UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA

Ukuran: px

Mulai penontonan dengan halaman:

Download "UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA"

Sukarno Johan
6 tahun lalu
Tontonan:

1 OPERASI PERKHIDMATAN SOKONGAN TAMAN PERTANIAN UNIVERSITI Kod Dokumen : OPR/TPU/BP/TANAMAN/Bambangan BUKU PANDUAN TANAMAN BAMBANGAN TAMAN PERTANIAN UNIVERSITI UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA TARIKH KUATKUASA : Halaman : 1 drp 6

2 Isi Kandungan Bil. Tajuk Muka Surat 1 Pengenalan 3 2 Keperluan Asas Tanaman Faktor Iklim Faktor Tanah 3 3 Amalan Kultur Bahan Tanaman Jarak Tanaman Penanaman Pemangkasan Pembajaan Pengurusan Air Pengurusan Perosak 5 4 Kemantangan Dan Mengutip Hasil Musim Buah Kematangan Buah Pengutipan Hasil 5 5 Pengendalian Lepas Tuai Dan Penyimpanan Pengendalian di Ladang Pengendalian di Pusat Pembungkusan 6 TARIKH KUATKUASA : Halaman : 2 drp 6

3 1.0 Pengenalan Nama biasa Nama saintifik Keluarga : Membangan/Bambangan/Buah Embawang/Asam Embang : Mangifera pajang. : Anacardiaceae Bambangan ialah buah yang popular di tropika. Pokok bambangan kebanyakannya tumbuh liar di negeri Sabah dan Sarawak walaupun kadang-kadang ditanam di kampung-kampung. Bambangan atau Bambangan dikenali juga sebagai buah embawang di kalangan orang Iban di Sarawak. 1.1 Botani Pokok Pokok bambangan mempunyai batang utama dan bercabang di bahagian atas. Tingginya mencapai m dan kadang-kadang meluruh daun. Bentuk pokok bambangan bergantung kepada kepadatan sistem cabang. Pada keseluruhannya bentuk pokok bambangan seperti kubah oval atau memanjang. Daun Daunnya tebal bak kulit dan besar. Daun muda adalah nipis, lembut, kecil dan berwarna kemerahan atau hijau muda. Apabila matang, daun menjadi tebal, keras, besar dan berwarna hijau tua. Bunga Bambangan mengeluarkan dua jenis bunga hermofrodit dan bunga jantan di hujung tangkai tangkai yang dewasa. Bunga hermofrodit biasanya mengandungi 1 40% dari jumlah (200-10,000) bunga pada setiap tangkai. Buah Buahnya unik dan terdapat dalam berbagai-bagai saiz. Berat buahnya sehingga 2 kg. Kulit buah berwarna perang gelap dan isinya yang tebal berwarna kuning. Isinya manis, beraroma dan biasanya dijadikan hidangan segar. Buah yang belum masak boleh dibuat rojak atau jeruk, dikeringkan, diproses menjadi jus, jem dan sebagainya. 2.0 KEPERLUAN ASAS TANAMAN 2.1 Faktor Iklim Iklim tropika dan subtropika adalah sangat sesuai untuk tanaman bambangan yang boleh tahan terhadap pelbagai keadaan cuaca. Pokok bambangan boleh tumbuh dengan optimum pada suhu 24 C-27 C dengan taburan hujan di antara mm setahun dan wujudnya musim kemarau dengan jelas selama 1 2 bulan bagi merangsang pokok bambangan untuk berbunga. 2.2 Faktor Tanah Bambangan boleh ditanam di pelbagai jenis tanah, terutama tanah dari jenis liat berpasir dengan ph TARIKH KUATKUASA : Halaman : 3 drp 6

4 3.0 AMALAN KULTUR 3.1 Bahan Tanaman Bambangan pada kebiasaannya ditanam secara bijibenih dan boleh juga secara pembiakan tampang, tut atau kaedah klip (cleft method) supaya pokok yang ditanam akan menyerupai pokok asal dan mengeluarkan hasil dengan cepat. 3.2 Jarak Tanaman Jarak tanaman yang biasa digunakan adalah sistem empat segi dari 9m x 9m (148/pokok/ha) hingga 10 m x 10 m (100/pokok/ha) bergantung kepada klon. 3.3 Penanaman Lubang berukuran 0.6 m x 0.6 m x 0.6 m digali. Bahan organik atau kompos sebanyak 5-10 kg/lubang dan 200 g/lubang CIRP dimasukkan ke dalam lubang. Tanam anak benih dengan cermat supaya tidak mencederakan sistem akarnya. 3.4 Pemangkasan Pemangkasan penting untuk mendapatkan satu rangka bentuk yang lebih elok dengan sistem percabangan yang mantap. Ia dapat mengekalkan perseimbangan di antara dahan dan ranting supaya kelihatan lebih menarik di samping mendapat penghasilan buah yang tinggi dan seragam. Pangkasan juga dapat mengawal ketinggian pokok seperti mana dikehendaki. 3.5 Pembajaan JADUAL 2 : PROGRAM PEMBAJAAN UNTUK TANAMAN BAMBANGAN Peringkat Pertumbuhan Masa menanam Tumbesaran Berbuah Umur pokok (tahun) Pembajaan asas >8 Jenis baja Sebatian (N:P:K:Mg) CIRP Baja Organik 15:15:15 atau 14:13:19:2 atau 15:15:6:4 Baja organik 12:12:7:2+ TE atau 12:6:22:3 atau 13:13:20:2+TE Baja organik Kadar baja (kg/ pokok/ tahun) Cara dan masa membaja Dimasukkan ke dalam lubang dan gaul bersama tanah atas. Baja sebatian ditabur / secara poket di bawah julai daun 3-4 kali setahun. Bahan organik ditabur dan digaul dipermukaan tanah, dipangkal pokok sekali setahun. Baja sebatian ditabur 3 4 kali setahun Baja organik ditabur dan digaul di permukaan tanah, di pangkal pokok sekali setahun. 3.6 Pengurusan Air Pengairan sangat penting di musim kemarau di tahun tahun pertama pertumbuhan dan semasa pembesaran buah. Walau bagaimanapun pokok tidak digalakkan diairkan semasa berbunga dan semasa buah sudah matang. TARIKH KUATKUASA : Halaman : 4 drp 6

5 3.7 Pengurusan Perosak JADUAL 3: PENYAKIT DAN PEROSAK BAMBANGAN Perosak/Penyakit Tanda - tanda Kawalan Perosak: 1. Kumbang belangkas (Hypoineces squamosus F.) Memakan pucuk, daun muda dan tangkai buah yang belum matang. Buah akan luruh awal dan tidak akan masak walaupun diperam. 1. Balut buah di peringkat kecil. 2. Tiada bahan kimia yang berdaftar untuk kawalan. 2. Lalat buah (Bactrocera dorsalis) Menyerang buah yang hampir masak menjadikannya busuk dan berair. 1. Balut buah di peringkat kecil. 2. Sembur dengan dimethoate atau cypermethrin atau fenthion. (Kelas IV) 3. Ulat pengorek batang (Rhyfidodera simulans) Menyerang pokok matang. Ulat yang menetas di dalam ranting mengorek masuk ke dalam pucuk dan terus menuju ke dalam batang. Ranting atau dahan yang diserang mempunyai lubang-lubang dan daun layu atau mati. 1. Cantas dan musnahkan ranting yang diserang. Kawalan dengan racun serangga seperti malathion atau carbaryl. (Kelas IV) 2. Masukkan paradichlorobenzene (ubat gegat) yang hancur ke dalam lubang, ditutup dengan tanah liat. (Kelas IV) 4.0 KEMATANGAN DAN PENGUTIPAN HASIL 4.1 Musim Buah Biasanya terdapat dua musim buah bambangan dalam setahun. Bulan Januari- Februari merupakan musim utama dan bulan Februari-Julai merupakan musim kedua. Secara keseluruhan, musim buah mangga bergantung kepada keadaan cuaca. 4.2 Kematangan Buah Kaedah dan petunjuk yang boleh digunakan sebagai panduan untuk memastikan peringkat kematangan yang tepat dan sesuai ialah :- Perubahan rupa bentuk buah : Buah telah membentuk sepenuhnya Perubahan kekerasan isi buah: Isi berbuah dari keras menjadi lembut. Perkiraan umur: Jangka masa kematangan optimum dari peringkat berputik hingga buah masak atas pokok. Cara ujian: Kematangan boleh ditentukan dengan mengapungkan buah dalam air. Buah yang matang akan tenggelam dan buah yang belum matang akan timbul. 4.3 Pengutipan Hasil Pengutipan buah mengga bergantung kepada pasaran dan destinasi pemasaran. Buah yang dituai hendaklah mencapai peringkat kematangan yang sesuai. Kerja kerja penuaian perlu TARIKH KUATKUASA : Halaman : 5 drp 6

6 5.0 PENGENDALIAN LEPASTUAI DAN PENYIMPANAN 5.1 Pengendalian di Ladang Buah buah yang dikutip dan dikumpulkan di kawasan teduhan yang terlindung dari pancaran matahari dan disusun di atas guni atau sponge. Selepas dikumpulkan, buah buah disusun semula dalam bakul bakul plastik yang berjaring yang dilapik dengan sponge atau alas yang sesuai untuk mengelakkan buah buah dari tercedera atau rosak semasa pengangkutan dari ladang ke pusat pembungkusan. 5.2 Pengendalian di Pusat Pembungkusan Buah buah dipilih (untuk mengasingkan yang rosak), dibasuh, dikering, digred, diperam, disimpan, dan dibungkus untuk dieksport. TARIKH KUATKUASA : Halaman : 6 drp 6

dokumen-dokumen yang mirip

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA

OPERASI PERKHIDMATAN SOKONGAN TAMAN PERTANIAN UNIVERSITI Kod Dokumen : OPR/TPU/BP/TANAMAN/Nangka BUKU PANDUAN TANAMAN NANGKA TAMAN PERTANIAN UNIVERSITI UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA TARIKH KUATKUASA : 09.0.2012