KULIAH 3: TEORI BARANG AWAM

Transkripsi

1 P/kos KULIH 3: TEORI BRN WM Barang wam- Definisi: Menurut Hyman (2002), barang awam adalah barang dimana faedah drpd penggunaan barang tersebut tidak boleh dikecualikan bagi mereka yang tidak membayarnya dan dikongsi secara bersama dalam satu kumpulan pengguna yang besar. Barang ini biasanya ditentukan dalam pasaran politik dan bukan melalui pasaran biasa (mekanisme harga). Kerajaan akan menyediakan barangan ini & kos pengeluaran ditanggung daripada hasil kutipan cukai. Ciri-ciri barang awam: 1. Tiada persaingan dalam penggunaan (nonrival in consumption) 2. Tiada pengecualian dalam penggunaan (non exclusion) Implikasi: 1. Kos membenarkan seseorang pengguna menikmati faedah daripada barang tersebut adalah = 0 atau dengan kata lain MC utk benarkan tambahan pengguna utk menggunakan barang awam yang diber = MC = Kuantiti 2. Barang awam faedah /utiliti kepada ekon. Secara keseluruhan dan tidak kpd ind tertentu. 3. DD brg awam dinyatakan secara awam - keluk DD adalah perjumlahan keluk-keluk DD pelbgi ind secara menegak 1

2 P x (RM) P x (RM) P x (RM) D X D X B D X +B 0 2 Q X 0 3 Q X 5 Q X Rajah 3.1: Terbitan Keluk Permintaan Terhadap Barang Swasta 2

3 Harga (RM) P e 1 D 0 Q Harga (RM) P B e 2 B D Harga (RM) 0 Q S P 0 e 3 B D + 0 Q Rajah 3.2: Terbitan Keluk Permintaan Pasaran Bagi Barang wam dan Kecekapan Pembekalan Barang awam 3

4 Isu perbincangan dalam teori barang awam 1. Perlu ada campurtangan kerajaan dalam pembekalan barang/perkhidmatan awam 2. Masalah bagaimana utk pastikan peruntukan barang awam adalah optimum. nalisis yang telah dibincangkan oleh pengkaji-pengkaji sebelum ini terbahagi kpd 2: a. analisis keseimbangan spara i- model Lindahl b. analisis keseimbangan umum i- model Samuelson ii- model Lindahl-Johensen iii- model Musgrave 4

5 Harga (RM) a S b c MB B e D + B MB f D B D 0 0 Kuantiti Barang wam () Rajah 3.4: Kecekapan Pembekalan Barang wam Mengikut Penyelesaian Lindahl Huraian ringkas: nalisis ini merupakan analisis keseimbangan spara (melibatkan pasaran barangan sahaja) Keluk SS ( MC) & keluk DD ( MB) i- Keluk SS : menunjukkan MC utk kel barang di sepanjang keluk KKP ii- D & D B adalah DD ind & B terhadap = MB i = harga yang mereka bayar utk setiap o/p iii- Perjumlahan secara menegak akan menghasilkan keluk D +B (DD=SS) dan keseimbangan pada titik b iv- Faedah sosial (ind & B) Jum faedah & B iaitu dibawah keluk permintaan D +B = oab 0 v- Jumlah kos kel Di bawah keluk SS = 0cb 0 vi- faedah bersih = segitiga abc (agihkan kpd kedua-dua ind & B) Bagaimana menentukan P & Q harga brg (P ) = MB + MB B Qty = 0 5

6 Bagaimana kerajaan kel. brg tersebut? - melalui percukaian kepada ind & B - cukai ind = MB / 0 dan cukai ind B = MB B / 0 iaitu mengikut faedah yang diterima mengikut ind. ( mengikut citarasa & Y ind) vii- adakah titik keseimbangan b adalah memenuhi pareto optimum? MB + MB B = MC memenuhi syarat. Terdapat kelemahan dalam analisis ini iaitu: masalah ciri barang awam itu sendiri yang menyebabkan a. tiada unsur membayar oleh pengguna b. tiada peranan harga. nalisis ini cuba dibaiki oleh Johensen dalam model Lindahl-Johansen 6

7 Rajah 3.5 Model Lindahl-Johansen 7

8 Huraian ringkas: andaian i- agihan pendapatan antara individu telah ditetapkan. Individu yang terlibat diandaikan ind P dan Q dan barangan (awam) dan S (swasta). Kesannya dpt terbitkan kps dan keluk DD individu tersebut. ii- Citarasa adalah berbeza antara ind mengikut agihan Y Kelebihan model ini adalah : i- dapat menjelaskan kuantiti barang yang digunakan bersama ii- dapat tentukan sumbangan cukai setiap individu. ndaikan terdapat 2 pengguna iaitu P dan Q dan belanjawan tetap - Kedua-dua pengguna ini mempunyai kekangan belanjawan yang ditetapkan dan sifat KPS antara barang awam dengan barang swasta - penyelesaian Lindahl-Johansen berupaya menukar KPS antara barang awam () dengan barang swasta (S) kepada KPS antara barang awam () dengan % sumbangan cukai (h). - KPS yang baru ini mempunyai sifat-sifat yang berikut: a. cekung dari bawah (paksi kuantiti barang); b. semakin dekat dari paksi kuantiti, semakin baik kerana semakin kecil sumbangan cukai; dan mempunyai cerun positif dan negatif. p, p, p, Oleh itu: U 1 U 2 U 3 ialah KPS pengguna P. q, U 1 U q 1 U q q 1 U 1, ialah KPS pengguna Q PP ialah keluk permintaan pengguna P. QQ ialah keluk permintaan pengguna Q KPS ini mempunyai ciri-ciri yang berikut. a. KPS pengguna P adalah cekung dari bawah. b. Tingkat kebajikannya bertambah apabila KPS bergerak dari atas (apabila ia menanggung beban cukai sepenuhnya) ke bawah (apabila ia tidak menanggung apa-apa cukai). c. KPS pengguna Q adalah cembung dari bawah. d. Tingkat kebajikannya bertambah apabila KPS bergerak dari bawah (apabila ia menanggung cukai sepenuhnya) ke atas (apabila ia tidak membayar apa-apa cukai). 8

9 Terbitkan keluk permintaan pengguna P dan Q dengan menentukan tingkat utiliti maksimum yang dapat dicapai oleh tiap-tiap individu pada sumbangan cukai yang ditetapkan. e.g sumbangan cukai pengguna P ialah h 0, maka berdasarkan rajah tingkat maksimum yang dapat dicapai ialah U p 3, apabila pengguna P itu menggunakan O p a barang awam. Pengguna Q pula, yang membayar cukai 1 - h o (iaitu baki kos yang mesti ditanggung oleh pengguna Q), mencapai utiliti maksimum sebanyak U q 1 dengan menggunakan Oq b barang awam. keluk WW keluk kontrak penggunaan, ditentukan oleh ketangenan antara dua set KPS pengguna P dengan pengguna Q. Pada titik ketangenan itu, kadar penggantian sut barang awam dengan sumbangan cukai bagi pengguna P dan pengguna Q adalah sama, iaitu MRS p = MRS Q.. Dalam kecekapan Pareto, suatu titik kecekapan penggunaan mesti dikaitkan dengan kecekapan pengeluaran. Ini bererti bahawa pada keluk WW, MRS sa = MRT sa dengan s ialah barang swasta. penyelesaian model Lindahl-Johansen dicapai pada titik E. o terdapat persilangan bukan sahaja antara keluk permintaan pengguna P dengan pengguna Q, tetapi juga keluk WW. Oleh itu, pada titik ini ekonomi berada dalam kecekapan Pareto dengan jumlah barang awam yang ditawarkan ialah O p e (O q e ), dan sumbangan cukai ialah h 1 % bagi pengguna P, manakala pengguna Q ialah (l - h) %. 9

10 Kuantiti Barang Swasta X P I C X 0 D S Z W I Kuantiti Barang Swasta X O E P Kuantiti Barang Swasta J Y C R J O B T D Kuantiti Barang Swasta Rajah 3.3: Terbitan Syarat Pengoptimuman Pembekalan Barang wam Mengikut Model Samuelson 0 T 10

11 Huraian ringkas: ndaian : terdapat barang X dan barang yang dikeluarkan yang digambarkan KKP (PP) Terdapat 2 pengguna iaitu pengguna & B yang menggunakan 2 barang tersebut iaitu dan X. KPS kedua-dua ind. Bermula dari titik origin O dan O B masing masing bagi dan B. II adalah kps ind dan JJ adalah kps ind B. Bagi mendapatkan optimum pareto, perlu mulakan dengan kps ind (andaikan pilih kps II) bagi memastikan perutkan sumber maksimum kpd utiliti B dapatkan kombinasi X dan yang boleh diperolehi oleh B dengan menolak II dari PP secara menegak. Kombinasi-kombinasi ini digambarkan oleh keluk TT. Tingkat maksimum utiliti yang boleh dicapai B ialah di mana KPS JJ bersentuh dengan keluk TT. Ini memerlukan output barang awam sebanyak O o (=O B o ) dan output barang swasta sebanyak O X o, dari mana O Z digunakan oleh dan Z X o (= O B Y) digunakan oleh B. syarat yang menunjukkan sifat peruntukan sumber yang Pareto optimum. Iaitu di titik persentuhan keluk JJ dengan keluk TT, cerun KPS B = cerun keluk TT. cerun KPS B ialah kadar penggantian sut barang swasta untuk barang awam (MRS X ). Oleh kerana keluk TT didapati dengan menolak keluk II (yang mempunyai cerun bersamaan dengan MRS X ) daripada keluk PP (cerunnya bersamaan MRT X, iaitu kadar transformasi sut X untuk ), cerun keluk TT adalah bersamaan dengan perbezaan di antara cerun-cerun keluk PP dengan keluk II (MRT X - MRS X ). Dengan itu, pada titik peruntukan optimum, B B MRSX = MRTX MRSX maka MRS X + MRSX = MRTX i akhirnya MRS = MRT dimana; i =, B X X Persamaan ini menggambarkan syarat kecekapan bagi pembekalan barang awam yang optimum. Persamaan ini dikenali sebagai syarat Samuelson. 11

12 Di dalam ekonomi, wang digunakan sebagai unit akaun boleh mentafsirkan syarat kecekapan ini dari segi faedah sut dan kos sut kewangan. Kadar transformasi sut adalah nisbah kos sut mengeluarkan terhadap kos sut mengeluarkan X, atau MRT X = MC MC X Begitu juga, kadar penggantian sut bagi individu ialah nisbah utiliti sut di antara dua barang yang berkenaan, iaitu nisbah faedah-faedah sut (MB) dalam kiraan wang bagi dan X, atau: MRS X MU = = MU X MB P X Dalam ekonomi di mana pengeluar bersaing menggunakan penentuan harga kos sut, maka syarat pengeluaran yang cekap ialah P X = MC X. Ini bererti persamaan-persamaan di atas memberi implikasi berikut: MB i = MC dimana i =, B o iaitu jumlah faedah sut (MB) kepada semua individu yang menggunakan bersamaan dengan kos sut (MC) mengeluarkannya. 12

13 3.6 Penyelesaian Model Musgrave 13

14 Huraian ringkas: Model Musgrave membincangkan peruntukan antara barang awam dengan barang swasta berdasarkan penentuan belanjawan. Model ini juga dapat menentukan secara langsung bayaran cukai setiap individu untuk menampung penawaran barang awam. ndaikan: o agihan pendapatan di kalangan individu pengguna diketahui. o Penawaran barang awam ditentukan oleh penilaian para pengguna yang berdasarkan tingkat pendapatan mereka. o Kos pembiayaan barang awam pula dibayar melalui cukai yang dikenakan mengikut penilaian pengguna yang berdasarkan sistem pencukaian faedah. o nalisis ini dimudahkan dengan mengatakan bahawa dalam sebuah ekonomi terdapat: 1. Dua individu sahaja, iaitu pengguna P dan pengguna Q. 2. Dua barang sahaja, iaitu barang swasta (S) dan barang awam (). 3. Dua input utama sahaja, iaitu modal (K) dan buruh (L) yang terhad jumlahnya. 4. Jumlah pendapatan diagihkan antara pengguna P dengan pengguna Q. KKP, CD diandaikan bergaris lurus supaya jumlah hasil cukai dapat disamakan dengan jumlah kos melalui hukum penentuan harga dalam ekonomi. ndaikan dengan suatu corak agihan pendapatan, misalnya 0M barang swasta bagi pengguna P dan bakinya, 0N barang swasta bagi pengguna Q, dengan 0M + 0N = 0C, di samping dengan berbagaibagai tingkat harga relatif barang awam dengan barang swasta, maka keluk penggunaan harga bagi pengguna tersebut dapat diterbitkan, keluk MTV bagi pengguna P (rajah tengah) dan keluk NBW bagi pengguna Q (rajah bawah). gihan pendapatan tersebut diukur dengan kuantiti barang swasta kerana barang swasta tertakluk kepada prinsip pengecualian. Keluk penggunaan harga menunjukkan titik keseimbangan peruntukan yang optimum antara barang awam dengan barang swasta. o Keluk ini diterbitkan dengan menyambungkan titik ketangenan antara KPS dengan garis belanjawan yang berdasarkan nilai harga relatif antara barang awam dengan barang swasta. Misalnya, pada harga relatif 0M/0X, kedudukan optimum pengguna P ialah pada titik Z, iaitu apabaila garis belanjawan MX tangen dengan keluk puas sama U 2 P (rajah tengah). 14

15 o Begitu juga pengguna Q, pada harga relatif 0N/0U, kedudukan optimum ialah pada titik, iaitu apabila garis belanjawan NU tangen dengan KPS U q 1 (rajah bawah). Berdasarkan kedudukan pengguna yang ditunjukkan oleh keluk penggunaan harga MTV, dapat keluk kemungkinan penggunaan barang swasta untuk pengguna Q pada tiap-tiap tingkat barang awam yang digunakan bersama oleh mereka. o e.g pada tingkat kuantiti 0S barang awam, pengguna P menggunakan ST kuantiti barang swasta daripada keseluruhan jumlah SS yang dikeluarkan. Ini bererti bahawa, pengguna Q dapat menggunakan bakinya sebanyak SB, iaitu SS - ST. o pada tingkat barang awam sifar, ekonomi itu mengeluarkan 0C barang swasta. o Daripada jumlah itu, pengguna P menggunakan 0M unit, manakala bakinya, 0N digunakan oleh pengguna Q. o Ringkasnya, keluk kemungkinan penggunaan pengguna Q diperoleh dengan menolak tingkat barang swasta yang digunakan oleh pengguna P, seperti yang dicatat oleh keluk penggunaan harga MTV daripada jumlah keseluruhan barang swasta yang dicatat oleh KKP CD pada tiap-tiap tingkat penawaran barang awam. Dalam Rajah di atas keluk kemungkinan penggunaan pengguna Q ialah keluk NB J. Keadaan keluk ini melengkung ke atas dan bertentangan dengan keluk penggunaan harga, NBW yang melengkung ke bawah. o Perbezaan ini disebabkan bahawa keluk NB J hanya menunjukkan potensi barang swasta yang dapat digunakan oleh pengguna Q setelah mengambil kira kuantiti barang swasta yang digunakan oleh pengguna P pada tiap-tiap tingkat barang awam yang digunakan bersama oleh mereka. o Keluk NBW pula menunjukkan kedudukan optimum yang dipilih oleh pengguna Q apabila berlaku perubahan harga relatif dalam pembeliannya terhadap barang awam dan barang swasta. Dengan mengetahui kedudukan potensi pengguna Q dan kedudukan optimumnya yang berdasarkan suatu corak agihan pendapatan, maka dapat penyelesaian yang optimum dari segi peruntukan output dan penentuan harga untuk ekonomi keseluruhannya. o Penyelesaiannya ialah apabila kedudukan potensi pengguna Q sama dengan kedudukan optimum pengguna Q. Oleh itu, penyelesaian optimum dicapai pada titik apabila keluk kemungkinan penggunaan pengguna Q (keluk NB J) 15

16 bersilang dengan keluk penggunaan harga (keluk NBW). Pada titik persilangan ini, kedudukan ekonomi ialah pada titik E dengan mengeluarkan 0l unit barang swasta dan 0H barang awam. o Kedudukan pengguna P ialah pada titik F dengan menggunakan 0K barang swasta, manakala kedudukan pengguna Q ialah pada titik dengan menggunakan 0L barang swasta. Penyelesaian tersebut adalah dari segi peruntukan barang swasta antara pengguna P dengan pengguna Q pada suatu tingkat barang awam yang digunakan bersama oleh mereka. Bagaimanakah pula pembahagian kos ditentu dalam model Musgrave ini? o kos untuk menyediakan barang awam dibiayai oleh cukai. Cukai pula dikutip daripada pendapatan. o Jumlah pendapatan semua individu dalam sesebuah negara adalah sama dengan jumlah keluaran negara. Jika tidak ada cukai, maka barang awam tidak dapat ditawarkan. Oleh itu, ekonomi negara hanya mempunyai barang swasta yang nilainya sama dengan jumlah pendapatan negara. o jumlah pendapatan sama dengan semua barang swasta yang didarabkan dengan harganya. Jika harga barang swasta diandaikan bernilai satu, maka jumlah pendapatan sama dengan jumlah barang swasta. Jumlah ini sama dengan 0C dalam rajah. pabila ada cukai, perbelanjaan barang swasta terpaksa dikurangkan. Hasil cukai itu pula digunakan untuk membiayai barang awam. Jika cukai yang dikenakan ialah 100 %, maka perbelanjaan barang swasta menjadi sifar dan pengeluarannya juga menjadi sifar. o Ini bererti semua sumber ekonomi boleh digunakan untuk mengeluarkan barang awam yang pembiayaannya ditanggung oleh hasil cukai. Oleh sebab hasil cukai ialah 100 %, maka jumlah pendapatan sama dengan jumlah hasil cukai dan juga sama dengan semua barang awam didarab dengan harga barang awam. o Katakan kuantiti barang awam ialah 0D unit, seperti dalam rajah. Kos melepas mengeluarkan 0D unit barang awam ini ialah 0C unit barang swasta kerana untuk menyediakan 0D unit barang awam, kita terpaksa mengorbankan 0C unit barang swasta. Jumlah barang yang dikorbankan merupakan jumlah cukai yang diukur dalam nilai barang swasta. 16

17 Dalam keseimbangan umum, model ini menunjukkan jumlah barang swasta yang ditawarkan ialah 0I unit, manakala barang awam ialah 0H unit. o Ini bererti untuk menyediakan 0H unit barang awam terpaksa mengorbankan IC unit barang swasta. Jumlah cukai yang diukur dalam nilai barang swasta untuk menyediakan 0H unit barang awam ialah IC unit. o barang awam itu digunakan bersama oleh pengguna P pada pengguna Q. Beban cukai mesti ditanggung bersama dengan kadar yang berbeza. Keadaan ini menyebabkan darjah keinginan mereka terhadap barang awam dan kepuasan yang diperoleh berbeza. Oleh sebab itu, kadar cukai atau harga barang awam berbeza. Persoalan berikutnya ialah berapa banyakkah cukai yang mesti dibayar oleh setiap pengguna? o melihat jumlah kuantiti barang swasta yang terpaksa di korbankan oleh setiap pengguna untuk mendapat 0H unit barang awam. o Daripada rajah pengguna P terpaksa membayar KM unit barang swasta, manakala pengguna Q terpaksa membayar LN unit barang swasta. Ini menjadikan jumlah cukai ialah KM + LN = IC unit barang swasta. o Kadar cukai yang dibayar oleh pengguna P ialah KM / IC, manakala pengguna Q ialah LN / IC. Rumusan 1. Segi peruntukan output, pengguna P dan pengguna Q sama-sama menggunakan 0H barang awam, manakala barang swasta masing-masing ialah 0K unit dan 0L unit dan jumlah keseluruhan barang swasta ialah 0I unit. 2. Segi pembayaran kos untuk membiayai barang awam, pengguna P membayar KM unit dan pengguna Q membayar LN unit barang swasta, menjadikan jumlah cukai ialah KM + LN = IC unit barang swasta. kadar cukai yang dibayar ialah o KM / IC untuk pengguna P o LN / IC untuk pengguna Q. 17