26 BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Métode Panalungtikan Unggal panalungtikan tangtuna waé kudu dirojong ku métode-métode anu luyu jeung tujuan nu hayang dihontal. Métode anu dipaké bakal mangaruhan kana léngkah-léngkah panalungtik dina ngumpulkeun jeung ngolah datana. Métode anu dipaké dina ieu panalungtikan nya éta métode gawé filologi édisi naskah tunggal ngaliwatan édisi naskah standar. Dina ngaguar struktur jeung eusi téks tina naskah Palintangan, panalungtik ngagunakeun métode deskriptif-analitis. Ieu panalungtikan maké éta métode naskah tunggal (codex unicus) ngaliwatan édisi naskah standar (editio criticia). Édisi standar nya éta migawé transliterasi ku cara ngoréksi tulisan anu henteu konsistén atawa kasalahan-kasalahan leutik séjénna dumasar kana palanggeran éjahan, sarta nyieun tafsiran kana bagéan anu sakirana perlu dipedar. Ieu hal dimaksudkeun sangkan nu maca leuwih gampang dina maca jeung mikaharti eusi téks (Baried, 1985, kc. 69). Métode déskriptif nya éta métode panalungtikan anu miboga tujuan pikeun ngungkabkeun hiji fakta émpiris sacara objéktif tur ilmiah. Ieu métode dumasar kana logika paélmuan, prosedur, tur kudu nyoko kana métodologi katut kajian tiori anu saluyu jeung disiplin élmuna (Mukhtar, 2013, kc. 29). 3.2 Desain Panalungtikan Desain panalungtikan nya éta gambaran atawa sawangan ngeunaan prosés pnalungtikan anu rék dilaksanakeun. Kerlinger (dina Mukhtar, 2013, kc. 40) méré wangenan yén desain panalungtikan (research plan) téh nya éta rencana jeung struktur panalungtikan anu disusun sangkan panalungtik bisa meunangkeun jawaban tina pertanyaan-pertanyaan panalungtikan. Desain panalungtikan ngébréhkeun prosés dina nyieun rencana katut prak-prakanna panalungtikan. Ieu di handap dipedar desain panalungtikan anu dipaké dina ieu panalungtikan.
27 Gambar 3.1 Desain Panalungtikan Naskah Palintangan NASKAH TRANSLITERASI TARJAMAHAN SUNTINGAN NGOLAH DATA KAJIAN TÉKS NYIEUN KACINDEKAN 3.3 Sumber data Sumber data nya éta sajumlahing informasi atawa data-data anu sakirana bisa dipaké ku panalungtik pikeun dijadikeu sumber primer atawa sekunder (Mukhtar, 2013, 107). Sumber data bisa dimeunangkeun ti lembaga, subjék informan, jeung hasil dokuméntasi lembaga. Data-data anu dimeunangkeun kudu dipilah-pilah heula disaluyukeun jeung kabutuhan panalungtikan. Sumber data dina ieu panalungtikan nya éta Naskah Palintangan. Ieu naskah mangrupa koléksi Iis Sugiarti ti Jatiwangi, Majaléngka. Ieu naskah ditulis dina basa Sunda-Cirebon kalawan maké aksara Cacarakan. Kertas anu dipaké nya éta kertas pabrik, kandelna 68 kaca sarta teu kapanggih watermark dina kertasna. Ieu sumber data dijadikeun sumber utama.
28 3.4 Wangenan Operasional Ieu di handap dipedar istilah-istilah anu patali jeung ieu panalungtikan, nya éta: 1. Transliterasi nya éta ngaganti jenis tulisan, ti aksara nu hiji ka aksara séjénna tapi hentu ngarobah basa jeung eusina. Istilah transliterasi ngan dipaké pikeun nalungtik naskah. 2. Kajian téks nya éta kagiatan nala ah atawa neuleuman kandungan eusi dina jero naskah. Téks diwincik jadi dua bagian, nya éta eusi (ide atawa amanat), jeung wangun (bungkeuleukan tulisan anu rék dibaca atawa dipaluruh). 3. Naskah nya éta karangan anu maké tulisan asli. Baheula, naskah sok ditulis dina daun lontar, kawung, nipah, atawa kalapa. Alat tulis nu dipakéna péso pangot. Daluang jeung kertas Éropa mulai dipaké kurang leuwih abad ka-19, pakakas tulisna nya éta kalam kalawan maké mangsi hideung. 4. Palintangan nya éta élmu pangaweruh pikeun nangtukeun hadé-goréng dina migawé hiji kagiatan anu nyoko kana prosés itung-itungan, boh naktu, boh pasaranna, jrrd. Palintangan ogé sok disebut paririmbon. 3.5 Instrumén Panalungtikan Dina unggal panalungtikan pasti diperlukeun instrumén pikeun meunangkeun sumber data anu diperlukeun pikeun lumangsungna panalungtikan Instrumén panalungtikan nya éta alat anu dipaké pikeun ngumpulkeun sajumlahing informasi anu dipikawanoh minangka data panalungtikan (Mukhtar, 2013, kc. 109). Instrumén anu dipaké dina ieu panalungtikan nya éta pedoman wawancara pikeun meunangkeun naskah. Sedengkeun alat anu dipaké nya éta kamera pikeun ngadokuméntasikeun naskah. Ieu di handap dipidangkeun pedoman wawancara anu dipaké dina ieu panalungtikan.
29 Pedoman Wawancara 1. Ti saha jeung di mana éta naskah dimeunangkeun? 2. Naha aya sarat-sarat atawa ritual husus pikeun bisa ngapimilik naskah? 3. Kumaha kalungguhan éta naskah dina kahirupan masarakat? 4. Naon fungsi éta naskah? Naha nepi ka kiwari masih dipaké atawa henteu? 5. Naha aya ritual husus pikeun ngariksa éta naskah? 6. Naha aya carita husus anu patali jeung éta naskah? 3.6 Téhnik Panalungtikan 3.6.1 Téhnik Ngumpulkeun Data Téhnik anu dipaké pikeun ngumpulkeun data panlungtikan nya éta téhnik observasi (studi lapangan), wawancara (interview), dokuméntasi, jeung studi pustaka. Téhnik observasi jeung wawancara dipaké pikeun néangan naskah anu aya di masarakat atawa individu anu miboga koléksi naskah. Naskah anu kapanggih tur luyu pikeun jadi bahan panalungtikan difoto (studi dokuméntasi gambar). Ieu prosés dipilampah sangkan henteu hésé dina prosés maca katut migawé transliterasi téksna. Sedengkeun studi pustaka dipaké pikeun ngeuyeuban data anu patali jeung garapan panalungtikan. Léngkah anu dipaké mimiti pikeun ngumpulkeun data nya éta maca naskah Palintangan. Léngkah anu saterusna nya éta migawé transliterasi naskah. Sabada ditransliterasi, naskah ditarjamahkeun kana basa Sunda ngarah leuwih kaharti. 3.6.2 Téhnik Ngolah Data Pikeun maluruh eusi naskah Palintangan ieu, téhnik anu dipaké pikeun ngolah data nya éta téhnik ngolah data naskah tunggal ngaliwatan édisi naskah
30 standar. Léngkah-léngkah anu dipilampah nya éta: 1) klasifikasi data (ngolomngolomkeun data), 2) nganalisis data, 3) prosés nafsirkeun data, jeung 4) ngadéskripsikeun data.