PENGENALAN 4.1 Hasil Pembelajaran 4.2 4.3 4.4 4.5 KANDUNGAN BAB 4 Mengetahui latar belakang pembangunan politik dan hubungan etnik di Malaysia sebelum dan selepas kemerdekaan Memahami proses pembinaan satu bangsa dan satu negara Malaysia sejak zaman penjajahan hingga kini Menghuraikan proses kemunculan politik berparti di Malaysia Menganalisis bagaimana proses dan tindakan politik boleh memupuk hubungan etnik yang harmonis 2 MARUWIAH AHMAT 4.6 LATAR BELAKANG POLITIK MALAYSIA PEMUPUKAN KERJASAMA DAN PERMUAFAKATAN POLITIK Kemajmukan Etnik Dalam Proses Politik di Malaysia Sehingga tahun 2013, jumlah penduduk di Malaysia lebih kurang 28.9 juta Penduduk Malaysia dapat dikategorikan kepada kelompok etnik yang berbeza-beza Cina lebih kurang 25% India dan lain-lain lebih kurang 20% Melayu lebih kurang 55% MALAYAN UNION Corak pemerintahan berasaskan penguasaan majoriti oleh pihak Inggeris; rakyat ditadbir sebagai satu bangsa. RUNDINGAN LONDON Dari perundingan ini,diputuskan bahawa Persekutuan Tanah Melayu akan menjadi negara merdeka pada 31 Ogos 1957. CLC Badan berbilang etnik dengan tujuan untuk mewujudkan kesefahaman dan kerjasama yang lebih baik dalam kalangan etnik di Tanah Melayu SURUHANJAYA REID Fokus kepada tuntutan orang Melayu dan bukan Melayu; Memorandum Pakatan Murni Mereka dapat dibezakan berdasarkan aspek kepercayaan dan agama serta aspek demografi. 3 PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN Perlembagan Persekutuan Tanah Melayu 1957 yang dianggap sebagai kontrak sosial merupakan persetujuan antara etnik Melayu, Cina dan India 4 Kesedaran rakyat tempatan ke dalam arus politik negara bermula pada zaman berakhirnya penjajahan Jepun. MALAYAN UNION Politik kepartian di Malaysia mempunyai asal-usul dan sejarah bertitik tolak daripada konflik perkauman. Orang Melayu bersatu membentuk UMNO sebagai benteng pertahanan terhadap ancaman hak-hak oleh Malayan Union tahun 1946. Di pihak lain orang Melayu membentuk PAS tahun 1951 untuk memperjuangkan penubuhan Negara. Orang India menubuhkan MIC pada Ogos 1946 untuk menjaga kepentingan etnik India. Orang Cina menubuhkan MCA pada Februari 1949 untuk menjaga kepentingan etnik Cina. 5 Sultan-sultan Melayu akan berkuasa terhadap adat istiadat Melayu dan agama sahaja. Semua harta tanah Melayu di bawah kuasa British kecuali harta hak milik peribadi sultan dan berkaitan agama. Ketua pentadbiran negeri tidak bersultan diketuai oleh British (Pesuruhjaya Residen). Semua orang yang lahir di Tanah melayu dan Singapura dan pendatang yang telah menetap selama 10 tahun sebelum 15 Feb 1942 dianggap warganegara. Semua warganegara tersebut mempunyai hak yang sama (jus soli). 6 MARUWIAH AHMAT 1
PENUBUHAN UMNO 7 Tujuan utama menentang penubuhan Malayan Union. Ditubuhkan hasil Kongres Melayu SeMalaya di Kampung Baru, Kuala Lumpur pada 1-4 Mac 1946. Dato Onn Jaafar sebagai Presiden pertama. Pada 11 Mei 1946 Kongres melayu Semalaya yang ketiga di Istana Besar Johor Bahru bersetuju menubuhkan UMNO secara rasmi. Keahlian hanya dibukan kepada penduduk Melayu dan kaum Bumiputera yang lain sahaja. 8 PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN TANAH MELAYU 1948 9 Perjanjian Persekutuan Tanah melayu diumumkan oleh kerajaan British pada 21 Januari 1948 di King House. Perjanjian ini ditandangani oleh Raja-raja Melayu dan Sir Edwart Gent, Pesuruhjaya Tinggi British di Tanah melayu. Memansuhkan Malayan Union dan membentuk Persekutuan Tanah Melayu. Secara simboliknya mengembalikan kedudukan raja-raja Melayu. Perseukutuan Tanah Melayu membawa kepada perjanjian kemerdekaan Tanah Melayu kemudiannya. 10 Raja-raja Melayu pada 1948 POLITIK MALAYSIA SELEPAS MERDEKA Politik Malaysia Berteraskan kaum terus mendapat tempat di kalangan rakyat pelbagai kaum Melayu UMNO, PAS, BERJASA, HAMIM, S46, NAS Cina MCA, GERAKAN, DAP, SUPP, SDP, PCS India MIC, IPP, PPP, KIMMA Sabah BERJAYA, USNO, PBS, PASOK, PUSAKA 11 PBB, SNAP, PBDS, PLUS 12 MARUWIAH AHMAT 2
UMNO IMP SEMANGAT 46 PAS DAP SNAP MIC PBDS MCA PANAS PARTI POLITIK MALAYSIA SEMENANJUNG MALAYSIA SARAWAK SABAH UMNO BERJASA UNKO MCA PESAKA USNO MIC PANAS PAS SUPP BERJAYA 13 SEMANGAT 46 SNAP PBS 14 IMP PARTI POLITIK SEMENANJUNG MALAYSIA PARTI POLITIK SEMENANJUNG MALAYSIA Malayan Union ditentang hebat orang Melayu di bawah pimpinan Dato Onn Jaafar Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu(UMNO) telah ditubuhkan pada 11 Mei 1946 akibat penentangan terhadap pelaksanaan Malayan Union UMNO adalah gabungan pelbagai persatuan dan pertubuhan Melayu Tujuannya bagi memelihara kepentingan dan memperkukuhkan kuasa politik orang Melayu Ditubuhkan pada 1951. Tujuan penubuhannya untuk menubuhkan sebuah negara di Tanah Melayu Hasrat Dr Burhanuddin al-helmy sewaktu dilantik memimpin PAS pada akhir 1956: Dalam perjuangan kita (PAS) bagi mencapai kemerdekaan, kita telah dan terus-menerus memperjuangkan Melayu itu sebagai kebangsaan bagi negara Tanah Melayu ini dengan bertapak di atas asas ideologi yang maha suci 15 John Thivy adalah presiden pertama bagi parti ini MIC ditubuhkan bagi menjaga kepentingan dan kebajikan masyarakat India di Tanah Melayu Perikatan UMNO-MCA-MIC bergabung membentuk Parti Perikatan Pada pilihan raya Persekutuan 1955, Perikatan menang 51 daripada 52 buah kerusi Ini merupakan petanda Tanah Melayu bersedia memperoleh kemerdekaan Tan Cheng Lok adalah presiden pertama Tujuan penubuhan parti ini adalah: menjalin dan memelihara kebajikan dan keharmonian etnik menjaga kepentingan dan kebajikan orang Cina memajukan dan membantu mengekalkan suasana aman damai Barisan Nasional Pada 1974, Perikatan ditukar kepada Barisan Nasional bagi meperkukuhkan kerjasama antara etnik melalui politik supaya setiap kumpulan etnik dapat pertimbangan sewajarnya dalam politik Malaysia 16 PARTI POLITIK SEMENANJUNG MALAYSIA Diasaskan oleh Dato Onn Jaafar setelah ahliahli UMNO menolak cadangannya membuka keahlian UMNO kepada semua rakyat Tanah Melayu Ia adalah sebuah parti multi-etnik Mengamalkan dasar bekerjasama dan penyatuan etnik melalui politik Menemui kegagalan dan diteruskan melalui penubuhan Parti Negara Merupakan parti serpihan UMNO yang diketuai oleh Tengku Razaleigh Hamzah Tujuan penubuhannya untuk mengembalikan semangat Melayu tahun 1946 yang didakwa telah hilang daripada UMNO di bawah kepimpinan Dr Mahathir Mohamad Bagaimanapun, parti ini dibubarkan setelah gagal dalam pilihan raya Parlimen 1994 Parti Tindakan Demokratik (DAP) Berfungsi sebagai sebuah parti demokratik sosial yang : berpegang kuat kepada ideologi negara Malaysia yang bebas demokratik & sosialis Berpaksi keadilan kaum dan kesaksamaan sosial dan ekonomi yang berasaskan institusi demokrasi berparlimen. 17 Parti Kebangsaan (SNAP) Ditubuhkan di kalangan etnik Dayak, dari kawasan Skrang- Saribas Dipimpin oleh Stephen Kalong Ningkan. Parti Bansa Dayak Ditubuhkan oleh Leo Moggie pada 1983. Bertekadkad menubuhkan parti politik yang diketuai oleh orang Iban dan memulihkan penguasaan orang Iban dalam politik dan kerajaan serta pengembalian jawatan Ketua Menteri kepada orang Iban Parti Negara Pimpinan Abang Haji Mustapha Mewakili etnik Melayu dan Melanau 18 MARUWIAH AHMAT 3
BERJASA PBB BERJAYA PESAKA UNKO PBS SUPP USNO Parti Rakyat Jati Mewakili Melayu dan Melanau dari Lembah Rejang Beranggapan PANAS tidak mewakili mereka Dipimpin oleh Tuanku Haji Bujang Bergabung dengan PANAS membentuk Parti Bumiputera Parti Pesaka Anak Ditubuhkan oleh Temenggung Jugah Mewakili etnik Dayak dari Rejang Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Hasil dari gabungan Parti Bumiputera dan PESAKA yang membentuk PBB pada 1973 Mendapat sokongan kaum Bumiputera terutama golongan Melayu-Melanau, Iban, Bidayuh dan Orang Ulu Merupakan parti komponen Barisan Nasional 19 Chinese Association () Sebuah parti politik yang berpandangan sederhana Ditubuhkan oleh sekumupulan ahli perniagaan Cina yang kaya. United People s Party(SUPP) Merupakan sebuah parti multi-etnik dan yang terawal di Bagaimanapun, ia jelas dimonopoli oleh orang Cina Parti ini mendapat galakan daripada pentadbiran kolonial sebagai langkah awal untuk pemerintahan sendiri 20 PARTI POLITIK SABAH SARAWAK Masyarakat di terpisah kepada beberapa parti yang berasaskan etnik dari bahagian-bahagian tertentu Pembentukan, pembubaran, penggabungan dan penukaran rakan politik merupakan satu perubahan yang lumrah dalam politik. Semua parti di atas bergabung membentuk Parti Perikatan, kecuali SUPP Kini, PBB, SNAP dan SUPP bernaung di bawah Barisan Nasional DAYAK SNAP PESAKA MELAYU DAN MELANAU BERJASA PANAS Parti Bumiputera CINA SUPP 21 United Kadazan National Organization Diketuai oleh Donald Stephens (kemudian dikenali dengan Tun Fuad Stephens) Ditubuhkan untuk menyatupadukan Kadazan Dusun dan Bumiputera bukan Pada 1964, 2 kumpulan etnik yang utama iaitu: Kadazan-Dusun dan Murut yang diwakili UNKO dan Pasok Momogun bersetuju mempertahan kepentingan Bumiputera bukan di Sabah dengan membentuk United Pasok Momogun Kadazan-Dusun Murut Organization(UPKO) United Sabah National Organization (USNO) Ditubuhkan bagi kepentingan etnik Bajau, Suluk dan lain-lain. Diketuai oleh Tun Dato Mustapha Dato Harun Menjalinkan kerjasama dengan Sabah Chinese Association () 22 PARTI POLITIK SABAH PARTI POLITIK SABAH Sabah Chinese Association () Ditubuhkan bagi memelihara kepentingan orang-orang Cina di Sabah UMNO-MCA-MIC, UNKO, USNO, kemudiannya bergabung bagi membentuk sebuah parti Perikatan Pakatan ini berjaya memenangi pilihan raya dan seterusnya membentuk kerajaan negeri Sabah yang pertama Parti Bersatu Rakyat Jelata Sabah (BERJAYA) Sebuah parti berbilang etnik dan dianggotai oleh Bumiputera dan bukan BERJAYA membawa pembangunan politik, sosial dan ekonomi kepada Sabah melalui kerjasama baik dengan kerajaan persekutuan Walau bagaimanapun, jelas kelihatan bahawa parti ini dimonopoli oleh Bumiputera 23 Parti Bersatu Sabah Ditubuhkan oleh Joseph Pairin Kitingan akibat tentangan terhadap kepimpinan Harris Salleh dari parti BERJAYA Sebuah parti multi etnik, walaupun jelas didominasi oleh bumiputera Bukan Jatuh pada 17 Mac 1994. Akibat kejatuhannya, proses politik Sabah mengalami perubahan yang besar dan digantikan UMNO. UMNO berjanji, sekiranya parti tersebut berjaya merampas pemerintahan negeri, jawatan Ketua Menteri akan mengikut giliran antara Bumiputera, Bumiputera Bukan dan Cina selang 2 tahun. Beberapa parti politik baru tertubuh seperti Parti Bersatu Rakyat Sabah (PBRS) dan Parti Demokratik Sabah (PDS) dan Parti Progresif Sabah. 24 MARUWIAH AHMAT 4
PERJANJIAN MALAYSIA 1963 TUNTUTAN PERJANJIAN MALAYSIA 1963 Persetujuan yang dicapai di antara para pemimpin Malaya, Sabah, dan Singapura semasa sama-sama bersetuju untuk menubuhkan Persekutuan Malaysia. AGAMA Tidak memperakukan suatu agama sebagai agama rasmi negeri Perjanjian Malaysia tidak mengubah kontrak sosial di antara Melayu dan bukan Melayu. BAHASA Bahasa Melayu adalah bahasa kebangsaan tetapi memohon supaya bahasa Inggeris boleh terus digunakan tanpa had masa Perjanjian Malaysia mengandungi semua tuntutan Sabah, dan Singapura yang dipersetujui dan dimaktubkan ke dalam Perlembagaan Persekutuan Malaysia 1963 PERLEMBAGAAN Penggubalannya patut melibatkan semua negeri Tidak semua perkara yang dituntut diterima dan dimaktubkan dalam Perlembagaan. IMIGRESEN Imigresen adalah kuasa pusat tetapi soal keluar masuk ke Sabah harus dikawal oleh Sabah sendiri 20 perkara yang mengandungi tuntutan-tuntutan yang dikemukakan oleh Sabah sebagai syarat negeri itu bersetuju menyertai Malaysia. 25 BUMIPUTERA SABAH Mendapat hak istimewa seperti Melayu 26 TUNTUTAN YANG DIPERSETUJUI DALAM PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN HUBUNGAN ETNIK SELEPAS PENUBUHAN MALAYSIA Senarai Negeri Senarai Bersama Jadual ke 9, Senarai Tambahan kepada Sabah dan dalam Senarai 2A Meliputi undang-undang dan adat istiadat bumiputera Sabah dan, urusan pentadbiran perbadanan, pelabuhan dan kereta api negeri Jadual ke 9, Senarai Tambahan kepada Sabah dan dalam Senarai 3A Meliputi undang-undang diri dan keluarga, perkapalan, bekalan air dan elektrik, pertanian dan perhutanan, hiburan dan pilihan raya negeri Perpaduan dan integrasi etnik berjaya dalam bidang politik di mana ia dapat membawa semua etnik utama ke dalam proses politik dan pentadbiran Perlindunganperlindungan khas bagi Sabah dan Pemberian khas kepada Sabah dan Penggunaan bahasa Inggeris dan bahasa bumiputera Sabah dan, kedudukan istimewa bumiputera Sabah dan serta kedudukan negeri Pemberian khas dalam bentuk peruntukan kewangan Pemberian tahunan persekutuan kepada kerajaan negeri Sabah dan serta pemberian hasil sumber-sumber tambahan 27 Namun kejayaan dalam bidang politik ini tidak dapat diterjemahkan kepada bidang lain terutama dari segi kemasyarakatan dan ekonomi 28 HUBUNGAN ETNIK SELEPAS PENUBUHAN MALAYSIA PENDEKATAN ISLAM DALAM PEMBANGUNAN POLITIK Proses perpaduan dan integrasi memerlukan penglibatan langsung Kerajaan dengan dasar-dasar bersifat timbal-balik. Dalam konteks ini, DEB dan dasar-dasar yang selanjutnya merupakan suntikan daripada Kerajaan yang cuba mewujudkan perpaduan. Kesemua dasar yang dirangka oleh kerajaan menyediakan peluang supaya semua etnik berada dalam satu dimensi fizikal yang sama, sama ada dalam bidang ekonomi, pendidikan atau perkhidmatan awam. 29 Definisi Politik: Bahasa Arab: Siyasah Kamus Dewan: Ilmu pengetahuan berkenaan dengan cara pemerintahan, ilmu siasah, ilmu kenegaraan Politik Pengurusan atas segala urusan seluruh umat. Pemikiran politik berkisar: Etika politik Falsafah politik Agama Hukum Tatacara kenegaraan Politik atau siyasah itu bermakna adalah mengurus urusan masyarakat berdasarkan hadith Rasulullah SAW. Rasulullah SAW adalah peneroka awal sistem politik moden bagi manusia. 30 MARUWIAH AHMAT 5
PEMBANGUNAN POLITIK ISLAM MENURUT SARJANA PEMBANGUNAN POLITIK ISLAM MENURUT SARJANA Imam al-ghazali Dr. V. Fitzgerald Politik ialah suatu kehidupan manusia bukan semata agama (a religion), namun juga merupakan sistem politik (a political system). Imam Hasan al-banna Politik bukan sekadar parti politik, tetapi aktiviti dakwah mengurus nasib umat hingga mengangkat mereka sebagaimana yang diperintahkan al-quran 31 Dr. Schacht lebih sekadar agama, ia mencerminkan teori perundangan dan politik. Ia merupakan sistem peradaban yang lengkap, mencakupi agama dan negara 32 MATLAMAT PEMBANGUNAN POLITIK ISLAM PEMBANGUNAN POLITIK ISLAM Tempat menyerlahkan keistimewaan dan keunggulan Tempat melaksanakan ajaran secara menyeluruh. Mendidik manusia mengenal Allah Matlamat Pembangunan Politik Dalam Mengajar manusia melaksana ibadah dengan tepat Menunaikan amanah dengan menegakkan syariat Al-Syura Al-Hurriyyah Al-Adalah Al-Masuliyyah Al-Musawah Prinsip Politik Dalam Al-Quran Sunnah Ijma' Qias Sumber Politik Tauhid Risalah Khilafah Asas-asas Politik Dalam Menegakkan kebenaran dan mencegah kemungkaran. Membangun dan memakmur muka bumi 33 34 PENGUKUHAN Huraikan TIGA (3) dasar yang diperkenalkan oleh kerajaan untuk mencapai matlamat pembinaan negara bangsa Jelaskan TIGA (3) faktor yang membawa kepada pembentukan pakatan strategik Perikatan dan Barisan Nasional Huraikan EMPAT (4) cabaran yang sering dihadapi oleh pakatan strategik tersebut. Kemukakan TIGA (3) bukti pencapaian pembangunan politik di Malaysia. Bincangkan TIGA (3) strategi politik yang dilaksanakan oleh kerajaan selepas Peristiwa 13Mei 1969. Analisakan TIGA (3) cabaran yang boleh menggugat kestabilan politik di Malaysia dan TIGA (3) cara mengatasinya. 35 MARUWIAH AHMAT 6