakunya 2 atau lebih kes keracunan makanan dari punca makanan dan masa pendedahan yang sama. Tamat Wabak Kolera : Bila tidak berlaku kes baru dalam masa 10 hari (2 tempoh pengeraman) dari tarikh onset kes terakhir Page 2
Tamat Wabak Denggi : Bila tiada kes baru dalam masa 14 hari dari onset kes yang terakhir Tamat Wabak Malaria : Apabila tiada kes baru dalam masa 1 bulan dari onset kes yang terakhir Tamat Wabak Tifoid : Bila tiada kes baru dalam tempoh 42 hari dari tarikh onset terakhir Bilik Gerakan : Satu tempat khas/bilik yang diwujudkan apabila berlaku wabak bagi tujuan mengawal selia aktiviti pencegahan dan kawalan dan Bilik Gerakan ditutup selepas kejadian wabak berakhir Lokaliti Kolera dan Tifoid Lokaliti Denggi dan Malaria : Seluruh kawasan operasi daerah kesihatan : Satu kawasan kampung, taman perumahan (kawasan MDKT, Kejora),ladang,Felda,Felcra dan Pekan kecil) RAT : Rapid Assesment Team (Pasukan Tindak Cepat) JKNJ : Jabatan Kesihatan Negeri Johor PKD : Pegawai Kesihatan Daerah PK : Pegawai Kesihatan PPKP : Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran JK : Jururawat Kesihatan PKA : Pembantu Kesihatan Awam Pemandu : Pemandu PA : Pekerja Awam PTP SRT : Penghapusan tempat pembiakan nyamuk : Semburan ruang thermal Page 3
5.0 TINDAKAN DAN TANGGUNGJAWAB TINDAKAN 5.1 Terima maklumat melalui notifikasi (Rujuk Lampiran 1) dan PKD membuat keputusan bahawa wabak sedang dan telah berlaku. TANGGUNGJAWAB PKD / PK Hantar pasukan RAT ke lapangan untuk pengesahan wabak.jika ada buka Bilik Gerakan. Jika tiada buat laporan ringkas dan difailkan. 5.2 Arahan buka Bilik Gerakan dan tubuhkan pasukan petugas PKD / PK 5.3 Buka Bilik Gerakan dan sediakan borang / peralatan siasatan / kawalan mengikut jenis wabak penyakit. PKD / PK / PPKP 5.4 Kendalikan Bilik Gerakan dan kemaskini data seperti berikut 5.4.1 Terima notifikasi kes baru daripada hospital dan klinik kerajaan/swasta. Rujuk JOH PKKT PK AKE 01 dan Garispanduan Wabak mengikut jenis wabak 5.4.2 Jalankan penyiasatan kes. Rujuk JOH PKKT PK AKE 02 dan Garispanduan Wabak mengikut jenis wabak. 5.4.3 Sediakan laporan awal bagi wabak penyakit Kolera, Tifoid dan Keracunan Makanan untuk dihantar ke JKNJ. Rujuk format yang disediakan. 5.4.4 Lakukan aktiviti pencegahan dan pengawalan wabak penyakit berjangkit. PPKP / JK / PKA / PRA Rujuk JOH PKKT PK AKE 03, Garispanduan Wabak mengikut jenis wabak dan Arahan Kerja : 5.4.1.1 JOH PKKT AK 01 AKE 03 5.4.1.2 JOH PKKT AK 02 AKE 03 5.4.1.3 JOH PKKT AK 03 AKE 03 5.4.1.4 JOH PKKT AK 04 AKE 03 5.4.1.5 JOH PKKT AK 05 AKE 03 5.4.5 Semua maklumat siasatan kes hendaklah dikemukakan dalam laporan harian melalui telefon / faks / e-mail ke JKNJ sebelum jam 9.00 pagi pada hari berikutnya. (Rujuk format-format yang Page 4
perlu diisi) 5.4.6 Analisa data-data yang dikumpul dan lengkapkan maklumatmaklumat dalam borang siasatan mengikut jenis wabak untuk dikenalpasti punca jangkitan. 5.4.7 Sediakan laporan akhir wabak untuk dihantar ke JKNJ selepas tamat wabak. 5.5 Simpan semua Rekod dan failkan mengikut jenis wabak penyakit. PKD / PK / PPKP PKD / PK / PPKP Page 5
6.0 CARTA ALIRAN TINDAKAN Hantar pasukan RAT Terima maklumat kejadian wabak PKD / PK / PPKP wabak Buka Bilik Gerakan PKP Bukan wabak Laporan dan fail Tindakan penyiasatan kes Kemukakan Laporan Awal Wabak bagi kes Kolera, Tifoid dan Keracunan Makanan ke JKNJ Tindakan Kawalan dan Pencegahan Semasa Wabak PK / PPKP / JK / PA Analisa Data-data PKD / PK / PPKP Buat Laporan Wabak PK / PPKP Rekod dan Fail Page 6
7.0 REKOD KUALITI BIL JENIS REKOD LOKASI 1 2 3 4 5 6 Borang Notis / Borang Health 1 Rev. 2005 Borang FWBD/UMU/BG/001 ( Pindaan 2006 ) Laporan Awal Wabak Penyakit Bawaan Air dan Makanan di Malaysia Borang FWBD/BG/002(D) ( Pindaan 2006 ) Senarai pesakit / Pembawa / Kematian / Kolera / Tifoid / Hepatitis A / Disentri mengikut hari Borang FWBD/BG/UMU/003(D) ( Pindaan 2006 ) Kedudukan kes / Pembawa / Kolera / Tifoid / Hepatitis A / Disentri Borang FWBD/UMU/BG/004 ( Pindaan 2006 ) Laporan Harian Aktiviti Kawalan Wabak Kolera / Tifoid / Hepatitis A / Disentri Di Daerah Borang FWBD/KRM/BG/001 ( Pindaan 2006 ) Laporan Akhir Wabak / Episod Keracunan Makanan TEMPOH PENYIMPANAN 7 Fail Wabak (mengikut wabak penyakit) Page 7
8.0 INPUT 8.1 SUMBER MANUSIA 8.1.1 Pegawai Kesihatan Daerah 8.1.2 Pegawai Kesihatan 8.1.3 Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran 8.1.4 Jururawat Kesihatan 8.1.5 Pembantu Kesihatan Awam 8.1.6 Pekerja Awam 8.1.7 Pemandu 8.2 DATA / MAKLUMAT 8.2.1 Laporan Notifikasi 8.2.2 Laporan Siasatan dan tindakan kawalan 8.3 PERALATAN Peralatan siasatan dan kawalan yang berkaitan dengan penyakit yang dilapor. Set Komputer Wabak Malaria a) Spray can b) Deltamethrin / K Othrine c) Dipper d) Pipet e) Botol universal f) Label g) Enamel Tray h) Alat Pelindung Kecemasan ( PPE ) Wabak Denggi a) Swing fog machine b) Resigen c) Disel d) Petrol e) Lampu Picit/bateri f) Botol universal g) Label h) Alat Pelindung Kecemasan (PPE) i) Abate 500E j) Abate SG k) Pembesar suara l) Tools box Wabak Taun / Tifoid / Keracunan Makanan a) Spray can b) Lysol / Sodium Hipoklorid Page 8
9.0 OBJEKTIF PROSES 9.1 OBJEKTIF KESELURUHAN Memastikan kejadian wabak penyakit berjangkit hendaklah dijalankan tindakan dan kawalan sehingga wabak tamat. 9.2 OBJEKTIF SUB PROSES 9.2.1 100% semburan ruang terma (SRT) dilakukan dalam masa 24 jam setelah kes didaftarkan 9.2.2 100% premis yang terdapat di dalam lingkungan 200m radius dari rumah kes perlu diperiksa dalam dan luar premis dalam tempoh 3 hari 9.2.3 Bilangan premis diperiksa yang dijumpai positif pembiakan aedes berbanding jumlah premis yang diperiksa dalam lingkungan yang ditetapkan hendaklah < 1% 10.0 KLAUSA YANG BERKAITAN 4.2.3 Kawalan Dokumen 4.2.4 Kawalan Rekod 7.5.1 Kawalan Ke Atar Proses Penyediaan Pemberian Perkhidmatan 7.5.3 Identifikasi dan Kemudahkesanan 7.5.4 Harta Hakmilik Pelanggan 7.5.5 Pemuliharaan 8.2.3 Pemantauan dan Proses-proses Pengukuran 8.4 Analisis Data Page 9
REKOD PINDAAN Adalah menjadi tanggungjawab pemegang dokumen ini untuk memastikan salinan dokumen terkawal ini sentiasa dikemaskini dengan memasukkan semua pindaanpindaan yang dinyatakan di dalam Rekod Pindaan HALAMAN DIPINDAAN TARIKH NO KELUARAN NO PINDAAN M/S BUTIR-BUTIR PINDAAN DILULUSKAN 01.03.2012 03 00 Keseluruhan Perubahan Keseluruhan Muka Surat Berdasarkan Keperluan Pengawal Dokumen Cetakkan Komputer 01.03.2014 04 00 Keseluruhan Perubahan / Penambahbaikan format Dokumen mengikut keperluan yang lebih mudah Cetakkan Komputer Terdapat 50% pemegang prosedur telah bertukar dan terdapat cadangan pindaan dilakukan Terdapat perubahan sasaran dan KPI yang ditetapkan oleh JKNJ / KKM. 14.08.2014 04 01 9 Kursus Rapid Respond Team ( RRT) hendaklah diadakan sekali dalam setahun Cetakkan Komputer Page 10
15.03.2015 04 02 9 100% semburan ruang terma (SRT) dilakukan dalam masa 24 jam setelah kes didaftarkan Cetakkan Komputer 1.08.2015 04 03 3 Penambahan terminology untuk SRT dan PTP Cetakkan Komputer 9 9.2.2.100% premis yang terdapat di dalam lingkungan 200m radius dari rumah kes perlu diperiksa dalam dan luar premis dalam tempoh 3 hari 9.2.3.Bilangan premis diperiksa yang dijumpai positif pembiakan aedes berbanding jumlah premis yang diperiksa dalam lingkungan yang ditetapkan hendaklah < 1% Page 11