BAB I UNGGAH-UNGGUH BASA LAN PENGETRAPANE

Ukuran: px
Mulai penontonan dengan halaman:

Download "BAB I UNGGAH-UNGGUH BASA LAN PENGETRAPANE"

Transkripsi

1 SUMBER BELAJAR PENUNJANG PLPG 2017 MATA PELAJARAN/PAKET KEAHLIAN BAHASA JAWA BAB I UNGGAH-UNGGUH BASA LAN PENGETRAPANE OLEH: DRA. SRI SULISTIANI, M.Pd. DRA. SUWARNI, M.Pd. DRS. SUGENG ADIPITOYO, M.Si. DR. SURANA, M.Hum. KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN DIREKTORAT JENDERAL GURU DAN TENAGA KEPENDIDIKAN 2017

2 BAB I UNGGAH-UNGGUH BASA LAN PENGETRAPANE KISI-KISI DAN BAHAN AJAR No. Kompeten si Utama Standar Kompetensi Guru (SKG) Kompetensi Inti Guru (KI) Kompetensi Guru Mata Pelajaran (KD) Indikator Pencapaian Kompetensi (IPK) A B C D E F 1. Profesional Menguasai materi, yang mendukung 2. Profesional Menguasai materi, yang mendukung 3. Profesional 4. Profesional Menguasai materi, yang mendukung Menguasai materi, yang mendukung 5. Profesional Menguasai materi, yang mendukung 6. Profesional Menguasai materi, Memahami kedudukan, fungsi, dan ragam bahasa Jawa. Memahami kedudukan, fungsi, dan ragam bahasa Jawa. Memahami kedudukan, fungsi, dan ragam bahasa Jawa. Menguasai dasardasar dan kaidah bahasa Jawa sebagai rujukan penggunaan bahasa Jawa yang baik dan benar. Memiliki keterampilan berbahasa Jawa (menyimak, berbicara, membaca, dan menulis) Memiliki keterampilan berbahasa Jawa Menggunakan ragam bahasa Jawa Ngoko alus dengan tepat Menggunakan ragam bahasa Jawa krama lugu dengan tepat Mengguna-kan ragam bahasa Jawa krama alus Membuat kalimat permintaan dalam ragam krama alus Membuat kalimat permohonan sesuai dengan unggah- ungguh basa Membuat kalimat tanya sesuai dengan pragmatik Materi pokok Ragam Ngoko alus Ragam Krama lugu Ragam Krama alus Unggahungguh basa Unggahungguh basa Unggahungguh basa 1

3 yang mendukung (menyimak, berbicara, membaca, dan basa Jawa menulis) 7. Profesional Menguasai materi, yang mendukung Memiliki keterampilan berbahasa Jawa (menyimak, berbicara, membaca, dan menulis) Mengubah kalimat ragam ngoko ke dalam ragam krama sesuai dengan konteksnya Unggahungguh basa 8 Profesional Menguasai materi, yang mendukung Memahami bahasa, sastra, dan budaya serta implementasinya dalam pembelajaran Membuat kalimat penolakan sesuai dengan unggahungguh Kalimat penolakan 9 Profesional Menguasai materi, yang mendukung Memahami bahasa, sastra, dan budaya serta implementasinya dalam pembelajaran Membuat kalimat persetujuan sesuai dengan unggah- ungguh Kalimat persetujua n I. UNGGAH-UNGGUH BASA Basa mujudake salah sijine unsur budaya universal, tegese saben negara utawa bangsa mesthi nduweni basa minangka sarana kanggo komunikasi. Tujuan komunikasi kanggo medharake sawijine idhe, gagasan, rasa-pangrasa, panemu, pamawas, maksud utawa kekarepan marang wong sing diajak guneman. Tumindak basa kang diucapake iku kudu ana sing guneman lan sing diajak guneman utawa kang ngrungu, nanging tarkadhang ana wong kang omong dhewe wae utawa ngunandika. Katilik saka wujude, basa iku arupa basa tulis, lesan, isyarat, lan basa wiraga (bahasa tubuh).sajrone nggunakake basa kudu trep ora kena tumpang suh. Hymes (sajrone Rahardi,2001:29) kang nyebutake components of speech, kang nyakup 7 variabel utawa faktor kang nemtokake wacana kanthi akronim SPEAKING, yaiku: S (situation, panggonan lan swasana tuturan), P (partisipants, para panutur), E (ends, maksud utawa tujuan lan asil tuturan), A (act sequence, wujud lan isi pesen), K (key, ekspresi utawa nada sajrone medharake tuturan, seneng, susah, lsp), I (instrumentalities, jalur 2

4 utawa chanels), N (norms, norma/etika tuturan), G (genres, nyakup jinise wacana,kaya ta gancaran, tembang, guritan, dhialog, mite, crita, donga, kotbah, lsp). Bebrayan Jawa ngugemi tataning kasopanan sajroning pangetrapane basa ing pasrawungan. Pangetrapan basa Jawa sajrone tuturan lumrah diarani unggahungguh. Miturut Sudaryanto (2001:1062) unggah-ungguh yaiku tata pranataning basa miturut lungguhing tata krama. Tata krama yaiku unggah-ungguhing gunem lan tindak-tanduke (Sudaryanto, 2001:1000). Pamedhare rasa-pangrasa utawa ciptaning ati bisane gamblang utawa cetha kejaba diucapake uga kudu dikantheni solah-bawa, tindak-tanduk, ulat, lan sapepadhane kang salaras karo ciptane ati. Unggah-ungguh basa miturut buku Karti Basa (1946:80-81) nyakup 13 tataran, yaiku (1) ngoko lugu, (2) ngoko andhap antya basa, (3) ngoko andhap/ basa antya, (4) wredha krama, (5) mudha krama, (6) kramantara, (7) madya ngoko, (8) madya krama, (9) madyantara, (10) krama inggil, (11) basa kedhaton utawa bagongan, (12) krama desa, lan (13) basa kasar. Pamawas kang saemper kawedharake dening Sudaryanto (ed, 2001:4) kang ngandharake manawa bebrayan tradhisional Jawa nduweni 13 tingkat tutur (speech level) kang tumata, nanging ora kabeh tingkat tutur ing jaman saiki ditindakake kanthi bener lan pener. Golongan mudha wis akeh kang ora nggatekake unggah-ungguh sajrone nggunakake basa. Kanggo ngawekani owahowahan jaman lan nggampangake anggone sinau unggah-ungguh basa, mula Sudaryanto (2001:5) merang unggah-ungguh mung dadi 2 tataran, yaiku basa ngoko lan basa krama. Sabanjure basa ngoko kaperang dadi ngoko lugu lan ngoko alus, dene basa krama kaperang dadi krama lugu lan krama alus. BASA NGOKO KRAMA NGOKO LUGU NGOKO ALUS KRAMA LUGU KRAMA ALUS 3

5 A. Basa Ngoko Lugu Tembung ngoko tegese tanpa tata basa utawa pakurmatan (Poerwadarminta, 1939:422). Tembung ngoko asale saka tembung wod [ko] kang dirangkep dadi [koko], banjur diater-ateri [ang] dadi [ngoko]. Tembung [ngoko] iku tembung lingga, tegese ater-ater [ang] iku kanggo ndhapuk tembung lingga, dudu tembung tanduk. Tembung (leksikon) ngoko mujudake dhasar kanggo pandhapuke tembung krama. Basa ngoko lugu iku basa kang tembunge ngoko kabeh, dene tembung aku, kowe, lan ater-atere [dak, ko, di], apadene panambang [ku,mu, e, ake] ora owah, panggah wae (Padmosoekotjo, 1953:45). Basa ngoko lugu kuwi lumrahe mahyakake (medharake) pasrawungan kang kahanane raket banget, kayata: a) Pacelathon ing antarane sapepadhane kang wis kulina banget. b) Pacelathon karo wong sing drajate luwih endhek/asor. c) Pacelathon wong tuwa marang bocah utawa wong kang luwih enom. d) Digunakake nalika ngunandika utawa omong dhewe. e) Tumrap bocah sing durung bisa guneman ganep. Apa titikane tembung ngoko kuwi? Ora kabeh tembung ngoko ana titikane. Mung saperangan bae sing bisa diterangake titikane adhedhasar wujude tembung iku sing katon. Upamane adhedhasar ater-ater (awalan) utawa panambang (akhiran) sing ana ing tembung iku. Lire, tembung-tembung sing oleh ater-ater di-, panambang (n)e, utawa (k)ake lumrahe kalebu golongane tembung ngoko. Tuladhane: Ater-ater [dak/ko/di] Panambang [e/ne] Panambang [k-ake] disilih, dituku, dikongkon, dibanting, kotuku, kosilih, daktuku, dakgambarake, daksilih, dakkongkon, lsp. Sikile, parine, gambare, bukune, nyilihe, pipine, digambarne, disilihne, lsp. nulisake, macakake, nyilihake, ditulisake, ditukokake, lsp Tuladhane ukara kang nganggo basa ngoko lugu, kaya mangkene: Aku mung bisa nginep sawengi lho ujare Triana. Iya, aku mengko bengi ya turu kene. Ndeleng mengko piye, aloke Heni. 4

6 Jane-jane iki ana apa ta, Mbak, kathik ngundang awake dhewe kudu mulih kabeh? Ana prakara apa ta sing ora bisa dikandhakake liwat telpon? takone Triana maneh. Pethikan pacelathon ing dhuwur kabeh tembung-tembunge ngoko. Kang nindakake pacelathon iku isih sedulur kang raket banget, yaiku antara Heni karo Triana adhine. B. Basa Ngoko Alus Basa ngoko alus uga diarani basa ngoko andhap. Basa iki sanajan ngoko nanging kurmat marang wong sing digunem utawa sing diajak guneman. Pandhapuke basa ngoko alus yaiku basa sing nggunakake tembung-tembung ngoko kacampuran tembung krama alus (krama inggil). Tembung-tembung sing kudu nggunakake krama alus (krama inggil) yaiku tembung-tembung kang ana sambung-rapete karo wong sing dikurmati utawa diajeni. Leksikon krama inggil ditrapake tumrap tembung aran (nomina), tembung kriya (verba), lan tembung sesulih purusa (pronomina), mligine pratama purusa. Panganggone basa ngoko alus kanggo pacelathon ing pasrawungan, yaiku kanggo: (1) Wong tuwa marang wong enom kang perlu diajeni. Tuladha: medharake utawa mahyakake Dhik, sliramu mengko kondur arep nitih apa? Apa panjenengan mengko dipapag? Apa kersa takdherekake? 2) Wong enom marang wong luwih tuwa umure, amarga kudu ngajeni. Tuladha: Aku mau ngundhuh jambu akeh. Panjenengan apa kersa dakaturi? Yen kersa mengko dakaturi sejinah. 3) Ngajeni marang wong sing digunem (orang ketiga) Tuladha: Aku ditimbali bapak arep diutus resik-resik latar, jalaran sesuk ngendikane bapak simbah rawuh. Basa ngoko alus nduweni titikan kaya ing ngisor iki : (1) Tetembungane ngoko kacampuran krama inggil tumrape wong kang diajak 5

7 guneman (orang kedua) lan wong kang digunem (orang ketiga) saperlu kanggo ngajeni/ngurmati. Kosok baline tumrap awake dhewe nganggo tembung ngoko utawa tembung krama andhap. (2) Tembung sesulih purusa (kata ganti orang) panjenengan (tumrap wong kang luwih tuwa), sliramu (tumrap wong kang luwih enom), panjenengane utawa slirane. (3) Tembung kriya (kata kerja) Tembung kriya kang digawe krama inggil iku tembung kriya tumrap wong kang diajak guneman (orang kedua) lan wong kang digunem (orang ketiga). Tembung kriya tumrape wong kang guneman (orang pertama) cukup nganggo tembung ngoko utawa tembung krama andhap. (4) Ater-ater lan panambang tumrap tembung krama inggil utawa krama andhap tetep ngoko. Katrangan: Kanggo luwih mangerteni kepriye bedane antarane basa ngoko lugu lan ngoko alus, coba gatekna tuladha ing ngisor iki! (1) Bim, kowe duwe kamus basa Jawa apa ora? (2) Bapak wis kondur saka kantor, dene Ibu malah tindak arisan. Ukara (1) kabeh tetembungane ngoko (yaiku tembung kowe, duwe, kamus, basa, Jawa, lan ora). Ukara (1) mau diarani ukara kang nggunakake basa ngoko (ngoko lugu). Ukara (2) iku tetembungane ngoko (yaiku wis, saka, kantor, dene, malah, lan arisan), nanging kacampuran tembung krama inggil, yaiku tembung kondur lan tindak. Tembung kondur iku basa ngokone bali/mulih, dene tembung tindak basa ngokone lunga. Tembung bali/mulih lan lunga ora digunakake ing ukara iku amarga kanggo ngajeni wong sing digunem (orang ketiga), yaiku bapak lan ibu. Yen tembung kondur kaganti nganggo tembung bali/mulih, kurang trep karo undha-usuk utawa unggahungguh basa. C. Basa Krama Lugu Basa krama lugu yaiku basa kang tetembunge migunakake tembung krama kabeh tanpa kacampuran karo tembung krama inggil. Sacara semantis ragam krama 6

8 lugu didhefinisekake wujud ragam krama kang kadhar kaalusane endhek, nanging yen kabandhingake karo basa ngoko alus, ragam krama lugu isih luwih alus (Sasangka 2004:105). Titikane basa krama lugu, yaiku (1) ater-ater /di/ owah dadi /dipun/, dene panambang /e/ owah dadi /ipun/ lan panambang / ake/ owah dadi / aken/, (2) tembung /aku/ lan /kowe/ lan ater-ater/ dak, ko/ owah dadi /kula/ lan /sampeyan/. Gunane basa krama lugu kasebut dienggo guneman dening: a. Wong tuwa marang wong enom utawa kalah pangkat. b. Wong sing lagi pitepungan anyar. c. Para murid marang gurune. d. Abdi marang bendarane. e. Andhahan marang pimpinane. Tuladha ukara basa krama lugu : a. Mbah Warno mirengaken giyaran ringgit purwa kanthi lampahan Karna Tandhing. Anggenipun mirengaken kaliyan nedha kacang goreng. b. Kula badhe nyambut buku gadhahan sampeyan, amargi gadhahan kula ical. D. Basa Krama Alus Basa krama alus iku basa kang ngajeni banget. Biyen arane basa krama inggil. Krama inggil iku sing ana mung tumrap tembung, yaiku tembung krama inggil. Tembung krama inggil iku tembung kang digunakake kanggo nginggilake utawa ngajeni wong sing diajak guneman utawa wong sing digunem. Kosok baline tembung krama andhap, yaiku tembung kang digunakake kanggo ngandhapake awake dhewe, kang tegese ngajeni wong liya. Wujude krama alus dumadi saka tembung-tembung krama kacampuran tembung krama inggil utawa tembung krama andhap, saengga basane luwih alus lan ngajeni banget. Kaya dene basa ngoko andhap, sing nganggo tembung krama inggil yaiku tembung sesulih purusa, tembung kriya (panindake) lan barang kaluwihane. Yen tumrap awake dhewe ora kena nganggo tembung krama inggil (ora kena ngramakake awake dhewe), kepara yen ana kudu nganggo tembung krama andhap. Tembung krama inggil sing digunakake iku tujuane kanggo ngurmati wong sing diajak guneman. Kosok baline tembung krama andhap iku kanggo ngandhapake awake dhewe. 7

9 Basa krama alus bisa digunakake kanggo guneman marang sapa wae sing pancen kudu dikurmati. Panganggone kaya ta: (1) Wong enom marang wong tuwa. (2) Batur marang bendarane. (3) Murid marang gurune. (4) Andhahan marang pimpinane. (5) Kanca karo kanca sing durung kulina. Gatekna tuladha iki: a. Bu Darwati nate ngendika, panjenenganipun boten badhe kondur menawi dereng purna pakaryanipun. b. Manawi Ibu badhe dhahar, ngersakaken dhaharan punapa, mangga kula ladosi! c. Simbah badhe tindak dhateng Jakarta nitih kreta, bidhalipun mangke tabuh sekawan sonten. d. Kula mboten mangertos ingkang dipunngendikaken Pak Roni, pramila kula nyuwun dipunandharaken malih. II. DHAPUKANE WERNA-WERNANING UKARA MITURUT WEDHARING GAGASAN Kanggo medharake gagasan lan pamikirane manungsa nggunakake basa. Perangan paramasastra kang ngrembug babagan ukara diarani widya ukara utawa sintaksis (Sasangka, 2011:139). Kejaba ngrembug ukara, widyaukara uga ngrembug bab frasa lan klausa. Antarane ukara, frasa, lan klausa ora bisa dipisahake jalaran ana gegayutan siji lan sijine. Adhedhasar surasane gagasan, ukara basa Jawa kapilah-pilah kaya mangkene: a. Ukara Carita Ukara carita utawa kalimat berita yaiku ukara kang isine nyritakake utawa ngandhakake sawijining bab utawa kedadean marang wong liya. Tuladhane: (1) Rikala aku liwat mau, ing protelon Gunungsari ana uwong kesrempet montor. (2) Sesuk ana upacara Bersih Desa ditindakake para warga kawiwitan jam siji awan. b. Ukara Pakon Ukara pakon utawa ukara angnya iku wedharing gagasan wong kang guneman tumuju marang wong kang diajak guneman supaya nglakoni utawa nindakake 8

10 pakaryan. Wujude ukara pakon ana werna-werna, yaiku: 1) Ukara Pakon Larangan utawa Pamenging Ukara larangan utawa pamenging iku padha bae karo ukara pakon, nanging asipat nglarang utawa menging ora nindakake solah, obah, utawa pakaryan. Tuladhane: (1) Aja pisan-pisan duwe pokal parigawe ala! (2) Kowe ora kena dolan yen durung sinau. 2) Ukara Pakon Ngetogake Ukara kang mratelakake ora merduli kepriye tumindake wong uga bisa ateges njaluk palilah supaya aja nganti dialang-alangi. Tuladhane: (1) Adhimu kareben dolanan neng jaba bae! (2) Kowe budhal lunga apa ora sakarepmu! 3) Ukara Pakon Tumandang Ukara kang surasane jejere ukara kudu nglakoni utawa nandang kahanan. (1) Adusa! (2) Kowe aja lunga saiki! 4) Ukara Pakon Tanggap Ukara kang lesaning ukara kriya tanduk (kang bakal ditanduk pakaryan) kudu ditanduki pakaryan mau. (1) Kacang iki oncekana! (2) Pilihana kertas sing wis ora kangge kae, San! 5) Ukara Pakon Nolak utawa Larangan Ukara pakon kang surasane nolak, nglarang, utawa ora gelem nindakake samubarang utawa kahanan. Pandhapuke kadhangkala diwuwuhi tembung [aja]. Tuladhane: (1) Aja gelem, panganan iku mawa racun! (2) Yen ora duwe dhuwit, ya aja tuku radhio! (3) Aja pisan-pisan kowe tumindak ala! 6) Ukara Pakon Panantang Ukara pakon kang ateges nantang, ngece, utawa nglulu. Tuladhane: 9

11 (1) Antemen yen pancen kowe wani (2) Panganen kabeh, adhimu ora susah diwenehi, wong isih cilih wae kok! 7) Ukara Pakon Panjaluk/ Paminta Ukara pakon kang alus dadi ukara panjaluk utawa panyuwun. Sing disuwuni mesthi wae diajeni. Tuladhane: (1) Menawi dhangan ing penggalih, keparenga kula nyuwun ngampil kagunganipun titihan. (2) Dhik, nyuwun tulung bukuku gawakna! c. Ukara Sananta Ukara kang andharane mawa surasa sumedya arep tumandang, karepe jejere ukara mau duwe karep arep tumandang utawa niyat tumandang dhewe. Mesthi wae ukara iki durung kelakon utawa durung katindakake jalaran isih wujud niyat. Tuladhane: (1) Mengko aku dakngitung dhuwitku dhisik. (2) Sesuk awan aku arep lunga menyang pasar. e. Ukara Tandang Ukara kang andharane darbe surasa sumedya kareben kelakon, karepe jejere ukara nganggep perlu panindak ing pakaryan, tumrap ing liyan. Tuladhane: (1) Buku kuwi dakjupuke! (2) Rini wis dakkabari, aku arep dolan mrana. f. Ukara Pangajak Ukara pangajak iku padha bae karo ukara pakon, ukara sananta, utawa ukara tandang, mung kang diprentahake diajak bebarengan tumindak. Tuladhane: (1) Yun, ayo padha dolan-dolan neng Gresik, yo! (2) Mangga ta dipunentosi ngriki, sinambi lenggahan. g. Ukara Sambawa Ukara kang isine awujud pangarep-arep, saupama, utawa sanadyan kang kang mratelakake pakaryan mau durung kelakon. Pandhapuke ukara racake migunakake tembung-tembung kang kawuwuhan panambang [-a] utawa [-ana]. Tuladhane: 10

12 (1) Muga-muga enggal kaparingana momongan! (2) Mrenea wiwit mau kowe ora bakal keluwen. (3) Tangisana nganti semaput dheweke ora bakal urip maneh. h. Ukara Prajanji utawa pasarujukan Ukara prajanji gunane mesthi bae kanggo prajanji marang wong kang diajak guneman supaya ing besuke nglakoni apa kang kaprajanjekake. Ukara iki uga ana kang nelakake pasarujukan (persetujuan) antarane pihak kang gawe prajanji. Tuladhane: (1) Angger manut karo pituturku, njaluka apa bae keturutan! (2) Aku sarujuk karo sing mbok gunem. (3) Sapa sing setuju karo panemuku? (4) Yen tumindakmu luhur aku bakal nyengkuyung. i. Ukara Upama Ukara upama iku meh padha bae karo prajanji, nanging yen ing ukara upama tangeh bisane dadi kanyatan apa kang kawedharake. Tuladhane: (1) Akonana luputmu, kowe mesthi oleh pangapura! (2) Aku ora bakal teka, kokrewangana nglumpati segara! (3) Upama aku iki kowe, kasugihanmu takgunakake kanggo karaharjane bebrayan. j. Ukata Pitakon Ukara kang wedharing gagasan kepengin ngerteni apa kang durung diweruhi. Titikane nggunakake tembung-tembung pitakon [apa, sapa, kepriye, kapan, kena apa, ngendi lsp]. Tuladhane: (1) Kowe nggawa apa? (2) Kepriye kahanane warga kang kena bencana banjir? (3) Kena apa ta teka-teka kowe nangis? (4) Apa kang diarani geguritan? (5) Kapan anggonmu lunga menyang Surabaya? (6) Sapa sing ngarang guritan iki? (7) Anggone tuku layanganana gendi? 11

13 DAFTAR PUSTAKA Antunsuhono.1953.Reringkesaning Paramasastra Djawa.Jogjakarta: Soejadi. Padmosoekotjo, S Ngengrengan Kasusastran Djawa : Kanggo Para Siswa Sekolah Guru B Lan Sadjadjare (K.G.B., K.L.P.S.G.B., S.M.P.) Jogjakarta : Soejadi. Padmosoekotjo, S., 1955, Ngengrengan Kasusastran Djawa, Vols. I-I I. Jogjakarta: Hie Hoo Sing. Paget, R. K. Pringgadigda, Suwarna Gita Wicara Jawi. Yogyakarta. Penerbit Kanisus. Rahardi, Kunjana Kajian Sosiolinguistik. Jakarta: Ghalia Indonesia Sasangka, Sry Satrita Tjatur Wisnu Paramasastra Gagrag Anyar Basa Jawa.Jakarta: Yayasan Paramadina. Sudaryanto Kamus Pepak Basa Jawa. Yogjakarta: Badan Pekerja Kongres Bahasa Jawa. Tanpa nama Karti Basa. Jakarta:Kementerian PP dan К CONTO KAMUS: BASA JAWA NGOKO, KRAMA, KRAMA INGGIL LAN BASA INDONESIA NGOKO KRAMA KRAMA INGGIL/ALUS BAHASA INDONESIA A aku kula adalem/kawula saya akon aken dhawuh/utus menyuruh anak anak putra anak/putra anut tumut dherek ikut apa menapa menapa apa aran nama asma nama asor awon andhap jelek ati manah penggalih hati/pikir awak badan sarira badan aweh suka paring/nyaosi/ngaturi memberi ayo mangga suwawi* mari/silakan B bali wangsul kondur pulang/kembali batur rencang abdi pramuwisma bojo semah garwa suami/istri brengos rawis gumbala* kumis butuh betah kersa butuh 12

14 D dheweke piyambakipun panjenenganipun dia/beliau dhengkul dhengkul jengku lulut duwe gadhah kagungan punya E embuh boten mangertos duka tidak tahu endhas sirah mustaka kepala enggo angge agem pakai enom enem mudha/timur muda epek pendhet pundhut pinta G gawa bekta asta bawa gawan bekta ampilan* bawaan gawe damel ngasta/yasa buat nyambut gawe nyambut damel ngasta bekerja gelem purun kersa mau geni latu brama* api gugah gigah wungu bangun gugu gega ngetokaken menuruti gunem ginem ngendika berkata I iket udheng dhestar ikat kepala imbuh imbet tanduk tambah irung irung grana hidung J jaga jagi reksa jaga jaluk suwun pundhut pinta jamu jampi usada obat jaran kapal kuda/turangga kuda jare cariyosipun ngendikanipun katanya jarit sinjang nyamping kain jeneng nama asma nama jupuk pendhet pundhut ambil jungkat serat pethat sisir K kalah kawon kasoran* kalah kandha cariyos ngendika berkata karep kajeng karsa kemauan kathok sruwal lancingan* celana kena kenging kepareng boleh keris dhuwung wangkingan keris klambi rasukan ageman pakaian ko/kok sampeyan panjenengan engkau 13

15 kon ken utus suruh kongkon kengken utus/dhawuh disuruh kowe sampeyan panjenengan engkau krungu mireng midhanget mendengar kuru kera susut kurus L lair lair mijil / miyos lahir laku lampah tindak berjalan nglakoni nglampahi nindakaken melakukan lanang jaler kakung laki-laki lara sakit gerah sakit lawang konten kori pintu lunga kesah tindak pergi M maca maca maos membaca mangan nedha dhahar makan manggon manggen lenggah tinggal/domisili mari mantun dhangan sembuh mata mripat paningal/netra mata mati pejah/tilar seda meninggal mayit jisim layon mayat melu tumut ndherek ikut menyang dhateng tindak pergi/ke meteng wawrat/ngandheg mbobot/nggarbini hamil minggat kesah lolos/kentar minggat N nesu srengen duka marah ngising bebucal bobotan hajat besar ngreti ngertos priksa/pirsa tahu O oleh angsal kepareng/pikantuk boleh omah griya dalem rumah omah-omah emah-emah krama nikah omong ginem/sanjang ngendika berkata P pangan tedhan dhaharan makanan pek pendhet/suwun pundhut pinta pelanangan pejaleran kalam* penis pikir manah penggalih pikir R rambut rambut rikma rambut 14

16 rewang rencang abdi pembantu rungu pireng midhanget dengar S sadulur sedherek sentana* saudara sikil suku sampeyan/samparan kaki silih sambut/ngampil pundhut ngampil meminjam slamet wilujeng sugeng selamat suguh segah sugata jamuan susah sisah sungkawa/sekel sedih T tak/dak kula adalem/kawula saya takon taken nyuwun priksa/dangu mundhut priksa bertanya tangi tangi wungu bangun teka dhateng/dumugi rawuh hadir tilik tuwi tinjo / sambang tandang tonton tonton priksa lihat tuku tumbas mundhut beli tunggang tumpak nitih naik turu tilem sare tidur tutur sanjang/criyos paring priksa/atur priksa berkata tuwa sepuh sepuh tua U ulih antuk kondur pulang undang timbali aturi undang untu waos waja gigi urip gesang sugeng hidup utang sambut/ampil nyuwun/mundhut ngampil hutang W wadon setri /estri putri/wanodya perempuan waras saras dhangan sembuh/sehat warisan tilaran pusaka* warisan wedang benteran unjukan miniman weruh sumerep priksa melihat weweh suka maringi/nyaosi/ngaturi memberi wetu wedal wiyos keluar wicara wicanten ngendika berkata wong tiyang priyantun orang Diposkan oleh... Kuliah Bahasa Jawa... di Kirimkan Ini lewat BlogThis!Berbagi ke TwitterBerbagi ke FacebookBagikan ke Pinterest 15

KISI-KISI PENULISAN SOAL

KISI-KISI PENULISAN SOAL KISI-KISI PENULISAN SOAL Jenis Sekolah : SMP Kelas VII/ Semester 1 Alokasi Waktu : 90 menit Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Jumlah 10 PG, 5 uraian Kurikulum : Kurikulum 2013 NO KOMPETENSI KOMPETENSI KELAS/

Lebih terperinci

KISI-KISI PENULISAN SOAL

KISI-KISI PENULISAN SOAL KISI-KISI PENULISAN SOAL Jenis Sekolah : SMP Kelas VII/ Semester 1 Alokasi Waktu : 80 menit Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Jumlah 10 PG, 5 uraian Kurikulum : Kurikulum 2013 NO KOMPETENSI KOMPETENSI KELAS/

Lebih terperinci

SKRIPSI. oleh. Nama. : Elok Wahyuni. : Bahasa dan Sastra Jawa NIM. Program. Jurusan FAKULTAS

SKRIPSI. oleh. Nama. : Elok Wahyuni. : Bahasa dan Sastra Jawa NIM. Program. Jurusan FAKULTAS PEROLEHAN BAHASAA JAWA ANAK PLAYGROUP AULIYAA KENDAL USIA 3-4 TAHUN SKRIPSI untuk memperoleh gelar Sarjana Pendidikan oleh Nama NIM : Elok Wahyuni : 2102407065 Program studi :Pendidikan Bahasa dan Sastra

Lebih terperinci

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) Nama Sekolah Kelas/Semester Mata Pelajaran Materi Pokok : SMP N 2 Ngemplak : VII/1 : Bahasa Jawa : Unggah-ungguh dalam kehidupan A. Kompetensi Inti 1. Menghargai

Lebih terperinci

NARASI KELISANAN DALAM TRADISI NGLIWETI PARI DESA JURANGJERO REMBANG

NARASI KELISANAN DALAM TRADISI NGLIWETI PARI DESA JURANGJERO REMBANG NARASI KELISANAN DALAM TRADISI NGLIWETI PARI DESA JURANGJERO REMBANG Skripsi Untuk mencapai gelar Sarjana Pendidikan Oleh Nama : Arie Ikha Safitri NIM : 2102407060 Program Studi : Pendidikan Bahasa dan

Lebih terperinci

UNIT KEGIATAN BELAJAR (UKB)

UNIT KEGIATAN BELAJAR (UKB) UNIT KEGIATAN BELAJAR (UKB) 1. Identitas a. Nama Mata Pelajaran : Bahasa Daerah (Basa Jawa) b. Semester : 2 (Dua) c. Kompetensi Dasar : 3.4 Mengidentifikasi, memahami, dan menganalisis karya fiksi dan

Lebih terperinci

UNIVERSITAS NEGERI SEMARANG

UNIVERSITAS NEGERI SEMARANG GAYA BAHASA DALAM NOVEL SER! SER! PLONG! KARYA SUPARTO BRATA SKRIPSI untuk memperoleh gelar Sarjana Pendidikan oleh Nama : Esty Peniarti NIM : 2102405606 Program Studi : Pendidikan Bahasa dan Sastra Jawa

Lebih terperinci

menyusun teks lisan sesuai unggahungguh. berbagai keperluan.

menyusun teks lisan sesuai unggahungguh. berbagai keperluan. RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) SatuanPendidikan : SMP N 4 WATES Kelas/Semester : VII/1 Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Materi Pokok : Unggah-ungguh Alokasi Waktu : 2 X 40 menit (80 menit) A. Kompetensi

Lebih terperinci

CERITA RAKYAT KI SONDONG MAJERUK DAN KI SONDONG MAKERTI DALAM PERSPEKTIF GREIMAS

CERITA RAKYAT KI SONDONG MAJERUK DAN KI SONDONG MAKERTI DALAM PERSPEKTIF GREIMAS CERITA RAKYAT KI SONDONG MAJERUK DAN KI SONDONG MAKERTI DALAM PERSPEKTIF GREIMAS SKRIPSI Untuk memperoleh gelar Sarjana Pendidikan Bahasa dan Sastra Jawa Oleh Finna Dwi Estianingrum 2102407038 PENDIDIKAN

Lebih terperinci

menyusun teks lisan sesuai unggahungguh. berbagai keperluan. C. Tujuan Pembelajaran

menyusun teks lisan sesuai unggahungguh. berbagai keperluan. C. Tujuan Pembelajaran RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) SatuanPendidikan : SMP N 4 WATES Kelas/Semester : VII/1 Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Materi Pokok : Unggah-ungguh Alokasi Waktu : 2 X 40 menit (80 menit) A. Kompetensi

Lebih terperinci

KESALAHAN BERBAHASA JAWA PADA PAPAN NAMA PERTOKOAN DI KABUPATEN PEMALANG

KESALAHAN BERBAHASA JAWA PADA PAPAN NAMA PERTOKOAN DI KABUPATEN PEMALANG KESALAHAN BERBAHASA JAWA PADA PAPAN NAMA PERTOKOAN DI KABUPATEN PEMALANG SKRIPSI disusun untuk memperoleh gelar Sarjana Pendidikan oleh Nama : Nopita Ika Rahmawati NIM : 2102406677 Prodi : Pendidikan Bahasa

Lebih terperinci

REFERENSI DALAM WACANA BERBAHASA JAWA DI SURAT KABAR

REFERENSI DALAM WACANA BERBAHASA JAWA DI SURAT KABAR REFERENSI DALAM WACANA BERBAHASA JAWA DI SURAT KABAR SKRIPSI untuk memperoleh gelar Sarjana Pendidikan oleh Winiar Faizah Aruum 2102406672 JURUSAN BAHASA DAN SASTRA JAWA FAKULTAS BAHASA DAN SENI UNIVERSITAS

Lebih terperinci

Ulangan Harian ke Kula.saking sekolah jam 1 siyang, menawi bapak.saking kantor jam 4 sonten.

Ulangan Harian ke Kula.saking sekolah jam 1 siyang, menawi bapak.saking kantor jam 4 sonten. Ulangan Harian ke- 1 Sekolah Mata Pelajaran Kelas/ Semester I. Wangsulana pitakenan ing ngandhap menika kanthi ngeping (X) ing aksara a, b, c, utawi d ingkang leres! 1. Unggah- ungguh saged ugi dipunsebat.

Lebih terperinci

Analisis Kalimat Majemuk dalam Cerita Bersambung Ngoyak Lintang Karya Al Aris Purnomo

Analisis Kalimat Majemuk dalam Cerita Bersambung Ngoyak Lintang Karya Al Aris Purnomo Analisis Kalimat Majemuk dalam Cerita Bersambung Ngoyak Lintang Karya Al Aris Purnomo Oleh: Feni Astuti Program Studi Pendidikan Bahasa dan Sastra Jawa fenia228@gmail.com Abstrak: Penelitian ini bertujuan

Lebih terperinci

TINDAK TUTUR PENYIAR ING GIYARAN MANGGA TRESNA BUDAYA RADIO MTB FM SURABAYA. Hendra Setiawan ABSTRAK

TINDAK TUTUR PENYIAR ING GIYARAN MANGGA TRESNA BUDAYA RADIO MTB FM SURABAYA. Hendra Setiawan ABSTRAK TINDAK TUTUR PENYIAR ING GIYARAN MANGGA TRESNA BUDAYA RADIO MTB FM SURABAYA Hendra Setiawan ABSTRAK Basa minangka sarana komunikasi, saka basa mitra tutur bisa mangerteni apa sing dikarepake dening penutur.

Lebih terperinci

URAIAN MATERI KB-2 AKSARA MURDHA, AKSARA SWARA, AKSARA REKAN, LAN ANGKA JAWA

URAIAN MATERI KB-2 AKSARA MURDHA, AKSARA SWARA, AKSARA REKAN, LAN ANGKA JAWA URAIAN MATERI KB-2 AKSARA MURDHA, AKSARA SWARA, AKSARA REKAN, LAN ANGKA JAWA 1. AKSARA MURDA a) Tegese Aksara Murda Tembung murda tegese sirah (Padmosoekotjo, 1989: 37). Ing Baoesastra Djawa, tembung moerda

Lebih terperinci

PEMAKAIAN BAHASA JAWA MAHASISWA PENUTUR NGAPAK DI LINGKUNGAN FBS UNIVERSITAS NEGERI SEMARANG

PEMAKAIAN BAHASA JAWA MAHASISWA PENUTUR NGAPAK DI LINGKUNGAN FBS UNIVERSITAS NEGERI SEMARANG PEMAKAIAN BAHASA JAWA MAHASISWA PENUTUR NGAPAK DI LINGKUNGAN FBS UNIVERSITAS NEGERI SEMARANG SKRIPSI untuk memperoleh gelar Sarjana Pendidikan oleh Nama : Anggraita Dyah Tantri NIM : 2102407090 Program

Lebih terperinci

UKARA PAMRAYOGA JURNAL

UKARA PAMRAYOGA JURNAL UKARA PAMRAYOGA JURNAL DENING AHMAD ABDUL MALIK AMRULLAH 072114028 JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA DAN SASTRA DAERAH FAKULTAS BAHASA DAN SENI UNIVERSITAS NEGERI SURABAYA 2013 1 . 2013 UKARA PAMRAYOGA AHMAD ABDUL

Lebih terperinci

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN. A. Kompetensi Inti KI1 : Menghargai dan menghayati ajaran agama yang dianutnya

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN. A. Kompetensi Inti KI1 : Menghargai dan menghayati ajaran agama yang dianutnya RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN Satuan Pendidikan Kelas/Semester Mata Pelajaran Materi Pokok Pertemuan Alokasi Waktu : SMP Negeri 3 Jetis : VII/ Gasal : Bahasa Jawa : Pengalaman Pribadhi : ke-3 : 2 x

Lebih terperinci

BENTUK DAN MAKNA NAMA-NAMA BANGUNAN POKOK DI KERATON KASUNANAN SURAKARTA SKRIPSI

BENTUK DAN MAKNA NAMA-NAMA BANGUNAN POKOK DI KERATON KASUNANAN SURAKARTA SKRIPSI BENTUK DAN MAKNA NAMA-NAMA BANGUNAN POKOK DI KERATON KASUNANAN SURAKARTA SKRIPSI untuk memperoleh gelar Sarjana Pendidikan Oleh: Nama : Dewi Larasati NIM : 2102408087 JURUSAN BAHASA DAN SASTRA JAWA FAKULTAS

Lebih terperinci

Wujud, Guna, lan Kalungguhane Kriya Tanduk. Fitri Wijayanti Pendidikan Bahasa Daerah, FBS, UNESA ( )

Wujud, Guna, lan Kalungguhane Kriya Tanduk. Fitri Wijayanti Pendidikan Bahasa Daerah, FBS, UNESA ( ) Wujud, Guna, lan Kalungguhane Kriya Tanduk Fitri Wijayanti Pendidikan Bahasa Daerah, FBS, UNESA ( Fitriwijayasambudi@gmail.com ) Abstrak Panliten tumrap kriya tanduk wis akeh dilakoni dening para pamarsudi

Lebih terperinci

UNIVERSITAS NEGERI SEMARANG

UNIVERSITAS NEGERI SEMARANG DIKSI DALAM NOVEL CLEMANG-CLEMONG KARYA SUPARTO BRATA SKRIPSI Untuk memperoleh gelar Sarjana Pendidikan Oleh Nama : Ria Hutaminingtyas NIM : 2102405609 Prodi : Pendidikan Bahasa dan Sastra Jawa Jurusan

Lebih terperinci

1. Tegese sintaksis 2. Tegese ukara 3. karakteristik saka ukara 4. jinis ukara ing basa Jawa 1) Adhedhasar nomer lan jinis klausa

1. Tegese sintaksis 2. Tegese ukara 3. karakteristik saka ukara 4. jinis ukara ing basa Jawa 1) Adhedhasar nomer lan jinis klausa 1. Tegese sintaksis Tembung sintaksis asale saka basa Yunani sun sing artine karo lan tattein sing artine mapatake. Dadi, tembung sintaksis kanthi etimologis tegese mapatake bareng padha tembung - tembung

Lebih terperinci

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN. A. Kompetensi Inti KI1 : Menghargai dan menghayati ajaran agama yang dianutnya

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN. A. Kompetensi Inti KI1 : Menghargai dan menghayati ajaran agama yang dianutnya RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN SatuanPendidikan Kelas/Semester Mata Pelajaran Materi Pokok Pertemuan Alokasi Waktu : SMP N 3 Sewon : VII/Gasal : Bahasa Jawa : Unggah-ungguh basa : ke-2 : 2 x 40 menit

Lebih terperinci

BAB II KAJIAN TEORI. yang relevan dengan hal yang sedang berlangsung. Bertolak pada kenyataan

BAB II KAJIAN TEORI. yang relevan dengan hal yang sedang berlangsung. Bertolak pada kenyataan BAB II KAJIAN TEORI A. Deskripsi Teoretik 1. Pengertian Pragmatik Pengkajian terhadap bahasa jika ditinjau dari sudut pandang linguistik terapan tentu tidak dapat dilakukan tanpa memperhitungkan konteks

Lebih terperinci

A. RUMAH PANGGANG PE A. OMAH PANGGANG PE

A. RUMAH PANGGANG PE A. OMAH PANGGANG PE A. OMAH PANGGANG PE Cakrik omah panggang pe iki minangka cakrik omah jawa kang prasaja dhewe yen katandhingake karo cakrik-cakrik liyane. Dumadi saka papat utawa enem saka. Saka kang separo rada endhek

Lebih terperinci

Kontraksi Tembung Basa Jawa ing Cecaturan Masyarakat Wilayah Jombang

Kontraksi Tembung Basa Jawa ing Cecaturan Masyarakat Wilayah Jombang Kontraksi Tembung Basa Jawa ing Cecaturan Masyarakat Wilayah Jombang Sudarmanto S1 Pendidikan Bahasa dan Sastra Daerah, Fakultas Bahasa dan Seni, Universitas Negeri Surabaya Jukys@ymail.com Drs. Surana,

Lebih terperinci

GAYA BAHASA DALAM KUMPULAN CERITA MISTERI JAGADING LELEMBUT PADA MAJALAH DJAKA LODANG TAHUN 2001

GAYA BAHASA DALAM KUMPULAN CERITA MISTERI JAGADING LELEMBUT PADA MAJALAH DJAKA LODANG TAHUN 2001 GAYA BAHASA DALAM KUMPULAN CERITA MISTERI JAGADING LELEMBUT PADA MAJALAH DJAKA LODANG TAHUN 2001 SKRIPSI Diajukan Untuk Memenuhi Syarat Mendapatkan Gelar Sarjana Pendidikan Bahasa dan Sastra Jawa oleh

Lebih terperinci

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) A. Kompetensi Inti 1. Menghargai dan menghayati ajaran agama yang dianutnya

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) A. Kompetensi Inti 1. Menghargai dan menghayati ajaran agama yang dianutnya RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) Satuan Pendidikan Kelas/Semester Mata Pelajaran Materi Pokok Alokasi Waktu : SMP N 4 WATES : VII/ Gasal : Bahasa Jawa : Unggah-ungguh : 80 menit A. Kompetensi Inti

Lebih terperinci

TINDAK TUTUR ILOKUSI DALAM WACANA KOLOM PAK RIKAN DI KORAN MINGGUAN DIVA

TINDAK TUTUR ILOKUSI DALAM WACANA KOLOM PAK RIKAN DI KORAN MINGGUAN DIVA TINDAK TUTUR ILOKUSI DALAM WACANA KOLOM PAK RIKAN DI KORAN MINGGUAN DIVA SKRIPSI disusun untuk memperoleh gelar Sarjana Pendidikan oleh Nama : Ikasari Indah Hibridani NIM : 2102406042 Prodi : Pendidikan

Lebih terperinci

PANGEMBANGAN MODHUL DHIGITAL ABASIS WEB TUMRAP ASIL PASINAON MACA TEKS AKSARA JAWA SISWA KELAS VIII SMP NEGERI 5 SIDOARJO

PANGEMBANGAN MODHUL DHIGITAL ABASIS WEB TUMRAP ASIL PASINAON MACA TEKS AKSARA JAWA SISWA KELAS VIII SMP NEGERI 5 SIDOARJO PANGEMBANGAN MODHUL DHIGITAL ABASIS WEB TUMRAP ASIL PASINAON MACA TEKS AKSARA JAWA SISWA KELAS VIII SMP NEGERI 5 SIDOARJO RIZKY DAMAYANTI PENDIDIKAN BAHASA DAERAH FAKULTAS BAHASA DAN SENI UNIVERSITAS NEGERI

Lebih terperinci

TINDAK TUTUR TAKON ING DESA JETIS KECAMATAN DAGANGAN KABUPATEN MADIUN JURNAL

TINDAK TUTUR TAKON ING DESA JETIS KECAMATAN DAGANGAN KABUPATEN MADIUN JURNAL ING DESA JETIS KECAMATAN DAGANGAN KABUPATEN MADIUN JURNAL DENING CANDRA GHULAM AHMAD 072114006 JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA DAN SASTRA DAERAH FAKULTAS BAHASA DAN SENI UNIVERSITAS NEGERI SURABAYA 2013 1 ING

Lebih terperinci

: Galih Prawita :

: Galih Prawita : LAPORAN INDIVIDU PROGRAM PENGALAMAN LAPANGANN (PPL) Periode 1 Juli - 17 September 2014 Lokasi : SMP N 5 Wates Jalan Tambak, Triharjo, Wates, D. I. Yogyakarta Disusun Oleh Nama NIM : Galih Prawita : 11205241054

Lebih terperinci

KISI-KISI PENULISAN SOAL ULANGAN TENGAH SEMESTER

KISI-KISI PENULISAN SOAL ULANGAN TENGAH SEMESTER KISI-KISI PENULISAN SOAL ULANGAN TENGAH SEMESTER Kelas : IX Semester : I Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Tahun Pelajaran : 2013-2014 Standar Kompetensi : 1. Mengapresiasi yang Jumlah soal : (uraian) 2. Mengungkapkan

Lebih terperinci

B. Kompetensi Dasar K I Kompetensi Dasar Indikator Pencapaian Kompetensi

B. Kompetensi Dasar K I Kompetensi Dasar Indikator Pencapaian Kompetensi RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP 1) SatuanPendidikan : SMP Negeri 1 Piyungan Kelas/Semester : VII/1 Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Materi Pokok : Unggah-ungguh basa Alokasi Waktu : 2 x 40 menit A. Kompetensi

Lebih terperinci

1. Menerapkan unggah-ungguh jawa untuk berpamitan. 2. Menerapkan unggah-ungguh jawa untuk menyapa. 3. Menerapkan unggah-ungguh jawa untuk berkenalan.

1. Menerapkan unggah-ungguh jawa untuk berpamitan. 2. Menerapkan unggah-ungguh jawa untuk menyapa. 3. Menerapkan unggah-ungguh jawa untuk berkenalan. RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) SatuanPendidikan : SMP N 4 WATES Kelas/Semester : VII/1 Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Materi Pokok : Unggah-ungguh Alokasi Waktu : 2 X 40 menit (80 menit) A. Kompetensi

Lebih terperinci

BUPATI SEMARANG SAMBUTAN BUPATI SEMARANG PADA ACARA PAMERAN BUKU MURAH KABUPATEN SEMARANG TAHUN 2014 TANGGAL 27 NOVEMBER 2014

BUPATI SEMARANG SAMBUTAN BUPATI SEMARANG PADA ACARA PAMERAN BUKU MURAH KABUPATEN SEMARANG TAHUN 2014 TANGGAL 27 NOVEMBER 2014 1 BUPATI SEMARANG SAMBUTAN BUPATI SEMARANG PADA ACARA PAMERAN BUKU MURAH KABUPATEN SEMARANG TAHUN 2014 TANGGAL 27 NOVEMBER 2014 HUMAS DAN PROTOKOL SETDA KABUPATEN SEMARANG 2 Assalamu alaikum Wr. Wb. Salam

Lebih terperinci

SMPN 1 PANGGUL KELAS IX C JURNAL

SMPN 1 PANGGUL KELAS IX C JURNAL DENING SUMONO ING SMPN 1 PANGGUL KELAS IX C JURNAL DENING: YUSUF WIDHIARSO 082114236 JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA DAN SASTRAA DAERAH FAKULTAS BAHASA DAN SENI UNIVERSITAS NEGERI SURABAYA 2013 1 DENING SUMONO

Lebih terperinci

Pengaruh Medhia Smart Card kanthi Teknik TS-TS tumrap Kawasisan Nulis Pasangan Ca, Ja, Ma, Ba, Ka, Ta, La

Pengaruh Medhia Smart Card kanthi Teknik TS-TS tumrap Kawasisan Nulis Pasangan Ca, Ja, Ma, Ba, Ka, Ta, La PENGARUH MEDHIA SMART CARD KANTHI TEKNIK TS-TS (TWO STAY-TWO STRAY) TUMRAP KAWASISAN NULIS PASANGAN CA, JA, MA, BA LAN KA, TA, LA SISWA KELAS VII SMP NEGERI 5 SIDOARJO TAUN PIWULANGAN 2013-2014 Dwi Yulianti

Lebih terperinci

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) SatuanPendidikan : SMP N 4 WATES Kelas/Semester : VII/1 Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Materi Pokok : Unggah-ungguh Alokasi Waktu : 2 X 40 menit (80 menit) A. Kompetensi

Lebih terperinci

B. Kompetensi Dasar K 1 Kompetensi Dasar Indikator Pencapaian Kompetensi

B. Kompetensi Dasar K 1 Kompetensi Dasar Indikator Pencapaian Kompetensi RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP ) SatuanPendidikan : SMP Negeri Piyungan Kelas/Semester : VII/ Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Materi Pokok : Unggah-ungguh basa Alokasi Waktu : x 0 menit A. Kompetensi

Lebih terperinci

UNIVERSITAS NEGERI SEMARANG

UNIVERSITAS NEGERI SEMARANG STRUKTUR SERAT PARTAWIGENA SKRIPSI Disusun untuk memperoleh gelar Sarjana Sastra oleh Nama : Imam Arief Hidayat NIM : 2151407002 Program Studi : Sastra Jawa Jurusan : Pendidikan Bahasa dan Sastra Jawa

Lebih terperinci

Elipsis Jejer sajrone Ukara Camboran Ing Basa Jawa ELIPSIS JEJER SAJRONE UKARA CAMBORAN ING BASA JAWA. Choirunnisa

Elipsis Jejer sajrone Ukara Camboran Ing Basa Jawa ELIPSIS JEJER SAJRONE UKARA CAMBORAN ING BASA JAWA. Choirunnisa ELIPSIS JEJER SAJRONE UKARA CAMBORAN ING BASA JAWA Choirunnisa Pendidikan Bahasa dan Sastra Daerah FBS Universitas Negeri Surabaya (unsa_run@yahoo.co.id) Drs Sugeng Adipitoyo, M.Si Pendidikan Bahasa dan

Lebih terperinci

Piwulang Agama Sajrone Naskah Kitab Thareq (Kajian Intertekstual) Reni Leiliawati

Piwulang Agama Sajrone Naskah Kitab Thareq (Kajian Intertekstual) Reni Leiliawati Piwulang Agama Sajrone Naskah Kitab Thareq (Kajian Intertekstual) Reni Leiliawati Pendidikan Bahasa Daerah, FBS, UNESA (renileiliawati@ymail.com) Abstrak Naskah minangka salah sawijining wujud kasusastran

Lebih terperinci

ANAFORA GRAMATIKAL DAN LEKSIKAL DALAM NOVEL GARUDA PUTIH KARYA SUPARTO BRATA

ANAFORA GRAMATIKAL DAN LEKSIKAL DALAM NOVEL GARUDA PUTIH KARYA SUPARTO BRATA i ANAFORA GRAMATIKAL DAN LEKSIKAL DALAM NOVEL GARUDA PUTIH KARYA SUPARTO BRATA SKRIPSI untuk memperoleh gelar Sarjana Pendidikan oleh Nama : Nila Haryu Kurniawati NIM : 2102407144 Prodi : Pendidikan Bahasa

Lebih terperinci

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) Nama Sekolah Mata Pelajaran Kelas/Semester Pertemuan Ke Alokasi Waktu Kemampuan berbahasa : SMP N 4 Wates : Bahasa Jawa : VIII/ Gasal : 1 (satu) : 2 x 40 menit :

Lebih terperinci

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN Sekolah Mata Pelajaran Kelas/Semester Alokasi Waktu : SMP N 8 YOGYAKARTA : Bahasa Jawa : IX/1 : 2 X 40 ( 1 pertemuan) A. Standar Kompetensi Mengungkapkan pikiran, pendapat,

Lebih terperinci

SUMBER BELAJAR PENUNJANG PLPG 2017 MATA PELAJARAN/PAKET KEAHLIAN BAHASA JAWA BAB III PANULISAN AKSARA JAWA

SUMBER BELAJAR PENUNJANG PLPG 2017 MATA PELAJARAN/PAKET KEAHLIAN BAHASA JAWA BAB III PANULISAN AKSARA JAWA SUMBER BELAJAR PENUNJANG PLPG 2017 MATA PELAJARAN/PAKET KEAHLIAN BAHASA JAWA BAB III PANULISAN AKSARA JAWA OLEH: DRA. SRI SULISTIANI, M.Pd. DRA. SUWARNI, M.Pd. DRS. SUGENG ADIPITOYO, M.Si. DR. SURANA,

Lebih terperinci

Jawa 3 kanggo. Kelas III. Utama Basa. SD/MI, hal Buku Wasita. pengalaman iki kanthi becik! Instrumen. Semaken crita. Tertulis.

Jawa 3 kanggo. Kelas III. Utama Basa. SD/MI, hal Buku Wasita. pengalaman iki kanthi becik! Instrumen. Semaken crita. Tertulis. SILABUS Nama Sekolah : SD... Mata Pelajaran : Bahasa : III (Tiga) Semester : 1(Gasal) I. Standar Kompetensi Mendengarkan (Nyemak) Mampu mendengarkan dan memahami berbagai wacana lisan tentang cerita teman

Lebih terperinci

Aspek Pragmatik Maksim Kerjasama sajrone Humor ing Medhia Sosial Ketawa.com

Aspek Pragmatik Maksim Kerjasama sajrone Humor ing Medhia Sosial Ketawa.com ASPEK PRAGMATIK MAKSIM KERJASAMA SAJRONE HUMOR ING MEDHIA SOSIAL KETAWA.COM NUR HIDAYATUL FAHRI Jurusan Pendhidhikan Basa lan Sastra Dhaerah Fakultas Basa lan Seni Universitas Negeri Surabaya hidayatfahri2693@gmail.com

Lebih terperinci

PANGREMBAKANE MEDIA ANIMASI GAMBAR ING PASINAON NYEMAK CRITA CEKAK SISWA KELAS VII SMP NEGERI 3 NGANJUK TAUN AJARAN 2012/2013

PANGREMBAKANE MEDIA ANIMASI GAMBAR ING PASINAON NYEMAK CRITA CEKAK SISWA KELAS VII SMP NEGERI 3 NGANJUK TAUN AJARAN 2012/2013 PANGREMBAKANE MEDIA ANIMASI GAMBAR ING PASINAON NYEMAK CRITA CEKAK SISWA KELAS VII SMP NEGERI 3 NGANJUK TAUN AJARAN 2012/2013 DESWYNTA SHINTA NUR FAJARINA PENDIDIKAN BAHASA DAERAH FAKULTAS BAHASA DAN SENI

Lebih terperinci

SILABUS PEMBELAJARAN BAHASA JAWA. Kelas/Semester : VIII/ Semester 1

SILABUS PEMBELAJARAN BAHASA JAWA. Kelas/Semester : VIII/ Semester 1 SILABUS PEMBELAJARAN BAHASA JAWA Nama Sekolah : SMP N 1 Piyungan Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Kelas/Semester : III/ Semester 1 Alokasi Waktu : 34 Jam Kompetensi Inti: 1. Memahami pengetahuan (faktual,

Lebih terperinci

Set Prabot Pawon Adhedhasar Makna Referensial SET PRABOT PAWON ADHEDHASAR MAKNA REFERENSIAL. Andi Susilo

Set Prabot Pawon Adhedhasar Makna Referensial SET PRABOT PAWON ADHEDHASAR MAKNA REFERENSIAL. Andi Susilo SET PRABOT PAWON ADHEDHASAR MAKNA REFERENSIAL Andi Susilo 12020114238 Pendidikan Bahasa dan Sastra Daerah FBS Universitas Negeri Surabaya (Andisusilo1922@gmail.com) Surana Pendidikan Bahasa dan Sastra

Lebih terperinci

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) Nama Sekolah Mata Pelajaran Kelas/Semester Pertemuan Ke Alokasi Waktu Kemampuan berbahasa : SMP N 4 Wates : Bahasa Jawa : VIII/ Gasal : 1 (satu) : 2 x 40 menit :

Lebih terperinci

METODE ANALISIS KOMUNIKASI UNTUK MENGEMBANGKAN PROGRAM KULIAH KOMPREHENSI LISAN

METODE ANALISIS KOMUNIKASI UNTUK MENGEMBANGKAN PROGRAM KULIAH KOMPREHENSI LISAN MENGEMBANGKAN PROGRAM KULIAH METODE ANALISIS KOMUNIKASI UNTUK MENGEMBANGKAN PROGRAM KULIAH KOMPREHENSI LISAN DR. PURWADI, M.HUM PENDIDIKAN BAHASA DAERAH FAKULTAS BAHASA DAN SENI UNIVERSITAS NEGERI YOGYAKARTA

Lebih terperinci

Owah-Owahane Tegese Tembung ing Basa Jawa Adhedhasar Drajate OWAH-OWAHANE TEGESE TEMBUNG ING BASA JAWA ADHEDHASAR DRAJATE

Owah-Owahane Tegese Tembung ing Basa Jawa Adhedhasar Drajate OWAH-OWAHANE TEGESE TEMBUNG ING BASA JAWA ADHEDHASAR DRAJATE Owah-Owahane Tegese Tembung ing Basa Jawa Adhedhasar Drajate OWAH-OWAHANE TEGESE TEMBUNG ING BASA JAWA ADHEDHASAR DRAJATE Fuad Mujahid Jurusan S1 Pendidikan Bahasa dan Sastra Daerah, Fakultas Bahasa dan

Lebih terperinci

Pengembangan Medhia Explosion Box Tumrap Kawasisan Nulis Teks Geguritan

Pengembangan Medhia Explosion Box Tumrap Kawasisan Nulis Teks Geguritan PENGEMBANGAN MEDHIA EXPLOSION BOX TUMRAP KAWASISAN NULIS TEKS GEGURITAN SISWA KLAS VII SMPN 26 SURABAYA TAUN 2017-2018 Niabatul Waladiyah Pendidikan Bahasa dan Sastra Daerah, FBS, Unesa, niabatul123@gmail.com

Lebih terperinci

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) Satuan Pendidikan : SMK N 2 Karanganyar Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Kelas / Semester : X Semua/ 1 (Gasal) Alokasi Waktu : 2 x 45 menit ( pertemuan ke-8) 2 x 45 menit

Lebih terperinci

Wujud, Guna, lan Kalungguhane Rimbag {-e} Wujud, Guna, lan Kalungguhane Rimbag {-e} Ellva Khoiroh Agustina

Wujud, Guna, lan Kalungguhane Rimbag {-e} Wujud, Guna, lan Kalungguhane Rimbag {-e} Ellva Khoiroh Agustina Wujud, Guna, lan Kalungguhane Rimbag {-e} Page 1 Ellva Khoiroh Agustina Pendidikan Bahasa dan Sastra Daerah, FBS, UNESA (ellvaagustin@yahoo.com) Abstrak Panliten ngenani rimbag {-e} wis akeh ditindakake

Lebih terperinci

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) A. Kompetensi Inti 1. Menghargai dan menghayati ajaran agama yang dianutnya

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) A. Kompetensi Inti 1. Menghargai dan menghayati ajaran agama yang dianutnya RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) Satuan Pendidikan Kelas/Semester Mata Pelajaran Materi Pokok Alokasi Waktu : SMP N 4 WATES : VII/ Gasal : Bahasa Jawa : Unggah-ungguh : 80 menit A. Kompetensi Inti

Lebih terperinci

BASA PENYIAR TVRI JAWA TIMUR ING ADICARA CAMPURSARI TAMBANE ATI SKRIPSI. Dening TAUFAN SETYAWAN

BASA PENYIAR TVRI JAWA TIMUR ING ADICARA CAMPURSARI TAMBANE ATI SKRIPSI. Dening TAUFAN SETYAWAN BASA PENYIAR TVRI JAWA TIMUR ING ADICARA CAMPURSARI TAMBANE ATI SKRIPSI Dening TAUFAN SETYAWAN 052114015 UNIVERSITAS NEGERI SURABAYA FAKULTAS BAHASA DAN SENI JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA DAN SASTRA DAERAH

Lebih terperinci

MEMBINA HARMONI SOSIAL MELALUI UNGGAH-UNGGUHING BAHASA JAWA 1

MEMBINA HARMONI SOSIAL MELALUI UNGGAH-UNGGUHING BAHASA JAWA 1 MEMBINA HARMONI SOSIAL MELALUI UNGGAH-UNGGUHING BAHASA JAWA 1 Purwadi Jurusan Pendidikan Bahasa Daerah Fakultas Bahasa dan Seni Universitas Negeri Yogyakarta Email: purwadi@uny.ac.id Abstrak This research

Lebih terperinci

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) A. Kompetensi Inti 1. Menghargai dan menghayati ajaran agama yang dianutnya

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) A. Kompetensi Inti 1. Menghargai dan menghayati ajaran agama yang dianutnya RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) SatuanPendidikan Kelas/Semester Mata Pelajaran Materi Pokok Alokasi Waktu : SMP N 4 WATES : VII/ Gasal : Bahasa Jawa : Unggah-ungguh : 80 menit A. Kompetensi Inti

Lebih terperinci

BENTUK UJARAN BAHASA JAWA TATARAN FONOLOGI ANAK TUNAGRAHITA TINGKAT BERAT SMP LUAR BIASA NEGERI SEMARANG (KAJIAN PSIKOLINGUISTIK)

BENTUK UJARAN BAHASA JAWA TATARAN FONOLOGI ANAK TUNAGRAHITA TINGKAT BERAT SMP LUAR BIASA NEGERI SEMARANG (KAJIAN PSIKOLINGUISTIK) BENTUK UJARAN BAHASA JAWA TATARAN FONOLOGI ANAK TUNAGRAHITA TINGKAT BERAT SMP LUAR BIASA NEGERI SEMARANG (KAJIAN PSIKOLINGUISTIK) SKRIPSI untuk memperoleh gelar Sarjana Pendidikan oleh Nama : Anggun Setyorini

Lebih terperinci

Alenia Kesatuan dan Kepaduan. Sri Hertanti Wulan

Alenia Kesatuan dan Kepaduan. Sri Hertanti Wulan Alenia Kesatuan dan Kepaduan Sri Hertanti Wulan Pengertian Alinea Alinea adalah himpunan dari kalimat-kalimat yang bertalian dalam suatu rangkaian untuk membentuk sebuah gagasan. pembentukan sebuah alinea

Lebih terperinci

Ngundhakake Kawasisan Nulis Ukara Tanduk lan Ukara Tanggap Kanthi Teknik Bursa Kata Siswa Kelas VIII B SMP Negeri 3 Kalidawir Taun Ajaran 2015/ 2016

Ngundhakake Kawasisan Nulis Ukara Tanduk lan Ukara Tanggap Kanthi Teknik Bursa Kata Siswa Kelas VIII B SMP Negeri 3 Kalidawir Taun Ajaran 2015/ 2016 Ngundhakake Kawasisan Nulis Ukara Tanduk lan Ukara Tanggap Kanthi Teknik Bursa Kata Siswa Kelas VIII B SMP Negeri 3 Kalidawir Taun Ajaran 2015/ 2016 Indriani, Dr. Surana, S.S., M.Hum Pendidikan Bahasa

Lebih terperinci

KEEFEKTIFAN MODEL PEMBELAJARAN TEAM ASSISTED INDIVIDUALIZATION

KEEFEKTIFAN MODEL PEMBELAJARAN TEAM ASSISTED INDIVIDUALIZATION KEEFEKTIFAN MODEL PEMBELAJARAN TEAM ASSISTED INDIVIDUALIZATION (TAI) BERBANTUAN MEDIA KOMIK UNTUK PEMBELAJARAN MENULIS DIALOG BAHASA JAWA PADA SISWA KELAS VII SMP N 3 KAJEN SKRIPSI untuk memperoleh gelar

Lebih terperinci

PEPRINCEN SEMANTIS TEMBUNG KRIYA KANG NDUWENI TEGES NGOMONG

PEPRINCEN SEMANTIS TEMBUNG KRIYA KANG NDUWENI TEGES NGOMONG PEPRINCEN SEMANTIS TEMBUNG KRIYA KANG NDUWENI TEGES NGOMONG DWI RESTININGTYAS ADI PUTRI PENDIDIKAN BAHASA DAERAH FAKULTAS BAHASA DAN SENI UNIVERSITAS NEGERI SURABAYA Abstrak Saben tembung iku mesthi nduweni

Lebih terperinci

NGUNDHAKAKE KAWASISAN MACA GEGURITAN KANTHI METODHE PEMODHELAN TUMRAP SISWA KLAS VII SMPN 1 NGRONGGOT TAUN AJARAN 2015/2016

NGUNDHAKAKE KAWASISAN MACA GEGURITAN KANTHI METODHE PEMODHELAN TUMRAP SISWA KLAS VII SMPN 1 NGRONGGOT TAUN AJARAN 2015/2016 NGUNDHAKAKE KAWASISAN MACA GEGURITAN KANTHI METODHE PEMODHELAN TUMRAP SISWA KLAS VII SMPN 1 NGRONGGOT TAUN AJARAN 2015/2016 PURWAKA Lelandhesane Panliten Kawasisan maca minangka salah sijine katrampilan

Lebih terperinci

SKRIPSI. Untuk Memperoleh Gelar Sarjana Pendidikan. Oleh. : Yani Yuliyanti NIM : : Pendidikan Bahasa dan Sastra Jawa

SKRIPSI. Untuk Memperoleh Gelar Sarjana Pendidikan. Oleh. : Yani Yuliyanti NIM : : Pendidikan Bahasa dan Sastra Jawa PENINGKATAN KETERAMPILAN MENULIS MENERUSKAN DIALOG DALAM PEMBELAJARAN MENULIS DIALOG DENGAN TEKNIK BERPASANGAN PADA SISWA KELAS VIID SMP 1 WEDUNG KABUPATEN DEMAK SKRIPSI Untuk Memperoleh Gelar Sarjana

Lebih terperinci

UPAYA NGUNDHAKAKE KAPRIGELAN NGGUNAKAKE BASA KRAMA LUMANTAR NULIS SURAT PRIBADI SISWA KELAS VIIIG SMPN 1 BESUKI TULUNGAGUNG JURNAL SKRIPSI

UPAYA NGUNDHAKAKE KAPRIGELAN NGGUNAKAKE BASA KRAMA LUMANTAR NULIS SURAT PRIBADI SISWA KELAS VIIIG SMPN 1 BESUKI TULUNGAGUNG JURNAL SKRIPSI UPAYA NGUNDHAKAKE KAPRIGELAN NGGUNAKAKE BASA KRAMA LUMANTAR NULIS SURAT PRIBADI SISWA KELAS VIIIG SMPN 1 BESUKI TULUNGAGUNG JURNAL SKRIPSI Nama : Nunuk Dwi Eryanti NIM : 13020114086 UNIVERSITAS NEGERI

Lebih terperinci

METODHE DOLANAN PERAN KANGGO NGUNDHAKAKE KAWASISAN MICARA BASA KRAMA ALUS SISWA KELAS VII-I SMP NEGERI 2 NGANJUK

METODHE DOLANAN PERAN KANGGO NGUNDHAKAKE KAWASISAN MICARA BASA KRAMA ALUS SISWA KELAS VII-I SMP NEGERI 2 NGANJUK Metodhe Dolanan Peran kanggo gundhakake Kawasisan Micara Basa Alus Siswa Kelas VII-I SMP egeri ganjuk METODHE DOLAA PERA KAGGO GUDHAKAKE KAWASISA MICARA BASA KRAMA ALUS SISWA KELAS VII-I SMP EGERI GAJUK

Lebih terperinci

TINDAK TUTUR INFORMATIF SAJRONE KHOTBAH KEBAKTIAN MINGGU ING GREJA KRISTEN JAWI WETAN ING KUTHA SURABAYA. e-jurnal

TINDAK TUTUR INFORMATIF SAJRONE KHOTBAH KEBAKTIAN MINGGU ING GREJA KRISTEN JAWI WETAN ING KUTHA SURABAYA. e-jurnal TINDAK TUTUR INFORMATIF SAJRONE KHOTBAH KEBAKTIAN MINGGU ING GREJA KRISTEN JAWI WETAN ING KUTHA SURABAYA e-jurnal Dening: Purwo Prasetyo Yuwono 092114224 JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA DAERAH FAKULTAS BAHASA

Lebih terperinci

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) A. Kompetensi Inti 1. Menghargai dan menghayati ajaran agama yang dianutnya

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) A. Kompetensi Inti 1. Menghargai dan menghayati ajaran agama yang dianutnya RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) Satuan Pendidikan Kelas/Semester Mata Pelajaran Materi Pokok Alokasi Waktu : SMP N 4 WATES : VII/ Gasal : Bahasa Jawa : Unggah-ungguh : 80 menit A. Kompetensi Inti

Lebih terperinci

PENGEMBANGAN MEDHIA ANIMASI FLASH TUMRAP KAWASISAN NYEMAK CRITA RAKYAT SISWA KELAS VII SMPN 2 WLINGI, BLITAR TAUN 2015/2016

PENGEMBANGAN MEDHIA ANIMASI FLASH TUMRAP KAWASISAN NYEMAK CRITA RAKYAT SISWA KELAS VII SMPN 2 WLINGI, BLITAR TAUN 2015/2016 PENGEMBANGAN MEDHIA ANIMASI FLASH TUMRAP KAWASISAN NYEMAK CRITA RAKYAT SISWA KELAS VII SMPN 2 WLINGI, BLITAR TAUN 2015/2016 Ayu Sri Ambarwati S-1 Pendidikan Bahasa dan Sastra Daerah, Fakultas Bahasa dan

Lebih terperinci

Purwaka Nembang macapat, budaya tradhisional lan kuna sing isih ana nganti saiki. Budaya nembang macapat isih urip ing Kutha Surabaya.

Purwaka Nembang macapat, budaya tradhisional lan kuna sing isih ana nganti saiki. Budaya nembang macapat isih urip ing Kutha Surabaya. Purwaka Nembang macapat, budaya tradhisional lan kuna sing isih ana nganti saiki. Budaya nembang macapat isih urip ing Kutha Surabaya. Nembang macapat ing Kutha Surabaya ana wiwit taun 1980-an nganti saiki,

Lebih terperinci

TINDAK TUTUR TAWA DAGANGAN DENING BAKUL MIDER ING DESA SEMBUNGREJO, KECAMATAN PLUMPANG, KABUPATEN TUBAN

TINDAK TUTUR TAWA DAGANGAN DENING BAKUL MIDER ING DESA SEMBUNGREJO, KECAMATAN PLUMPANG, KABUPATEN TUBAN TINDAK TUTUR TAWA DAGANGAN DENING BAKUL MIDER ING DESA SEMBUNGREJO, KECAMATAN PLUMPANG, KABUPATEN TUBAN UYUM LIBRALIA S1-Pendidikan Bahasa dan Sastra Daerah Fakultas Bahasa dan Seni Universitas Negeri

Lebih terperinci

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) SatuanPendidikan Kelas/Semester Mata Pelajaran Materi Pokok Alokasi Waktu : SMP N 1 Berbah : VII/1 : Bahasa Jawa : Unggah-ungguh dalam kehidupan : 10 x 40 menit A.

Lebih terperinci

TINDAK TUTUR NGABARI ING DESA JURUG, KECAMATAN SOOKO, KABUPATEN PONOROGO

TINDAK TUTUR NGABARI ING DESA JURUG, KECAMATAN SOOKO, KABUPATEN PONOROGO TINDAK TUTUR NGABARI ING DESA JURUG, KECAMATAN SOOKO, KABUPATEN PONOROGO MAR ATUS SHOLIHAH JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA DAERAH FAKULTAS BAHASA DAN SENI UNIVERSITAS NEGERI SURABAYA ABSTRAK Tindak tutur ngabari

Lebih terperinci

KESALAHAN BERBAHASA TATARAN DIKSI IBU-IBU PKK DUSUN KWANGEN KABUPATEN PACITAN

KESALAHAN BERBAHASA TATARAN DIKSI IBU-IBU PKK DUSUN KWANGEN KABUPATEN PACITAN KESALAHAN BERBAHASA TATARAN DIKSI IBU-IBU PKK DUSUN KWANGEN KABUPATEN PACITAN SKRIPSI untuk memperoleh gelar Sarjana Pendidikan Bahasa dan Sastra Jawa oleh Nama : Deny Puspitasari Ningtyas NIM : 2102407147

Lebih terperinci

Tindak Tutur Pamit ing Pasrawungan Masyarakat Desa Macanbang, Kecamatan Gondang, Kabupaten Tulungagung

Tindak Tutur Pamit ing Pasrawungan Masyarakat Desa Macanbang, Kecamatan Gondang, Kabupaten Tulungagung TINDAK TUTUR PAMIT ING PASRAWUNGAN MASYARAKAT DESA MACANBANG, KECAMATAN GONDANG, KABUPATEN TULUNGAGUNG Riska Rahmi Sukmarini, Drs. Surana, M.Hum Pendidikan Bahasa dan Sastra Daerah (Jawa) Fakultas Bahasa

Lebih terperinci

Tembung wigati: tindak tutur ngelem, masyarakat, cara medharake, pananggepe mitratutur, konteks sosial

Tembung wigati: tindak tutur ngelem, masyarakat, cara medharake, pananggepe mitratutur, konteks sosial TINDAK TUTUR NGELEM ING MASYARAKAT DESA MACANBANG, KECAMATAN GONDANG, KABUPATEN TULUNGAGUNG Riski Yulia Wardani, Prof. Dr. Ujang Pairin M Basir, M. Pd Pendidikan Bahasa dan Sastra Daerah (Jawa) Fakultas

Lebih terperinci

SRI HAPSARI PURWANTI

SRI HAPSARI PURWANTI WERNANE BASA SLANG PANJAK ING KECAMATAN NGANJUK KABUPATEN NGANJUK (Tintingan Sosiolinguistik) SKRIPSI Dening: SRI HAPSARI PURWANTI 072114036 UNIVERSITAS NEGERI SURABAYA FAKULTAS BAHASA DAN SENI JURUSAN

Lebih terperinci

ANALISIS TINDAK TUTUR DALAM NOVEL JARING KALAMANGGA KARYA SUPARTO BRATA

ANALISIS TINDAK TUTUR DALAM NOVEL JARING KALAMANGGA KARYA SUPARTO BRATA ANALISIS TINDAK TUTUR DALAM NOVEL JARING KALAMANGGA KARYA SUPARTO BRATA Oleh: Riyana Widya Hapsari program studi pendidikan bahasa dan sastra jawa e-mail: Riyana.hapsari197@yahoo.co.id Abstrak: Penelitian

Lebih terperinci

ABSTRAK. Kata Kunci: Simbol, makna, ajaran, semiotik, Serat Suluk Kaga Kridha Sopana.

ABSTRAK. Kata Kunci: Simbol, makna, ajaran, semiotik, Serat Suluk Kaga Kridha Sopana. ABSTRAK Mustikawati,Yaroh. Menelusuri Makna Serat Suluk Kaga Kridha Sopana karya Raden Sastra Darsana. Skripsi. Program Studi Sastra Jawa. Jurusan Bahasa dan Sastra Jawa, Fakultas Bahasa dan Seni, Universitas

Lebih terperinci

WUJUD LAN JINISE REDHUNDHANSI ING BASA JAWA

WUJUD LAN JINISE REDHUNDHANSI ING BASA JAWA WUJUD LAN JINISE REDHUNDHANSI ING BASA JAWA Widharma Alit Sukma Putra Pendidikan Bahasa dan Sastra Daerah (Jawa) Fakultas Bahasa dan Seni Universitas Negeri Surabaya widharmaputra99@gmail.com Drs. Sugeng

Lebih terperinci

MODEL PEMBELAJARAN KOOPERATIF TIPE STAD KANGGO NGUNDHAKAKE KATRAMPILAN NULIS AKSARA JAWA MAWA PASANGAN (KA,TA, LA)

MODEL PEMBELAJARAN KOOPERATIF TIPE STAD KANGGO NGUNDHAKAKE KATRAMPILAN NULIS AKSARA JAWA MAWA PASANGAN (KA,TA, LA) MODEL PEMBELAJARAN KOOPERATIF TIPE STAD KANGGO NGUNDHAKAKE KATRAMPILAN NULIS AKSARA JAWA MAWA PASANGAN (KA,TA,LA) MODEL PEMBELAJARAN KOOPERATIF TIPE STAD KANGGO NGUNDHAKAKE KATRAMPILAN NULIS AKSARA JAWA

Lebih terperinci

LAPORAN INDIVIDU. KEGIATAN PRAKTIK PENGALAMAN LAPANGAN DI SMP N 3 WONOSARI Disusun sebagai Pertanggungjawaban Pelaksanaan

LAPORAN INDIVIDU. KEGIATAN PRAKTIK PENGALAMAN LAPANGAN DI SMP N 3 WONOSARI Disusun sebagai Pertanggungjawaban Pelaksanaan LAPORAN INDIVIDU KEGIATAN PRAKTIK PENGALAMAN LAPANGAN DI SMP N 3 WONOSARI Disusun sebagai Pertanggungjawaban Pelaksanaan Praktik Pengalaman Lapangan (PPL) Tahun Akademik 2016/2017 Disusun oleh: Ndaru Kartika

Lebih terperinci

FENOMENA TINGKAT TUTUR DALAM BAHASA JAWA AKIBAT TINGKAT SOSIAL MASYARAKAT

FENOMENA TINGKAT TUTUR DALAM BAHASA JAWA AKIBAT TINGKAT SOSIAL MASYARAKAT FENOMENA TINGKAT TUTUR DALAM BAHASA JAWA AKIBAT TINGKAT SOSIAL MASYARAKAT Bayu Indrayanto, Kinasih Yuliastuti* Abstrak : Masyarakat Jawa menggunakan bahasa Jawa harus mengenal unggah - ungguh, akan tetapi

Lebih terperinci

PENGEMBANGAN MEDIA KARTU SITUASI DALAM PEMBELAJARAN BERBICARA UNTUK SISWA KELAS VII SMP

PENGEMBANGAN MEDIA KARTU SITUASI DALAM PEMBELAJARAN BERBICARA UNTUK SISWA KELAS VII SMP PENGEMBANGAN MEDIA KARTU SITUASI DALAM PEMBELAJARAN BERBICARA UNTUK SISWA KELAS VII SMP SKRIPSI Untuk Memperoleh Gelar Sarjana Pendidikan Oleh: Nama : Yuni Hapsari NIM : 2601411143 Program Studi : Pendidikan

Lebih terperinci

Analisis Kesalahan Kebahasaan pada Lembar Kerja Siswa Kuncaraning Widya Bagelen Kelas X SMA Kabupaten Purworejo

Analisis Kesalahan Kebahasaan pada Lembar Kerja Siswa Kuncaraning Widya Bagelen Kelas X SMA Kabupaten Purworejo Analisis Kesalahan Kebahasaan pada Lembar Kerja Siswa Kuncaraning Widya Bagelen Kelas X SMA Kabupaten Purworejo Oleh: Mahasih Hesti Rochayati Program Studi Pendidikan Bahasa dan Sastra Jawa mahesti0509@gmail.com

Lebih terperinci

Dayane Media Audiovisual Slide Bersuara Tumrap Undhaking Kawasisan Ngapresiasi Crita Rakyat Siswa Kelas VIII SMP N 4 Ngawi Taun Ajaran

Dayane Media Audiovisual Slide Bersuara Tumrap Undhaking Kawasisan Ngapresiasi Crita Rakyat Siswa Kelas VIII SMP N 4 Ngawi Taun Ajaran DAYANE MEDIA AUDIOVISUAL SLIDE BERSUARA TUMRAP UNDHAKING KAWASISAN NGAPRESIASI CRITA RAKYAT SISWA KELAS VIII SMP N 4 NGAWI TAUN AJARAN 2012-2013 Erlasari Septia Gerbiana Pendidikan Bahasa Daerah, FBS,

Lebih terperinci

Etika dan Penggunaan Unggah-ungguh Bahasa Jawa dalam Roman Nona Sekretaris karya Suparto Brata dan Skenario Pembelajarannya di SMA Kelas X

Etika dan Penggunaan Unggah-ungguh Bahasa Jawa dalam Roman Nona Sekretaris karya Suparto Brata dan Skenario Pembelajarannya di SMA Kelas X Etika dan Penggunaan Unggah-ungguh Bahasa Jawa dalam Roman Nona Sekretaris karya Suparto Brata dan Skenario Pembelajarannya di SMA Kelas X Oleh: Hana Pebri Ristiadi Program Studi Pendidikan Bahasa dan

Lebih terperinci

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) A. Kompetensi Inti 1. Menghargai dan menghayati ajaran agama yang dianutnya

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) A. Kompetensi Inti 1. Menghargai dan menghayati ajaran agama yang dianutnya RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) Satuan Pendidikan Kelas/Semester Mata Pelajaran Materi Pokok Alokasi Waktu : SMP N 4 WATES : VII/ Gasal : Bahasa Jawa : Unggah-ungguh : 80 menit A. Kompetensi Inti

Lebih terperinci

Tindak Tutur Janji ing Dhusun Krajan, Desa Ampel, Kecamatan Wuluhan, Kabupaten Jember

Tindak Tutur Janji ing Dhusun Krajan, Desa Ampel, Kecamatan Wuluhan, Kabupaten Jember TINDAK TUTUR JANJI ING DHUSUN KRAJAN, DESA AMPEL, KECAMATAN WULUHAN, KABUPATEN JEMBER Nino Gusdyan Pradana, Drs. Surana, M.Hum. Pendidikan Bahasa dan Sastra Daerah (Jawa) Fakultas Bahasa dan Seni Universitas

Lebih terperinci

BAB II PEMBAHASAN. Dalam pembahasan ini akan dipaparkan mengenai penanda kohesi (baik

BAB II PEMBAHASAN. Dalam pembahasan ini akan dipaparkan mengenai penanda kohesi (baik BAB II PEMBAHASAN Dalam pembahasan ini akan dipaparkan mengenai penanda kohesi (baik itu gramatikal maupun leksikal) dan penanda koherensi dalam wacana Antologi Cerkak Puber Kedua karya Ary Nurdiana. Untuk

Lebih terperinci

IDENTIFIKASI KETIDAKTEPATAN PENGGUNAAN UNGGAH-UNGGUH BAHASA JAWA MAHASISWA PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BAHASA JAWA

IDENTIFIKASI KETIDAKTEPATAN PENGGUNAAN UNGGAH-UNGGUH BAHASA JAWA MAHASISWA PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BAHASA JAWA IDENTIFIKASI KETIDAKTEPATAN PENGGUNAAN UNGGAH-UNGGUH BAHASA JAWA MAHASISWA PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BAHASA JAWA oleh Sutrisna Wibawa FBS Universitas Negeri Yogyakarta Abstrak Penelitian ini bertujuan untuk

Lebih terperinci

E-Journal/Bharada/Pendidikan Bahasa Daerah (Jawa)/Fakultas Bahasa dan Seni/Universitas Negeri Surabaya

E-Journal/Bharada/Pendidikan Bahasa Daerah (Jawa)/Fakultas Bahasa dan Seni/Universitas Negeri Surabaya TINDAK TUTUR NAMPIK BASA JAWA ING DESA RINGINPITU KEC. KEDUNGWARU KAB. TULUNGAGUNG Dhimas Wahyu Suryo Utomo Pendidikan Bahasa Daerah (Jawa), Fakultas Bahasa dan Seni, Universitas Negeri Surabaya, (dhimaswahyusuryoutomo@yahoo.co.id)

Lebih terperinci

Konjungsi dalam Novel Daradasih Karya Sudibjo Z. Hadisutjipto

Konjungsi dalam Novel Daradasih Karya Sudibjo Z. Hadisutjipto Konjungsi dalam Novel Daradasih Karya Sudibjo Z. Hadisutjipto Oleh: Eti Purwasih Program Studi Pendidikan Bahasa dan Sastra Jawa Etipurwasih767@yahoo.com Abstrak: Penelitian ini bertujuan: (1) mendeskripsikan

Lebih terperinci

TINDAK TUTUR ATUR PANUWUN ING DESA DERMOSARI, KECAMATAN TUGU, KABUPATEN TRENGGALEK

TINDAK TUTUR ATUR PANUWUN ING DESA DERMOSARI, KECAMATAN TUGU, KABUPATEN TRENGGALEK Tindak Tutur Atur Panuwun ing Desa Dermosari, Kecamatan Tugu, Kabupaten Trenggalek TINDAK TUTUR ATUR PANUWUN ING DESA DERMOSARI, KECAMATAN TUGU, KABUPATEN TRENGGALEK Danang Wijoyanto, Drs. Sugeng Adipitoyo,

Lebih terperinci