LAMPIRAN Lampiran A. Komposisi Media MS (Murashige & Skoog) 1962 Bahan Kimia Konsentrasi Dalam Media (mg/l) Makro Nutrien NH 4 NO 3 1650,000 KNO 3 1900,000 CaCl 2. H 2 O 440,000 MgSO 4. 7H 2 O 370,000 KH 2 PO 4 170,000 Iron Na 2 EDTA 37,000 FeSO 4. 7H 2 O 27,000 Mikro Nutrien MnSO 4. 4H 2 O 22,300 ZnSO 4. 7H 2 O 8,600 H 3 BO 3 6,200 KI 0,830 NaMoO 4. 2H 2 O 0,250 CuSO 4. 5H 2 O 0,025 CoCl. 6H 2 O 0,025 Vitamin Glycine 2,000 Nicotine Acid 0,500 Pyrodoxin HCl 0,500 Thyamine HCl 0,100 Myo-inositol 100,000 Sukrosa 30.000,000 Agar 7.000,000 Ph 5,8
Lampiran B. Persentase Pertumbuhan Planlet No. 1 K 0. 1 6 1 K 0. 2 5 1 K 0. 3 6 1 K 0. 4 6 2 K 1. 1 6 2 K 1. 2 6 2 K 1. 3 6 2 K 1. 4 6 3 K 2. 1 4 3 K 2. 2 5 3 K 2. 3 6 3 K 2. 4 5 4 K 3. 1 5 4 K 3. 2 3 4 K 3. 3 6 4 K 3. 4 4 5 K 4. 1 5 5 K 4. 2 6 5 K 4. 3 6 5 K 4. 4 6 112 persentase kultur yang hidup = X 100 % 120 = 93%
Lampiran C. Persentase Kontaminasi (%) No 1 K 0. 1 0 0 0 0 0 0 0 1 K 0. 2 0 1 0 0 0 0 1 1 K 0. 3 0 0 0 0 0 0 0 1 K 0. 4 0 0 0 0 0 0 0 2 K 1. 1 0 0 0 0 0 0 0 2 K 1. 2 0 0 0 0 0 0 0 2 K 1. 3 0 0 0 0 0 0 0 2 K 1. 4 0 0 0 0 0 0 0 3 K 2. 1 0 1 0 0 0 1 2 3 K 2. 2 0 0 0 1 0 0 1 3 K 2. 3 0 0 0 0 0 0 0 3 K 2. 4 0 0 0 0 1 0 1 4 K 3. 1 0 0 0 0 0 1 1 4 K 3. 2 1 0 0 0 1 1 3 4 K 3. 3 0 0 0 0 0 0 0 4 K 3. 4 0 1 0 0 0 1 2 5 K 4. 1 1 0 0 0 0 0 1 5 K 4. 2 0 0 0 0 0 0 0 5 K 4. 3 0 0 0 0 0 0 0 5 K 4. 4 0 0 0 0 0 0 0 12 persentase terkontaminasi = X 100 % 120 = 10%
Lampiran D. Layout Penelitian K 4.4.1 K 1.4.2 K 2.4.2 K 3.4.2 K 4.4.2 K 0.3.2 K 3.4.4 K 0.3.1 K 4.3.5 K 2.1.1 K 4.4.3 K 2.4.4 K 2.4.6 K 3.4.6 K 2.3.5 K 4.2.4 K 0.1.6 K 1.2.2 K 2.2.3 K 2.1.4 K 0.2.2 K 4.3.2 K 2.2.2 K 0.2.4 K 3.2.4 K 4.2.6 K 1.4.4 K 1.4.6 K 1.4.3 K 3.4.1 K 0.4.5 K 3.3.5 K 2.4.5 K 0.3.6 K 4.4.5 K 3.4.5 K 1.3.6 K 2.3.6 K 3.3.6 K 2.3.3 K 0.2.5 K 3.3.2 K 2.2.5 K 1.2.6 K 1.3.3 K 0.4.3 K 1.3.2 K 0.3.5 K 3.4.3 K 0.4.6 K 2.4.3 K 2.2.6 K 4.4.6 K 1.4.5 K 0.2.6 K 1.3.1 K 4.2.5 K 4.3.6 K 3.3.3 K 4.3.3 K 2.4.3 K 2.2.6 K 4.4.6 K 1.4.5 K 0.2.6 K 0.4.1 K 3.2.6 K 0.3.4 K 4.4.4 K 0.4.2 K 2.1.6 K 4.1.3 K 2.1.3 K4.1.1 K 1.1.3 K 2.3.2 K 0.3.3 K 2.3.1 K 3.3.1 K 4.3.1 K 4.1.6 K 0.1.5 K 2.1.5 K 3.1.5 K 4.1.5 K 1.2.5 K 3.2.5 K 1.3.5 K 1.4.1 K 0.4.4 K 3.1.4 K 0.2.1 K 4.1.4 K 0.1.4 K 3.1.3 K 2.2.1 K 1.1.6 K 4.1.2 K 2.1.2 K 1.1.5 K 2.2.4 K 4.2.1 K3.1.1 K 3.2.3 K 4.2.3 K 3.1.6 K 1.1.2 K 0.1.2 K 3.1.2 K 0.1.3 K 3.2.2 K 1.2.4 K 0.2.3 K 4.2.2 K 0.1.1 K 2.4.1 K 1.3.4 K 2.3.4 K 3.3.4 K 1.1.1 K 1.1.4 K 1.2.1 K 4.3.4 K 3.2.1 K 1.2.3 Keterangan : K (kinetin) ; Angka pertama (menyatakan konsentrasi perlakuan); Angka kedua (menyatakan minggu); Angka ketiga (menyatakan ulangan).
Lampiran E. Data rataan tiap parameter pengamatan dan Uji Sidik Ragam A. Minggu ke-1 1. Berat Kultur (gram) K 0 0,056 0,053 0,072 0,012 0,104 0,103 0,403 K 1 0,012 0,022 0,116 0,108 0,182 0,166 0,608 K 2 0,112 0 0,242 0,106 0,452 0 0,913 K 3 0,31 0,058 0,050 0,082 0,1 0 0,601 K 4 0 0,069 0,101 0,121 0,126 0,048 0,467 Perlakuan 4 0,026 0,006 0,6 tn 2,7 4,04 Galat 25 0,25 0,01 Total 29 0,276 2. Tinggi planlet (cm) K 0 0,6 0,7 1,4 0,6 0,6 0,5 0,7333 K 1 1,2 1,5 1,5 0,8 1,2 0,9 1,1833 K 2 0,6 0 0,5 1 1,1 0 0,5333 K 3 0,5 1,4 0,9 1 1,2 0 0,8333 K 4 0 0,6 0,7 0,8 0,4 0,6 0,5167 Perlakuan 4 0,049 0,012 0,013 tn 2,7 4,04 Galat 25 22,369 0,894 Total 29 22,419 3. Panjang akar (cm) K 0 0,6 1,5 0,5 0,7 0,6 0,5 4,4 K 1 0,4 0,5 0,7 1,2 0,7 0,6 4,1 K 2 0,4 0 1,2 0,8 0,6 0 3 K 3 0,5 0,8 0,9 1 1,2 0 4,4 K 4 0 1,4 1 1,2 2 1,2 6,8 Perlakuan 4 1,285 0,321 1,521 tn 2,7 4,04 Galat 25 5,269 0,211 Total 29 6,554
4. Jumlah akar K 0 1 1 1 1 1 1 6 K 1 1 1 1 1 2 2 8 K 2 1 0 1 1 1 0 4 K 3 1 1 1 1 1 0 5 K 4 0 1 1 1 1 1 5 Perlakuan 4 1,533 0,383 2,213 tn 2,7 4,04 Galat 25 4,334 0,173 Total 29 5,867 5. Jumlah daun K 0 0 0 0 0 0 0 0 K 1 0 1 0 0 0 0 0,167 K 2 0 0 0 0 0 0 0 K 3 2 0 1 2 1 0 6 K 4 0 0 0 1 0 0 1 Perlakuan 4 4,459 1,114 4,781* 2,7 4,04 Galat 25 5,829 0,233 Total 29 10,288 6. Jumlah tunas K 0 0 1 0 1 0 0 2 K 1 1 1 1 1 1 1 6 K 2 0 0 1 1 0 0 2 K 3 0 2 0 0 1 0 3 K 4 0 2 1 1 1 2 7 Perlakuan 4 3,667 0,916 2,544 tn 2,7 4,04 Galat 25 9 0,36 Total 29 12,667
B. Minggu ke-2 1. Berat Kultur (gram) K 0 0,021 0 0,12 0,102 0,098 0,116 0,458 K 1 0,032 0,076 0,056 0,108 0,045 0,151 0,471 K 2 0,011 0,172 0,137 0 0,15 0,148 0,62 K 3 0 0,167 0,109 0,132 0 0 0,409 K 4 0,023 0,098 0,124 0,148 0,159 0,143 0,696 Perlakuan 4 0,01 0,002 0,667 tn 2,7 4,04 Galat 25 0,095 0,003 Total 29 0,105 2. Tinggi planlet (cm) K 0 0,5 0 2 2,2 2,4 1 8,1 K 1 1,8 2 1,5 2,1 1,9 4 13,3 K 2 1,9 1 1,4 0 1,8 2,1 8,2 K 3 0 1 1,2 1,5 0 0 3,7 K 4 1 2,5 1 0,5 3,4 3 11,4 Perlakuan 4 8,962 2,24 2,574 tn 2,7 4,04 Galat 25 21,762 0,87 Total 29 30,727 3. Panjang akar (cm) K 0 0,5 0 0,4 0,3 0,6 2,5 0,716 K 1 0,6 0,4 0,5 0,5 1,5 1,5 0,833 K 2 1,5 1 1,2 0 0,8 3,6 1,35 K 3 0 1,5 2,8 3,5 0 0 1,3 K 4 0,4 0,9 0,6 3,5 3 2,7 1,85 Perlakuan 4 0,137 0,034 0,01 tn 2,7 4,04 Galat 25 81,773 3,27 Total 29 81,91
4. Jumlah akar K 0 1 0 1 1 1 1 5 K 1 1 1 1 1 1 1 6 K 2 1 1 2 0 2 1 7 K 3 0 1 1 1 0 0 3 K 4 1 1 1 1 2 1 7 Perlakuan 4 1,867 0,466 1,941 tn 2,7 4,04 Galat 25 6 0,24 Total 29 7,867 5. Jumlah daun K 0 0 0 0 1 1 0 2 K 1 1 1 1 1 0 1 5 K 2 0 0 0 0 0 1 1 K 3 0 0 1 0 0 0 1 K 4 0 1 1 0 2 1 5 Perlakuan 4 2,797 0,699 2,627 tn 2,7 4,04 Galat 25 6,67 0,266 Total 29 9,467 6. Jumlah tunas K 0 1 0 1 0 0 1 3 K 1 0 0 1 0 1 0 2 K 2 1 1 2 0 2 0 6 K 3 0 1 1 1 0 0 3 K 4 1 0 1 1 0 0 3 SK DB JK KT Fh 5 1 Perlakuan 4 1,533 0,383 0,974 tn 2,7 4,04 Galat 25 9,834 0,393 Total 29 11,367
C. Minggu ke-3 1. Berat kultur (gram) K 0 0,079 0,132 0,256 0,191 0,237 0,274 1,17 K 1 0,054 0,108 0,032 0,129 0,118 0,205 0,649 K 2 0,228 0,191 0,256 0,17 0,045 0,301 1,194 K 3 0,172 0,12 0,097 0,15 0,165 0,201 0,907 K 4 0,211 0,163 0,11 0,133 0,33 0,266 1,215 Perlakuan 4 0,041 0,01 2 tn 2,7 4,04 Galat 25 0,129 0,005 Total 29 0,17 2. Tinggi planlet (cm) K 0 3,5 3,3 4 2,9 1,4 6,8 21,9 K 1 2,5 2,2 4 2,2 3,5 4,8 19,2 K 2 1 1,2 0,7 1,8 2 3,8 10,5 K 3 1,5 2,1 1,8 2,5 1,3 3,6 12,8 K 4 2,7 3,6 3,1 5,2 5,1 4,2 23,9 Perlakuan 4 22,362 5,59 3,711* 2,7 4,04 Galat 25 37,672 1,506 Total 29 3. Panjang akar (cm) K 0 4,5 3,5 4,5 3,5 3 3,7 22,7 K 1 4,5 3,8 4,4 4,6 6 5,1 28,4 K 2 4 2,5 3 3,6 5 6 24,1 K 3 5,5 1,4 6,2 4,5 5,6 5,1 28,3 K 4 4,5 5 4,8 5,8 5,5 7,6 33,2 SK DB JK KT Fh 5 1 Perlakuan 4 11,402 2,85 2,094 tn 2,7 4,04 Galat 25 34,032 1,361 Total 29 45,434
4. Jumlah akar K 0 5 1 5 2 1 6 3,333 K 1 1 1 6 1 5 5 3,167 K 2 1 1 1 3 1 2 1,5 K 3 1 2 7 1 1 5 2,833 K 4 2 3 2 1 1 3 2 Perlakuan 4 0,413 0,103 0,008 tn 2,7 4,04 Galat 25 301,098 12,043 Total 29 301,511 5. Jumlah daun K 0 2 2 2 0 0 4 10 K 1 0 1 3 2 2 2 10 K 2 2 3 1 2 0 2 10 K 3 1 3 0 2 1 2 9 K 4 1 2 2 3 3 2 13 Perlakuan 4 1,533 0,383 0,315 tn 2,7 4,04 Galat 25 30,334 1,213 Total 29 31,867 6. Jumlah tunas K 0 1 2 0 2 1 1 7 K 1 0 0 1 2 0 1 4 K 2 0 0 1 0 0 1 2 K 3 1 0 0 1 1 0 3 K 4 0 0 1 1 4 1 7 Perlakuan 4 3,533 0,883 1,113 tn 2,7 4,04 Galat 25 19,834 0,793 Total 29 23,367
D. Minggu ke-4 1. Berat Kultur (gram) K 0 0,171 0,162 0,193 0,22 0,206 0,182 1,135 K 1 0,147 0,303 0,212 0,088 0,116 0,071 0,939 K 2 0,139 0,13 0,109 0,243 0 0,192 0,814 K 3 0,076 0 0,055 0,043 0,228 0 0,403 K 4 0,017 0,172 0,131 0,121 0,302 0,159 0,904 Perlakuan 4 0,545 0,136 27,2** 2,7 4,04 Galat 25 0,144 0,005 Total 29 0,689 2. Tinggi Planlet (cm) K 0 3,5 3,5 4,8 5 3,9 3,5 24,2 K 1 1 2,8 1,5 1 1,2 3 10,5 K 2 4 4,8 2 2,5 0 3,8 17,1 K 3 2 0 1,9 2,5 3,7 0 1,683 K 4 0,8 2,8 1,9 2 4 3,5 15 Perlakuan 4 64,087 16,022 7,22* 2,7 4,04 Galat 25 55,462 2,218 Total 29 119,549 3. Panjang akar (cm) K 0 1 2 1,5 0,5 3,8 10,2 3,167 K 1 2,2 0,2 1 3,5 4,5 4,6 16 K 2 5 3,5 3,4 5 0 1,7 18,6 K 3 0,4 0 0,4 2,6 5,2 0 8,6 K 4 3 0,5 3,7 5 6 11 29,2 Perlakuan 4 66,089 16,522 1,686 tn 2,7 4,04 Galat 25 244,85 9,794 Total 29 310,939
4. Jumlah akar K 0 1 2 1 3 3 1 11 K 1 1 1 1 1 1 2 7 K 2 1 1 1 1 0 1 5 K 3 1 0 2 1 1 0 5 K 4 1 2 1 1 8 2 15 Perlakuan 4 12,533 3,133 1,673 tn 2,7 4,04 Galat 25 46,834 1,873 Total 29 5. Jumlah daun K 0 2 2 2 2 2 2 12 K 1 0 0 1 0 1 1 3 K 2 2 2 1 2 0 2 9 K 3 0 0 2 2 2 0 6 K 4 2 0 2 1 2 3 10 Perlakuan 4 8,333 2,082 3,188* 2,7 4,04 Galat 25 16,334 0,653 Total 29 24,667 6. Jumlah tunas K 0 0 0 0 0 0 0 0 K 1 0 1 0 0 1 1 3 K 2 0 0 0 0 0 1 1 K 3 1 0 0 0 1 0 2 K 4 0 1 0 1 0 0 2 Perlakuan 4 0,867 0,216 1,08 tn 2,7 4,04 Galat 25 5 0,2 Total 29 5,867 Keterangan : * = berbeda nyata ** = berbeda sangat nyata tn = tidak berbeda nyata
Lampiran F. Alur Kerja Pengkulturan Embrio Jeruk Keprok (Citrus nobilis Lour.) dan Penambahan Media MS Dengan Perlakuan Kinetin Kotiledon Dicuci pada air mengalir selama 30 menit Direndam dalam larutan dithane 0,2 g/ml Ditambahkan tween 20 sebanyak 2 tetes Dishaker selama 30 menit Direndam dengan alkohol 70% selama 1 menit Dibilas dengan akuades steril Direndam dengan larutan pemutih 5% selama 5 menit Dibilas dengan akuades steril sebanyak 3 kali Direndam dengan larutan pemutih 2,5% selama 5 menit Dibilas dengan akuades steril sebanyak 3 kali Diletakkan diatas cawan petri yang dilapisi kertas saring Dikeringkan Kotiledon Steril Ditanam pada media MS yang telah disediakan Disusun pada rak-rak kultur Diamati dan dipelihara hingga terbentuk Planlet Planlet
Lampiran G. Gambar Kultur Kotiledon pada Media MS yang diperkaya Kinetin 1. Perlakuan K0 (Tanpa Kinetin)
2. Perlakuan K1 (Konsentrasi Kinetin 1ppm)
3. Perlakuan K2 (Konsentrasi Kinetin 2ppm)
4. Perlakuan K3 (Konsentrasi Kinetin 3ppm)
5. Perlakuan K4 (Konsentrasi Kinetin 4ppm)
Lampiran H. Gambar Preparat akar Kultur Kotiledon pada Beberapa Tingkat Konsentrasi Kinetin yang Diamati Dari Minggu ke-1 hingga Minggu ke-4 Minggu M 1 M 2 M 3 M 4 Perlakuan K 0 K 1 K 2 K 3 K 4 Keterangan: K 0 = Kinetin 0 ppm K 1 = Kinetin 1 ppm K 2 = Kinetin 2 ppm K 3 = Kinetin 3 ppm K 4 = Kinetin 4 ppm M 1 = Pengamatan Minggu ke-1 M 2 = Pengamatan Minggu ke-2 M 3 = Pengamatan Minggu ke-3 M 4 = Pengamatan Minggu ke-4