1.0 PENGENALAN 1.1 Latar Belakang GARIS PANDUAN IJAZAH-DUAL DAN IJAZAH BERSAMA SARJANA & KEDOKTORAN Seiring dengan bidang keberhasilan strategik utama UKM untuk melahirkan siswazah cemerlang serta berupaya menjalankan penyelidikan berimpak tinggi, garis panduan ini dapat membantu dan memudahcara pihak fakulti/institut serta calon sarjana dan kedoktoran untuk menjalani pengajian serta melakukan penyelidikan secara kerjasama antara UKM dengan universiti/institusi yang bekerjasama dari dalam atau luar negara. Ini secara tidak langsung dapat meningkatkan pengalaman penyelidikan dan peluang pekerjaan mereka pada skala antarabangsa. Calon siswazah dapat mengambil manfaat dengan memenuhi keperluan pengajian individu melalui akses kepada persekitaran penyelidikan yang berbeza di samping didedahkan kepada budaya akademik di dua universiti/institusi penyelidikan secara intensif. Kerjasama ini mempunyai potensi bukan sahaja untuk meningkatkan jumlah calon pelajar siswazah di UKM tetapi output yang berkaitan dengan penyelidikan pelajar siswazah iaitu penerbitan, kehadiran persidangan, penghasilan karya akademik serta pengukuhan aktiviti penyelidikan bersama dengan rakan-rakan kongsi dari seluruh dunia dapat dilakukan. 1.2 Tujuan Garis panduan ini dinamakan Garis Panduan Ijazah-Dual dan Ijazah Bersama Sarjana dan Kedoktoran, Universiti Kebangsaan Malaysia. Garis panduan ini bertujuan memberi panduan kepada fakulti/institut tentang definisi, tafsiran, pelaksanaan dan pengawalseliaan yang melibatkan penyelia, pelajar, fakulti/institut dan pihak luar yang berkerjasama untuk pengajian di peringkat pascasiswazah di Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM). Garis panduan ini hendaklah terpakai kepada setiap penyelia dan setiap pelajar yang mendaftar sesuatu program yang mengurniakan Ijazah Sarjana atau Ijazah Kedoktoran pada atau selepas tarikh permulaan kuat kuasa garis panduan ini. 1
1.3 Tafsiran Garis Panduan ini hendaklah dibaca bersama dengan Peraturan-Peraturan Universiti Kebangsaan Malaysia (Pengajian Siswazah 2015). Memandangkan tidak ada peraturan khusus berkenaan penawaran pengajian sarjana dan kedoktoran ijazah-dual dan ijazah bersama dalam peraturan pengajian siswazah UKM maka kuasa Senat seperti yang ditafsir dalam bahagian X (no.57) digunakan sebagai asas penggubalan garis panduan ini, iaitu: Senat mempunyai kuasa untuk membuat, membatal atau meminda mana-mana peraturan yang meliputi program ijazah sebagaimana yang diperuntukkan dalam peraturan-peraturan ini. 2.0 IJAZAH DUAL (DUAL DEGREE) SARJANA DAN KEDOKTORAN 2.1 Definisi Ijazah Dual (Dual Degree) Sarjana dan Kedoktoran ini melibatkan dua program siswazah daripada dua bidang yang sama atau hampir sama antara UKM dengan institusi pengajian tinggi lain. Beban akademik dan penyelidikan pelajar yang diambil oleh institusi yang berkerjasama perlu mematuhi perjanjian co-tutelle PhD, dasar pemindahan kredit UKM atau perjanjian lain yang disepakati bersama. Apabila tamat pengajian, pelajar akan menerima DUA ijazah yang berasingan daripada UKM dan Institusi yang bekerjasama. Program ini boleh ditawarkan bersama antara UKM dengan institut pengajian lain dalam dan luar negara. 2.2 Kriteria keperluan 2.2.1 Pendaftaran a) Pelajar yang didaftarkan di bawah program-program ini hendaklah menjalankan sebahagian daripada penyelidikan dan / atau mendaftar kursus wajib di UKM atau di universiti beliau bekerjasama atau institusi lain seperti yang ditetapkan. b) Pelajar yang didaftarkan di bawah program ini hendaklah mengemukakan laporan kemajuan kepada penyelia/penyelaras bergantung kepada ketetapan kedua-dua institusi. 2.2.2 Perjanjian Persefahaman a) Satu bentuk perjanjian persefahaman (MoU) yang diperakukan oleh Senat UKM perlu ditandatangani oleh UKM dan institusi yang bekerjasama. 2
b) Bagi program mod penyelidikan dan mod campuran, satu bentuk perjanjian persefahaman (co-tutelle) yang diperakukan oleh Senat UKM perlu ditandatangani oleh pihak pelajar dan penyelia serta institusi yang bekerjasama dengan UKM bagi memastikan segala aspek operasi, prasyarat program, pelaksanaan, jaminan kualiti akademik dan pengijazahan pelajar adalah terjamin. 2.2.3 Yuran Pengajian a) Yuran pengajian dikenakan mengikut kadar yang ditetapkan oleh keduadua universiti melainkan jika ada persetujuan lain yang dimeterai dalam perjanjian yang dinyatakan dalam (2.2.2). b) Kos untuk lawatan penyeliaan dan pemeriksaan tesis adalah tertakluk kepada syarat yang telah dipersetujui oleh kedua-dua pihak. 2.2.4 Tempoh Pengajian a) Tempoh lazim dan tempoh maksimum pengajian bagi program Kedoktoran dan Sarjana hendaklah dipersetujui dengan mengambilkira peruntukan di bawah Peraturan-Peraturan Universiti Kebangsaan Malaysia (Pengajian Siswazah) 2015 UKM. (b) Tempoh mastautin dalam kampus UKM atau institusi kerjasama hendaklah sekurang-kurangnya bagi tempoh satu (1) tahun untuk program Kedoktoran atau satu (1) semester bagi program Sarjana di setiap universiti/institusi atau seperti yang telah dipersetujui dalam perjanjian. 2.2.5 Penyeliaan UKM dan universiti/institusi yang bekerjasama hendaklah melantik seorang penyelia untuk membentuk jawatankuasa penyeliaan bersama. Perlantikan penyelia itu mesti mematuhi Peraturan Pengajian Siswazah 2015 di UKM dan peraturan di institusi yang bekerjasama. Bagi program yang melibatkan kerja kursus, penyelia/penyelaras di UKM dan di universiti/institusi yang bekerjasama hendaklah dilantik dan dinyatakan tugas/peranan mereka dalam perjanjian yang dimeterai. 2.2.6 Peperiksaan / Penilaian a) Ujian lisan (viva voce) perlu diadakan sekurang-kurangnya satu (1) kali di salah satu institusi bagi calon Kedoktoran dan Sarjana penyelidikan termasuk Sarjana mod campuran. Walau bagaimanapun ujian lisan (viva 3
voce) boleh diadakan lebih daripada satu kali bergantung kepada perjanjian di antara kedua-dua institusi. (b) Proses pemeriksaan tesis/disertasi hendaklah merujuk kepada Garis Panduan Peperiksaan Lisan Tesis/Disertasi UKM 2014 dan memenuhi syarat berkaitan hal ini di universiti/institusi yang bekerjasama. 2.2.7 Harta Intelek a) Pemilikan hak-hak harta intelek yang terhasil daripada kolaborasi perlu diperincikan dalam perjanjian persefahaman antara pihak UKM dan Universiti/Institusi yang bekerjasama. Bagi pihak UKM, Dasar Harta Intelek UKM adalah digunapakai. 4
3.0 IJAZAH BERSAMA (JOINT AWARD/JOINT DEGREE) SARJANA DAN KEDOKTORAN 3.1 Definisi Ijazah Bersama (Joint Award/Join Degree) Sarjana dan Kedoktoran ini melibatkan pemilikan dan pembangunan kurikulum dan penyelidikan di antara UKM dengan IPT yang setaraf untuk bekerjasama. Sebagai tanda pemilikan kelayakan dan tanggungjawab bersama hal jaminan kualiti, hanya SATU ijazah yang dianugerahkan bersama akan diberikan selepas calon tamat pengajian di peringkat siswazah. 3.2 Kriteria keperluan 3.2.1 Pendaftaran a) Pelajar yang didaftarkan di bawah program-program ini hendaklah menjalankan sebahagian daripada penyelidikan dan / atau mendaftar kursus wajib di UKM atau di universiti beliau bekerjasama atau institusi lain seperti yang ditetapkan. b) Pelajar yang didaftarkan di bawah program ini hendaklah mengemukakan laporan kemajuan kepada penyelia/penyelaras bergantung kepada ketetapan kedua-dua institusi. 3.2.2 Perjanjian Persefahaman a) Satu bentuk perjanjian persefahaman (MoU) yang diperakukan oleh Senat UKM perlu ditandatangani oleh UKM dan institusi yang bekerjasama. b) Bagi program mod penyelidikan dan mod campuran, satu bentuk perjanjian persefahaman (co-tutelle) yang diperakukan oleh Senat UKM perlu ditandatangani oleh pihak pelajar dan penyelia serta institusi yang bekerjasama dengan UKM bagi memastikan segala aspek operasi, prasyarat program, pelaksanaan, jaminan kualiti akademik dan pengijazahan pelajar adalah terjamin. 3.2.3 Yuran Pengajian a) Yuran pengajian dikenakan mengikut kadar yang ditetapkan oleh keduadua universiti melainkan jika ada persetujuan lain yang dimeterai dalam perjanjian yang dinyatakan di (2). 5
b) Kos untuk lawatan penyeliaan dan pemeriksaan tesis adalah tertakluk kepada syarat yang telah dipersetujui oleh kedua-dua pihak. 3.2.4 Tempoh Pengajian a) Tempoh lazim dan tempoh maksimum pengajian bagi program Kedoktoran dan Sarjana hendaklah dipersetujui dengan mengambilkira peruntukan di bawah Peraturan Pengajian Siswazah 2015 UKM. (b) Tempoh mastautin dalam kampus UKM atau institusi kerjasama hendaklah sekurang-kurangnya bagi tempoh satu (1) tahun untuk program Kedoktoran atau satu (1) semester bagi program Sarjana di setiap universiti/institusi atau seperti yang telah dipersetujui dalam perjanjian. 3.2.5 Penyeliaan UKM dan universiti/institusi yang bekerjasama hendaklah melantik seorang penyelia untuk membentuk jawatankuasa penyeliaan bersama. Perlantikan penyelia itu mesti mematuhi Peraturan Pengajian Siswazah 2015 di UKM dan peraturan di institusi yang bekerjasama. Bagi program yang melibatkan kerja kursus, penyelia/penyelaras di UKM dan di universiti/institusi yang bekerjasama hendaklah dilantik dan dinyatakan tugas/peranan mereka dalam perjanjian yang dimeterai. 3.2.6 Peperiksaan / Penilaian a) Ujian lisan (viva voce) perlu diadakan sekurang-kurangnya satu (1) kali di salah satu institusi bagi calon Kedoktoran dan Sarjana penyelidikan termasuk Sarjana mod campuran. Walau bagaimanapun ujian lisan (viva voce) boleh diadakan lebih daripada satu kali bergantung kepada perjanjian di antara kedua-dua institusi. (b) Proses pemeriksaan tesis/disertasi hendaklah merujuk kepada Garis Panduan Peperiksaan Lisan Tesis/Disertasi UKM 2014 dan memenuhi syarat berkaitan hal ini di universiti/institusi yang bekerjasama. 6
3.2.7 Harta Intelek a) Pemilikan hak-hak harta intelek yang terhasil daripada kolaborasi perlu diperincikan dalam perjanjian persefahaman antara pihak UKM dan Universiti/Institusi yang bekerjasama. Matriks Tindakan Bagi Pelaksanaan Ijazah-Dual dan Ijazah Bersama Sarjana dan Kedoktoran Bil. Perkara Tindakan 1. Mewujudkan jaringan strategik dengan Institusi yang bekerjasama Fakulti/Institut 2. Memilih program akademik siswazah atau tema Fakulti/Institut penyelidikan yang memenuhi hasrat kedua pihak bagi tujuan ijazah PhD bersama 3. Kenalpasti calon siswazah yang berpotensi dari aspek Fakulti/Institut akademik dan kemandirian 4. Pemeteraian perjanjian MOU dan Cotutelle Fakulti/ Institut dan Bahagian Perundangan 5. Calon mendaftar untuk ijazah PhD di UKM dan Institusi bekerjasama 6. Penyelidikan dan aktiviti akademik di bawah pengawal seliaan penyelia/penyelaras dari UKM dan institusi yang bekerjasama 7. Penghantaran Laporan Kemajuan Calon dan pemebentangan kemajuan penyelidikan tiap semester kepada penyelia/penyelaras di UKM dan instiusi yang bekerjasama 8. Urusan Peperiksaan, Penyerahan Tesis dan Peperiksaan Lisan 9. Penganugerahan Ijazah seperti yang dipersetujui dalam perjanjian 10. Urusan pemilikan hak-hak harta intelek Fakulti/Institut di UKM/Pusat Inovasi dan Kolaboratif (PIK) dan 7
Carta Alir Proses Bagi Pelaksanaan Ijazah-Dual dan Ijazah Bersama Sarjana dan Kedoktoran MULA Mewujudkan jaringan strategik dengan Institusi yang bekerjasama Memilih program akademik siswazah atau tema penyelidikan yang memenuhi hasrat kedua pihak Kenalpasti calon siswazah yang berpotensi Pemeteraian perjanjian MOU Kerja kursus Mod Pengajian Penyelidikan Pemeteraian perjanjian cotutelle Calon mendaftar untuk ijazah PhD di UKM dan Institusi bekerjasama Penyelidikan dan aktiviti akademik di bawah pengawal seliaan penyelia/penyelaras di UKM dan Institusi yang bekerjasama Penghantaran Laporan Kemajuan Calon dan pemebentangan kemajuan penyelidikan tiap semester kepada penyelia/penyelaras di UKM dan Institusi yang bekerjasama Urusan Peperiksaan, Penyerahan Tesis dan Peperiksaan Lisan Penganugerahan Ijazah seperti yang dipersetujui dalam perjanjian 8 Urusan pemilikan hak-hak harta intelek