KANDUNGAN HALAMAN PENGAKUAN HALAMAN DEDIKASI HALAMAN PENGHARGAAN SENARAI JADUAL SENARAI RAJAH SENARAI SINGKATAN SENARAI LAMPIRAN

Transkripsi

1 vii KANDUNGAN BAB PERKARA MUKASURAT HALAMAN JUDUL HALAMAN PENGAKUAN HALAMAN DEDIKASI HALAMAN PENGHARGAAN ABSTRAK ABSTRACT KANDUNGAN SENARAI JADUAL SENARAI RAJAH SENARAI SINGKATAN SENARAI LAMPIRAN i ii iii iv v vi vii xiv xvi xviii xix 1 PENDAHULUAN 1.0 Pengenalan Latarbelakang Masalah Pernyataan Masalah Objektif Kajian Projek Persoalan kajian Kepentingan Kajian 7

2 viii 1.6 Definisi Istilah Pendidikan Berbantu Komputer Pembangunan Perisian Pembelajaran Multimedia Interaktif Grafik Hiperteks Animasi Skop Projek 10 2 SOROTAN PENULISAN 2.0 Pengenalan Komputer dalam Pendidikan Pembelajaran Berbantu Komputer Perkembangan Pendidikan Berbantu Komputer Pendekatan yang digunakan Dalam PBK Penggunaan PBK yang Berkesan Pendidikan Melalui Multimedia Kelebihan Multimedia Dalam Pembelajaran Elemen-Elemen Multimedia Teks 23

3 ix Grafik Animasi Video Audio 25 3 METODOLOGI KAJIAN 3.0 Pengenalan Model Reka bentuk Instruksi Bersistem Analisis Rekabentuk Pembangunan Perlaksanaan Penilaian Penentuan Tajuk dan Skop Pembangunan Objektif Pembelajaran Pemilihan Perisian Pembangunan Perkakasan Pembangunan Perisian Kawalan Kadar dan Turutan Pembelajaran Struktur Perisian Reka Letak Skrin Teks 33

4 x Warna Kaedah Penyampaian Menu Utama Reka Bentuk Kajian Populasi dan Sampel Kajian Instrumen Kajian Penilaian Formatif PBK Penilaian Formatif Secara Individu Penilaian Formatif Kumpulan Kecil Penilaian Sumatif PBK Analisis Data 41 4 REKABENTUK PERISIAN DAN DAPATAN KAJIAN 4.0 Bahagian A: Reka Bentuk Perisian Pakej Perisian Cara Pembangunan Perisian Penggunaan Perisian Struktur Asas dan Kandungan Perisian Permulaan Perisian Menu Utama Pengenalan Isi Pelajaran 51

5 xi Latihan dan Kuiz Tamat Pembelajaran Penghargaan Bahagian B : Dapatan Kajian Analisis Data Bahagian A Taburan Responden Mengikut jantina, bangsa dan umur Taburan Responden Mengikut Penggunaan CD Interaktif Analisis Data Bahagian B Taburan Frekuensi, Peratus dan Min dalam Pemahaman Tajuk Get Logik Taburan Frekuensi, Peratus dan Min dalam Aspek Motivasi Taburan Frekuensi, Peratus dan Min dalam Aspek Kesesuaian Reka Bentuk Antaramuka (Ilustrasi) Taburan Frekuensi, Peratus dan Min dalam Aspek Kesesuaian Penguasaan Pembelajaran Taburan Frekuensi, Peratus dan Min dalam Aspek Keselesaan dan Kesenangan Pengguna Perkaitan/hubungan antara konstruk Pemahaman Tajuk Get Logik dan

6 xii Kesesuaian Penguasaan Pembelajaran Perkaitan/ hubungan antara Motivasi dan Kesesuaian Reka bentuk Antara muka (Ilustrasi) Perkaitan/ hubungan aspek antara Keselesaan dan Motivasi 65 5 PERBINCANGAN, RUMUSAN DAN CADANGAN 5.0 Pengenalan Perbincangan Pembangunan Perisian Masalah- masalah yang Dihadapi oleh Pembangun Kekangan Masa Kekurangan Kepakaran dalam Bidang Multimedia Kelebihan Perisian Kelemahan Perisian Perbincangan Hasil Dapatan Menilai penggunaan perisian secara efektif dari aspek pemahaman isi pelajaran, motivasi, rekabentuk antaramuka, penguasaan pembelajran dan keselesaan

7 xiii menggunakan perisian Perkaitan/ hubungan antara konstruk Rumusan Cadangan Penutup 79 RUJUKAN 80 LAMPIRAN 84

8 xiv SENARAI JADUAL NO. JADUAL TAJUK HALAMAN 3.1 Jumlah responden mengikut jantina Skala likert Taburan item soal selidik mengikut aspek kajian Justifikasi tahap maklum balas responden terhadap perisian PBK Klasifikasi kekuatan korelasi Taburan responden mengikut jantina, bangsa dan umur Taburan responden mengikut pengggunaan CD interaktif Taburan pemahaman tajuk Get Logik Taburan motivasi Taburan kesesuaian reka bentuk antara muka Taburan kesesuaian penguasaan pembelajaran Taburan keselesaan dan kesenangan pengguna Hubungan antara pemahaman dan kesesuaian Hubungan antara motivasi dan illustrasi 65

9 xv 4.10 Hubungan antara keselesaan dan motivasi Peratus dan min bagi menilaian penggunaan perisian multimedia Perkaitan/ hubungan antara konstruk 75

10 xvi SENARAI RAJAH NO. RAJAH TAJUK HALAMAN 3.1 Aliran kerja model ADDIE Carta alir menu utama Rangka kerja penilaian Penggunaan Timeline Pembahagian adegan (scene) Montaj Permulaan Paparan bab 2, tajuk dan sub tajuk pelajaran Paparan menu utama Paparan pengenalan kepada tajuk pembelajaran Paparan kepada isi pelajaran Get ATAU Paparan kepada isi pelajaran Get ATAU bagi jadual kebenaran Paparan kepada isi pelajaran Get ATAU bagi rajah masa Paparan latihan dan kuiz 53

11 xvii 4.11 Paparan animasi bagi reaksi kepada jawapan yang diberikan Paparan apabila butang keluar dipilih Paparan halaman penghargaan 55

12 xviii SENARAI SINGKATAN Bil. - Bilangan CD-ROM - Compact Disk (Read Only Memory) IT - Information Technology KBSM - Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah KPM - Kementerian Pelajran Malaysia LCD - Liquid Crystal Display PBK - Pendidikan Berbantu Komputer PKEE - Pengajian Kejuruteraan Elektrik dan Elektronik S - Setuju SMT - Sekolah Menengah Teknik SPM - Sijil Pelajran Malaysia SPMV - Sijil Pelajaran Malaysia Vokasional SPSS - Statiscal Package for Social Sceince SS - Sangat Setuju STS - Sangat Tidak Setuju TS - Tidak Setuju TSS - Telekom Smart School

13 xix SENARAI LAMPIRAN Soal selidik 84 Surat kebenaran EPRD 88 Surat Kebenaran Dari JPN 89 Surat Akuan Dari UTM 90 Keputusan Kajian Rintis ( Alpha ) 92 Keputusan Kajian Sebenar 93 Pengesahan Penilaian Secara Individu 97 Pengesahan Pakar Bidang 99

14 BAB 1 PENDAHULUAN 1.0 Pengenalan Pendedahan kepada komputer dan teknologi maklumat (IT) mewujudkan budaya celik komputer di kalangan masyarakat terutama kepada pelajar. Sektor awam dan swasta telah memanfaatkan penggunaan komputer dan IT dalam memantapkan operasi mereka. Penggunaan komputer dan rantaian yang diwujudkan oleh koridor raya maklumat dan internet menerjah perdagangan bebas merentasi sempadan negara. Pelaburan yang besar dalam IT terus mengembangkan kuasa pasaran multinasional di seluruh dunia. Kemajuan dalam penggunaan internet kini membolehkan ijazah diperolehi secara maya tanpa perlu meninggalkan rumah. Juriah Long (1998), dalam konteks pendidikan, teknologi maklumat adalah gabungan peralatan teknologi komunikasi dan sistem rangkaian elektronik. Komputer boleh digunakan untuk mengumpul, menyimpan, memproses, menyalurkan dan menyampaikan maklumat secara pantas, tepat dan boleh dipercayai. Pada abad ke 21 sekarang ini sumber pengetahuan utama dalam pendidikan adalah merupakan maklumat yang diperolehi melalui teknologi maklumat. Carter (Juriah Long, 1998), berpendapat maklumat boleh didapati dalam empat bentuk iaitu data, teks, imej dan suara. Selain daripada itu terdapat tiga lagi bentuk maklumat yang tidak boleh dipisahkan dengan teknologi maklumat iaitu bunyi, animasi dan video.

15 2 Sehubungan dengan itu PBK yang dibangunkan adalah salah satu daripada teknologi maklumat yang boleh digunakan sebagai alat bantu dalam pengajaran dan pembelajaran. Pemahaman terhadap isi pembelajaran juga boleh dibuat secara berulang-ulang tanpa perlu malu atau takut dimarahi oleh sesiapa pun. Pembelajaran dengan bantuan perisian multimedia merupakan salah satu langkah untuk mengintegrasikan teknologi pendidikan ke dalam strategi pengajaran dan pembelajaran di institusi-institusi baik di peringkat rendah mahupun di peringkat yang lebih tinggi. Penggunaan komputer bertujuan untuk menimbulkan suasana pembelajaran yang menyeronokkan dan lebih bermakna kepada pelajar. Di sini pelajar akan bertindak untuk mendapatkan ilmu secara sendiri dan mempelajarinya sendiri ataupun lebih kepada pembelajaran kendiri. Tugas guru hanya sebagai pembimbing dan menggalakkan pelajar untuk mendapatkan ilmu seberapa banyak dengan cara tersendiri. Walaubagaimanapun penggunaan komputer bukanlah bertujuan untuk menggantikan peranan guru. Adalah menjadi harapan dengan terciptanya pelbagai bentuk pembelajaran yang menggunakan perisian berbantu komputer, semangat dan minat pelajar terhadap pelajaran akan bertambah sekali gus mengubah sikap dan gaya pembelajaran mereka, ke arah yang lebih positif. Juriah Long (1998), dalam era ledakan maklumat dan timbunan ilmu, penggunaan komputer akan menyemarakkan semanagat pelajar untuk menyusun maklumat serta mencari sesuatu fakta yang spesifik serta efektif dan pantas. Pembinaan makmal komputer disokong dengan penyediaan tenaga pengajar mencukupi dan terlatih selain perisian diperlukan sedang dilaksanakan bagi menepati keperluan pendidikan negara. Kini, sekolah di bandar atau luar bandar mempunyai makmal komputer sebagai persediaan awal Kementerian Pelajaran yang mahukan semua pelajar sekolah menguasai IT. Sekolah Bestari juga diwujudkan dengan pengajaran dan pembelajaran dilakukan menerusi bantuan teknologi komputer. Sekolah Bestari mampu memberi dimensi baru kepada sistem pendidikan terus diperbanyakkan. Sekolah Bestari adalah salah satu daripada tujuh aplikasi perdana (flagship applications) Koridor Raya Multiedia (MSC). Sekolah Bestari bertujuan untuk menyediakan pekerja ilmu (knowledge worker) yang akan memainkan peranan

16 3 dalam bidang sains dan teknologi maklumat ke arah mencapai matlamat Wawasan 2020 bagi menjadikan Malaysia sebuah negara maju dan pusat teknologi dan telekomunikasi antarabangsa. Jika segala rancangan berjalan lancar, semua sekolah di Malaysia menjadi sekolah bestari menjelang Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) berhasrat untuk melihat semua sekolah di Malaysia menjadi bestari. Penggunaan teknologi multimedia dalam pendidikan amat penting untuk menjadi sekolah bestari apatah lagi apabila berhadapan era teknologi maklumat seperti sekarang, dan sebagai persediaan untuk menghadapi abad ke-21. Namun begitu, usaha membestarikan kira-kira 8000 sekolah di seluruh Malaysia secara serentak melibatkan kos yang tinggi dan di luar kemampuan Kementerian Pelajaran Malaysia. Justeru itu, sekolah digalak untuk mengadakan program pembestarian sendiri dengan memanfaatkan sumber yang terdapat di persekitaran, iaitu daripada agensi korporat dan swasta, ibu bapa dan ahli masyarakat setempat serta ahli politik, pendek kata sesiapa sahaja yang memandang berat tentang pendidikan dan ingin menyumbang terhadap pembangunan pendidikan bagi kawasan setempat khususnya, dan negara amnya. 1.1 Latarbelakang Masalah Bahang penggunaan komputer dalam pendidikan secara meluas di bilik-bilik darjah semakin dirasakan. Dengan kepekaan dan keprihatinan pihak kerajaan dalam memajukan tahap pendidikan, Pendidikan Berbantu Komputer (PBK) dipercayai boleh memenuhi aspirasi kerajaan serta rakyat sekalian yang mahukan pendidikan berkualiti. PBK ini merupakan sumber pembelajaran yang khusus dalam membentuk pembelajaran kendiri yang membolehkan pelajar-pelajar mengikut kadar kebolehan pembelajaran individu dan bahan dalam PBK merupakan bahan yang lengkap diri (self contain).

17 4 PBK dalam pembelajaran adalah berasaskan kepada prinsip-prinsip pembelajaran. Oleh itu penggunaan PBK sebagai satu strategi pembelajaran bagi seseorang individu atau kumpulan kecil amatlah objektif dan sesuai. Melalui analisis keperluan yang telah dijalankan oleh pengkaji di kalangan guru-guru dan pelajar-pelajar di Sekolah Menengah Teknik Johor Bahru, mereka rata-rata bersetuju jika kaedah pembelajaran kendiri menggunakan PBK di praktikkan penggunaannya di sekolah, asrama mahupun di rumah. Mereka juga mengakui bahawa PBK bagi mata pelajaran Pengajian Kejuruteraan Elektrik dan Elektronik bagi Tingkatan 5 belum ada lagi di sekolah itu. Melalui temubual dengan guru-guru Sekolah Menengah Teknik Johor Bahru menunjukkan PBK masih belum dipraktikkan lagi di sekolah tersebut. Guru berkenaan mengalu-alukan jika ada pihak yang sanggup menyediakannya bagi membantu pelajar-pelajar dalam membentuk pembelajaran kendiri. Selain daripada itu menurut sebuah akhbar (Utusan Malaysia 18 Feb 2005) menyatakan dalam projek rintis perisian kursus sekolah bestari yang dibangunkan oleh Telekom Smart School (TSS) dan Pendidikan Bestari Utusan Malaysia telah menyediakan bahan P&P yang meliputi empat subjek utama iaitu Bahasa Melayu, Bahasa Inggeris, Matematik dan Sains. Sebanyak 408 perisian kursus disediakan untuk Bahasa Inggeris Sekolah Rendah dan Sekolah Menengah, selain panduan guru (408), buku aktiviti murid (408) dan laman web berkenaan (400). Bagi mata pelajaran sains, TSS menyediakan 408 item bagi perisian kursus, panduan guru dan buku aktiviti murid. Walaubagaimanapun perisian kursus yang dibangunkan ini tidak meliputi mata pelajaran Pengajian Kejuruteraan Elektrik dan Elektronik bagi pelajar di Sekolah Menengah Teknik. Malah di dalam ruangan Pendidikan Utusan akhbar tempatan itu juga tidak menyediakan bahan pengajaran dan pembelajaran (P&P) bagi mata pelajaran aliran teknikal. Faktor lain yang mendorong pengkaji untuk menjadikan PBK sebagai Projek Sarjana Muda adalah supaya PBK ini dijadikan sebagai perintis kepada pelajar untuk menggunakannya dan mempelajarinya sendiri serta bersedia untuk mengambil mata pelajaran aliran teknikal dalam peperiksaan SPM memandangkan sistem pendidikan

18 5 negara kita sekarang ini adalah ke arah pendidikan fleksibel, iaitu perlaksanaan sijil terbuka menggantikan sistem pemberian gred bagi peperiksaan Sijil Pelajaran Malaysia (SPM). 1.2 Pernyataan Masalah Kajian Pelajar-pelajar masa kini memerlukan rangsangan yang pelbagai untuk memotivasikan mereka untuk belajar. Pembelajaran berkesan dikatakan berlaku apabila pelajar menunjukkan perubahan tingkah laku secara khusus melalui aktivitiaktiviti yang dicadangkan, (Shahrom, 1993). Ini bermakna pembelajaran berkesan itu hanya berlaku jika objektif pembelajaran itu telah dapat dikuasai oleh pelajar di akhir pembelajaran itu dijalankan. Mata pelajaran Pengajian Kejuruteraan Elektrik dan Elektronik merupakan salah satu subjek yang sukar digambarkan oleh pelajar, ini adalah kerana isi pelajarannya yang semakin abstrak dan perlu memahami konsep sesuatu litar tersebut. Pemahaman tentang konsep get logik perlu diberi penekanan kepada pelajar. Hanya pelajar yang mempunyai imaginasi yang tinggi sahaja yang mampu menghayati isi pelajaran tersebut yang disampaikan oleh guru dengan kaedah tradisional manakala yang lain akan merasa tersisih dan bosan. Abd. Ghafar (1993), kaedah grafik kerap dikaitkan dengan skema untuk sesuatu konsep, sama ada konkrit atau abstrak. Sedangkan beberapa kajian menunjukkan bahawa penggunaan grafik yang berkesan dan yang ditafsirkan dengan tepat, akan membantu pemahaman, daya ingatan dan keseronokan membaca. Oleh sebab itu pembelajaran yang berbentuk interaktif seperti grafik, audio, video teks dan animasi dapat membantu meningkatkan keberkesanan pembelajaran murid. Sehubungan dengan itu, adalah dirasakan perlu untuk membangunkan satu perisian Pendidikan Berbantu Komputer (PBK) dalam mata pelajaran Pengajian Kejuruteraan Elektrik dan Elektronik bertajuk Get Logik.

19 6 Kajian ini juga adalah bertujuan untuk menilai sejauh mana PBK yang dibina bagi mata pelajaran tersebut sesuai digunakan oleh pelajar Tingkatan 5 di Sekolah Menengah Teknik Johor Bahru dalam meningkatkan prestasi pembelajaran kendiri dan seterusnya mendatangkan minat serta kesan yang lebih positif kepada pelajar terhadap mata pelajaran tersebut. 1.3 Objektif Kajian Projek Objektif utama projek ini adalah untuk menghasilkan satu perisian multimedia Get Logik yang diambil dari Unit 2 Elektronik Berdigit, dalam matapelajaran Pengajian Kejuruteraan Elektrik dan Elektronik, Tingkatan Lima di Sekolah Menengah Teknik. Objektif lain projek ini adalah: i. Menghasilkan satu perisian multimedia berdasarkan model ADDIE yang merangkumi, analisis, rekabentuk, pembangunan, perlakasanaan dan penilaian. ii. Menilai penggunaan perisian secara efektif dalam pemahaman tajuk get logik, motivasi, rekabentuk antaramuka, penguasaan pembelajaran dan keselesaan menggunakan perisian tersebut. iii. Untuk meninjau perhubungan di antara pemahaman tajuk get logik dan penguasaan pembelajaran, antara motivasi dan reka bentuk serta antara keselesaan dan motivasi. 1.4 Persoalan Kajian i. Adakah pembangunan perisian PBK yang bertajuk Get Logik dibina menepati model reka bentuk ADDIE.

20 7 ii. Adakah PBK ini dapat membantu pelajar secara efektif dalam pemahaman tajuk get logik,motivasi, reka bentuk antara muka, penguasaan dan keselesaan penggunaan. iii. Adakah terdapat perhubungan di antara konstruk H 1 - Hubungan antara pemahaman tajuk get logik dan kesesuaian penguasaan pembelajaran. H 2 - Hubungan antara motivasi dan kesesuaian Reka bentuk antara muka. H 3 - Hubungan antara keselesaan pengguna dan motivasi. 1.5 Kepentingan Kajian Perisian Berbantu Komputer, bagi Pengajian Kejuruteraan Elektrik dan Elektronik tingkatan 5 ini memberi manfaat kepada para pelajar dalam proses pembelajaran kendiri. i. Pelajar dapat meningkatkan penguasaan pembelajaran kerana ia boleh diulang seberapa kerap yang dikehendaki oleh pelajar. ii. Dapat menimbulkan minat pelajar untuk mengikuti pelajaran kerana ia direka berdasarkan kepada keperluan mereka. Pembelajaran melalui multimedia juga boleh dikawal mengikut keperluan sendiri tanpa terikat dengan mana-mana pihak atau masa yang diperuntukkan. iii. Pembelajaran dapat dijalankan dengan lebih fleksibel dengan mengambil kira perbezaan intelektual yang wujud dikalanngan individu pelajar.