Bab Satu Kemunculan Tamadun Awal. Tamadun Mesopotamia

Transkripsi

1 1 Bab Satu Kemunculan amadun wal akna amadun Ciri-ciri amadun Proses Pembentukan tamadun Peradaban Bahasa elayu adana Bahasa rab amadun esopotamia amadun esir Purba Civilization (Bahasa nggeris amadun ndus amadun Hwang Ho Petempatan kekal Kehidupan berorganisasi Sistem Pemerintahan Pengkhususan Pekerjaan gama dan Kepercayaan Bahasa dan Sistem ulisan 1

2 2 Pengenalan 1. Zaman Prasejarah ialah zaman manusia masih belum mengenali system tulisan. 2. Kajian terhadap zaman ini dan budayanya dijalankan oleh ahli arkeologi. 3. erdapat empat tahap utama dalam zaman prasejarah, iaitu Zaman Paleoitik, Zaman esolitik, Zaman eolitik dan Zaman Logam (terbahagi dua iaitu Zaman Gangsa dan Zaman Besi. Zaman Paleolitik dan esolitik Zaman eolitik Zaman Logam 1. anusia hidup secara berpindah randah (nomad) 2. ereka tinggal di kawasan tepi tasik, tepi sungai atau di dalam gua. 3. mereka hidup dalam kelompok keluarga atau secara berkumpulan. 4. enyara hidup dengan cara memungut hasil hutan, memburu binatang dan menangkap ikan. 5. Peralatan batu ciptaan mereka lebih mengutamakan fungsi daripada nilai estetika. 1. anusia mula hidup menetap dalam kelompok yang besar (masyarakat) 2. enyara diri dengan bercucuk tanam dan menternak binatang. 3. Penciptaan peralatan batu telah dilicinkan dan mempunyai pelbagai fungsi. 4. embikar telah pandai membuat tembikar. 5. Kehidupan bermasyarakat mewujudkan pembahagian tugas atau pengkhususan kerja. 6. Lahir sistem tukar barang (system barter) kesan daripada lebihan pengeluaran bahan makanan. 1. Zaman ini terbahagi kepada dua iaitu zaman gangsa dan zaman besi. 2. Penggunaan peralatan daripada logam telah menyebabkan manusia pada zaman ini berjaya mencipta perahu dan rumah. 3. Perahu membolehkan mereka meneroka lautan dan meningkatkan kegiatan perdagangan maritim. 4. Perdagangan bermula dengan masyarakat persisir, kemudian berkembang ke masyarakat yang jauh. 5. Zaman ini telah muncul petempatan yang besar contoh Jericho di Jordan dan Cartal Huyuk di urki. 2

3 3 aksud amadun 1. amadun berasal daripada bahasa rab udun dan adain. 2. adana mempunyai dua maksud iaitu tinggi budi bahasa dan pembukaan Bandar. 3. Bahasa nggeris yang mempunyai persamaan makna tamadun ialah civilization yang berasal daripada bahasa Greek, civitas bermaksud Bandar. 4. amadun juga boleh diertikan sebagai Peradaban. 5. asyarakat Barat mengaitkan tamadun dengan pembangunan lahiriah terutama dalam hal-hal kebudayaan seperti penulisan, undang-undang, kesenian dan pembandaran. 6. erdapat beberapa pandangan sarjana tentang tamadun Jordon Childe Pencapaian lahiriah merupakan kayu ukur kemajuan tamadun sesebuah masyarakat. arcy iberio dan. Buchanan enolak unsur ohaniah, sebaliknya menekankan kepentingan dan pembangunan lahiriah dalam proses perkembangan tamadun. Syed aquib al-ttas amadun adalah tahap tatasusila yang tinggi dan kebudayaan yang luhur. ichard Sullivan enyokong pendapat sarjana slam dan mengakui unsur rohaniah sangat penting dalam konsep tamadun. enurut slam, tamadun mestilah merangkumi pembangunan lahiriah dan rohaniah. slam menekankan unsur ini untuk mengukur tahap ketamadunan masyarakat. umusannya tamadun tidak sahaja mementingkan pencapaian lahiriah tetapi mestilah diiringi dengan pencapaian aspek rohaniah, moral dan tatasusila. 3

4 4 Petempatan kekal 1. Penempatan kekal membawa kepada kepada kehidupan yang sistematik. 2. Kawasan petempatan tetap mestilah memastikan kelangsungan bekalan makanan. 3. novasi manusia melahirkan cara tanaman, menyimpan makanan dan menternak bintang. 4. Peralatan baru seperti cangkul dan teknologi pengairan telah digunakan. 5. Berlaku peningkatan hasil pengeluaran dan lebihan pengeluaran yang dapat menampung pertambahan penduduk. Ciri-ciri amadun Sistem pemerintahan 1. Bagi mengendalikan masyarakat sistem pemerintahan dibentuk. 2. Pemimpin atau raja selalunya menggunakan unsure magis bagi mendapatkan pengiktirafan sebagai pemerintah 3. Sistem pemerintahan menghasilkan sistem perundangan yang menjadi panduan untuk menjamin kemanan dan kesejahteraan sesebuah tamadun Kehidupan berorganisasi 1. Berlaku akibat pertambahan penduduk merangkumi aspek sosial, ekonomi dan politik. 2. a mampu mengatur cara hidup manusia untuk memastikan kestabilan dan kemakmuran. 3. Organisasi sosial pada tahap awal paling ringkas iaitu sistem keluarga, berkembang menjadi lebih kompleks akibat pertambahan penduduk. 4. Sistem social biasanya berbentuk pyramid dan bersusun lapis. Lapisan paling atas bangsawan yang menerajui pentadbiran diketuai oleh raja, lapisan kedua pembesar terdiri daripada golongan agama, pentadbir, ilmuan dan kumpulan yang mempunyai kepakaran dalam kesenian, diikuti golongan rakyat biasa dan golongan hamba. Pengkhususan Pekerjaan 1. Peningkatan produktiviti menjadikan pengkhususan pekerjaan menjadi penting. 2. Barangan yang dihasilkan membawa kepada peningkatan dan pekembangan ekonomi. 3. Sistem barter atau pertukaran barangan merupakan titik permulaan aktiviti ekonomi yang dikenali sebagai perdagangan 4. Perkembangan perdagangan membolehkan berlakunya pertukaran ilmu pengetahuan, teknologi dan budaya sesebuah masyarakat dengan masyarakat yang lain. gama dan Kepercayaan. 1. emainkan peranan penting dalam perkembangan tamadun. 2. gama dan Kepercayaan berkait rapat dengan pengiktirafan terhadap golongan pemerintah, pembahagian sosial masyarakat, perkembangan ilmu pengetahuan dan pembinaan dalam proses pembentukan tamadun manusia. 3. anusia peringkat awal percaya terdapat kuasa ghaib yang menguasai alam sekeliling kepercayaan ini dikenali sebagai animisme. 4. Secara evolusi kepercayaan ini bertukar menjadi agama. 5. gama masyarakat tamadun awal dikenali sebagai politeisme iaitu penyembahan lebih satu tuhan. Bahasa dan Sistem tulisan 1. Penciptaan bahasa dan sistem tulisan membawa perkembangan ilmu pengetahuan. 2. Bahasa tertua ialah bahasa Yunani dan Sanskrit manakala tulisan awal ialah hieroglif, Cunieform dan ideogram. 3. Bahasa dan tulisan memainkan peranan penting dalam penyebaran ilmu pengetahuan dan menghubungkan antara masyarakat dengan masyarakat yang lain. 4. Penghasilan system tulisan bertujuan menyimpan rekod, penulisan undang-undang dan hal-hal keagamaan. 4

5 5 Proses Pembentukan amadun 1. Proses pembentukan tamadun berlaku akibat daripada penyesuaian antara manusia dengan alam sekeliling. 2. anusia memilih kawasan untuk memudahkan mereka menjalani kehidupan seharian. 3. Lembah sungai biasanya menjadi pilihan sebagai petempatan kekal kerana:- i. Kesuburan tanah untuk pertanian. ii. Kemudahan bekalan air dan makanan. iii. Kemudahan pengangkutan dan perhubungan. amadun esopotamia di Lembah Sungai Euphrates amadun esir Purba di Lembah Sungai il Bukti amadun wal terletak di Lembah Sungai amadun ndus di Lembah Sungai ndus amadun Hwang Ho di Lembah Sungai Hwang Ho 5

6 Lokasi 6 E S O P O 1. erletak di antara Sungai igris dan Euphrates yang mengalir dari kawasan pergunungan urki ke tanah lembah raq hingga ke eluk Parsi. 2. esopotamia dikelilingi oleh Pergunungan Zagros di bahagian timur laut, dataran tinggi rab di barat daya dan eluk Parsi di selatan. empoh asa 1. Berkembang sebagai petempatan Zaman eolitik antara tahun 7000 sm-5000sm. 2. Sekitar tahun 3500 sm, esopotamia berkembang menjadi pusat tamadun awal. 3. Kerajaan Sumeria (3500sm) merupakan kerajaan terawal manakala kerajaan terakhir ialah Chaldea (539 sm) 4. amadun esopotamia dapat dibahagikan kepada tujuh kerajaan yang penting iaitu Sumeria, kkad, r, Babylon wal, Kassites, ssyria dan Chaldea. Pembentukan amadun 1. amadun esopotamia dapat dibahagikan kepada dua bahagian iaitu di utara dan selatan. 2. Bahagian utara Bandar Baghdad termasuk pertengahan Sungai igris hingga ke utara termasuk Sungai Zab dikenali sebagai ssyria. 3. Bahagian selatan Bandar Baghdad merangkumi Sungai igris dan Euphrates yang hampir bercantum dikenali sebagai Babylon. Babylon terbahagi dua iaitu kkad di tara dan Sumeria di Selatan. 4. amadun Sumeria bermula di wilayah selatan. 5. Orang Sumeria berhijrah ke wilayah ini dan membina petempatan. 6. ereka membina petempatan, menjalankan kegiatan pertanian melalui kerja tebus guna tanah dan membina sistem pengairan untuk mengawal aliran sungai. 7. ktiviti ini dapat menghasilkan makanan dan mampu menampung keperluan penduduk yang semakin bertambah. 8. Pertumbuhan tamadun ini akhirnya berkembang secara perlahan-lahan menjadi bandar dan seterusnya kepada beberapa negara kota seperti Kish, ippur, Lagash, ruk, r, Eridu, ssur dan ari 9. Kesemuanya terletak di sepanjang sungai dan terusan. 6

7 C - C egara Kota 1. Setiap egara kota tebahagi kepada kawasan utama iaitu pusat kota, tembok kota, luar kota dan pelabuhan. 2. Setiap kota terdapat kubu pertahanan yang mempunyai pintu gerbang yang menjadi lambang kekayaan sesebuah egara kota. 3. i dalam kota terdapat istana, rumah kediaman, rumah ibadat, rumah kedai dan pasar. Jalannya lurus dan lebar. 4. umah ibadat merupakan pusat kota dan menjadi tumpuan masyarakat. 5. Setiap kota mempunyai unit politik dan agama yang tersendiri. 6. Sungai dan kawasan tanah pamah memudahkan pengangkutan dengan kapal, pedati dan keldai. 7. esopotamia mudah dihubungi oleh wilayah sekitar melalui jalan laut. Organisasi Sosial 1. asyarakat esopotamia terbahagi kepada dua golongan, iaitu yang memerintah dan golongan rakyat. 2. Pemerintah terdiri daripada raja, ketua pendeta, ketua tentera dan bangsawan. 3. akyat terbahagi kepada rakyat bebas (petani, artisan dan pedagang) dan hamba terdiri daripada tawanan perang. 7 Sistem Pemerintahan 1. esopotamia mengamalkan system pemerintahan beraja berbentuk teokrasi. 2. aja dianggap sebagai tuhan atau wakil tuhan dan pemilik egara kota 3. asyarakat esopotamia tidak menyembah raja sebagai tuhan kecuali semasa pemerintahan raja aramsin di kkad memaksa rakyat menyembahnya kerana menganggap dirinya terlalu agung 4. aja menjadi ketua pentadbir, ketua tentera dan ketua pendeta. 5. aja sebagai ketua agama berkuasa melantik ahli keluarga diraja memegang jawatan di Zigurat. 6. Zigurat berfungsi sebagai pusat ibadat, pusat perdagangan dan menyimpan khazanah egara. 7. aja amat berkuasa dalam soal tanah, cukai, hasil pertanian dan perniagaan. 8. aja dibantu oleh pegawai yang kebanyakan terdiri daripada golongan bangsawan dan mempunyai ikatan kekeluargaan dengan raja. E S O P O Pengkhususan Kerja 1. Berlaku apabila terdapat lebihan hasil pertanian. 2. erdapat anggota masyarakat meninggalkan pekerjaan sebagai petani untuk menjadi peniaga, pedagang dan artisan. 3. esopotamia juga menjalinkan hubungan perdagangan dengan lembah sungai ndus. 4. Perdagangan sangat penting kerana lembah esopotamia tidak menghasilkan banyak bahan mentah. 5. Logam, kayu-kayan, emas dan perak dibawa masuk untuk ditukar dengan hasil pertanian esopotamia. 6. erdapat pengusaha tekstil, barangan tembikar dan alat keperluan harian. 7. erdapat tukang rumah kerana berlaku pertambahan penduduk. 8. Sebilangan anggota masyarakat berkhidmat sebagai tentera untuk mempertahankan egara. Sistem tulisan. 1. Perkembangan ilmu pengetahuan membawa kepada kewujudan sistem tulisan yang bermula dalam bentuk tulisan bergambar. 2. system ini berkembang kepada tulisan berbentuk simbol yang ditulis pada tanah liat. 3. ulisan pada tanah liat ini berbentuk pepaku dikenali sebagai cuneiform. 7

8 S B G Kod ndang-undang 8 1. Kod undang-undang ini digubal semasa aja Hammurabi memerintah Babylon. 2. ndang-undang berteraskan hak rakyat terhadap keadilan. Hukuman dan denda mestilah setimpal dengan kesalahan tetapi berbeza mengikut susun lapis masyarakat. 3. Kod undang-undang ini mengandungi 282 undang-undang yang dipahat pada tembok dan tiang-tiang batu supaya rakyat dapat membaca undang-undang tersebut. 4. Kod undang-undang ini menjadi dasar perundangan dalam tamadun esopotamia. 5. ndang-undang ini berjaya mengawal masyarakat, mewujudkan perpaduan & mengukuhkan sstem organisasi dalam kehidupan bermasyarakat. Sistem ulisan 1. Sistem tulisan telah membawa kepada system pendidikan untuk melahirkan jurutulis. 2. engan adanya jurutulis telah membolehkan urusan pentadbiran dan perniagaan dicatat. 3. Sistem tulisan menghasilkan kesusasteraan yang terkenal seperti Epik Gilgamesh. Epik ini mengandungi falsafah dan cara hidup orang esopotamia. Sistem pemerintahan 1. esopotamia menyumbang kepada pembentukan sebuah system pemerintahan dan pembentukan sebuah masyarakat yang berestetika. 2. aja Sargon berjaya menakluk dan menyatukan Sumeria dan membentuk sebuah empayar yang menjadi ikutan pemerintah seterusnya. lmu astronomi 1. amadun esopotamia turut menyumbang kepada perkembangan ilmu astronomi. 2. Pencerapan terhadap pergerakan cakerawala membawa kepada perkembangan ilmu matematik seperti mengira perpuluhan, mendarab, membahagi, menambah, menolak dan punca ganda dua. 3. Penguasaan ilmu astronomi membolehkan mereka menguasai jalan laut dan mencipta kalendar yang mengandungi 12 bulan dalam 1 tahun. E S O P O lmu perubatan 1. Kerajaan ssyria mementingkan kesihatan anggota tenteranya jenis ubat-ubatan dikatalog dan disampelkan penggunaannya. 3. Cara mengubat penyakit dengan menggunakan ubatan Ciri-ciri dicatat amadun sebagai panduan kepada pengamal perubatan. rca dan iang Batu 1. amadun esopotamia memperkenalkan cara membuat batu bata daripada tanah liat. 2. alam seni bina, tamadun esopotamia mencipta arca dan tiang batu contoh arca patung aja Gudea dan Zigurat Penciptaan oda 1. oda dicipta untuk menarik kereta kuda semasa peperangan dan aman. 2. Penciptaan roda membawa kepada penciptaan kincir air untuk mengalirkan air ke kawasan tandus atau mengawal banjir. 3. amadun esopotamia menyumbang kepada penciptaan alat pengangkutan seperti kapal layar serta pengangkutan beroda 4. ereka mampu menguasai jalan darat dan laut sehingga dapat berhubung dengan wilayah ndia. 8

9 E S P B Lokasi 1. amadun esir Purba terletak di tebing sungai il yang mengalir dari utara esir ke Laut editeranean. 2. Sungai il berpunca daripada dua anak sungai, iaitu Sungai il Biru bermula dari tanah tinggi di thiopia dan Sungai il Putih berasal dari asik Victoria di ganda. 3. Sungai il telah membentuk muka bumi esir menjadi sebuah dataran lanar yang subur dan membentuk sebuah delta untuk pertanian dan petempatan manusia. empoh asa 1. Berkembang daripada petempatan awal pada zaman neolitik antara tahun 10,000sm hingga 5,000 sm 2. Sekitar tahun 3,500sm esir telah menjadi pusat tamadun awal. 3. amadun esir dapat dibahagi kepada empat tahap:- Zaman wal 3,100sm 2200sm Zaman Pertengahan 2,040sm 1785sm Zaman Empayar 1,570sm 1085sm Zaman Keruntuhan 1,085sm 322sm 4. amadun esir purba runtuh apabila pemerintahannya dikuasai oleh orang asing seperti Libya ( sm), Kush ( sm), ssyria ( sm), Parsi (525sm), Yunani (332 30sm) dan om (30sm). Pembentukan amadun 1. anusia amadun esir membina sistem perparitan dan pengairan yang baik untuk pertanian dengan menggunakan logam. 2. ereka membina peralatan kawalan air dan terusan untuk meninggikan lagi nilai kesuburan tanah. 3. ni bertujuan mendirikan petempatan tetap yang berteraskan pertanian. 4. Petempatan tetap ini berkembang menjadi kampong, kemudian kampong mewujudkan Bandar. 5. Bandar-bandar bergabung membentuk nome atau daerah. Semua nome ini kemudiannya disatukan dan salah satu bandarnya menjadi pusat pentadbiran contohnya hinis, emphis dan hebes. 9 9

10 C - C E S P B Kehidupan Bandar Firaun enes (3200sm) menyatukan nome menjadi sebuah kerajaan. 2. Pusat pentadbirannya terletak di Bandar hinis yang terletak dibahagian tengah Sungai il, kemudian dipindahkan ke emphis yang hampir dengan elta Sungai il. 3. Kemuncak zaman pertengahan, pusat pentadbiran dipindahkan ke Bandar hebes. 4. Bandar penting yang lain seperti Heliopolis, Fayoum dan bydos. 5. Kehidupan Bandar merupakan ciri yang sangat penting dalam tamadun esir kerana di sinilah kediaman Firaun, pusat pemerintahan dan pentadbiran serta pelabuhan. 6. Bandar juga merupakan pusat keagamaan dan pusat tumpuan penduduk. Organisasi Sosial 1. alam masyarakat esir Purba diketuai oleh Firaun yang merupakan raja berkuasa mutlak serta dianggap suci. 2. Jawatan Firaun diwarisi secara turun temurun. 3. Pada zaman kerajaan lama, Firaun dianggap jelmaan uhan Horus, semasa dinasti ketiga dan keempat digelar aja atahari (mon- e anak tuhan matahari) 4. Firaun juga merupakan ketua pendeta, ketua hakim, pemilik tanah dan ketua pahlawan. 5. Selepas Firaun ialah golongan bangsawan, rahib, tuan tanah dan juru tulis. 6. iikuti golongan rakyat bebas yang terdiri daripada petani, pedagang dan artisan. 7. Lapisan paling bawah ialah hamba. Sistem Pemerintahan 1. esir diketuai oleh seorang aja bergelar Firaun. 2. ibantu oleh golongan bangsawan untuk menjalankan pentadbiran, menjaga keamanan, mengurus dan mengagihkan makanan. 3. Bangsawan merupakan pembesar yang terdiri daripada pegawai, penasihat dan juga gabenor yang mentadbir wilayah yang ditakluki. 4. ahib bertanggungjawab menjaga soal keagamaan. 5. Juru tulis yang terdiri daripada orang awam turut membantu urusan pentadbiran dengan menulis segala rekod kerajaan. araf wanita dalam tamadun esir 1. urut mengiktiraf wanita sebagai pemimpin. 2. Pada tahun , Firaun Hatshepsut seorang wanita telah dilantik menjadi Firaun. 3. Banyak pembaharuan pada zamannya seperti pembinaan terusan serta menukar kawasan padang pasir kepada kawasan pertanian yang subur. 4. Keupayaab beliau meletakkan beliau setanding dengan pencapaian Firaun yang lain. 5. ni membuktikan wanita mempunyai status yang tinggi dalam tamadun esir Purba. 6. Kerajaan esir Purba meliputi kawasan yang luas termasuk wilayah di ubia di Selatan esir hingga ke tara serta Barat termasuk 10 wilayah di Palestin hingga ke Lubnan dan Syria.

11 C - C Pengkhususan Kerja 1. Pengkhususan kerja seperti penenunan dan pembuatan barang tembikar dan juga peralatan membolehkan esir Purba berkembang maju. 2. Kertas dan tekstil merupakan eksport utama esir selain perlombongan emas di ubia. 3. Pengangkutan air penting dalam perkembangan tamadun esir Purba. 4. Sungai il yang lebar membolehkan kapal-kapal menyusurinya dan berlabuh di pelabuhan hebes, emphis, Fayoum dan Heliopolis. 5. Sistem pemerintahan yang cekap telah menarik minat pedagang dari laut editeranean dan laut erah singgah di pelabuhan esir Purba. 11 E S P B gama dan Kepercayaan 1. Percaya konsep politeisme. 2. uhan orang esir dikaitkan dengan alam seperti e (uhan atahari), a-tum (uhan Langit) dan mun (uhan ngin). 3. asyarakat esir percaya kehidupan selepas mati. 4. ayat disimpan dan dijaga dengan teliti serta makamnya mesti dipenuhi dengan kelengkapan harian untuk keperluan selepas mati yang ditanam bersama-samanya. 5. Kedudukan atau status mayat ditentukan oleh solekan mayat, alat kebesaran dan jumlah barangan yang dikebumikan. Sistem ulisan 1. Sistem tulisan esir dikenali sebagai hieroglif. 2. ulisan ini berasaskan kombinasi gambar dan symbol yang berdasarkan bunyi. 3. ulisan esir sangat penting tujuan mencatat rekod, aktiviti pertanian serta mengutip cukai. 4. ulisan juga penting untuk merekod harta di kuil dan upacara ritual kepercayaan. 11

12 S B G E S P B Seni bina 1. Sumbangan utama ialah seni bina iaitu Piramid.. 2. Pembinaan Piramid diilhamkan oleh mhotep iaitu saintis, ahli fizik, arkitek dan penasihat Firaun joser. a melambangkan kreativiti masyarakat esir dalam bidang pembinaan. 3. Beliau juga memperkenalkan teknik pembinaan bangunan dengan menggunakan batu bata. 4. mhotep juga merupakan pengamal ilmu perubatan dan pengarang buku sains dan sastera. Kertas 1. Pencapaian tamadun esir Purba yang utama ialah kemajuan pendidikan dan penggunaan kertas. 2. Kertas dicipta daripada pokok Papyrus. 3. Penciptaan kertas memudahkan penyimpanan khazanah bangsa. Pendidikan Pendidikan 1. esir mewujudkan system pendidikan untuk anak golongan atasan. 2. Pendidikan diberi sejak umur rendah. 3. Pendidikan diuruskan oleh rumah ibadat di bawah kawalan kerajaan. 4. Pendidikan bertujuan melahirkan pegawai kerajaan terutamanya juru tulis. 5. lmu geometri, matematik dan sains diajar untuk melahirkan golongan profesional yang boleh menguruskan hal ehwal pertanian, kawalan air sungai il serta pembinaan bangunan dan pyramid. lmu Pengetahuan 1. esir purba maju dalam ilmu perubatan. 2. Kemajuan dalam bidang perubatan seperti mengawet mumia. 3. ahap keilmuan dan kemahiran dalam bidang fizik, kimia, perubatan dan pembedahan memberi sumbangan besar sehingga kini. 4. Pengawalan aliran air sungai il yang banjir sekali dalam setahun membantu perkembangan ilmu matematik seperti algebra, geometri dan astronomi. 5. Pemerintah esir berjaya mencipta system saliran menukarkan kawasan padang pasir kepada kawasan pertanian. 6. Firaun Senuusret membina tembok pengairan sepanjang 123 km untuk menebus guna tanah dan mengairi tanah seluar hektar. 7. Pengetahuan dalam astronomi dan matematik membawa kepada pengenalan kalendar 365 hari berdasarkan 12 bulan setahun. 8. inggalan bangunan, tulisan, dokumen serta buku merupakan bukti kewujudan sebuah tamadun yang agung ekod bertulis 1. inggalan tamadun esir puba adalah dalam bentuk rekod tertulis yang dipahat cantik, halus dan penuh seni pada makam dan batu dalam bentuk tulisan hieroglif.

13 13 Lokasi 1. erupakan tamadun terawal di ndia. erletak di lembah sungai ndus. 2. amadun ndus juga dikenali sebagai tamadun Harappa sempena nama Bandar utama dalam tamadun ini. 3. Kawasannya di kelilingi oleh Banjaran akran, Pergunungan Baluchistan, Punjab dan ajasthan di bahagian imur, serta Kathiawar dan Gujerat di bahagian enggara S empoh asa 1. uncul sekitar tahun 2500sm dan merosot pada tahun 1800sm. 2. Faktor kemerosotan tidak jelas. da berpendapat akibat serangan orang ryan serta bencana alam seperti kemarau, banjir dan gempa bumi. Pembentukan amadun 1. Wujud penduduk yang hidup berpindah randah dan menyara diri dengan memburu dan mengumpul makanan. 2. ereka kemudiannya membentuk petempatan kekal di sepanjang sungai ndus kerana sungai dapat menyumbangkan sumber air dan menyuburkan tanah. 3. Kebolehan menyesuaikan diri dengan alam sekitar telah meningkat hasil pengeluaran dan dapat menampung pertambahan penduduk. 4. ua Bandar utama yang terbentuk di sini ialah Harrapa dan ohenjo-aro, manakala Lothal dan Sutkagen or ialah pelabuhan yang penting. 13

14 Petempatan kekal 14 C - C S 1. Petempatan kekal membawa kepada pembentukan Bandar terancang. 2. Bandarnya terbahagi dua yang dikelilingi oleh tembok. 3. Bahagian utama adalah pusat pentadbiran dan keagamaan yang menempatkan bangunan pentadbiran, tempat mandi awam untuk upacara keagamaan dan pembersihan serta tempat menyimpan hasil makanan. 4. Bahagian kedua merupakan kawasan perumahan. 5. Bandar dalam tamadun ini dirancang secara sistematik. 6. Perancangan bandarnya dibantu oleh ilmu pembinaan dan geometri serta sumbangan tamadun esopotamia dan esir. 7. Bandar dalam tamadun ini disusun berasaskan blok-blok berbentuk segi empat dengan setiap blok dipisahkan oleh jalan raya yang lurus. 8. Sungai juga bertindak sebagai jalan perhubungan. 9. Bandar dalam tamadun ndus mempunyai sistem kumbahan yang terancang. 1. erbahagi kepada golongan atasan dan bawahan. 2. Golongan atasan:- Organisasi Sosial. i. Golongan atasan terdiri daripada pendeta dan pedagang. ii. Kelas atasan utama ialah pendeta. mempunyai kuasa dan pengaruh yang besar untuk mengawal aktiviti masyarakat. iii. Golongan bawahan memberi ketaatan kepada pendeta berasaskan dasar keagamaan. iv. Sejarawan berpendapat pendeta memegang tampuk pemerintahan kerana tiada bukti kewujudan raja. 3. Golongan bawahan i. Golongan bawahan terdiri daripada petani dan buruh. ii. Golongan petani menjalankan aktiviti pertanian, sebahagian diserahkan kepada pihak berkuasa. iii. Golongan buruh menjaga kebersihan bandar, membina tembok di benteng dan membina terusan. 14

15 15 C - C S Pengkhususan Pekerjaan 1. asyarakat ndus menjalankan pelbagai kegiatan ekonomi seperti perdagangan, pertanian, pertukangan dan pembuatan. 2. enjalankan kegiatan perdagangan luar termasuk dengan amadun esopotamia. 3. Bukti perdagangan tamadun ndus dan esopotamia dibuktikan dengan penemuan cap mohor buatan masyarakat Lembah ndus di esopotamia. 4. Barang yang diperdagangkan ialah manik, emas, gading gajah dan hasil pertanian. 5. da segolongan masyarakat menjadi golongan artisan. ereka terlibat dalam pembinaan dan penghasilan barangbarang logam dan tembikar. gama 1. asyarakat amadun ndus dipercayai telah mempunyai amalan agama berdasarkan penemuan patung dan ukiran yang mempunyai unsur keagamaan. 2. Penemuan paling penting ialah sebuah patung yang dirujuk sebagai patung proto-siva. 3. Objek tersebut menunjukkan seseorang sedang duduk bersila dalam keadaan yoga dan terdapat tiga tanduk yang melambangkan ewa Brahma, Vishnu dan Siva. 4. Proto-Siva mempunyai perkaitan rapat dengan agama Hindu. 5. da di kalangan masyarakat tamadun ini mempercayai uhan bu. 6. a dipercayai diwarisi daripada kebudayaan yang lebih awal kerana kepercayaan uhan bu turut diamalkan oleh masyarakat esopotamia, sia Kecil, Syria dan Palestin. Sistem ulisan 1. ulisan asyarakat ndus berbentuk Piktograf. 2. Walau bagaimanapun sehingga kini tulisan tersebut tidak dapat ditafsir dan menjadi misteri. 15

16 S B G S engeksplotasi kelebihan 1. Keupayaan serta kebolehan mengeksploitasi kelebihan yang dimiliki memudahkan kehidupan mereka. 2. Sudut kebolehan masyarakat ndus mengeksploitasi sungai ndus memajukan kehidupan menjadi panduan kepada generasi sekarang untuk menghasilkan tamadun yang cemerlang.. Perancang Bandar. 1. Keupayaan mewujudkan sebuah Bandar terancang seperti ohenjo-aro dan Harappa bukanlah perkara mudah. 2. a memerlukan gabungan kepakaran dari sudut letak bandar dan juga pengisiannya. 3. Kecemerlangan dalam bidang perancang Bandar berkaitrapat dengan kemajuan dalam bidang geometri dan pembinaan

17 H W G H O Lokasi 1. Sungai Hwang Ho menjadi nadi utama dalam pembentukan tamadun Hwang Ho (Sungai Kuning). 2. amadun ini muncul akibat daripada kesuburan tanah yang terdapat di sini. 3. a merupakan sungai kedua terpanjang di China dan terletak di sebelah utara. 4. Sungai ini mengalir dari kawasan tanah tinggi sebelah barat ke eluk bo Hai di sebelah imur. 5. amadun ini bersifat setempat kerana kedudukannya yang bergunung-ganang dan berpadang pasir. empoh asa 1. ikesan daripada jumpaan tengkorak homo sapien (Peking en) yang dikatakan hidup pada tahun 400,000sm membuktikan kehidupan zaman paleolitik. 2. Zaman neolitik muncul pada tahun 5000 sm yang melibatkan aktiviti pertanian dan penternakan. 3. inasti pertama di China dinasti Hsia bermula tahun sm bagaimanapun belum ada bukti sejarah yang dapat mengesahkan. 4. Jumpaan ahli arkeologi dapat membuktikan kewujudan tamadun Shang kira-kira tahun sm. 5. uncul kebangkitan hamba kerana kezaliman pemerintahan Shang. 6. Suku Chou yang mendiami sungai Wei mengambil kesempatan menyingkir dan menggantikan dinasti Shang dengan pemerintahan dinasti Chou dari tahun sm. Pembentukan amadun 1. Sungai Hwang Ho telah menyuburkan kawasan sekitarnya. 2. enarik penduduk nomad tinggal menetap dan membina petempatan awal. 3. apak Banpo berdekatan Bandar Sian moden merupakan petempatan awal tamadun Hwang Ho. 4. Kegiatan masyarakat di kawasan ini ialah menjalankan kegiatan pertanian dan menternak binatang selain mengumpul hasil hutan dan memburu. 5. Bandar terawal dalam tamadun Hwang Ho ialah nyang dan merupakan pusat kerajaan dinasti Shang. 6. inasti Shang banyak membawa kemajuan khususnya perluasan wilayah dan penyebaran budaya ke kawasan sekitar. 7. Semasa inasti Chou, tamadun Hwang Ho berkembang hingga ke bahagian Selatan Sungai Yangtze

18 18 Petempatan kekal C - C H W G H O 1. Petempatan awal yang berasaskan pertanian membawa kepada kemunculan Bandar. 2. nyang terletak di tanah tinggi di Sungai Suan merupakan negara kota yang terdapat dalam tamadun Hwang Ho. 3. i Bandar ini terdapat istana, kuil dan pusat pentadbiran. 4. Ketua pemerintah (aja), golongan pembesar dan golongan agama tinggal di kawasan Bandar. 5. Bandar nyang dilengkapi dengan tembok untuk menghalang pencerobohan musuh. 6. Bandar nyang dikelilingi oleh perkampungan yang didiami oleh masyarakat petani. Organisasi Sosial 1. alam masyarakat Shang, aja dan pembesar menduduki lapisan paling atas diterajui oleh raja. 2. Lapisan bawahan iaitu golongan petani yang membentuk sebahagian besar penduduk, mendiami kawasan luar bandar di sekeliling egara kota ini. 3.Gangsa digunakan untuk membuat senjata, perisai dan hiasan pada kereta kuda yang digunakan oleh tentera, serta peralatan untuk upacara keagamaan. 4. Hanya golongan pembesar sahaja yang mampu memiliki tentera dan senjata gangsa. Oleh itu mereka boleh menundukkan golongan bawahan. 5. Golongan paling bawah dalam masyarakat Shang ialah hamba. Pengkhususan Pekerjaan. 1. erdapat dua kumpulan tentera iaitu tentera yang menggunakan kereta kuda dan tentera berjalan kaki. 2. Golongan petani merupakan tunggak ekonomi dan pentadbiran berperanan memenuhi keperluan golongan atasan. 3. Golongan artisan telah mencipta pelbagai barangan tembaga seperti bekas makanan dan minuman, senjata dan barang tembikar. 4. Golongan hamba pula berfungsi sebagai tentera paksaan selain melakukan kerja perburuhan dan untuk tujuan korban dalam upacara pemujaan. 18

19 19 C - C H W G H O Sistem pemerintahan 1. engamalkan sistem pemerintahan beraja. 2. Pengganti raja biasanya dilantik daripada kalangan saudara lelaki yang lebih muda atau anak lelaki raja. 3.aja-raja Shang mempunyai kewibawaan politik, ekonomi, social dan agama. 4. asyarakat tamadun ini percaya yang kuasa raja merupakan mandat daripada tuhan. 5. aja dibantu oleh golongan bangsawan dan pegawai kerajaan. 6. Bagi wilayah di luar pusat pentadbiran, pemerintah dibantu oleh golongan bangsawan. 7. Golongan bangsawan ini berhak mewujudkan system pentadbirannya sendiri dalam hal pungutan cukai, pertahanan dan undang-undang. 8. inasti Chou yang mengambil alih pemerintahan Shang, membahagikan pemilikan tanah kepada wilayah-wilayah dan melantik pembesar tempatan di setiap wilayah. 9. Pembesar-pembesar wilayah diikat oleh dinasti Chou dengan ikrar taat setia di samping memberikan hadiah seperti kereta kuda, senjata gangsa, hamba dan binatang. 10. Sebagai balasan pembesar melindungi raja dan memberikan bantuan tentera semasa berlakunya peperangan. 11. Pembesar juga diberi hak bertindak sebagai ketua agama untuk menjalankan upacara pengorbanan. gama dan Kepercayaan 1. engamalkan kepercayaan animisme dan politeisme. 2. amadun Shang mengamalkan penyembahan roh nenek moyang. 3. ereka menyembah tuhan syurga (Shang-ti) dan tuhan bumi (u) di samping menyembah sungai, bukit dan gunung. 4. pacara penyembahan melibatkan permainan muzik, tarian dan upacara korban yang diketuai oleh seorang bomoh. 5. Jumpaan tulang binatang (oracle) dan kulit kura-kura di nyang merupakan keunikan tamadun ini. 6. ulang oracle digunakan untuk meramal sesuatu keadaan oleh bomoh. Sistem ulisan 1. Penilikan tulisan oracle membawa kepada kemunculan sistem tulisan. 2. ulisan China berbentuk ideogram iaitu berbentuk simbol. 3. ulisan asal mempunyai gambar berbentuk kanak-kanak, bulan, matahari dan sungai kemudian berkembang lebih kompleks. 19

20 S B G H W G H O Politik 1. Pemerintahan bercorak monarki. Berlaku sedikit perubahan gelaran raja ditukar kepada aharaja. 2. Konsep anak Syurga dan mandat dari syurga dikaitkan dengan raja dan diteruskan oleh dinasti-dinasti di China hingga abad ke-20. Ekonomi 1. spek yang paling penting ialah pembinaan system pengairan. 2.erusan-terusan dibina untuk mengairi kawasan pertanian selain mengelakkan berlakunya banjir. 3. Zaman Shih Huang i system pengairan dibina ke kawasan barat daya China di Szechwan. 4. Pembangunan sector pertanian membawa kemajuan dalam teknologi membajak serta penciptaan cangkul dan sabit. 5. Pada zaman ini batas telah digunakan. 6. Perubahan secara evolusi peralatan yang diperbuat daripada kayu digantikan dengan besi. Sistem ulisan 1. Sistem tulisan berkembang secara evolusi dan digunakan sehingga ke hari ini. 2. Penggunaan tulisan meluas termasuk dalam bidang percetakan dan penulisan. 3. ulisan ini diajar di sekolah-sekolah China dan berkembang penggunaannya di Jepun dan Korea. Kepercayaan 1. Konsep kepercayaan yang masih kekal ialah penyembahan nenek moyang. 2. nsur pemujaan ini berterusan tetapi korban manusia tidak lagi diamalkan dan diganti dengan unsur makanan, duit kertas dan barangan perhiasan. 3. Konsep Yin dan Yang serta Feng Hsui merupakan dua daripada kepercayaan yang masih diamalkan hingga ke hari ini Kalendar. 1. Semasa dinasti Shang, system calendar telah diperkenalkan iaitu 30 hari dalam sebulan dan 360 hari dalam setahun. 2. aja menggunakan calendar untuk menentukan musim menanam dan musim menuai. 3. Kalendar juga menjadi panduan untuk menjalankan upacara perkahwinan, perburuan atau pengkebumian. Peperangan. 1. Falsafah peperangan Sun zu digunakan sehingga ke hari ini. 2. Karyanya the rt of War membicarakan selok belok perang dan bagaimana menangani musuh diulang cetak dalam pelbagai bahasa. 3. Falsafah tersebut kini digunakan pula sebagai taktik dalam urusan perniagaan

21 21 21

22 22 22