Pemodelan Data ialah satu himpunan konsep, tentang keadaan, perhubungan dan kekangan data dalam sesebuah organisasi

Transkripsi

1 UNIVERSITI TUN HUSSEIN ONN MALAYSIA FAKULTI KEJURUTERAAN ELEKTRIK DAN ELEKTRONIK Pemodelan Data 11 Januari 2010 Sepintas lalu Bahagian Model Data B t k Model Bentuk M d ld Data t Model Berasaskan Objek Model Berasakan Rekod Model Perhubungan Entiti 1

2 Pemodelan Data Pemodelan Data ialah satu himpunan konsep, kekangan dan peraturan integriti bagi menerangkan tentang keadaan, perhubungan dan kekangan data dalam sesebuah organisasi Bahagian Model Data Bahagian skema yang menerangkan struktur data yang disimpan. i Bahagian pengolahan yang menerangkan tentang jenis-jenis operasi yang dibenarkan terhadap data Bahagian kawalan dan pengesahan data yang menyatakan peraturan-peraturan integriti dan kekangan terhadap data. 2

3 Bentuk Model Data Model berasaskan objek Konsep Asas: Entiti, Atribut, perhubungan Teknik:, Model Objek Semantik, Model berorientasikan objek Model berasaskan rekod Konsep Asas: Rekod, Fail Teknik: Model hierarki, model rangkaian, model hubungan Model Berasaskan Objek Model Perhubungan Entiti (Entity Relationship Model) Model Perhubungan Entiti merupakan model data yang paling popular dan banyak digunakan bagi memodelkan data konseptual. Contoh Model Perhubungan Entiti 3

4 Model Berasaskan Objek Atribut Alamat Nama No_Tel No_Matrik PELAJAR Entiti Model Berasaskan Objek Model Objek Semantik Objek Semantik ialah himpunan nama-nama atribut yang dapat menerangkan sesuatu yang dapat dikenalpasti. 4

5 Model Berasaskan Objek Model Objek Semantik JABATAN Atribut Mudah ID NamaJabatan 1.1 Alamat No. Bangunan Nama Bangunan Telefon 1.N No Fax 1.1 PELAJAR Atribut Multi-Nilai Atribut Objek KURSUS Model Berasaskan Objek Model Berorientasikan Objek Dl Dalam model dl ini, i objek merupakan perluasan daripada takrif entiti supaya ia bukan saja terdiri daripada atribut yang menjelaskan sifat-sifatnya tetapi juga merangkumi perlakuan (behaviour) yang berkaitan dengannya. Objek dikatakan mengenkapsulasikan (encapsulation) sifat dan perlakuannya sekali. 5

6 Model Berasaskan Objek Model berorientasikan objek PENSYARAH Atribut NoStaf Atribut Nama Kaedah Kemaskini Maklumat Staf Perlakuan Kemasukan Gaji Model Berasaskan Rekod Ia lebih sesuai digunakan dalam konsep fail Pangkalan data dilihat sebagai terdiri daripada rekod-rekod yang berformat tetap Model Hierarki, Model Rangkaian, Model Hubungan. 6

7 Model Berasaskan Rekod Model Hierarki berasaskan rekod yang paling lama struktur pohon (tree) yang terdiri daripada nodnod dengan nod akar (root node) dibahagian paling atas dan nod daun (leaf node) dibahagian paling bawah. Model Berasaskan Rekod Model Hierarki NoPelanggan Nama Extension Tarikh NoAkaun Baki 7

8 Model Berasaskan Rekod Model Rangkaian Penambahbaikan kepada model data hierarki Unsur data, rekod dan set Model Berasaskan Rekod Model Rangkaian PELANGGAN AKAUN NoPelanggan Nama Samb. Samb. Amaun URUSPELANGGAN URUSAKAUN Tarikh URUSNIAGA 8

9 Model Berasaskan Rekod Model Hubungan Model data hubungan yang diperkenalkan pada tahun 1970-an telah diterima sebagai model data yang baik daripada model data hierarki dan rangkaian Model data hubungan boleh digambarkan dengan menggunakan jadual yang terdiri daripada baris dan lajur. Setiap lajur mewakili satu atribut dan setiap baris merupakan satu rekod. Model Berasaskan Rekod Model Hubungan NoPelanggan Nama SambTel L0033 Chia 2155 PELANGGAN P1387 Sally 3647 L0142 Karim 3106 URUSNIAGA NoPelanggan NoAkaun Tarikh L0033 CA L0033 SA P1387 CA L1042 CA L1042 CA AKAUN NoAkaun Baki CA CA CA CA CA

10 MODEL HUBUNGAN ENTITI ENTITY RELATIONSHIP MODEL Diperkenalkan oleh Peter Chen (1976) Pada 1988, ANSI jadikan model E-R sebagai piawai bagi IRDS (Information Resource Dictionary System) 10

11 Konsep dan Terminologi Jantina Jawatan Atribut Entiti NoJbtn Nama Umur PEKERJA Bekerja JABATAN Nama Hubungan NoPekerja Kardinaliti Minimum Kardinaliti Maksimum Entiti Entiti terbahagi kepada 2: Entiti Boleh Nampak E.g: ORANG, PELAJAR, BANGUNAN Entiti Tidak Boleh Nampak E.g: JUALAN, PINJAMAN 11

12 Atribut Maklumat mengenai entiti E.g PEKERJA: NoPekerja, Nama, Umur, Jantina, Jawatan Atribut Penentu terbahagi kepada 2 Atribut Unik Untuk kenali rekod secara spesifik. E.g. NoPekerja Atribut Tidak Unik Untuk kenali rekod tidak spesifik. E.g Nama Jenis Atribut Atribut Mudah Mempunyai satu nilai sahaja. E.g. NoPekerja, Nama, umur dan jantina. NoPekerja PEKERJA Nama Jantina Umur 12

13 Atribut Multi-nilai Lebih dari satu nilai E.g NoTelefon, Ijazah Tidak Efisien! PEKERJA Tel_Rumah Tel_HP Tel_Pej PEKERJA Mempunyai Keterangan TELEFON Nombor 13

14 Atribut Komposit Juga dikenali sebagai kump. Atribut Gabungan atribut yang berkaitan Cth: Alamat Jalan PEKERJA Alamat Bandar Poskod Negeri Atribut Komposit Multi-Nilai Gabungan atribut komposit dan atribut multinilai. Cth: Alamat 14

15 PEKERJA Mempunyai Jalan ALAMAT Negeri Bandar Poskod Kardinaliti Had hubungan sesuatu entiti berdasarkan organisasi dan polisi organisasi. Merupakan jumlah pemetaan kejadian entiti antara entiti yang berhubungan. Had minimum jumlah pemetaan minimum yang dibenarkan(simbol atau 0) Had maksimum jumlah pemetaan maksimum yang dibenarkan (simbol atau ) 15

16 PEKERJA Bekerja JABATAN One to one (1:1) Entiti A dan B mempunyai kardinaliti satu ke satu jika pemetaan satu kejadian entiti dalam Entiti A kepada hanya satu kejadian entiti dalam Entiti B dan pemetaan satu kejadian entiti dalam entiti B kepada hanya satu kejadian entiti dalam entiti A. 16

17 Contoh Kes Seorang Pengarah hanya mengarah di satu jabatan sahaja (A B) Satu jabatan hanya ada seorang pengarah sahaja (B A) PENGARAH Bekerj a JABATAN One to Many (1:M) Entiti A dan B mempunyai kardinaliti satu ke banyak jika pemetaan satu kejadian entiti dalam Entiti A kepada satu atau lebih dari satu kejadian entiti dalam Entiti B dan pemetaan satu kejadian entiti dalam entiti B kepada hanya satu kejadian dalam Entiti A 17

18 Contoh Kes Satu jabatan mempunyai ramai pekerja (A B) Seorang pekerja hanya bertugas di satu jabatan sahaja ATAU Satu jabatan boleh mempunyai ramai pekerja. JABATAN Mempu nyai PEKERJA Many to Many (M:M) Entiti A dan B mempunyai kardinaliti banyak ke banyak jika pemetaan satu kejadian entiti dalm entiti A kepada satu atau lebih kejadian entiti dalam entiti B dan pemetaan satu kejadian entiti dalam entiti B kepada satu atau lebih kejadian entiti dalam entiti A 18

19 Contoh Kes Seorang pekerja terlibat dalam banyak Projek (A B) Satu projek dilaksanakan oleh ramai pekerja (B A) PEKERJA Memp unyai PROJEK Hubungan Rekursif (Recursive Relationship) Hubungan Rk Rekursif bermaksud satu entiti mempunyai hubungan dengan dirinya sendiri. Dalam hubungan rekursif kejadian entiti dalam satu entiti dipetakan kepada kejadian entiti yang lain dalam entiti yang sama. 19

20 3 Jenis hubungan Rekursif One to one (1:1) 1) One to Many (1:M) Many to One (M:M) Hubungan Rekursif (One to one) Contohnya sebuah organisasi i memberikan kemudahan pinjaman kepada pekerja-pekerjanya. Syarat untuk meminjam wang daripada organisasi adalah setiap peminjam perlu mendapatkan seorang penjamin daripada pekerjapekerja organisasi berkenaan. Manakala bagi penjamin pula, mereka hanya boleh menjamin seorang pekerja sahaja pada satu-satu t masa. 20

21 Cth pemodelan hub. Rekursif (one to one) PEKERJA Menjami n Hubungan Rekursif (One to many) Andaikan dalam kes seperti di atas organisasi telah menukar syarat bahawa seorang penjamin boleh menjamin ramai peminjam. Manakala syarat untuk untuk peminjam adalah sama iaitu mendapatkan seorang penjamin daripada pekerjapekerja organisasi berkenaan. 21

22 Cth pemodelan hub. Rekursif (one to many) PEKERJA Menjami n Hubungan Rekursif (Many to many) Contoh untuk hubungan rekursif banyak ke banyak adalah perhubungan suatu kursus yang melalui hubungan pra-syarat. Sebagai contoh pengambilan kursus A memerlukan kepada pra-syarat beberapa kursus lain dan kursus A juga menjadi pra-syarat kepada bb beberapa kursus li lain.. 22

23 Cth pemodelan hub. Rekursif (many to many) KURSUS Prasyarat Panduan Membuat Model E-R Panduan untuk membuat Pemodelan Hubungan Entiti Senaraikan semua entiti yang dapat dikenalpasti Kenalpasti setiap atribut bagi entiti tersebut Kenalpasti sinonim dan homonym Sinonim atribut yang berlainan tapi guna nama yang sama Homonim atribut yang sama tapi dilabel dengan nama yang berlainan Kenalpasti subtype dan supertype Bentukkan hubungan 2 Entiti Kenalpasti kardinaliti minimum dan maksimum Dokumenkan dalam bentuk rajah hubungan entiti yang telah dibentuk Ulangi proses sehingga hubungan entiti lengkap dapat dibentuk. 23

24 Further Reading Database Processing (pg ) Internet resources 24