LAMPIRAN
17 Lampiran 1 Algoritme JST propagasi balik resilient (Susanto 2006) Langkah 0. Inisialisasi bobot Langkah 1. Selama syarat henti salah, lakukan langkah 2 9 Langkah 2. Untuk setiap pasangan pelatihan (masukan dan target), lakukan langkah 3 8 Langkah 3. Setiap unit masukan (X i, i = 1,...,n) menerima sinyal masukan x i dan meneruskannya ke seluruh unit pada lapisan diatasnya (hidden unit) Langkah 4. Setiap unit tersembunyi (Z j, j = 1,...,p) menghitung total sinyal masukan terbobot, z_in j = v 0j + x i n i=1 v ij, lalu menghitung sinyal keluarannya dengan fungsi aktivasi, z j = f z_in j, dan mengirimkan sinyal ini ke seluruh unit pada lapisan atasnya (lapisan output). Langkah 5. Setiap unit output (Y k, k = 1,...,m) menghitung total sinyal masukan terbobot, y_in k = w 0k + x i p j=1 w jk, lalu menghitung sinyal keluaran dengan fungsi aktivasi, y k = f y_in k. Langkah 6. Setiap unit output (Y k, k = 1,...,m) menerima sebuah pola target yang sesuai dengan polamasukan pelatihannya. Unit tersebut menghitung informasi kesalahan, δ k = (t k - y k ) f' y_in k φ2 jk = δ k z j β2 k = δ k φφ2 jk = φ2 jk * φ2 jk (old) ββ2 k = β2 k * β2 k (old) kemudian menghitung koreksi bobot (digunakan untuk mengubah w jk nanti), FN* w jk old ; φφ2 jk >0 w jk = FT* w jk old ; φφ2 jk <0 w jk old ; φφ2 jk =0 w jk = min ( w jk, deltamax) - w jk ; φ2 jk >0 w jk = w jk ; φ2 jk <0 0; φ2 jk =0 hitung juga nilai koreksi bias (yang nantinya akan digunakan untuk memperbaiki nilai b2 k ) FN* b2 k old ; ββ2 k >0 b2 k = FT* b2 k old ; ββ2 k <0 b2 k old ; ββ2 k =0 min ( b2 k, delta max); ββ2 k >0 b2 k = max ( b2 k, delta min); ββ2 k <0 - b2 k ; β2 k >0 b2 k = b2 k ; β2 k <0 0; β2 k =0
18 Langkah 7. Setiap unit tersembunyi (Z j, j = 1,...,p) menghitung selisih input (dari unit-unit pada layer atasnya) m δ_in j = δ k k=1 w jk lalu mengalikannya dengan turunan fungsi aktivasi untuk menghitung informasi errornya δ1 j = δ_in j f' z_in j φ1 ij = δ1 j x j β1 j = δ1 j φφ1 ij = φ1 ij * φ1 ij (old) ββ1 j = β1 j * β1 j (old) kemudian hitung koreksi bobot (yang nantinya akan digunakan untuk memperbaiki nilai v ij ) FN* v ij old ; φφ1 ij >0 v ij = FT* v ij old ; φφ1 ij <0 v ij old ; φφ1 ij =0 v ij = min ( v ij, deltamax) - v ij ; φ1 ij >0 v ij = v ij ; φ1 ij <0 0; φ1 ij =0 hitung juga koreksi bias (yang nantinya akan digunakan untuk memperbaiki nilai 1 ) FN* b1 j old ; ββ1 j >0 b1 j = FT* b1 j old ; ββ1 j <0 b1 j old ; ββ1 j =0 min ( b1 j, delta max); ββ2 k >0 b1 j = max b1 j, delta min ; ββ2 k <0 b1 j ; β1 j >0 b1 j = b1 j ; β1 j <0 0; β1 j =0 Langkah 8. Setiap unit output (Y k, k = 1,...,m) mengubah bias dan bobot-bobotnya (j=0,...,p) w jk new = w jk old + w jk b2 k new = b2 k old + b2 k Setiap unit tersembunyi (Z j, j = 1,...,p) mengubah bias dan bobot-bobotnya (i=1,..,n) v ij new = v ij old + v ij b1 j new = b1 j old + b1 j Langkah 9. Uji syarat henti : Jika besar mean squared error 1 n t n k- y k 2 lebih kecil daripada toleransi yang telah k=1 ditentukan atau jumlah epoch pelatihan sudah mencapai epoch maksimum, selesai; jika tidak, kembali ke Langkah 1.
19 Lampiran 2 Ilustrasi arsitektur jaringan syaraf tiruan propagasi balik Keterangan : Arsitektur backpropagation dengan n buah masukan (ditambah dengan sebuah bias), sebuah hidden layer yang terdiri dari p unit ditambah dengan sebuah bias), serta m buah unit keluaran. V ji merupakan bobot garis dari unit masukan X i ke unit hidden layer Z j (V j0 merupakan bobot garis yang menghubungkan bias di unit masukan ke unit hidden layer Z j ). W kj merupakan bobot garis dari unit hidden layer Z j ke unit keluaran Y k (W k0 merupakan bobot garis yang menghubungkan bias di unit hidden layer ke unit keluaran Z k ). Lampiran 3 Data percobaan (fitur keliling dan luas menggunakan perhitungan manual) Data ke- tulang permukaan ujung panjang lebar pangkal keliling luas sudut jml tulang 1 23.2 9.5 1 1 1 1 53.2 176.3 70 33 1 2 21.4 8.1 1 1 1 1 48.6 140.8 70 32 1 3 24.1 8.9 1 1 1 1 53.8 181.5 70 32 1 4 25.7 9.2 1 1 1 1 56.8 185.3 65 33 1 5 26.7 9.7 1 1 1 1 59.0 200.3 75 34 1 6 25.5 8.7 1 1 1 1 55.7 178.0 70 35 1 7 30.3 9.8 1 1 1 1 65.8 230.0 75 34 1 8 28.1 9.7 1 1 1 1 62.0 210.0 75 34 1 9 29.2 10.9 1 1 1 1 66.3 260.8 75 32 1 10 21.4 7.3 1 1 1 1 47.4 120.3 75 34 1 11 16.5 6.5 1 1 2 1 36.0 76.5 55 43 2 12 14.7 6.2 1 1 2 1 33.0 69.5 55 40 2 13 15.5 6.4 1 1 2 1 33.5 71.5 55 38 2 14 11.5 6.8 1 1 2 1 27.8 53.0 60 29 2 15 18.2 7.0 1 1 2 1 38.8 92.0 60 42 2 16 17.4 6.7 1 1 2 1 37.4 82.3 60 39 2 17 14.0 5.7 1 1 2 1 30.5 58.8 55 39 2 18 17.6 7.2 1 1 2 1 39.2 88.3 60 41 2 19 22.7 8.5 1 1 2 1 49.8 166.5 60 48 2 20 18.5 7.3 1 1 2 1 40.7 88.5 60 43 2 kelas
20 Data ke- tulang permukaan ujung panjang lebar pangkal keliling luas sudut jml tulang 21 13.8 4.4 1 1 2 2 29.3 33.8 60 32 3 22 13.5 4.4 1 1 2 2 29.0 27.5 55 30 3 23 13.0 4.2 1 1 2 2 27.7 32.0 60 31 3 24 13.0 4.0 1 1 2 2 27.3 30.0 65 26 3 25 13.0 4.2 1 1 2 2 27.3 32.3 55 30 3 26 12.9 4.0 1 1 2 2 27.5 31.0 55 28 3 27 13.0 4.0 1 1 2 2 26.7 32.8 55 26 3 28 14.0 4.5 1 1 2 2 29.5 41.8 55 28 3 29 12.2 3.5 1 1 2 2 26.0 28.0 55 26 3 30 12.5 3.6 1 1 2 2 25.5 27.3 60 32 3 31 13.8 4.6 1 2 1 2 29.4 45.5 40 24 4 32 17.3 5.2 1 2 1 2 36.0 64.8 40 22 4 33 14.0 4.6 1 2 1 2 30.0 45.5 40 24 4 34 18.3 5.2 1 2 1 2 38.8 76.5 40 23 4 35 16.1 5.3 1 2 1 2 35.0 62.5 40 25 4 36 15.0 5.2 1 2 1 2 32.0 54.8 40 24 4 37 15.2 4.1 1 2 1 2 31.7 44.3 40 23 4 38 10.8 3.2 1 2 1 2 23.0 24.0 40 21 4 39 12.2 4.4 1 2 1 2 26.5 40.0 40 22 4 40 14.5 4.7 1 2 1 2 31.0 49.3 40 26 4 41 9.2 4.5 1 1 1 1 21.2 28.3 70 29 5 42 9.0 4.5 1 1 1 1 20.5 24.8 70 31 5 43 8.5 4.0 1 1 1 1 19.0 22.0 70 24 5 44 12.3 5.2 1 1 1 1 27.2 43.0 70 34 5 45 12.7 5.4 1 1 1 1 28.4 46.5 70 37 5 46 12.8 5.3 1 1 1 1 28.8 50.3 70 36 5 47 11.0 4.7 1 1 1 1 24.5 33.3 70 36 5 48 9.9 4.5 1 1 1 1 23.0 31.8 70 34 5 49 14.8 5.7 1 1 1 1 32.5 61.3 80 36 5 50 13.0 6.2 1 1 1 1 30.0 56.0 80 35 5 Keterangan: Fitur - Bentuk tulang 1 : Tidak menempel - Permukaan 1 : Atas halus bawah kasar 2 : Atas bawah halus - Ujung 1 : Meruncing 2 : Runcing - Pangkal 1 : Membulat 2 : Tumpul Kelas 1 : Shorea ovalis 2: Shorea leprosula 3 : Shorea platyclados 4 : Shorea seminis 5 : Shorea beccariana kelas
21 Lampiran 4 Data percobaan (fitur keliling dan luas menggunakan pendekatan regresi linier) Data ke- tulang panjang lebar permukaan ujung pangkal keliling luas sudut jml tulang 1 23.2 9.5 1 1 1 1 53.1 173.8 70 33 1 2 21.4 8.1 1 1 1 1 47.8 134.6 70 32 1 3 24.1 8.9 1 1 1 1 53.6 168.8 70 32 1 4 25.7 9.2 1 1 1 1 56.8 187.1 65 33 1 5 26.7 9.7 1 1 1 1 59.3 205.9 75 34 1 6 25.5 8.7 1 1 1 1 55.6 175.0 70 35 1 7 30.3 9.8 1 1 1 1 65.5 237.5 75 34 1 8 28.1 9.7 1 1 1 1 61.6 217.2 75 34 1 9 29.2 10.9 1 1 1 1 65.5 255.3 75 32 1 10 21.4 7.3 1 1 1 1 46.4 120.3 75 34 1 11 16.5 6.5 1 1 2 1 36.9 79.5 55 43 2 12 14.7 6.2 1 1 2 1 33.4 66.1 55 40 2 13 15.5 6.4 1 1 2 1 35.1 72.8 55 38 2 14 11.5 6.8 1 1 2 1 29.1 55.3 60 29 2 15 18.2 7.0 1 1 2 1 40.6 96.3 60 42 2 16 17.4 6.7 1 1 2 1 38.7 87.3 60 39 2 17 14.0 5.7 1 1 2 1 31.4 56.6 55 39 2 18 17.6 7.2 1 1 2 1 39.9 95.7 60 41 2 19 22.7 8.5 1 1 2 1 50.6 150.9 60 48 2 20 18.5 7.3 1 1 2 1 41.6 102.7 60 43 2 21 13.8 4.4 1 1 2 2 28.9 40.8 60 32 3 22 13.5 4.4 1 1 2 2 28.4 39.7 55 30 3 23 13.0 4.2 1 1 2 2 27.2 35.7 60 31 3 24 13.0 4.0 1 1 2 2 26.9 33.5 65 26 3 25 13.0 4.2 1 1 2 2 27.2 35.7 55 30 3 26 12.9 4.0 1 1 2 2 26.7 33.2 55 28 3 27 13.0 4.0 1 1 2 2 26.9 33.5 55 26 3 28 14.0 4.5 1 1 2 2 29.4 42.7 55 28 3 29 12.2 3.5 1 1 2 2 24.7 25.7 55 26 3 30 12.5 3.6 1 1 2 2 25.4 27.7 60 32 3 31 13.8 4.6 1 2 1 2 29.2 43.1 40 24 4 32 17.3 5.2 1 2 1 2 36.1 65.1 40 22 4 33 14.0 4.6 1 2 1 2 29.6 43.8 40 24 4 34 18.3 5.2 1 2 1 2 37.7 69.4 40 23 4 35 16.1 5.3 1 2 1 2 34.2 61.3 40 25 4 36 15.0 5.2 1 2 1 2 32.2 55.1 40 24 4 37 15.2 4.1 1 2 1 2 30.7 42.1 40 23 4 38 10.8 3.2 1 2 1 2 21.9 19.0 40 21 4 39 12.2 4.4 1 2 1 2 26.2 34.9 40 22 4 kelas
22 Data ke- tulang panjang lebar permukaan ujung pangkal keliling luas sudut jml tulang 40 14.5 4.7 1 2 1 2 30.6 46.9 40 26 4 41 9.2 4.5 1 1 1 1 21.4 24.7 70 29 5 42 9.0 4.5 1 1 1 1 21.0 23.9 70 31 5 43 8.5 4.0 1 1 1 1 19.4 18.5 70 24 5 44 12.3 5.2 1 1 1 1 27.7 43.5 70 34 5 45 12.7 5.4 1 1 1 1 28.7 47.3 70 37 5 46 12.8 5.3 1 1 1 1 28.7 46.7 70 36 5 47 11.0 4.7 1 1 1 1 24.7 33.2 70 36 5 48 9.9 4.5 1 1 1 1 22.5 27.3 70 34 5 49 14.8 5.7 1 1 1 1 32.7 60.4 80 36 5 50 13.0 6.2 1 1 1 1 30.6 57.3 80 35 5 kelas
Lampiran 5 Flowchart penentuan parameter optimal 23
24 Lampiran 6 Hasil percobaan 1 Nilai optimal hidden neuron HN 1 5 100 100 100 100 100 100 1000 2 5 100 50 0 50 100 60 1000 3 5 100 100 100 100 100 100 1000 4 5 100 50 50 0 100 60 1000 5 5 50 50 100 100 100 80 164 1 10 100 100 100 100 100 100 609 2 10 100 50 100 50 100 80 815 3 10 100 100 100 100 100 100 247 4 10 100 50 100 100 100 90 453 5 10 50 50 100 100 100 80 192 1 15 100 100 100 100 100 100 356 2 15 100 50 50 100 100 80 204 3 15 100 100 100 100 100 100 287 4 15 100 50 100 0 100 70 158 5 15 50 50 100 100 0 60 172 1 20 100 100 100 100 100 100 92 2 20 100 100 100 100 100 100 121 3 20 100 100 100 100 100 100 102 4 20 100 100 100 100 100 100 105 5 20 50 50 100 100 50 70 65 Nilai optimal toleransi galat TL 1 1.00E-01 50 100 100 100 100 90 20 2 1.00E-01 100 50 100 50 100 80 51 3 1.00E-01 100 100 100 100 100 100 27 4 1.00E-01 100 100 100 100 100 100 26 5 1.00E-01 100 100 50 100 0 70 62 1 1.00E-02 100 100 100 100 100 100 136 2 1.00E-02 100 100 100 100 50 90 150 3 1.00E-02 100 100 100 100 100 100 123 4 1.00E-02 100 100 100 50 100 90 119 5 1.00E-02 0 100 50 100 100 70 1000 1 1.00E-03 100 100 100 100 100 100 722 2 1.00E-03 100 50 100 100 100 90 677 3 1.00E-03 100 100 100 100 100 100 521 4 1.00E-03 100 100 100 100 100 100 664 5 1.00E-03 50 50 100 100 100 80 1000 1 1.00E-04 100 100 100 100 100 100 1000 2 1.00E-04 100 100 100 100 100 100 1000 3 1.00E-04 100 100 100 100 100 100 1000 4 1.00E-04 100 100 100 100 100 100 1000 5 1.00E-04 50 50 100 100 100 80 1000 1 1.00E-05 100 100 100 100 100 100 1000
25 TL 2 1.00E-05 100 50 100 100 100 90 1000 3 1.00E-05 100 100 100 100 100 100 1000 4 1.00E-05 100 100 100 100 100 100 1000 5 1.00E-05 50 50 100 100 100 80 1000 1 1.00E-06 100 100 100 100 100 100 1000 2 1.00E-06 100 100 100 100 100 100 1000 3 1.00E-06 100 100 100 100 100 100 1000 4 1.00E-06 100 100 100 50 100 90 1000 5 1.00E-06 50 50 100 100 0 60 1000 1 1.00E-07 100 100 100 100 100 100 1000 2 1.00E-07 100 100 100 100 100 100 1000 3 1.00E-07 100 100 100 100 100 100 1000 4 1.00E-07 100 100 100 100 100 100 1000 5 1.00E-07 100 100 100 100 50 90 1000 Nilai optimal learning rate LR 1 0.01 100 100 100 100 100 100 154 2 0.01 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.01 100 100 100 100 100 100 46 4 0.01 100 100 100 100 100 100 62 5 0.01 50 50 100 100 100 80 1000 1 0.02 100 100 100 100 100 100 172 2 0.02 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.02 100 100 100 100 100 100 78 4 0.02 100 100 100 50 100 90 108 5 0.02 50 50 100 100 100 80 1000 1 0.03 100 100 100 100 100 100 208 2 0.03 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.03 100 100 100 100 100 100 19 4 0.03 100 50 100 50 100 80 52 5 0.03 50 50 100 100 100 80 1000 1 0.04 100 100 100 100 100 100 176 2 0.04 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.04 100 100 100 100 100 100 39 4 0.04 100 100 100 100 100 100 22 5 0.04 50 50 100 100 100 80 1000 1 0.05 100 100 100 100 100 100 163 2 0.05 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.05 100 100 100 100 100 100 21 4 0.05 100 100 100 100 100 100 38 5 0.05 50 50 100 100 100 80 1000 1 0.06 100 100 100 100 100 100 103 2 0.06 100 50 100 100 100 90 1000 3 0.06 100 100 100 100 100 100 26 4 0.06 100 100 100 100 100 100 29
26 LR 5 0.06 50 50 100 100 100 80 1000 1 0.07 100 100 100 100 100 100 173 2 0.07 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.07 100 100 100 100 50 90 24 4 0.07 100 100 50 100 100 90 18 5 0.07 50 50 100 100 100 80 1000 1 0.08 100 100 100 100 100 100 128 2 0.08 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.08 100 100 100 100 100 100 38 4 0.08 100 50 100 100 100 90 26 5 0.08 50 100 100 100 100 90 1000 1 0.09 100 100 100 100 100 100 129 2 0.09 100 50 100 100 100 90 1000 3 0.09 100 100 100 50 100 90 21 4 0.09 100 100 100 50 100 90 61 5 0.09 50 50 50 100 100 70 1000 1 0.1 100 100 100 100 100 100 146 2 0.1 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.1 100 100 100 100 50 90 41 4 0.1 100 100 100 100 100 100 27 5 0.1 50 50 100 100 100 80 1000 Nilai optimal faktor naik FN 1 1.1 100 100 100 100 100 100 327 2 1.1 100 50 100 100 100 90 1000 3 1.1 100 50 100 100 100 90 22 4 1.1 100 100 100 50 100 90 20 5 1.1 50 50 100 100 100 80 1000 1 1.2 100 100 100 100 100 100 153 2 1.2 100 100 100 100 100 100 1000 3 1.2 100 100 100 100 100 100 43 4 1.2 100 50 50 50 100 70 18 5 1.2 100 50 100 100 100 90 1000 1 1.3 100 100 100 100 100 100 232 2 1.3 100 100 100 100 100 100 1000 3 1.3 100 100 100 100 50 90 27 4 1.3 100 100 100 100 100 100 31 5 1.3 50 50 100 100 100 80 1000 1 1.4 100 100 100 100 100 100 276 2 1.4 100 100 100 100 100 100 1000 3 1.4 100 100 100 100 100 100 46 4 1.4 100 100 100 50 100 90 26 5 1.4 50 50 100 100 100 80 1000 1 1.5 100 100 100 100 100 100 144 2 1.5 100 50 100 100 100 90 1000
27 FN 3 1.5 100 100 100 100 0 80 34 4 1.5 100 100 100 100 100 100 42 5 1.5 50 50 100 100 100 80 1000 1 1.6 100 100 100 100 100 100 150 2 1.6 100 100 100 100 100 100 1000 3 1.6 100 100 100 100 50 90 29 4 1.6 100 50 50 100 100 80 30 5 1.6 50 50 100 100 100 80 1000 1 1.7 100 100 100 100 100 100 261 2 1.7 100 100 100 100 100 100 1000 3 1.7 100 100 100 100 0 80 29 4 1.7 100 50 100 50 100 80 150 5 1.7 50 50 50 100 100 70 1000 1 1.8 100 100 100 100 100 100 397 2 1.8 100 100 100 100 100 100 1000 3 1.8 100 50 100 100 100 90 1000 4 1.8 100 100 50 50 100 80 90 5 1.8 50 50 50 100 100 70 1000 1 1.9 100 100 100 100 100 100 510 2 1.9 100 50 100 100 100 90 1000 3 1.9 100 0 100 100 100 80 271 4 1.9 100 50 100 0 100 70 184 5 1.9 50 50 100 100 100 80 1000 Nilai optimal faktor turun FT 1 0.1 100 100 100 100 100 100 327 2 0.1 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.1 100 100 100 100 0 80 70 4 0.1 100 100 100 50 100 90 360 5 0.1 50 50 100 100 100 80 1000 1 0.2 100 100 100 100 100 100 224 2 0.2 100 50 100 100 100 90 1000 3 0.2 100 100 100 100 100 100 53 4 0.2 100 50 100 100 100 90 63 5 0.2 100 50 50 50 100 70 1000 1 0.3 100 100 100 100 100 100 367 2 0.3 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.3 100 100 100 100 0 80 55 4 0.3 100 100 100 50 100 90 33 5 0.3 50 50 100 100 100 80 1000 1 0.4 100 100 100 100 100 100 127 2 0.4 100 50 100 100 100 90 1000 3 0.4 100 100 100 100 100 100 53 4 0.4 100 50 0 50 100 60 37 5 0.4 50 50 100 100 100 80 1000
28 FT 1 0.5 100 100 100 100 100 100 163 2 0.5 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.5 100 100 100 100 0 80 18 4 0.5 100 50 50 50 100 70 103 5 0.5 50 50 100 50 100 70 1000 1 0.6 100 100 100 100 100 100 208 2 0.6 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.6 100 100 100 100 100 100 38 4 0.6 100 50 100 100 100 90 44 5 0.6 100 50 100 100 0 70 1000 1 0.7 100 100 100 100 100 100 165 2 0.7 0 0 0 0 0 0 1000 3 0.7 100 100 100 100 0 80 27 4 0.7 0 0 50 100 100 50 76 5 0.7 50 50 50 100 100 70 1000 1 0.8 100 100 100 100 100 100 183 2 0.8 0 0 0 0 0 0 1000 3 0.8 100 100 100 100 100 100 84 4 0.8 100 50 100 100 100 90 56 5 0.8 50 100 100 100 100 90 1000 1 0.9 100 100 100 100 100 100 203 2 0.9 100 100 100 50 100 90 1000 3 0.9 100 50 100 100 100 90 57 4 0.9 100 100 0 100 100 80 97 5 0.9 0 0 100 0 0 20 1000 Nilai optimal delta0 D0 1 0.01 100 100 100 100 100 100 192 2 0.01 100 50 100 100 100 90 1000 3 0.01 100 100 100 100 100 100 16 4 0.01 100 100 100 50 100 90 53 5 0.01 50 50 100 100 100 80 1000 1 0.02 100 100 100 100 100 100 67 2 0.02 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.02 100 100 100 100 50 90 14 4 0.02 100 100 100 100 100 100 34 5 0.02 50 100 100 100 100 90 1000 1 0.03 100 100 100 100 100 100 151 2 0.03 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.03 100 100 100 100 50 90 50 4 0.03 100 100 100 100 100 100 38 5 0.03 50 50 50 100 100 70 1000 1 0.04 100 100 100 100 100 100 184 2 0.04 100 50 100 100 100 90 1000 3 0.04 100 100 100 100 0 80 30
29 D0 4 0.04 100 50 100 100 100 90 33 5 0.04 50 100 100 100 100 90 1000 1 0.05 100 100 50 100 100 90 185 2 0.05 100 50 100 100 100 90 1000 3 0.05 100 100 100 100 50 90 25 4 0.05 100 50 100 100 100 90 28 5 0.05 50 50 100 100 100 80 1000 1 0.06 100 100 100 100 100 100 125 2 0.06 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.06 100 50 100 100 100 90 24 4 0.06 100 100 100 100 100 100 15 5 0.06 50 50 100 100 50 70 1000 1 0.07 100 100 100 100 100 100 114 2 0.07 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.07 100 100 100 100 0 80 24 4 0.07 100 100 100 100 100 100 22 5 0.07 100 50 100 100 100 90 1000 1 0.08 100 100 100 100 100 100 382 2 0.08 100 50 100 100 100 90 1000 3 0.08 100 100 100 100 100 100 69 4 0.08 100 50 50 50 100 70 41 5 0.08 50 50 100 100 100 80 1000 1 0.09 100 100 100 100 100 100 245 2 0.09 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.09 100 100 100 100 100 100 49 4 0.09 100 100 100 100 100 100 32 5 0.09 50 50 100 100 50 70 1000 Nilai optimal deltamax DM 1 10 100 100 100 100 100 100 124 2 10 100 100 100 100 100 100 1000 3 10 100 100 100 100 0 80 38 4 10 100 100 100 100 100 100 77 5 10 50 50 50 100 100 70 1000 1 20 100 100 100 100 100 100 213 2 20 100 100 100 100 100 100 1000 3 20 100 100 100 100 50 90 38 4 20 100 50 100 100 100 90 60 5 20 50 50 50 100 100 70 1000 1 30 100 100 100 100 100 100 117 2 30 100 50 100 100 100 90 1000 3 30 100 100 100 100 100 100 26 4 30 100 100 100 100 100 100 32 5 30 50 50 100 100 100 80 1000 1 40 100 100 100 100 100 100 226
30 DM 2 40 100 50 100 100 100 90 1000 3 40 100 100 100 100 100 100 34 4 40 100 100 50 100 100 90 51 5 40 50 50 100 100 100 80 1000 1 50 100 100 100 100 100 100 138 2 50 100 100 100 100 100 100 1000 3 50 100 100 100 100 100 100 43 4 50 100 50 100 50 100 80 42 5 50 50 50 100 100 100 80 1000 1 60 100 100 100 100 100 100 239 2 60 100 100 100 100 100 100 1000 3 60 0 100 100 100 100 80 15 4 60 100 50 100 0 100 70 60 5 60 50 50 100 100 50 70 1000 1 70 100 100 100 100 100 100 295 2 70 100 50 100 100 100 90 1000 3 70 100 100 100 100 0 80 32 4 70 100 50 100 100 100 90 47 5 70 100 50 100 100 100 90 1000 1 80 100 100 100 100 100 100 116 2 80 100 100 100 100 100 100 1000 3 80 100 100 100 100 0 80 16 4 80 100 50 100 100 100 90 29 5 80 50 50 50 100 100 70 1000 1 90 100 100 100 100 100 100 116 2 90 100 100 100 100 100 100 1000 3 90 100 100 100 100 100 100 46 4 90 100 100 100 100 100 100 17 5 90 100 50 50 100 100 80 1000 1 100 100 100 100 100 100 100 153 2 100 100 100 100 100 100 100 1000 3 100 100 100 100 100 100 100 25 4 100 100 100 100 50 100 90 30 5 100 50 50 100 100 100 80 1000
31 Lampiran 7 Kesalahan identifikasi pada percobaan 1 Nilai dari fitur nominal yang sama antara Shorea leprosula dengan Shorea ovalis yang menyebabkan kesalahan identifikasi pada percobaan 1 panjang lebar tulang permukaan ujung pangkal keliling luas sudut jml tulang 29.2 10.9 1 1 1 1 66.3 260.8 75 32 1 21.4 7.3 1 1 1 1 47.4 120.3 75 34 1 22.7 8.5 1 1 2 1 49.8 166.5 60 48 2 18.5 7.3 1 1 2 1 40.7 88.5 60 43 2 kelas Hasil identifikasi dari grup percobaan lima : Kelas Sebenarnya Hasil identifikasi Kelas Prediksi ovalis (kode kelas: 1) leprosula (kode kelas: 2) Kelas Shorea platyclados (kode kelas: 3) seminis (kode kelas: 4) beccariana (kode kelas: 5) 0.965 1.196 0.966 1.971 3.217 3.395 3.997 3.995 4.575 4.678 1 1 1 2 3 3 4 4 5 5 Jenis Shorea Kode Kelas Rentang target Shorea ovalis 1 0.5 x < 1.5 Shorea leprosula 2 1.5 x < 2.5 Shorea platyclados 3 2.5 x < 3.5 Shorea seminis 4 3.5 x < 4.5 Shorea beccariana 5 4.5 x < 5.5
32 Lampiran 8 Hasil percobaan 2 Nilai optimal hidden neuron HN 1 5 100 100 100 100 100 100 1000 2 5 100 100 100 100 100 100 438 3 5 100 100 100 100 100 100 724 4 5 100 50 100 100 100 90 1000 5 5 50 100 0 100 100 70 1000 1 10 100 100 100 100 100 100 137 2 10 100 100 100 100 100 100 842 3 10 100 100 100 100 100 100 353 4 10 100 100 100 100 100 100 182 5 10 100 50 100 100 0 70 204 1 15 100 100 100 100 100 100 315 2 15 100 100 100 100 100 100 74 3 15 100 100 100 100 100 100 220 4 15 100 100 100 50 100 90 94 5 15 100 50 100 100 100 90 94 1 20 100 100 100 100 100 100 63 2 20 100 100 100 100 100 100 325 3 20 100 100 100 100 100 100 81 4 20 100 100 100 100 100 100 105 5 20 50 50 100 100 100 80 76 Nilai optimal toleransi galat TL 1 1.00E-01 50 100 100 100 100 90 33 2 1.00E-01 100 50 50 100 50 70 50 3 1.00E-01 100 100 100 100 100 100 27 4 1.00E-01 100 50 50 100 100 80 82 5 1.00E-01 50 50 100 100 100 80 50 1 1.00E-02 100 100 100 100 100 100 204 2 1.00E-02 100 100 100 100 100 100 208 3 1.00E-02 100 100 100 100 100 100 81 4 1.00E-02 100 100 100 100 100 100 188 5 1.00E-02 50 50 100 100 100 80 108 1 1.00E-03 100 100 100 100 100 100 805 2 1.00E-03 100 50 100 100 100 90 845 3 1.00E-03 100 100 100 100 100 100 501 4 1.00E-03 100 100 100 50 100 90 1000 5 1.00E-03 50 50 100 100 100 80 631 1 1.00E-04 100 100 100 100 100 100 1000 2 1.00E-04 100 100 100 100 100 100 1000 3 1.00E-04 100 100 100 100 100 100 1000 4 1.00E-04 100 100 100 100 100 100 1000 5 1.00E-04 100 0 100 100 100 80 1000 1 1.00E-05 100 100 100 100 100 100 1000 2 1.00E-05 100 100 100 100 100 100 1000
33 TL 3 1.00E-05 100 100 100 100 100 100 1000 4 1.00E-05 100 100 100 50 100 90 1000 5 1.00E-05 100 100 100 100 0 80 1000 1 1.00E-06 100 100 100 100 100 100 1000 2 1.00E-06 100 100 100 100 100 100 1000 3 1.00E-06 100 100 100 100 100 100 1000 4 1.00E-06 100 100 100 100 100 100 1000 5 1.00E-06 100 50 100 100 100 90 1000 1 1.00E-07 100 100 100 100 100 100 1000 2 1.00E-07 100 50 100 100 100 90 1000 3 1.00E-07 100 100 100 100 100 100 1000 4 1.00E-07 100 100 100 100 100 100 1000 5 1.00E-07 100 100 100 100 100 100 1000 1 1.60E-01 50 50 100 100 100 80 24 2 1.60E-01 100 0 100 50 50 60 14 3 1.60E-01 100 100 100 100 100 100 20 4 1.60E-01 100 100 100 50 100 90 30 5 1.60E-01 50 50 100 100 0 60 18 1 1.70E-01 100 50 50 100 100 80 15 2 1.70E-01 100 50 100 50 0 60 13 3 1.70E-01 100 100 100 50 100 90 13 4 1.70E-01 100 50 100 100 100 90 24 5 1.70E-01 50 0 100 100 50 60 34 1 1.90E-01 50 100 100 50 100 80 13 2 1.90E-01 100 50 100 100 0 70 28 3 1.90E-01 100 100 100 0 100 80 13 4 1.90E-01 100 100 100 100 50 90 17 5 1.90E-01 50 50 100 0 0 40 47 Nilai optimal learning rate LR 1 0.01 100 100 100 100 100 100 184 2 0.01 100 100 100 100 100 100 199 3 0.01 100 100 100 100 100 100 145 4 0.01 100 100 100 100 100 100 117 5 0.01 100 50 100 100 100 90 1000 1 0.02 100 100 100 100 100 100 157 2 0.02 100 100 100 100 100 100 1000 3 0.02 100 100 100 100 100 100 104 4 0.02 100 100 100 100 100 100 130 5 0.02 100 50 100 100 100 90 1000 1 0.03 100 100 100 100 100 100 145 2 0.03 100 100 100 100 100 100 263 3 0.03 100 100 100 100 100 100 134 4 0.03 100 100 100 100 100 100 155 5 0.03 100 50 100 100 100 90 1000
34 LR 1 0.04 100 100 100 100 100 100 111 2 0.04 100 100 100 100 100 100 80 3 0.04 100 100 100 100 100 100 161 4 0.04 100 100 100 100 100 100 127 5 0.04 100 50 100 100 100 90 1000 1 0.05 100 100 100 100 100 100 203 2 0.05 100 100 100 100 50 90 179 3 0.05 100 100 100 100 100 100 96 4 0.05 100 100 100 100 100 100 112 5 0.05 100 100 100 100 100 100 1000 1 0.06 100 100 100 100 100 100 162 2 0.06 100 100 100 100 100 100 236 3 0.06 100 100 100 100 100 100 73 4 0.06 100 100 100 100 100 100 203 5 0.06 100 50 100 100 100 90 1000 1 0.07 100 100 100 100 100 100 146 2 0.07 100 100 100 100 100 100 322 3 0.07 100 100 100 100 100 100 118 4 0.07 100 100 100 100 100 100 76 5 0.07 100 50 100 100 100 90 1000 1 0.08 100 100 100 100 100 100 160 2 0.08 100 100 100 100 50 90 111 3 0.08 100 100 100 100 100 100 89 4 0.08 100 100 100 100 100 100 86 5 0.08 100 100 100 100 100 100 1000 1 0.09 100 100 100 100 100 100 120 2 0.09 100 100 100 100 100 100 42 3 0.09 100 100 100 100 100 100 108 4 0.09 100 100 100 100 100 100 84 5 0.09 100 50 100 100 100 90 1000 1 0.1 100 100 100 100 100 100 214 2 0.1 100 100 100 100 100 100 263 3 0.1 100 100 100 100 100 100 80 4 0.1 100 100 100 100 100 100 172 5 0.1 100 50 100 100 100 90 1000 Nilai optimal faktor naik FN 1 1.1 100 100 100 100 100 100 91 2 1.1 100 50 100 100 50 80 457 3 1.1 100 100 100 100 100 100 145 4 1.1 100 100 100 100 100 100 159 5 1.1 100 50 100 100 50 80 1000 1 1.2 100 100 100 100 100 100 185 2 1.2 100 100 100 100 50 90 152 3 1.2 100 100 100 100 100 100 112
35 FN 4 1.2 100 100 100 100 100 100 163 5 1.2 100 50 100 100 50 80 1000 1 1.3 100 100 100 100 100 100 144 2 1.3 100 100 100 100 50 90 262 3 1.3 100 100 100 100 100 100 133 4 1.3 100 100 100 100 100 100 230 5 1.3 100 100 100 100 100 100 1000 1 1.4 100 100 100 100 100 100 132 2 1.4 100 100 100 100 100 100 125 3 1.4 100 100 100 100 100 100 123 4 1.4 100 100 100 100 100 100 192 5 1.4 100 100 100 100 50 90 1000 1 1.5 100 100 100 100 100 100 479 2 1.5 100 100 100 100 100 100 202 3 1.5 100 100 100 100 100 100 121 4 1.5 100 100 100 100 100 100 154 5 1.5 100 50 100 100 0 70 1000 1 1.6 100 100 100 100 100 100 170 2 1.6 100 100 100 100 50 90 161 3 1.6 100 100 100 100 100 100 145 4 1.6 100 100 100 100 100 100 172 5 1.6 100 50 100 100 100 90 1000 1 1.7 100 100 100 100 100 100 165 2 1.7 100 50 100 100 100 90 173 3 1.7 100 100 100 100 100 100 139 4 1.7 100 100 100 100 100 100 231 5 1.7 100 100 100 100 100 100 1000 1 1.8 100 100 100 100 100 100 234 2 1.8 100 100 100 100 50 90 177 3 1.8 100 100 100 100 100 100 315 4 1.8 50 100 100 100 100 90 391 5 1.8 100 100 100 100 50 90 1000 1 1.9 100 100 100 100 100 100 231 2 1.9 100 50 100 100 50 80 674 3 1.9 100 100 100 100 100 100 822 4 1.9 100 100 100 100 100 100 391 5 1.9 50 100 100 100 0 70 1000 Nilai optimal faktor turun FT 1 0.1 100 100 100 100 100 100 635 2 0.1 100 50 100 100 100 90 350 3 0.1 100 100 100 100 100 100 529 4 0.1 100 100 100 100 100 100 236 5 0.1 100 100 0 100 50 70 1000 1 0.2 100 100 100 100 100 100 360
36 FT 2 0.2 100 50 100 100 50 80 404 3 0.2 100 100 100 100 100 100 458 4 0.2 100 100 100 100 100 100 189 5 0.2 50 50 100 100 0 60 1000 1 0.3 100 100 100 100 100 100 291 2 0.3 100 100 100 100 100 100 309 3 0.3 100 100 100 100 100 100 131 4 0.3 100 100 100 100 100 100 142 5 0.3 100 0 100 100 100 80 1000 1 0.4 100 100 100 100 100 100 202 2 0.4 100 50 100 100 100 90 488 3 0.4 100 100 100 100 100 100 156 4 0.4 100 100 100 100 100 100 125 5 0.4 100 50 100 100 0 70 1000 1 0.5 100 100 100 100 100 100 96 2 0.5 100 100 100 100 100 100 211 3 0.5 100 100 100 100 100 100 402 4 0.5 100 100 100 100 100 100 168 5 0.5 100 50 100 100 0 70 1000 1 0.6 100 100 100 100 100 100 153 2 0.6 100 50 100 100 100 90 95 3 0.6 100 100 100 100 100 100 95 4 0.6 100 100 100 100 100 100 61 5 0.6 100 50 100 100 100 90 1000 1 0.7 100 100 100 100 100 100 88 2 0.7 100 50 50 100 100 80 108 3 0.7 100 100 100 100 100 100 111 4 0.7 100 100 100 100 100 100 1000 5 0.7 50 50 100 100 100 80 1000 1 0.8 100 100 100 100 100 100 110 2 0.8 100 100 100 100 100 100 416 3 0.8 100 100 100 100 100 100 404 4 0.8 100 100 100 100 100 100 182 5 0.8 100 50 100 100 100 90 1000 1 0.9 50 100 100 100 100 90 110 2 0.9 100 100 100 100 100 100 246 3 0.9 100 100 100 100 100 100 167 4 0.9 100 100 100 100 100 100 1000 5 0.9 50 100 100 100 100 90 1000 Nilai optimal delta0 D0 1 0.01 100 100 100 100 100 100 105 2 0.01 100 100 100 100 100 100 125 3 0.01 100 100 100 100 100 100 258 4 0.01 100 100 100 100 100 100 262
37 D0 5 0.01 50 100 100 100 100 90 1000 1 0.02 100 100 100 100 100 100 153 2 0.02 100 100 50 100 100 90 415 3 0.02 100 100 100 100 100 100 103 4 0.02 100 100 100 100 100 100 171 5 0.02 100 50 100 100 100 90 1000 1 0.03 100 100 100 100 100 100 123 2 0.03 100 50 50 100 100 80 230 3 0.03 100 100 100 100 100 100 133 4 0.03 100 100 100 100 100 100 177 5 0.03 100 50 100 100 100 90 1000 1 0.04 100 100 100 100 100 100 161 2 0.04 100 100 50 100 100 90 104 3 0.04 100 100 100 100 100 100 178 4 0.04 100 100 100 100 100 100 62 5 0.04 100 50 100 100 100 90 1000 1 0.05 100 100 100 100 100 100 208 2 0.05 100 100 50 100 100 90 440 3 0.05 100 100 100 100 100 100 134 4 0.05 100 100 100 100 100 100 104 5 0.05 100 50 100 100 100 90 1000 1 0.06 100 100 100 100 100 100 97 2 0.06 100 100 100 100 100 100 178 3 0.06 100 100 100 100 100 100 92 4 0.06 100 100 100 100 100 100 178 5 0.06 100 50 100 100 100 90 1000 1 0.07 100 100 100 100 100 100 201 2 0.07 100 100 100 100 100 100 149 3 0.07 100 100 100 100 100 100 149 4 0.07 100 100 100 100 100 100 108 5 0.07 100 100 100 100 50 90 1000 1 0.08 100 100 100 100 100 100 164 2 0.08 100 100 100 100 100 100 70 3 0.08 100 100 100 100 100 100 195 4 0.08 100 100 100 100 100 100 68 5 0.08 100 50 100 100 100 90 1000 1 0.09 100 100 100 100 100 100 206 2 0.09 100 50 100 100 100 90 215 3 0.09 100 100 100 100 100 100 219 4 0.09 100 100 100 100 100 100 152 5 0.09 100 100 100 100 0 80 1000 Nilai optimal deltamax DM 1 10 100 100 100 100 100 100 97 2 10 100 100 100 100 100 100 153
38 DM 3 10 100 100 100 100 100 100 162 4 10 100 100 100 100 100 100 147 5 10 100 50 100 100 100 90 1000 1 20 100 100 100 100 100 100 108 2 20 100 100 100 100 100 100 127 3 20 100 100 100 100 100 100 104 4 20 100 100 100 100 100 100 180 5 20 100 50 100 100 100 90 1000 1 30 100 100 100 100 100 100 145 2 30 100 100 100 100 100 100 137 3 30 100 100 100 100 100 100 123 4 30 100 100 100 100 100 100 88 5 30 100 50 100 100 100 90 1000 1 40 100 100 100 100 100 100 139 2 40 100 100 100 100 100 100 259 3 40 100 100 100 100 100 100 96 4 40 100 100 100 100 100 100 171 5 40 100 0 100 100 100 80 1000 1 50 100 100 100 100 100 100 212 2 50 100 50 100 100 100 90 134 3 50 100 100 100 100 100 100 193 4 50 100 100 100 100 100 100 156 5 50 100 0 100 100 100 80 1000 1 60 100 100 100 100 100 100 203 2 60 100 50 100 100 100 90 108 3 60 100 100 100 100 100 100 174 4 60 100 100 100 100 100 100 117 5 60 100 50 100 100 100 90 1000 1 70 100 100 100 100 100 100 112 2 70 100 100 100 100 50 90 472 3 70 100 100 100 100 100 100 124 4 70 100 100 100 100 100 100 252 5 70 100 50 100 100 100 90 1000 1 80 100 100 100 100 100 100 215 2 80 100 100 100 100 100 100 172 3 80 100 100 100 100 100 100 80 4 80 100 100 100 100 100 100 71 5 80 100 50 100 100 100 90 1000 1 90 100 100 100 100 100 100 127 2 90 100 50 100 100 100 90 100 3 90 100 100 100 100 100 100 116 4 90 100 100 100 100 100 100 87 5 90 100 50 100 100 100 90 1000 1 100 100 100 100 100 100 100 144 2 100 100 100 100 100 100 100 128 3 100 100 100 100 100 100 100 165 4 100 100 100 100 100 100 100 258
39 DM 5 100 100 50 100 100 100 90 1000 Lampiran 9 Kesalahan identifikasi pada percobaan 2 Nilai dari fitur nominal yang sama antara Shorea leprosula dengan Shorea ovalis yang menyebabkan kesalahan identifikasi pada Percobaan 2 lebar tulang panjang permukaan ujung pangkal keliling luas sudut jml tulang 29.2 10.9 1 1 1 1 65.5 255.3 75 32 1 21.4 7.3 1 1 1 1 46.4 120.3 75 34 1 22.7 8.5 1 1 2 1 50.6 150.9 60 48 2 18.5 7.3 1 1 2 1 41.6 102.7 60 43 2 kelas Hasil identifikasi dari grup percobaan lima : Kelas Sebenarnya Hasil identifikasi Kelas Prediksi ovalis (kode kelas: 1) leprosula (kode kelas: 2) Kelas Shorea platyclados (kode kelas: 3) seminis (kode kelas: 4) beccariana (kode kelas: 5) 1.019 1.095 0.401 2.004 2.954 3.021 4.069 3.990 4.882 5.190 1 1 0 2 3 3 4 4 5 5 Jenis Shorea Kode Kelas Rentang target Shorea ovalis 1 0.5 x < 1.5 Shorea leprosula 2 1.5 x < 2.5 Shorea platyclados 3 2.5 x < 3.5 Shorea seminis 4 3.5 x < 4.5 Shorea beccariana 5 4.5 x < 5.5