PEMBANGUNAN POLITIK DI MALAYSIA Dr Mohd Nasir Masroom
"Perang Jepun tu banyak mengubah fikiran kita. Rupanya kalau tak ada orang putih ni pun boleh. Dulu kita terfikir kalau tak ada orang putih ni, mati kita. Bila dah Jepun memerintah tiga tahun lapan bulan, kita terfikir, tak ada orang putih pun boleh jugak." -- Yahya Nassim (PKMM) dalam 'Sepuluh Tahun Sebelum Merdeka
PENGENALAN
Politik/Nasionalisme Tanah Melayu Respon kpd Dasar Divide and Rule. Peringkat awal perjuangan kepada kebajikan kaum membangun masyarakat merdeka! Pendorong nasionalime; Keterbukaan minda orang Melayu dlm pendidikan dalam dan luar negara Ulama belajar dari timur tengah (Kaum Muda) Kemedekaan Indonesia, China dan India
Pendidikan Madrasah berkembang di Pantai barat TM British mengadakan peraturan dan undang2. 1920-an: pelajar lulusan SITC, Maktab Teknik KL, Maktab Pertanian Serdang, MCKK, wartawan mula terlibat dalam politik. Orang Cina menubuhkan Parti Kuomintang Tanah Melayu pada 1912. Orang India rasa tertindas & eksploitasi oleh syarikat perladangan British. Parti Komunis menguasai China 1949; Kemerdekaan India pada 1947 timbul kesedaran politik. Orang Cina dan India juga dilantik sbg Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan terdedah kpd petadbiran
GARIS MASA Malayan Union, 1946;..tidak kental Parti Kebangsaan Melayu Malaya menyatukan TM dengan Indonesia Suasana politik tidak stabil 1945-48 Kebangkitan perjuangan politik orang Melayu lahir PEKEMBAR (UMNO)..bukan Melayu tubuh parti utk dapatkan kerakyatan jus soli
POLITIK PERKAUMAN Kesatuan Melayu Muda (KMM) Ditubuh 1937 Nasionalisme Melayu pengaruh Indonesia Majoriti ahli SITC Konsep Melayu Raya Anti British & anti Feudal Parti Kebagsaan Melayu Malaya (PKMM) Okt 1945 Sosialisme (Ahmad Boestaman) Komunisme (Mohktaruddin Lasso) Islamist (Dr Burhaniddin al-helmy) menyatukan Tanah Melayu & Indonesia, majukan ekonomi, kebajikan, bebas bersuara, pertanian orang Melayu API & AWAS 1946 sayap PKMM Ahmad Boestamam (API) Aishah Ghani, Shamsiah Fakeh (AWAS)
UMNO PAS PARTI POLITIK SEMENANJUNG MALAYSIA Malayan Union ditentang hebat orang Melayu di bawah pimpinan Dato Onn Jaafar Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu(UMNO) telah ditubuhkan pada 11 Mei 1946 akibat penentangan terhadap pelaksanaan Malayan Union UMNO adalah gabungan pelbagai persatuan dan pertubuhan Melayu Tujuannya bagi memelihara kepentingan dan memperkukuhkan kuasa politik orang Melayu Ditubuhkan pada 1951. Tujuan penubuhannya untuk menubuhkan sebuah negara Islam di Tanah Melayu Hasrat Dr Burhanuddin al- Helmy sewaktu dilantik memimpin PAS pada akhir 1956: Dalam perjuangan kita (PAS) bagi mencapai kemerdekaan, kita telah dan terus-menerus memperjuangkan Melayu itu sebagai kebangsaan bagi negara Tanah Melayu ini dengan bertapak di atas asas ideologi Islam yang maha suci 9
MIC MCA John Thivy adalah presiden pertama bagi parti ini MIC ditubuhkan bagi menjaga kepentingan dan kebajikan masyarakat India di Tanah Melayu Tan Cheng Lok adalah presiden pertama Tujuan penubuhan parti ini adalah: menjalin dan memelihara kebajikan dan keharmonian etnik menjaga kepentingan dan kebajikan orang Cina memajukan dan membantu mengekalkan suasana aman damai 10
IMP SEMANGAT 46 DAP Diasaskan oleh Dato Onn Jaafar setelah ahli-ahli UMNO menolak cadangannya membuka keahlian UMNO kepada semua rakyat Tanah Melayu Ia adalah sebuah parti multi-etnik Mengamalkan dasar bekerjasama dan penyatuan etnik melalui politik Menemui kegagalan dan diteruskan melalui penubuhan Parti Negara Merupakan parti serpihan UMNO yang diketuai oleh Tengku Razaleigh Hamzah Tujuan penubuhannya untuk mengembalikan semangat Melayu tahun 1946 yang didakwa telah hilang daripada UMNO di bawah kepimpinan Dr Mahathir Mohamad Bagaimanapun, parti ini dibubarkan setelah gagal dalam pilihan raya Parlimen 1994 Parti Tindakan Demokratik (DAP) Berfungsi sebagai sebuah parti demokratik sosial yang : berpegang kuat kepada ideologi negara Malaysia yang bebas demokratik & sosialis Berpaksi keadilan kaum dan kesaksamaan sosial dan ekonomi yang berasaskan institusi demokrasi berparlimen. 11
SNAP PBDS PANAS PARTI POLITIK SARAWAK Parti Kebangsaan Sarawak (SNAP) Ditubuhkan di kalangan etnik Dayak, dari kawasan Skrang- Saribas Dipimpin oleh Stephen Kalong Ningkan. Parti Bansa Dayak Sarawak Ditubuhkan oleh Leo Moggie pada 1983. Bertekadkad menubuhkan parti politik yang diketuai oleh orang Iban dan memulihkan penguasaan orang Iban dalam politik dan kerajaan Sarawak serta pengembalian jawatan Ketua Menteri Sarawak kepada orang Iban Parti Negara Sarawak Pimpinan Abang Haji Mustapha Mewakili etnik Melayu dan Melanau 12
PBB BERJASA PESAKA Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Hasil dari gabungan Parti Bumiputera dan PESAKA yang membentuk PBB pada 1973 Mendapat sokongan kaum Bumiputera terutama golongan Melayu-Melanau, Iban, Bidayuh dan Orang Ulu Merupakan parti komponen Barisan Nasional 13
SCA SUPP Sarawak Chinese Association (SCA) Sebuah parti politik yang berpandangan sederhana Ditubuhkan oleh sekumupulan ahli perniagaan Cina yang kaya. Sarawak United People s Party(SUPP) Merupakan sebuah parti multi-etnik dan yang terawal di Sarawak Bagaimanapun, ia jelas dimonopoli oleh orang Cina Parti ini mendapat galakan daripada pentadbiran kolonial sebagai langkah awal untuk pemerintahan sendiri 14
SARAWAK Masyarakat di Sarawak terpisah kepada beberapa parti yang berasaskan etnik dari bahagian-bahagian tertentu Pembentukan, pembubaran, penggabungan dan penukaran rakan politik merupakan satu perubahan yang lumrah dalam politik Sarawak. Semua parti di atas bergabung membentuk Parti Perikatan, kecuali SUPP Kini, PBB, SNAP dan SUPP bernaung di bawah Barisan Nasional DAYAK SNAP PESAKA MELAYU DAN MELANAU BERJASA PANAS Parti Bumiputera CINA SUPP SCA 15
USNO PARTI POLITIK SABAH Kadazan National Organization Diketuai oleh Donald Stephens (kemudian dikenali dengan Tun Fuad Stephens) Ditubuhkan untuk UNKO United menyatupadukan Kadazan Dusun dan Bumiputera bukan Islam Pada 1964, 2 kumpulan etnik yang utama iaitu: Kadazan- Dusun dan Murut yang diwakili UNKO dan Pasok Momogun bersetuju mempertahan kepentingan Bumiputera bukan Islam di Sabah dengan membentuk United Pasok Momogun Kadazan-Dusun Murut Organization(UPKO) United Sabah National Organization (USNO) Ditubuhkan bagi kepentingan etnik Bajau, Suluk dan lain-lain. Diketuai oleh Tun Dato Mustapha Dato Harun Menjalinkan kerjasama dengan Sabah Chinese Association (SCA) 16
SCA Sabah Chinese Association (SCA) Ditubuhkan bagi memelihara kepentingan orang-orang Cina di Sabah UMNO-MCA-MIC, UNKO, USNO, SCA kemudiannya bergabung bagi membentuk sebuah parti Perikatan Pakatan ini berjaya memenangi pilihan raya dan seterusnya membentuk kerajaan negeri Sabah yang pertama BERJAYA Parti Bersatu Rakyat Jelata Sabah (BERJAYA) Sebuah parti berbilang etnik dan dianggotai oleh Bumiputera Islam dan bukan Islam BERJAYA membawa pembangunan politik, sosial dan ekonomi kepada Sabah melalui kerjasama baik dengan kerajaan persekutuan Walau bagaimanapun, jelas kelihatan bahawa parti ini dimonopoli oleh Bumiputera Islam 17
PBS Parti Bersatu Sabah Ditubuhkan oleh Joseph Pairin Kitingan akibat tentangan terhadap kepimpinan Harris Salleh dari parti BERJAYA Sebuah parti multi etnik, walaupun jelas didominasi oleh bumiputera Bukan Islam Jatuh pada 17 Mac 1994. Akibat kejatuhannya, proses politik Sabah mengalami perubahan yang besar dan digantikan UMNO. UMNO berjanji, sekiranya parti tersebut berjaya merampas pemerintahan negeri, jawatan Ketua Menteri akan mengikut giliran antara Bumiputera Islam, Bumiputera Bukan Islam dan Cina selang 2 tahun. Beberapa parti politik baru tertubuh seperti Parti Bersatu Rakyat Sabah (PBRS) dan Parti Demokratik Sabah (PDS) dan Parti Progresif Sabah. 18
KERJASAMA POLITIK 1952 Pilihanraya Majlis Bandaraya Kuala Lumpur Dalam pilih raya itu, UMNO Selangor telah membuat pakatan politik dengan MCA Selangor untuk menguasai pilihan raya itu. Pakatan tersebut telah menyebabkan Parti Kemerdekaan Tanah Melayu mengalami kekalahan teruk. Keputusan pilihan raya 1952: (a) Parti Perikatan (UMNO dan MCA) -- 9 kerusi (b) Parti kemerdekaan Tanah Melayu -- 2 kerusi (c) Calon Bebas -- 1 kerusi
1955 Menjelang pilihan raya 1955, Malayan Indian Congress (MIC) turut serta dalam Perikatan UMNO dan MCA. Dalam Pilihan Raya Umum 1955, Parti Perikatan UMNO-MCA-MIC membentuk manifesto untuk kepentingan semua kaum. Daripada 52 buah kerusi yang dipertandingkan UMNO menyerahkan 15 kerusi kawasan majoriti Melayu kepada MCA dan MIC diberi dua kerusi kawasan majoriti Melayu. Sikap tolak ansur ahli-ahli UMNO ini telah menjamin kemenangan Parti Perikatan. Keputusan Pilihan Raya 1955 -- (a) Parti Perikatan -- menang 51 daripada 52 kerusi (b) Parti Islam Se-Malaya (PAS) menang satu kerusi Parti-parti lain yang bertanding tetapi tidak memenangi satu kerusi pun ialah: (i) Parti Negara (ii) Parti Kongres Rakyat (iii) Parti Buruh Selepas kemenangan itu, Parti Perikatan telah membentuk kerajaan dan Jemaah Menteri dan Tunku Abdul Rahman dilantik menjadi Ketua Menteri Tanah Melayu. Tunku Abdul Rahman telah pergi ke London untuk berunding mengenai kemerdekaan Tanah Melayu. British bersetuju mengisytiharkan kemerdekaan Tanah Melayu pada 31 Ogos 1957 serta menggubal perlembagaan baru bagi Tanah Melayu yang merdeka.
21
1974 2008 Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO) Persatuan Cina Malaysia (MCA) Kongres India Malaysia (MIC) Parti Islam Se Malaysia (PAS) Parti Progresif Penduduk (PPP) Parti Gerakan Rakyat Malaysia (Gerakan) Parti Rakyat Bersatu Sarawak (SUPP) Parti Pesaka Bumiputera Bersatu (PBB) Pertubuhan Kebangsaan Sabah Bersatu (USNO) Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO) Persatuan Cina Malaysia (MCA) Kongres India Malaysia (MIC) Parti Gerakan Rakyat Malaysia (Gerakan) Parti Progresif Penduduk (PPP) Parti Pesaka Bumiputera Bersatu (PBB) Parti Rakyat Bersatu Sarawak (SUPP) Parti Bersatu Sabah (PBS) Parti Liberal Demokratik Sabah (LDP) Parti Bersatu Rakyat Sabah (PBRS) Pertubuhan Pasokmomogun Kadazandusun Murut Bersatu (UPKO) Parti Demokratik Progresif Sarawak (SPDP) Parti Rakyat Sarawak