2.0 PENYATAAN MASALAH

Transkripsi

1 Kementerian Pelajaran Malaysia. Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar Pendidikan. Kajian Penilaian Keperluan Penggunaan Buku Kerja Dalam Proses Pengajaran Dan Pembelajaran Murid Tahap II Di Sekolah Rendah. Kuala Lumpur: BPPDP, LATAR BELAKANG 1.1 Buku kerja merupakan salah satu bahan tambahan bagi membantu guru dalam proses pengajaran dan pembelajaran (P&P). Penggunaan buku kerja dianggap penting kerana penggunaannya dapat meningkatkan kefahaman murid keatas topik yang dipelajari. Murid Tahap II tidak dibekalkan dengan Buku Latihan Aktiviti seperti yang disediakan oleh Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) untuk murid Tahap I. Oleh itu guru Tahap II telah meminta murid untuk membeli buku kerja yang banyak terdapat di pasaran. Pada lazimnya buku kerja digunakan oleh murid bagi mengulang kaji,menjawab soalan latihan tambahan atau untuk aktiviti kelas tambahan. Terdapat sebahagian besar guru yang terlalu bergantung kepada penggunaan buku kerja sehingga meminta murid membeli buku kerja bagi semua mata pelajaran dan bilangan buku kerja juga tambahan. Timbul rungutan daripada ibu bapa terutama dari golongan berpendapatan rendah tentang penggunaan buku kerja yang tidak terkawal. 1.2 Sehubungan dengan itu, pihak Kementerian Pelajaran Malaysia(KPM) mengeluarkan beberapa garis panduan penggunaan buku kerja dan yang terkini ialah Surat Pekeliling Ikhtisas Bil:1/2000 bertarikh 3 Februari 2000 bertajuk Penggunaan Buku Kerja Di Sekolah Rendah. Pekeliling ini menjelaskan tentang kebenaran penggunaan satu buku kerja bagi mata pelajaran Bahasa Melayu, Bahasa Inggeris, Matematik dan Sains di semua jenis sekolah rendah membenarkan penggunaan satu buku kerja bagi mata pelajaran Bahasa Cina dan Bahasa Tamil masing-masing Di SJKC dan SJKT. Tinjauan awal mendapati adanya penggunaan lebih dari satu buku kerja bagi mata pelajaran UPSR. Keadaan ini mendorong penyelidik menjalankan kajian dengan menyeluruh bagi melihat sejauh manakah penggunaan buku kerja dapat diterima dan memberi manfaat kepada murid dan guru. 2.0 PENYATAAN MASALAH 2.1 Penggunaan buku kerja diharap dapat meningkatkan pencapaian akademik murid. Golongan ibu bapa pula dapat memastikan yang anak-anak mereka tidak membuang masa tetapi dapat memanfaatkanya dengan membuat latihan tambahan yang boleh diperoleh dari buku kerja. Walaupun segelintir ibu bapa mampu dan bersedia untuk membelikan buku kerja, terdapat anak mereka tidak memanfaatkan buku kerja sepenuhnya. Keadaan Ini disebabkan anak-anak tersebut tidak berkemampuan untuk menyelesaikan atau menyiapkan latihan yang diberikan oleh kerana latihan terlalu sukar dan tidak bersesuaian dengan pencapaian mereka. 2.2 Sebahagian kecil guru pula melihat adanya ruang bagi memanfaatkan kebanjiraan buku kerja yang terdapat di pasaran. Sekurang-kurangnya buku kerja tersebut dapat memudahkan mereka untuk menyediakan soalan dan latihan tambahan berdasar topik dalam sukatan pelajaran untuk diberikan kepada murid. Atas semangat dan komitmen guru untuk meningkatkan prestasi UPSR di sekolah masing-masing, guru berkenaan pastinya menggunakan buku kerja sepenuhnya bagi mencapai objektif tersebut. Terdapat juga guru yang tidak menggunakan sepenuhnya buku kerja dan seterusnya tidak dapat mencapai objektif penggunaan buku kerja yang telah dibeli oleh murid berkenaan. Ini menambahkan lagi rungutan dari ibu bapa, terutamanya yang menghadapi masalah kesempitan kewangan untuk membeli buku kerja berkenaan. 2.3 Bagi murid yang berpencapaian tinggi pula, kesempatan ini digunakan untuk mengukuh dan memperkasa tahap kefahaman dan penguasaan sesuatu topik melalui latihan tambahan daripada buku kerja. Walaupun KPM telah memberi kebenaran pihak sekolah menggunakan satu buku kerja bagi mata pelajaran tertentu di semua sekolah rendah, namun begitu maklumat yang diperoleh dari sekolah yang ditinjau, menunjukkan terdapatnya penggunaan lebih dari satu buku kerja bagi mata pelajaran UPSR dalam

2 proses P&P. Bagi mata pelajaran Pendidikan Islam, KPM tidak mengarahkan guru menggunakan buku kerja bagi Tahap II, namun terdapat sekolah yang menyuruh murid membeli buku kerja bagi mata pelajaran tersebut. Ini jelas menunjukkan bahawa terdapat pihak sekolah yang tidak mematuhi arahan yang telah ditetapkan oleh KPM. 2.4 Terdapat pertentangan antara arahan dan amalan yang berlaku dalam proses P&P di sekolah. Ini menunjukkan terdapatnya perbezaan dari segi keperluan dalam penggunaan buku kerja. Dengan ini, perlu dilakukan analisis dari segi kewujudan keperluan penggunaan buku kerja, untuk memastikan semua pihak yang berkepentingan dapat mencapai dan memenuhi objektif penggunaan buku kerja bagi mengelakkan pertentangan antara dasar dan pelaksanaannya. 3.0 OBJEKTIF KAJIAN Kajian ini adalah untuk mengetahui tahap keperluan penggunaan buku kerja dalam proses P&P bagi murid Tahap II di sekolah rendah. Secara lebih khusus kajian ini adalah untuk mengetahui kepatuhan dan pelaksanaan pihak sekolah ke atas surat pekeliling KPM, berkaitan buku kerja yang digunakan dan yang diperlukan, menilai persepsi guru besar, guru mata pelajaran, ibu bapa/penjaga dan murid Tahap II berkaitan penggunaan buku kerja serta mendapatkan pandangan serta cadangan mengenai penggunaan buku kerja. 4.0 SOALAN KAJIAN 4.1 Sejauh mana pihak sekolah mematuhi dan melaksanakan arahan Surat Pekeliling Ikhtisas KPM tentang penggunaan buku kerja bagi murid Tahap II di sekolah rendah? 4.2 Sejauh manakah tahap kekerapan buku kerja semasa proses P&P dalam bilik darjah? 4.3 Berapa buah buku kerja yang digunakan oleh guru dan murid dalam proses P&P tahap II bagi mata pelajaran UPSR? 4.4 Berapa buah buku kerja yang diperlukan oleh guru dan murid dalam proses P&P Tahap II bagi mata pelajaran UPSR? 4.5 Sejauh mana tahap keperluan buku kerja dalam proses P&P Tahap II bagi mata pelajaran UPSR? 4.6 Bila dan di mana buku kerja digunakan oleh guru dan murid dari perspektif guru besar, guru mata pelajaran dan murid? 4.7 Sejauh mana pihak sekolah, guru dan ibu bapa bersetuju ke atas penggunaan buku kerja? 4.8 Apakah masalah yang dihadapi oleh pihak sekolah, guru mata pelajaran dan ibu bapa terhadap penggunaan buku kerja? 4.9 Apakah pandangan dan cadangan yang disyorkan oleh pihak sekolah, guru mata pelajaran dan ibu bapa terhadap penggunaan buku kerja? 5.0 METODOLOGI 5.1 Kajian dijalankan dengan menggunakan gabungan kaedah kuantitatif dan kualitatif. Kaedah kuantitatif dilakukan dengan cara menghantar soal selidik kepada 504 buah sekolah tidak termasuk Sekolah Kurang Murid. Sekolah ini dipilih secarak rawak berstrata berdasarkan jenis sekolah dan lokasi (bandar dan luar bandar). Soal selidik ditadbirkan kepada 374 orang pentadbir sekolah 1116 orang guru, 1107 orang murid dan 1113 orang ibu bapa/penjaga. 5.2 Bagi kajian kualitatif, enam buah sekolah dari setiap zon (Utara, Tengah, Selatan dan Timur) dilawati melalui kajian lapangan. Semakan dokumen juga dilakukan di sekolah tersebut untuk mendapatkan maklumat tambahan yang dapat menyokong data kuantitatif. Jumlah sekolah yang dilawati ialah 24 buah dan jumlah responden ialah 240

3 orang. Responden bagi kajian lapangan terdiri daripada 24 orang pentadbir sekolah, 72 orang guru mata pelajaran UPSR dan 144 orang murid Tahap II. 6.0 DAPATAN KAJIAN 6.1 Kepatuhan Kepada Pekeliling Ikhtisas Kajian ini mendapati 91 peratus daripada sekolah menerima Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.1/2000 bertarikh 3 Februari 2000 berkaitan buku kerja. Bagi sekolah yang menerima pekeliling berkenaan, 80 peratus dari pentadbirnya mengambil tindakan sewajarnya termasuk mengedarkan pekeliling berkenaan kepada guru, memaklumkan kepada ibu bapa (15%), berbincang dengan PIBG (6%) dan menggalakkan murid membeli buku kerja berkenaan (4%). Sebanyak 23 peratus sekolah yang tidak mengambil sebarang tindakan selepas menerima surat pekeliling berkenaan Kajian ini mendapati adanya sekolah yang menggunakan lebih daripada satu buku kerja bagi mata pelajaran UPSR kerana pihak sekolah tidak menghalang gurunya berbuat demikian 50 peratus daripada guru Tahun 6 di sekolah rendah (kecuali SJKT), mendapat kebenaran dari pentadbir sekolah bagi menggunakan lebih daripada satu buku kerja untuk mata pelajaran UPSR. Kajian ini juga menunjukkan peratusan yang lebih dari satu buku kerja bagi mata pelajaran UPSR Maklum balas dari ibu bapa menunjukkan 42 peratus daripada mereka diminta oleh pihak sekolah untuk membeli satu buku kerja bagi setiap mata pelajaran. Maklumat daripada soal selidik murid, mendapati sekurang-kurangnya 50 peratus murid Tahun 6 menggunakan lebih daripada satu buku kerja bagi mata pelajaran UPSR Penggunaan lebih daripada satu kerja merupakan salah satu inisiatif guru mata pelajaran berkenaan. Dapatan kajian menunjukkan 49 peratus panitia mata pelajaran memohon kebenaran pihak pentadbir sekolah untuk menggunakan lebih daripada satu buku kerja, 42 peratus pentadbir sekolah telah membenarkan panitia mata pelajaran menyuruh murid Tahap II membeli dan menggunakan lebih daripada satu buku kerja, 42 peratus daripada ibubapa memaklumkan bahawa mereka diminta membeli lebih daripada satu buku kerja bagi mata pelajaran UPSR untuk anak mereka. Amalan ini jelas bertentangan dengan Surat Pekeliling Ikhtisas yang hanya membenarkan penggunaan sebuah buku kerja bagi setiap mata pelajaran UPSR Terdapat murid Tahap II yang menggunakan lebih dari dua buku kerja bagi mata pelajaran UPSR. Terdapat juga mereka yang menggunakan lebih daripada empat buku kerja. 6.2 Tujuan Penggunaan Buku Kerja oleh Guru dan Murid Antara tujuan utama penggunaan buku kerja oleh guru mata pelajaran adalah untuk meningkatkan prestasi murid dalam peperiksaan UPSR. Ini diikuti dengan tujuan sebagai bahan latih tubi dalam bilik darjah selepas pengajaran, sebagai bahan untuk mengulangkaji pada masa senggang di sekolah dan untuk menggukuhkan penguasaan kemahiran murid. Dapatan juga menunjukkan bahawa dari pandangan guru mata pelajaran, penggunaan buku kerja adalah penting bertujuan bagi meningkatkan prestasi pencapaian murid dalam peperiksaan UPSR. Sebaliknya guru kurang bersetuju bahawa penggunaan buku kerja adalah bagi tujuan untuk menghabiskan sukatan pelajaran lebih awal. 6.3 Faedah Dari Penggunaan Buku Kerja Penggunaan buku kerja pastinya mendatangkan manfaat kepada guru dan murid. Guru sangat bersetuju bahawa penggunaan buku kerja dapat mendedahkan murid kepada pelbagai kaedah menjawab soalan dan dapat menggantikan latihan dalam buku teks yang tidak mencukupi. Ini disebabkan soalan/latihan yang terdapat dalam buku kerja sesuai untuk meningkatkan penguasaan kemahiran murid serta sesuai untuk murid

4 berpencapaian sederhana dan tinggi. Malah, guru besar menyatakan bahawa penggunaan buku kerja sangat membantu dalam memberi lebih banyak latihan kepada murid, menjimatkan masa daripada menyalin soalan latihan dan dapat menjimatkan guru dalam menyediakan latihan tambahan Penggunaan buku kerja adalah penting mengikut pandangan ibu bapa/penjaga. Hampir 90 peratus daripada responden ibu bapa/penjaga menyatakan bahawa penggunaan buku kerja dapat meningkatkan pencapaian anak/jagaan mereka dalam mata pelajaran UPSR. Manakala 79 peratus menyatakan penggunaan buku kerja dapat mengukuhkan kefahaman anak mereka. Sekurang-kurangnya 61 peratus bersetuju bahawa dengan adanya buku kerja dapat mengisi masa terluang anak mereka semasa di rumah Bagi murid pula, 96.7 peratus menyatakan bahawa penggunaan buku kerja dapat membantu mereka dalam memahami topik yang diajar oleh guru. Dapatan ini menunjukkan bahawa penggunaan buku kerja banyak memberi faedah kepada murid dan guru bagi meningkatkan prestasi pencapaian akademik. 6.3 Pemilihan Buku Kerja Pemilihan buku kerja adalah penting bagi memastikan tercapai tujuan penggunaannya. Hampir 87 peratus guru besar memaklumkan bahawa perbincangan diadakan bersama ketua panitia mata pelajaran bagi menentukan tajuk buku kerja yang disenaraikan dalam buku tahunan. Sementara itu, 53 peratus daripada respon guru besar menyerahkan kepada panitia mata pelajaran untuk menentukan buku kerja yang akan digunakan. Terdapat 45 peratus guru besar yang mengadakan perbincangan bersama pihak PIBG dalam pemilihan buku kerja dan 39 peratus guru besar yang hanya menyerahkan kepada guru mata pelajaran untuk membuat pemilihan buku kerja. 6.4 Amalan Penggunaan Buku Kerja Dari segi amalan penggunaan buku kerja pula 95 peratus guru menggunakan buku kerja untuk membincangkan setiap soalan/latihan yang sukar dari buku kerja. Ini diikuti oleh meminta murid menjawab soalan/latihan dalam bilik darjah selepas topik diajar (84%). Secara khususnya, aktiviti ini merupakan aktiviti yang dapat dikaitkan dengan pengukuhan penguasaan murid dalam mata pelajaran UPSR dalam usaha meningkatkan prestasi dalam peperiksaan UPSR. Amalan penggunaan buku kerja ini dengan sendirinya menyokong tujuan penggunaan buku kerja untuk meningkatkan prestasi pencapaian peperiksaan UPSR di sekolah masing-masing. 6.5 Menyemak Buku Kerja Antara kaedah menyemak buku kerja yang dilakukan adalah dengan meminta murid menyemak sendiri latihan dari buku kerja dalam bilik darjah dengan bimbingan guru (81%). Walau bagimanapun, murid yang menyemak buku kerja ini mellakukan dengan bimbingan guru setelah guru menjelaskan jawapan yang betul. Sejumlah 77 peratus daripada guru menyemak sendiri buku kerja bila ada masa lapang. Amalan menyemak buku kerja ini menunjukkan bahawa penggunaan buku kerja adalah terkawal dan guru bertanggungjawab ke atas penggunaan buku kerja itu Penyemakan buku kerja dapat dilihat dari kekerapan. Walau bagaimanapun, kekerapan guru untuk menyemak buku kerja adalah bergantung kepada mata pelajaran yang diajar. Peratus guru yang menyemak buku kerja setiap hari adalah seperti mata pelajaran Bahasa Cina (73.4%), Bahasa Tamil (54.9%), Matematik (51.0%), Bahasa Melayu (40.5%), Bahasa Inggeris (36.7%) dan Sains (36.7%). 6.6 Pemantauan Penggunaan Buku Kerja Bagi memastikan penggunaan buku kerja dapat mencapai tujuannya, sekolah ada melakukan pemantauan. Terdapat 3.5 peratus guru besar yang memantau penggunaan buku kerja dengan kekerapan seminggu sekali, 4.8 peratus guru besar memantau dua

5 minggu sekali, sebulan sekali (31%), tiga bulan sekali (26%) dan 14 peratus bagi yang lain-lain Selain guru besar melakukan pemantauan, penolong kanan juga melaksanakan tugas pemantauan. Ini menunjukkan adanya komitmen oleh pihak sekolah terhadap penggunaan buku kerja. 6.7 Keperluan Penggunaan Buku Kerja Dapatan menunjukkan sekurang-kurangnya 50 peratus sekolah sampel menggunakan buku kerja di sekolah masing-masing Adanya kepentingan penggunaan buku kerja, terutamanya bagi murid Tahun 6 sebagai persediaan menghadapi peperiksan UPSR Guru Tahun 6 banyak menggunakan buku kerja berbanding guru Tahun 5 dan Tahun Penggunaan buku kerja adalah banyak untuk tujuan meningkatkan prestasi murid untuk UPSR Kajian ini mendapati bahawa tahap keperluan penggunaan buku kerja tertinggi adalah untuk meningkatkan prestasi murid dalam peperiksaan UPSR, buku kerja sebagai bahan latih tubi dalam darjah selepas pengajaran (WNI=3.00), bahan untuk mengulangkaji pada masa senggang di sekolah (WNI=2.92) dan untuk mengukuhkan penguasaan kemahiran murid (WNI=2.77). 6.8 Masalah Bebanan Tambahan Kepada Ibu Bapa/Penjaga Terdapat hanya 11 peratus pihak sekolah mendapat bantahan ibu bapa/penjaga membantah dalam penggunaan buku kerja Terdapat 60 peratus daripada guru mata pelajaran mendapati adanya murid tidak mampu membeli buku kerja. Guru telah mendapat bantuan daripada pihak PIBG dalam mengatasi masalah pembelian buku kerja Guru menggunakan lembaran kerja sebagai latihan tambahan untuk mengatasi masalah ketiaadaan buku kerja. 7.0 CADANGAN 7.1 KPM mengemaskini Surat Pekeliling Ikhtisas 1/200 bersesuaian dengan keperluan semasa bagi menggalakkan lagi penggunaan buku kerja. Dicadangkan juga supaya latihan dan soalan dalam buku teks dikemaskini supaya ianya bersesuaian dengan keadaan semasa. 7.2 Latihan dan soalan dalam buku teks dikemaskini supaya sesuai dengan keadaan semasa. 7.3 Bagi murid Tahap 1, KPM telah menyediakan buku latihan aktiviti bertujuan mengukuhkan kefahaman murid. Bagi mengemaskini latihan yang terdapat dalam buku teks murid Tahap 2, dicadangkan agar buku latihan aktiviti disediakan untuk mereka. 7.4 Sejajar dengan perkembangan ICT, dicadangkan supaya disediakan perisian interaktif untuk murid Tahap 2. Dengan penyediaan bahan ini sudah tentu mengurangkan beban guru menyemak buku kerja dengan adanya penskoran secara automatik. Tajuk perkara: Textbooks - Research Malaysia; Textbooks - Primary schools. KP KEM