EMPANGAN. dan KESAN- KESANNYA JANGAN RAMPAS HAK KAMI! KEBERSATUAN ADALAH KEKUATAN

Ukuran: px

Mulai penontonan dengan halaman:

Download "EMPANGAN. dan KESAN- KESANNYA JANGAN RAMPAS HAK KAMI! KEBERSATUAN ADALAH KEKUATAN"

Lanny Tedjo
6 tahun lalu
Tontonan:

EMPANGAN dan KESAN- KESANNYA Diterbitkan oleh: Sahabat Alam Malaysia No.

sam_inquiry@yahoo.com (SAM MARUDI OFFICE) 129A, First Floor, Jalan Tuanku Taha P.O. Box 216 98058 Marudi, Baram.

com Dicetak oleh: Jutaprint 2 Solok Sungei Pinang 3, 11600 Penang.

Lakaran & Grafik: Ummi Junid email: ummijunid@gmail.

1 EMPANGAN dan KESAN- KESANNYA Diterbitkan oleh: Sahabat Alam Malaysia No. 258 Jalan Air Itam, Penang Tel: Fax: sam_inquiry@yahoo.com (SAM MARUDI OFFICE) 129A, First Floor, Jalan Tuanku Taha P.O. Box Marudi, Baram. Sarawak Tel & Fax: sarawakoffice@gmail.com Dicetak oleh: Jutaprint 2 Solok Sungei Pinang 3, Penang. Tel: & Fax: JANGAN RAMPAS HAK KAMI! Lakaran & Grafik: Ummi Junid ummijunid@gmail.com SAM mengucapkan terima kasih kepada International Rivers kerana memberi kebenaran untuk menggunakan beberapa teks dan imej dalam risalah ini KEBERSATUAN ADALAH KEKUATAN 'Siri Penerangan untuk Masyarakat Sahabat Alam Malaysia, No. 1/2013'. 'Februari 1'

2 APAKAH ITU EMPANGAN? Empangan merupakan sebuah dinding yang dibina merentasi sungai. Ia menghalang aliran sungai dan mewujudkan tasik- tasik takungan buatan. TASIK EMPANGAN Alur limpah

3 APAKAH KEGUNAAN EMPANGAN? #1 Empangan untuk bekalan air dan pengairan Empangan kuasa hidro menggunakan aliran menyimpan air untuk disalirkan ke bandar atau air sungai untuk memutar roda turbin bagi ladang- ladang, sama ada melalui saluran paip menjana elektrik. Selepas melepasi roda atau terusan. turbin, air sungai akan dilepaskan ke bawah. #2 Adakah Empangan Betul-Betul Berkesan dan Berkekalan? #3 Empangan untuk mengawal banjir menyimpan air semasa hujan lebat untuk mengurangkan kejadian banjir di hilir sungai. Tiada empangan yang dapat kekal selama- lamanya. Jika ia mengalami pelbagai gangguan teknikal, ia tidak akan dapat beroperasi seperti yang diharapkan. Setelah beberapa dekad, apabila begitu banyak kelodak sudah terkumpul dalam tasik, operasinya terpaksa dihentikan. (Sungai- sungai di Sarawak mempunyai kelodak yang tinggi akibat daripada kegiatan pembalakan dan perladangan tidak terkawal)

4 Siapa yang memerlukan empangan yang besar dan mahal? Empangan- empangan besar bukan dibina untuk memenuhi sebarang keperluan sebenar. Kebanyakan empangan besar dibina atas sebab- sebab politik dan untuk memanfaatkan syarikat- syarikat pembinaan dan kejuruteraan serta industri- industri kotor. Para pembalak juga akan mengaut keuntungan apabila hutan di tasik takungan empangan ditebang bersih. Di Sarawak, empangan Bakun dibina walaupun ia tidak diperlukan. Sekarang, 12 lagi projek hidroelektrik telah dirancang di Sarawak. Kebanyakan bekalan elektrik daripada empangan- empangan ini akan dijual kepada industri- industri yang menggunakan tenaga elektrik yang tinggi sementara kawasan pedalaman Sarawak masih kekal dalam kegelapan.

KESAN- KESAN EMPANGAN EMPANGAN MEMUSNAHKAN MASYARAKAT Masyarakat yang dipindahkan seringkali mengalami pelbagai tekanan hidup dibebani kemiskinan,

arak. TEMPAT TINGGAL KURANG SELESA Masyarakat yang dipindah secara paksa ke kawasan penempatan semula sering mendapati rumah dan kemudahan awam yang

Mereka akan mengalami kesulitan untuk mencari pendapatan, bergerak bebas dan memperolehi sumber- sumber alam (terutamanya untuk wanita dan orang- orang

TANAH KURANG SUBUR KEKURANGAN HASIL HUTAN & SUNGAI PENGANGGURAN contoh MASALAH PENGANGKUTAN Proses pampasan seringkali tidak begitu telus perundin-gan

5 KESAN- KESAN EMPANGAN EMPANGAN MEMUSNAHKAN MASYARAKAT Masyarakat yang dipindahkan seringkali mengalami pelbagai tekanan hidup dibebani kemiskinan, kekurangan makanan, kebimbangan berlanjutan, pertikaian antara kampung dan ahli keluarga dan kadangkala, tekanan jiwa menyebabkan ramai yang akan ketagihan arak. TEMPAT TINGGAL KURANG SELESA Masyarakat yang dipindah secara paksa ke kawasan penempatan semula sering mendapati rumah dan kemudahan awam yang disediakan buruk sekali. Tanah kebun baru mungkin tidak subur dan kecil. Mereka akan mengalami kesulitan untuk mencari pendapatan, bergerak bebas dan memperolehi sumber- sumber alam (terutamanya untuk wanita dan orang- orang tua). Warisan adat juga akan hilang. TANAH KURANG SUBUR KEKURANGAN HASIL HUTAN & SUNGAI PENGANGGURAN contoh MASALAH PENGANGKUTAN Proses pampasan seringkali tidak begitu telus perundin-gan bersama yang adil mungkin amat terhad. Jumlah pampasan yang diterima seringkali tidaklah begitu tinggi. Ia tidak akan kekal untuk tempoh masa yang lama. Masyarakat yang terusir akan kehilangan rumah, tanah, mata pencarian dan warisan adat mereka. Pemindahan ini seringkali dilakukan tanpa kerelaan mereka, peluang untuk berunding dan pemberian maklumat juga mungkin amat kurang.

KESAN- KESAN EMPANGAN Empangan memusnahkan alam sekitar RACUN PEROSAK MUNGKIN DIGUNAKAN DENGAN BANYAK Kelodak yang terperangkap dalam

KEHILANGAN SUMBER ASLI SECARA KEKAL Hutan, tanah bencah dan lain- lain kawasan berharga akan ditenggelami dan hilang selama- lamanya.

GAS BUSUK DILEPASKAN Tumbuh- tumbuhan yang mereput dalam takungan tasik mungkin akan mengeluarkan gas- gas yang busuk.

6 KESAN- KESAN EMPANGAN Empangan memusnahkan alam sekitar RACUN PEROSAK MUNGKIN DIGUNAKAN DENGAN BANYAK Kelodak yang terperangkap dalam takungan tasik mungkin akan menggalakkan pembiakan lumut dan rumpair. Racun perosak mungkin digunakan untuk membunuh mereka. KEHILANGAN SUMBER ASLI SECARA KEKAL Hutan, tanah bencah dan lain- lain kawasan berharga akan ditenggelami dan hilang selama- lamanya. Sarang haiwan dan laluan mereka akan terpecah- pecah. GAS BUSUK DILEPASKAN Tumbuh- tumbuhan yang mereput dalam takungan tasik mungkin akan mengeluarkan gas- gas yang busuk. KEHILANGAN SUMBER AIR Air tasik takungan yang sejuk, berasid (masam), kotor dan kurang udara mungkin akan membunuh ikan- ikan, kehidupan air dan binatang yang meminum air sungai. Ini akan menjejaskan sumber pemakanan dan pendapatan masyarakat.

KESAN- KESAN EMPANGAN kawasan hilir sungai akan terjejas KESUBURAN TANAH DI HILIR SUNGAI AKAN

Ini akan mengurangkan kesuburan tanah di kawasan hilir.

Semasa musim kemarau, bot- bot besar mungkin tidak akan dapat melalui sesetengah kawasan di hilir

HAKISAN Akibat kekurangan aliran sungai, tebing-tebing sungai di hilir mungkin akan runtuh.

Dasar sungai juga mungkin akan terhakis teruk sungai akan menjadi lebih dalam.

7 KESAN- KESAN EMPANGAN kawasan hilir sungai akan terjejas KESUBURAN TANAH DI HILIR SUNGAI AKAN TERJEJAS Kelodak dan tanah- tanih penyubur akan terperangkap di dalam tasik takungan. Ini akan mengurangkan kesuburan tanah di kawasan hilir. PENGANGKUTAN AIR AKAN TERGANGGU Air tasik perlu sentiasa penuh ke paras yang ditentukan. Semasa musim kemarau, bot- bot besar mungkin tidak akan dapat melalui sesetengah kawasan di hilir sungai yang kekeringan. HAKISAN Akibat kekurangan aliran sungai, tebing-tebing sungai di hilir mungkin akan runtuh. Kawasan pinggir laut juga mungkin mengecil. Dasar sungai juga mungkin akan terhakis teruk sungai akan menjadi lebih dalam. AIR MASIN MASUK KE MUARA, HUTAN PAYA BAKAU MENGECIL Kekurangan aliran sungai dan kelodak mungkin akan menyebabkan air laut masuk lebih dalam daripada biasa ke muara sungai. Kegiatan perikanan dan pertanian di sini mungkin akan terganggu. Hutan paya bakau di pantai, iaitu tempat pembiakan sumber perikanan laut mungkin akan mengecil dan kering.

KESAN- KESAN EMPANGAN EMPANGAN BOLEH MENGGANGGU KESIHATAN

yang masam berasid berkemungkinan tercemar dengan merkuri,

paru, pundi hempedu dan sistem saraf serta kecacatan bayi.

8 KESAN- KESAN EMPANGAN EMPANGAN BOLEH MENGGANGGU KESIHATAN KITA TIDAK SELAMAT UNTUK DIMINUM TANPA DIRAWAT Air tasik yang masam berasid berkemungkinan tercemar dengan merkuri, sejenis logam berat yang mungkin terserap ke dalam ikan sungai yang dimakan oleh manusia. Merkuri boleh menyebabkan kerosakan kepada otak, paru- paru, pundi hempedu dan sistem saraf serta kecacatan bayi. Penyakit seperti malaria dan skistomiasis selalunya meningkat di sekitar tasik takungan. Air kotor ini boleh menyebabkan ceret- beret, jangkitan kulit, telinga, hidung, kerongkong dan juga cacat penglihatan.

KESAN- KESAN EMPANGAN EMPANGAN BOLEH MENGANCAM NYAWA DAN HARTA BENDA KITA AMARAN! Sila Tinggalkan rumah & kawasan anda! GEMPA BUMI Empangan besar boleh menyebabkan gempa bumi.

PARAS AIR YANG TIDAK MENENTU Tindakan mengawal paras air di tasik empangan boleh menyebabkan aliran sungai di hilir berubah secara tiba- tiba dan menjadi tidak menentu.

9 KESAN- KESAN EMPANGAN EMPANGAN BOLEH MENGANCAM NYAWA DAN HARTA BENDA KITA AMARAN! Sila Tinggalkan rumah & kawasan anda! GEMPA BUMI Empangan besar boleh menyebabkan gempa bumi. Empangan Kenyir di Terengganu telah menyebabkan 28 gempa bumi sekitar tahun- tahun an. Pada awal 2010, Batu Niah telah mengalami gegaran bumi yang disyaki berhubungkait dengan empangan Bakun. PARAS AIR YANG TIDAK MENENTU Tindakan mengawal paras air di tasik empangan boleh menyebabkan aliran sungai di hilir berubah secara tiba- tiba dan menjadi tidak menentu. Di kawasan luar bandar yang luas, bagaimanakah amaran berkaitan gangguan paras air ini dapat disebarkan dengan cepat? Kegagalan menyebarkan amaran boleh mengancam nyawa pengguna sungai, bot- bot, alatan perikanan dan harta benda kita. RUNTUHAN EMPANGAN Gempa bumi, cuaca yang keterlaluan dan binaan empangan yang tidak kukuh, semuanya boleh menyebabkan dinding empangan pecah.

Penilaian keperluan air dan tenaga yang sebenar secara menyeluruh. Ini mesti disertai oleh pihak awam. Empangan hanya boleh dibina dengan: Penerimaan projek oleh masyarakat terjejas secara jelas.

Kerajaan yang telus, bertanggungjawab, membenarkan perundingan bersama dan penyebaran maklumat.

10 Penilaian keperluan air dan tenaga yang sebenar secara menyeluruh. Ini mesti disertai oleh pihak awam. Empangan hanya boleh dibina dengan: Penerimaan projek oleh masyarakat terjejas secara jelas. Persetujuan mereka mesti diberi dengan bebas tanpa sebarang tekanan atau paksaan. Mereka berhak mendapatkan segala maklumat penting dari awal lagi. Mereka berhak menyatakan keengganan untuk berpindah. Kerajaan yang telus, bertanggungjawab, membenarkan perundingan bersama dan penyebaran maklumat. (Empangan besar boleh menggalakkan perbuatan rasuah dan pencabulan hak asasi manusia, kerana pembinaannya melibatkan banyak kontrak-kontrak yang lumayan dan bertempat di kawasan terpencil.) Mengkaji dengan teratur cara- cara untuk meningkatkan keberkesanan segala empangan dan prasarana pembekalan tenaga dan air yang sedia ada. Langkah- langkah juga mesti diambil untuk meningkatkan penjimatan sumber- sumber ini dan meningkatkan penjanaan tenaga bersih dan boleh di perbaharui seperti empangan mini- hidro untuk masyarakat luar bandar dan solar. (Tenaga hidro dari empangan besar bukanlah tenaga bersih serta TIDAK boleh diperbaharui!)

JIKA ANDA TERJEJAS ATAU TIDAK BERSETUJU DENGAN PEMBINAAN SEBUAH EMPANGAN 2.

Tetapi pada hakikatnya, selagi penduduk kuat bersatu mengatakan TIDAK, amat sukar untuk sesebuah projek tersebut

Tubuhkan Jawatankuasa bertindak Mendapat sokongan daripada penduduk kampung anda dan kampung- kampung berjiran dan

11 JIKA ANDA TERJEJAS ATAU TIDAK BERSETUJU DENGAN PEMBINAAN SEBUAH EMPANGAN 2. Katakan TIDAK MAHU Penduduk mungkin akan ditekan oleh pihak- pihak tertentu untuk berpindah. Tetapi pada hakikatnya, selagi penduduk kuat bersatu mengatakan TIDAK, amat sukar untuk sesebuah projek tersebut bermula dan beroperasi. 1. Tubuhkan Jawatankuasa bertindak Mendapat sokongan daripada penduduk kampung anda dan kampung- kampung berjiran dan mewujudkan satu Jawatankuasa Bertindak untuk menyampaikan bantahan semua. Pada mulanya, mungkin ramai yang akan takut-takut, tetapi perlahan- lahan mereka mungkin akan menyertai anda apabila sedar kesulitan yang bakal dialami jika mereka berdiam diri. INGATLAH! KEBERSATUAN ADALAH KEKUATAN

3. Jangan mudah terpedaya dengan pelbagai janji manis 4.

Penyokong- penyokong ini boleh membantu anda dalam pelbagai hal dari memberikan sokongan

Banyak pihak akan menaburkan pelbagai janji manis tentang tempat kampung anda akan

mencukupi, peluang pekerjaan, malah bekalan elektrik yang percuma atau murah.

Sumber kewangan untuk pembinaan empangan ini selalunya diperolehi daripada pinjaman bank atau

12 3. Jangan mudah terpedaya dengan pelbagai janji manis 4.Berkerjasama dengan penyokong lain Ada beberapa kumpulan yang boleh membantu anda. Penyokong- penyokong ini boleh membantu anda dalam pelbagai hal dari memberikan sokongan sehinggalah menyalurkan nasihat guaman. Banyak pihak akan menaburkan pelbagai janji manis tentang tempat kampung anda akan dipindahkan pampasan yang lumayan, perumahan dan kemudahan awam yang baik, tanah ladang yang mencukupi, peluang pekerjaan, malah bekalan elektrik yang percuma atau murah. Seringkali banyak antara janji ini ternyata palsu belaka! INGATlah! Sumber kewangan untuk pembinaan empangan ini selalunya diperolehi daripada pinjaman bank atau tabungan awam. Oleh itu, WANG ANDA SENDIRI AKHIRNYA AKAN DIGUNAKAN! Kemusnahan sumber hutan dan air boleh mengganggu kehidupan sesiapa juga, termasuklah penduduk di bandar. Oleh itu, kesemua lapisan masyarakat berhak untuk menyuarakan bantahan mereka.

dokumen-dokumen yang mirip

Penubuhan Persatuan Penduduk Kampung

Penubuhan Persatuan Penduduk Kampung Untuk Mempertahankan Hak Tanah Adat di Sarawak Diterbitkan oleh: Sahabat Alam Malaysia 258, Jalan Air Itam 10460 Penang. Tel: +604-2286930 Faks: +604-2286931 www.foe-malaysia.org