Kaayaan tulisan : Jelas Cap kertas : - Wangun karangan : Ugeran ( pupuh / puisi ) WAWACAN SÉH ABDUL KODIR JAÉLANI

Transkripsi

1 RARATAN JEUNG WARUGA NASKAH A. RARATAN NASKAH Judul naskah : Séh Abdul Kodir Jaélani ( Layang Séh ) Nu nulis : - Nu boga naskah : Entur Mastu (48 taun ) Alamat : Kp. Dangdeur Bayongbong Garut Fungsi naskah : banda pusaka B. WARUGA NASKAH Ukuran naskah : 25 x 34 cm Ruang tulis : 20 x 28 Kaayaan naskah : Lusuh Jumlah kaca : 265 kaca. Nu aya ngan 264 kaca. Kaca nu leungit bagéan hareup sakaca. ( Nu ditranskrip 100 kaca ) Jumlah jajaran Tiap kaca : 23 jajar Basa : Sunda Aksara : Pégon Ukuran aksara : Galedé Wangun aksara : Baruleud Tapak kalam : Mintul, seukeut ( ipis, kandel ) Warna mangsi : Hideung ( tanda baca jeung aksara ) Ungu ( tanda baganti padalisan jeung pada ) Warna kertas : Kuleuheu Jenis kertas : Kertas polio polos Kaayaan tulisan : Jelas Cap kertas : - Wangun karangan : Ugeran ( pupuh / puisi ) WAWACAN SÉH ABDUL KODIR JAÉLANI

2 1. PUPUH DANGDANGGULA 1. Waktu hijrah kangjeng Rosul 1 Séwu tilu ratus warsi Langkung tilu puluh opat Serat téh di kampong Cibogo camat Samarang Wadanana Distrik Timbanganten wadani Apdéling Garut 2. Eukeur nulis bari niat muji Anuhun Kang Maha Mulya Sapanjang nulis Layang Séh Muji salebeting kalbu Malah mandar dipaparin Kawarasan keur di dunja Sing lulus rahayu Keur sakarat muga gampang Dupi dongkap ka kubur nya kitu deui Muga mendak kamulyaan 3. Muga-muga tina awit nulis Suci mun dongkap ka jaman Ulah nyabahla sawios Muga salamet rahayu Ditibanan baring kingkin Panas tiris rieut sirah Muga mah sing jauh Sagala panyakit sirna Alah tobat teda hampura sim abdi Salamet dunja ahérat 4. Sareng muga rahayu saanak rabi Dihampura sakabéh dosana Jeung saanak putu kabéh Agamana masing lulus Jeung dirina masing mukti Masing saroléh haténa Berkah para rusul Jeung berkah para aoliya Sinarengna berekahna anu digurit Séh Abdul Kodir Jaélani

3 5. Jeung wasiat ieu jisim kuring Ka sakabéh anu seja maca Nu sepuh sareng nu anom Maca ulah bari udud Matak bureng kana tulis Calacah udud mun ragrag Kana keretas matak hawuk Sumawon bari ngalemar Poma pisan nu ngaos sing atiati Layang 6. Sareng lamun husu ati Badé maca kudu wudu heula Lamun sumawon Kudu geuwat-geuwat adus Masing bareresih Sarta ulah lalawora Sareng kolbu Sareng maca Masing tartib nu sumping nya kitu deui kana 7. Nu utama bari niat muji Ka Pangéran eujeung niat hurmat Haiah maring Kangjeng Séh Berkah Patimah jeung guru Palakbinas ulah kari Ditungtungan ku aliplam Dongkap ka humul muplihun Supaya hasil ganjaran Di ahérat di dunya pon sugih mukti Berekah tuan Séh Jaélani 8. Sanggeus nyaur perkara digurit Perkarana muji ka Pngéran Miwah ka Nabi sakabéh Jeung ka aolia-aolia sadaru Sarengna ka ahli mu min Miwah ka karuhun sadaya Anu geus kapungkur

4 Ayeuna amba maneja Ngabasakeun carita anu di gurit Séh Abdul Kodir Jaélani 9. Aya hiji kitab langkung sidik Mertélakeun karamat Séh Jaélani Carita nu langkung ahéng Ieu ku kitab dicatur Kaleuwihan séh Muhyidin Geus kamashur ka sajagat Kinasihan ka Yang Agung Teges jadi waliyulloh Geus kasebat geuwat muji ka Yang Widi Bakti ka Yang Mulya 10. Langkung tina ibadahna para wali Sadayana mungguh karamatna Sarta darajatna kabéh Jeung wali nu agung-agung Henteu kuat nyami-nyami Sumawon wali nu loba Pon taya nu purun Satadina ieu kabéh Ti asalna sakabéh piturut jadi Unggelna ku basa Jawa 11. Hiji mangsa éta kimusonip jawi Dibasakeun ku babasan Jawa Ku alim Jawa nu awon Diturun ku Sunda alus Disalin ku Sunda Kawi Tina mémang Loba nu teu weruh Kana paribasan jawa Malah mudah-mudahan wong Kana cariosan layang 12. Ngaranna Kitab Pang diturun diala mangpaat Diamrih berekahna kabéh Jeung saha Kitab Layang Séh Muhyidin

5 Dipaparin ka nu béréhan Ti dunya dongkap ka ahir Berekah rijkina manjang Bahla tebih nungtun kana lampah Perwatekna karana Alloh // Perbawana sobar darana apik Manéh bikeun kabéh durujana Maling lawas paling jero Malah kamashur Wong sa jagat pada uninga Mangpaatna karamat Séh Abdul Kodir agung Sanggeus jadi panadaran Sok dimakbul mungguh anu susah ati Sagala kasusah nyingkah 14. seug ayeuna pancakaki nu digurit Karuhunna Séh Abdul Kodir Jaélani Ti luhur supaya bérés Séh Abu Tolib rumuhun Apuputra Sayidina Ali Carogé Siti Patimah Nu rodiallohu anhu Warodiallohi anha Seug puputra Patimah ti Sayid Ali Sayid Huyan Sabilulloh 15. Sayid Hasan nenggih ati Ingkang nama Sayid Hasan ka dua Hasan kadua diboléh Nenggih apuputran jalu Ingkang wasta Abdullah Mahasim ngaranna Abdullah puputra jalu Ingkang nama Séh Musa Sayid Musa nenggih apuputra deui Sayid Abdullah puputrana 16. Ingkang nama Abdullah Sayid Kang jumeneng di negeri Makkah Anenggih putra wastané

6 Sayid Musa nagara jun Dani Musa puputra deui ( sic ) Radén Daud ingkang nama Daud puputrana jalu Kang nama radén Muhammad Dén Muhammad anu kapuputra nenggih Kang nama Radén Jabar 17. Radén Yahya nu teu puputra nenggih Kang anama Radén Abdullah Radén Abdullah namané Kang nama Radén Handakus Dén Handakus puputra nenggih Sang nama Sayid Musa Musa puputra jalu Putera Abu Kuna Dén Bussalam nu nya apuputra nenggih Séh Abdul Kodir ing Jaélani 18. Karuhunna Sayid Séh Abdul Kodir Sahanyana pon dalapan welas Kasalapan sami nyana Geus rodiallohu anhu Anhu kersaning Yang Maha Suci Sabaning parantosna Nyatur nu kapungkur Nyaritakeun lalampahan Nu kacatur wewedalan Séh Muhyidin Tempo dibabarkeunana 19. Saur Kitab Julasah Mufahir Nyaritakeun ti poéan babar Dongkap ka poé sirnané Kimusanip geus ngadawuh Séh Abu Padli kang name Putra Séh Solléh pandita Ramana nu éstu Anenggih ingkang anama Jujuluk yén // Muhammad ngan pihisolih 3 Raman Soléh pandita 20. Abu Patin harita ngalahir

7 Caritana hamba téh terang Mungguh alimna kangjeng Séh Malah kula geus gurudaru Rupi Kangjeng Séh Muhyidin Hamba uninga dedegan Cahayana mancur Terang lobana putrana Sareng hamba terang dijenengan Gusti Yuswana terang kacida 21. Témpo babar ti ibu Séh Muhyidin Apuputra Gusti Séh Jaélani Tempo babar ibuna téh Dinten isnén waktu duhur Di bulan Robiul Awal Tahun réwu nu kaétang Tanggal nu kaitung Nuju tanggal dua belas Hijrah Rosul leres opat ratus warsi Langkung tujuh puluh warsa 22. Témpona téh dibabarkeun séh Muhyidin Dina lembur dingaranan désa Désa Jaélan ngaranna téh Dipungkurna aya lembur Ngaran lembur tobros tani Kawengku ku Désa jaélan Aya deui lembur Katelahna lembur Kélan Aya deui saurna sahiji Nya Désa Kodir ngaranna 23. Weléh katon aya nu ngaranna deui Éa lembur pada ngangaranan Désa Jul ngaranna téh Satemenna éta lembur Sayid Musa kasih nami Jenengan Nagara Jaélan Tempo jadi ratu Merga ngaran Séh jaélan Séh Muhyidin Abdul Kodir Jaélani Éta ngalap saking éyang

8 24. Sayid Musa éta éyang Séh Muhyidin Nu jumeneng di Nagri Jaélan Di turunkeun ka putuna Malah-malah kantos pupus Di Nagri Jaélan Kawengku Nagari Bagdad Pupusana kacatur Témpo waktuna teu damang Séh Muhyidin seug nuju bulan Romadan Dinten isnén mimitina 25. Kacarios di Bulan Rabiul Awal Lajeng dapon hanteu kacarita Par dab tanggalna téh Nuju hijrah kangjeng Rosul Lima ratus sawidak hiji Anu kawilis umurna Kangjeng Gusti Rosul Jenengna di alam dunja Yuswana téh ngan salapan puluh warsi Henteu langkung henteu kirang 26. Énggal dawuh sahiji musanap Nu jenengna Séh Muhammad Dawuhna kalangkung saé Hamba keur tempo guguru // 4 Ka Kangjeng Séh Abdul Kodir Ngajawab perkara Islam Berkah énggal putusan Tempo mangsa harita Hamba ninggal rupa anu leuwoh manis Jaman harita teu mendak 27. Mungguh dedeg henteu mendak tanding Jeung Séh Jaélan lir Bagénda Hamzah Badan alus lenjang konéng Cahayana hurung mancur Ya sérab sakur nu ninggal Rajapati dedeg meujeuhna Yén anggota badan semu Alon sareng anca léngkah

9 Langkung-langkung waspada mun ninggali Dongkang nunggal kaédanan 28. Dedeg jembar janggot keur sumedeng jadi Ambéh wali bijil ti jamanna Barengong kalangkung saé Yén ngadawuh tara semu Namun ajrih anu nguping Tegesna pada kasina Sérab langkung-langkung Tanda yén ménak utama Kasinungan darajat karamat alim Nya éta kakasih Yang Sukma 29. Tara pernah tapa siang wengi Séh Jaélan tara kendat-kendat Saban dinten saum Ayeuna nau dicatur Putrana anu kawilis Anem bacacah samuwah Manjing nomber satu S eh bernama Abdul Rojak Yang kadua Séh Abdul Gopar kakasih Abdul Jabar nomber tiga 30. Nomber opat putrana Kangjeng Séh Muhyidin Yang bernama sayidina Isa Ibrahim kaping limané Kaping nem anu kaberuh Sayid Muhammad kakasih Margana enya Séh Jaélan Loba anu nyebut Kalelah ku urang Bagdad Halelahna éta Kangjeng Séh Muhyidin Ramana Sayid Muhammad 31. Aya deui putrana nu istri Ngan ababna teu terang mana Kabéh teu aya nu nyaho Sok dingaranan Nyi Hindun Geulisna kawanti-wanti malah

10 Malah enggeus carogéan Kersa rama ibu Ka putra Séh Abdul rahman Nu jumeneng linggih di Nagri Dopsuci Jenengan Séh Abdul Rahman 32. Kacatur sadérékna Séh Muhyidin Jaélan Gan Sadiyah mana nu katelah Sayid Abdullah namana Geus kagungan putra jalu Sayid Ahmad nu kakasih Sanggening kagungan putra Nama anu kamashur Éta téh Gusti Abdullah Nu katelah Bapa Ahmad ceuk panglandi // 5 Mashur katelah ku punara 33. Saayeuna nu kacatur deui Séh Muhyidin jenengan ibuna Siti Fatimah namana Ari asal rama ibu Abdullah nagri Somiri Malahan jadi kapala Tukang muruk élmu Jaba kapala agama Séh Abdullah tukang muruk amal sholih Jadi kakasih yang sukma 34. Jeung kagungan karamat anu sajati Séh Abdullah éyang Séh Jaélan Éyang ti ibu wiosan Ari sadérékna ibu Nya éta ngan sahiji Anama Déwi Aisah Karamatna Agung Na batin mangsa harita Ku ramana Déwi Aisah wawarti Keur nuju mangsa katiga 35. Tilu taun taya linggih-linggih Hanteu hujan sami anu neda Uwong nagara Jaélan téh

11 Solat istisko karumpul Sakabéh ulama mu min Taya anu diijabah Sadayana mintul Henteu diturunan hijan Hiji mangsa sami neda ka Yang Widi Jol soara tan katinggal 36. Unggel soara lah sakabéh mumin Manéh kabéh geura pada nganjang Ka imah aisah kabéh Man eh sami neda tulung Du a ka Rabul alamiin Pangdu a Déwi Aisah Manawa di makbul Kagét kab eh para ulama Nu keur kempel di tengah sami keur muji Bubar tuh ing soara 37. Sami dongkap ka Aisyah Déwi Sadayana pada uluk salam Ka D ewi Aisyah kabéh Aisyah kagét ing kalbu Anjawab salam jeung Déwi Ya alaikum salam Wabarokatuhu Hé para alim sadaya Aya naon sampéan ka dieu sumping Keresa sampéan sadaya 38. Aya naon sampéan ka dieu sumping Énggal waler sadaya ulami Nya Aisyah hamba neda tulung du a Pang tedakeun ka nu murbeng Hamba taya nu dimakbul Neda hujan ka Yang Widi Sampéan muga dudu a Manawi di kobul Aisyah hanteu ngajawab Bari neda sapu nyéré nu dijing-jing Tuluy nyapu di buruan

12 39. Eureun nyapu neda ka Robil Jalil Bari ngadeg di tengah buruan Pi unjuk di hare-haré Du a sajeroning kolbu Aisyah ngajerit ati Ya Alloh ya Rosululloh Hamba // anu nuhun 6 Abdi nyapu di buruan Keusik lebu ngebul kana sirah abdi Ku tuan muga disiram 40. Abdi tuan sanagri Jaélani Muga tuan maparin cihujan Abdi tuan susah kabéh Geus parantos tilu taun Hanteu aya rijki-rijki Muga énggal hujanan Ku Yang Maha Agung Hujan anu jadi rahmat Mugi-mugi diturunan banyu wening Nu mangfaat kana badan 41. Hanteu lila énggal dipaparin Geus cur hujan atoheun kacida Wong Jaélan marandi kabéh Sami bungah kalangkung Pada syukur ka Yang Widi Siram pating kucuprak Pating kaleujeubur Sanggeus hanjat ka darat Sadayana ulama pada marulih Keun maran Déwi Aisyah 2. PUPUH ASMARANDANA 1. Sigeug carita sang Déwi Ayeuna anu diwejang Séh Muhyidin kacarios

13 Kasebat dina carita Kacatur murangkalihna Keur tempo ngaos guguru Keur diajar ngaos Qur an 2. Diwuruk sagala apil Saking ku calakanana Nu geus apal tara poho Kabéh geus beunang ditalar Malah sahatamna pisan Nya ngalih deui guru Jenengan Séh Abdul Lupa 3. Putra Séh Ukelulami Ukel putrana Séh Watab Didinyana kangjeng Jaélan téh Angaos ngapail heula (sich) Ngaos pakih geus biasa Lajeng nga;ih deui guru Ngaos hadis geus biasa 4. Tuluy ngalih deui Ka ngaran Sapid Mubarak Nu mashur murukna getol Séh Alim nu gadah putra Pupus ka sagala kitab Di nagara Mahjum Miyu (?) Séh Abdul Kodir Jaélan 5. Didinya angaos hadis Parantos pail sadaya Ngalih ka pasantrén sanes Séh Abdul Galbi karamat Anu pilenggah di dinya Ki séh Abdul Kodir tungkul Angaos sagala kitab 6. Jeung aya ulama deui Jenengan Ki Séh Wusaal Putra Séh Hasan kaname Atos ti Désa Bakilan Jeung deui aya ulama

14 Séh Abu Nganatim mashur Éta kabéh diguruan 7. Jeung ngaran Séh Abdul Kalim Ahli paroid kawentar Mashur ka // ku ulama kabéh 7 Éta pon geus diguruan Séh Abu Kosim asalna Putra Séh Ahmad Karhibu Ngaos deui kitab adab 8. Nya ilmu tatakerami Adab sagala pertingkah Éta geus paham kabéh Ilmu usul sumawonna Akoid mah geus ti heula Lajeng ngaos ilmu nahu Sorop amil jurumiah 9. Sadaya kitab geus pahim Malah mijal geus ditalar Arud miwah ilmu mantek Kamus pon pahim sadaya Ngaos tapsir sapanjangna Harita anggeus ka mashur Ki Séh Abdul Kodir Jaélan 10. Ilmu logat geus ka pahim Tegesna ilmu babasan Sagala basa geus nyondong Jeung ngaos ilmu kapiyah Ilmu bade somawonna Hapetah sipat rong puluh (?) Usul pakih geus paragat 11. Sadaya ma na geus apil Taya kapetolanana Saremat tarosan kabéh (?) Ma ripat palak geus bentas Sareng élmu laduniah Mangsa yuswa lima taun Geus kamashur ka sajagat

15 12. Guruna ilmu nu alim Kasebat jenenganana Langkung karamatna jero Kiseh Jakariya Yahya Kawentar kamana-mana Putra séh alim nu punjul Tobroriyu ngaranna 13. Éta asalna Séh Alim Baheula geus mandakawan Ka alim nu leuwih ahéng Séh Mujatul Aripinna Bujer Hamdan namana Putra Séh Muslim nu mashur Éta geus diguruan 14. Ku Kangjeng Séh Abdul Kodir Wiridna makos mariya Parantos dialap kabéh Jeung ngaos Jirkatuliman Ka guru nu ahli tapa Imam Padmi nu geus mashur Jeung deui aya ngaranna 15. Jenengan Séh Imam Koni Séh Abu Sayid Mubarok Ing Muhjumi ngaranné Séh abdul Kodir Jaélan Tempo ing mangsa harita Mendakan wali nu mashur Alimna geus kakuncara 16. Nu karamat nu aralim Diguruan sdayana Ilmu kacangking sakabéh Sumawonna sasamana Ngan pada helok sadaya Jeung aya sahiji guru Imam Ropi i ngaranna 17. Guruna Séh Abdul Kodir

16 Mangsa harita geus wapat // 8 Sang Ratu susah manahana Teu aya buat gantina Anu mapakkan ka éta Malah geus sana sang ratu (?) Miwarang mider nagara 18. Alim-alim pada indit Piwarangan sang pangéran Néangan wali nu ahéng Tapi weléh hanteu mendak Pantaran nu wapat téa Buat ngagentos muruk Di jero nagara Bagdad 19. Badami para ulami Malah harita kempelan Sami gaduh raos kabéh Ewed manah sadayana Aya hiji aolia Harita énggal manyaur Kasakur para pandita 20. Hamba pon gaduh badami Coba Manawa katuang Ku kabéh para sadérék Mun éta baé Séh Jaélan Linggihkeun dina madrosah Sapuk jeung sang ratu Sumangga urang unjukkan 21. Ngawalonan para alim Sumaur sadayana Sumuhun sakabéh-kabéh Hamba sadaya geus hempak Sumangga matur ka raja Sang ratu geus sanget bingung Ngamanah perkawis éta 22. Sami dangdan para ulami Ngaranggo raksukan jubah Bade mios ka nu gedé

17 Sareng sami ngdeuheusan Ngabaris payuneun raja Siri naleng énggal dawuh (?) Ku tuan para pandita 23. Ngawalonan para wali Nuhun dawuh maha raja Berkah panggentos nu saé Panggentos abdi tuan Kaunjuking kersa paduka Abdi tuan amit munjung Kapayun kersa paduka 24. Geus unjukan para wali Sang raja énggal ngandika Ka para wali sakabéh Naon kersa anu enya Ka dieu sahadayana Para wali alon sasaur Nyuhunkeun dawuh paduka 25. Perkawis kersaning gusti Miwarang ka abdi tuan Nyana pon bat kagentos Sang guru anu geus wapat Imam sahiji madrosah Teu aya anu kauntup Tapi manawi kamanah 26. Sareng panggalih jeung gusti Miwarang ka abdi tuan Tuan kalangkung uninga Karamat nu langkung gedé Séh Abdul Kodir Jaélan Langkung tina sasamina Jeung gusti manawi sapuk Éta manawi utama 27. Upami néangan deui Sajagat moal mendakan Guru anu langkung ahéng Kajadian Séh // Jaélan 9

18 Nonoman ogé sayaga sang raja Bagdad ngadawuh sarébu Alhamdulillah 28. Hamba geus parantos mikir Semuna jagjag kacida Lajeng di saur kangjeng Séh Sakedap geus sumping énggal Séh Abdul Kodir Jaélan Pilenggah payuneun ratu Sili nalék raja ngadawuh 29. Ayeuna Séh Abdul Kodir Muga sapuk palenggahan Tuan didamel gegentos Api lenggah ing madrasah Palenggahan rama tuan Mumuruk sagala ilmu Supados jembar agama 30. Ngawangsul Séh Abdul Kodir Sumuhun langkung sakersa Mun kana perkawis saé Kamanah nya kabodoan Insya Allohu Ta ala Perwali sami ngunjung Bungah sakabéh ulama 31. Sadayana alim-alim Sami ngunjukan sadaya Sareng muridna sakabéh Nu tolab sami daratang Nangkoda sadaya dongkap (?) Madrasah nu geus méh rubuh Harita énggal dirakrak 32. Datang batu datang keusik Apu kayu sami dongkap Jalma nu buat migawé Dongkapna para nangkoda (sic) Nu sami mirawa uang Buat marab buat suguh

19 Jeung marawa katuangan 33. Nu midamel para wali Pandita para ulama Sami maridamel kabéh Séh Abdul Kodir Jaélan Beuki tambah karamatna Madrosah parantos alus Hanteu aya nu nandingan 34. Ulama jeung para wali Lir pédah nyiruan nyeubrang Nu sumping murudul baé Nu seja nu angaji Qur an Sumawon nu ngaji kitab Di madrosah anggeus pinuh Bungah anu ngalap berkah 35. Tempo amuruk mimiti Séh Abdul Kodir Jaélan Keur mangsa hijrah nabi téh Genep ratus kali warsa Tahun anu geus kaitung Umurna mangsa harita 36. Séh Abdul Kodir Jaélani Mimiti lenggah di Bagdad Tempo jadi gegentos yén Umur genep welas warsa Malah langkung tujuh bulan Karamatna beuki unggul Berekah geus mancawura 37. Manjang berkah Séh Muhyidin Dongkap ka ahiring jaman Mangfaat ka urang kabéh Sarta jadi panadaran Dikabul sapanejana // 10 Umat Muhammad sadarum Nu sami ngantosan tuang

20 38. Nu hadiah kitu deui Maca Kulhu Palak Binas Parandéna hasil baé Loba anu diijabah Anu éstu ing ninggalna Mangfaat ka anak putu Di dunja rawuh ahérat 39. Séh Jaélan kacatur deui Tempona muruk di Bagdad Para wali dongkap kabéh Wali masrik magrib dongkap Sumeja angalap berkah Kempel sami neda wuruk Sugri saé ning kalakuan 40. Linggih di madhab Hambali Séh Abdul Kodir Jaélan Nagri Mekah perenahé Kidul bener tanah Bagdad Parandéna karamana Sakudaweng jagat cukup Kabéh sami kaberkahan 41. Mashur sakudaweng bumi Mungguh caritaanana Di kurangan hanteu hadé Sumawonna ditambahan Kurangna anu cohag Anu calutak teu aptuh Geus kasebat dina kitab 42. Karamatna Séh Muhyidin Kalangkung tina anéhna Karamatna wali kabéh Hanteu aya anu dongkap Mujijat Jeng Rosululloh Ka Anjeunna geus sumurup kawantu turunanana 43. Safaatna Kangjeng Nabi Nu tumiba ka Anjeunna

21 Sajagat pon lébér kabéh Malah dongkap ka ayeuna Ka umat kabéh mangfaat Ka nu hirup ka nu marhum Dongkap ka dinten kiamat 44. Ieu anu geus digurit Teu lebet kana hikayat Minangka pitutur baé Ieu anu rék diwejang Awal-awalna hikayat Bingbilangan nomber satu tapi hanteu salin tembang 3. PUPUH ASMARANDANA 1. // Ngawitan anu digurit Dawuh sahiji ulama Imam Abdullah namanya Putrana Séh Sulaéman Syayid Haji karuhunna Imam Abdullah ngadawuh Hamba geus neundeun carita 2. Déwi Patimah ngalahir Ibuna Kangjeng Séh Jaélan Nu kakuping ku hamba téh Saurna Déwi Patimah Keur dina sahiji mangsa Pun anak keur masih nyusu Hamba kagét pipikiran 3. Pun anak Ki Abdul Kodir Disusuan hanteu kersa Nyusu keur janari baé Ku hamba téh disususan Sartana nyeuseup kacida Dina tempo waktu saur Geus ti dinya // hanteu kersa Antara liwat janari Malahan geus metu pajar

22 Weléh henteu kersa baé Disusuan ku kaula Weléh baé henteu bersang Dongkap ka beurang teu nyusu Harita kaula manah 5. Mikir sajeroning ati Aninggal ulama Bagdad Polahna kamari sore Sami aninggal ruyat Tibana bula Romadon Kaula pang milu anut Dinten harita puasa 6. Sadaya para ulama Ninggal tanggal henteu henteu ruyat Sabab mendung sore-soré Jadi taya nu puasa Orokna Déwi Patimah Sapoé ieu geus saum Malah jeung ibuna pisan 7. Sami angalap pawarti Sakabéh para ulama Pada ngaralayad kabéh Tur enya geus kayakinan Éta orok téh puasa Ulama sadaya anut Harita imsak sadaya 8. Wawartos para ulami Matur ka Sang Raja Bagdad Di kaum geus dulag ramé Amil kabéh geus daratang Parantos nampi timbalan Amil béjaan ka kampong Ayeuna kudu puasa 9. Guyur nagri Jaélan Terus ka nagara Bagdad Aya murangkalih ahéng Putrana Déwi Patimah

23 Sapuluh poé umurna Karamatna leuwih lucu Terang ditanggal puasa 10. Alim kampungna pada sumping (9) guru wilangan Amarin nganyakeun jarah Lanang wadon tua lré Naros ka Déwi Patimah Kersa sampéan kumaha Déwi Patimah ngadawuh Kula ogé nya puasa 11. Sabab ieu putra kami Tangtu dijieun pertanda Najan anak orok kénéh Dawuh Bagdad para jarah Jeung tuluy anut puasa Lanang wadon sami bilu Sanajan masih nonoman 12. Kacatur Patimah Déwi Tempona kagungan putra Kasebat waktu bobot yén Salagi umur sawidak Taun anu dicarita Babar sangang bulan sampun Wali anut Séh Jaélan 13. Ngan sakitu nu kagurit Carita hikayat awal Ayeuna digentos baé Serat bade salin tembang Asmarandana dioclah Tembang sinom nu lumaku Serat gentos hikayatna 4. PUPUH SINOM 1. Ieu sahiji carita Hikayat kang kaping klih Anu kagungn carita Abdul Rojak // ingkang nami 12

24 Putrana Séh Abdul Kodir Séh Abdul Rojak ngadawuh Saurna Séh Abdul Rojak Hiji mangsa hamba uninga Loba tamu ka bumina kangjeng rama 2. Kabéh sami tatarosan Ka Ama Séh Abdul Kodir Tatamu sami ujukan Héy Gusti Kangjeng Muhidin Kumaha barang mimiti Jadi aulia agung Lah tuan muga pertéla Awit tuan jadi wali Séh harit énggalna ngandika 3. Kaula awit uninga Yén amba geus jadi wali Tempo hamba masih budak Keur umur sapuluh warsi Hamba arék seja ulin Ka tempat barudak kumpul Di madrasah ngaji Qur an Hamba pon seja rék ulin Nembé dongkap hamba ka kaum madrasah 4. Énggal sumping malaikat Kasép jeung mangrupa jalmi Seug nimbalan ka barudak Malaikat anu sumping Lah barudak hariling Aya waliyulloh agung Geuwat haturanan lenggah Supaya kersaeun linggih Tuluy kagét budak ngaji pada ingkah 5. Hamba keur diuk di dinya Malaikat seug ngalahir Lah sakabéh barudak Mun teu nyaho ieu wali Kabéh masing ngarti Ieu waliyulloh éstu

25 Hamba tadi teu rumasa Yén hamba geus jadi wali Nyaho sotéh enya saur malaikat 6. Eunjeung deui geus nimbalan Séh Abdul Kodir Jaélani Pon kieu timbalanana Hamba di Désa Jaélan Hamba tempo resep ulin Sareng barudak keur kumpul Aya unina soara Ku hamba anu kakuping Sadana mah kawas saur malaikat 7. Sabab hanteu katinggalan Kieu saurnu ngalahir Lah tah Muhidin manéhna Kupingkeun soara kami Ti dinya hamba tariris Rarasaan hanteu puguh Ngageter nya mamanahan Tinya hamba énggal mulih Sanggeus dongkap hamba ka bumi punbiang 8. Hamba geus tetep di imah Lawas hanteu bijil-bijil Saking sieun ku soara Saparantos lami-lami Duka taun duka sasih Taun dua taun tilu Tuluy salin pipikiran Dongkap ati hayang nyepi Tuluy ingkah hamba kana tempat halwat 9. Bari hamba ngalakonan Dina paranti sasari Di tempat paranti hamba Di halwat paranti nyepi Eukeur nimat hamba nyepi Tuluy nundutan ngalenggut Anu li datang soara Sada soara ti langit

26 Pok nimbalan soara ka diri hamba // Saur sora nu nimbalan Yéh Abdul Kodir Jaélani Kami téh asih kacida Kamanéh siang lan wengi Hanteu kira resep kami Ka manéh asih kalangkung Karana manéh éta Geus dipidamel ku kami Tina Adam dongkap kana wujud manéhna 11. Naha manéh bet nundutan Manéh téh apan ku kami Hanteu pisan di paréntah Saré siang lawon wengi Manéh senang suka ati Di imah pikir ku tungkul Ulah kitu lalampahan Teu sapuk jeung kersa kami Anu saré lali ka nu murbeng alam 12. Lah ulah lali manéhna Ka Gusti nu Maha Suci Ulah ka tungkul amengan Ngahadep ka Robul Jalil Éta nu teu kongang lali Tara katerap ngalenggut Ari éta téh soara Sa anu kapungkur lami Nu kakuping timbalan anu baheula 13. Ngan sakitu caritana Saur Abdul Rojak tadi Ayeuna salin hikayat Tembangna henteu diganti Sabab pupuh pondok teuing Nu maca keur resep langkung Caritana geus paspasan Tembang sinom jadi ati Saayeuna sinom kenéh nu lumampah

27 14. Carita nu katiga Dawuhan hiji musanip Nu jenengan Séh Abdullah Kieu dawuhan musopi Aya pandita sahiji Sumeja badé mertamu Kapayuneun Syéh Jaélan Barang parantos kapanggih Pék unjukan pandita ka Syéh Jaélan 15. Naon margi kangjeng tuan Jadi aoliya leuwih Punjul ti wali nu loba Muga tuan waléh warti Liwat hayang jisim abdi Jadi aoliya punjul Syéh Abdul Kodir Jaélan Hartina marga sawiji Yén kaula tara linyok ka sasama 16. Saumur kaula tara Bohong cidra ka sasami Salawasna hirup kaula Laku bener salalami Jeung hamba deui wawarti Perkara kudrot Yang Agung Kaula keur tempo budak Seja kaula rék ulin Malah hamba seja rék ulin sorangan 17. Henteu jeunng barudak loba Malah kaula téh éling Bener poan puasa Di Arfah keur musim haji Harita hamba keur ulin Aya sapi langkung alus Sapi téh digawé nyingkal Kaula tukangeun sapi Éta sapi ngalieuk bari ngucap 18. Lah Abdul Kodir Jaélan Tuan damelna Yang Widi

28 Tuan bet ameng baé // 14 Taya ridho hyang widi Teu maréntah magar guling Pangéran Yang Maha Agung Ti dinya hamba teu tahan Kaliwat sieun ku sapi Henteu nyana aya sapi bisa ngomong 19. Geus kitu kaula énggal Gagancangan baé mulih Parantos dongkap ka imah Malah tuluy unggah kami Tuluy baé kana bilik Hamba geus dongkap ka luhur Geus nepi kana suhunan Ti dinya hamba ninggali Jalma loba kumpul dina Gunung Arpah 20. Bener waktuna harita Musimna nu waktu haji Kabéh katinggal ti dinya Helok sajeroning ati Énggal turun tina bilik Tuluy haturan ka ibu Sumarta bari amitan Nu ibu simkuring amit Boh manawi abu aya ridho manah 21. Jisim kuring bade lempang Manteren ka jero nagri Ka jero Nagara Bagdad Manawi réhna ing galih Sarta pinreng Yang Widi Ayeuna pisan rék laju Kang ibu alon andika Ngarontok barina nangis Ngaléng nangkeup bari nangis riwih-rawah 22. Aduh ujang putra rama Lamun aya mana teuing Kenel pibungaheunana Aduh radén putra mami

29 Kembang soca buah ati Nu nyaah ka rama ibu Ti dunya dongkap ahérat Sukur séwu nu tolab élmuning Alloh 23. Kumaha sakarep ujang Ibu mah seja lumiring Pangdu a ibu teu pegat Nuhun ka Yang Maha Suci Putra pok piunjuk deui Nuhun pangdu a jeung ibu Mugia hamba hasil maksad Jijarah ka alim-alim Ingkang ibu anangis bari mariksa 24. Ujang téh geus iklas enya Kersa rék ninggalkeun bumi Kang putra matur unjukan Sumuhun ibu simkuring Awit aninggali sapi Ka kuring bisa miwuruk Sumawon di Gunung Arpah Ninggal jalma munggah haji Ti harita simkuring sanget kabita 25. Ingkang ibu riwih-rwrwh Nyusutan cisoca bijil Barina anyandak dinar Pisakueun murangkalih Sang dinar énggal dipilih Geus bukti dalapan puluh Dinar titinggal ramana Ramana Syéh Abdul Kodir Ingkang ibu salawas darma ngampihan 26. Nu dalapan puluh dinar Ka tampi ku Syéh Muhyidin Kang ibu parantos pasrah Sareng dicandak sakali Sadinar tuluy dipasih Dicandak nu opat puluh Anu // sakantunna éta 15

30 Dipasihkeun ka kang rai Nya éta jenengan Radén Abdullah 27. Kang ibu anyandak dinar Anu opat puluh ringgit Emas pisakueun putra Dikanjutan éta ringgit Wadahna berenuk leutik Kanjut kundang nu kacatur Kangjeng ibu riwih-rawah Nyusutan cisoca bijil Henteu kalis kang putra unjukan 5. PUPUH KINANTI 1. Kangputra matur ka ibu Aduh ibu jisim kuring Ayeuna seja rék iang Meungpeung purun ati kuring Hamba nyuhunkeun pangdu a Ka kangjeng ibu nu wakti 2. Mungguh pasihkeun ku ibu Kanjuut kundang eusi ringgit Anu opat puluh dinar Sareng muga rido galih Kang ibu alon ngajawabaduh putra ibu gusti 3. Tah ujang keur saku enung Ujang mah sing ati-ati Ulah tungkul kana uang Sing éling maring Yang Widi Duh engger pujaning amba Kembang soca buah ati 4. Jeng Déwi wewekas ibu Poma enung ulah lali Nu angkat masing iatna Sing bisa angasih diri Eujeung ulah kahagungan

31 Ulah linyok ulah dengki 5. Ulah ria ulah ujub Ulah sumpah ulah kidib Nu kidib satruning Alloh Nu ujub kasengit Gusti Nu ria pon sumawonna Teu meunang rido ning widi 6. Kang putra alon piunjuk Sumuhun dawuh nu nyakti Muga-muga lalampahan Sadaya puji simabdi Piwulang ibu sadaya Diteundeun dasaring ati 7. Kang putra sujud ngagukguk Kang ibu sanget anangis Sarta bari ngadawuhan Aduh enung jimat kuring Ibu pasrah ka Yang Sukma Ibu titip ka Yang Widi 8. Kangibu angambung embun Putra cisocana bijil Disusutan ku salempay Jengkar ti payun anangis Kangjeng Syéh alon berjalan Kangibu jajap angering 9. Syéh Abdul Kodir geus laju Kangibu dilawang kari Angantun barina ninggalcisoca merebey bijil Kalangkung ngangres ing manah Sabibulloh jero ati 10. Angkat teu kalawan batur Teu nyandak rencang sahiji Mungguhing lampah nu nagkat Manah anteng ka Yang Widi Sarta geus dongkap ka jalan Payuneun nu katinggali

32 11. Pun kapilah nu dipayun Anjeunna nu tipandeuri Anaking henteu mariksa // 16 Hare-haré saba rimbit Teu lila aya nu datang Jalma sawidak dumugi 12. Tarunggang kuda saparuh Wong sawidak gararinding Tuluy ngabegal kapilah Di lebah Dayeuh Hamdani Kapilah henteu kaduga Ngalawan pon henteu wani 13. Wantu leuweung luwang-liwung Jauh ka lembur tatanggi Pun kapilah dirangsadan Barangna taya nu kari Sumawon daganganana Papakéan béak ledis 14. Kapilah susah ing kalbu Uang léos barang ledis Tinggal diri ngan sorangan Mikir sajeroning ati Jeung supaya alah batan Begal mungkur geus ngabecir 6. PUPUH PANGKUR 1. Sanggeus pun kapilah mangkat Tina tempat dibegal anggeus kongiking Wong sawidak kabéh kumpul Murak barangna kapilah Sisi jalan barang uang keur dipandu Ti dinya teu kungsi lila Kangjeng Syéh kadinya sumping 2. Wong sawidak henteu nanya Harita mah seg baé cararicing

33 Jeung deui semu katungkul Syéh Abdul Kodir Jaélan Pék ngaliwat hareupeun begal karumpul Begal dua datang nanya Lajeng kamana wong pakir 3. Manéh naon n u dibawa Syéh Muhyidin ditanya tuluy ngalahir Kami hanteu barang bantun Anging kami mawa dinar Opat puluh ringgit emas nu dibantun Taya deui nu di bantun Anging kami mawa dinar Ngan sakitu bawa kami 4. Begal dua seseg nanya Enya temen carék mawa ringgit Boa bohong manéh wadul Sok atuh mana ayeuna Mun teu bukti manéhna jelema wadul Lah nanya masing iatna Enggeus ku kami digitik 5. Syéh Muhyidin ngawalonan Tara bohong kami mah sababa pamali Saumur tara ngawadul Sumawon milampah cidra Tara pisan sabab larangan Yang Agung Pun begal seseg ananya Lah tah ayeuna dimendi 6. Ngawaleran Syéh Jaélan Ieu candak bisi takendal ka kami Ieu wadahna berenuk Ieu candak ku urang Ieu uang tituna paparin ibu Pun begal dua geus tegar Siyan sidik ngangkat ringgit 7. Begal dua tuluy geuwat Pok bébéja ka lurahna begal tadi Nu sawidak eukeur kumpul

34 Keur mandu barang kapilah Jalma dua pok bébéja hamba nimu Lurah // begal molototan 17 Ka jalma dua nampiling 8. Marukan rék ménta barang Anatapi marukan rék ménta duit Sabab ngabegal teu milu Tempo ngabegal kapilah Jalma dua henteu lila tuluy matur Ka kapala nomber dua Jisim kuring tadi manggih 9. Jalma saurang dijalan Mawa uang opat puluh ringgit Ringgit emas kabéh wungkul Lah sumangga urang pegat Éta jalan tangtu beunag moal luput Pun kapala teu percaya Jalma dua balik deui 10. Kangjeng Syéh Jaélan dipegat Tur diajak ka tempat kataji (10) Jeung dua jalma pihatur Sampen henteu percaya Ieu jalma nu mawa uang kabantun Kumaha kersa sampéan Hamba teu wani ananding 11. Kapala begal angucap Bari nanyalah enya ngagata ringgit (sic) Bohong nanya manéh wadul Kangjeng Syéh alon ngajawab Enya bener mawa dinar opat puluh Ieu dikolak ku urang Wadahna berenuk leutik 12. Angucap kapala begal Pék bijilkeun uang haturkeun ka aing Aing kapoékan Sang dinar dibikeun énggal Ka pun begal ku kangjeng Syéh wali agung

35 Sanggeus tampan tinampan Sang dinar énggal diwilih 13. Jejeg opat puluh dinar Hanteu kurang sang dinar anu diwilis Sumawonna lamun langkung Kapala begal angucap Naha tuan bener temen nyangadawuh Tangtu saé kalakuan Tuan ngadawuh nu yakti 14. Shéh Abdul Kodir Jaélan Ti saumur kaula mah tara kidib Pikukuh paréntah ibu Di sauran riya sumpah Alloh kidib kahagungan hanteu sapuk Ibu wewekas ka urang Keur dipilampah ku kuring 15. Timbalan ibu harita Tempo iang harita kaula amit Kieu sasauran pun ibu Lah ujang poma pacuan Ari leumpang pikir ajang tungkul paruh Paras ka Yang Maha Mulya Mikiran nyapangabakti 16. Ulah ria ulah sumangah Ulah ujub sumawona lamun kibin Kahagungan teu panuju Bohong linyok ka sasama Begal maling mun milampah Alloh bendu wuruk ibu sakabéhna // 18 Ku kami di ati-ati 17. Najan jalma sami ngaruksak Kana diri manéh ngomongna ka nu sajati Sing sobar darana lawuh Gusti Alloh tangtu welas Ka nu sobar welasan ngucap satuhu Andika begal sing terang Éta wuruk ibu kami

36 18. Paguru ning begal nanya Ka Shéh Jaélan andika urang ti mendi Eujeung saha ngaran agus Shéh Abdul Kodir ngajawab Yén kaula lain urang manyang munyung Kaula ti nagri Jaélan Ngaran kula Abdul Kodir 19. Begal mikir jeung nalangsa Sanggeus nguping dawuhan Shéh Abdul Kodir Bari nangis segruk-segruk Ngangres pikir jeung nalangsa Rumasana dirina kalangkung luput Aduh awak aing cilaka Tobat teu dohir teu batin 20. Tuluy matur ka Shéh Jaélan Riwih-rawah pun begal banget anangis Nya Shéh hamba neda tulung Tobat ka Yang Maha Mulya Jisim kuring ngabegal mangtaun-taun Hanteu aya bubuatan Malahan tambah ngarudin 21. Teu gaduh rorompok acan Hanteu aya ajén pangaji saringgit Nya tuan anu pinunjul Sim kuring sumeja ninggal Anut ka agama suci [ mung lima padalisan ] 22. Jeung seja ninggal hianat Begal maling kuring moal deui-deui Neda hampura nu agung Tina sakabéh dosa Kalepatan diri hamba nu kapungkur Jeung tuan jadi lantaran Diri hamba salin pikir Sim kuring sumeja ninggal Anut ka agama suci Jeung seja ninggal hianat Bebegal maling kuring moal deui-deui

37 23. Neda hampura ka nu Agung Tina sakabéh dosa Kalepatan diri hamba nu kapungkur Jeung tuan jadi lantaran Diri hamba salin pikir 24. Lahir tobat ka Sampéyan Sabab ningali karamat tuan nu leuwih Anurut jangjining ibu Sasauran sawakcana Parandéna rigig lemas puh-puah (?) Diri hamba muga meunang Hampura Alloh nu yakti 25. Batur begal pada ngucap Lah tuan ki lurah tobat pribadi Hanteu angajak ka batur Lurah begal énggal jawab Atuh hayu sing aréling Arék ngabegal mah ngajak Kana sakur hade teu mawa ka batur. 26. Lurah begal tuluy jawab Atuh hayu sing aréling. 27. Di dinya geus pada tobat Sabab tuan kabéh teu aya nu kari Kabéh geus pada ngarunjung Ka Shéh Abdul Kodir Jaélan Jeung barangan kapilah nu geus dihadum Dipulangkeun sadayana Pulang ka kapilah deui 28. Séh Abdul Kodir nimbalan Ka Abdullah téh ieu nu jadi kawit Aya jalma anu asup Kana // kana sapitutur urang 19 Wong sawidak kabéh begal pada anut Kana lampah kabaikan Sami laku ati sami

38 29. Ngan sakitu caritana Nu diwejang ayeuna salin deui Hikayatna anu alus Nanging teu ganti tembangna Nu rumaos resep kénéh tembang pangkur Muga meunang pangampura Nu maos sareng nu nguping 7. PUPUH PANGKUR 1. Nomer kaopat anu kagungan Carita ngaran Séh Alim Pantaran pandita Hatiyu Jeung carita Séh Abdulan Nu katelah Abdul Muhidin Karhiyu Tukang nguruk di nagara Eta Séh dua ngalahir 2. Hiji ulama di Bagdad Diguruan ku Alim di jero nagri Ngaran Abuwapa Panjul Jenenganana nu enya Abu Lopa Taju Aripin geus mashur Muruk di nagara Bagdad Muridna pon alim-alim 3. Yén muruk Séh Abuwapa Bari linggih dina mimbar jero masjid Sakabéh murid karumpul Kabéh ngabarak di handap Madep sahabat taya nu matur Ajrih ku guru sadaya Ngaraji sagala ilmi 4. Énggal Séh Muhidin dongkap Lajeng manjing ka hasanah terus linggih Tuluy ssai karumpul Taya nu kiat tuminggal Saharita Séh Muhidin kira umur Jejeg lima welas warsa Keur resep néangan ilmi

39 5. Tapi samangsa harita Nembé pisan anjeunna manjing kasagari (sic!) Kabéh wong Bagdad sadarum Katingal ku Abu Wapa Hareugeueun Séh Abu Wapa tumungkul Sajam hanetu bisa ngucap Dina luhur mimbar calik 6. Ti dinya Séh Abuwapa Lila bisaeun deui ngalahir Celuk-celuk miwarang nundung Lah éta jalma anuu datang Sina bijil ulah sina meunang diuk Bijilkeunbaé ka luar Sabab mamanahan risi 7. Sahabat sadaya ngucap Nitah bijil ka luar Kangjeng Muhidin Pék kersa kaluar agus Saurna guru kaula Andika téh di dieu teu kongang diuk Énggal ngadeg Séh Jaélan Hanteu lila lajeng bijil 8. Di luar pon hanteu lila Séh Muhidin harita malebet deui Séh Abuwapa tumungkul Sajam hanteu bisa ngucap Sakur sora // paninggalna 20 Semu lanjung lamung Ti dinya énggal ngandika Tuan Séh Tajul Aripin 9. Éh sobat éta jalma Ulah sila kami risi liwat saking Para sobat anu nundung Séh Abdul Kodir Jaélan Hanteu lila ti luar makasa melebu Di jero pon hanteu lila Pék geuwat dituntung deui

40 10. Ditundungkeun tos pang tiga (?) Wong deui ka msdrosah maksa linggih Séh Abuwapa ti luhur Kalangkung awas tuminggal Ka Séh Kodir énggal Séh Wapa tumut Ngarontok ngaléng Séh Wapa Nyium ka Séh Abdul Kodir 11. Séh Abuwapa ngandika Ka sakabéh muridna anu caralik Hé para sahabat sadarum Maranéh lamun teu terang Enya ieu waliyulloh nu saéstu Hé kabéh hadirom Bagdad Omong kami anu tadi 12. Teu seja ngahina-hina Pamrih kami supaya manéh tingali Ieu wali anu agung Yaktos kami maréntah Ka manéhna kami téh miwarang nundung Teu nerus jeung ati urang Supata gé kami wani 13. Demi kamulyaan Alloh Lamun kami angucap terus jeung ati Deuh Séh Wapa sakitu Jeung terus masihan warta Ka sahabat sakabéh anu karumpul Harita téh suhabat uar Ku kami geus katingali 14. Ieu aya cahaya medal Mancur tina mastaka kangjeng Muhidin Tina sabeulah katuhu Éta cirina cahaya Langkung caang ka magrib geus pinuh Cahaya medal ti kiwa Caangna dongkap ka magrib 15. Séh Abuwapa ngandika Nya Tuan Séh Abdul Kodir

41 Perkaraning tempat lungguh Ieu nu gadu kaula Papasihan paparin nu Maha Agung Ayeuna seja kaula Langkung risi ka nu sumping 16. Ieu carios panjang Pindah lagu tembang pangkur nu diganti Mijil kadaton nu maju Teu acan ganti hikayat Éta gentos carita ieu nu luhur Nu ngarah tobat ka Alloh Tatapi ulah hatim 8. PUPUH MIJIL 1. Angandika Séh Abu Aripin Ka Pandita anom Nu jenengan Séh Abdul Kodir warsané Anu kakara jol sumping Séh Abuwapa ngalahir Héy // héy pandita agung Ingkang rama langkung suka ati Sumping anu anom Salahana di dieu rama téh (sic!) Mumuruk sagala ilmi Nu anut sakabéh jalmi Mumin Bagdad sadarum 3. Sawalerna pun rama rék pasrah diri Ka kersa nu anom Lajeng tempat madrasah kabéh Kitab nu gedé nu leutik Sareng sakabéhna murid Wong Bagdad nu anut 4. Misah mumin nu ti lima nagri Teu langkung nu anom Nu mawana santeri leutik kabéh Bukriya nu manggul ngaji

42 Rama suka ati Diri aing geus sepuh 5. Ingkang putra anu muruk ngaji Kanng rama lalajo Éta kabéh para wali séah Enung nu maréntah becik Misil ieu pami Gaduh jago jali. 6. Alus ulet tur bias kikiplik Tuluy kongkorongok Didangukeun ti jero imah téh Sora lambat melung nya tarik Suka nu kagungan milik Kang rama nya kitu. 7. Anémahan sumejaning ati Suka anu amon Sareng pasrah parabot sakabéh Pusaka mangrupi-rupi Kaca tegen (?) pinggan piring Kabéh geus kahatur. 8. Séh Muhidin parantos atampi Ti pandita kolot Geus jumeneng dina mimbar ahéng Abuwapa dina ambal kami Parantos ijab anampi Séh Muhidin unggul. 9. Angandika Séh Tajul Aripin Ka pandita anom Ieu amba nyangga sangga téh Malah nadar mangpaat ka diri Di dunya rawuh di ahir Sumawon di kubur. 10. Séh Muhidin saurna nu dohir Ka pandita kolot Diri hamba ngan ngajarkeun

43 Timbalan rama nu yakti Lamunan geus yakin Hamba langkung nuhun. 11. Séh Abuwapa Tajuripin Dawuh ka nu anom Aduh putra agung karamatna Ama nu naros ka gusti Tuan anggeus wirid Yén parantos sukur. 12. Ngawalonan Séh Agung Muhidin Bubuhan parantos Ka guru Séh Mahjumi Alapa Ngalap sadayana wirid Pada rieut nangan badi Sataros sampun. 13. Sanggeus putus Séh Taju Aripin Kamanah langkung raos uluk salam Taju Aripin Sawatengen asta kalih Neuteup Séh Muhidin Dina mimbar agung 14. Aya deui carita sawiji Séh Arip nu gentos Dipasih // pasihkeun sok 22 Ka Séh Muhidin téh Caritaan Séh babani Mangsa dintenan di bumi Cahayana terus. 15. Cahya hibar ka luhureun bumi Cahaya mancorong Sareng kaca pon nya kitu kénéh Cahayana terus bumi Aya nu wawarti Séh Muhidin dawuh 16. Geus wasiat Kangjeng Séh Muhidin Ka putrana anom

44 Lamun kami dongkap ka ajal téh Ieu kabéh sinjang kami Jeung raksukan kami Wariskeun ka darum. 17. Ka sahabat ngaosna Séh Alim Waliyuloh kahot Putrana Haéti wastana Mun geus wapat ki Séh Haéti Raksukan jeung samping Dipasihkeun tuluy. 18. Ka Séh Alim Muhada kang nami Putrana Séh Kohidkahot Aya deui carita nu ahéng Perkarana pinggan ti Séh Aripin Dicarita hanteu nyangki Sangetna kalangkung. 19. Hanteu kongang dianggo ku jalmi Sumawona linyok Nu ngaragap harita ngadak-ngadak Serta leungeun meubeut kana diri Kana wadah ngabiti Manéhna buruk nyuguh. 20. Aya deui carita sawiji Saur Ahmad kahot Tempo anom Séh Abdul Kodir téh Mangsa katingal ku kami Ténjo nu katingali Ti mangsa kagempur 21. Cahaya jeueung anu katingali Téga maya katon Terus kana pitung langit kabéh Ka handap ka pitung bumi Téjana Séh Kodir Ka luhur melengkung. 22. Satengahna harita jadi Aya nu miraos

45 Hiji jalma awas pangrunguna Ngupingkeun sora di langit Sora ting jalerit Di luhur ngaguruh. 23. Anu sada sora tingpangsi Tapina ngaromong Kieu pokna sadana sora téh Éta nyéta ki Muhidin Éstu jalma sidik Cahaya gé mancur. 24. Ngan sakitu geus digurit Aya deui carios Malah salin hikayatna téh Tembangna teu acan ganti Masih kénéh tembang mijil Resep kénéh ngalagu. 9. PUPUH MIJIL 1. Nomer kalima nu digurit Saur nu waspaos Anu nahan Séh Abdulah sobar Putrana Séh harun Wesi Urang nagara Sayéti Madhab Sapii nu agung 2. Ki abdulah Saléh parantos ngalahir Pokna hamba tempo anom Sareng pon jeung jalma nu sayakti Anu ngaran Sanggawani Anu sakaom jeung hamba sami Badé soléh ilmu 3. Sumeja ka nagri Bagdadi Néangan ilmu nu waktos Nudu // duaan lampahna paréndéng 23 Pon maksuna sami-sami Anom sapa diri Abdulahi Ilmu nu dimaksud

46 4. Reujeun éta panejana deui Duaan sama bak Badé ngunjung kang ulama kabéh Anu lalinggih di bumi Nenggih di nagri Bagdadi Éta sami lumungguh. 5. Eunjeung neja kaliyaning nagri Sejana wongroro (?) Kacarita aya pandita nu ahéng Wong lanang saléh tur alim Ngarana Ngosul Alim Di Bagdad geus mashur. 6. Para watekna ngaran ngota muruk ilmi Kuwu mir tétémbong Pon sagala jalma kitu kénéh Éta kawas katingali Sakitu deui aing Ka jalma nu maksud 7. Angunjungna tangtu katingali Mani jauh kabéh témbong Mangka anak saka lenggih panjanane Ki Abdalah sami kami Di jalan kénéh papanggih Jeung santri nu maksud 8. Kana lampah niat tolab ilmi Di jalan pasanggrok Silih Tanya anak saka jeung Abduloh téh Nanya ka santri sawiji Éh agus ti méndi Bet nyorangan agus 9. Pok ngalawon kisantri sahiji Pangucap alon Pan kawula ti nagara sanés Asal nagari Jaélani Niat bade tolab ilmi Kangotanu mashur

47 10. Nu duaan pok micatur sami Ka santri sawios Yén kitu mah atuh sareng baé Tiluan pada sami-sami Pada amarih tolab ilmi Barengan sumanku 11. Jalma duaan ka santri nu hiji Ngucap bari naros Saha nama jenengan ujang téh Manjawab santri sahiji Kula pun Abdul Kodir Pasihan pun ibu 12. Kacarita anak sana bari-bari Berjalan pok ngomong Éh Abdulaah engké mah kasi téh mun geus dongkap ka padri teu aya niat kami pun engké geus tepung 13. Ngawatek paham si suka ku kami Tangtu moal bias ngomong Awit tina masalah hiji baé Moal bias waka ka kami Abdulah ngucap deui Kula gé bagitu 14. Engké kami bari geus papanggih Jeung geuwat kula ngomong Dék di coba ku kula té engké Dék ditanya masalah hiji Ieu paneja kami Kangot nu mashur 15. He // he anu alim 24 Kuring téh dék ngomong Duméh dongkap ka kersa anjeun téh Nu wawani pi maksudeun kuring Nepangan jero ati kuring Tah kami téh dék kitu

48 16. Kira bias ngajawab ka kami Atawana hamo Lamun bisa kumaha jawabna téh Mangka sang Abdul Kodir Jaélani Anglindung hamba ing widi Ti cipta nu sakitu 17. Upama dina jero piker Niat bade ngomong Kabangot jalan kabangot téh Pon tangtu di bijaksani Aya sual sabaraha hiji Misti geus ka maphum 18. Mapan saharita dumugi Ka buruden parondok Geus geus katinggal seug pigihe Di madrasah nu langkung beresih Geuwat nu mulya ngalahir Pun sémah tilu di saur 19. Seug ngandika kangot tatadi Kula ngaréncod Hé tatamu né kakara nembe Dongkap ka Nagari Bagdadi Anak sapa Abdullohi Manéh bareng ngujub 20. Manéh dék nyoba ka kami Dék nyual ku omong Kitu-kitu pisoaleun téh Nya kieu pijawabeun kami Anak saha jeroning ati Héran liwat langkung 21. Geuwat pok ngalahir deui Hé anak saha pok ngomong Sepuh bendu ki guru gawaran téh Geuwat pok ngalahir deui Mun teu hak mah Kami kersaning Yang Agung

49 22. Sanggeus kitu anak sakajingjing Hanteu yasa ngomong Ki Séh geuwat teu lila ngarobrol téh Ka Ki Agus Abdullah Ti dinya nimbalan deui Hé Abdullah juhul 23. Éta manéh bebeja ka kami Mun manéh teu nyaho Geus dicoba éta diri téh Sabab dék nyoba ka kami Dék nyual ka kami Badé nyual kitu 24. Geus sadiya pijawabeun kami Kami téh geus nyaho Kami terang jero ati manéh Anu nu jeroning ati Manéh keuna cobaning widi Lah engké di tempun 25. Tina kersaning yang Widi Diri manéh tangtu asor Sabab rerep kana dunya manéh Bakal manéh dirundung ku duit Suantenna daun ceuli Kahandap nu luput 26. Eunjeung deui bakal keuna cocobi Sami lampah awon Arék manéh dirupakeun goréng Anak saha kitu deui Sabab taya tatakrama Alloh langkung bendu // Anak saka (..) kapir Ku sabab sok linyok bohong Geuwat paninggal Anak-anak katingali Sirangna hurung ku geuni

50 Awakna pon ajur. 28. Santri dua teu kaciri deui Ayeuna kacarios Ki séh Abdul KodirJaélani Kangot geus katingali Ki séh paos alon ngalahir Nu ti mana kalangkung 29. Kakasih ngawidi jenengan Jenengan pandita anom Luar tangtu didamel pandita gedé Kersaning Yang Maha Suci Linggih di anagri Bagdadi Tempo moal mashur. 10. PUPUH DANGDAGULA 1. Hikayat katujuh digurit Nu nyarita pandita nu opat Abdul Arif namana téh Putra ulama nu mashur Nu nama Umar Saripin Dawuhan ki sang pandita Hamba geus-geus ngadangu Timbalanana Séh Abdul Jaélan Hiji mangsa urang cicing dinu sepi Siang wengi ngan sorangan 2. Éta tidinya terus cacarita Geus tidinya terus cacarita Kieu saur Séh Jaélan téh Urang dina tempat suwung Ditempatna laknat iblis Sétanna pirang-pirang yuta Ti luhur ngaguruh Éta sétan pangkat-pangkat Warna-warna sawaréh nu nyorén bedil Eujeung bari nyingsieunan 3. Nu sawaréh sétan ngariringkik

51 Eujeung bari tararumpak kuda Warna-warna rupana téh Loba anu nu sareguna Malah menturan ka kami Ari maledoganana Heug ku seuneu hurung Geus kaliwat ngagigila Lila-lila arék maéhan ka kami Ku keris pedang jeung tumbak 4. Anging urang-urang henteu owah gingsir Hanteu sieun ati masih tahan Teu gimir ramo sacongo Tidinya urang ngarungu Sora tina jero ati Sora ngadawuh ka urang Dina sudur kalbu Kieu unggelna soara He kakasih urang ki Séh Jaélan Kami geus maparin kuat 5. Eujeung manéh geus ditetepkeun ku kami Di kuatkeun ku pitulung urang Kitu saur soara téh Nyata teu sieun sarebun Langkung nahan ati kami Sétan ku urang diudag Mabur ting salemprung Nu ka kulon nu ka wétan Nu ka kidul nu ka kalér ting balecir Lalumpatan teu puguh losna 6. Hanteu lila sétan aya deui Anu datang sétan ngan sorangan 31 Nyingsieunan ka urang téh Ka urang barina nundung Pokna manéh Abdul Kodir Manéh Téh geura jor lempang Tidieu geura purung Seug manéh lamun teu nyingkah Abdul kodir lah engké manggih balai Tangtu ku kami di pedang

52 7. Eujeung sétan nyingsieunan deui ka kami Beuki kagét sarta ngagigila Tuluy ku kami di cabok Huluna datang ka remuk Bisa lumpat iblis Sanggeusna pun iblis lumpat Urang muji syukur Neda tulung ka Pangéran La haula walakuwata ila billah Aliyil adim amin 8. Sanggeus urang muji ka Yang Widi Iblis datang geus geseng awakna Marolotok kulitna téh Jol deui sétan ti luhur Ragrag ka hareupeun kami Kaliwat goréng rupana Awakna meledos bau Awak buruk butatayan Bau hanyir awakna si la nat iblis Tuluy pok ngomong ka urang 9. Ya tuan Séh Abdul Kodir Jaélani Ieu kula nyata iblis la nat Mana dongkap ka anjeun téh Kami arék neda tulung Ka anjeun ku sabab kami Digeringkeun ku manéhna Matak hésé batur Iblis ku kami dijawab Manéh iblis geura mantog laknat kapir Iblis hanteu daék nyingkah 10. Tuluy iblis luncat ka luhureun kami Iblis la nat di paku ku urang Huluna satengah paéh Malahan sapaé ti bubuy Ti lelep ka jero bumi Iblis la nat henteu luka Bari seuneu hurung Arék maéhan ka urang

53 Saharita sumping deui wong sawiji Kersa nulungan ka urang 11. Langkung kasép éta wong lanang nu sumping Pantes kuat jeung gagah perkosa Jarang tanding dedegna téh Nyandak pedang langkung alus Tunggang kuda bari nyirig Sumping ka hareupeun urang Malah énggal lungsur Pedang dibikeun ka urang Ditampanan ku urang tuluy dijingjing Ka tenjo ku ilis la nat 12. Ponang iblis hareugeueub cicing Jeung kasima ninggal ka Séh Jaélan Teu kiceup-kiceup panonna Malah cipanonna ngucur Sieun kapati-pati Séh Muhyidin nyandak pedang Ponang iblis mundur Lumpat // bari pupungkuran 32 (dalapan padalisan) 11. PUPUH PANGKUR 1. Séh Abdul Kodir Jaélan Saharita anu cacarios deui Nyaritakeun la nat kupur Timbalanana Séh Jaélan Hiji mangsa aya deui sétan rawuh Sarengna éta mangucap Aduh-aduh bari ceurik 2. Eujeung ngalungsar di tanah Ngharegung eujeung ngawur-ngawur keusik Sarta eujeung nangkep hulu Ari eta sasambatna Aduh aing ayeuna mah moal laju He Séh Abdul Kodir Jaélan Digogoda henteu kénging

54 3. Seug tidinya nitah lempang Ti dinya ponang iblis Ku kami dijurung-jurung Jor sia téh geura lempang Ka dinya sia téh si la nat kapir Batan lempang anggur ngucap Naha ki Séh Abdul Kodir 4. Salawasna kami ngagoda Ka manusa teu cara ka Abdul Kodir Batan kalah mintul Geus weléh teu beubeunangan Malah-malah pikir gé sieun kalangkung Abdul Kodir batan beunang Digoda anggur ngalindih 5. Geus lila la nat geus nyingkah Aya deui iblis anu katingali Tina lobana murudul Niatna pon ngagogoda Éta sétan pada mawa jarring tepung Kana sakuriling urang Rék ngajaring diri kami 6. Éta jaring digantélan Sakéh kala eujeung langir kalajengking Hileud eujeung babakhaur Raweuy tina jaring rambang Sing keteyep sing caregat sing caremut Éta jaring énggal mata Make useup ting gurantil 7. Geus terap seug ngurilingan Diri urang anggeus kalingkung ku jaring Urang di tengah tumungkul Aya jeroning wardaya Pikir urang ieu jaring nu ngalingkung Enya ieu jaring dunya Lah kumaha diri aing 8. Aya hiji iblis ngucap Enya bener amrih dunya ieu jaring

55 Diri manéh nu dikepung Jeung nu anut kamanéhna Kana laku anu licik pon nyakitu Kitu pokna iblis la nat Ati urang teu gumingsir 9. Di tahan ku pikir urang Sabab urang teu kongang waswasning ati Mun waswas kénging bebendu Tina padaning carita Ditahankeun ku urang sampé sataun Sirna waswas coba ilang Beresih taya nu kari 10. Tinya bréh deui gogoda Langkung banget cocob nu katingali Aya // sétan mararanggul 33 Kai eujeung mawa tambang Golong kabéh kararumpul Kabéh dihareupeun urang Ari éta ponang kai 11. Kabéh geus diparotongan Diseukeutan sabeulah éta téh kai Tuluy dipaké talutug Diceblak hareupeun urang Pék ti kulon ti wétan sareng ti kidul Kabéh geus kakuriling Tuluy pék nerapkeun tali 12. Talutug pinuh ku tambang Ting kurawet siga ramat lancah badis Urang ditengah ngajentul Kari ningkeb baé urang Tapi berkah ati urang henteu purun Teu gingsir pikiran urang Pitulung Yang Maha Suci 13. Tidunya urang téh ngucap Carék urang rawé naon ieu iblis Tidinya urang sang sumawur Sakabéh iblis pon ngucap