LAPORAN PMK GREEN CORRIDOR-TOWARDS ENERGY SAVING PENYELIA PROJEK: MOHD NEZUAN BIN OTHMAN UNIT PENYELIDIKAN, INOVASI DAN KOMERSIALAN POLITEKNIK MELAKA

LAPORAN PMK GREEN CORRIDOR-TOWARDS ENERGY SAVING PENYELIA PROJEK: MOHD NEZUAN BIN OTHMAN UNIT PENYELIDIKAN, INOVASI DAN KOMERSIALAN POLITEKNIK MELAKA

1.0 PENGENALAN Elektrik merupakan sumber tenaga utama yang di gunakan samada di rumah ataupun di tempat kerja. Kegunaan tenaga elektrik di rumah kebiasaannya digunakan bagi tujuan pencahayaan, peralatan elektrik dan elektronik seperti peti sejuk, mesin basuh, pendingin hawa dan televisyen. Manakala kegunaan tenaga elektrik di tempat kerja adalah bergantung kepada jenis pekerjaan seseorang tetapi kebiasaannya melibatkan penggunaan penghawa dingin, mesin Photostat, computer dan peralatan kerja seperti mesin dan sebagainya. Jadi, adalah menjadi tanggungjawab setiap individu dalam memastikan pengurusan tenaga elektrik yang digunakan adalah minimum tanpa menjejaskan gaya hidup seseorang. Perbuatan membazirkan sumber bekalan elektrik merupakan satu budaya yang harus dibendung bermula dari rumah. Pengetahuan terhadap sistem kecekapan tenaga adalah amat penting agar setiap kerja yang dilakukan samada di rumah mahupun di pejabat dapat disempurnakan dengan menggunakan tenaga elektrik yang minima sekaligus dapat mengurangkan kos perbelanjaan yang ditanggung bagi membayar bil elektrik setiap bulan. Kerajaan telah melaksanakan pelbagai inisiatif bagi membudayakan sistem pengurusan cekap tenaga di Malaysia antaranya adalah program pembinaan bangunan cekap tenaga bagi bangunan-bangunan kerajaan, sistem pelepasan cukai bagi barangan import dan tempatan yang menggunakan sistem cekap tenaga, sistem SAVE Rebat dan program FIT(FEED IN TARIFF), sistem penarafan kecekapan tenaga bagi bangunan-bangunan di Malaysia dan penggunaan tenaga boleh diperbaharui dan teknologi hijau. Ini bertujuan bagi menggalakkan industry tempatan dan pengguna domestic agar mematuhi standart dan garis panduan ini dalam menguruskan tenaga di bangunan masing-masing. Kita perlu ingat bahawa sumber bahan bakar yang digunakan semakin berkurangan, peningkatan harga bahan api yang semakin tinggi selain perubahan iklim bumi yang semakin panas akibat

pembebasan gas yang tidak terkawal semakin memberi kesan tidak langsung kepada peningkatan kos perbelanjaan bil elektrik. Sekiranya setiap individu yang bertanggungjawab dapat melaksanakan pengurusan tenaga yang cekap di premis masing-masing, penjimatan sehingga 20% dari jumlah bil akan dapat dijimatkan dan ini pastinya mampu merancakkan lagi ekonomi di Malaysia selain memelihara sumber asli dan mengurangkan kesan rumah hijau di Malaysia. 2.0 LATAR BELAKANG PROJEK Politeknik Melaka merupakan sebuah institusi pendidikan yang berpusat di kawasan premis perniagaan dan menempatkan hampir 1800 orang pelajar dari 5 kursus yang berbeza iaitu Diploma Kejuruteraan Elektrik, Diploma Kejuruteraan Mekanikal, Diploma Kejuruteraan Awam, Diploma Perniagaan Antarabangsa dan Diploma Perakaunan. Para pelajar ini akan melalui sesi pembelajaran mereka di sekitar kawasan Politeknik Melaka yang terhad samada di bilik-bilik kuliah, makmal-makmal atau bengkel-bengkel yang berada. Waktu operasi pembelajaran adalah bermula dari jam 8 pagi dan berakhir sekitar jam 6 petang. Manakala pensyarah yang bertugas sebagai tenaga pengajar di sini ditempatkan di 2 lokasi berbeza iaitu bilik pensyarah utama dan bilik pensyarah jabatan perdagangan. Disebabkan utiliti penggunaan pusat pembelajaran yang tinggi di Politeknik Melaka ini dan ditambah dengan tariff elektrik yang menggunakan kadar industri, Politeknik Melaka saban tahun telah membelanjakan sekurang-kurangnya RM30,000 ke RM40,000 setahun bagi pembayaran bil elektrik bagi 72 unit bangunan milik Politeknik Melaka dan unit yang disewa. Bertitik tolak dari itu, pada tahun 2014, Politeknik Melaka telah mewujudkan satu jawatankuasa PMK Polygreen. Unit ini yang dinaungi oleh Pengarah Politeknik Melaka iaitu Puan Hajah Rashidah Bte Mustapa dan di selaraskan oleh Tuan Hj Abdul Aziz bin Abu Bakar telah merangka satu pelan tindakan agar jumlah pembayaran bil bagi kegunaan utility di Politeknik Melaka dapat dikurangkan. Unit ini dibahagikan kepada 3 struktur utama iaitu Pengurusan Air, Pengurusan Tenaga dan Pengurusan Persekitaran. Secara asasnya,

jawatankuasa pengurusan air diketuai oleh Tuan Hj Mohd Din selaku Ketua Jabatan Kejuruteraan Awam akan bertindak menguruskan sebarang projek melibatkan proses penjimatan air, jawatankuasa pengurusan tenaga diketuai oleh Encik Abdul Rahim Jalaludin selaku Ketua Jabatan Kejuruteraan Elektrik akan bertindak menguruskan sebarang projek melibatkan proses penjimatan tenaga elektrik manakala jawatankuasa pengurusan persekitaran diketuai oleh Tuan Hj Ahmad Tulka selaku Ketua Jabatan Kejuruteraan Mekanikal akan bertindak menguruskan projek berkaitan penghawa dingin. Melalui penubuhan jawatankuasa PMK Polygreen ini, Jabatan Kejuruteraan Elektrik telah memulakan langkah awal dalam merangka pelan tindakan penjimatan tenaga elektrik. Satu jawatankuasa kecil telah ditubuhkan diketuai oleh saudara Mohd Nezuan Bin Othman selaku pengarah program bagi merialisasikan langkah penjimatan tenaga elektrik. Maka, satu kertas kerja telah dirangka iaitu PMK GREEN CORRIDOR (towards energy saving) bagi memperolehi dana dan melaksanakan pilot project menukar lampu kalimantang kepada lampu jimat tenaga jenis Light Emmiting Diode (LED) di bilik pensyarah utama Politeknik Melaka. 3.0 OBJEKTIF PROJEK Tujuan pelaksanaan projek PMK Green Corridor (towards energy saving) adalah bagi mencapai tujuan berikut: i. Menukar lampu kalimantang jenis T8 di bilik pensyarah utama kepada lampu yang mampu menjimatkan tenaga elektrik sebanyak 15% iaitu lampu LED. ii. iii. Menyediakan sistem pencahayaan yang lebih baik di bilik pensyarah utama. Memperluaskan penggunaan teknologi hijau dan peralatan cekap tenaga di pejabat sebagai menyahut kempen Melaka Green City State 2020.

iv. Menyahut saranan kerajaan persekutuan yang mewajibkan setiap premis dan bangunan kerajaan agar melaksanakan kempen penurunan bil utility sebanyak 5%. v. Memberi pengalaman kepada para pelajar Jabatan Kejuruteraan Elektrik Politeknik Melaka dengan teknik pendawaian bangunan dalam situasi sebenar. 4.0 RINGKASAN PELAKSANAAN PROJEK Secara ringkasnya, perlaksanaan projek PMK Green Corridor (towards energy saving) ini dilaksanakan melalui beberapa fasa iaitu: FASA PERTAMA (JANUARI 2014 MAC 2014) Lantikan ahli jawatankuasa induk program PMK Green Corridor (seperti Lampiran 1) Sesi brainstorming bagi memfokuskan permasalah pengurusan tenaga di PMK Skop perlaksanaan projek: Mengenalpasti lokasi bagi melaksanakan projek PMK Green Corridor Mengenalpasti kaedah@langkah penjimatan yang bakal digunapakai Melaksanakan kajian literature terhadap keperluan perlaksanaan projek Analisis penggunaan tenaga elektrik di lokasi terpilih Jenis-jenis lampu yang mampu memberikan penjimatan tenaga Lantikan jawatankuasa kecil program bagi melaknakan pelan tindakan sebelum, semasa dan selepas program.

FASA KEDUA (APRIL 2014 OGOS 2014) Merangka kertas kerja bagi tujuan pembiayaan peruntukan projek Membuat kajian pasaran untuk mendapatkan harga kos setiap bahan yang diperlukan bagi melaksanakan program PMK Green Corridor Kertas kerja dipohon adalah seperti berikut : PMK Green Corridor RM15,400.00 SKOP PROJEK: membina sistem pencahayaan baru di 20 lokasi tangga dan koridor sekitar Politeknik Melaka menggunakan sistem sensor pergerakan. PMK Green Wakaf RM13,000.00 SKOP PROJEK: membina satu wakaf berteknologi hijau iaitu menggunakan solar panel sebagai sumber tenaga kepada pencahayaan,kipas dan televisyen bagi medium penyampaian maklumat. PMK Green Corridor (towards energy saving) RM15,958.00 SKOP PROJEK: menukar 158 batang lampu jenis fluorescent di bilik pensyarah utama kepada lampu jimat tenaga jenis LED bagi tujuan pencahayaan. Pertimbangan permohonan kertas-kertas kerja yang dibuat adalah di bawah kuasa pihak pengurusan Politeknik Melaka dan perlu mendapatkan kelulusan dari pihak Ketua Pengarah Jabatan Pendidikan Politeknik FASA KETIGA (SEPTEMBER 2014 KINI) Memfokuskan projek PMK Green Corridor (towards energy saving) yang telah dipersetujui secara lisan oleh dilaksanakan. pihak pengurusan Politeknik Melaka untuk

Membuat kajian terperinci tentang jenis lampu yang bakal digunakan dalam projek ini iaitu lampu jenis Light Emitting Diode (LED) Melaksanakan proses perolehan. Merangka satu program melibatkan pelajar-pelajar Jabatan Kejuruteraan Elektrik Politeknik Melaka dalam melaksanakan tugas pemasangan lampu LED di bilik pensyarah utama. Pemantauan terhadap projek yang telah selesai dilaksanakan AKTIVITI TEMPOH JAN - MAC 2014 APRIL OGOS 2014 SEPT DIS 2014 SEPANJANG TAHUN 2015 FASA PERTAMA Lantikan j/kuasa induk Sesi brainstorming Memilih skop projek Kajian literature projek Lantikan j/kuasa kecil FASA KEDUA Merangka kertas kerja program Membuat kajian pasaran Membentang 3 proposal program Menunggu kelulusan peruntukan FASA KETIGA Fokus terhadap program yang telah diluluskan iaitu PMK Green Corridor (towards energy saving) Melaksanakan proses perolehan Proses perlaksanaan projek bersama-sama pelajar JKE. Pemantauan keberkesanan perlaksanaan projek

5.0 IMPAK PROJEK Melalui perlaksanaan program PMK Green Corridor (towards energy saving) ini, pelbagai kesan positif dapat dilihat secara langsung dan tidak langsung. Berikut disenaraikan impak projek ini terhadapa Politeknik Melaka : a) penjimatan bayaran bil bagi suku tahun pertama 2015 yang menunjukkan trend penurunan berbanding suku tahun pertama tahun 2014. b) Menambahbaik kadar pencahayaan di bilik pensyarah utama iaitu dari sekitar 381 lux kepada 491 lux secara purata. c) Penggunaan tenaga elektrik yang rendah dalam menghasilkan kualiti kadar cahaya yang sama@lebih baik iaitu 18.8 watt berbanding 65 watt. d) Memperkukuhkan kefahaman pelajar dalam melaksanakan teknik pendawaian dan pemasanagan alatan elektrik sewaktu kerja-kerja pemasangan dilakukan. e) Membuka ruang kepada pensyarah untuk bertindak sebagai mentor di kalangan staf dan pelajar ketika menyelia projek ini. f) Memperlihatkan Politeknik Melaka sebagai sebuah institusi pendidikan berteknologi tinggi melalui amalan pengurusan tenaga yang cekap. g) Menyahut saranan kerajaan dalam mengurangkan penggunaan tenaga elektrik di bangunan kerajaan selain mendukung visi dan misi negeri Melaka sebagai Melaka Green City State 2020

6.0 RUMUSAN Melalui program ini, sebanyak 168 batang lampu jimat tenaga jenis LED berjaya dipasang di bilik pensyarah, Politeknik Melaka. Seramai 17 orang tenaga pelajar dan 6 orang pensyarah telah berjaya melaksanakan program ini sepenuhnya pada penghujung bulan Januari 2015 yang lalu. Melalui pemantauan dan analisis yang dijalankan selepas proses pemasangan dilaksanakan, beberapa dapatan telah diperolehi yang mampu digunakan sebagai kesahan data bagi program ini. Pertama, kecerahan kawasan terlibat berjaya ditingkatkan pada paras 491 lux berbanding 381 lux yang mana bacaan kecerahan ini adalah nilai ideal bagi kawasan yang melibatkan pembacaan dan ulangkaji. Kedua, ukuran arus elektrik dan tenaga juga telah dikira menggunakan clamp meter dan tenaga telah berjaya diturunkan dari 65 watt penggunaan sebenar bagi 1 batang lampu kalimantang kepada 18 watt melalui penggunaan lampu jenis LED. Ini merupakan factor utama yang mendukung keberkesanan program ini di mana melalui pengurangan tenaga yang digunakan bagi menghasilkan jumlah cahaya yang ideal di kawasan bilik pensyarah, jumlah bil yang perlu di bayar kepada syarikat Tenaga Nasional Berhad mampu dikurangkan. Selain itu, suasana yang kondusif bagi para pensyarah melaksanakan tugas di tempat mereka juga dapat diwujudkan hasil dari amaun cahaya yang dihasilkan oleh lampu jenis ini. Sememangnya pelbagai lagi impak positif dapat diwujudkan melalui program penjimatan tenaga seperti ini. Sebagai warga pendidik, kita seharusnya mampu menjana pemikiran dan idea dalam mengurus tenaga dengan lebih baik. Perlu diingat bahawa sumber bahan bakar yang diperlukan bagi penghasilan tenaga elektrik semakin berkurangan dan harganya yang kian meningkat saban tahun memerlukan kita untuk mengkaji pelbagai alternative lain yang mampu dilaksanakan bagi mengurangkan kebergantungan kepada sumber ini. Kita harus sedar bahawa tanggungjawab dalam memelihara bumi agar kesan rumah hijau dapat dikurangkan bermula dari diri kita agar mampu dicontohi oleh para pelajar kita kelak.

7.0 LAMPIRAN DEMONSTRASI OLEH TENAGA PENSYARAH PELAJAR MELAKUKAN PEMASANGAN LED PENCAHAYAAN SEBELUM PENCAHAYAAN SELEPAS

Bacaan arus bagi lampu pendaflour biasa yang menggunakan tenaga yang tinggi

Bacaan arus bagi lampu LED yang menggunakan tenaga yang rendah

Kadar bayaran bil tenaga elektrik di bilik pensyarah bagi suku tahun 2013-2014 yang menunjukkan trend peningkatan ketika menggunakan lampu jenis flourescent Kadar bayaran bil tenaga elektrik di bilik pensyarah bagi suku tahun 2014-2015 yang menunjukkan trend penurunan selepas pemasangan lampu jimat tenaga LED

Disediakan oleh: Disemak oleh:... (MOHD NEZUAN OTHMAN) PEGAWAI INOVASI POLITEKNIK MELAKA. (SAIFULNIZAM BIN ZAKARIAH) KETUA UPIK POLITEKNIK MELAKA Disokong oleh : (HJ. ABDUL AZIZ BIN ABU BAKAR) KETUA PENYELARAS POLYGREEN POLITEKNIK MELAKA. Disahkan oleh:.. (HJH. RASHIDAH BTE MUSTAPA) PENGARAH POLITEKNIK MELAKA