STATUS EKONOMI DAN INISIATIF STRATEGIK KERAJAAN DALAM MENGEMBANGKAN INDUSTRI MANGGA DI MALAYSIA 1 Roslina Ali dan Abu Kasim Ali Pusat Penyelidikan Ekonomi dan Pengurusan Teknologi MARDI Persidangan Mangga Kebangsaan 7-9 OKT 2013
2 Agenda Pembentangan» Senario industri mangga Gobal Malaysia» Polisi dan Inisiatif kerajaan Industri buah-buahan Industri Mangga» Halatuju dan prospek
3 SENARIO INDUSTRI MANGGA- Global Pengeluaran mangga; >90 negara dan beratus-ratus varieti mangga - Tommy Atkins, Keitt, Kent, Osteen, Haden dan Valencia Pride. Penggunaan tertinggi- buah-buahan tropika di dunia (tidak termasuk pisang) Pengeluaran mangga dunia kepada 35 juta mt (2005) iaitu peningkatan berganda sejak 30 tahun.
4 Pengeluar mangga Dunia: Asia 77% Amerika 13% Afrika 10% Asia: India (13-17 juta mt.) China (>4 juta mt.) Thailand (2.5 juta mt.) Pakistan (1.7 juta mt.)
5 Amerika: Mexico 1.5 juta mt. Brazil 1.2 juta mt. Afrika - 450,000 mt. Nigeria Egypt
6 Global: Top 10 Pengeluar Mangga, 2013 16.3 juta tan 4.3 juta tan 2.5 juta tan
USD 000 7 Global: Evolusi Eksport Mangga Pasaran Dunia (USD 000), 2001-2010 600 500 y = 43937x + 43018 400 300 200 100-2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Nilai (USD) 95,9 103, 123, 190, 324, 444, 338, 330, 403, 489, Kuantiti eksport dunia meningkat daripada 715.3 ribu tan (2001) kepada 1.14 juta tan (2010) Sumber: UNCTAD
Juta hektar 8 Global: Luas Bertanam dan Pengeluaran Mangga Dunia, 2005-2011 5.20 5.00 4.80 Pengeluaran 45.0 40.0 35.0 30.0 4.60 4.40 4.20 Luas bertanam 25.0 20.0 15.0 10.0 5.0 4.00 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Luas bertanam (Juta, hektar) 4.39 4.58 4.71 4.75 5.01 4.95 5.09 Pengeluaran (Juta, tan) 31.6 33.8 34.9 35.6 34.9 37.1 38.9 0.0 Sumber: FAO (Mangga, manggis dan jambu batu)
RM Juta 9 Malaysia: Nilai Pengeluaran (RM) 10 Buah-buahan Utama (2011) 2,500 2,000 2,152.7 1,500 1,000 500 531.8 512.6 327.4 323.1 147.3 107.3 111.1 99.5 78.8 - Durian Pisang Nanas Tembikai Rambutan Duku Dokong Mangga Jambu batu Nilai pengeluaran 10 jenis buah menyumbang 90.06% daripada nilai pengeluaran buah-buahan di Malaysia. Cempedak Sumber: Perangkaan Agro Makanan (2011)
Hektar 10 Malaysia: Luas Bertanam dan Pengeluaran Mangga, 2005-2010 12,000 10,000 Luas bertanam 85.0 80.0 8,000 6,000 4,000 Pengeluaran 75.0 70.0 2,000 65.0-2005 2006 2007 2008 2009 2010 Keluasan bertanam (hektar) 9,421 10,017 9,552 9,001 8,262 9,760 Nilai Pengeluaran (RM Juta) 71.8 75.8 75.5 81.9 69.8 83.5 60.0 Sumber: Perangkaan Agro Makanan (2005-2010)
11 Malaysia: Pengeluar utama mangga mengikut negeri, 2011 Keluasan (Hektar) Nilai Pengeluaran (RM Juta) 1,400 1,200 1,341.0 1,319.2 1,146.6 35 30 31.0 1,000 800 922.0 25 20 19.7 600 551.1 523.9 15 12.5 12.1 11.3 400 200-10 5 0 5.3 Sumber: Jabatan Pertanian
12 Malaysia: Penggunaan Per kapita Buah-buahan Terpilih Jenis buah 2006 2007 2008 2009 2010 Durian 10.1 10.8 9.4 9.3 10.0 Pisang 8.3 8.1 8.7 8.6 10.2 Nanas 6.4 5.6 10.3 9.2 8.4 Tembikai 2.3 3.0 5.8 6.1 5.9 Rambutan 2.3 2.6 2.6 2.4 2.5 Cempedak/Nangka 1.9 2.1 2.6 1.9 1.7 Mangga 1.5 1.5 1.7 1.8 1.7 Manggis 1.0 1.2 0.9 0.9 1.1 Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia Penggunaan per kapita mangga menunjukkan trend meningkat daripada 1.5 kepada 1.7 bagi tempoh 2006-2010
13 Malaysia: Kadar Kebergantungan Import (%) Buah-buahan Terpilih % 70 60 56.8 65.3 61.8 50 40 30 42.4 49 Mangga Rambutan Manggis Tembikai 20 Durian 10 0 2006 2007 2008 2009 2010 Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia
14 Malaysia: Kadar Sara Diri Buah-buahan Terpilih, 2006-2010 Jenis buah 2006 2007 2008 2009 2010 Mangga 60.6 54.6 47.5 39.0 41.3 Rambutan 100.8 100.7 98.5 99.8 93.9 Manggis 103.2 98.3 101.9 92.0 84.7 Durian 104.5 102.7 104.5 104.4 102.4 Cempedak/ Nangka 104.8 104.1 102.5 105.1 105.6 Nanas 105.8 106.9 104.7 105.8 106.6 Pisang 110.9 109.5 108.2 107.4 106.4 Tembikai 226.0 180.8 129.4 131.7 132.2 Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia
15 Malaysia: Harga Purata (RM/100kg) Mangga Terpilih, 2008-2010 700.0 600.0 500.0 400.0 300.0 200.0 Harumanis Sala 100.0 0.0 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Ladang Borong Runcit Harumanis 455.0 405.0 408.0 460.0 470.0 460.7 610.0 570.0 585.0 Sala 100.0 100.0 90.6 235.0 250.0 201.0 355.0 370.0 310.0 Sumber: FAMA
USD 000 16 Malaysia: Nilai Import dan Eksport Mangga, 2000-2011 14,000 12,000 10,000 8,000 6,000 Import 4,000 Eksport 2,000-200 0 200 1 200 2 200 3 200 4 Import (USD '000) 4,5 5,5 5,0 5,1 5,0 3,9 3,8 4,7 6,8 8,6 8,8 11, Export (USD '000) 1,3 2,4 1,9 1,4 1,3 1,0 682 951 2,9 2,9 2,3 3,1 Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia 200 5 200 6 200 7 200 8 200 9 201 0 201 1
17 Polisi: Industri Buah-buahan - Mangga Dasar Pertanian Negara Ketiga (DPN, 1998-2010) Memastikan bekalan buah segar yang mencukupi bagi keperluan penggunaan buah segar dan industri pemprosesan Memajukan industri buah terpilih yang mempunyai kelebihan strategik bagi tujuan eksport 15 Buah-buahan: 1. Nanas 6. Mangga 11. Cempedak 2. Tembikai 7. Jambu batu 12. Dokong 3. Betik 8. Nangka 13. Pisang 4. Belimbing 9. Durian 14. Pisang 5. Limau bali 10. Rambutan 15. Ciku
18 Dasar Agro Makanan Negara (2011-2020) Meningkatkan pengeluaran buah-buahan secara komersial terutama buah-buahan untuk eksport Mempertingkat kawalan penyakit buah-buahan Mengeksploitasi potensi buah-buahan nadir Memperkukuh jaringan pemasaran buah-buahan 11 buah- buahan: 1. Nanas 7. Nangka 2. Belimbing 8. Jambu batu 3. Tembikai 9. Durian 4. Betik 10. Rambutan 5. Pisang 11. Manggis 6. Mangga
19 3 Teras dasar pengeluaran buah-buahan pasaran eksport : Mempergiat pembangunan varieti dan klon buah yang menepati kehendak pasaran global, Mengambil peluang pasaran eksport daripada perbezaan musim pengeluaran dengan negara pesaing, Menjamin kualiti buah-buahan segar yang dieksport melalui kaedah teknologi pemprosesan minimum, sejuk beku dan pembungkusan persekitaran terubah.
20 Memperkukuh jaringan pemasaran buah-buahan; Majlis buah-buahan Nasional akan ditubuhkan menyelaras pengeluaran kluster buah-buahan, aktiviti pemasaran dan promosi pasaran domestik dan eksport. Bidang Keberhasilan Utama Ekonomi- NKEA Sasaran pendapatan negara kasar (PNK) - RM21.44 billion pada tahun 2020 Memberi tumpuan kepada sub-sektor yang mempunyai potensi pertumbuhan tinggi, termasuk buah-buahan
21 Program/ Strategi: Pembangunan kawasan baru Jenis buah Tambahan kawasan baru (Ha) Nanas 7,120 Rambutan 5,300 Nangka/Cempedak 4,630 Betik 1,460 Manggis 1,190 Limau besar 1,060 Pisang 760 Belimbing 470 Ciku 440 Jambu batu 310 Mangga 270 Duku 160 JUMLAH KELUASAN 23,170 Sumber: Dasar Agro Makanan Negara (2011-2020)
22 Inisiatif kerajaan: Taman Kekal Pengeluaran Makanan (TKPM) RMK-8: Strategi di bawah Dasar Pertanian Negara Ketiga (DPN3) - menggalakkan pelaksanaan projek pertanian berskala besar, komersil dan berteknologi tinggi termasuk sektor swasta. RMK-9: Projek berimpak tinggi, meningkatkan penglibatan pihak swasta dan memberi impak yang lebih besar kepada pengeluaran makanan negara, kerajaan telah menambah satu konsep baru dalam pembangunan TKPM iaitu TKPM Swasta. RMK-10: Menaik taraf infrastruktur di TKPM ; jalan ladang, perparitan, sistem pengairan, pulih kesuburan tanah dan pembiayaan.
23 Inisiatif kerajaan: Program Transformasi kerajaan (GTP) Pusat Transformasi Luar bandar (RTC) Pemprosesan produk agro-makanan - membangunkan usahawan di bidang pemprosesan makanan - pembangunan dan peningkatan kualiti produk - pasaran tempatan dan global. Aktiviti nilai tambah dan membangunkan usahawan industri asas tani - peningkatan pendapatan masyarakat tani- produk berasaskan mangga (cth: mangga organik, penjenamaan produk- ko-jenama dan logo akreditasi)
24 Inisiatif kerajaan: Model baru ekonomi luar bandar Pelan Induk Perindustrian III (2006-2020): Menggalakkan rantaian antara industri/agen yang berada di bandar dan industri di luar bandar melalui konsep feeder industry- bekalan input dari luar bandar untuk meningkatkan industri bandar- pasaran dan pemprosesan Mewujudkan rangkaian pusat jualan dan pasaraya mini bagi uasahawan memasarkan produk segar dan produk hiliran (jeruk mangga, halwa, snek mangga dll) Pembangunan tanah secara optimum dan bersepadu- program mini estet, pembangunan tanah Orang Asli, kepelbagaian pertanian, pertanian bersepadu (integrated farming) dan pembangunan Agropolitan.
25 Potensi pasaran: Global dan Domestik Buah-buahan tropika yang mempunyai permintaan tinggi di pasaran global Permintaan mangga-pasaran dunia 1.13 juta tan (2006), meningkat 10% setiap tahun Pasaran Domestik ; Penggunaan per kapita mangga meningkat Kajian kecenderungan pengguna (2007) menunjukkan 98% pengguna Malaysia memilih mangga untuk di makan segar Penggunaan mangga (2010) didominasi oleh sektor perkilangan- 66,383 tan, isi rumah (24,915 tan), dan institusi (1,978 tan). Penggunaan perkilangan meningkat daripada 21,699 tan (2002) kepada 66,383 tan (2010).
26 Saluran Pemasaran Mangga: Domestik Tanam sendiri; 10% Belian terus dari ladang, 3% Kedai runcit; 3% Pasar tani; 21% pasaraya; 18% Pasar borong; 8% Pasar malam; 22% Gerai tepi jalan; 15% Sumber: Kajian kecenderungan pengguna (2007)
27 Analisis Pelaburan Mangga Tempatan Varieti Chokanan lebih berpotensi bagi pasaran domestik dan eksport berbanding varieti tempatan lain Penanaman komersil - 5 hektar Pelaburan pelaburan modal pembangunan dan modal operasi, kos upah tenaga (62.78%) komponen pelaburan terbesar. Kos-kos lain 9 22%. Kadar pulangan dalaman (mengukur keberuntungan projek) yang signifikan iaitu 22.3% dengan pulangan modal dalam tempoh maksima 7 tahun
Mangga Pasaran Timur Tengah (Dubai) 28
Mangga - Pasaran Timur Tengah (Jeddah) 29
roslinaali@mardi.gov.my 30