GEGURITAN ANGGASTYA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI

dokumen-dokumen yang mirip
TEKS GEGURITAN DARMAKAYA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: KADEK RIKA ARIPAWAN NIM:

TEKS GEGURITAN PADEM WARAK ANALISIS BENTUK, FUNGSI, DAN MAKNA

TEKS TUTUR CANDRABHERAWA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI

TEKS TUTUR JONG MANTEN: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: DESAK PUTU ELVIANA DEWI NIM:

PELESTARIAN BAHASA BALI DALAM MEDIA CETAK BERBAHASA BALI: KAJIAN SOSIOLINGUISTIK OLEH ANAK AGUNG ISTRI ITA RYANDEWI NIM:

UCAPAN TERIMA KASIH. Puji syukur dipanjatkan ke hadapan Ida Sang Hyang Widhi Wasa/Tuhan Yang

TUTUR ANGKUS PRANA: KAJIAN STRUKTUR DAN SEMIOTIKA. Oleh: NI KADEK DEWI SANTHIASTINI

KATA PENGANTAR. Puji syukur dipanjatkan ke hadapan Ida Sang Hyang Widhi Wasa, Tuhan Yang Mahaesa

GEGURITAN AJI RAMA RENA ANALISIS STRUKTUR DAN MAKNA

TEKS GEGURITAN MANTRI SANAK LIMA ANALISIS STRUKTUR DAN NILAI

SKRIPSI KAMUS BALI INDONESIA BIDANG ISTILAH UPAKARA MANUSA YADNYA DI KABUPATEN BADUNG

TEKS MITOS TAPAKAN BARONG BHATARA SAKTI NAWA SANGA DI KAHYANGAN JAGAT LUHUR NATAR SARI: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI

PEMERTAHANAN BAHASA BALI MELALUI GENDING RARE PADA ANAK-ANAK DI SANGGAR KUKURUYUK: KAJIAN SOSIOLINGUISTIK

GEGURITAN KONTABOJA: ANALISIS STRUKTUR DAN MAKNA OLEH: IDA AYU EKA PURNAMA WULANDARI NIM

BABAD PASEK KAYU SELEM : ANALISIS STRUKTUR OLEH : I PUTU YUDHI SANTIKA PUTRA NIM:

GEGURITAN PURA TANAH LOT ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH IDA BAGUS PUTU WIASTIKA NIM

TUTUR LEBUR GANGSA; ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI OLEH: I MADE OKA PARIATNA

SKRIPSI ANALISIS STRUKTUR DAN SOSIOLOGIS DRAMA MULIH KARYA I NYOMAN MANDA OLEH : NI PUTU HARUM KARTIKA DEWI NIM

BABAD DANGHYANG BANG MANIK ANGKERAN: KAJIAN STRUKTUR DAN FUNGSI

TEKS DRAMA GONG I MADE SUBANDAR HASTA KOMALA ANALISIS BENTUK, FUNGSI, DAN MAKNA

CITRA WANITA PENYIHIR DALAM NOVEL RATNA TRIBANOWATI KARYA I MADE SUGIANTO: SUATU KAJIAN KRITIK SASTRA FEMINIS

ABSTRAK GEGURITAN MASAN RODI ANALISIS STRUKTUR DAN NILAI

MITOS DI NUSA PENIDA ANALISIS STRUKTUR, FUNGSI, DAN MAKNA

KATA PENGANTAR. atas berkat rahmat-nya skripsi yang berjudul Novel Sing Jodoh Analisis

Pantang menyerah sebelum. mencapai hasil yang maksimal

KATA PENGANTAR. Puji syukur dipanjatkan ke hadapan Tuhan Yang Mahaesa/Ida Sang Hyang

GEGURITAN SUMAGUNA ANALISIS STRUKTUR DAN NILAI OLEH PUTU WIRA SETYABUDI NIM

Kata Kunci : Kidung, Struktur, Semiotik, Smaratantra.

ABSTRAK. Kata Kunci: kamus, bahasa, sastra, istilah, kategori.

Geguritan Anggastya; Analisis Struktur Dan Fungsi

PENGGUNAAN BAHASA BALI DALAM KELUARGA KAWIN CAMPUR BALI-JAWA DI KELURAHAN KEROBOKAN KELOD, KECAMATAN KUTA UTARA, KABUPATEN BADUNG

NUMERALIA BAHASA JAWA KUNO OLEH DEWA AYU CARMA MIRADAYANTI NIM

PERLINDUNGAN HUKUM TERHADAP KARYAWAN BANK SEBAGAI PIHAK YANG TERAFILIASI TERKAIT DILAKUKANNYA MERGER BANK PADA P.T.

SKRIPSI CAMPUR KODE DALAM BAHASA INDONESIA PADA ACARA SAMATRA ARTIS BALI DI MEDIA MASSA BALI TV NI PUTU LILIK YUDIASTARI

SKRIPSI ANALISIS POLA KALIMAT DALAM TULISAN MAHASISWA BIPA FAKULTAS SASTRA DAN BUDAYA, UNIVERSITAS UDAYANA REVINA INELDA NIVIRAWATI

KAWENTENAN CAMPUR KODE RING ALBUM TEMBANG POP BALI RAMBO OLO-OLO OLIH GRUP BAND BINTANG

Skripsi ini telah diuji oleh tim penguji dan disetujui oleh Pembimbing, serta diuji pada tanggal : 06 Juli 2017

KAWENTENAN ANGGAH-UNGGUHING BASA BALI RING NASKAH DRAMA I GODOGAN JURUSAN PENDIDIKAN BASA BALI WARSA 2015/2016

SKRIPSI PENYELESAIAN KREDIT MACET DALAM PERJANJIAN KREDIT DENGAN PERSYARATAN SURAT KEPUTUSAN PENGANGKATAN PEGAWAI NEGERI SIPIL PADA PT

Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia

TESIS PENINGKATAN PEMAHAMAN AFIKS PADA KOSAKATA BAHASA INGGRIS MELALUI PENERAPAN METODE INTENSIF PADA PESERTA DIDIK KELAS VIIIA SMP PGRI 7 DENPASAR

BAB I PENDAHULUAN. Geguritan merupakan salah satu karya sastra Bali tradisional yang masih

FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI KINERJA KEUANGAN PEMERINTAH DAERAH KABUPATEN/KOTA DI PROVINSI BALI TAHUN SKRIPSI

PROSEDUR PEMBERIAN KREDIT PENSIUNAN PADA PT. BANK BPD BALI KANTOR CABANG UBUD

HALAMAN PENGESAHAN. Skripsi ini telah diuji oleh tim penguji dan disetujui oleh pembimbing, serta diuji

Oleh : MADE YUDHA WIRAWAN NIM :

TATA CARA PERHITUNGAN, PENYETORAN DAN PELAPORAN PAJAK PERTAMBAHAN NILAI ATAS JASA BIRO PERJALANAN WISATA DAN/ JASA AGEN PERJALANAN WISATA PADA PT.

I Putu Widhi Astika 1 I Wayan Wendra 1, Sang Ayu Putu Sriasih 2. Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Universitas Pendidikan Ganesha Singaraja, Indonesia

PENERAPAN ANALISIS KONTRASTIF DALAM PENGAJARAN PAST TENSE SISWA KELAS X IPA 3 SMAN 2 DENPASAR

PENGARUH COUNTRY OF ORIGIN TERHADAP LOYALITAS PRODUK HANDPHONE MEREK SAMSUNG DIMEDIASI OLEH PERSEPSI HARGA DI KOTA DENPASAR SKRIPSI

Geguritan Masan Rodi: Analisis Struktur dan Nilai

SKRIPSI ANALISIS PSIKOLOGI SASTRA NOVEL GELOMBANG LAUTAN JIWA KARYA ANTA SAMSARA

SKRIPSI PERILAKU BERBAHASA AHOK: KAJIAN TINDAK TUTUR TITYN ASMITASARI SIREGAR

: NI MADE SRI MULIANI NIM

SKRIPSI. Oleh: Oleh : I PUTU SASTRAWAN NIM :

KEWAGEDAN NGRESEPANG WANGUN DASAR LAN ARTOS KRUNA DWILINGGA SISIA KELAS X SMA NEGERI 2 BANJAR SINGARAJA

PERBEDAAN PENDAPATAN ASLI DAERAH SEBELUM DAN SESUDAH OTONOMI DAERAH (Studi kasus pada semua Kabupaten/Kota yang terdapat di Provinsi Bali) SKRIPSI

PENYELESAIAN WANPRESTASI DALAM PERJANJIAN SEWA MENYEWA KAMAR RUMAH KOST DI KECAMATAN KUTA

ANALISIS PENDAPATAN ISTRI NELAYAN DALAM UPAYA MENINGKATKAN PENDAPATAN KELUARGA DI DESA SERANGAN

SISTEM PENYELESAIAN KREDIT BERMASALAH PADA PT. BANK PEMBANGUNAN DAERAH BALI KANTOR CABANG RENON

PROFESIONALISME, KOMITMEN ORGANISASI, DAN INTENSITAS MORAL SEBAGAI FAKTOR-FAKTOR YANG MEMENGARUHI TINDAKAN AKUNTAN UNTUK MELAKUKAN WHISTLEBLOWING

KATA PENGANTAR. Pembangunan Infrastruktur Jalan, Listrik dan PMA terhadap Pertumbuhan PDRB Provinsi

SISTEM PEMBUKAAN DAN PENCAIRAN DEPOSITO RUPIAH PADA PT. BANK PEMBANGUNAN DAERAH BALI. Oleh : NI PUTU YUNIA ARDIAN NIM:

PENGARUH KOMPENSASI DAN MOTIVASI TERHADAP KINERJA KARYAWAN DENGAN KEPUASAN KERJA SEBAGAI VARIABEL INTERVENING PADA PT. SINAR SOSRO PABRIK BALI SKRIPSI

INTERAKSI SOSIAL BUDAYA TIMUR-BARAT DALAM NOVEL LIAK NGAKAK KARYA PUTRA MADA: KAJIAN SOSIOLOGI SASTRA NI PUTU NOVA SANDITYAWATI

PERLAKUAN AKUNTANSI AKTIVA TETAP BERWUJUD SERTA PENGARUHNYA TERHADAP LAPORAN KEUANGAN PADA YAYASAN BALI HATI DI UBUD

PENCABUTAN KETERANGAN TERDAKWA DALAM BAP DI MUKA SIDANG PENGADILAN (STUDI KASUS DI PENGADILAN NEGERI DENPASAR)

PENGARUH INVESTASI DAN PENGANGGURAN TRHADAP PERTUMBUHAN EKONOMI SERTA KEMISKINAN DI PROVINSI BALI SKRIPSI

PERNYATAAN EMOSI BERBAHASA INDONESIA SISWA SMP DHARMA WIWEKA DENPASAR: KAJIAN PSIKOLINGUISTIK

PENGARUH KUALITAS LAYANAN DAN CITRA PERUSAHAAN TERHADAP KEPUASAN NASABAH PADA BANK OCBC NISP DI DENPASAR SKRIPSI

BEBERAPA FAKTOR YANG DIPERTIMBANGKAN REMAJA DALAM KEPUTUSAN MEMBELI TELEPON GENGGAM MEREK NOKIA DI KOTA DENPASAR

PENGARUH PERTUMBUHAN TABUNGAN HARI TUA TERHADAP PROFITABILITAS PADA PT. BANK PEMBANGUNAN DAERAH BALI KANTOR CABANG RENON

Jurusan Pendidikan Bahasa Bali Fakultas Bahasa dan Seni Universitas Pendidikan Ganesha

SARANA TEMBANG MELAYANGAN OLIH EMONI KAANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT PUISI BALI ANYAR SISIA KELAS VIII 6 SMP NEGERI 3 BANJAR

PENGARUH TEKNIK AUDIT BERBANTUAN KOMPUTER, KOMPETENSI AUDITOR, DAN KECERDASAN SPIRITUAL PADA KUALITAS AUDIT DI BPK RI PERWAKILAN PROVINSI BALI SKRIPSI

BAB II KAJIAN PUSTAKA, KONSEP, DAN LANDASAN TEORI. oleh peneliti terdahulu yang ada kaitannya dengan penelitian yang akan dilakukan.

ANALISIS PSIKOLOGI SASTRA TOKOH-TOKOH NOVEL BIOLA PASIR DARI MASA LALU KARYA D.K. SUMIRTA NI KOMANG DEWI ANGGRAENI

SKRIPSI PENGATURAN ASAS REBUS SIC STANTIBUS

PERLINDUNGAN HUKUM TERHADAP PENANAM MODAL ASING DALAM SENGKETA HUKUM PENANAMAN MODAL DI INDONESIA

PENGARUH STRUKTUR AUDIT, TEKANAN WAKTU, DISIPLIN KERJA DAN KOMITMEN ORGANISASI TERHADAP KINERJA AUDITOR PADA KANTOR AKUNTAN PUBLIK DI PROVINSI BALI

: NI PUTU PEBI ARDIYANI NIM

PERLINDUNGAN HUKUM TERHADAP KONSUMEN YANG MENGKONSUMSI MAKANAN KADALUWARSA

NYAIHANG SESURATAN GEGURITAN CUPAK GERANTANG LAN SATUA CUPAK GERANTANG MADASAR ANTUK WANGUN CARITA SANE KASELEHIN ANTUK TEORI SASTRA BANDINGAN

PENGARUH KEJELASAN SASARAN ANGGARAN, KARAKTER PERSONAL, DAN INFORMATION ASYMMETRY

DAMPAK DIBERLAKUKANNYA TARIF PAJAK PROGRESIF KENDARAAN BERMOTOR BERDASARKAN PERATURAN DAERAH PROVINSI BALI NOMOR 1 TAHUN 2011 TENTANG PAJAK DAERAH

STRUKTUR MIKRO DAN SIFAT MEKANIK PADUAN ALUMINIUM AA5154 UNTUK APLIKASI TEKNOLOGI SEMI SOLID CASTING

PENGARUH RENTABILITAS, LEVERAGE PADA SAHAM BONUS DI PERUSAHAAN YANG TERDAFTAR DI BURSA EFEK INDONESIA PERIODE SKRIPSI

LIRIK LAGU RELIGI GRUP BAND UNGU DALAM ALBUM AKU DAN TUHANKU: Sebuah Pendekatan Stilistika

Denpasar, Agustus Penulis

METODE COPY THE MASTER KAANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NYURAT CERPEN SISIA RING KELAS XI MIA3 SMA NEGERI 2 SINGARAJA

PENGARUH CELEBRITY ENDORSER, BRAND IMAGE, BRAND TRUST TERHADAP KEPUTUSAN PEMBELIAN CLEAR SHAMPOO DI KOTA DENPASAR SKRIPSI. Oleh:

SISTEM PENJUALAN EKSPOR PADA PT. BALI MINA UTAMA. Oleh : NI NYOMAN SURYANINGSIH NIM :

SESELEH MATERI TES ULANGAN UMUM SEMESTER GENAP WARSA 2013/2014 PEPLAJAHAN BASA BALI KELAS X RING SMK NEGERI 3 SINGARAJA

CAMPUH KODE (CAMPUR KODE) RING WAYANG KULIT INOVATIF CENK BLONK SANE MAMURDA LATA MAHOSADHI

ANALISIS SISTEM AKUNTANSI PENGGAJIAN DAN PENGUPAHAN SERTA PEMOTONGAN PAJAK PENGHASILAN KARYAWAN (PPh) PASAL 21 PADA PT. BPR. JERO ANOM DENPASAR

PENENTUAN HARGA POKOK PRODUKSI DENGAN ACTIVITY BASED COSTING SYSTEM SEBAGAI PENDEKATAN ALTERNATIF (STUDI KASUS PADA CV. BENTALA BALI DENPASAR)

Tokoh Lian dalam Novel Nyawa Karya Vinca Callista. : Ilmu Budaya Universitas Udayana

TUGAS AKHIR STUDI ANALISIS PROSEDUR PERENCANAAN AUDIT LAPORAN KEUANGAN PADA KANTOR AKUNTAN PUBLIK I WAYAN RAMANTHA

ANALISIS PERLAKUAN AKUNTANSI AKTIVA TETAP DAN PENGARUHNYA TERHADAP LAPORAN KEUANGAN (Studi kasus pada PT. Stone Kraft-Bali)

PENILAIAN EFEKTIVITAS PENERAPAN SISTEM INFORMASI AKUNTANSI BERBASIS KOMPUTER PADA PERUSAHAAN DAERAH AIR MINUM (PDAM) KANTOR PUSAT KABUPATEN GIANYAR

Transkripsi:

SKRIPSI GEGURITAN ANGGASTYA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI NI MADE OKTA ERA YATI NIM :1201215029 PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2016 i

GEGURITAN ANGGASTYA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI Skripsi ini diajukan untuk memperoleh Gelar Sarjana Pada Program Studi Sastra Bali Fakultas Ilmu Budaya Universitas Udayana NI MADE OKTA ERA YATI NIM: 1201215029 FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA DENPASAR 2016 ii

Lembar Pengesahan: SKRIPSI INI TELAH DISETUJUI PADA TANGGAL 5 AGUSTUS 2016 Pembimbing I, Pembimbing II, Dra. Tjok Istri Agung Mulyawati R., M. Si. Dr. Dra. Ni Made Suryati, M. Hum. NIP 19590717 198601 2 001 NIP 19601231 198403 2 002 Mengetahui: Dekan Fakultas Ilmu Budaya Universitas Udayana, Ketua Program Studi Sastra Bali Fakultas Ilmu Budaya Universitas Udayana, Prof. Dr. Ni Luh Sutjiati Beratha, M. A. Dr. Drs. I Wayan Suardiana, M. Hum. NIP 195909171984032002 NIP 19660113 199402 1 001 iii

SKRIPSI INI TELAH DISETUJUI DAN DINILAI OLEH PANITIA PENGUJI PADA PROGRAM STUDI SASTRA BALI FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS UDAYANA PADA TANGGAL, 5 AGUSTUS 2016 Berdasarkan SK Dekan Fakultas Ilmu Budaya, Universitas Udayana No : 102/UN14.1./PP.02/2016 Tanggal : 19 Juli 2016 Panitia Penguji Usulan Penelitian/Skripsi Ketua : Drs. I Nyoman Duana Sutika, M. Si Sekretaris : Drs. I Nyoman Supatra Anggota : 1. Drs. I Gde Nala Antara, M. Hum 2. Drs. I Nyoman Darsana, M. Hum iv

UCAPAN TERIMA KASIH Om Swastyastu, Puji syukur penulis panjatkan kepada Tuhan Yang Maha Esa karena atas limpahan karunia-nya skripsi yang berjudul Geguritan Anggastya Analisis Struktur dan Fungsi dapat diselesaikan. Karya tulis berupa skripsi ini disusun untuk memenuhi syarat untuk memperoleh gelar sarjana sastra di Program Studi Sastra Bali Fakultas Ilmu Budaya Universitas Udayana. Skripsi ini tidak akan selesai tanpa bantuan, bimbingan, arahan, dan masukan dari para pembimbing dan pihak-pihak yang membantu penulis sampai skripsi ini dapat diselesaikan. Atas saran, bantuan dan bimbingannya, penulis tidak lupa mengucapkan terimakasih kepada: 1. Dra. Tjok. Istri Agung Mulyawati R., M. Si., selaku pembimbing I, untuk kesabaran, pengarahan, masukan, semua bantuan selama proses pembuatan skripsi dan semangat yang sudah diberikan sehingga skripsi ini dapat diselesaikan. 2. Dr. Dra. Ni Made Suryati, M. Hum., selaku pembimbing akademik dan pembimbing II, untuk pengarahan, masukan, dan kesabarannya kepada penulis sehingga penulis dapat menyelesaikan skripsi ini. 3. Panitia penguji (Drs. I Nyoman Duana Sutika, M. Si, Drs. I Nyoman Supatra, Dra. Tjok. Istri Agung Mulyawati R., M. Si, Dr. Ni Made Suryati, M. Hum, Drs. I Gde Nala Antara, M. Hum. Drs. I Nyoman Darsana, M. Hum) yang telah memberikan masukan untuk menyempurnakan skripsi ini. v

4. Prof. Dr. Ni Luh Sutjiati Beratha, M.A., selaku Dekan Fakultas Ilmu Budaya Universitas Udayana, beserta staf atas segala bantuan dan fasilitas yang diberikan selama menjadi mahasiswa maupun dalam proses penyelesaian skripsi ini. 5. Dr. Drs. I Wayan Suardiana, M. Hum., selaku Koordinator Program Studi Sastra Bali Fakultas Ilmu Budaya Universitas Udayana, atas segala bantuannya mendukung penyelesaian skripsi ini. 6. Drs. I Nym Duana Sutika, M. Si., selaku Sekretaris Program Studi Sastra Bali Fakultas Ilmu Budaya Universitas Udayana atas segala bantuannya selama proses penyelesaian skripsi ini. 7. Seluruh Dosen Program Studi Sastra Bali Fakultas Ilmu Budaya Universitas Udayana atas seluruh ilmu yang sangat berharga yang telah diberikan kepada penulis selama menjadi mahasiswa. 8. Seluruh staf TU, Akademik, Perpustakaan, dan Perpustakaan Lontar Fakultas Ilmu Budaya Universitas Udayana yang telah banyak memberikan bantuan dan informasi dalam penyelesaian skripsi ini. 9. Seluruh narasumber yang tidak dapat penulis sebutkan satu per satu atas seluruh informasi, waktu, bantuan, dan kerjasama selama proses penyelesaian skripsi ini. 10. Bapak (I Nengah Suganda), Ibu (Ni Made Murtini), Kakak (Ni Luh Budi Astuti), paman (I Wayan Sueta), kekasih ( I Putu Aris Ranendra) dan seluruh keluarga besar atas doa, dukungan moral maupun material, serta semangat dan doanya sehingga skripsi ini dapat diselesaikan. vi

11. Teman-teman Mahasiswa Sastra Bali, dan seluruh teman-teman lain yang tidak bisa penulis sebutkan satu persatu atas semua bantuan, kritik, saran, motivasi, dan semangat yang diberikan kepada penulis menyelesaikan skripsi ini. Atas segala kerendahan hati, penulis sampaikan bahwa tidak dapat dipungkiri bahwa skripsi ini masih sangat jauh dari kesempurnaan yang disebabkan terbatasnya kemampuan dan pengetahuan yang penulis miliki. Oleh karena itu, sumbangan pemikiran berupa kritik maupun saran yang membangun dari semua pihak diterima dengan tangan terbuka dan semoga skripsi ini ada manfaatnya. Om Santih, Santih, Santih, Om Denpasar, 2016 Penulis vii

ATUR SUKSMA Om Swastyastu, Malarapan antuk waranugraha Ida Sang Hyang Widhi Wasa skripsi sané mamurda Geguritan Anggastya Analisis Struktur dan Fungsi puniki puput kasusun. Skripsiné puniki pinaka silih sinunggil syarat ngamolihang Gelar Sarjana Sastra ring Program Studi Sastra Bali Fakultas Ilmu Budaya Universitas Udayana. Panyusunan skripsi puniki nénten puput yéning nénten kadulurin antuk wantuan, tuntunan, pawarah miwah paweweh saking Ida Dané wagmi miwah Ida Dané sinamian sane lédang ugi ngwantu titiang nyantos prasida skripsi puniki puput tur medal ring ajeng Ida Dané sareng sami. Malarapan kadi asapunika, ring tepengan kadi mangkin titiang nénten lali ngaturang suksmaning manah majeng ring : 1. Dra. Tjok. Istri Agung Mulyawati R., M. Si., pinaka Pembimbing I, antuk kadedegan, pawarah, paweweh, sahananing wantuannyané ring sajeroning paridabdab muputang skripsi, miwah gargita sané sampun katiba ring sikian titiang nyantos prasida skripsi puniki puput. 2. Dr. Dra. Ni Made Suryati, M. Hum., pinaka Pembimbing Akademik lan Pembimbing II, antuk pawarah, paweweh, tur kadegdegannyané, majeng ring padéwékan titiang makahawinan prasida titiang muputang skripsi puniki. 3. Panitia penguji (Drs. I Nyoman Duana Sutika, M. Si, Drs. I Nyoman Supatra, Dra. Tjok. Istri Agung Mulyawati R., M. Si, Dr. Ni Made Suryati, M. Hum, viii

Drs. I Gde Nala Antara, M. Hum. Drs. I Nyoman Darsana, M. Hum) sane sampun ngicen paweweh pinaka maparipurna skripsi puniki. 4. Prof. Dr. Ni Luh Sutjiati Beratha, M.A., pinaka Dékan Fakultas Ilmu Budaya Universitas Udayana, miwah staf antuk wantuan miwah sahananin fasilitas sané sampun kapaicang salamin titiang dados mahasisya punika taler ring sajeroning paridabdab muputang skripsi puniki. 5. Dr. Drs. I Wayan Suardiana, M. Hum., pinaka Koordinator Program Studi Sastra Bali Fakultas Ilmu Budaya Universitas Udayana, miwah staf antuk sahananin wantuannyané ring sajeroning muputang skripsi puniki. 6. Drs. I Nym Duana Sutika, M. Si., pinaka Sekretaris Program Studi Sastra Bali Fakultas Ilmu Budaya Universitas Udayana, antuk sahananin wantuannyané ring sajeroning paridabdab muputang skripsi puniki. 7. Dosen Program Studi Sastra Bali Fakultas Ilmu Budaya Universitas Udayana sinamian antuk paswécan micayang pawarah, piteket miwah ajah-ajahan majeng ring titiang pinaka penulis salamin titiang dados mahasisya kantos prasida muputang skripsi puniki. 8. Makasami staf TU, Akademik, Perpustakaan, miwah Perpustakaan Lontar Fakultas Ilmu Budaya Universitas Udayana sané sampun akéh ngwantu ngicénin piteket miwah ngarerehang literatur majeng ring penulis ring sajeroning nabdab skripsi puniki. 9. Makasami narasumber sané nénten prasida titiang nyarca siki-siki antuk kalédangannyané micayang pawarah, galah, miwah wantuan ring sajeroning nabdab skripsi puniki. ix

10. Bapak (I Nengah Suganda), Mémé (Ni Made Murtini), Mbok (Ni Luh Budi Astuti), paman (I Wayan Sueta), gegelan (I Putu Aris Ranendra) miwah kulawarga sami antuk pangrastiti sané nénten surud-surud miwah wantuan moral lan prabea, motivasi miwah pangrastitinyané gumanti skripsi prasida puput. 11. Sawitran-sawitran titiang ring Sastra Bali, miwah sawitran titiang sané tiosan sané nénten prasida carca titiang siki-siki, sané sampun lédang ugi ngwantu ngicénin piteket, gumanti titiang prasida muputang skripsi puniki. Antuk katambetan titiang pinaka penulis, sampun skripsi puniki durung kabaos jangkep tur paripurna. Duaning asapunika, atur titiang ring Ida Dané, parajana sami mangda lédang ngawewehin malih daging skripsi puniki mangda sida jangkep tur paripurna. Pinih untat, dumadak karya tulis marupa skripsi puniki wénten pikenohnyané. Om Santih, Santih, Santih, Om Denpasar, 2016 Panyeleh x

ABSTRAK GEGURITAN ANGGASTYA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI Penelitian terhadap Geguritan Anggastya ini membahas tentang analisis struktur dan fungsi. Analisis ini mempunyai tujuan untuk mengungkapkan struktur dan fungsi yang terkandung dalam Geguritan Anggastya. Penelitian ini menggunakan teori struktural dan teori fungsi. Teori struktural memadukan pendapat ahli sastra Teeuw, Luxemburg, dan Ratna. Teori fungsi memadukan pendapat Damono dan Ratna. Metode dan teknik yang digunakan dalam penelitian ini dibagi menjadi tiga tahapan, yakni: (1) metode dan teknik penyediaan data menggunakan metode simak dan teknik pencatatan yang dibantu dengan teknik terjemahan, (2) metode dan teknik analisis data menggunakan metode kualitatif dan teknik deskriptif analitik, (3) metode dan teknik penyajian hasil analisis data menggunakan metode formal informal dan teknik deduktif dan induktif. Pengungkapan struktur teks Geguritan Anggastya mengangkat struktur bentuk yang meliputi; kode bahasa dan sastra, gaya bahasa yang meliputi gaya bahasa perbandingan, gaya bahasa pertautan dan gaya bahasa pertentangan. Ragam bahasa meliputi bahasa Bali alus, bahasa Bali Madya dan bahasa Bali Kasar. Struktur naratif meliputi; tujuh insiden, menggunakan alur maju dan alur dibagi menjadi lima tahap, yakni tahap situation, tahap generating circumstances, tahap rising action, tahap climax, dan tahap denoument. Tokoh dan penokohan dibagi menjadi tiga, yakni tokoh primer, tokoh sekunder, dan tokoh komplementer. Latar dibagi menjadi tiga, yaitu latar tempat, latar waktu, dan latar suasana. Tema dari penelitian ini adalah karma phala. Amanat yang terdiri dari: amanat implisit, yaitu ajaran moral, amanat eksplisit, yaitu anjuran, peringatan, dan larangan. Fungsi yang terkandung di dalamnya yaitu fungsi sebagai media pembinaan agama, sebagai media pendidikan moral dan pembangkit kecerdasan akal serta fungsi sebagai media pembinaan sosial. Kata kunci: geguritan, struktur dan fungsi xi

ABSTRAK GEGURITAN ANGGASTYA: ANALISIS STRUKTUR DAN FUNGSI Penyelehan Geguritan Anggastya puniki wantah nlantarang indik analisis struktur miwah fungsi. Panureksan puniki madue tatujon mangda prasida nlantarang struktur miwah nlantarang fungsi sane wenten ring Geguritan Anggastya. Panyelehan Geguritan Anggastya wantah teori sane nganggen teori struktural, miwah fungsi. Teori struktural sane kaanggen inggih punika teori Teeuw, Luxemburg sareng Ratna. Teori fungsi pamekasnyane saking teori Ratna sareng Damono. Metode miwah teknik sane kaanggen ring panureksane puniki kepah dados tiga, inggih punika; (1) paletan nyayagayang data nganggen metode simak sareng teknik pencatatan, kewantu sareng teknik terjemahan, (2) paletan analisis data, nganggen metode kualitatif lan teknik deskriptif analitik, lan (3) paletan nyyagayang analisis data nganggen metode formal informal kawantu sareng teknik deduktif miwah induktif. Pikolih sajeroning panyelehan puniki marupa wangun sane makadi: kode bahasa miwah sastra, gaya bahasa sane kawangun antuk gaya bahasa perbandingan, gaya bahasa pertentangan dan gaya bahasa pertautan. Ragam bahasa sane kawangun antuk bahasa Bali Alus, bahasa Bali Madya lan bahasa Bali Kasar. Wangun papalihan sekadi: pitung insiden, ngangge alur maju lan alur kepah dados limang paletan, inggih punika: paletan situation, paletan generating circumstances, paletan rising action, paletan climax, lan paletan denoument. Tokoh lan penokohan kepah dados tiga inggih punika: tokoh primer, tokoh sekunder, lan tokoh komplementer. Latar kakepah dados tiga inggih punika: latar tempat, latar waktu, lan latar suasana. Tema sane wenten ring penyelehan puniki indik karma phala. Amanat sekadi: amanat implisit luire ajah-ajahan susila, amanat eksplisit luire anjuran, peringatan, lan larangan. Fungsi sane wenten ring Geguritan Anggastya wenten fungsi dados media pembinaan agama, fungsi dados media pendidikan moral lan pembangkit kecerdasan pikiran, tur fungsi dados media pembinaan sosial. Bantang kruna: geguritan, struktur lan fungsi. xii

DAFTAR ISI SAMPUL DEPAN... i PRASAYARAT GELAR SARJANA... ii LEMBAR PERSETUJUAN... iii PENETAPAN PANITIA UJIAN... iv KATA PENGANTAR... v PURWAKA... viii ABSTRAK... x ABSTRAK... xi DAFTAR ISI... xiii DAFTAR SINGKATAN... xv DAFTAR TABEL... xvi BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang... 1 1.2 Rumusan Masalah... 3 1.3 Tujuan Penelitian... 4 1.3.1 Tujuan Umum... 4 1.3.2 Tujuan Khusus... 4 1.4 Manfaat penelitian... 5 1.4.1 Manfaat Teoretis... 5 1.4.2 Manfaat Praktis... 5 BAB II KAJIAN PUSTAKA, KONSEP, DAN LANDASAN TEORI 2.1 Kajian Pustaka... 6 2.2 Konsep... 8 2.2.1 Geguritan... 8 2.2.2 Anggastya... 9 2.3 Landasan Teori... 10 2.3.1 Teori Struktur... 10 2.3.2 Teori Fungsi... 12 BAB III METODE DAN TEKNIK PENELITIAN, SUMBER DATA, JANGKAUAN, DAN SISTEMATIKA PENULISAN 3.1 Metode dan Teknik Penelitian... 15 3.1.1 Metode dan Teknik Penyediaan Data... 15 3.1.2 Metode dan Teknik Analisis Data... 16 3.1.3 Metode dan Penyajian Hasil Analisis Data... 16 3.2 Sumber Data... 17 xiii

3.3 Jangkauan... 19 3.4 Sistematika Penulisan... 20 BAB IV ANALISIS STRUKTUR GEGURITAN ANGGASTYA 4.1 Sinopsis... 21 4.2 Struktur Forma... 24 4.2.1 Kode Bahasa dan Sastra... 24 4.2.2 Gaya Bahasa... 43 4.2.3 Ragam Bahasa... 55 4.3 Struktur Naratif... 61 4.3.1 Insiden... 61 4.3.2 Alur... 68 4.3.3 Tokoh dan Penokohan... 75 4.3.4 Latar... 90 4.3.5 Tema... 99 4.3.6 Amanat... 101 BAB V ANALISIS FUNGSI GEGURITAN ANGGASTYA 5.1 Sebagai Media Pengajaran Agama... 110 5.1.1Tattwa/Filsafat... 111 5.1.2 Susila... 114 5.1.3Upacara... 117 5.2 Fungsi Sebagai Media Pendidikan dan Pembangkit Kecerdasan Akal... 120 5.3 Fungsi Sebagai Media Sosial... 123 BAB VI SIMPULAN DAN SARAN 6.1Simpulan... 126 6.2 Saran... 129 DAFTAR PUSTAKA LAMPIRAN xiv

DAFTAR SINGKATAN DAN LAMBANG Singkatan BBA = Bahasa Bali Alus BBK = Bahasa Bali Kasar BBM = Bahasa Bali Madya GA = Geguritan Anggastya KBBI = Kamus Besar Bahasa Indonesia LAMBANG ---- = suku kata (kecap) / = penanda (satu) baris (palet) // = penanda (satu) bait (pada)... = tanda pengapit kutipan khususnya dialog Angka Romawi I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X, XI, XII = penanda baris (palet/guru gatra) Angka Arab 4,5,6,7,8,10,11,12,13,14 = penanda jumlah suku kata (kecap/guru wilangan) /a/, /i/, /u/, /e/, dan /o/ = jatuhnya bunyi vokal (guru lagu, guru suara, suara pematut, lingga suara) pada suku kata terakhir dalam suatu palet. xv

DAFTAR TABEL Tabel 1 pupuh Sinom I 26 Tabel 2 pupuh Durma 36 Tabel 3 pupuh Sinom II 41 xvi