Statstk Idustr Pertemua ke- Pegerta Ilmu megumpulka, megolah, mergkas, meya jka da terpretas data utuk dasar pegambla keputusa
Pegelompoka Deskrpt: Statstka yag megguaka data pada suatu kelompok utuk mejelaska atau meark kesmpula megea kelompok tu saja Ukura lokas: modus, mea, meda Varabltas: varas, stadar devas, rage Betuk: skewess, kurtoss, plot boks Ieres / Iduks: statstka yag megguaka data dar suatu sampel utuk meark kesmpula megea populas dar maa sampel tersebut dambl 3 Parametrk Pegelompoka Megguaka asums megea populas Membutuhka pegukura kuattat dega level data terval / raso Noparametrk Megguaka lebh sedkt asums megea populas Membutuhka data dega level seredahredahya ordal (beberapa omal) 4
Istlah Dasar Populas: sekumpula orag / objek yag sedag dtelt Sesus: pegumupla data pada seluruh populas Sampel: sebaga dar populas yag, apabla dambl dega bear, merupaka represetas dar pouplas Parameter: ukura deskrp dar populas Statstk: ukura deskrpt dar sampel 5 Pegumpula Data Sampel represetat dar populas Sampel radom Sampel sstemats Sampel kelompok Metode pegumpula data: tdak dpelajar d kulah Data meurut sumber: prmer & sekuder 6 3
Data da Varabel Data adalah sekumpula datum yag bers akta-akta serta gambara suatu eomea yag dkumpulka, dragkum, daalss da selajutya dterpretaska. Varabel adalah karakterstk data yag mejad perhata. 7 Jes Data Meurut Skala Pegukura Nomal, satya haya utuk membedaka atar kelompok. Jes kelam Jurusa dalam suatu sekolah tgg (Maajeme, Akutas). Ordal, sela memlk sat omal, juga meujukka pergkat. Tgkat peddka (SD, SMP, SMA), Rakg 8 4
Jes Data Meurut Skala Pegukura Iterval, sela memlk sat data ordal, juga memlk sat terval atar observas dyataka dalam ut pegukura yag tetap. Nla Test Raso, sela memlk sat data terval, skala raso memlk agka 0 (ol) da perbadga atara dua la mempuya art. Temperatur Berat bada 9 Jes Data Meurut Skala Pegukura Nomal Ordal Iterval Raso Blaga meujukka perbedaa Pegukura dapat dguaka utuk membuat pergkat atau megurutka objek Perbedaa blaga mempuya art Mempuya ol mutlak da raso atara dua blaga mempuya art 0 5
Jes Data Meurut Satya Kualtat Berupa label/ama-ama yag dguaka utuk megdetkaska atrbut suatu eleme Skala pegukura: Nomal atau Ordal Data bsa berupa umerc atau oumerc Kuattat Megdkaska seberapa bayak (how may/dskret atau how much/kotu) Data selalu umerc Skala pegukura: Iterval da Raso Jes Data Meurut Waktu Pegumpulaya Cross-sectoal Data: data yag dkumpulka pada waktu tertetu yag sama atau hampr sama Jumlah mahasswa STMI TA 009/00 Jumlah perusahaa go publc tahu 009 Tme Seres Data: data yag dkumpulka selama kuru waktu/perode tertetu Pergeraka la tukar rupah dalam bula Produks Pad Idoesa tahu 997-009 6
Cara Peyaja Data Tabel Tabel satu arah (oe-way table) Tabulas slag (lebh dar satu arah (two-way table), dst.) Tabel Dstrbus Frekues Grak Batag (Bar Graph), utuk perbadga/pertumbuha Lgkara (Pe Chart), utuk melhat perbadga (dalam persetase/propors) Grak Gars (Le Chart), utuk melhat pertumbuha Grak Peta, utuk melhat/meujukka lokas 3 Peyaja Data (Tabel) Kedaraa Jumlah Hoda 345 Suzuk 34 Kawasak Yamaha 678 Moc 467 Total: 6835 4 7
Peyaja Data (Grak) 500 Jumlah Kedaraa 000 Axs Ttle 500 000 500 0 Hoda Suzuk Kawasak Yamaha Moc Jumlah Kedaraa 345 34 678 467 5 Maaat Tabel da Grak Mergkas/rekaptulas data, bak data kualtat maupu kuattat Data kualtat berupa dstrbus Frekues, rekues relat, perse dstrbus rekues, grak batag, grak lgkara. Data kuattat berupa dstrbus rekues, relat rekues da perse dstrbus rekues, dagram/plot ttk, hstogram, dstrbus kumulat, ogve. Dapat dguaka utuk melakuka eksploras data Membuat tabulas slag da dagram sebara data 6 8
Grak Batag (Bar Graph) Bermaaat utuk merepresetaska data kuattat maupu kualtat yag telah dragkum dalam rekues, rekues relat, atau perse dstrbus rekues. Cara: Pada sumbu horsotal dber label yag meujukka kelas/kelompok. Frekues, rekues relat, maupu perse rekues dyataka dalam sumbu vertkal yag dyataka dega megguaka gambar berbetuk batag dega lebar yag sama/tetap. 7 Grak Lgkara (Pe Chart) Dguaka utuk mempresetaska dstrbus rekues relat dar data kualtat maupu data kuattat yag telah dkelompokka. Cara: Gambar sebuah lgkara, kemuda guaka rekues relat utuk membag daerah pada lgkara mejad sektor-sektor yag luasya sesua dega rekues relat tap kelas/kelompok. Cotoh, bla total lgkara adalah 360 o maka suatu kelas dega rekues relat 0,5 aka membutuhka daerah seluas (0,5)(360) = 90 o dar total luas lgkara. 8 9
Grak Lgkara Jumlah Kedaraa Hoda Suzuk Kawasak Yamaha Moc 9 OGIVE (Grak Gars) Merupaka grak dar dstrbus rekues kumulat. Nla data dsajka pada gars horsotal (sumbux). Pada sumbu vertkal dapat dsajka: Frekues kumulat, atau Frekues relat kumulat, atau Perse rekues kumulat Frekues yag dguaka (salah satu datas)masg-masg kelas dgambarka sebaga ttk. Setap ttk dhubugka oleh gars lurus. 0 0
Grak OGIVE 0 SKS yag sudah dambl 00 4 80 90 60 40 0 0 8 54 008 009 00 recaa 0 Dagram Scatter Merupaka metode presetas secara gras utuk meggambarka hubuga atara dua varabel kuattat. Salah satu varabel dgambarka pada sumbu horsotal da varabel laya dgambarka pada sumbu vertkal. Pola yag dtujukka oleh ttk-ttk yag ada meggambarka hubuga yag terjad atar varabel.
Pola Hubuga pada Dagram Scatter y y y Hubuga Post Jka ak, maka Y juga ak da jka turu, maka Y juga turu x x Hubuga Negat Jka ak, maka Y aka turu da jka turu, maka Y aka ak x Tdak ada hubuga atara da Y 3 Prosedur Megguaka Tabel & Grak Data Data Kualtat Data Kuattat Metode Tabel Metode Grak Metode Tabel Metode Grak Dstr. Frekues Dstr. Frek. Relat % Dstr. Frek. Tabulas slag Grak Batag Grak Lgkara Dstr. Frekues Dstr. Frek. Relat Dstr. Frek. Kum. Dstr. Frek. Relat Kum. Dagram Batag-Dau Tabulas slag Plot Ttk Hstogram Ogve Dagram Scatter 4
Dstrbus Frekues Merupaka tabel rgkasa data yag meujukka rekues/bayakya tem/obyek pada setap kelas yag ada. Tujua: medapatka ormas lebh dalam tetag data yag ada yag tdak dapat secara cepat dperoleh dega melhat data aslya. 5 Dstrbus Frekues Relat Merupaka raks atau propors rekues setap kelas terhadap jumlah total. Dstrbus rekues relat merupaka tabel rgkasa dar sekumpula data yag meggambarka rekues relat utuk masg-masg kelas. 6 3
Cara Membuat Dstrbus Frekues Data dkelompokka dalam kelas terval Idealya terdr dar 5 sampa 5 kelas terval Atura Sturges: jumlah kelas k=+3.*log() Lebar kelas = Retag data / jumlah kelas Kelas Iterval tdak salg overlap 7 Cotoh: Uag Krma Mahasswa /bula (Puluha Rbu Rupah) 67 44 35 48 5 59 5 56 6 47 37 6 4 7 48 44 4 66 6 33 4 44 5 6 49 73 93 69 5 7 69 33 99 55 56 77 85 4 7 68 47 7 8 5 54 64 5 66 34 57 7 59 57 78 54 47 63 54 58 55 78 37 59 73 5 75 56 37 37 0 49 08 6 47 97 34 5 67 8 66 87 97 8 4
Dstrbus Frekues Uag Krma (Puluha Rbu Rupah) 9,5 9,5 7 9,6 39,5 9 39,6 49,5 6 49,6 59,5 59,6 69,5 4 69,6 79,5 9 79,6 89,5 4 89,6 99,5 3 99,6 09,5 Jumlah: 84 Jumlah Mahasswa 9 Ukura Tegah & Devas Harga Tegah Rata-rata (mea) Meda Modus Mea Geometrk Harga Devas Varas Stadar Devas Rage Stadar Error 30 5
6 Rata-Rata Data Tuggal Rumus rata-rata adalah: Jumlah data dbag bayakya data Terdapat agka:,,, 3... Rata-Rata Data Iterval = la tegah kelas = rekues kelas 3......
Dstrbus Frekues (data terval) Uag Krma (Puluha Rbu Rupah) Ttk tegah terval ke- ( ) 9,5 9,5 7 4,5 7,5 9,6 39,5 9 34,5 30,5 39,6 49,5 6 44,5 7,0 49,6 59,5 54,5 44,5 59,6 69,5 4 64,5 903,5 69,6 79,5 9 74,5 670,5 79,6 89,5 4 84,5 338,0 89,6 99,5 3 94,5 83,5 99,6 09,5 04,5 04,5 Jumlah: 84 4638,5 33 Perbadga Megguaka rata-rata data terval Megguaka rata-rata data tuggal 9 4638,5 84 9 55, 67 5 7... 97 475 56, 84 84 34 7
Ukura Devas Rata-rata Devas rata-rata (dr) : rata-rata sebara data terhadap mea dr 35 Cotoh Devas Rata-rata dr ( ) 00-50 50 75-75 75 300-50 50 450 00 00 55 75 75 : 350 0 550 550 0 5 36 8
Ukura Dspers Data Tuggal Varas Varas Populas ( ) x ) ( )... ( N ) s ( Varas Sampel x ( ) Stadar Devas (s) Akar dar Varas Dmes sama dega dmes rata-rata sehgga bsa dguaka dega lebh tepat Rumus d sampg utuk data tuggal 37 Cotoh Dspers Data Tuggal ( ) ( ) 00-50 500 75-75 565 300-50 500 450 00 0000 55 75 3065 0 750 s ( ) 750 78,5 4 s 78,5 33,46 38 9
0 Ukura Varas Data Iterval ) ( ) ( ) ( s s k k k 39 Tugas Varas Data Iterval Htug Varas dar data terval uag krma mahasswa per bula. Htug Stadar Devas dar data terval uag krma mahasswa per bula. 40