EPPE 2213 EKONOMI MONETARI DASAR MONETARI Di SRI LANKA

EPPE 2213 EKONOMI MONETARI DASAR MONETARI Di SRI LANKA NAMA NO. MATRIK NAMA PENSYARAH : NURUL ATIKAH BINTI AZMI : A131700 : MOHD AZLAN SHAH BIN ZAIDI 1

SEJARAH DASAR MONETARI Bank Negara Sri Lanka telah ditubuhkan oleh kerajaan selepas kemerdekaan sebagai pengiktirafan kepentingan rejim dasar monetari aktif dan sektor kewangan yang dinamik untuk menyokong dan menggalakkan pertumbuhan ekonomi.bank ini ditubuhkan oleh Akta Undang-Undang Monetari No.58 949 (MLA) pada tahun 1949 dan memulakan operasi pada Ogos 28, 1950. Ia telah ditukar nama kepada Bank Negara Sri Lanka pada tahun 1985. Bank Negara Sri Lanka (CBSL) adalah institusi tertinggi dalam sektor kewangan di Sri Lanka.Ia adalah sebuah badan yang semi-autonomi, berikutan pindaan kepada MLA pada bulan Disember 2002. Bank ini ditadbir oleh Lembaga lima ahli Monetari, yang terdiri daripada Gabenor CBSL itu sebagai Pengerusi, Setiausaha Kementerian Kewangan dan Perancangan dan tiga orang ahli yang dilantik oleh Presiden Sri Lanka, atas syor Menteri Kewangan dengan persetujuan Majlis Perlembagaan. Sebelum penubuhan Bank Negara Malaysia, fungsi-fungsi yang berkaitan dengan pusat perbankan telah dijalankan oleh Sistem Lembaga Mata Wang yang ditubuhkan dibawah Ordinan Mata Wang Kertas No.32 tahun 1884. Selepas mencapai kemerdekaan politik, Sistem Mata Wang Lembaga adalah dianggap tidak mencukupi dan tidak sesuai untuk memenuhi keperluan sebuah negara membangun dan sebuah negara merdeka.oleh itu, pada bulan Julai 1948, Kerajaan Sri Lanka meminta Kerajaan Amerika Syarikat untuk kepakaran teknikal untuk menubuhkan bank pusat yang menyebabkan Encik John Exter, seorang pakar ekonomi dari Lembaga Rizab Persekutuan Amerika Syarikat yang dilantik untuk menjalankan tugas ini. Laporan Exter rasional dan rangka kerja undang-undang untuk Bank Negara Malaysia telah dikemukakan kepada Kerajaan Sri Lanka pada bulan November 1949 dan membawa kepada penubuhannya. Bank Negara telah diberikan kuasa yang luas untuk mentadbir dan mengawal seluruh wang, system perbankan dan kredit negara. Bank Negara juga diberikan hak tunggal dan kuasa untuk mengeluarkan mata wang dan ia juga menjadi penjaga rizab antarabangsa negara. Objektif Bank Negara sebagaimana yang dinyatakan dalam MLA pada tahun 1949 iaitu: 2

a) Kestabilan nilai monetari dalam negeri (mengekalkan kestabilan harga) b) Pemeliharaan nilai par atau kestabilan kadar pertukaran Rupee Sri Lanka (penyelenggaraan kestabilan kadar pertukaran) c) Menggalak dan mengekalkan tahap pengeluaran, pekerjaan yang tinggi dan pendapatan sebenar di Sri Lanka d) Galakan dan promosi perkembangan sepenuhnya yang produktif sumber-sumber Sri Lanka (a)dan (b) diatas boleh dikelaskan sebagai objektif penstabilan, manakala (c) dan (d) boleh dikelaskan sebagai objektif pembangunan. MLA memberikan kuasa-kuasa Bank Negara yang luas dalam berhubung dengan pengendalian dasar monetari untuk mencapai objektifnya. Oleh itu, Bank Negara dijangka memainkan peranan yang penting dalam mencapai objektifnya. Oleh itu, Bank Negara dijangka memainkan peranan yang penting dalam mencapai objektif ini, bukan hanya secara tidak langsung dengan mengekalkan kestabilan monetari, tetapi juga secara langsung dengan menggalakkan pembangunan dan perkembangan sistem kewangan dan mengarah kredit kepada kawasan-kawasan yang mempunyai potensi pembangunan yang paling besar. Walaubagaimanapun, penstabilan dan objektif pembangunan yang pada asalnya diberikan kepada Bank Negara yang bertentangan iaitu, objektif penstabilan diperlukan Bank Negara bagi membendung pertumbuhan wang dan kredit, manakala objektif pembangunan memerlukan Bank Pusat untuk mengembangkan pertumbuhan wang dan kredit. 3

ALAT DASAR MONETARI YANG DIAMALKAN Salah satu objektif utama Bank Negara Sri Lanka ialah kestabilan ekonomi dan harga. Bank Negara Malaysia merumuskan dan melaksanakan dasar monetari, iaitu tindakan untuk mempengaruhi kos dan kesediaan wang untuk mencapai matlamat ini. Akta Undang-undang Kewangan (MLA), undang-undang dimana Bank Negara telah ditubuhkan dan beroperasi telah menyediakan pelbagai instrumen bagi pengurusan kewangan. Pada masa ini, rangka kerja dasar monetari negara tempat bergantungan yang lebih besar ke atas instrumen dasar berasaskan pasaran dan penggunaan kuasa pasaran untuk mencapai objektif yang dikehendaki. Antara alat dasar monetari adalah: (a) Kestabilan ekonomi dan harga Kestabilan ekonomi dan harga adalah situasi dimana tidak ada turun naik yang luas dalam paras harga umum dalam ekonomi yang membantu untuk mencapai pertumbuhan ekonomi yang mapan. Apabila harga naik pada kadar yang rendah, mereka tidak akan mempunyai apa-apa pengaruh yang besar ke atas keputusan ekonomi peserta ekonomi iaitu isi rumah dan firma. Oleh itu, harga yang stabil tidak akan memutarbelitkan keputusan ekonomi mengenai apa yang perlu menghasilkan dan bagaimana untuk menghasilkan, sekaligus membolehkan pengagihan secara berkesan sumber ekonomi yang membawa kepada kestabilan ekonomi. (b) Kadar faedah dasar dan operasi terbuka (OPT) Pada masa ini, Bank Negara menjalankan dasar monetari di bawah sistem aktif Buka Operasi Pasaran.Unsur-unsur utama sistem (i) koridor kadar faedah yang dibentuk oleh kadar dasar utama bank iaitu kadar belian balik dan kadar pembelian semula balik,(ii) lelongan harian sama ada untuk menyerap atau menyuntik mudah tunai,(iii) berdiri kemudahan pada kadar faedah dibatas koridor dan (iv) urusniaga secara terangterangan.lelongan harian dijalankan sama ada untuk menyerap kecairan melalui urus niaga secara tetap, biasanya sebulan sekali dan dikaji semula jika perlu.lelongan harian dijalankan sama ada untuk menyerap kecairan melalui urusniaga belian balik, jika terdapat lebihan mudah tunai atau menyuntik kecairan melalui urusniaga belian balik, jika terdapat kekurangan mudah tunai dan dengan ini untuk mengekalkan kadar faedah semalaman yang stabil disekitar tahap yang dianggap selaras dengan jalan sasaran wang rizab.lelongan ini pada tawaran yang berganda,sistem pelbagai harga.peserta boleh membuat sehingga tiga tawaran dilelongan setiap,jika berjaya akan menerima permintaan 4

mereka pada kadar yang disebut didalam tawaran berkaitan. Terdapat juga wujud satu lagi kadar dasar yang dikenali sebagai kadar bank. Ia adalah kadar dimana Bank Negara Malaysia menyediakan kredit kepada bank-bank komersial sebagai pemberi pinjaman terakhir. Ini adalah bersandar pinjaman dan sekuriti kerajaan diterima sebagai cagaran.kadar bank biasanya kadar penalti dan ia adalah lebih tinggi daripada kadar pasaran yang lain.oleh itu, pada masa kini, kadar ini hanya pada kadar indikatif sebagai bank perdagangan boleh meminjam dari Bank Negara Malaysia pada kadar belian balik yang kurang daripada kadar bank. (c) Keperluan rizab berkanun (SRR) pada liabiliti deposit bank komersial Nisbah rizab berkanun (SRR) iaitu bahagian liabiliti deposit yang bank perdagangan dikehendaki menyimpan sebagai deposit tunai dengan Bank Negara Malaysia,juga telah digunkan secara meluas untuk mempengaruhi bekalan wang pada masa lalu. Walaubagaimanapun, pergantungan kepada SRR sebagai hari untuk meningkatkan orientasi pasaran dasar monetary dan juga mengurangkan kos dana yang SRR melibatkan bank perdagangan yang tersirat. Di bawah MLA, bank perdagangan dikehendaki untuk mengekalkan rizab dengan pusat bank pada kadar yang ditentukan oleh bank. Pada masa ini, permintaan dan deposit simpanan bank perdagangan yang disebut dalam terma Rupee tertakluk kepada SRR dan nisbah berkenaan ialah 8 peratus ke atas semua liabiliti deposit. 5

PEMBOLEHUBAH DASAR MONETARI YANG DIGUNAKAN a) Agregat Monetari Perubahan dalam bekalan wang adalah faktor utama yang menyebabkan kestabilan harga terjejas. Secara umum, tiga takrif agregat monetari yang digunakan dalam menganalisis perkembangan monetari di Sri lanka.yang pertama ialah rizab wang terdiri daripada mata wang yang dikeluarkan oleh Bank Negara dan deposit bank-bank perdagangan dengan Bank Negara Malaysia. Ini juga dikenali sebagai wang asas atau wang berkuasa tinggi. Sebagai Bank Perdagangan boleh membuat deposit yang berdasarkan wang rizab yang merupakan komponen definisi yang lebih luas penawaran wang melalui proses mereka cipta kredit dan deposit. Yang kedua adalah wang secara kecil yang ditakrifkan sebagai jumlah mata wang yang dipegang oleh deposit awam dan permintaan yang dipegang oleh orang ramai dengan bank-bank komersial. Yang ketiga pula ialah wang secara meluas yang ditakrifkan sebagai jumlah mata wang yang dipegang oleh orang ramai dan semua deposit yang dipegang oleh orang ramai dengan bank-bank komersial. Kajian ini telah menunjukkan bahawa pembolehubah kewangan yang paling sesuai untuk menganalisis hubungan anatara bekalan wang dan paras harga am adalah bekalan wang secara meluas. 6

KESAN DASAR MONETARI KEATAS PERTUMBUHAN EKONOMI DAN INFLASI TAHUN KADAR FAEDAH KADAR PERTUKARAN GDP(%) IHP INFLASI 1990-5.9 40.06 20.1 25 21.5 1991 7.9 41.37 10.6 28 12.2 1992 9.4 43.83 9.4 31 11.4 1993 9.4 48.25 9.9 35 11.7 1994 7.6 49.42 9.8 38 8.4 1995 8.0 51.25 9.3 41 7.7 1996 6.7 55.27 10.8 47 15.9 1997 5.3 58.99 8.9 52 9.6 1998 5.3 64.59 9.2 56 9.4 1999 10.1 70.39 4.2 59 4.7 2000 8.3 75.78 7.3 63 6.2 PERATUSAN % 80 GDP 70 60 50 40 30 GDP KADAR PERTUKARAN 20 10 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Berdasarkan rajah diatas, Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) semakin menurun setiap tahun.manakala kadar pertukaran pula semakin meningkat setiap tahun. Ini menunjukkan hubungan negatif diantara KDNK dengan kadar pertukaran.semakin menurun KDNK, semakin meningkat kadar pertukaran.begitu juga sebaliknya. KDNK semakin menurun menunjukkan pertumbuhan ekonomi di Sri Lanka semakin merosot. 7

PERATUSAN % 80 IHP 70 60 50 40 30 IHP KADAR PERTUKARAN 20 10 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Berdasarkan rajah diatas, IHP semakin meningkat pada setiap tahun.manakala kadar pertukaran pula semakin meningkat juga. Ini menunjukkan hubungan positif diantara IHP dengan kadar pertukaran.semakin meningkat IHP, semakin kadar pertukaran.dan sebaliknya. IHP semakin meningkat menunjukkan pertumbuhan ekonomi di Sri Lanka begitu baik. PERATUSAN % 80 INFLASI 70 60 50 40 30 INFLASI KADAR PERTUKARAN 20 10 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Berdasarkan rajah diatas, kadar inflasi semakin menurun setiap tahun, tetapi pada tahun 1995-1997 berlaku turun naik. Kadar pertukaran pula semakin meningkat.ini menunjukkan hubungan negatif diantara kadar inflasi dengan kadar pertukaran.semakin menurun kadar inflasi, semakin meningkat kadar pertukaran.dan sebaliknya.apabila inflasi semakin menurun, ini menunjukkan pertumbuhan ekonomi tidak baik.ini menyebabkan taraf hidup penduduk Sri Lanka menurun. 8

RUJUKAN Internet http://www.cbsl.gov.lk/pics_n_docs/04_mp/_docs/pamphlet_series_no1_ps.pdf http://www.cbsl.gov.lk/htm/english/03_about/a_2.html http://www.cbsl.gov.lk/htm/english/04_mp/m_2.html#1 http://data.worldbank.org/indicator/fp.cpi.totl.zg/countries?page=2 9