UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA

Transkripsi

1 OPERASI PERKHIDMATAN SOKONGAN TAMAN PERTANIAN UNIVERSITI Kod Dokumen : OPR/TPU/BP/TANAMAN/Longan BUKU PANDUAN TANAMAN LONGAN TAMAN PERTANIAN UNIVERSITI UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA TARIKH KUATKUASA : Halaman : drp 9

2 Isi Kandungan Bil. Tajuk Muka Surat Pendahuluan 2 Penanaman 2. Variati/kultivar 2.2 Penyediaan Bahan Tanaman 2. Sistem Tanaman 2. Penanaman Di Ladang Penyelenggaraan. Pengurusan Air.2 Pembajaan. Pemangkasan 5 6. Kawalan Penyakit Dan Perosak 6 7 Kematangan Dan Mengutip Hasil Pengendalian Lepastuai dan Penyimpanan 8 6 Masalah Dalam Penanaman Longan 9 7 Rujukan 9 TARIKH KUATKUASA : Halaman : 2 drp 9

3 . PENDAHULUAN Ia dikatakan berasal dari negeri China. Nama saintifik Nama lain Keluarga : : : Dimocarpus longan Lour Mata Naga Sapindaceae Keadaan tanah dan iklim Terdapat banyak ditanam secara komersil di kawasan beriklim subtropika pada altitud diantara meter dari paras laut. Penghasilan longan sangat bergantung kepada keadaan cuaca terutama semasa pembungaan dan pembentukan buah. Hujan yang berlebihan boleh menyebabkan bunga gugur, serta menghalang pendebungaan dan pembentukan putik. Curahan hujan tahunan yang paling baik ialah diantara mm. Tanaman longan sangat peka kepada angin kencang. Keadaan tanah yang mempunyai profil yang dalam (melebihi 00 ph dalam kemasinan yang rendah adalah sesuai untuk tanaman longan. Tanah lanar sungai yang bertekstur halus dan dapat memegang air seperti Siri Tok Yong, Cempaka, Lundang, Kerayong, Tebok, Tawar, Gong Chenak dan Lubok Kiat adalah sangat sesuai untuk tanaman longan. Tanah sawah yang kurang salir didapati boleh ditanam dengan tanaman longan sekiranya air dapat disalir dan aras air tanah dapat dikawal pada tahap 75 cm dari permukaan tanah sepanjang masa seperti Siri Tepus, Jabil, Lating, Cherang Hangus dan Kg. Pusu. Elakkan menanam di kawasan yang mudah bertakung air dan aras air bawah tanah yang tinggi seperti tanah gambut dan tanah lanar sungai yang sangat kurang salir seperti Siri Lubok Itik, Binjai dan Lubok Sendong. Bagi tanah sedentari (bukit), profil tanah yang dalam (melebihi 00 cm), bertekstur halus dan topografi kurang dari 20 o adalah sesuai untuk tanaman longan seperti Siri Bungor, Rengam, Jerangau, Munchong, Batang Merbau dan Kuantan. 2. PENANAMAN 2. Variati/Kultivar Yang Disyorkan Bagi pengeluaran komersil di Malaysia, beberapa kultivar disyorkan: Edaw Banyak terdapat di Thailand. Pucuk barunya berwarna kehijauan. Sentiasa mengeluarkan buah yang banyak dan berkualiti. Buahnya besar, isi tebal dan biji kecil. Isinya ranggup, manis dan rasanya sedap. Buah dipetik agak awal kerana bijinya mudah bercambah walaupun semasa di pokok. Chompoo Buahnya lebih besar dan bijinya kecil. Pucuk daun mudanya berwarna merah jambu dan kemudiannya bertukar kehijauan. Warna isinya sedikit kemerahan (Chompoo bermaksud merah jambu dalam bahasa Thai). Buahnya sangat diminati. Biew Khiew Daunnya seperti Edaw tetapi berwarna hijau tua dan pucuknya berwarna merah. Buahnya besar dan berkualiti tinggi daripada Edaw serta boleh bertahan lama di pokok. TARIKH KUATKUASA : Halaman : drp 9

4 Diamond / Berlian Hasil daripada penyelidikan bioteknologi dan pembangunan longan di Thailand. Ia sesuai ditanam dan berbuah secara semulajadi di kawasan tropika termasuk di Malaysia. Buahnya besar dan manis tetapi sedikit berair. 2.2 Penyediaan Bahan Tanaman Benih tanaman yang selalu digunakan ialah anak benih yang dibiakkan secara tampang, bergaris pusat cm dan setinggi antara 5 60 cm. 2. Penaman di ladang Kawasan perlu dibersihkan. Bagi kawasan rendah dan mendatar, parit perlu dibuat. Tanaman penutup bumi adalah digalakkan. Jarak penanaman yang disyorkan adalah m antara baris x 0 m antara pokok dengan kepadatan 66 pokok/ha. Jarak ini boleh didapati selepas menebang 50% pada tahun ke 9 penanaman. Lubang tanaman disediakan sebulan sebelum menanam, bersaiz 60 cm x 60 cm x 60 cm. GML sebanyak 0.5 kg/lubang ditaburkan jika kawasan tersebut mempunyai ph tanah kurang daripada.5. Lubang ini dimasukkan dengan 0 kg. bahan organan. Baja TSP sebanyak 250 gm ditaburkan di dalam lubang dan digaul serta dibiarkan selama minggu sebelum menanam.. PENYELENGGARAAN. Pengurusan Air Air merupakan keperluan asas untuk membangunkan kebun longan. Jika kawasan mudah dibanjiri air (air mudah bertakung), sistem saliran perlu diadakan. Pengairan sangat diperlukan pada peringkat awal penanaman, semasa aberbunga dan juga semasa pembesaran buah..2 Pembajaan Pembajaan peringkat belum matang Gabungan baja organik dan baja bukan organik digunakan. Baja organik seperti najis haiwan disyorkan pada kadar 0 kg/pokok/tahun dengan kekerapan kali/tahun ditambah dengan baja bukan organik seperti 5:5:5 dengan kadar kg/tahun. Umur Baja kimia (kg/pkk/thn) Kekerapan (kali/thn) Baja Organan (kg/pkk/thn) Kekerapan (kali/thn) GML (kg/pkk/thn) Kekerapan (kali/tahun) ! TARIKH KUATKUASA : Halaman : drp 9

5 Pembajaan peringkat matang Kadar pemberian baja seperti berikut: Masa Jenis Baja Kadar Kegunaan 2 minggu lepas berputik NPK 5:5:5 kg/pokok Pembentukan buah. bulan sebelum tuai NPK ::2 kg/pokok Kemanisan buah. Sepanjang peringkat berbuah 2 minggu lepas pungut hasil Baja cecair koktail + racun kulat + racun serangga NPK 5:5:5 atau 20:0:0 Baja organan kalsium nitrat (sebagai baja tambahan jika perlu, bila pokok lemah) GML Mengikut syor seperti di label 2 kg/pokok 20 kg/pokok kg/pokok 2 kg/pokok Pembesaran buah dan hasil yang bermutu. Menggalakkan pertumbuhan pucuk baru dan meningkatkan kesuburan pokok. 2 bulan lepas kutipan hasil NPK 2:2:7:2 + TE 2 kg/pokok Kesuburan pokok. bulan sebelum aruhan bunga dibuat NPK 2:2:7:2 + TE 2 kg/pokok Persediaan berbuah musim selanjutnya.. Pemangkasan Pemangkasan Pembentukan Pokok longan dibiarkan tumbuh dengan sistem batang tunggal dan pangkasan dibuat pada ketinggian 60 cm. Selepas itu dibiarkan tiga cabang utama tumbuh. Batang ini dipangkas pula pada 05 cm dan biarkan batang tumbuh tiap satu. Kemudiannya setiap dahan akan mengeluarkan dahan. Ini akan menjadikan kanopi longan terdiri daripada 276 dahan. Pada keseluruhannya, ketinggian pokok dewasa ialah meter dan luas kanopinya adalah 5 meter. Ini adalah untuk memudahkan pengurusan pokok. Pada peringkat awal, pertumbuhan pokok mestilah pada tahap subur supaya saiz pokok mencapai peringkat terbaik sebelum ia diaruhkan pada tahun ke dan ke atas. Pemangkasan Penjagaan Pokok longan dipangkas untuk mendapatkan bentuk 'open center' yang akan menggalakkan cahaya matahari masuk ke dalam kanopi. Di bahagian sisi kanopi pula dibuat pemangkasan penjagaan untuk menggalakkan cahaya dan pengudaraan yang sempurna. TARIKH KUATKUASA : Halaman : 5 drp 9

6 Pemangkasan Bunga dan Buah Pada keadaan tertentu, pemangkasan bunga dan buah dilakukan untuk mempertingkatkan saiz dan kualiti buah. Ia dilakukan supaya buah tidak terlalu lebat dan mengurangkan kesan biennial bearing. Jika buah terlalu lebat ia akan menjejaskan pertumbuhan dan penghasilan tahun berikutnya. Kadar pemangkasan buah adalah bergantung kepada kesuburan pokok dan juga jumlah buah. Pemangkasan bunga dan buah dibuat dua kali (jika perlu), iaitu bila jambak bunga berukuran 02 cm panjang (anggaran 050% bunga dipangkas) dan bila berputik (anggaran 0% putik dipangkas).. Kawalan Penyakit Dan Perosak Memandangkan tanaman longan masih belum ditanam secara meluas di Malaysia, serangan serius serangga perosak dan penyakit masih belum lagi dilaporkan. Namun begitu beberapa perosak dan penyakit utama telah ditemui di negaranegara pengeluar longan secara komersil seperti Thailand, Taiwan, China dan Florida. Kawalan serangga perosak adalah seperti berikut: Pengorek buah Sejenis kupukupu, larvanya menyerang bahagian buah. Guna racun serangga yang sesuai mengikut kadar dan kekerapan yang disyorkan. Thrips Pada daun dan buah. Guna racun serangga yang sesuai mengikut kadar dan kekerapan yang disyorkan. Mile Dewasa menghisap cecair dari tangkai, daun dan buah menjadi tompok kuning. Serangan pada kebiasaannya berlaku pada musim kemarau. Guna racun serangga yang sesuai mengikut kadar dan kekerapan yang disyorkan. Lalat Buah Serang pada buah. Kawalan kultura iaitu sanitasi ladang. Guna racun serangga yang sesuai mengikut kadar dan kekerapan yang disyorkan. Kesing Merosakkan jambak bunga, daun muda dan pucuk. pucuk menjadi rosak dan terbantut. Guna racun serangga yang sesuai mengikut kadar dan kekerapan yang disyorkan. Webworm Memakan pucuk dan tunas baru. Guna racunj serangga yang sesuai mengikut kadar dan kekerapan yang disyorkan. Gagak Buah dimakan oleh gagak, keluang dan kelawar. Memasang jaring/pukat pada bahagian atas pokok longan. Tembak menggunakan senapang. Kawalan Penyakit Tanaman Longan Penyakit yang biasa menyerang longan ialah kelapuk hitam, antraknos dan beberapa penyakit yang ditemui di negaranegara pengeluar longan. Kulapuk hitam Berjelaga hitam pada daun dan kulit buah. Kawal koya dengan minyak putih pada kadar :50. TARIKH KUATKUASA : Halaman : 6 drp 9

7 Penyakit Reput Tangkai buah kering dan buah gugur. Memangkas dahan untuk memperbaiki pengudaraan dan merendahkan kelembapan di sekitar kanopi pokok. Antraknos Serangan pada buah dan daun. Guna racun kulat yang sesuai mengikut kadar dan kekerapan yang disyorkan. Mati Rosot Seluruh pokok atau sebahagian pokok didapati mati mengejut disebabkan saliran yang kurang baik. Jangan tanam di kawasan air yang bertakung dan saliran yang kurang baik.. KEMATANGAN DAN MENGUTIP HASIL Aruhan Pembungaan Longan Edaw, Chompoo dan Biew Khiew adalah kultivar yang memerlukan suhu yang rendah dan kering (2 bulan) untuk berbunga. Pada kebiasaan biasa, ia tidak berbunga di Malaysia. Menurut kajian, longan Edaw boleh berbunga dengan menggunakan rawatan kalium klorat. Sebelum rawatan, pastikan keseluruhan daun telah matang dan tiada pucuk baru. Larutkan kalium klorat bersama air pada kadar 8 gm/m persegi (keluasan kanopi). Bersihkan kawasan kanopi, kemudian larutan tersebut dicurahkan ke atas tanah dibawah kanopi di sekeliling pokok. Kadar kalium klorat yang diperlukan untuk mengaruh pembungaan dan jumlah air yang diperlukan untuk melarutkan kalium klorat mengikut kadar keluasan kanopi adalah seperti berikut: Jejari (kaki) Jejari (m) Keluasan Kanopi m 2 Kadar KaliumKlorat (8gm/m 2 ) (gm) Kadar Air Digunakan (Liter) TARIKH KUATKUASA : Halaman : 7 drp 9

8 Daun matang (hijau tua) keseluruhannya. Bersihkan bawah kanopi dari rumpai Kira purata jejari pokok dalam kaki (kolum ) Timbang kalium klorat mengikut jadual di atas (kolum ) Sediakan air bersih mengikut jadual di atas (kolum 5) Larutkan kalium klorat ke dalam air dan kacau dengan kayu sehingga larut kesemuanya. Curahkan ratarata pada larutan kalium klorat itu di bawah kanopi. Keputusan akan dapat dilihat antara 25 minggu. Penentuan masa aruhan ini dibuat kerana terdapat hujan yang mencukupi bagi pengeluaran putik dan pembentukan buah. Suhu sebelah malam yang sejuk adalah baik untuk pembentukan buah. Kematangan Buah Longan mengambil masa 57 bulan (bergantung kepada kultivar) daripada peringkat berbunga sehingga matang. Kulit buah longan matang lebih licin dan berwarna perang kekuningan berbanding dengan buah longan muda. Bagi longan kultivar Edaw, pungutan hasil dibuat lebih awal sedikit kerana jika terlalu lama, biji mungkin bercambah walaupun buah masih di pokok. Pungutan Hasil Kutipan hasil dibuat dengan memotong tangkai buah termasuk sedikit bahagian daun dengan berhatihati dan disimpan di dalam bakul. Buah yang dikutip ini dibawa dengan segera ke pusat pengumpulan hasil dan elakkan daripada terdedah kepada cahaya matahari. Tempoh Dilarang Mengutip Hasil Kawalan menggunakan racun perosak boleh menimbulkan kesan sampingan terhadap alam sekitar dan kesihatan pengguna dalam jangka masa panjang. Semburan hendaklah dilakukan secara berhemah. Ikuti aturan menggunakan seperti yang disyorkan serta patuhi arahan yang dinyatakan. 5. PENGENDALIAN LEPAS TUAI DAN PENYIMPANAN Pemilihan buah dibuat di pusat pembungkusan. Buah yang baik disimpan dalam bakul dan dijual dalam keadaan bertangkai manakala yang rosak dan berlainan warna dibuang. Untuk pasaran eksport, rawatan buah secara rendaman racun kulat atau fumigasi sulfan dioksida digunakan sebelum dieksport. TARIKH KUATKUASA : Halaman : 8 drp 9

9 6. MASALAH DALAM PENANAMAN LONGAN Biennial bearing masalah paling serius didalam penanaman longan secara komersial. Pengeluaran buah menaik pada satu tahun tetapi kemudiannya menurun pada tahun berikutnya. Pangkasan bunga dan buah perlu dibuat. Saiz buah kecil masih terdapat di Taiwan, Amerika Syarikat dan juga di tempattempat lain. Permintaan adalah kepada longan bersaiz besar. Penyakit virus witches broom banyak terdapat di negara pengeluar longan di Asia. Belum dikesan di Terengganu. Kelawat dan keluang musuh terbesar kepada longan. Pukat/jaring perangkap burung digunakan untuk memerangkap keluang dan kelawar, 2 rawan pukat mencukupi untuk hektar. Dahannya mudah merekah dan mudah tumbang dahan longan mudah merekah dan mudah patah bila ditiup angin kencang. Kanopinya yang besar dan lebat dengan daun dan buah menyebabkan ia mudah tumbang bila ditiup angin. Oleh itu ia memerlukan tiang sokongan yang diikat pada dahannya. Perlukan aruhan untuk longan berbunga longan komersial yang berasal dari Thailand tidak berbunga semulajadi pada iklim Malaysia. Ia perlu diaruhkan dengan kalium klorat untuk berbunga dan berbuah. Pengusaha longan memerlukan satu program pembajaan yang intensif untuk mendapatkan buah longan yang berkualiti tinggi. 7. RUJUKAN SUMBER : JABATAN PERTANIAN NEGERI PERAK TARIKH KUATKUASA : Halaman : 9 drp 9