SKRIPSI. Diajukan untuk Memperoleh Gelar Sarjana Pendidikan. pada Program Studi Pendidikan Matematika. Diajukan Oleh: DEWI SRIATIN A

dokumen-dokumen yang mirip
SKRIPSI Untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1. Program Studi Pendidikan Matematika.

SKRIPSI. Untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1 Program Studi Pendidikan Matematika

PENINGKATAN KEMAMPUAN PEMAHAMAN MATEMATIKA DENGAN STRATEGI TEAM ASSISTED INDIVIDUALIZATION BERBASIS LESSON STUDY

IMPLEMENTASI PENDEKATAN PEMBELAJARAN MATEMATIKA REALISTIK DENGAN STRATEGI STUDENT TEAMS ACHIEVEMENT

PENINGKATAN KEMAMPUAN PEMECAHAN SOAL CERITA MATEMATIKA DENGAN STRATEGI PROBLEM BASED LEARNING

PENINGKATAN KEMAMPUAN PEMECAHAN MASALAH MATEMATIKA MELALUI STRATEGI PEMBELAJARAN PROBLEM BASED LEARNING

PENINGKATAN KEAKTIFAN DAN HASIL BELAJAR MATEMATIKA DENGAN STRATEGI EVERY ONE IS A TEACHER HERE (ETH) PADA TAHUN 2013 / 2014

SKRIPSI Untuk memenuhi sebagian persyaratan Guna mencapai derajat Sarjana S-1 Program Studi Pendidikan Matematika

PENINGKATAN KEMAMPUAN PENALARAN DAN PEMAHAMAN KONSEP MATEMATIKA SISWA PADA POKOK BAHASAN SPLDV DENGAN STRATEGI CTL BAGI SISWA KELAS VIII D

PENINGKATAN KEMAMPUAN BERFIKIR KRITIS DAN HASIL BELAJAR SISWA MELALUI STRATEGI PEMBELAJARAN PROBLEM SOLVING DENGAN PENDEKATAN SCIENTIFIC

PENINGKATANN KEMAMPUAN KOMUNIKASI DAN AKTIVITAS BELAJAR MATEMATIKA MELALUI METODE MAKE

CHRISTINA INDAH PUSPITA SARI A

SKRIPSI Untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1 Pendidikan Matematika. Disusun Oleh : BAGAS RASIOTA A

IMPLEMENTASI PENDEKATAN KONTEKSTUAL DENGAN METODE

PENERAPAN MODEL PEMBELAJARAN PROJECT BASED LEARNING UNTUK MENINGKATKAN MOTIVASI DAN HASIL BELAJAR MATEMATIKA

PENINGKATAN KOMUNIKASI BELAJAR MATEMATIKA DENGAN PENGGUNAAN STRATEGI PEMBELAJARAN KONTEKSTUAL (PTK

PENINGKATAN AKTIVITAS BELAJAR IPA MELALUI PENDEKATAN PEMBELAJARAN SAVI PADA SISWA KELAS IV SD NEGERI 01 ANGGASWANGI GROBOGAN TAHUN AJARAN 2012/2013

PENINGKATAN PEMAHAMAN KONSEP LUAS PERMUKAAN DAN VOLUME BALOK MELALUI PENDEKATAN PEMBELAJARAN SCHEMA-BASED INSTRUCTION (SBI)

( PTK Pembelajaran Matematika Kelas X SMA N 1 Sidoharjo ) SKRIPSI

PENINGKATAN MINAT DAN PRESTASI BELAJAR MATEMATIKA MELALUI MODEL PEMBELAJARAN KOOPERATIF TIPE AUDITORY INTELLECTUALLY REPETITION (PTK

SKRIPSI Untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan Guna Mencapai Derajat S-1 Program Studi Pendidikan Matematika. Disusun Oleh : FAUZIYAH EKA PURNAMASARI

SKRIPSI. persyaratan. Disusun oleh: IRINA A

PENERAPAN STRATEGI PEMBELAJARAN PEER LESSON

: INDAH WULANDARI A410

SKRIPSI Untuk memenuhi sebagian persyaratan Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1. Program Studi Pendidikan Matematika

DITA PUTRI HARDANI A

PENERAPAN STRATEGI GRUP INVESTIGASI DENGAN PENDEKATAN POLYA UNTUK MENINGKATKAN KEMAMPUAN PEMECAHAN MASALAH MATEMATIKA

Disusun Oleh: DIAH WURI ARIYANI A PROGRAM PENDIDIKAN GURU SEKOLAH DASAR FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN

Upaya Peningkatan Kreativitas Memecahkan Masalah Melalui Model. Pembelajaran Discovery Learning pada Siswa Kelas VIII SMP Negeri 1

IMPLEMENTASI MODEL PEMBELAJARAN REALISTIC MATHEMATICS EDUCATION

Diajukan Oleh: JEVI ALISTINA A

EFEKTIVITAS OPEN ENDED APPROACH

PENINGKATAN PEMAHAMAN KONSEP BANGUN RUANG KUBUS DAN BALOK DENGAN STRATEGI PENEMUAN TERBIMBING MELALUI PEMANFAATAN LEMBAR KERJA SISWA (LKS)

HASAN ABDUL CHOLIL A

SKRIPSI Untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1 Pendidikan Matematika. Oleh: RIYAD HUDAN TASHDIQY A

PENERAPAN MODEL PEMBELAJARAN CREATIVE PROBLEM SOLVING (CPS)

UNIVERSITAS MUHAMMADIYAH SURAKARTA

PENGGUNAAN METODE THE STUDY GROUP SEBAGAI UPAYA PENINGKATAN HASIL BELAJAR GEOMETRI PADA SISWA KELAS VI SDN TOTOSARI SURAKARTA TAHUN 2010/2011

Diajukan Oleh : FADHILAH MUNAWAROH KHASANAH A

PENINGKATAN AKTIVITAS DAN PRESTASI BELAJAR SISWA PADA GARIS SINGGUNG LINGKARAN MELALUI MODEL PEMBELAJARAN VAN HIELE

Purwodadi Tahun Ajaran 2011/2012 ) SKRIPSII Untuk Memenuhi Sebagai Persyaratan Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1 Program Studi Pendidikan Matematika

SILVIA ESTRI MURWANTI A

PENINGKATAN KEDISIPLINAN DAN KEAKTIFAN BELAJAR MATEMATIKA SISWA MELALUI STRATEGI GENIUS LEARNING

ANALISIS PERMASALAHAN GURU DALAM MENGIMPLEMENTASIKAN KOMPETENSI SPIRITUAL SETELAH DITERAPKAN KURIKULUM 2013 PADA PEMBELAJARAN MATEMATIKA

PENINGKATAN KREATIVITAS DAN PRESTASI BELAJAR MATEMATIKA MELALUI STRATEGI THINK PAIR SHARE

PENINGKATAN PEMAHAMAN MENGHITUNG PERKALIAN DENGAN MEDIA BENDA-BENDA TERDEKAT PADA SISWA KELAS IV SD NEGERI 1 KRANGGAN TAHUN AJARAN 2013/2014

PENINGKATAN PEMAHAMAN KONSEP MATEMATIKA DAN KEMAMPUAN BERPIKIR KRITIS MELALUI AUTHENTIC TASK

PENERAPAN STRATEGI COOPERATIVE INTEGRATED READING AND COMPOSITION (CIRC) UNTUK MENINGKATKAN KETERAMPILAN MEMBACA INTENSIF PADA MATA PELAJARAN BAHASA

UPAYA PENINGKATAN MINAT BELAJAR SISWA DALAM PEMBELAJARAN MATEMATIKA MELALUI METODE COOPERATIVE LEARNING

Oleh: DESSY DWI JAYANTI A

PENERAPAN STRATEGI PEMBELAJARAN PROBLEM BASED LEARNING UNTUK MENINGKATKAN KREATIVITAS PADA MATA. PELAJARAN PKn SISWA KELAS V SD NEGERI II MOJORENO

PENINGKATAN KEMAMPUAN MENALAR DAN MEMECAHKAN MASALAH MATEMATIKADENGAN MODEL INQUIRY LEARNING BERBASIS GROUP INVESTIGATION

PENINGKATAN KEAKTIFAN DAN KONEKSI BELAJAR MATEMATIKA MELALUI MODEL PEMBELAJARAN DISCOVERY LEARNING

Skripsi. Untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan Guna Memperoleh Derajat Sarjana S-1 Pendidikan Matematika. Oleh : DIAS RATIH A

PENINGKATAN KEMAMPUAN PEMECAHAN MASALAH DAN KEAKTIFAN SISWA DALAM PEMBELAJARAN MATEMATIKA MELALUI METODE PROBLEM BASED LEARNING (PBL)

SKRIPSI. Untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan Guna Mencapai Derajat S 1 Pendidikan Matematika. Oleh : MIFTAKHUL HUDA A

SKRIPSI Untuk memenuhi sebagian persyaratan Guna mencapai derajat Sarjana S-1 Pendidikan Matematika. Diajukan oleh : NOVIANA RAHMAWATI A

SKRIPSI Disusun untuk memenuhi sebagian persyaratan Guna mencapai Derajat Sarjana S-1 Pendidikan Matematika. Disusun Oleh :

PENINGKATAN KEMAMPUAN PEMECAHAN MASALAH DAN HASIL BELAJAR MELALUI METODE PEMBELAJARAN PROBLEM BASED LEARNING

PENINGKATAN KEAKTIFAN DAN HASIL BELAJAR MATEMATIKA SISWA MELALUI PEMBELAJARAN COOPERATIVE SCRIPT

SKRIPSI. Untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan. Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1. Pendidikan Matematika

PENINGKATAN KEMANDIRIAN DAN HASIL BELAJAR MATEMATIKA MELALUI STRATEGI PEMBELAJARAN METAKOGNITIF BERBASIS TUTOR SEBAYA

PENINGKATAN KEMAMPUAN PENALARAN DAN KOMUNIKASI MATEMATIKA MELALUI STRATEGI PROBLEM BASED LEARNING (PBL) UNTUK SISWA KELAS VIII SMP NEGERI 2 BANYUDONO

PENINGKATAN KEAKTIFAN BELAJAR MATEMATIKA MENGGUNAKAN STRATEGI PEMBELAJARAN TUTOR SEBAYA. ( PTK pada Siswa Kelas IX A Semester Ganjil SMP Darul Ihsan

PENINGKATAN PEMAHAMAN KONSEP MATEMATIKA MELALUI METODE PEMBELAJARAN TALKING STICK POKOK BAHASAN SEGIEMPAT (PTK Kelas VII SMP Negeri 2 Pacitan)

SKRIPSI Untuk Memenuhi Sebagai Persyaratan Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1 Program Studi Pendidikan Matematika

PENINGKATAN KETERAMPILAN MENYELESAIKAN SOAL CERITA MATEMATIKA DENGAN MENGGUNAKAN MEDIA KARTU KERJA PADA SISWA KELAS IV SD MUHAMMADIYAH 16 SURAKARTA

PENERAPAN STRATEGI REACT DALAM PEMBELAJARAN MATEMATIKA DENGAN MENGOPTIMALKAN ALAT PERAGA SEBAGAI UPAYA MENINGKATKAN PEMAHAMAN KONSEP SEGI EMPAT

SKRIPSI. Disusun Untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan. Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1 Pendidikan Guru Sekolah Dasar

UPAYA PENINGKATAN KEAKTIFAN DAN HASIL BELAJAR SISWA MELALUI PEMBERIAN PERTANYAAN INOVATIF

( PTK SKRIPSI. Disusun Oleh:

ANALISIS KESULITAN BELAJAR MATEMATIKA SISWA KELAS VIII SEKOLAH MENENGAH PERTAMA NEGERI 1 SAMBI TAHUN AJARAN 2013/2014

PENINGKATAN KOMUNIKASI DAN PENALARAN MATEMATIKA DENGAN STRATEGI PEMBELAJARAN REALISTIC MATHEMATIC EDUCATION (RME) PADA POKOK BAHASAN BANGUN RUANG

PEMBELAJARAN MATEMATIKA DENGAN STRATEGI PROBLEM BASED LEARNING BERBASIS LEMBAR KERJA SISWA UNTUK MENINGKATKAN KEMAMPUAN BERPIKIR KREATIF

SKRIPSI. Untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1. Program Studi Matematika SABDO UTAMI A

UPAYA MENINGKATKAN KETERAMPILAN MENULIS KARANGAN MELALUI METODE IMAGE STREAMING

PENINGKATAN MOTIVASI DAN KOMUNIKASI BELAJAR MATEMATIKA MELALUI PEMBELAJARAN KOOPERATIF TIPE STAD PADA POKOK BAHASAN SISTEM

SKRIPSI Disusun untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1 Pendidikan Guru Sekolah Dasar

SKRIPSI. Untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1 Program Studi Pendidikan Matematika. Disusun Oleh:

SKRIPSI Untuk memenuhi sebagian persyaratan Guna mencapai derajat Sarjana S-1 Program Studi Pendidikan Matematika. Diajukan Oleh:

PENERAPAN MODEL PEMBELAJARAN KOOPERATIF TIPE STAD DENGAN MEDIA VCD UNTUK MENINGKATKAN PRESTASI BELAJAR MATEMATIKA

( PTK Pembelajaran Matematika Siswa Kelas VI SD Negeri Joho 02 Sukoharjo ) SKRIPSI

PENINGKATAN PARTISIPASI BELAJAR IPA MELALUI STRATEGI PEMBELAJARAN STUDENT FASILITATOR AND EXPLAINING SISWA KELAS V SD NEGERI SAREN 1 KEC.

SKRIPSI PENERAPAN MODEL PEMBELAJARAN BERBASIS MASALAH DENGAN STRATEGI JIGSAW

PENINGKATAN KETERAMPILAN MEMBACA LANCAR AKSARA JAWA MELALUI STRATEGI SCRAMBLE KELAS V SD N DUKUH 03 SUKOHARJO TAHUN PELAJARAN 2013/2014 SKRIPSI

SKRIPSI persyaratan. Sarjana S-1. Program Studi

PENERAPAN MODEL PEMBELAJARAN MISSOURI MATHEMATICS PROJECT (MMP) DAN INQUIRING MINDS WANT TO KNOW UNTUK MENINGKATKAN MINAT DAN HASIL BELAJAR MATEMATIKA

Diajukan oleh: HANIFAH

PENERAPAN STRATEGI PEMBELAJARAN INDEX CARD MATCH DALAM MENINGKATKAN MOTIVASI DAN PEMAHAMAN KONSEP BELAJAR MATEMATIKA

PENINGKATAN PERCAYA DIRI SISWA DALAM PEMBELAJARAN MATEMATIKA MATERI KUBUS DAN BALOK DENGAN STRATEGI CONTEXTUAL TEACHING AND LEARNING (CTL)

SKRIPSI Untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1 Pendidikan Matematika. Disusun Oleh: YOLAN KUSUMANINGTYAS A

(PTK Mahasiswa Semester VI D Program Studi Pendidikan Matematika FKIP UMS Tahun Ajaran 2013/2014) SKRIPSI. Untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan

PENINGKATAN PEMAHAMAN KONSEP SISWA DENGAN TEKNIK PROBING POKOK BAHASAN SEGI EMPAT. (PTK Pembelajaran Matematika di Kelas VII SMP Negeri 2 Kedawung)

SKRIPSI. Disusun Sebagai Persyaratan Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1 Jurusan Pendidikan Matematika. Oleh : KUNCORO BUDI PRAMONO A

SKRIPSI. Untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan. Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1. PendidikanMatematika DEVID AGUS HARTATO A

PENINGKATAN KEDISIPLINAN DAN HASIL BELAJAR MATEMATIKA MELALUI METODE PEMBELAJARAN KOOPERATIF TIPE TEAM ACCELERATED INSTRUCTION

SKRIPSI Untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1 Program Studi Pendidikan Matematika

SKRIPSI Untuk memenuhi sebagian persyaratan Guna mencapai derajat Sarjana S-1. Program Studi Pendidikan Matematika

SKRIPSI. Untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1 Jurusan Pendidikan Matematika. Oleh :

PENINGKATAN PEMAHAMAN KONSEP LINGKARAN SKRIPSI. Untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan. Guna Mencapai Derajat Sarjana S-1. Pendidikan Matematika

Transkripsi:

PENERAPAN TEKNIK PEMBELAJARAN BRAINSTORMING SEBAGAI UPAYA MENINGKATKAN PENALARAN DAN KREATIVITAS BELAJAR MATEMATIKA SISWA PADA POKOK BAHASAN PERSAMAAN DAN FUNGSI KUADRAT (PTK Kelas X SMK Muhammadiyah 1 Sukoharjo Tahun 2014/2015) SKRIPSI Diajukan untuk Memperoleh Gelar Sarjana Pendidikan pada Program Studi Pendidikan Matematika Diajukan Oleh: DEWI SRIATIN A410110195 PROGRAM STUDI PENDIDIKAN MATEMATIKA FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN UNIVERSITAS MUHAMMADIYAH SURAKARTA 2015

PENERAPAN TEKNIK PEMBELAJARAN BRAINST ORMING SEBAGAI UPAYA MENINGKATKAN PENALARAN DAN KREATIVITAS BELAJAR MATEMATIKA SISWA PADA POKOK BAHASAN PERSAMAAN DAN FUNGSI KUADRAT (PTK Kelas X SMK Muhammadiyah I Sukoharjo Tahun 201412015) Diajukan Oleh: Dewi Sriatin A410110195 Skripsi telah disetujui oleh pembimbing skripsi Fakultas Keguruan dan llmu Pendidikan, Universitas Muhammadiyah Surakarta untuk dipertahankan di hadapan tim penguji skripsi. Surakarta, Idris Harta.M.A. PH.D NIK.98O

HALAMAN PENGESAHAN SKRIPSI PENERAPAN TEKNIK PF]MBELAJARAN BRAINSTORMING SEBAGAI UPAYA MENINGKATKAN PENALARAN DAN KREATIVITAS BELAJAR MATEMATIKA SISWA PADA POKOK BAHASAN PERSAMAAN DAN FUNGSI KUADRAT (PTK Kelas X SMK Muhammadiyah I Sukoharjo Tahun 201412015) l. Idris Harta, M.A. PH.D 2. Drs. Ariyanto, M.Pd 3. Rita P. Khotimah, S.Si., M.Sc Yang dipersiapkan dan disusun oleh: Dewi Sriatin {4t01 10r95 Telah dipertahankan di depan Dewan Penguji pada hari Sabtr,r, tanggal l4-03-2015 dan dinvatakan telah memenuhi syarat Susunan Dewan Penguli Universitas M uhammad iyah Surakarta Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan n Joko Pravitno. M.Hum 9650428199303r001 llt

PERNYATAAN Saya yang bertandatangan di bawah ini, Nama :Dewi Sriatin NIM :,4410110195 Program Studi Judul Skripsi : Pendidikan Matematika :PENERAPAN TEKNIK PEMBELAJARAN BRAINSTORMING SEBAGAT UPAYA MENINGKATKAN PENALARAN DAN KREATIVITAS BELAJAR MATEMATIKA SISWA PADA POKOK BAHASAN PERSAMAAN DAN FUNGSI KIJADRAT (PTK Kelas X SMK Muhammadiyah I Sukoharjo Tahun 2014t2015) Menyatakan dengan sebenarnya bahwa skripsi yang saya serahkan ini benar-benar hasil karya saya sendiri dan bebas plagiat, kecuali yang secara ter-tulis diacuidikutip dalam naskah dan disebutkan pada daftar pustaka. Apabila di kemudian hari terbukti skripsi ini hasil plagiat. saya bertanggung.iawab sepenuhnya dan bersedia menerima sanksi sesuai peraturan yang berlaku. Surakafta, Yang membuat pernyataan, Dewi Sriatin NIM. 44l0l10195 lv

MOTTO Sesungguhnya sesudah kesulitan itu ada kemudahan. Maka apabila kamu telah selesai(dari sesuatu urusan), maka kerjakanlah dengan sungguh-sungguh urusan yang lain. Dan kepada Tuhamnulah engkau berharap. (Terjemahan Q.S Al Insyirah ayat 6-8) Allah tidak akan membebani seseorang kecuali sesuai dengan kesanggupannya. (Terjemahan Q.S Al Baqarah ayat 286) Pekerjaan hebat tidak dilakukan dengan kekuatan, tapi dengan ketekunan dan kegigihan (Samuel Jhonson) Kejarlah mimpi-mimpi mu dengan usaha dan do a. Jangan pernah patah semangat selagi masih ada kesempatan. (Penulis) v

PERSEMBAHAN Bismillahirrohmanirrohim Alhamdulillahirobbi alamin segala puji syukur kepada Allah SWT, Tuhan semesta alam yang telah memberikan nikmat dan karunianya kepada penulis sehingga dapat menyelesaikan penulisan skripsi. Karya ini penulis persembahkan kepada: 1. Allah SWT atas segala nikmat, karunia dan limpahan berkah serta rahmat-nya sehingga dapat menyelesaikan penyusunan Skripsi ini dengan lancar 2. Ayah (Sutejo) dan Ibu (Siti Aminah) tercinta yang selalu memberikan kasih sayang, semangat dan do a yang tiada henti 3. Kakak-kakak dan saudara-saudara (Mbak Nur, Mbak Yani dan Mas Yon) serta keluarga besar yang senantiasa memberikan dukungan 4. Sahabat-sahabatku (Lina, Indra, Indri, Likah, Dyah, Faishal, Dika) yang selalu memberikan keceriaan dan semangat 5. Sahabatku Grup BC atas kebersamaan, dukungan dan do a selama ini 6. Teman-temanku yang telah memberikan dukungan melalui do a dan semangat yang tidak bisa kusebutkan satu persatu 7. Teman-teman Math D UMS 11 untuk kebersamaan dan perjuangannya bersama TETAP SEMANGAT serta Jaket biru berlogo yang mengukir kebersamaan kita 8. Almamater, ku bangga padamu 9. Para pembaca sekalian semoga Skripsi ini dapat bermanfaat vi

KATA PENGANTAR Assalamu alaikum Wr. Wb Puji syukur dipanjatkan kepada Allah SWT atas limpahan rahmat dan hidayahnya serta pemikiran yang diberikan kepada penulis sehingga dapat melaksanakan penelitian dan menyelesaikan penulisan Skripsi dengan judul Penerapan Teknik Pembelajaran Brainstorming Sebagai Upaya Meningkatkan Penalaran Dan Kreativitas Belajar Matematika Siswa Pada Pokok Bahasan Persamaan Dan Fungsi Kuadrat (PTK Kelas X SMK Muhammadiyah 1 Sukoharjo Tahun 2014/2015) dalam rangka memenuhi salah satu syarat untuk memperoleh gelar Sarjana Pendidikan. Penulis menyadari dalam menyelesaikan penulisan Skripsi ini tidak terlepas dari bimbingan, bantuan, arahan dan motivasi dari berbagai pihak. Oleh karena itu penulis mengucapkan terimakasih kepada: 1. Bapak Idris Harta, M.A. PH. D selaku Dosen Pembimbing Skripsi yang telah sabar memberikan pengarahan dan bimbingan sehingga Skripsi ini dapat terselesaikan 2. Bapak Drs. Ariyanto,M.Pd selaku Pembimbing Akademik yang telah memberikan pengarahan dalam pengambilan mata perkuliahan tiap semester dan memberikan ijin mengikuti ujian Skripsi 3. Bapak Prof. Dr. Harun Joko Prayitno, M.Hum selaku Dekan Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Muhammadiyah Surakarta yang telah memberikan ijin penyusunan Skripsi 4. Ibu Dra. Siti Zuhriyah Ariatmi, M. Hum selaku wakil Dekan I Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Muhammadiyah Surakarta yang telah memberikan permohonan ijin penelitian dan penyusunan Skripsi 5. Ibu Drs. Sri Sutarni, M.Pd selaku Ketua Program Studi Pendidikan Matematika Universitas Muhammadiyah 1 Surakarta yang telah menyetujui penyusunan Skripsi vii

6. Bapak Drs. H. Mustajab, M.Pd selaku Kepala Sekolah SMK Muhammadiyah 1 Sukoharjo yang telah memberikan ijin dalam rangka penelitian 7. Bapak Dachlan Moersid, M.Pd selaku Wakil Kurikulum SMK Muhammadiyah 1 Sukoharjo yang telah memberikan persetujuan dalam rangka penelitian 8. Bapak Anggit Wibowo, S.Pd selaku Guru Matematika kelas X TKR 3 yang telah membantu dalam kegiatan penelitian 9. Semua siswa kelas X TKR 3 SMK Muhammadiyah 1 Sukoharjo yang dapat bekerjasama dan membantu pengambilan data selama penelitian 10. Semua pihak yang terlibat dalam penulisan Skripsi yang tidak dapat disebutkan satu persatu Penulis menyadari bahwa penyusunan skripsi ini masih jauh dari kata sempurna. Penulis menyadari terdapat keterbatasan kemampuan, pengalaman dan pengetahuan dalam penyusunan skripsi. Besar harapan penulis semoga skripsi ini dapat bermanfaat dan menambah wawasan bagi para pembaca sekalian. Wassalamu alaikum Wr. Wb Surakarta, Februari 2015 Penulis viii

DAFTAR ISI HALAMAN JUDUL i HALAMAN PERSETUJUAN. ii HALAMAN PENGESAHAN. iii HALAMAN PERNYATAAN. iv HALAMAN MOTTO.. v HALAMAN PERSEMBAHAN.. vi KATA PENGANTAR. vii DAFTAR ISI ix DAFTAR TABEL xii DAFTAR GAMBAR xiii DAFTAR LAMPIRAN xiv ABSTRAK xvi BAB I. PENDAHULUAN A. Latar Belakang Masalah... 1 B. Perumusan Masalah.. 4 C. Tujuan Penelitian.. 4 D. Manfaat Penelitian 5 BAB II. KERANGKA TEORITIS DAN HIPOTESIS TINDAKAN A. Landasan Teori. 7 B. Penelitian Terdahulu yang Relevan.. 22 ix

C. Kerangka Berpikir 25 D. Hipotesis Tindakan... 27 BAB III. METODE PENELITIAN A. Jenis dan Desain Penelitian 28 B. Setting Penelitian 35 C. Subyek Penelitian... 36 D. Data dan Sumber Data 36 E. Teknik Pengumpulan Data. 37 F. Validitas Data. 38 G. Teknik Analisis Data.. 38 H. Prosedur Penelitian. 39 I. Indikator Capaian Penelitian.. 39 BAB IV. HASIL PENELITIAN DAN PEMBAHASAN A. Deskripsi Kondisi Awal.. 41 B. Deskripsi Hasil Siklus I.. 42 1. Perencanaan tindakan 42 2. Pelaksanaan tindakan. 43 3. Hasil Pengamatan.. 49 4. Refleksi.. 49 C. Deskripsi Hasil Siklus II.. 51 1. Perencanaan tindakan 51 2. Pelaksanaan tindakan. 52 3. Hasil Pengamatan.. 57 4. Refleksi.. 57 D. Deskripsi Hasil Penelitian 58 1. Deskripsi data hasil tindakan. 58 2. Deskripsi data hasil pengamatan 60 x

E. Pembahasan... 65 F. Keterbatasan Penelitian..... 73 BAB V. PENUTUP A. Simpulan 74 B. Implikasi 76 C. Saran.. 76 DAFTAR PUSTAKA 78 LAMPIRAN.. 81 xi

DAFTAR TABEL Halaman Tabel 2.1 Perbedaan dan Persamaan Variabel Penelitian... 24 Tabel 4.1 Data Hasil Peningkatan Penalaran Belajar Matematika Siswa 63 Tabel 4.2 Data Hasil Peningkatan Kreativitas Belajar Matematika Siswa.. 63 xii

DAFTAR GAMBAR Halaman Gambar 2.1 Alur kerangka berpikir tindakan kelas. 26 Gambar skema 3.1 Langkah-langkah Pelaksanaan Penelitian. 29 Gambar 4.1 Siswa berdikusi menyampaikan ide pada Siklus I pertemuan ke- 1. 45 Gambar 4.2 Siswa melaksanakan kegiatan Post-test pada Siklus I 46 Gambar 4.3 Siswa melakukan penyelesaian masalah pada Siklus I pertemuan ke- 2... 48 Gambar 4.4 Siswa mempresentasikan hasil kerja kelompok pada Siklus II pertemuan ke- 1.. 54 Gambar 4.5 Siswa berdikusi menyampaikan ide pada Siklus II pertemuan ke- 2. 56 Gambar 4.6 Siswa mempresentasikan hasil kerja kelompok pada Siklus II pertemuan ke- 2. 56 Grafik 4.7 Data Hasil Peningkatan Penalaran Siswa. 64 Grafik 4.8 Data Hasil Peningkatan Kreativitas Siswa... 64 xiii

DAFTAR LAMPIRAN Halaman Lampiran 1.1 Daftar Nama Anggota kelompok Siswa Kelas X TKR 3. 81 Lampiran 1.2 Daftar Nama Siswa Kelas X TKR 3.. 82 Lampiran 2.1 Catatan Observasi Pendahuluan 83 Lampiran 3.1 Lembar Dialog Awal. 86 Lampiran 4.1 Pedoman Observasi... 88 Lampiran 4.2 Pedoman Observasi Sebelum Tindakan... 92 Lampiran 4.3 Pedoman Observasi Tindakan Siklus I.. 97 Lampiran 4.4 Pedoman Observasi Tindakan Siklus II. 102 Lampiran 5.1 Catatan Lapangan.. 107 Lampiran 5.2 Catatan Lapangan Tindakan Siklus I. 108 Lampiran 5.3 Catatan Lapangan Tindakan Siklus II... 110 Lampiran 6.1 Tanggapan Guru Matematika Setelah Penelitian... 112 Lampiran 7.1 Catatan Kegiatan Belajar Siswa Sebelum Tindakan... 115 Lampiran 7.2 Catatan Kegiatan Belajar Siswa Tindakan Siklus I. 117 Lampiran 7.3 Catatan Kegiatan Belajar Siswa Tindakan Siklus II... 119 Lampiran 8.1 Rencana Pelaksanaan Tindakan Siklus I Pertemuan ke- 1..... 121 Lampiran 8.2 Rencana Pelaksanaan Tindakan Siklus I Pertemuan ke- 2. 136 Lampiran 8.3 Rencana Pelaksanaan Tindakan Siklus II Pertemuan ke- 1 152 xiv

Lampiran 8.4 Rencana Pelaksanaan Tindakan Siklus II Pertemuan ke- 2. 167 Lampiran 9.1 Lembar Kegiatan Siswa Siklus I Pertemuan ke- 1... 182 Lampiran 9.2 Kegiatan Evaluasi Siswa Post-test Siklus I Pertemuan ke- 1..... 186 Lampiran 9.3 Kunci Jawaban LKS dan Post-test Siklus I Pertemuan ke- 1... 187 Lampiran 9.4 Lembar Kegiatan Siswa Siklus I Pertemuan ke- 2.. 190 Lampiran 9.5 Kegiatan Evaluasi Siswa Post-test Siklus I Pertemuan ke- 2. 194 Lampiran 9.6 Kunci Jawaban LKS dan Post-test Siklus I Pertemuan ke- 2..195 Lampiran 9.7 Lembar Kegiatan Siswa Siklus II Pertemuan ke- 1... 199 Lampiran 9.8 Kegiatan Evaluasi Siswa Post-test Siklus II Pertemuan ke- 1 203 Lampiran 9.9 Kunci Jawaban LKS dan Post-test Siklus II Pertemuan ke- 1 204 Lampiran 9.10 Lembar Kegiatan Siswa Siklus II Pertemuan ke- 2 208 Lampiran 9.11 Kegiatan Evaluasi Siswa Post-test Siklus II Pertemuan ke- 2. 210 Lampiran 9.12 Kunci Jawaban LKS dan Post-test Siklus II Pertemuan ke- 2. 211 Lampiran 10.1 Lembar Penilaian Siswa Kelas X TKR 3.. 214 Lampiran 11.1 Dokumentasi Penelitian 221 Lampiran 12.1 Surat Ijin Riset.. 228 Lampiran 13.1 Jadwal Bimbingan Dosen. 229 xv

ABSTRAK Dewi Sriatin/ A 410110195. Penerapan Teknik Pembelajaran Brainstorming Sebagai Upaya Meningkatkan Penalaran dan Kreativitas Belajar Matematika Siswa pada Pokok Bahasan Persamaan dan Fungsi Kuadrat (PTK Kelas X SMK Muhammadiyah 1 Sukoharjo Tahun 2014/2015). Skripsi. Program Studi Pendidikan Matematika. Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan, Universitas Muhammadiyah Surakarta. Februari, 2015 Penelitian ini bertujuan untuk meningkatkan penalaran dan kreativitas belajar matematika siswa. Jenis penelitian ini adalah Penelitian Tindakan Kelas (PTK). Subyek penerima tindakan adalah 32 siswa kelas X TKR 3. Penelitian Tindakan Kelas ini dilaksanakan selama dua siklus. Pengumpulan data dilakukan melalui observasi, tes, catatan lapangan dan dokumentasi. Untuk menjamin validitas data digunakan triangulasi teknik. Teknik analisa data yang digunakan adalah tahapan analisis kualitatif terdiri dari reduksi data, penyajian data dan verifikasi data. Hasil dari penelitian terjadi peningkatan kemampuan pada tiap indikator penalaran dan kreativitas dari siklus I ke siklus II. Indikator penalaran antara lain: (1) Kemampuan memanipulasi model matematika meningkat dari 68,75% menjadi 84,44%, (2) Kemampuan menyajikan pernyataan matematika dalam bentuk tulisan, gambar atau grafik meningkat dari 56,25% menjadi 71,87%, (3) Kemampuan menyatakan alasan atau bukti kebenaran meningkat dari 46,87% menjadi 62,50% dan (4) Kemampuan menarik kesimpulan meningkat dari 62,50% menjadi 75%. Indikator kreativitas antara lain: (1) Kemampuan mengajukan pertanyaan meningkat dari 37,50% menjadi 53,12%, (2) Kemampuan membuat dugaan atau ide meningkat dari 64,52% menjadi 78,12% dan (3) Kemampuan mempertahankan pendapat saat presentasi meningkat dari 25,81% menjadi 37,50%. Penelitian ini menyimpulkan teknik pembelajaran Brainstorming dapat meningkatkan penalaran dan kreativitas belajar matematika siswa kelas X SMK Muhammadiyah 1 Sukoharjo tahun 2014/2015. Kata kunci : Brainstorming, penalaran, kreativitas xvi