Shamrahayu A. Aziz, (Profesor Madya, Dr) Kulliyyah Undang-Undang Ahmad Ibrahim Universiti Islam Antarabangsa Malaysia srahayu@iium.edu.my; shamrahayu@gmail.com
Pendahuluan Mengenali Perlembagaan Secara Umum - Apa itu perlembagaan - Kenapa Perlembagaan diperlukan -Fungsi utama Perlembagaan -Sifat utama Perlembagaan Mengenali Perlembagaan Malaysia - Pengenalan kepada Perlembagaan Malaysia -Sejarah Perlembagaan Malaysia -Sifat-Sifat umum Perlembagaan Persekutuan -Krisis-Krisis Perlembagaan Isu-isu Semasa - Kedudukan Islam, Melayu dan keistimewaan Melayu - Kedudukan dan fungsi raja-raja Melayu -Perjanjian sosial -Isu-isu berkaitan Pengasingan kuasa dan badan kehakiman - Sistem Persekutuan
Apa itu Perlembagaan Seluruh sistem pentadbiran negara Gabungan peraturan yang dilaksanakan untuk mentadbir negara Wujud sebelum wujudnya sebuah negara dan para pemerintah yang sah Mengesahkan kuasa pemerintah Walaupun perlembagaan merupakan sumber (bertulis) utama pentadbiran negara, masih wujud perkara-perkara lain yang diperlukan (yang tidak bertulis) untuk pentadbiran dan pengurusan yang lebih sempurna dan berkesan.
Simbol kemerdekaan Perjanjian antara negara dan rakyatnya hak-hak rakyat yang perlu dijamin Dalam kes negara persekutuan seperti Malaysia, Perlembagaan merupakan terma perjanjian antara negeri-negeri merdeka yang membentuk negara persekutuan tersebut hak-hak negeri dan persekutuan disebut dengan jelas dan terperinci
Perlembagaan mencipta badan pemerintahan yang terdiri daripada 3 komponen: Eksekutif pentadbiran negara Perundangan - menggubal undang-undang Kehakiman menafsir perlembagaan, menyelesaikan pertelingkahan (e.g. antara rakyat & rakyat ; rakyat & negara; negeri & negeri; negeri & persekutuan)
Perlembagaan memberi kuasa kepada badan-badan pemerintah yang tiga tersebut Perlembagaan menyekat kuasa yang diberikan kepada badan pemerintah tersebut (bagi mengelak penyalahgunaan kuasa) Ini juga menjadikan pemerintahan bersandarkan perlembagaan dikenali juga sebagai pemerintahan berperlembagaan (constitutionalism)- iaitu kerajaan yang terikat; melalui prinsip ketinggian perlembagaan, kedaulatan undang-undang, konsep kesaksamaan dan kesamarataan serta konsep semak dan imbang
Kerajaan yang bertanggungjawab Menghormati undang-undang Menghormati hak-hak asasi Mengawal kuasa budibicara Kebebasan kehakiman
Sebuah negara yang mempunyai perlembagaan hendaklah mengamalkan sistem beperlembagaan; 1. Mengiktiraf dan mengamal pengasingan kuasa (dua model pengasingan kuasa utama dunia Amerika Syarikat dan British atau dikenali sebagai Westminster model) 2. mengiktiraf dan mengamal kedaulatan undang-undang dan tiada siapa yang terlepas dari undang-undang. 3. mengitktiraf dan mengamal hak kebebasan 4. Mengiktiraf dan mengamal keluhuran/ketinggian Perlembagaan
3. Merupakan manifesto atau ideologi negara, seperti - sistem yang di amalkan sama ada sistem beraja, atau sistem demokrasi berparlimen, atau apa saja sistem yang digunakan di dalam negara tersebut. - agama yang diiktiraf Sebuah negara akan dikenali sifatnya menerusi sifat Perlembagaan 4. Perlembagaan hanya boleh dipinda menerusi peruntukan perlembagaan itu sendiri
Tamadun Melayu dan Perlembagaan Kedatangan kuasa asing Proses mencapai kemerdekaan Kemerdekaan 1957 Pembentukan Malaysia 1963 Singapura keluar Malaysia 1965 Perkembagan selepas kemerdekaan sehingga kini
1. Perlembagaan adalah Undang-undang tertinggi negara (maksudnya kesemua perlakuan badan-badan pemerintah hendaklah senantiasa selari dengan peruntukan perlembagaan undang-undang lain hendaklah menepati peruntukan-peruntukan perlembagaan) 2. Perlembagaan adalah undang-undang asasi / asas negara yang membentuk negara (sebuah negara mempunyai 4 komponen, iaitu, kawasan, rakyat, pemerintah dan undangundang) - Malaysia mengamalkan sistem negara persekutuan perkara ini perlu dinyatakan dengan jelas di dalam peruntukan perlembagaan - Perkara-perkara berkaitan kewarganegaraan - Hak-hak rakyat perlu disebut di dalam perlembagaan
1. Membentuk sebuah negara persekutuan, 2. Mengiktiraf dan menjamin Kedudukan Yang di- Pertuan Agong dan Majlis Raja-Raja 3. Menjadikan Islam sebagai agama bagi Persekutuan 4. Menjadikan Perlembagaan sebagai undang-undang tertinggi negara 5. Mengandungi beberapa elemen warisan: Raja-raja Melayu; Bahasa Melayu; Keistimewaan Melayu; Agama Islam 6. Menjamin hak asasi (warganegara dan bukan warganegara) 7. Perkara berkaitan subversif dan darurat
1983 Perkara 150 dan 66 1988 Krisis Badan Kehakiman Pindaan kepada Perkara 121 1993 Imuniti raja-raja
1. Perlembagaan Kita atau Perlembagaan British? - Legasi tinggalan British? - Krisis-krisis dan pindaan perlembagaan
Kedudukan Islam, Melayu dan Keistimewaan Melayu Cabaran ke atas Islam sebagai agama bagi Persekutuan Isu murtad dan kebebasan beragama Fungsi Majlis Raja-Raja
Cabaran Tugas Yang di-pertuan Agong/rajaraja Melayu dalam Parlimen/Dewan Undangan Negeri yang parti pemerintah mempunyai majoriti rendah
Perjanjian sosial - Maksud asal Perjanjian Sosial ialah proses kompromi atau negotiation antara negara dan penduduknya - Dalam konteks Malaysia Perjajian Sosial dianggap sebagai rundingan, kompromi, tolak ansur dan toleran antara kaum-kaum utama di negara ini, iaitu, Melayu, Cina dan India. Perjanjian sosial: Hak keistimewaan Melayu dan Hubungan antara kaum Perjanjian sosial antara Kerajaan Persekutuan dan negeri-negeri Sabah dan Sarawak.
Konsep pengasingan kuasa Pindaan Perelmbagaan 1988 mengeluarkan vesting clause untuk badan kehakiman Perlantikan hakim penubuhan suruhanjaya perlantikan hakim
Prinsip asas negara persekutuan Masalah yang mungkin timbul dalam senario politik masa kini terutamanya di negerinegeri yang diperintah oleh parti-parti pembangkang
Perlembagaan merupakan tunggak kemerdekaan negara. Walau apa isu yang timbul dari keadaan politik, apa yang perlu kita ingat ialah, tugas menjaga kestabilan dan keharmonian negara ini terletak di tangan rakyatnya sendiri, walau seindah mana peruntukan di dalam perlembagaan, sekiranya ia tidak dapat direalisasikan maka negara akan tetap gagal.