KANSER PAYU DARA menyerang 1 dalam 32 orang Mungkinkah ANDA? kanserpayudara (ap-768-mj-05-11)).indd 1 26/7/12 3:19:43 PM
Apakah kanser payu dara? 2 kanserpayudara (ap-768-mj-05-11)).indd 2 26/7/12 3:19:45 PM
Kanser payu dara merupakan kanser yang paling kerap berlaku. Ia juga penyebab utama bagi semua kematian yang disebabkan oleh kanser di kalangan wanita di Malaysia. Kanser payu dara berpunca dari sel-sel dalam tisu payu dara yang berkembang dalam keadaan yang tidak terkawal. Jika tidak dikesan dan dirawat segera, kanser payu dara boleh merebak ke kelenjar limfa dan bahagian badan yang lain seperti tulang, paru-paru dan hati. 3 kanserpayudara (ap-768-mj-05-11)).indd 3 26/7/12 3:19:47 PM
Apakah yang menyebabkan kanser payu dara? Penyebab sebenar kanser payu dara tidak diketahui. Setiap wanita adalah berisiko menghidap kanser payu dara. 4 FAKTOR-FAKTOR BERIKUT BOLEH MENINGKATKAN RISIKO WANITA MENGHIDAP KANSER PAYU DARA: Usia meningkat risiko semakin tinggi bagi wanita berumur lebih 40 tahun Mempunyai ahli keluarga terdekat yang menghidap kanser payu dara Pernah mendapat kanser pada satu payu dara Faktor reproduktif seperti p mula datang haid awal (sebelum umur 12 tahun) atau menopaus (selepas umur 55 tahun) p tidak pernah melahirkan anak atau melahirkan anak pertama pada umur melebihi 30 tahun p pernah atau sedang menjalani terapi gantian hormon Obesiti kanserpayudara (ap-768-mj-05-11)).indd 4 26/7/12 3:19:48 PM
5 kanserpayudara (ap-768-mj-05-11)).indd 5 26/7/12 3:19:50 PM
Apa yang anda boleh lakukan untuk mencegah kanser payu dara? 1. Amalkan Cara Hidup Sihat Kekalkan berat badan yang unggul dengan amalan pemakanan yang sihat dan bersenam secara berkala. 2. Lakukan Pemeriksaan Sendiri Payu dara (PSP) Pengesanan awal boleh dilakukan dengan sentiasa peka tentang perubahan pada payu dara. Lakukan Pemeriksaan Sendiri Payu dara (PSP) setiap bulan dengan 3 langkah mudah menjaga kesihatan payu dara iaitu LIHAT, RASA dan RESPON. Dapatkan nasihat doktor segera sekiranya terdapat tanda-tanda kelainan. 6 kanserpayudara (ap-768-mj-05-11)).indd 6 26/7/12 3:19:50 PM
3. Jalani Pemeriksaan Klinikal Payu dara (PKP) Wanita yang berumur 20 tahun ke atas perlu menjalani pemeriksaan klinikal payu dara di klinik kesihatan dengan kekerapan berikut: Kumpulan umur 20 hingga 39 tahun setiap tiga tahun Kumpulan umur 40 tahun dan ke atas setiap tahun Wanita berisiko tinggi setiap tahun Pemeriksaan ini akan dilakukan oleh doktor atau petugas kesihatan yang terlatih. Doktor atau petugas kesihatan akan merujuk wanita ke hospital untuk menjalani siasatan lanjut sekiranya mengesan sebarang kelainan pada payu dara. 4. Pemeriksaan Mamogram Bagi Wanita Berisiko Tinggi Wanita yang berisiko tinggi mendapat kanser payu dara perlu menjalani pemeriksaan mamogram pada kekerapan tertentu. 7 kanserpayudara (ap-768-mj-05-11)).indd 7 26/7/12 3:19:50 PM
Siapakah yang berisiko tinggi mendapat kanser payu dara dan perlu menjalani pemeriksaan mamogram? Seseorang wanita mempunyai risiko lebih tinggi untuk mendapat kanser payu dara sekiranya mempunyai kriteria berikut: 1. umur 40 tahun dan ke atas DAN 2. mempunyai sekurang-kurangnya satu (1) faktor pada kumpulan kriteria A ATAU mempunyai sekurang-kurangnya dua (2) faktor pada kumpulan kriteria B 8 kanserpayudara (ap-768-mj-05-11)).indd 8 26/7/12 3:19:50 PM
KRITERIA A sekurang-kurangnya mempunyai satu (1) faktor berikut: Mempunyai sejarah keluarga menghidap kanser payu dara ibu, kakak, adik perempuan atau anak perempuan menghidap kanser payu dara; Pernah mempunyai atypia (kelainan pada sel) pada biopsi payu dara (pengambilan tisu payu dara untuk pemeriksaan makmal); Pembawa mutasi genetik BRCA 1 dan BRCA 2. (Ujian ini hanya dijalankan pada pesakit kanser yang tertentu sahaja contohnya pesakit kanser payu dara pada usia yang muda. Individu yang diuji perlu menjalani kaunseling genetik sebelum dan selepas ujian oleh pakar klinikal genetik atau pakar perubatan atau pakar bedah yang berpengalaman dalam bidang genetik kanser). Wanita yang mempunyai kriteria A perlu menjalani pemeriksaan mamogram pada setiap tahun. KRITERIA B sekurang-kurangnya mempunyai dua (2) faktor berikut: Tidak pernah melahirkan anak atau melahirkan anak pertama selepas usia 30 tahun; Haid pertama pada usia kurang dari 12 tahun; Menopaus pada usia lebih 55 tahun; Menerima rawatan terapi hormon gantian (HRT); Obes iaitu BMI (Indeks Jisim Badan) 27.5 atau lebih. Wanita yang mempunyai kriteria B perlu menjalani pemeriksaan mamogram pada setiap DUA tahun. 9 kanserpayudara (ap-768-mj-05-11)).indd 9 26/7/12 3:19:50 PM
Bagaimana untuk mendapat Perkhidmatan Pemeriksaan Mamogram? Sekiranya seseorang wanita mempunyai risiko yang dinyatakan, sila hadir ke klinik kesihatan untuk dirujuk ke hospital bagi pemeriksaan mamogram. Ingat! Kanser payu dara boleh dicegah jika dikesan dan dirawat awal. Bertindak segera. 10 kanserpayudara (ap-768-mj-05-11)).indd 10 26/7/12 3:19:51 PM
PERSEDIAAN SEBELUM MENJALANI PEMERIKSAAN MAMOGRAM Pada hari pemeriksaan mamogram, jangan guna bedak talkum, krim, minyak wangi atau deodoran pada bahagian dada dan ketiak. Bahan-bahan ini boleh mengganggu bacaan mamogram. Pakai pakaian yang sesuai kerana pakaian atas perlu ditanggalkan semasa pemeriksaan mamogram. 11 kanserpayudara (ap-768-mj-05-11)).indd 11 26/7/12 3:19:51 PM
Layari laman sesawang: Kementerian Kesihatan Malaysia www.myhealth.gov.my LPPKN www.lppkn.gov.my National Cancer Society Malaysia www.cancer.org.my Majlis Kanser Nasional www.makna.org.my Untuk maklumat lanjut sila rujuk: Clinical Practice Guidelines, Management of Breast Cancer Di laman web: www.moh.gov.my www.acadmed.org.my KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA kanserpayudara (ap-768-mj-05-11)).indd 12 26/7/12 3:19:51 PM