Shaharom Husain
Isi Kata Pengantar Pendahuluan Penghargaan vii xi xv BAHAGIAN I LATAR BELAKANG DAN PERIBADI 1 1 Kelahiran dan Pendidikan Dato' Onn 3 2 Sikap dan Peribadi Dato' Onn 16 3 Pandangan Dato' Onn terhadap Orang Melayu 30 4 Dato' Onn dalam Lapangan Kewartawanan 47 BAHAGIAN II PENTADBIRAN BRITISH DAN PERGERAKAN MELAYU SEMENANJUNG JOHOR 75 5 Harold Mac Michael Mendapatkan Tandatangan Sultansultan untuk Perjanjian Malayan Union 6 Kerajaan Malayan Union 99 7 Penubuhan Pergerakan Melayu Semenanjung Johor 128 BAHAGIAN III ZAMAN PERTUBUHAN KEBANGSAAN MELAYU BERSATU (UMNO) 149 8 Rancangan Menubuhkan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu 151 9 Pengaruh dan Amanat Dato' Onn kepada Kaum Ibu UMNO 178
ISI 10 Dato' Onn Menaikkan Bendera UMNO dan Ugutan Dibunuh 190 11 PEKEMBAR (UMNO) Menyatukan Umat Jelata Melayu 200 12 Perjuangan Dato' Onn Mengimbangi Parti-parti Lain 221 13 Pulau Pinang Keluar, Singapura Masuk Persekutuan TanahMelayu? 228 14 Perjuangan dan Tuntutan UMNO Mencipta Persekutuan Tanah Melayu 238 15 Reaksi Dato' Onn Terhadap Pembentukan Persekutuan Tanah Melayu 274 16 Tentangan terhadap Tindakan Kerajaan dan Pembentukan Persekutuan Tanah Melayu 301 17 Dato' Onn dengan Darurat 319 18 Pandangan George Maxwell dan Malcolm MacDonald terhadap Darurat dan Komunis 347 19 Dato' Onn dalam Perbahasan Undang-undang Kuasa Darurat 361 20 Tujuan Komunis Memberontak 387 21 Tuntutan Pilihanraya 395 22 Dato' Onn Tidak Sependapat dengan Raja-raja Melayu 422 23 UMNO dan Dato' Onn Menolak Jemputan Persidangan New Delhi 443 24 Lawatan Dr. Sutan Shahrir, Perdana Menteri Republik Indonesia ke Tanah Melayu 452 25 Usaha dan Sumbangan Dato' Onn 467 BAHAGIAN IV DATO' ONN MENINGGALKAN UMNO DAN MENUBUHKAN PARTI BARU 501 26 Dato' Onn Meletakkan Jawatan Menteri Besar Johor 503 27 Dato' Onn dengan Kerakyatan dan Kedudukan Istimewa BangsaMelayu 520 28 Jatuh Bangun Dato' Onn dalam Politik 549 29 Dato' Onn dalam Parti Kemerdekaan Malaya dan Penubuhan Parti Negara 569 30 Kembalinya Dato' Onn ke Rahmatullah dan Ucapanucapan Takziah 576 [ xx]
Senarai gambar Di antara halaman 200 dan 201. 1. Dato' dan Datin Onn Ja'afar semasa bergiat dalam Pergerakan Melayu Semenanjung Johor dan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu. 2. Dato' Onn Ja'afar, Menteri Besar Johor Ke-7 (1947-1951). 3. Dato' Mustafa bin Ja'afar, Menteri Besar Johor Ke-4 (1928-1931). 4. Dato' Abdullah bin Ja'afar, Menteri Besar Johor Ke-3 (1923-1928). 5. Dato' Ja'afar bin Hj. Muhammad (ayahanda Dato' Onn) Menteri Besar Johor pertama hingga tahun 1919. 6. Dato' Onn Ja'afar dengan pakaian seragam pegawai Askar Johor Timbalan Setia Negeri (JMF). 7. Dato' Onn Ja'afar dengan putera-putera YMM Sultan Ibrahim semasa menuntut di England. 8. Dato' Onn Ja'afar dengan putera-putera YMM Sultan Ibrahim semasa menuntut di England. 9. Keluarga Diraja Johor di Istana Tyersall, Singapura. 10. Perwakilan parti-parti politik seluruh Tanah Melayu berhimpun di Istana Besar, Johor Bahru pada hari Sabtu, 11 Mei 1946, hari penubuhan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (PEKEM- BARatau UMNO). 11. Antara tokoh-tokoh yang menubuhkan Pergerakan Melayu Semenanjung Johor pada 9 Februari 1946 bertempat di Bangunan Pejabat Bolantera (Volunteer) Batu Pahat. 12. Tokoh-tokoh Pergerakan Melayu Semenanjung Johor yang menjadi Ahli Jawatankuasa Kerja mengelolakan persidangan partiparti politik seluruh Tanah Melayu untuk menubuhkan UMNO; bergambar di Istana Besar, Johor Bahru pada tahun 1946. XXI
SENARAI GAMBAR 13. Bangunan Pejabat Bolantera (Volunteer) Batu Pahat, di mana Pergerakan Melayu Semenanjung Johor ditubuhkan pada 9 Februari 1946. Dato' Onn Ja'afar yang ketika itu menjadi Pegawai Daerah Batu Pahat dipilih sebagai Yang Dipertuanya. 14. Rumah Kerajaan di Jalan Sultanah, Batu Pahat, yang dijadikan tempat rundingan tidak rasmi antara Dato' Onn Ja'afar dengan Tan Sri Dato' Hj. Mohd. Noah Omar, Dato' Haji Anuar Ab. Malik dan lain-lain untuk menubuhkan UMNO yang kemudiannya ditubuhkan UMNO (PEKEMBAR). 15. Rumah Kesatuan Guru-guru Melayu Batu Pahat di Jalan Sultanah juga pernah beberapa kali digunakan untuk persidangan Pergerakan Melayu Semenanjung Johor di bawah pimpinan Dato' Onn Ja'afar. 16. Dato' Onn sedang berucap di dalam majlis perhimpunan agung parti-parti politik dari seluruh Tanah Melayu untuk menubuhkan UMNO pada tahun 1946 di Istana Besar, Johor Bahru. 17. Perhimpunan agung PEKEMBAR (UMNO) tahun 1946 di Dewan Singgahsana Takhta Kerajaan, Istana Besar Johor Bahru. 18. Pemandangan jamuan agung penubuhan PEKEMBAR (UMNO) di Dewan Jamuan, Istana Besar Johor Bahru pada tahun 1946. 19. YMM Sultan Ibrahim sedang bertitah setelah mengurniakan bendera PEKEMBAR (UMNO) kepada Pemuda PEKEMBAR dan menerima tabik hormat daripada barisan Pemuda itu dalam upacara sambutan mesyuarat agung PEKEMBAR pada September 1947, di Istana Besar, Johor Bahm. 20. Barisan Pemuda PEKEMBAR sedang memberi hormat kepada YMM Sultan Ibrahim setelah baginda mengurniakan bendera PEKEMBAR di majlis mesyuarat agung PEKEMBAR pada September 1947 di Istana Besar, Johor Bahru. 21. Dato' Onn Ja'afar dan Encik (Dato' Tun) Hussein Onn (Ketua Pemuda PEKEMBAR atau UMNO) sedang membalas tabik kehormatan dari Barisan Pemuda PEKEMBAR. 22. Ibu Azizah Ja'afar (kiri) dan Ibu Zain (Hajah Zainun Sulaiman) dalam persidangan pertama Dewan Majlis Mesyuarat, Istana Besar, Johor Bahru dalam tahun 1948. 23. Tokoh-tokoh yang menyelenggarakan upacara menaikkan bendera PEKEMBAR buat pertama kali di hadapan halaman Istana Besar, Johor Bahru, pada tahun 1946. 24. Perwakilan Kaum Ibu parti-parti politik dari selumh Tanah XXII
SENARAI GAMBAR Melayu berhimpun di Istana Besar Johor Bahru pada hari Sabtu 11 Mei 1946, sempena penubuhan rasmi PEKEMBAR (UMNO). 25. Ahli-ahli Jawatankuasa sambutan kongres parti-parti politik Melayu untuk penubuhan PEKEMBAR (UMNO) bergambar di hadapan Istana Besar, Johor Bahru tahun 1946. 26. Ahli-ahli Kaum Ibu UMNO bergambar ramai di rumah Dato' Onn (Rumah Menteri Besar) di Bukit Jepun, Johor Bahru pada 31 Julai 1949 sempena mesyuarat agung UMNO. Di antara halaman 360 dan 361. 27. Dato' Onn dan Datin Halimah bergambar bersama pemimpinpemimpin PEKEMBAR (UMNO) Port Dickson di hadapan pejabat PEKEMBAR Port Dickson iaitu semasa lawatan mereka berdua ke situ pada 3 Mac 1947. 28. Para perwakilan Pemuda PEKEMBAR (UMNO) seluruh Tanah Melayu dalam persidangan Pemuda di Kelab Sultan Sulaiman, Kampung Baru, Kuala Lumpur pada 30 Julai 1950. 29. Bangunan Ibu Pejabat PEKEMBAR (UMNO) di Jalan Ibrahim, Johor Bahru zaman Dato' Onn dan Tunku Abdul Rahman Putera (iaitu bangunan tengah). 30. YMM Sultan Ibrahim Johor dengan diiringi oleh Kapten Hussein Onn memeriksa pembarisan Pemuda UMNO di Padang Istana, Johor Bahru sempena menyambut perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu pada tahun 1948. 31. Persidangan Majlis Raja-raja, yang menimbulkan perbalahan antara Dato' Onn Ja'afar dengan raja-raja berkenaan Timbalan Pesuruhjaya Tinggi Persekutuan Tanah Melayu. 32. 33 & 34. Perarakan ahli-ahli Kaum Ibu dan Pemuda PEKEMBAR serta kanak-kanak sekolah membantah Malayan Union. 35. Dato' Onn (Menteri Besar Johor ketika itu) sedang menandatangani Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu dalam tahun 1948 di Dewan Mesyuarat Istana Besar, Johor Bahru, bersama Residen British. 36. Dato' Onn Ja'afar (kiri) sedang berbincang dengan Malcolm MacDonald (kanan) dan Menteri Tanah Jajahan British di London. 37. Dato' Onn Ja'afar sedang berucap dalam Persidangan Agung PEKEMBAR (UMNO) di Perlis. XXiii
SENARAI GAMBAR 38. Persidangan Jawatankuasa 12 orang kerana membentuk Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu menggantikan Malayan Union. 39. Dato' Onn Ja'afar (kanan) sedang bersalam dengan Presiden Soekarno Indonesia dalam satu perjumpaan di Singapura. 40. Satu perarakan raksasa di bandar Melaka oleh ahli-ahli Parti Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM) dengan tekad perjuangannya MALAYA-INDONESIA SATU! 41. Dato' Syed Abdul Kadir diapit oleh Haji Md. Amin Amran (kanan) dan Raja Haji Omar Chik (kiri) sedang menyampaikan ucapan bantahan perletakan jawatan Dato' Onn sebagai Menteri Besar Johor kerana dilarang oleh Sultan Johor atas kegiatan politik Dato 'Onn. 42. Dato' Onn sedang mendengar ucapan para wakil PEKEMBAR Johor yang membantah hasrat Dato' Onn meletakkan jawatan Menteri Besar Johor. 43. Dato' Syed Abdul Kadir (Menteri Besar Johor selepas Dato' Onn) dan Yang Dipertua PEKEMBAR (UMNO), berucap menyampaikan rayuan ahli-ahli PEKEMBAR di atas perletakan jawatan Dato' Onn sebagai Yang Dipertuanya pada bulan September 1950. 44. Jenazah Dato' Onn Ja'afar di Dewan Majlis Mesyuarat, Istana Besar, Johor Bahru untuk penghormatan negara. 45. Jenazah Dato' Onn Ja'afar diberi penghormatan terakhir. 46. Pegawai-pegawai tinggi Kerajaan Johor memberi penghormatan terakhir kepada jenazah Dato' Onn Ja'afar. 47. Jenazah Dato' Onn Ja'afar sedang diusung di perkarangan Istana Besar, Johor Bahru dalam hujan renyai-renyai. 48. Jenazah Dato' Onn Ja'afar yang ditudung dengan bendera Persekutuan Tanah Melayu sedang diusung menuju ke Tanah Perkuburan Mahmudiah dengan ditarik oleh Askar-askar Laut Diraja Persekutuan. 49. Makam Allahyarham Dato' Onn Ja'afar di Makam Menterimenteri Besar Johor, Mahmudiah, Johor Bahru. Semua gambar adajah koleksi persendirian penulis. XXIV