Kekayaan hasil bumi NNM menarik perhatian British Revolusi Perindustrian mendesak campur tangan Bijih timah Ingin menguasai NNM yg kaya ini Emas krn bimbang dgn campur tangan kuasa Bijih besi Barat yg lain Arang Batu British memerlukan bijih timah utk perusahaan mengetin makanan NNM kaya dgn bijih timah NNM boleh dijadikan sebagai pasaran baru kpd British Kebimbangan campur tangan kuasa Eropah lain Belanda ke Hindia Timur (Indonesia) Perancis IndoChina Sepanyol Filipina FAKTOR-FAKTOR BRITISH CAMPUR TANGAN DI NNM Pertukaran kerajaan mengubah dasar British 1873 Parti Konservatif P.Liberal Dasar tidak campur tangan Dasar campur tangan Terusan Suez & kapal wap merancakkan persaingan Terusan Suez yg dibuka pd thn 1869 memendekkan jalan antara Timur dgn Barat Kapal wap mempercepatkan perjalanan & membawa muatan yg lebih banyak Desakan pedagang mempercepat campur tangan Pertelingkahan antara pembesar Pergaduhan antara kongsi gelap Cina di NNM Merugikan pedagang NNS 1873 243 org pedagang NNS menghantar surat kpd S/Usaha Tanah Jajahan, Lord Kimberly bagi mendesak British campur tangan *Revolusi Perindustrian perubahan drpd kegiatan pertanian kpd kegiatan perusahaan
2.2 Keadaan di Perak, Selangor, Ng. Sembilan & Pahang memberi peluang campur tangan British 2.2.1 KETIDAKSTABILAN DI PERAK Sebab-sebab campur tangan British Pergaduhan Kongsi Gelap Cina (KGC) Ghee Hin Pergaduhan meletuskan Larut kaya dgn b.timah - Kelian Pauh & Kelian Bharu Hai San Perang Larut 1848 Long Jaafar membawa masuk org Cina Wujud dua KGC Ngah Ibrahim (Menteri Larut) membawa Kapten Speedy (Pesuruhjaya Polis NNS) utk menamatkan kekacauan Perebutan takhta Berlaku masalah dlm sistem pewarisan takhta Selepas Kemangkatan Sul Ali (1871) Rj. Ismail telah dilantik sbg sultan oleh pembesar Perak Rj. Abdullah (Rj Muda) tidak puas hati - mendapat sokongan Dato Sagor & Dato Maharaja Lela Rj. Yusuf (Rj Di Hilir) juga disingkir & tidak puas hati Rj. Ismail menjadi sultan & berkuasa di Hulu Perak - Perbalahan berlaku Sul Abdullah meminta bantuan British Rj. Abdullah terus berkuasa di Hilir Perak - Keadaannya tidak aman Sir Andrew Clarke ( Gabenor NNS ) PERJANJIAN PANGKOR Ditandatangani pada 20/1/1874 di atas kapal H.M.S. Pluto Ditandatangani di Pulau Pangkor 1. Raja Abdullah diiktiraf sebagai sultan Perak 2. Raja Ismail diakui sebagai Raja Muda 3. Sultan menerima seorang British yang akan menasihati baginda dalam semua perkara kecuali yang berkaitan dgn agama Islam & adat istiadat Melayu 4. berkuasa penuh ke atas pungutan cukai di Perak 5., Penolong, sultan dan pembesar dibayar gaji daripada pungutan hasil mahsul Perak 6. Ngah Ibrahim kekal sebagai Menteri Larut & menerima seorang Penolong 7. Menteri Larut bertanggungjawab membiayai segala usaha mengembalikan keamanan di Perak * Kapitan Chung Ah Kwee ketua kumpulan Hai San. terlibat dalam Perjanjian Pangkor Masyarakat Cina bersetuju menghentikan pergaduhan & menerima pihak British menjadi org tengah
2.2.2 PERANG KLANG DI SELANGOR 1857 S. Abdul Samad yg berkuasa di Langat menjadi S.Selangor Pada ketika itu berlaku Perang Klang Berada di bawah penguasaan Rj. Sulaiman Setelah Rj. Sulaiman mangkat Klang diserahkan kpd Rj. Abdullah Rj. Mahadi, putera Rj. Sulaiman tidak puas hati Rj. Abdullah memajukan perlombongan b.timah dgn membawa masuk buruh Cina Kuala Lumpur Lombong dibuka di Ampang DAERAH KLANG Rj. Mahadi ingin menguasai Klang yg kaya merebak ke daerah- 2 lain Tercetus perang saudara pelombong- 2 Cina turut terlibat S.Abdul Samad menghantar Tengku Kudin* utk menyelesaikan masalah ttp tidak oleh Rj. Mahadi Tengku Kudin meminta bantuan drpd British Mendesak supaya sultan menerima utk menyelesaikan masalah di Klang ttp gagal CAMPUR TANGAN BRITISH 1873 Kapal British dlm perjalanan P.Pinang ke Melaka telah dirompak berdekatan dgn Langat 1874 Rumah api British di Tanjung Rachado telah diserang * Tengku Kudin Nama sebenarnya Tengku Dhiauddin Putera diraja Kedah Berkahwin dgn puteri S. Abdul Samad, Raja Arfah Kedua-dua peristiwa ini menyebabkan British berjaya menempatkan; i) J.G.Davidson Selangor ii) Frank Swettenham Penolong
DAERAH SG. UJONG 2.2.3 PERBALAHAN DI SUNGAI UJONG, NEGERI SEMBILAN Kaya dgn bijih timah 1872 Dato Kelana Syed Abdul Rahman menjadi pemerintah Dato Bandar Kulop Tunggal seorang pembesar yg berpengaruh Berebut Di bawah pengaruh SUNGAI LINGGI Kawasan yg kaya kerana pengutipan cukai Dato Kelana & Dato Bandar berebut Perang Saudara Dato Kelana meminta bantuan British Dato Bandar dibantu oleh pelombong- 2 Cina TINDAKAN BRITISH TINDAKAN DATO BANDAR PENGUASAAN BRITISH 1874 Membuat perjanjian untuk melindungi Dato Kelana Mengiktiraf Dato Kelana sbg pemerintah Sg. Ujong & Sg. Linggi P.J. Murray telah dilantik sbg pertama Sg Ujong Tidak mengiktiraf perjanjian & berperang dgn Dato Kelana British memberi bantuan tentera & Dato Bandar telah ditewaskan serta dibuang negeri ke Singapura British menguasai Rembau, Jelebu & Seri Menanti Menempatkan pegawai Majistret & Pemungut Hasil* 1895 menyatukan semua daerah menamakannya Ng. Sembilan Yang Dipertuan Besar yg pertama Tunku Muhammad ibni Yamtuan Antah Martin Lister merupakan residen pertama di Ng. Sembilan * Majistret & Pemungut Hasil pegawai British yg dilantik utk mengutip cukai & menguatkusakan undang- 2 British. Jawatan ini ditukar kpd Pegawai Daerah pd thn 1896
2.2.4 BRITISH BIMBANG PERTAPAKAN KUASA EROPAH LAIN DI PAHANG British ingin menguasai Pahang bagi menghalang kuasa Eropah lain bertapak di sana. - Perancis - Rusia mencari tanah jajahan di Asia Tenggara - Jerman SULTAN AHMAD Ingin mengekalkan kedaulatan Pahang Ingin memajukan Pahang dgn mencontohi Johor supaya mengelak ancaman British Membawa pelabur- 2 asing & ini membimbangkan British TINDAKAN BRITISH 1886 Frank Swettenham & Frederick Weld (Gabenor NNS) memujuk S.Ahmad menerima sorang residen ttp gagal 1887 Sul. Abu bakar diminta memujuk sul. Ahmad supaya menerima pengaruh British Hugh Clifford dilantik sbg Wakil British* 1888 Go Hui (warganegara Britih & berbangsa Cina) ditemui mati berhampiran istana British mendesak sultan menerima seorang residen alasannya Pahang tidak tenteram & stabil 1888 menerima seorg residen iaitu J.P. Rodger * Wakil British mempunyai kuasa spt seorg pegawai konsul iaitu mengurus & melindungi rakyat British di negara lain.
2.3 RESIDEN MENGGUGAT KUASA SULTAN & PEMBESAR 2.4 PENGUKUHAN KUASA BRITISH MELALUI PEMBENTUKAN NNMB RESIDEN Perak J.W.W. Birch Pe KELEMAHAN Pelaksanaannya tidak teratur krn tidak diberi panduan Selangor J.G. Davidson SISTEM lebih berkuasa RESIDEN Gabenor NNS juga tidak boleh mengawal residen Negeri Sembilan Martin Lister Pentadbiran antara negeri juga tidak seragam Pahang J.P.Rodger Penyelesaiannya RESIDEN Pemerintahan secara tidak langsung PERSEKUTUAN 1896 / NNMB Faktor Penubuhan Menasihati sultan dalam soal pentadbiran kecuali adat istiadat Melayu & agama Islam Memaksa Menerima nasihat Nasihat residen mesti dipatuhi menggugat kuasa sultan & pembesar Menguasai Pentadbiran Sultan & pembesar kahilangan kuasa kerana residen menjalankan pentadbiran Mencampuri Adat Menghapuskan amalan perhambaan yg diwarisi turun temurun Mengambil Alih Kuasa Pungutan Cukai Kuasa memungut cukai telah diberi kpd Pegawai Majistret & Pemungut Cukai Krisis Kewangan Pahang Pahang terpaksa menanggung hutang yang banyak. Gabungan negeri- 2 kaya boleh meringankan masalah ini Faktor Keselamatan Mengukuhkan kekuatan & pertahanan ketenteraan Sistem Perhubungan Jalan raya & landasan kereta api antara negeri Melayu dapat dimajukan Perkongsian Perkhidmatan Pakar Menjimatkan bayaran perkhidmatan pakar spt jurutera, juru ukur & doktor
PERSEKUTUAN 1896 1895 Perjanjian Persekutuan ditandatangani 1/7/1896 Persekutuan dikuatkuasakan Pusat pentadbirannya terletak di Kuala Lumpur Diketuai oleh Jenenral Frank Swettenham Jeneral Pertama Kerajaan Pusat 2.5 PEMBENTUKAN PERSEKUTUAN MENCABAR KEWIBAWAAN SULTAN Menubuhkan jabatan- 2 yg diketuai oleh pegawai British Contoh Jabatan Jab. Kewangan Jab. Perhubungan & Perkhidmatan Awam Perjanjian Persekutuan 12 Jun 1895 1. Raja-raja bersetuju menggabungkan negeri mereka menjadi sebuah persekutuan yg akan dikenali sbg NNMB 2. Raja-raja bersetuju menerima seorang pegawai British sebagai Jeneral 3. Raja-raja bersetuju mengikut nasihat Jeneral dalam semua perkara kecuali yang berkaitan dengan agama Islam & adat istiadat Melayu. 4. Raja-raja bersetuju membantu negeri-negeri yg memerlukan bantuan mengikut nasihat kerajaan British 5. Jeneral bertanggungjawab kpd Gabenor Negeri-Negeri Selat yg juga menjadi Pesuruhjaya Tinggi NNMB Pesuruhjaya Tinggi British (Gabenor NNS di Singapura) Jeneral (Kuala Lumpur) Jeneral berkuasa dlm urusan; kewangan cukai eksport Sultan dikehendaki menurut nasihat Jeneral Kuasa sultan & Majlis Mesyuarat Persekutuan diambil alih oleh Jeneral Para sultan tidak puas hati Durbar @Persidangan Raja-raja Melayu Ditubuhkan pd 1897 & ahlinya Pesuruhjaya Tinggi Raja-raja Melayu Jeneral Empat org residen Durbar 1 diadakan di Kuala Kangsar, Perak pd thun 1897 Durbar 2 diadakan di Kuala Lumpur pd thn 1903. Isunya; Mengkritik pemusatan kuasa di tangan Jeneral Kuasa raja-raja Melayu dikembalikan Bilangan pegawai Melayu ditambah & dilantik ke jawatan yg lebih tinggi mengiktiraf BM sbg bahasa rasmi Durbar Majlis Mesyuarat Persekutuan (1909) Jeneral Ketua Setiausaha Kuasa mentadbir diserahkan kpd Majlis Mesyuarat Negeri. Perak Selangor Ng. Sembilan Struktur Pentadbiran Persekutuan 1896 (NNMB) Pahang * Durbar Dikenali sbg Persidangan Raja-raja melayu Membicang ttg hal ehwal, adat, agama Islam, & kebajikan org Melayu Asas kpd Majlis Raja-raja (MRR) hari ini.