MATEMATIKA INTEGRAL TENTU DAN LUAS DAERAH

dokumen-dokumen yang mirip
MATEMATIKA. Sesi INTEGRAL VOLUME A. BENDA-BENDA YANG MEMILIKI SUMBU PUTAR B. BENDA-BENDA YANG MEMILIKI SUMBU PUTAR TERHADAP SUMBU-X

INTEGRAL. Misalkan suatu fungsi f(x) diintegralkan terhadap x maka di tulis sebagai berikut:

E. INTEGRASI BAGIAN ( PARSIAL )

1. Luas daerah yang dibatasi oleh kurva y = x 2 dan garis x + y = 6 adalah

1. Luas daerah yang dibatasi oleh kurva y = x 2 dan garis x + y = 6 adalah satuan luas. a. 54 b. 32. d. 18 e.

INTEGRAL. Integral Tak Tentu Dan Integral Tertentu Dari Fungsi Aljabar

INTEGRAL. y dx. x dy. F(x)dx F(x)dx

Tujuan Pembelajaran. ) pada elips. 2. Dapat menentukan persamaan garis singgung yang melalui titik (x 1

LUAS DAERAH APLIKASI INTEGRAL TENTU. Indikator Pencapaian Hasil Belajar. Ringkasan Materi Perkuliahan

Tujuan Pembelajaran. ) pada hiperbola yang berpusat di (0, 0). 2. Dapat menentukan persamaan garis singgung di titik (x 1

PEMANTAPAN BELAJAR SMA BBS INTEGRAL

RANGKUMAN MATERI ' maupun F(x) = Pengerjaan f(x) sehingga memperoleh F(x) + c disebut mengintegralkan f(x) ke x dengan notasi:

7. APLIKASI INTEGRAL

INTEGRAL TAK TENTU. x x x

BAB: PENERAPAN INTEGRAL Topik: Volume Benda Putar (Khusus Kalkulus 1)

Tiara Ariqoh Bawindaputri TIP / kelas L

INTEGRAL. Kelas XII IIS Semester Genap. Oleh : Markus Yuniarto, S.Si. SMA Santa Angela Tahun Pelajaran 2017/2018

10. cos (ax+b)sin(ax+b) dx = 12. sec x dx = tan x + c. 13. sec (ax+b)dx = tan (ax+b)+ c. 14. c sec x dx = - ctg x + c

10. cos (ax+b)sin(ax+b) dx = 12. sec x dx = tan x + c. 13. sec (ax+b)dx = tan (ax+b)+ c. 14. c sec x dx = - ctg x + c

UJIAN SEMESTER GANJIL SMA SANG DEWA JAKARTA TAHUN PELAJARAN

matematika K-13 TEOREMA FAKTOR DAN OPERASI AKAR K e l a s

Modul Matematika 2012

Integral Tak Tentu dan Integral Tertentu

PENGAYAAN MATEMATIKA SOLUSI SOAL-SOAL LATIHAN 1

HITUNG INTEGRAL ( 4 ) 4. Diketahui f(x) = 4x + 1 dan F(2) = 17 ; Tentukan fungsi F f(x) = 4x + 1

(c) lim. (d) lim. (f) lim

Y y=f(x) LEMBAR KERJA SISWA. x=a. x=b

PERSAMAAN KUADRAT, FUNGSI KUADRAT DAN PERTIDAKSAMAAN KUADRAT

IRISAN KERUCUT: PERSAMAAN ELIPS. Tujuan Pembelajaran

APLIKASI INTEGRAL PENERAPAN INTEGRAL. Luas daerah kelengkungan

IV V a b c d. a b c d. b c d. bukan fungsi linier y = x = x y 5xy + y = B.2 Konsep Fungsi Linier

MUH1G3/ MATRIKS DAN RUANG VEKTOR

BAB I. MATRIKS BAB II. DETERMINAN BAB III. INVERS MATRIKS BAB IV. PENYELESAIAN PERSAMAAN LINEAR SIMULTAN

APLIKASI INTEGRAL PENERAPAN INTEGRAL. Luas daerah kelengkungan

1) BENTUK UMUM DAN BAGIAN-BAGIAN PERSAMAAN KUADRAT Bentuk umum persamaan kuadrat adalah seperti di bawah ini:

Hendra Gunawan. 30 Oktober 2013

selisih positif jarak titik (x, y) terhadap pasangan dua titik tertentu yang disebut titik

1. Identitas Trigonometri. 1. Identitas trigonometri dasar berikut ini merupakan hubungan kebalikan.

Integral Tak Wajar. Ayundyah Kesumawati. March 25, Prodi Statistika FMIPA-UII

INTEGRAL. 1. Macam-macam Integral. Nuria Rahmatin TIP L. A. Integral Tak Tentu

A. Pengertian Integral

UJIAN BERSAMA SMA KABUPATEN TANAH DATAR SEMESTER 1 TAHUN PELAJARAN 2008/2009. Mata Pelajaran : MATEMATIKA Kelas/jurusan : XII/IPS Hari/Tanggal :

PERSAMAAN KUADRAT, FUNGSI KUADRAT DAN GRAFIKNYA

Penyelesaian Persamaan Kuadrat 1. Rumus abc Rumus menentukan akar persamaan kuadrat ax 2 bx c 0; a, b, c R dan a 0

UJIAN BERSAMA SMA KABUPATEN TANAH DATAR SEMESTER 1 TAHUN PELAJARAN 2008/2009. Mata Pelajaran : MATEMATIKA Kelas/jurusan : XII/ IPA Hari/Tanggal :

INTEGRAL FOURIER KED. Diasumsikan syarat-syarat berikut pada f(x): 1. f x memenuhi syarat Dirichlet pada setiap interval terhingga L, L.

SUKU BANYAK ( POLINOM)

E-LEARNING MATEMATIKA

BAB 3 APLIKASI TAGUCHI LOSS FUNCTION

matematika K-13 IRISAN KERUCUT: PERSAMAAN HIPERBOLA K e l a s A. Definisi Hiperbola Tujuan Pembelajaran

Parabola adalah tempat kedudukan titik-titik yang jaraknya ke satu titik tertentu sama dengan jaraknya ke sebuah garis tertentu (direktriks).

TEORI DEFINITE INTEGRAL

Bab. Vektor. A. Vektor B. Perkalian Vektor. Hasil yang harus Anda capai: menerapkan konsep besaran Fisika dan pengukurannya.

METODE ANALISIS. Tentukan arus pada masing-masing tahanan dengan menggunakan metode arus cabang untuk rangkaian seperti pada Gambar 1.

RANGKUMAN INTEGRAL. Di Susun Oleh : Syaiful Hamzah Nasution, S.Si., S.Pd.

Solusi Pengayaan Matematika Edisi 4 Januari Pekan Ke-4, 2007 Nomor Soal: 31-40

Suku banyak. Akar-akar rasional dari

Integral. Konstanta dari Integrasi. Integral Tak Tentu. AntiTurunan (Antiderivative)

Kompetensi 2 (Bagian 2) PERSAMAAN DAN FUNGSI KUADRAT

FUNGSI TRIGONOMETRI LIMIT FUNGSI

Vektor translasi dpt ditunjukkan oleh bil. berurutan yang ditulis dlm bentuk matriks kolom

SMA Santa Angela. Bandung. 1 P a g e

BAB 3 SOLUSI NUMERIK SISTEM PERSAMAAN LINEAR

LIMIT FUNGSI. DEFINISI Notasi. dibaca. limit f(x) bila x mendekati a sama dengan L. atau. f(x) mendekati L bila x mendekati a.

BAB VI. PENERAPAN INTEGRAL. kurva di bidang-xy dan andaikan f kontinu dan tak negatif pada selang [a, b]. Luas

Yohanes Private Matematika ,

PREDIKSI UJIAN NASIONAL TAHUN PELAJARAN

ELIPS. A. Pengertian Elips

Hendra Gunawan. 15 November 2013

Erna Sri Hartatik. Aljabar Linear. Pertemuan 3 Aljabar Vektor (Perkalian vektor-lanjutan)

PRINSIP DASAR SURVEYING

BAB III METODE METODE DEFUZZYFIKASI

BAB 7. LIMIT DAN LAJU PERUBAHAN

r x = 0. Koefisien-koefisien persamaan yang dihasilkan adalah analitik pada x = 0. Jadi dapat kita gunakan metode deret pangkat.

Matematika EBTANAS Tahun 1992

3. LIMIT DAN KEKONTINUAN

VEKTOR. Dua vektor dikatakan sama jika besar dan arahnya sama. Artinya suatu vektor letaknya bisa di mana saja asalkan besar dan arahnya sama.

Materi IX A. Pendahuluan

Integral B A B. A. Pengertian Integral. B. Integral Tak Tentu. C. Integral Tertentu. D. Menentukan Luas Daerah. E. Menentukan Volume Benda Putar

PEMBAHASAN PERSIAPAN UAS X MATEMATIKA PEMINATAN

1. Pengertian Matriks

ALJABAR LINIER DAN MATRIKS MATRIKS (DETERMINAN, INVERS, TRANSPOSE)

3 PANGKAT, AKAR, DAN LOGARITMA

LOMBA CERDAS CERMAT MATEMATIKA (LCCM) TINGKAT SMP DAN SMA SE-SUMATERA Memperebutkan Piala Gubernur Sumatera Selatan 3 5 Mei 2011

matematika PEMINATAN Kelas X FUNGSI LOGARITMA K-13 A. Definisi Fungsi Logaritma

BAB II LANDASAN TEORI

2. A dan B titik-titik ujung sebuah terowongan yang dilihat dari C dengan sudut lihat

3. LIMIT DAN KEKONTINUAN

BAB IV METODE ANALISIS RANGKAIAN

IAH IAAH I H HAAH xaah I A b x2ah x23h I A 3 x23b H 2

3. LIMIT DAN KEKONTINUAN. INF228 Kalkulus Dasar

LIMIT DAN KONTINUITAS

PROBLEM SOLVING TERKAIT DENGAN KELAS X SEMESTER 1 PADA STANDAR KOMPETENSI (SK) 1.

Hendra Gunawan. 2 April 2014

theresiaveni.wordpress.com NAMA : KELAS :

FUNGSI KUADRAT. . a 0, a, b, c bil real. ymax. ymin. , maka harga m= A. 0 B. 1 C. 2 D. 3 E. 4 Jawab : m mempunyai nilai minimum 1 5.

BENTUK PANGKAT, AKAR DAN LOGARITMA

MATEMATIKA INTEGRAL SUBSTITUSI TRIGONOMETRI. Teknik substitusi aljabar yang telah dipelajari sebelumnya memiliki bentuk

VEKTOR. 1. Pengertian Vektor adalah besaran yang memiliki besar (nilai) dan arah. Vektor merupakan sebuah ruas garis yang

Vektor di R2 ( Baca : Vektor di ruang dua ) adalah Vektor- di ruang dua )

Transkripsi:

MATEMATIKA KELAS XII - KURIKULUM GABUNGAN 5 Sesi N INTEGRAL TENTU DAN LUAS DAERAH A. DEFINISI INTEGRAL TENTU Bentuk integrl f d = f + c diseut segi integrl tk tentu kren hsil dri pengintegrlnn msih erup fungsi. Integrl tentu dlh entuk pengintegrln di mn hsil integrln erup nili tertentu. Bentuk umumn dlh = = f d = f d = f() ] = f() f() Di mn : = dinmkn ts wh = dinmkn ts ts B. SIFAT-SIFAT INTEGRAL TENTU Apil f(), g() terdefinisi pd selng [, ], mk:. f ± g() d f d gd = ±. f d = f d + f d. kf d= k f d 5. f d = f d c. f d = c c c

CONTOH SOAL. Nili dri 5 d dlh... Jw: = 5 d 5 = ( 5 ) 5 =. Nili dri + 5 d dlh... Jw: = + + 5 d 5 d π. sin cos d =... Jw: π = d+ 5 d = π = d + 5 d 5 + 5 5 = + ( ) = ( )+ = + = 7 sin cos d = ( sin+ sin) d π = sind+ π si n d

= cos cos + ( ) π = ( cos9 cos ) cos cos = = π. Dikethui f() d = dn g() d = mk nili f() g() Jw: d dlh... ( f() g() ) d = f d g d 5 = f d g d = f d g d = = + = 5. Dikethui f() d = 7 dn f() d = 9. Nili dri f() d dlh... Jw: f() d = 9 f() d = 9 f() d = Mk 5 f() d = f() d 5 5 = f d + f d = [ + 7] = 5

+,. Dikethui f = +, > Jw: mk nili f() d =... f() d = f d + f d = + d 7. Jik + Jw: + + d = + + + = ( )+ + 8 = + = d = ( + ) d = ( + ) = ( + ) ( + )= + 5= + 5 ( )= 8. Hitunglh nili d =... Jw:, mk nili ng memenuhi dlh...,, = = ( ), <, < mk + ( ) d = d d + ( ) = 8

= ( ) ( ) + ( 8) ( ) = + 8 = 7 C. LUAS DAERAH Slh stu pliksi dri integrl tertentu dlh menghitung lus derh di wh kurv tu di ntr kurv. Sutu derh di wh kurv dpt dihitung menggunkn integrl dengn mengikuti lngkh-lngkh erikut:. Bts-ts derh terseut dikethui. Derh ng dpt dihitung lusn perlu dikethui:. Bts kiri dn knnn,. Bts ts dn whn. Bentuk-entuk ts derh is erup fungsi konstnt, fungsi linier tu nonlinier (kudrt, pngkt, kr pngkt). Bil slh stu ts elum dikethui, mk perlu dicri terleih dhulu sehingg lus derh dpt dihitung.. Gmr derh il derh terseut msih dintkn dlm entuk tstsn. Kemmpun menggmr kurv tu gris sngt diperlukn gr dpt menghitung lus derh.. Gunkn formul ng tept untuk menghitung jenis-jenis derh tertentu. Perhtikn gmr-gmr derh dn rumus ng ersesuin.. Bentuk Derh Jenis Bentuk ng pertm dlh: = ts = = f() = f() kiri wh knn = g() L= f ( ) g ( ) d L = f d [ ] 5

CONTOH SOAL. Hitunglh lus derh di wh ini! = Jw: L= d L= L= stun lus. Lus derh ng ditsi oleh =, sumu, dn < < dlh... Jw: Gmr derh dengn teknik plot titik: X Y - - 9 Menghsilkn gmr Bts ts: = Bts wh: sumu Bts kiri: = Bts knn: = 9 = - -

L= d L= L= stun lus. Hitunglh lus derh erikut! = + = - + Jw: Bts ts: = - +, Bts wh: = +. Bts kiri: =, Bts knn: =. L= ( + ) + d L= d L = L = L= 8 stun lus 7

. Lus derh ng ditsi oleh =, =, dn = dlh... Jw: Plot titik untuk = Plot titik untuk, = X Y X Y - -8 - - 8 Gmr kurv 8 = = - - -8 Bts ts =, Bts wh, =. Bts kiri =, Bts knn =. L= d = = = stun lus ( ) 8

5. Perhtikn gmr derh erikut! = = Lus derh rsirn di ts dlh... Jw: Bts ts: = dn =, Bts wh: sumu { = }. Bts kiri: =, Bts knn: =. Kren derh memiliki ts ts mk derh hrus digi menjdi, teptn oleh =. Derh = L = = = d stun lus Derh = L = d = = ( 8) 8 = 8 = stun lus Lus totl L= L+ L = + = stun lus 9

. Lus derh ng ditsi = +, = 7 di kudrn dlh... Jw: Plot titik untuk = + Plot titik untuk = 7 X Y X Y - 5 7-5 Gmr kurv 7 5 A - - Titik A dlh titik potong fungsi = dn = 7. Koordintn is lngsung didptkn il gmr grfikn presisi. Bil khwtir dengn ketidkkurtn titik is didptkn dengn sustitusi = + = 7 + = + ( )= = - = Mk Bts kiri =, Bts knn =. Bts ts = 7, Bts wh = +.

L= ( 7 ) + d = d = = 8 = stun lus. Bentuk Derh Jenis Bentuk derh jenis kedu dlh = g() = f() = = = [ ] = [ ] L= f g d f g d = = f() = L= f d= f d =

CONTOH SOAL. Lus derh gmr di wh ini dlh... 9 = Jw: Bts knn: =, Bts kiri: sumu ( = ). Bts ts: = 9, Bts wh: =. L= = 9 = 9 = d d 9 = = 8 stun lus. Lus derh ng ditsi oleh = + dn = dlh... Jw: Plot titik untuk = Plot titik untuk = + Y X Y X - (, -) (, ) - (, -) 7 (7, ) (, ) (, ) (, )

Gmr kurv B = = + - A Dri gmr nmpk jels tsn, itu: Bts knn: = +, Bts kiri: =. Bts ts: =, Bts wh: = -. L= ( + ) d = + 9 = + 8 9 + 8 7 = 5 = stun lus 9 c. Rumus Cept Mencri Lus Rumus cept dpt digunkn pd derh-derh ng memiliki kondisi segi erikut:. Memiliki du ts fungsi, itu fungsi kudrt dn fungsi kudrt, tu. Memiliki du ts fungsi, itu fungsi kudrt dn fungsi liner. Dpt diselesikn dengn menggunkn rumus: D D L = Dimn D = c

Dimn,, dn c didptkn dri proses segi erikut:. Bil fungsin = f() dn = g(), mk ut fungsi selisihn = f() g(). Bil fungsin = f() dn = g(), mk ut fungsi selisihn = f() g().. Jngn sederhnkn fungsi selisihn, kemudin tentukn,, dn c. D D. Tentukn D kemudin sustitusikn ke formul lus: L = CONTOH SOAL. Tentukn lus derh ng ditsi oleh = dengn = +... Jw: Srt dipenuhi, kren derh ditsi oleh fungsi, itu stu fungsi kudrt = dn fungsi linier = +. Mementuk fungsi selisih = ( ) + = =, =, c= D= c D = ( ) D = Mk lus derhn D D L = 5 L = = stun lus. Tentukn lus derh ng ditsi oleh = + dengn = - + 7. Jw: Memenuhi srt. Derh ditsi oleh du fungsi kudrt. Mementuk fungsi selisih = ( + ) + 7 = 5 +

=, = -5, c = mk D = c = 9 Mk lus derhn D D 9 9 9 L = = = 8 stun lus ( ) =. + d A. B. C. D. E. 5... LATIHAN SOAL. + d =... A. B. C. D. E. 5 5 5 5 5. Bil f() d = 7 dn f() d = mk f() d =... 5

A. - B. -8 C. - D. - E. -. Dikethui f() d =, A. B. C. D. E. g() d = mk nili dri f() g() d dlh... 5. 5 d 5, mk nili dlh... = A. B. C. 5 D. E. 7. Perhtikn gmr erikut! = 8 Lus derh rsirn dits dlh... stun lus. A. B. C. D. E. 7

7. Lus derh ng ditsi oleh = +, sumu, dn < < dlh... A. B. C. D. E. 8 7 5 stun lus stun lus stun lus stun lus stun lus 8. Perhtikn gmr erikut! = = Lus derh rsirn di ts dlh... stun lus. A. B. C. 5 D. E. 9. Lus derh pd gmr di wh dlh... stun lus. = = 7

A. B. C. D. E. 5. Lus derh ng ditsi oleh = 9 dengn = dlh... stun lus. A. B. C. D. E. 7 8

KUNCI JAWABAN LATIHAN SOAL. D. D. A 7. E. B 8. E. B 9. C 5. A. C 9