i
2
Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Agust Sep Okt Nop Des Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Agust Sep Okt Nop Des Jan Feb Mar Apr Indeks 250 200 150 100 50 0 Indeks SPE Growth mtm (%) Growth yoy (%) persen % 80 70 60 50 40 30 20 10 0-10 -20 % 2012 2013 2014 3
4
6% 6% 1% 5% 6% 6% 70% EROPA R.R.C INDIA JEPANG AS MALAYSIA Others
persen % 330 280 230 180 130 80 30-20 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I -70 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Consumption Goods Intermediate Goods Capital Goods 14.07% 8.71% 31% 22% 6% 77.22% 10% 8% 8% 15% Consumption Goods Capital Goods Intermediate Goods R.R.C INDIA MALAYSIA EROPA AS AUSTRALIA Others
indeks % 14 SKDU PDRB persen % 7% 6% 9 5% 4 4% -1-6 -11 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2010 2011 2012 2013 2014 3% 2% 1% 0%
indeks % 10 SKDU PDRB persen % 7% 6% 5 5% 0-5 -10 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2010 2011 2012 2013 2014 4% 3% 2% 1% 0% 8
indeks % persen % SKDU PDRB 8 9% 8% 6 7% 4 6% 5% 2 4% 0 3% I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2% -2 2010 2011 2012 2013 2014 1% -4 0%
50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 I II III IV I II III IV I II III IV I 2011 2012 2013 2014 25% 20% 15% 10% 5% 0% -5% -10% -15% -20% Occupancy Rate Growth (%) miliar Rp 3,500 3,000 2,500 2,000 1,500 1,000 500 Keuangan, Persewaan & Jasa Perusahaan (nominal) Grwth. Keuangan, Persewaan & Jasa Perusahaan (%) PDRB persen % 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Tw I Tw II Tw III Tw IV Tw I Tw II Tw III Tw IV Tw I Tw II Tw III Tw IV Tw I 0 2011 2012 2013 2014
10 Hasil Survei Harga Properti dan Residensial yang dilakukan oleh KPw BI Wilayah IX
(%) 12 10 8 6 Medan Sumut Nasional % 10 9 8 7 6 5 6.43 8.88 5.91 7.69 7.69 Nas 7,32 4 4 2 3 2 0 Jan Feb Mar April Mei Juni Juli Agst Sept Okt Nov Des Jan Feb Mar April Mei Juni Juli Agst Sept Okt Nov Des Jan Feb Mar 2012 2013 2014 1 0 Padang Sidempuan Pematang Siantar Sibolga Medan Sumut
Kelompok 2012 2013 2014 I II III IV I II III IV I Bahan Makanan 1.60 7.44-0.31 1.92 9.69 10.07 12.27 13.18 5.11 Makanan Jadi, Minuman, Rokok & Tembakau 3.84 6.00 4.72 4.88 5.62 5.36 6.10 6.25 5.93 Perumahan, Air, Listrik, Gas & Bhn Bakar 3.34 3.29 3.32 3.33 4.19 5.36 7.90 8.26 7.13 Sandang 13.78 10.74 6.98 5.63 2.54-1.05 3.71 2.47 8.00 Kesehatan 4.09 4.09 2.54 2.68 2.32 2.30 1.77 2.12 1.68 Pendidikan, Rekreasi & Olahraga 4.20 4.57 4.36 3.28 4.81 6.51 7.79 7.93 4.60 Transpor, Komunikasi & Jasa Keuangan 3.83 3.50 3.38 6.79 4.69 8.76 15.69 19.06 21.58 Umum 3.86 5.52 2.91 3.86 5.82 6.62 9.35 10.18 7.69
% 8 7.33 6 6.03 4 3.18 2 2.82 1.85 1.03 0 0.35-0.27-0.73 I II III -0.01 IV I II III IV I II III IV -1.62-1.31 I -2-2.76 2011 2012 2013 2014-4 Sumber : BPS, diolah % 16 14 12 10 8 6 4 2 0-2 -4 13.18 13.73 9.69 12.27 10.54 10.07 7.44 4.65 5.11 1.14 1.6 1.92-0.31 I II III IV I II III IV I II III IV I 2011 2012 2013 2014 Sumber : BPS, diolah Rp Cabe Merah Besar - Segar Cabe Merah Keriting - Segar Cabe Rawit Hijau Bawang Merah 90,000 Tomat Sayur 80,000 70,000 60,000 50,000 40,000 30,000 20,000 10,000 0 I II III IV I II III IV V I II III IV I II III IV I II III IV Nov Des Jan Feb Mar Ribu Rp 13,000 12,000 11,000 10,000 9,000 8,000 7,000 Beras Kualitas Medium II (IR 64 II) Beras Kualitas Medium I (IR 64 I) Beras Kualitas murah I (Ramos) Ribu Rp Beras Kualitas murah II (Kuku Balam) 9,600 9,500 9,400 9,300 9,200 9,100 9,000 8,900 8,800 8,700 8,600 I II III IV I II III IV I II III IV Jan Feb Mar
3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0-0.5 2.59 2.38 1.43 0.60 1.14 0.50 2.34 1.31 1.85 0.83 0.48 0.61 I II III IV0.00 I II III IV I II III IV I % 7 6 5 4 3 2 1 0 5.98 4.1 5.3 4.7 3.84 6.0 4.88 4.72 5.62 5.36 6.10 6.25 5.93 2011 2012 2013 2014 I II III IV I II III IV I II III IV I Sumber: BPS, diolah 2011 2012 2013 2014 Sumber : BPS, diolah
12 % 4 3 3 2 2 1 1 0 3.20 2.10 1.51 0.88 1.02 0.74 0.67 0.97 0.78 0.88 1.22 0.01 I II III IV I II III IV I II III IV I 0.46 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 % 6.64 7.5 5.51 3.56 3.34 3.29 3.32 4.19 5.36 3.33 7.90 8.26 I II III IV I II III IV I II III IV I 7.13 Sumber : BPS, diolah 2011 2012 2013 2014 Sumber : BPS, Sumut 2011 2012 2013 2014
Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Agust Sep Okt Nop Des Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Agust Sep Okt Nop Des Jan Feb Mar* Apr** % 10.0 8.0 6.0 4.0 2.0 0.0-2.0-4.0 6.45 7.79 2.84 2.30 2.14 1.00 0.85-0.41 0.02-0.43-0.20 I II III IV I II III IV I -0.85 II III IV I -6.0 Sumber : BPS, diolah 2011 2012 2013 2014-3.92 16 % 14 12.87 13.78 12 10 10.95 8.43 10.74 8 7.23 6.98 6 3.71 8.00 4 5.63 2.54 2 2.47 0-2 I II III IV I II III IV I -1.05 II III IV I 2011 2012 2013 2014 Sumber : BPS, Sumut ribu Rp 505,000 500,000 495,000 490,000 485,000 480,000 475,000 470,000 465,000 460,000 455,000 I II III IV I II III IV I II III IV indeks Indeks Kelompok Sandang G. Indeks Sandang (mtm) G. Indeks Sandang (yoy) 250 200 150 100 50 0 persen % 120 100 80 60 40 20 0-20 -40-60 Jan Feb Mar Emas Perhiasan 22 Karat 2014 Emas Perhiasan 24 Karat 2012 2013 2014
3.5% 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 3.30 2.39 2.34 0.63 0.64 0.87 0.50 0.63 0.3 0.85 0.61 0.35 0.00 I II III IV I II III IV I II III IV I % 8 7 6 5 4 3 2 1 0 4.25 6.95 4.63 6.84 4.09 4.09 2.68 1.77 2.32 2.54 2.30 2.12 1.68 I II III IV I II III IV I II III IV I Sumber : BPS, diolah 2011 2012 2013 2014 Sumber : BPS, Sumut 2011 2012 2013 2014 4% 4 3 3 2 2 1 1 0-1 3.66 2.63 2.42 2.06 1.79 1.12 0.58 0.01 0.17 0.09 0.22-0.18 I II III IV I II III IV I II III IV % 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 7.79 6.51 7.93 4.76 4.57 4.81 4.2 4.36 4.60 3.83 2.35 3.28 2.15 I II III IV I II III IV I II III IV I 2011 2012 2013 Sumber : BPS, diolah Sumber : BPS, Sumut 2011 2012 2013 2014
% 12 10 9.55 8 6 4 4.61 4.37 2 0.31 3.11 2.99 1.54 1.03 1.41 0.70 0-0.02-0.46 0.21 I II III IV I II III IV I II III IV I -2 2011 2012 2013 2014 Sumber : BPS, diolah % 25 21.58 20 15.69 19.06 15 10 8.76 0.98 3.83 6.79 5 1.52 2.41 3.5 4.69 3.38 2.57 0 I II III IV I II III IV I II III IV I 2011 2012 2013 2014 Sumber : BPS, Sumut No. Kota 2012 2013 2013 I II III IV I II III IV I 1 Medan 3.75 5.20 2.47 3.79 5.78 5.20 9.51 10.10 7.69 2 Pematang Siantar 4.67 7.11 5.26 4.73 6.68 7.11 9.44 7.83 8.88 3 Padangsidempuan 4.12 6.50 3.90 3.54 4.29 6.50 7.47 12.02 6.43 4 Sibolga 3.74 7.12 4.91 3.30 6.26 7.12 8.11 10.08 5.91 Gabungan 3.86 5.52 2.91 3.86 5.82 6.62 9.35 10.18 7.69 Sumber : BPS, diolah
No. Kelompok Kota Medan Padangsidempuan Pematangsiantar Sibolga Gabungan 1 BAHAN MAKANAN 4.92 4.78 6.64 5.92 5.11 2 MAKANAN JADI,MINUMAN,ROKOK & TEMBAKAU 5.15 6.70 11.70 7.30 5.93 3 PERUMAHAN, AIR, LISTRIK, GAS & BHN BAKAR 7.15 6.28 8.81 2.96 7.13 4 SANDANG 4.71 5.90 3.75 5.41 8.00 5 KESEHATAN 4.15 3.25 4.43 5.51 1.68 6 PENDIDIKAN, REKREASI DAN OLAHRAGA 8.98 5.13 3.58 0.51 4.60 7 TRANSPOR, KOMUNIKASI & JASA KEUANGAN 15.13 10.90 17.26 11.29 21.58 UMUM 7.69 6.43 8.88 5.91 7.69 % (yoy) 25.00 Umum Core Volatile Foods Administered Price 20.00 15.00 10.00 5.00 0.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3-5.00 2011 2012 2013
4,0 3,5 3,0 persen % Produksi Sumut(Juta Ton) Growth Produksi yoy (%) EL Nino Kuat EL Nino Lemah EL Nino lemah persen % 10 5 2,5 0 2,0 1,5-5 1,0 0,5-10 0,0-15 Sumber Badan Pusat Statistik
14 15 14
Sumber: LBU (diolah) Sumber: LBU (diolah)
Kredit Modal Kerja Kredit Investasi Kredit Konsumsi Triliun Rp 80 70 60 50 40 30 20 10 0 I II III IV I II III IV I II III IV I 2011 2012 2013 2014
Triliun Rp) 160 140 120 100 80 60 40 20 0 TW I TW II TW III TW IV TW I TW II TW III TW IV TW I TW II TW III TW IV TW I NPL (%) 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 4,00% 3,50% 3,00% 2,50% 2,00% 1,50% 1,00% 0,50% 0,00% TW I TW II TW III TW IV TW I TW II TW III TW IV TW I TW II TW III TW IV TW I 2011 2012 2013 2014 Kredit Total Kredit ke Korporasi Growth Kredit korporasi (yoy) 2011 2012 2013 2014 NPL Bank Umum di Sumut NPL Kredit kekorporasi
NPL (%) 6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% TW I TW II Kredit ke PHR TW III Kredit ke Pertanian NPL Kredit PHR TW IV TW I TW II TW III TW IV TW I TW II TW III TW IV TW I 2011 2012 2013 2014 Triliun Rp Kredit ke Industri Pengolahan NPL Kredit Pertanian 40 35 30 25 20 15 10 5 0 NPL Kredit Industri Pengolahan NPL (%) 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% TW I TW II TW III TW TW I TW TW IV II III TW TW I TW TW IV II III Triliun Rp 6 TW TW I IV 2011 2012 2013 2014 NPL Nominal Kredit Total Kredit Konstruksi-RHS NPL Nominal Kredit Konstruksi NPL Kredit sektor Konstruksi-LHS 5 4 3 2 1 0
Sumber: Kemenko (diolah)
16
Triliun Rp 40 35 30 25 20 15 10 5 0 TW I TW II TW III TW IV TW I TW II TW III TW IV TW I TW II TW III TW IV growth yoy 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% TW I 2011 2012 2013 2014 Kredit Rumah tangga Growth Kredit Rumat tangga (yoy) Triliun Rp. yoy (%) 14 Kredit KPR Kredit KKB growth yoy KPR growth yoy KKB LTV 2013 80% 12 LTV 2012 70% 60% 10 8 6 4 2 0 TW I TW II TW III TW IV TW I TW II TW III TW IV TW I TW II TW III TW IV TW I 2011 2012 2013 2014 50% 40% 30% 20% 10% 0% -10% -20% -30% 4,00% 3,50% NPL ke RT Total NPL KPR NPL KKB 3,00% 2,50% 2,00% 1,50% 1,00% 0,50% 0,00% TW I TW II TW III TW IV TW I TW II TW III TW IV TW I TW II TW III TW IV TW I 2011 2012 2013 2014
Miliar Rp 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 TIPE 21 TIPE 22-70 TIPE DIATAS 70 RUKO & RUKAN TW I TW II TW III TW IV TW I TW II TW III TW IV TW I TW II TW III TW IV TW I 2011 2012 2013 2014 LTV 2012 LTV 2013
12,00% 10,00% 8,00% SBT KPR Tipe s.d 21 NPL KPR Tipe s.d 21 Inflasi Sumut (yoy) LTV 2012 LTV 2013 5,00% 4,50% 4,00% 3,50% 3,00% NPL KPR Tipe 22 s.d 70 NPL KPR Tipe diatas 70 NPL Ruko dan Rukan LTV 2012 LTV 2013 6,00% 2,50% 4,00% 2,00% 1,50% 2,00% 1,00% 0,50% 0,00% TW I TW II TW III TW IV TW I TW II TW III TW IV TW I TW II TW III TW IV TW I 2011 2012 2013 2014 0,00% TW I TW II TW III TW IV TW I TW II TW III TW IV TW I TW II TW III TW IV TW I 2011 2012 2013 2014
Tabel 4. 1
Sumber: Biro Keuangan Pemerintah Provinsi Sumatera Utara, diolah
Tw I Tw II Tw III Tw IV Tw I Tw II Tw III Tw IV Tw I Tw II Tw III Tw IV Tw I Triliun Rp 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0-0,2-0,4-0,6 2013 2014 Surplus/Defisit APBD Real.Surplus/Defisit Tw I Sumber: Biro Keuangan Pemerintah Provinsi Sumatera Utara-diolah 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 - Rek.Pemda Sumut Growth qtq (%) Growth yoy (%) 250% 200% 150% 100% 50% 0% -50% -100% 2011 2012 2013 2014
Indeks 120 100 80 60 40 20 0 Ketersediaan lapangan kerja saat ini
60 50 40 30 20 10 0 Februari 2013 (%) Februari 2014 (%) 48,63 48,05 18,45 14,07 12,21 6,64 18,81 6,28 14,84 12,02 Pertanian Industri Perdagangan Jasa Lainnya
Status Pekerjaan Utama 2011 2012 2013 2014 Feb (%) Agt (%) Feb (%) Agt (%) Feb (%) Agt (%) Feb (%) 1 Berusaha Sendiri 14,96 18,2 15,81 16,03 15,59 15,76 17,17 2 Berusaha dibantu buruh tidak tetap/buruh tidak dibayar 21,57 17,02 19,98 16,61 18,95 15,46 19,56 3 Berusaha dibantu buruh tetap/buruh dibayar 3,61 3,41 3,34 3,61 3,68 3,44 3,26 4 Buruh/Karyawan/Pegawai 29,3 35,09 30,67 36,49 32,84 36,45 30,51 5 Pekerja Bebas 5,79 8,27 6,13 8,24 6,3 7,60 6,5 6 Pekerja Keluarga 24,77 18,00 24,06 19,02 22,63 21,28 23,00 Jumlah 100 100 100 100 100 100 100
Grafik 5. 7 Negara Tujuan Ekspor Utama Sumatera Utara ke ASEAN Grafik 5. 8 Komoditas Utama Ekspor Sumatera Utara ke ASEAN
Grafik 5. 9 Nilai dan Volume Ekspor dan Impor Sumatera Utara ke dan dari ASEAN Grafik 5. 10 Pertumbuhan Harga Komoditas CPO dan Karet Grafik 5. 11 Perkembangan Investasi di Sumatera Utara
Grafik 5. 12 Tingkat Paritisipasi Angkatan Kerja dan Tingkat Pengangguran Terbuka Sumatera Utara Grafik 5. 13 Tingkat Pendidikan Penduduk Sumatera Utara
PESIMIS OPTIMIS 180 160 140 IEK Ekspektasi penghasilan 6 bulan yad Ketersediaan lapangan kerja 6 bulan yad Kondisi ekonomi 6 bulan yad indeks % 140 Indeks Kondisi Ekonomi Indeks Keyakinan Konsumen Indeks Ekspektasi Konsumen Grs Batas 120 100 80 60 40 20 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 130 120 110 100 90 80 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 2011 2012 2013 2014
±