KAKAWIHAN JEUNG KAULINAN BARUDAK
Wangenan Kakawihan Kakawihan asal kecapna tina kawih, hartina rakitan basa sabangsa dangding nu teu maké patokan pupuh Ngawih nya éta ngalagukeun kawih atawa sisindiran kakawihan téh kaasup kana folklor lisan atawa sastra buhun, gelarna dina sastra Sunda mangrupa sastra sampakan. Kiwari kakawihan dihartikeun lagu-lagu anu sok dinyanyikeun ku barudak bari ulin nepi ka sakapeung disebut kakawihan barudak atawa kaulinan barudak. Wibisana spk.(2000:387) nyebut lagu ra yat, hartina lagu jeung lirikna geus baku, sipatana anonim jeung nyebar ti jaman baheula.
Kakawihan asal kecapna tina kawih anu hartina nya éta rakitan basa sabangsa dangding nu maké patokan pupuh. (Ruhaliah, 2002:45) Kakawihan nya éta lagu-lagu nu sok ditembangkeun ku barudak atawa lagu-lagu nu sok nu ditembangkeun dina kaulinan barudak. Kakawihanmangrupabagiantinafolklor, ku kituna sabagian anu aya dina cirri-ciri folklor dipimilik dina kakawihan. Ciri-ciri éta nya éta: 1. Sumebar jeung diwariskeun sacara lisan; 2. Sipatna tradisional jeung nyebarna ngan di kelompok masarakat nu tangtu; 3. Aya varian jueng versi; 4. Anomin; 5. Umumna miboga rumus nu tangtu; 6. Polos jeung lugu, sakapeung siga anu kasar jeung spontan (Dananjaya, 1984:3-4) dina Ruhaliah.
Klasipikasi Kakawihan Dumasar kana Pungsina 1. Kakawihan pikeun kaulinan 2. Kakawihan pikeun digawé 3. Kakawihan pikeun mépéndé 4. Kakawihan nu mangrupa protés sosial Klasipikasi Kakawihan Dumasar kana Basana 1. Kakawihan anu murni ngagunakeun basa Sunda, jeung 2. Kakawihan anu kacampuran ku basa séjén saperti Basa Jawa jeung Basa Walanda.
Klasipikasi Kakawihan Dumasar kana Waktu Nembangkeunana 1. Kakawihan anu ditembangkeunana ti beurang, jeung 2. Kakawihan anu ditembangkeunana ti peuting. Klasipikasi Kakawihan dumasar kana Wangunna 1. Kakawihan Monolog 2. Kakawihan Dialog
Klasipikasi Kakawihan dumasar kana Eusina a. Pikeun kaulinan, b. Pikeun digawé, c. Pikeun mépéndé, jeung d. Pikeun protés sosial.
Kamekaran Kakawihan Istilah kakawihan mimiti aya dina SSKK, sabudeureun taun 1518 Saméméh aya media éléktronik saperti radio jeung televisi, kakawihan ceuyah pisan arus globalisasi ngabalukarkeun barudak kaleungitan dunyana sorangan, kitu ogé kana kamekaran kakawihan ayeuna kaulinan barudak ayeuna teu miboga filosofi atikan condong kana sikep anu konsumtif jeung individualistik.
Kalungguhan Kakawihan Kalungguhan kakawihan dina masarakat sunda ti baheula luhur pisan ajénna. Salasahiji wangun apresiasi, numuwuhkeun sipat solidaritas, wanian, kreatif jeung nyaah kana lingkunagn sabudeureunana Anu paling utama nya éta pemupukan sikap mental budak, budak leuwih komunikatif moal pasip anu satuluyna budak siap ilubiung aktif dina kahirupan masarakat
Conto Kakawihan BÉAS BEUREUM Béas beureum, reum Reumbeuy kacang, cang Cang kadelé, lé Létah sapi, pi Pindang lubang, bang Bangkong héjo, jo Joli jopak jojo li ong Si Udin botak katinggang goong OLÉ-OLÉ OGONG Olé-olé ogong Melak cabé di Tarogong Dihakan ku embé ompong Ditéang kari sapotong TRANG-TRANG KOLÉNTRANG Trang-trang koléntrang Si londok paéh nundutan mesat gobang kabuyutan Tikusruk kana durukan Nyéh prot, nyéh prot
Hubungan antara Kakawihan jeung Kaulinan 1. Kakawihan jeung Kaulinan téh dwitunggal. Mekarna kakawihan moal leupas tina kaulina, kitu deui sabalikna. 2. Sarua mangrupa produk folklor, lantaran diturunkeun sacara turun tinurun ti generasi ka dina kelompok masarakat nu tangtu. 3. Kakawihan biasana ditembangkeun ku barudak nalika rek maen hiji kaulinan. Sanajan teu sakabéh kaulinan bisa ngagunakeun kakawihan (kaulinan nu ngagunakeun alat). Tapi dina sawatara kaulinan réa anu ngagunakeun kakawihan (kaulinan anu teu maké alat atawa jenis kaulinan anu murni mangrupa prosés).
Wangenan Kaulinan Dina KUBS, kaulinan nya éta ulin (nyenangkeun haté ku cara ngalampahkeun perkara anu matak resep dipaké ulin, kaheureuyan, saperti; ucing sumput, langlayangan, kakatepélan, jsté. Cindekna, kaulinan barudak nya éta paripolah atawa kalakuan nu sok dilakukeun ku barudak pikeun ngahibur (fungsi rekreatif), boh nu ngagunakeun alat atawa anu teu ngagunakeun alat.
Klasipikasi Kaulinan Klasipikasi Kaulinan Barudak dumasar kana Pungsina Klasipikasi Kaulinan Barudak dumasar kana Sipatna Klasipikasi Kaulinan Barudak dumasar kana Alat jeung Aturanana
GALAH
JAJANGKUNGAN/ EGRANG
KUKUDAAN
NGALA PAPATONG
OLÉ-OLÉAN
PAKALÉNG-KALÉNG AGUNG
PEPERANGAN
PEPERANGAN
BOY-BOYAN
REREOGAN
GALAH BANDUNG
GUGUNUNGAN
HAHAYAMAN
HUHUIAN
MUMUNDINGAN
ORAY-ORAYAN
PÉRÉPÉT JÉNGKOL
UCANG ANGGÉ