ANALISIS KINERJA ALGORITMA SCHEDULING PADA JARINGAN WIMAX DENGAN MENGGUNAKAN OPNET MODELER 14.5

Ukuran: px
Mulai penontonan dengan halaman:

Download "ANALISIS KINERJA ALGORITMA SCHEDULING PADA JARINGAN WIMAX DENGAN MENGGUNAKAN OPNET MODELER 14.5"

Transkripsi

1 ANALISIS KINERJA ALGORITMA SCHEDULING PADA JARINGAN WIMAX DENGAN MENGGUNAKAN OPNET MODELER 14.5 TUGAS AKHIR Diajukan Sebagai Salah Satu Syarat Untuk Memperoleh Gelar Sarjana Teknik Informatika Disusun Oleh : Nama : Didit Adi Permana No. Mahasiswa : JURUSAN TEKNIK INFORMATIKA FAKULTAS TEKNOLOGI INDUSTRI UNIVERSITAS ISLAM INDONESIA YOGYAKARTA 2013

2

3

4 LEMBAR PERNYATAAN KEASLIAN HASIL TUGAS AKHIR Saya bertandatangani di bawah ini, Nama : Didit Adi Permana NIM : Tugas Akhir Dengan Judul : ANALISIS KINERJA ALGORITMA SCHEDULING PADA JARINGAN WIMAX DENGAN MENGGUNAKAN OPNET MODELER 14.5 Menyatakan bahwa seluruh komponen dan isi laporan tugas akhir ini adalah hasil harya saya sendiri. Apabila di kemudian hari terbukti apabila ada beberapa bagian dari karya ini adalah bukan hasil karya saya sendiri, maka saya siap menanggung segala resiko dan konsekuensinya. Demikian pernyataan ini saya buat, dalam keadaan sehat dan penuh kesadaran. Semoga bisa berguna sebagaimana mestinya. Yogyakarta, 6 Desember 2013 Yang Membuat Pernyataan, Didit Adi Permana

5 HALAMAN MOTTO Jenius adalah 1 % inspirasi dan 99 % keringat. Tidak ada yang dapat menggantikan kerja keras Harga kebaikan manusia adalah diukur menurut apa yang telah dilaksanakan / diperbuatnya. ( Ali Bin Abi Thalib ) Artinya : Allah meninggikan orang-orang yang beriman diantara kamu dan orangorang yang diberi ilmu pengetahuan beberapa derajat (Depag RI, 1989 : 421)

6 HALAMAN PERSEMBAHAN Segala puji bagi allah SWA, Tugas Akhir ini saya dedikasikan dan saya persembahkan kepada... Allah SWT, Tuhan Yang Maha Esa, yang hanya karena berkah dan limpahan rahmat-nya lah tugas akhir ini dapat diselesaikan. Kedua orang tua saya, saudara, dan juga seluruh keluarga besar yang turut memberikan dukungan. Teman teman seperjuangan Teknik Informatika, UII. Juga semua teman dan pihak yang turut membantu dalam penyusunan tugas akhir ini.

7 KATA PENGANTAR Assalamu alaikum Wr. Wb. Alhamdulillahi Rabbil alamin, segala puji bagi Allah hanya karena limpahan rahmat dan kasih sayang-nya, maka penulis dapat menyelesaikan Tugas Akhir dengan judul ANALISIS KINERJA ALGORITMA SCHEDULING PADA JARINGAN WIMAX DENGAN MENGGUNAKAN OPNET MODELER 14.5 dapat di selesaikan. Rangkaian penyelesaian yang telah kami lakukan tidak lepas dari bimbingan dan dorongan banyak pihak. Maka penghargaan yang setinggitingginya dan ucapan terima kasih yang sebesar-besarnya kami tujukan kepada : 1. Allah SWA yang telah memberikan rahmat, kekuatan dan kemudahan kepada penulis untuk menyelesaikan penelitian dan laporan ini. 2. Kedua orang tua yang selalu melimpahkan kasih sayang dan seluruh dukungannya serta do a restu yang selalu menyertai kami. 3. Kedua adik kembar saya richi dan richo yang saya sayangi, terimakasih atas semangat dan doa yang kalian berikan untuk memotivasi saya untuk menyelesaikan skripsi ini. 4. Bapak Ir. Gumbolo Hadi Susanto, M.Sc. selaku Dekan Fakultas Teknologi Industri Universitas Islam Indonesia yang senantiasa memajukan Fakultas tercinta ini. 5. Bapak Yudi Prayudi, S.Si., M.Kom. selaku ketua jurusan Teknik Informatika. 6. Bapak Syarif Hidayat, S.Kom., MIT. selaku dosen pembimbing yang telah meluangkan waktu dan memberi bimbingan serta pengarahan kepada penulis selama penyusunan Tugas Akhir ini selesai.

8 7. Seluruh dosen Teknik Informatika yang telah membimbing dan mengajarkan banyak ilmu kepada saya selama saya kuliah. 8. Semua teman teman arif, gigih, iqbal, fikri, mas aris, mas agus, febri, mecing, rahmat, agung, boy, alan, ayat, alan, guntur, PA, angga dan lain lain yang tidak bias saya sebutkan satu persatu yang telah menemani dalam kehidupan yang jauh dari orang tua. Yogyakarta, 6 Desember 2013 Didit Adi Permana

9 ABSTRAKSI Meningkatnya pemanfaatan jaringan telekomunikasi terutama pada jaringan internet (Interconnection Networking) sebagai jaringan yang kompleks, maka kebutuhan atas penggunaan bersama resources yang cukup besar dalam jaringan telah mengakibatkan berkembangnya teknologi jaringan agar bisa memberikan hasil yang maksimal. Oleh karena itu teknologi WiMAX (Worldwide Interoperability For Microwave Access) berdasarkan standar IEEE diciptakan untuk memberikan layanan yang lebih baik dibandingkan teknologi BWA (Broadband Wireless Access) yang sudah ada. Teknologi WiMAX mampu memberikan kecepatan akses data yang tinggi dengan daerah jangkauan yang lebih luas. Pada penelitian ini isu yang diangkat adalah mengenai algoritma scheduling yang diterapkan pada jaringan WiMAX. Penggunakan algoritma scheduling pada jaringan bisa menanggulangi berbagai macam masalah yang sering timbul pada jaringan misalnya terjadinya kongesti atau kemacetan dalam pengiriman data. Dalam penelitian ini akan mengunakan tiga algoritma scheduling yaitu FIFO (First Input First Output), PQ (Priority Queuing) dan WFQ (Weighted Fair Queuing). Untuk menganalisis kinerja algoritma scheduling digunakan Opnet Modeler Ada tiga skenario yang dirancang dalam penelitian ini yaitu skenario jaringan WiMAX dengan menggunakan scheduling FIFO, skenario jaringan WiMAX dengan menggunakan scheduling PQ dan skenario jaringan WiMAX dengan menggunakan scheduling WFQ. Tugas akhir ini bertujuan untuk mengetahui hasil evaluasi dari teknik scheduling yang diterapkan pada jaringan WiMAX yang mempengaruhi kinerja dari layanan aplikasi. Sehingga kinerja dari jaringan WiMAX akan menjadi lebih maksimal dalam melayani pengiriman paket data Kata Kunci : WiMAX, BWA, Scheduling, Opnet Modeler, FIFO, PQ dan WFQ

10 TAKARIR Availability Ketersediaan Backhaul Jaringan Utama Base Station Pemancar Sinyal Broadband Jalur Yang Lebar Delay Waktu Tunda Downlink Saluran Pengiriman Data Keluar Fixed Tetap Interoperability Standar Yang Sama Jitter Vareasi Waktu Layer Lapisan Line Of Sight Pandangan Yang Tidak Terhalang Load Jumlah Lebar Pita Yang Diminta Mobile Bisa Bergerak Modulation Pengatur Pola Sinyal Network Jaringan Nirkabel Tanpa Kabel Node Perangkat Nomadic Berpindah-pindah Non Line Of Sight Pandangan Yang Terhalang Object Response Time Waktu Respon Objek Protocol Protokol Quality Of Service Kualitas Suatu Layanan Resources Sumber Daya Sabscriber Station Penerima Pancaran Scheduling Penjadwalan Server Penyedia Layanan Topology Hubungan Antara Unsur-Unsur Utama Dalam Jaringan Transciver Penerima Dan Pemancar

11 DAFTAR GAMBAR Gambar 2.1 Standar Global Yang Digunakan Di Dunia...9 Gambar 2.2 Base Station...16 Gambar 2.3 Tipe Antena Gambar 2.4 Struktur Lapisan OSI Gambar 2.5 Symbol time dan pembagian carrier pada OFDM 256 FFT...20 Gambar 2.6 Mekanisme Penjadwalan Pada Base Station Gambar 2.7 Struktur Lapisan MAC Pada WiMAX Gambar 2.8 Topologi Point To Multipoint Gambar 2.9 Topologi Point To Point Gambar 2.10 Topologi Mesh Gambar 2.11 Cara Kerja First input First Output (FIFO) Gambar 2.12 Cara Kerja Prority Quueuing (PQ) Gambar 2.13 Cara Kerja Weighted Fair Queuing (WFQ) Gambar 2.14 Tampilan Depan Opnet Modeler Gambar 2.15 Tampilan Project Editor Gambar 2.16 Tampilan Object Pallete Gambar 2.17 Tampilan Deployment Wireless Network Gambar 2.18 Tampilan Simulation Squence Gambar 2.19 Tampilan View Result Gambar 3.1 Diagram Metodologo Penelitian Gambar 3.2 Standarisasi IEEE d Menurut WiMAX Forum Gambar 3.3 Topologi Skenario WiMAX Gambar 3.4 Tahapan Pembuatan Desain Jaringan WiMAX Gambar 3.5 Desain Deploy Wireless Network Gambar 3.6 Masukan Jumlah Cell Gambar 3.7 Memasukan Jumlah Base Station dan Subscriber Station Gambar 3.8 Konfigurasi Aplikasi Gambar 3.9 Konfigurasi Profil Gambar 3.10 Konfigurasi MAC Service... 65

12 Gambar 3.11 Konfigurasi PHY Layer Gambar 3.12 Konfigurasi Server Gambar 3.13 Konfigurasi Base Station Gambar 3.14 Konfigurasi SS WiMAX Parameters Gambar 3.15 Konfigurasi SS UP Dan DL Gambar 3.16 Konfigurasi Service Profil Gambar 3.17 Konfigurasi SS Destination Pereference Gambar 3.18 Desain Skenario Jaringan WiMAX Gambar 3.19 Skenario Jaringan WiMAX Gambar 3.20 Skenario Dengan Scheduling Gambar 3.21 Statistik Global Pada Opnet Modeler Gambar 4.1 User Maksimal Yang Mampu Dilayani Gambar 4.2 Rata-Rata Respon Objek Gambar 4.3 Grafik Waktu Rata-Rata Waktu Respon Objek Gambar 4.4 Rata-Rata Waktu Respon Halaman Web Gambar 4.5 Grafik Rata-Rata Respon Halaman Web Pada Aplikasi HTTP Gambar 4.6 Packet Loss Aplikasi HTTP Gambar 4.7 Rata-Rata Waktu Jitter Video Gambar 4.8 Grafik Waktu Rata-Rata Jitter Pada Aplikasi Video Gambar 4.9 Rata-Rata Waktu Delay Video Gambar 4.10 Grafik Waktu Rata-Rata Delay Pada Aplikasi Video Gambar 4.11 Packet Loss Aplikasi Video Gambar 4.12 Rata-Rata Waktu Jitter VoIP Gambar 4.13 Grafik Waktu Rata-Rata Jitter Pada Aplikasi VoIP Gambar 4.14 Rata-Rata Waktu Delay VoIP Gambar 4.15 Grafik Waktu Rata-Rata Delay Pada Aplikasi VoIP Gambar 4.16 Packet Loss Aplikasi VoIP Gambar 4.17 Rata-Rata Waktu Delay WiMAX Gambar 4.18 Grafik Waktu Rata-Rata Delay Jaringan WiMAX Gambar 4.19 Jumlah Load Jaringan WiMAX Gambar 4.20 Grafik Jumlah Bandwidth Yang Diminta (Load)... 95

13 Gambar 4.21 Jumlah Throughput Jaringan WiMAX Gambar 4.22 Grafik Throughput Jaringan WiMAX... 96

14 DAFTAR TABEL Tabel 2.1 Perbandingan Perkembangan Teknologi Wireless... 9 Tabel 2.2 Perbandingan Standarisasi WiMAX Tabel 2.3 Parameter simbol OFDM Tabel 2.4 Tabel Bobot Prioritas Di Opnet Tabel 2.5 Standar Coding Dan Kompresi Tabel 2.6 Packet loss versi TIPHON...40 Tabel 2.7 Jitter versi TIPHON...40 Tabel 2.8 Contoh Parameter Traffic Untuk Aplikasi Broadband Wireless VoIP.. 41 Tabel 3.1 Model Objek Pada WiMAX Tabel 3.2 Parameter Layanan VoIP Tabel 3.3 Alokasi Traffic Untuk VoIP Tabel 3.4 Parameter Aplikasi Video Tabel 3.5 Alokasi Traffic Untuk Video Tabel 3.6 Parameter Apliasi HTTP Tabel 3.7 User Profie Tabel 3.8 Parameter MAC Service Class Gold Tabel 3.9 Parameter MAC Service Class Silver Tabel 3.10 Parameter MAC Service Class Bronze Tabel 3.11 Parameter OFDM Untuk Bandwidth 7 MHz Tabel 3.12 Parameter PHY Layer WiMAX Tabel 3.13 Duplikasi Skenario Tabel 4.1 Standar Jitter Berdasarkan ITU G Tabel 4.2 Hasil Simulasi Jitter Aplikasi Video Tabel 4.3 Standar Delay Berdasarkan ITU G Tabel 4.4 Hasil Delay Layanan Aplikasi Video Tabel 4.5 Standar Nilai Jitter Versi TIPHSON Tabel 4.6 Hasil Simulasi Jitter Layanan Aplikasi VoIP Tabel 4.7 Standar Delay Untuk Aplikasi VoIP Tabel 4.8 Hasil Simulasi Delay Layanan Aplikasi VoIP... 91

15 Tabel 4.9 Hasil Simulasi Aplikasi HTTP Tabel 4.10 Hasil Simulasi Aplikasi Video Streaming Tabel 4.11 Hasil Simulasi Aplikasi VoIP Tabel 4.12 Hasil Simulasi Jaringan WiMAX... 97

BAB 3 ANALISA DAN RANCANGAN MODEL TESTBED QOS WIMAX DENGAN OPNET. menjanjikan akses internet yang cepat, bandwidth besar, dan harga yang murah.

BAB 3 ANALISA DAN RANCANGAN MODEL TESTBED QOS WIMAX DENGAN OPNET. menjanjikan akses internet yang cepat, bandwidth besar, dan harga yang murah. 62 BAB 3 ANALISA DAN RANCANGAN MODEL TESTBED QOS WIMAX DENGAN OPNET 3.1 Permasalahan Saat ini kita bisa dengan mudah mendapatkan akses internet. Kita bisa berlangganan internet menggunakan modem DSL (Digital

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN I-1

BAB I PENDAHULUAN I-1 BAB I PENDAHULUAN 1.1 LATAR BELAKANG Semakin tinggi penggunaan internet dalam masyarakat saat ini, harus didukung dengan infrastruktur jaringan yang baik, sehingga penggunaan aplikasi yang membutuhkan

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN. Analisis Kinerja Protocol SCTP untuk Layanan Streaming Media pada Mobile WiMAX 3

BAB I PENDAHULUAN. Analisis Kinerja Protocol SCTP untuk Layanan Streaming Media pada Mobile WiMAX 3 BAB I PENDAHULUAN 1.1. Latar Belakang Teknologi WiMAX (Worldwide Interoperabilitas for Microwave Access) yang berbasis pengiriman data berupa paket dan bersifat connectionless oriented merupakan teknologi

Lebih terperinci

Pendahuluan. Gambar I.1 Standar-standar yang dipakai didunia untuk komunikasi wireless

Pendahuluan. Gambar I.1 Standar-standar yang dipakai didunia untuk komunikasi wireless Bab I Pendahuluan I.1 Latar Belakang Sistem broadband wireless access (BWA) sepertinya akan menjadi metoda akses yang paling fleksibel dimasa depan. Dibandingkan dengan teknologi eksisting, fiber optik

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Seiring perkembangan internet, muncul tuntutan dari para pengguna jasa telekomunikasi agar mereka dapat memperoleh akses data dengan cepat dimana pun mereka berada.

Lebih terperinci

LEMBAR PENGESAHAN DOSEN PEMBIMBING RANCANGAN ANTENA WAJAN BOLIC DAN ANTENA KALENG SEBAGAI ALTERNATIF DARI ANTENA PABRIKAN UNTUK

LEMBAR PENGESAHAN DOSEN PEMBIMBING RANCANGAN ANTENA WAJAN BOLIC DAN ANTENA KALENG SEBAGAI ALTERNATIF DARI ANTENA PABRIKAN UNTUK LEMBAR PENGESAHAN DOSEN PEMBIMBING RANCANGAN ANTENA WAJAN BOLIC DAN ANTENA KALENG SEBAGAI ALTERNATIF DARI ANTENA PABRIKAN UNTUK KOMUNIKASI WIRELESS LAN 2.4 GHz TUGAS AKHIR Oleh : Nama : Ardy Saputra NIM

Lebih terperinci

KUALITAS LAYANAN. Budhi Irawan, S.Si, M.T

KUALITAS LAYANAN. Budhi Irawan, S.Si, M.T KUALITAS LAYANAN Budhi Irawan, S.Si, M.T KUALITAS LAYANAN (QOS) QoS merupakan terminologi yang digunakan untuk mendefinisikan kemampuan suatu jaringan untuk menyediakan tingkat jaminan layanan yang berbeda-beda.

Lebih terperinci

HASIL SIMULASI DAN ANALISIS

HASIL SIMULASI DAN ANALISIS 55 HASIL SIMULASI DAN ANALISIS 4.1 Hasil Simulasi Jaringan IEEE 802.16d Jaringan IEEE 802.16d dalam simulasi ini dibuat berdasarkan pemodelan sistem sehingga akan menghasilkan dua buah model jaringan yaitu

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN UNIVERSITAS INDONESIA

BAB I PENDAHULUAN UNIVERSITAS INDONESIA 13 BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Perkembangan teknologi telekomunikasi dan informasi saat ini sangat pesat, khususnya teknologi wireless (nirkabel). Seiring dengan meningkatnya kebutuhan informasi

Lebih terperinci

ANALISIS WIRELESS DISTRIBUTION SYSTEM (WDS) DENGAN 4 BUAH RB951Ui-2HnD

ANALISIS WIRELESS DISTRIBUTION SYSTEM (WDS) DENGAN 4 BUAH RB951Ui-2HnD SKRIPSI ANALISIS WIRELESS DISTRIBUTION SYSTEM (WDS) DENGAN 4 BUAH RB951Ui-2HnD KOBRO ANGGORO Nomor Mahasiswa : 155410200 PROGRAM STUDI TEKNIK INFORMATIKA SEKOLAH TINGGI MANAJEMEN INFORMATIKA DAN KOMPUTER

Lebih terperinci

BAB II LANDASAN TEORI

BAB II LANDASAN TEORI DAFTAR ISI ABSTRAK..... i DAFTAR ISI... ii DAFTAR TABEL... v DAFTAR GAMBAR... vi DAFTAR SIMBOL... vii DAFTAR ISTILAH... x BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang... I.1 1.2 Identifikasi Masalah... I.1 1.3

Lebih terperinci

TUGAS AKHIR ANALISA INFRASTRUKTUR LAYANAN VOICE OVER INTERNET PROTOKOL PADA PT. AJ CENTRAL ASIA RAYA. Diajukan guna melengkapi sebagian syarat

TUGAS AKHIR ANALISA INFRASTRUKTUR LAYANAN VOICE OVER INTERNET PROTOKOL PADA PT. AJ CENTRAL ASIA RAYA. Diajukan guna melengkapi sebagian syarat TUGAS AKHIR ANALISA INFRASTRUKTUR LAYANAN VOICE OVER INTERNET PROTOKOL PADA PT. AJ CENTRAL ASIA RAYA Diajukan guna melengkapi sebagian syarat dalam mencapai gelar Sarjana Strata Satu (S1) Disusun Oleh

Lebih terperinci

KUALITAS LAYANAN PADA JARINGAN NIRKABEL WORLDWIDE INTEROPERABILITY FOR MICROWAVE ACCESS (WIMAX) TUGAS AKHIR M. ALMER FAHLERI

KUALITAS LAYANAN PADA JARINGAN NIRKABEL WORLDWIDE INTEROPERABILITY FOR MICROWAVE ACCESS (WIMAX) TUGAS AKHIR M. ALMER FAHLERI KUALITAS LAYANAN PADA JARINGAN NIRKABEL WORLDWIDE INTEROPERABILITY FOR MICROWAVE ACCESS (WIMAX) TUGAS AKHIR M. ALMER FAHLERI 072406136 PROGRAM STUDI D3 ILMU KOMPUTER DEPARTEMEN MATEMATIKA FAKULTAS MATEMATIKA

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang

BAB I PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Internet telah menjadi teknologi informasi yang berkembang sangat pesat seiring dengan meningkatnya kebutuhan masyarakat akan informasi yang cepat dan akurat. Internet

Lebih terperinci

ANALISIS PERBANDINGAN ALGORITMA ANTRIAN BERDASARKAN QOS PADA PENJADWALAN DI JARINGAN WIMAX

ANALISIS PERBANDINGAN ALGORITMA ANTRIAN BERDASARKAN QOS PADA PENJADWALAN DI JARINGAN WIMAX ANALISIS PERBANDINGAN ALGORITMA ANTRIAN BERDASARKAN QOS PADA PENJADWALAN DI JARINGAN WIMAX Azmuri Wahyu Azinar (1), Anjar Firmansya (2) Teknik Informatika ITATS, Jl. Arief Rahman Hakim 100 Surabaya Email:

Lebih terperinci

BAB III ANALISA DAN PERANCANGAN MODEL QOS WIMAX DENGAN OPNET. Pada bab 3 ini penulis ingin memfokuskan pada system evaluasi kinerja

BAB III ANALISA DAN PERANCANGAN MODEL QOS WIMAX DENGAN OPNET. Pada bab 3 ini penulis ingin memfokuskan pada system evaluasi kinerja 33 BAB III ANALISA DAN PERANCANGAN MODEL QOS WIMAX DENGAN OPNET Pada bab 3 ini penulis ingin memfokuskan pada system evaluasi kinerja mekanisme QoS dan skema AMC pada kinerja jaringanwimax, semakin kuat

Lebih terperinci

TUGAS AKHIR. Disusun sebagai salah satu syarat untuk kelulusan Program Strata 1, Program Studi Teknik Informatika, Universitas Pasundan Bandung

TUGAS AKHIR. Disusun sebagai salah satu syarat untuk kelulusan Program Strata 1, Program Studi Teknik Informatika, Universitas Pasundan Bandung PENGATURAN QUALITY OF SERVICE (QoS) PADA JARINGAN UNTUK MENDUKUNG LAYANAN VOICE OVER INTERNET PROTOKOL (VoIP) (Studi Kasus: Lab.Jurusan Teknik Informatika Universitas Pasundan) TUGAS AKHIR Disusun sebagai

Lebih terperinci

SIMULASI DAN ANALISA SCHEDULING SERVICE CLASS PADA JARINGAN WIMAX MENGGUNAKAN OPNET MODELER

SIMULASI DAN ANALISA SCHEDULING SERVICE CLASS PADA JARINGAN WIMAX MENGGUNAKAN OPNET MODELER SIMULASI DAN ANALISA SCHEDULING SERVICE CLASS PADA JARINGAN WIMAX MENGGUNAKAN OPNET MODELER Ahmad Arif, Helmy Fitriawan, Muhamad Komarudin Jurusan Teknik Elektro, Fakultas Teknik, Universitas Lampung imailisia@gmail.com

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN. suara, melainkan juga sudah merambah kepada komunikasi multimedia seperti

BAB I PENDAHULUAN. suara, melainkan juga sudah merambah kepada komunikasi multimedia seperti BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Saat ini kebutuhan telekomunikasi tidak hanya terbatas pada komunikasi suara, melainkan juga sudah merambah kepada komunikasi multimedia seperti data, gambar dan video.

Lebih terperinci

TUGAS AKHIR APLIKASI EDUKASI ADAB-ADAB ISLAM DALAM KEHIDUPAN SEHARI-HARI BERBASIS MULTIMEDIA

TUGAS AKHIR APLIKASI EDUKASI ADAB-ADAB ISLAM DALAM KEHIDUPAN SEHARI-HARI BERBASIS MULTIMEDIA TUGAS AKHIR APLIKASI EDUKASI ADAB-ADAB ISLAM DALAM KEHIDUPAN SEHARI-HARI BERBASIS MULTIMEDIA Diajukan Sebagai Salah Satu Syarat Untuk Memperoleh Gelar Sarjana Strata-1 Teknik Informatika Disusun oleh :

Lebih terperinci

DAFTAR ISI LEMBAR PENGESAHAN...

DAFTAR ISI LEMBAR PENGESAHAN... DAFTAR ISI LEMBAR PENGESAHAN..... i SURAT PERNYATAAN... ii ABSTRACT..... iii ABSTRAK..... iv KATA PENGANTAR... v DAFTAR ISI... vii DAFTAR TABEL... x DAFTAR GAMBAR... xi DAFTAR LAMPIRAN... xiv BAB I PENDAHULUAN

Lebih terperinci

BAB II LANDASAN TEORI 2.1 Jaringan WiMaX WiMaX (Worldwide Interoperability for Microwave Access) adalah salah satu industry jaringan nirkabel

BAB II LANDASAN TEORI 2.1 Jaringan WiMaX WiMaX (Worldwide Interoperability for Microwave Access) adalah salah satu industry jaringan nirkabel BAB II LANDASAN TEORI 2.1 Jaringan WiMaX WiMaX (Worldwide Interoperability for Microwave Access) adalah salah satu industry jaringan nirkabel broadband wireless access yang sudah sesuai dengan IEEE 802.16.

Lebih terperinci

PERANCANGAN SOFTWARE SCHEDULER UNTUK MAC LAYER WIMAX MENURUT STANDAR IEEE

PERANCANGAN SOFTWARE SCHEDULER UNTUK MAC LAYER WIMAX MENURUT STANDAR IEEE PERANCANGAN SOFTWARE SCHEDULER UNTUK MAC LAYER WIMAX MENURUT STANDAR IEEE 82.16-24 Winnu Ayi Satria Mahasiswa Program Studi Teknik Elektro NIM 132 3 5 Sekolah Teknik Elektro dan Informatika Email : winnuayi@gmail.com

Lebih terperinci

BAB 4 IMPLEMENTASI DAN TESTING. Sistem yang kami pakai untuk membangun simulasi ini adalah: Operating System : Windows 7 Ultimate Edition

BAB 4 IMPLEMENTASI DAN TESTING. Sistem yang kami pakai untuk membangun simulasi ini adalah: Operating System : Windows 7 Ultimate Edition 80 BAB 4 IMPLEMENTASI DAN TESTING 4.1 Implementasi Simulasi Sistem yang kami pakai untuk membangun simulasi ini adalah: Operating System : Windows 7 Ultimate Edition Modeler : OPNET Modeler 14.0 Educational

Lebih terperinci

Perancangan Mekanisme Buffering untuk Multi-QoS pada MAC Layer WiMAX

Perancangan Mekanisme Buffering untuk Multi-QoS pada MAC Layer WiMAX Perancangan Mekanisme Buffering untuk Multi-QoS pada MAC Layer WiMAX Rahmat Mulyawan Sekolah Teknik Elektro dan Informatika Insitut Teknologi Bandung Labtek VIII Jl. Ganesha 10, Bandung, Indonesia 40132

Lebih terperinci

LEMBAR PENGESAHAN PEMBIMBING APLIKASI PENGENALAN KEBUDAYAAN DAN POTENSI SUMBER DAYA ALAM DI 33 PROPINSI DI INDONESIA UNTUK ANAK SEKOLAH DASAR

LEMBAR PENGESAHAN PEMBIMBING APLIKASI PENGENALAN KEBUDAYAAN DAN POTENSI SUMBER DAYA ALAM DI 33 PROPINSI DI INDONESIA UNTUK ANAK SEKOLAH DASAR LEMBAR PENGESAHAN PEMBIMBING APLIKASI PENGENALAN KEBUDAYAAN DAN POTENSI SUMBER DAYA ALAM DI 33 PROPINSI DI INDONESIA UNTUK ANAK SEKOLAH DASAR TUGAS AKHIR OLEH SUMARSONO 03 523 146 Yogyakarta, September

Lebih terperinci

BAB II DASAR TEORI. Bab ini menjelaskan sekilas tentang teknologi Worldwide Interoperability

BAB II DASAR TEORI. Bab ini menjelaskan sekilas tentang teknologi Worldwide Interoperability BAB II DASAR TEORI 2.1 Umum Bab ini menjelaskan sekilas tentang teknologi Worldwide Interoperability Microwave Acces (WiMAX), teknik penjadwalan pada jaringanwimax, sistem video on demand (VoD), parameter

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Masalah

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Masalah BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Masalah Sekarang ini teknologi komunikasi data yang lebih dikenal sebagai packet switching semakin berkembang dari tahun ke tahun. Voice over Internet Protokol (VoIP)

Lebih terperinci

BAB 4 SIMULASI DAN EVALUASI

BAB 4 SIMULASI DAN EVALUASI BAB 4 SIMULASI DAN EVALUASI Pada bab ini akan dijelaskan mengenai simulasi serta hasil evaluasi dari simulasi yang telah dilakukan. Dalam bab ini akan menjelaskan langkah langkah instalasi program yang

Lebih terperinci

BAB 1 PENDAHULUAN. dinamakan hotspot. Batas hotspot ditentukan oleh frekuensi, kekuatan pancar

BAB 1 PENDAHULUAN. dinamakan hotspot. Batas hotspot ditentukan oleh frekuensi, kekuatan pancar BAB 1 PENDAHULUAN 1.1. Latar Belakang Masalah Penggunaan Wi-Fi memudahkan dalam mengakses jaringan dari pada menggunakan kabel. Ketika menggunakan WiFi, pengguna dapat berpindahpindah tempat. Meskipun

Lebih terperinci

EVALUASI KINERJA LAYANAN IPTV PADA JARINGAN TESTBED WIMAX BERBASIS STANDAR IEEE

EVALUASI KINERJA LAYANAN IPTV PADA JARINGAN TESTBED WIMAX BERBASIS STANDAR IEEE EVALUASI KINERJA LAYANAN IPTV PADA JARINGAN TESTBED WIMAX BERBASIS STANDAR IEEE 82.16-24 Prasetiyono Hari Mukti 1, Rizki Aris Yunianto 2 dan Achmad Affandi 3 Jurusan Teknik Elektro Fakultas Teknologi Industri

Lebih terperinci

SISTEM PENDUKUNG KEPUTUSAN DIAGNOSIS PENYAKIT SKIZOFRENIA DENGAN METODE POHON KEPUTUSAN TUGAS AKHIR

SISTEM PENDUKUNG KEPUTUSAN DIAGNOSIS PENYAKIT SKIZOFRENIA DENGAN METODE POHON KEPUTUSAN TUGAS AKHIR SISTEM PENDUKUNG KEPUTUSAN DIAGNOSIS PENYAKIT SKIZOFRENIA DENGAN METODE POHON KEPUTUSAN TUGAS AKHIR Diajukan Sebagai Salah Satu Syarat Untuk Memperoleh Gelar Sarjana Jurusan Teknik Informatika Oleh : Nama

Lebih terperinci

4.2. Memonitor Sinyal Receive CPE/SU Full Scanning BAB V. PENUTUP Kesimpulan Saran...

4.2. Memonitor Sinyal Receive CPE/SU Full Scanning BAB V. PENUTUP Kesimpulan Saran... DAFTAR ISI HALAMAN JUDUL... i HALAMAN PENGESAHAN... ii HALAMAN PERNYATAAN... iii PRAKATA... iv DAFTAR ISI... vi DAFTAR TABEL... viii DAFTAR GAMBAR... ix DAFTAR ISTILAH... xi INTISARI... xiii ABSTRACT...

Lebih terperinci

Analisis Algoritma Penjadwalan Berbasis Quality of Service pada Wimax

Analisis Algoritma Penjadwalan Berbasis Quality of Service pada Wimax Analisis Algoritma Penjadwalan Berbasis Quality of Service pada Wimax LAPORAN TUGAS AKHIR Disusun sebagai syarat kelulusan tingkat sarjana oleh : Mastura Diana Marieska / 13504136 PROGRAM STUDI TEKNIK

Lebih terperinci

AUDIT SISTEM KEAMANAN FISIK BTS ( Studi Kasus : BTS PT. XL Axiata )

AUDIT SISTEM KEAMANAN FISIK BTS ( Studi Kasus : BTS PT. XL Axiata ) i AUDIT SISTEM KEAMANAN FISIK BTS ( Studi Kasus : BTS PT. XL Axiata ) TUGAS AKHIR Diajukan Sebagai Salah Satu Syarat Untuk Memperoleh Gelar Sarjana Jurusan Teknik Informatika Oleh : Nama : Bayu Indarto

Lebih terperinci

BAB IV IMPLEMENTASI DAN SIMULATION PADA WIMAX MENGGUNAKAN OPNET MODELER 14.5

BAB IV IMPLEMENTASI DAN SIMULATION PADA WIMAX MENGGUNAKAN OPNET MODELER 14.5 BAB IV IMPLEMENTASI DAN SIMULATION PADA WIMAX MENGGUNAKAN OPNET MODELER 14.5 Pada bab ini akan dibahas mengenai implementasi aplikasi FTP, Voice, Video dengan menggunakan parameter- parameter QoS yang

Lebih terperinci

ANALISIS KINERJA JARINGAN RSVP MENGGUNAKAN SIMULATOR OPNET

ANALISIS KINERJA JARINGAN RSVP MENGGUNAKAN SIMULATOR OPNET ANALISIS KINERJA JARINGAN RSVP MENGGUNAKAN SIMULATOR OPNET Panji Firmansyah, Naemah Mubarakah Departemen Teknik Elektro Fakultas Teknik Universitas Sumatera Utara Jl. Almamater, Kampus USU Medan 20155

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Perkembangan teknologi telekomunikasi yang semakin pesat dan kebutuhan akses data melahirkan salah satu jenis

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Perkembangan teknologi telekomunikasi yang semakin pesat dan kebutuhan akses data melahirkan salah satu jenis BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Perkembangan teknologi telekomunikasi yang semakin pesat dan kebutuhan akses data melahirkan salah satu jenis teknologi telekomunikasi yang mutakhir saat ini yaitu

Lebih terperinci

HALAMAN JUDUL ANALISIS BERBAGAI MACAM SKENARIO PENGANTRIAN PAKET DATA PADA JARINGAN KOMPUTER TUGAS AKHIR

HALAMAN JUDUL ANALISIS BERBAGAI MACAM SKENARIO PENGANTRIAN PAKET DATA PADA JARINGAN KOMPUTER TUGAS AKHIR HALAMAN JUDUL ANALISIS BERBAGAI MACAM SKENARIO PENGANTRIAN PAKET DATA PADA JARINGAN KOMPUTER TUGAS AKHIR Diajukan Sebagai Salah Satu Syarat Untuk Memperoleh Gelar Sarjana Jurusan Teknik Informatika Oleh

Lebih terperinci

PENGENDALIAN TRAFFIC INTERNET PADA JARINGAN FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS PASUNDAN

PENGENDALIAN TRAFFIC INTERNET PADA JARINGAN FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS PASUNDAN PENGENDALIAN TRAFFIC INTERNET PADA JARINGAN FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS PASUNDAN (Studi Kasus : Hotspot FT-Unpas) TUGAS AKHIR Disusun sebagai salah satu syarat untuk kelulusan Program Strata 1, Program

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang Masalah

BAB I PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang Masalah BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Masalah Wireless Local Area Network (WLAN) mesh network yang merupakan bagian dari Wireless Mesh Network (WMN) adalah suatu perkembang teknologi jaringan yang terdiri

Lebih terperinci

UKDW BAB I PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang Masalah

UKDW BAB I PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang Masalah BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Masalah Jaringan komputer saat ini semakin banyak digunakan oleh orang, terlebih kebutuhan akan akses jaringan nirkabel. Mobile Ad Hoc Network (MANET) adalah salah

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN 1.1. Latar Belakang

BAB I PENDAHULUAN 1.1. Latar Belakang BAB I PENDAHULUAN 1.1. Latar Belakang Teknologi informasi yang berkembang pesat telah membawa dunia memasuki era informasi yang lebih cepat. Salah satu kemajuan teknologi informasi yang saat ini telah

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Riset dan inovasi dalam teknologi telekomunikasi menyediakan layanan yang beraneka ragam, memiliki kapasitas tinggi sesuai kebutuhan yang berkembang, mudah diakses

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN. gunung berapi, memantau kondisi rumah, dan event penting lainnya (Harmoko,

BAB I PENDAHULUAN. gunung berapi, memantau kondisi rumah, dan event penting lainnya (Harmoko, BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Perkembangan terhadap kebutuhan informasi semakin meningkat, dimana tidak hanya informasi berupa text dan gambar saja tetapi juga melibatkan semua aspek multimedia

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN 1.1. Latar Belakang

BAB I PENDAHULUAN 1.1. Latar Belakang BAB I PENDAHULUAN 1.1. Latar Belakang Data merupakan suatu hal yang memiliki andil besar atau alasan khusus mengapa komputer digunakan. Ketersediaan data menjadi salah satu hal yang sangat penting pada

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN. 1. Latar Belakang

BAB I PENDAHULUAN. 1. Latar Belakang BAB I PENDAHULUAN 1. Latar Belakang Pada jaringan wireless kebutuhan akan Quality of service sangatlah penting, demi mencapai kepuasan dari user dalam menggunakannya. Faktor-faktor dari Quality of service

Lebih terperinci

ANALISA PERBANDINGAN PERFORMANSI SKEMA SCHEDULING WFQ (WEIGHTED FAIR QUEUEING) DAN PQ (PRIORITY QUEUEING) PADA JARINGAN IP (INTERNET PROTOCOL)

ANALISA PERBANDINGAN PERFORMANSI SKEMA SCHEDULING WFQ (WEIGHTED FAIR QUEUEING) DAN PQ (PRIORITY QUEUEING) PADA JARINGAN IP (INTERNET PROTOCOL) ANALISA PERBANDINGAN PERFORMANSI SKEMA SCHEDULING WFQ (WEIGHTED FAIR QUEUEING) DAN PQ (PRIORITY QUEUEING) PADA JARINGAN IP (INTERNET PROTOCOL) R. Rumani M 1, Arif Rudiana 2, Agung Dewantara 3 1,3 Fakultas

Lebih terperinci

HALAMAN JUDUL. APLIKASI WEB UNTUK MONITORING PENGGUNA dan BANDWIDTH PADA WIRELESS ACCESS POINT (WAP) MENGGUNAKAN PROTOKOL SNMP TUGAS AKHIR

HALAMAN JUDUL. APLIKASI WEB UNTUK MONITORING PENGGUNA dan BANDWIDTH PADA WIRELESS ACCESS POINT (WAP) MENGGUNAKAN PROTOKOL SNMP TUGAS AKHIR HALAMAN JUDUL APLIKASI WEB UNTUK MONITORING PENGGUNA dan BANDWIDTH PADA WIRELESS ACCESS POINT (WAP) MENGGUNAKAN PROTOKOL SNMP TUGAS AKHIR Diajukan Sebagai Salah Satu Syarat Untuk Memperoleh Gelar Sarjana

Lebih terperinci

HALAMAN PERSEMBAHAN. Laporan Tugas Akhir ini khusus saya dedikasikan Untuk kedua Orang Tua saya Yang sangat saya cintai

HALAMAN PERSEMBAHAN. Laporan Tugas Akhir ini khusus saya dedikasikan Untuk kedua Orang Tua saya Yang sangat saya cintai HALAMAN PERSEMBAHAN Laporan Tugas Akhir ini khusus saya dedikasikan Untuk kedua Orang Tua saya Yang sangat saya cintai Halaman Motto Hidup itu penuh dengan tantangan, Maka jangan mengeluh dan menyerah,

Lebih terperinci

LEMBAR PENGESAHAN PEMBIMBING APLIKASI ALAT BANTU AJAR BERMAIN PIANO TUGAS AKHIR

LEMBAR PENGESAHAN PEMBIMBING APLIKASI ALAT BANTU AJAR BERMAIN PIANO TUGAS AKHIR LEMBAR PENGESAHAN PEMBIMBING APLIKASI ALAT BANTU AJAR BERMAIN PIANO TUGAS AKHIR OLEH RULI FAJAR RIYADI 03 523 238 Menyetujui, Dosen Pembimbing Tugas Akhir (Syarif Hidayat, S.Kom.,M.IT.) ii LEMBAR PENGESAHAN

Lebih terperinci

Analisa Karakteristik Teori Antrian pada Jaringan IP Multimedia Subsystem (IMS) Menggunakan OPNET Modeler 14.5

Analisa Karakteristik Teori Antrian pada Jaringan IP Multimedia Subsystem (IMS) Menggunakan OPNET Modeler 14.5 Analisa Karakteristik Teori Antrian pada Jaringan IP Multimedia Subsystem (IMS) Menggunakan OPNET Modeler 14.5 Eko Fajar Cahyadi 1, Refinda Dwi Cahyani 2, Alfin Hikmaturokhman 3 1,2,3 Sekolah Tinggi Teknologi

Lebih terperinci

PENGUJIAN SERVER VOIP VIRTUAL DARI SERANGAN DENIAL OF SERVICE. Oleh: FAKHREZA ULUL ALBAB

PENGUJIAN SERVER VOIP VIRTUAL DARI SERANGAN DENIAL OF SERVICE. Oleh: FAKHREZA ULUL ALBAB PENGUJIAN SERVER VOIP VIRTUAL DARI SERANGAN DENIAL OF SERVICE Oleh: FAKHREZA ULUL ALBAB 41509010090 PROGRAM STUDI TEKNIK INFORMATIKA FAKULTAS ILMU KOMPUTER UNIVERSITAS MERCU BUANA JAKARTA 2014 PENGUJIAN

Lebih terperinci

ANALISIS PERBANDINGAN BROADCAST TV STREAMING PADA JARINGAN LAN DAN WIRELESS-LAN

ANALISIS PERBANDINGAN BROADCAST TV STREAMING PADA JARINGAN LAN DAN WIRELESS-LAN ANALISIS PERBANDINGAN BROADCAST TV STREAMING PADA JARINGAN LAN DAN WIRELESS-LAN SKRIPSI Disusun Sebagai Salah Satu Syarat Menyelesaikan Jenjang Strata I Pada Jurusan Teknik Informatika Fakultas Komunikasi

Lebih terperinci

BAB IV HASIL DAN PEMBAHASAN. mendapat perbandingan unjuk kerja protokol TCP Vegas dan UDP dengan

BAB IV HASIL DAN PEMBAHASAN. mendapat perbandingan unjuk kerja protokol TCP Vegas dan UDP dengan BAB IV HASIL DAN PEMBAHASAN Pembahasan yang dilakukan merupakan hasil dari percobaan terhadap parameter-parameter yang telah ditentukan. Setelah itu dilakukan analisis untuk mendapat perbandingan unjuk

Lebih terperinci

ANALISA QUALITY OF SERVICE (QOS) JARINGAN INTERNET KAMPUS (STUDI KASUS: UIN SUSKA RIAU) TUGAS AKHIR

ANALISA QUALITY OF SERVICE (QOS) JARINGAN INTERNET KAMPUS (STUDI KASUS: UIN SUSKA RIAU) TUGAS AKHIR ANALISA QUALITY OF SERVICE (QOS) JARINGAN INTERNET KAMPUS (STUDI KASUS: UIN SUSKA RIAU) TUGAS AKHIR Diajukan Sebagai Salah Satu Syarat Untuk Memperoleh Gelar Sarjana Teknik Pada Jurusan Teknik Informatika

Lebih terperinci

BAB III METODOLOGI PENELITIAN

BAB III METODOLOGI PENELITIAN BAB III METODOLOGI PENELITIAN Metodologi penelitian merupakan suatu cara berpikir yang dimulai dari menentukan suatu permasalahan, pengumpulan data baik dari buku-buku panduan maupun studi lapangan, melakukan

Lebih terperinci

ANALISIS KINERJA JARINGAN MULTIPROTOCOL LABEL SWITCHING (MPLS) UNTUK LAYANAN VIDEO STREAMING

ANALISIS KINERJA JARINGAN MULTIPROTOCOL LABEL SWITCHING (MPLS) UNTUK LAYANAN VIDEO STREAMING TUGAS AKHIR ANALISIS KINERJA JARINGAN MULTIPROTOCOL LABEL SWITCHING (MPLS) UNTUK LAYANAN VIDEO STREAMING Diajukan untuk memenuhi salah satu persyaratan dalam menyelesaikan pendidikan sarjana (S-1) pada

Lebih terperinci

GAME MULTIPLATFORM FUN CATCHER DENGAN INTERAKSI ACCELEROMETER HALAMAN JUDUL TUGAS AKHIR

GAME MULTIPLATFORM FUN CATCHER DENGAN INTERAKSI ACCELEROMETER HALAMAN JUDUL TUGAS AKHIR GAME MULTIPLATFORM FUN CATCHER DENGAN INTERAKSI ACCELEROMETER HALAMAN JUDUL TUGAS AKHIR Diajukan sebagai Salah Satu Syarat Untuk Memperoleh Gelar Sarjana Jurusan Teknik Informatika oleh : Nama : Ricky

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Perkembangan teknologi informasi yang semakin canggih menuntut adanya komunikasi yang tidak hanya berupa voice, tetapi juga berupa data bahkan multimedia. Dengan munculnya

Lebih terperinci

ANALISIS JARINGAN KOMPUTER DENGAN MENGGUNAKAN SISTEM VLAN

ANALISIS JARINGAN KOMPUTER DENGAN MENGGUNAKAN SISTEM VLAN ANALISIS JARINGAN KOMPUTER DENGAN MENGGUNAKAN SISTEM VLAN TUGAS AKHIR Diajukan sebagai Salah Satu Syarat Untuk Memperoleh Gelar Sarjana Jurusan Teknik Informatika oleh: Nama : Fachri No. Mahasiswa : 05

Lebih terperinci

LEMBAR PENGESAHAN PEMBIMBING SISTEM PENDUKUNG KEPUTUSAN PEMBELIAN KAMERA MENGGUNAKAN METODE FUZZY TAHANI

LEMBAR PENGESAHAN PEMBIMBING SISTEM PENDUKUNG KEPUTUSAN PEMBELIAN KAMERA MENGGUNAKAN METODE FUZZY TAHANI LEMBAR PENGESAHAN PEMBIMBING SISTEM PENDUKUNG KEPUTUSAN PEMBELIAN KAMERA MENGGUNAKAN METODE FUZZY TAHANI TUGAS AKHIR oleh : Nama : Andieka Arif Wibowo NIM : 02 523 115 Jogjakarta, Juli 2008 Pembimbing

Lebih terperinci

Analisis Pengiriman Video Pada WiMAX Menggunakan Network Simulator dan Perangkat WiMAX PCR

Analisis Pengiriman Video Pada WiMAX Menggunakan Network Simulator dan Perangkat WiMAX PCR Jurnal... Vol. XX, No. X, Bulan 20XX, XX-XX 1 Analisis Pengiriman Video Pada WiMAX Menggunakan Network Simulator dan Perangkat WiMAX PCR Ulimaz Talitha 1), Emansa Hasri Putra, S.T., M.Eng. 2), Hamid Azwar,

Lebih terperinci

MILIK UKDW BAB I PENDAHULUAN

MILIK UKDW BAB I PENDAHULUAN BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Masalah Jaringan tanpa kabel (wireless) sebenarnya hampir sama dengan jaringan LAN, akan tetapi setiap node pada WLAN (Wireless Local Area Network) menggunakan wireless

Lebih terperinci

Aplikasi WiMAX. Oleh: Yenniwarti Rafsyam, Milda Yuliza, Lifwarda. Staf Pengajar Teknik Elektro Politeknik Negeri Padang ABSTRACT

Aplikasi WiMAX. Oleh: Yenniwarti Rafsyam, Milda Yuliza, Lifwarda. Staf Pengajar Teknik Elektro Politeknik Negeri Padang ABSTRACT Aplikasi WiMAX Oleh: Yenniwarti Rafsyam, Milda Yuliza, Lifwarda Staf Pengajar Teknik Elektro Politeknik Negeri Padang ABSTRACT WiMAX is Broadband Wireless Acces (BWA) technology evolution with interactive

Lebih terperinci

PEMETAAN POLA PENGGUNAAN INTERNET PADA JARINGAN RT/RW-NET

PEMETAAN POLA PENGGUNAAN INTERNET PADA JARINGAN RT/RW-NET HALAMAN JUDUL PEMETAAN POLA PENGGUNAAN INTERNET PADA JARINGAN RT/RW-NET TUGAS AKHIR Diajukan sebagai salah satu syarat untuk memperoleh gelar Sarj ana S1 Jurusan Teknik Informatika Disusun Oleh : Muhammad

Lebih terperinci

ANALISIS KINERJA JARINGAN LOCAL AREA NETWORK (LAN) MENGGUNAKAN APLIKASI CISCO PACKET TRACER

ANALISIS KINERJA JARINGAN LOCAL AREA NETWORK (LAN) MENGGUNAKAN APLIKASI CISCO PACKET TRACER ANALISIS KINERJA JARINGAN LOCAL AREA NETWORK (LAN) MENGGUNAKAN APLIKASI CISCO PACKET TRACER Diajukan untuk memenuhi salah satu persyaratan dalam menyelesaikan pendidikan sarjana ( S-1 ) pada Departemen

Lebih terperinci

BAB 1 I PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang

BAB 1 I PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang BAB 1 I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Sejak pertama kali diperkenalkan hingga tiga puluh tahun perkembangannya, teknologi seluler telah melakukan banyak perubahan besar. Sejarah mencatat perkembangan

Lebih terperinci

Analisis Pengaruh RSVP Untuk Layanan VoIP Berbasis SIP

Analisis Pengaruh RSVP Untuk Layanan VoIP Berbasis SIP Analisis Pengaruh Untuk Layanan VoIP Berbasis SIP Alfin Hikmaturokhman 1, Sri Maya Sari Nainggolan 1,, Eko Fajar Cahyadi 1 Program Studi S1 Teknik telekomunikasi 1 Sekolah Tinggi Teknologi Telematika Telkom

Lebih terperinci

SIMULASI NETWORK REFERENCE MODEL PADA JARINGAN WIMAX

SIMULASI NETWORK REFERENCE MODEL PADA JARINGAN WIMAX SIMULASI NETWORK REFERENCE MODEL PADA JARINGAN WIMAX Barokatun Hasanah 1, Muhamad Komarudin 2, Herlinawati 3 1, 2, 3, Jurusan Teknik Elektro Universitas Lampung barokatunhasanah@gmail.com, komar@unila.ac.id,

Lebih terperinci

Pengaruh Teknik Modulasi Terhadap Kinerja Layanan Voice dan Video Pada Jaringan WiMAX Menggunakan Opnet Modeler

Pengaruh Teknik Modulasi Terhadap Kinerja Layanan Voice dan Video Pada Jaringan WiMAX Menggunakan Opnet Modeler Pengaruh Teknik Modulasi Terhadap Kinerja Layanan Voice dan Video Pada Jaringan WiMAX Menggunakan Opnet Modeler Muhammad Akmal #1, Nasaruddin *2, Ramzi Adriman #3 # Magister Teknik Elektro, Fakultas Teknik,

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN. multimedia memasuki dunia internet. Telepon IP, video conference dan game

BAB I PENDAHULUAN. multimedia memasuki dunia internet. Telepon IP, video conference dan game BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Perkembangan yang cepat dari teknologi jaringan telah membuat aplikasi multimedia memasuki dunia internet. Telepon IP, video conference dan game online sudah menjamur

Lebih terperinci

KOMUNIKASI DATA ST014 Komunikasi data nirkabel dan topologi jaringan

KOMUNIKASI DATA ST014 Komunikasi data nirkabel dan topologi jaringan KOMUNIKASI DATA ST014 Komunikasi data nirkabel dan topologi jaringan S1 Teknik Informatika DOSEN PENGAMPU : Ferry Wahyu Wibowo, S.Si., M.Cs Joko Dwi Santoso, M.Kom Naskan, S.Kom Rico Agung F., S.Kom Rikie

Lebih terperinci

Makalah Seminar Tugas Akhir

Makalah Seminar Tugas Akhir Makalah Seminar Tugas Akhir EVALUASI KINERJA ALGORITMA PENJADWALAN WEIGHTED ROUND ROBIN PADA WiMAX Samsul Arifin *, Sukiswo, ST., MT. **, Ajub Ajulian Zahra, ST., MT. ** Jurusan Teknik Elektro, Fakultas

Lebih terperinci

Makalah Seminar Tugas Akhir

Makalah Seminar Tugas Akhir Makalah Seminar Tugas Akhir ANALISIS KINERJA PROTOKOL TCP PADA SISTEM WiMAX Akhmad Sarif, Achmad Hidayatno, ST.,MT., Imam Santoso, ST.,MT. Jurusan Teknik Elektro, Fakultas Teknik, Universitas Diponegoro

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN. keputusan krusial seperti transaksi perbankan, perdagangan dll.

BAB I PENDAHULUAN. keputusan krusial seperti transaksi perbankan, perdagangan dll. BAB I PENDAHULUAN 1.1. Latar Belakang Masalah Abad informasi menuntut manusia saling terhubung untuk mendapatkan segala bentuk informasi demi kebutuhan hidup dan upaya itu membutuhkan sumber daya dan teknologi

Lebih terperinci

ANALISIS KINERJA TRANSMISSION CONTROL PROTOCOL PADA JARINGAN WIDE AREA NETWORK HENRA PRANATA SIREGAR NIM :

ANALISIS KINERJA TRANSMISSION CONTROL PROTOCOL PADA JARINGAN WIDE AREA NETWORK HENRA PRANATA SIREGAR NIM : ANALISIS KINERJA TRANSMISSION CONTROL PROTOCOL PADA JARINGAN WIDE AREA NETWORK Diajukan untuk melengkapi persyaratan Menyelesaikan Program Strata-1 pada Program Studi Teknik Elektro Fakultas Teknik Medan

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang

BAB I PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Perkembangan teknologi dewasa ini makin cepat dalam pengembagannya dan sangat mempengaruhi kehidupan manusia, hal ini dirasakan oleh masyarakat Timor Leste pada umumya,

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN. dengan permintaan pasar untuk dapat berkomunikasi dan bertukar data dengan

BAB I PENDAHULUAN. dengan permintaan pasar untuk dapat berkomunikasi dan bertukar data dengan BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Kemajuan teknologi telekomunikasi tanpa kabel berkembang pesat seiring dengan permintaan pasar untuk dapat berkomunikasi dan bertukar data dengan mudah dan cepat. Teknologi

Lebih terperinci

ANALISA PERFORMANSI LIVE STREAMING DENGAN MENGGUNAKAN JARINGAN HSDPA. Oleh : NRP

ANALISA PERFORMANSI LIVE STREAMING DENGAN MENGGUNAKAN JARINGAN HSDPA. Oleh : NRP ANALISA PERFORMANSI LIVE STREAMING DENGAN MENGGUNAKAN JARINGAN HSDPA Oleh : MADE SUHENDRA NRP. 2203109044 Dosen Pembimbing Dr. Ir. Achmad Affandi, DEA Ir. Gatot Kusrahardjo, MT. JURUSAN TEKNIK ELEKTRO

Lebih terperinci

TUGAS AKHIR PERHITUNGAN DAN ANALISA. BANDWIDTH VoIP O L E H WISAN JAYA

TUGAS AKHIR PERHITUNGAN DAN ANALISA. BANDWIDTH VoIP O L E H WISAN JAYA TUGAS AKHIR PERHITUNGAN DAN ANALISA BANDWIDTH VoIP O L E H WISAN JAYA 040402005 DEPARTEMEN TEKNIK ELEKTRO FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS SUMATERA UTARA MEDAN 2008 PERHITUNGAN DAN ANALISA BANDWIDTH VoIP Oleh:

Lebih terperinci

STUDI PERBANDINGAN KINERJA RAID LEVEL 0, 1, DAN 5

STUDI PERBANDINGAN KINERJA RAID LEVEL 0, 1, DAN 5 HALAMAN JUDUL STUDI PERBANDINGAN KINERJA RAID LEVEL 0, 1, DAN 5 Diajukan Sebagai Salah Satu Syarat Untuk Memperoleh Gelar Sarjana Jurusan Teknik Informatika Oleh : Nama : Aulianita Rizka Fitri NIM : 09523466

Lebih terperinci

1 BAB I PENDAHULUAN. Long Term Evolution (LTE) menjadi fokus utama pengembangan dalam bidang

1 BAB I PENDAHULUAN. Long Term Evolution (LTE) menjadi fokus utama pengembangan dalam bidang 1 BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Long Term Evolution (LTE) menjadi fokus utama pengembangan dalam bidang telekomunikasi pada masa kini. Dengan banyak pengembangan dari generasi-generasi sistem jaringan

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Dalam kehidupan sehari hari sering kali terjadi kemacetan dalam beberapa bentuk, seperti kemacetan lalu lintas, antrian yang panjang di bank, memesan tiket dan bentuk

Lebih terperinci

TUGAS AKHIR. Analisa Perencanaan Frekuensi pada Jaringan W-MAN Menggunakan Sistem WiMAX pada Area Jakarta

TUGAS AKHIR. Analisa Perencanaan Frekuensi pada Jaringan W-MAN Menggunakan Sistem WiMAX pada Area Jakarta TUGAS AKHIR Analisa Perencanaan Frekuensi pada Jaringan W-MAN Menggunakan Sistem WiMAX pada Area Jakarta Diajukan Guna Melengkapi Sebagian Syarat Dalam mencapai gelar Sarjana Strata Satu (S1) Disusun Oleh

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang 1 BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Perkembangan teknologi wireless yang semakin pesat beberapa tahun belakangan ini menyebabkan mendorong berkembangnya perangkat-perangkat telekomunikasi yang berbasis

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Kedatangan era teknologi informasi dan komunikasi tidak dapat lepas dari peran serta layanan internet yang semakin melekat erat dengan gaya hidup dan kebutuhan kita

Lebih terperinci

ANALISIS IMPLEMENTASI WiMAX DALAM PERKEMBANGAN TELEKOMUNIKASI DI INDONESIA

ANALISIS IMPLEMENTASI WiMAX DALAM PERKEMBANGAN TELEKOMUNIKASI DI INDONESIA ANALISIS IMPLEMENTASI WiMAX DALAM PERKEMBANGAN TELEKOMUNIKASI DI INDONESIA Iqbal Izzuddin Mahasiswa Program Magister Manajemen Sistem Informasi Universitas Gunadarma Jl. Ampera Raya Gg. Pengadilan No.

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Teknologi informasi memberikan perubahan pada masyarakat untuk memperoleh kebutuhan informasi secara cepat dan murah. Pada saat ini jaringan komputer hanya dimanfaatkan

Lebih terperinci

Nama. : Biantara Chipta. Adhistya :

Nama. : Biantara Chipta. Adhistya : ANALISIS ASOSIASI DENGAN ALGORITMA APRIORI PADA SISTEM PENDUKUNG KEPUTUSAN UNTUK MENENTUKAN POLA PENATAAN BARANG PADA TOKO SWALAYAN TUGAS AKHIR Diajukan sebagai Salah Satu Syarat Untuk Memperoleh Gelar

Lebih terperinci

ANALISIS QUALITY OF SERVICE

ANALISIS QUALITY OF SERVICE ANALISIS QUALITY OF SERVICE (QOS) VIDEO CONFERENCE PADA JARINGAN INTERNET DENGAN MENGGUNAKAN AKSES WIMAX (WORLD WIDE INTEROPERABILITY FOR MICROWAVE ACCESS) Arif Surahman 1 ), Fitri Imansyah 2 ), F. Trias

Lebih terperinci

ANALISIS PENGARUH HANDOVER PADA MOBILE WIMAX UNTUK LAYANAN LIVE STREAMING

ANALISIS PENGARUH HANDOVER PADA MOBILE WIMAX UNTUK LAYANAN LIVE STREAMING ANALISIS PENGARUH HANDOVER PADA MOBILE WIMAX UNTUK LAYANAN LIVE STREAMING Publikasi Jurnal Skripsi Disusun Oleh: TRI EVANTI ANDRIANI NIM. 0910630100-63 KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN UNIVERSITAS

Lebih terperinci

LEMBAR PENGESAHAN PEMBIMBING STUDI ANALISIS DIGITAL FORENSIK. : Zeta Dwi Sukmana : Pembimbing

LEMBAR PENGESAHAN PEMBIMBING STUDI ANALISIS DIGITAL FORENSIK. : Zeta Dwi Sukmana : Pembimbing LEMBAR PENGESAHAN PEMBIMBING STUDI ANALISIS DIGITAL FORENSIK UNTUK APLIKASI WHATSAPP PADA PLATFORM IOS DAN ANDROID TUGAS AKHIR Oleh : Nama NIM : Zeta Dwi Sukmana : 09523109 Yogyakarta, April 2014 Pembimbing

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN 1.1. Latar Belakang

BAB I PENDAHULUAN 1.1. Latar Belakang BAB I PENDAHULUAN 1.1. Latar Belakang Teknologi telah bergerak maju dengan cepat, sehingga begitu banyak perangkat mobile dengan konektivitas internet melintasi batas dan melakukan fungsi yang tumpang

Lebih terperinci

EVALUASI KINERJA ALGORITMA PENJADWALAN LINTAS LAPISAN PADA JARINGAN CELULAR OFDM GELOMBANG MILIMETER DENGAN KANAL HUJAN

EVALUASI KINERJA ALGORITMA PENJADWALAN LINTAS LAPISAN PADA JARINGAN CELULAR OFDM GELOMBANG MILIMETER DENGAN KANAL HUJAN EVALUASI KINERJA ALGORITMA PENJADWALAN LINTAS LAPISAN PADA JARINGAN CELULAR OFDM GELOMBANG MILIMETER DENGAN KANAL HUJAN Mas Nurul Hamidah ), Gamantyo H ), Endroyono ) ) Jurusan Teknik Elektro ITS, Surabaya,

Lebih terperinci

Metode Penyimpanan Data Secara Kolaboratif Dalam Jaringan Sensor

Metode Penyimpanan Data Secara Kolaboratif Dalam Jaringan Sensor Metode Penyimpanan Data Secara Kolaboratif Dalam Jaringan Sensor Oleh : M. Mufid Mas Udi 2205100010 Dosen Pembimbing : Dr. Ir. Wirawan,DEA 196311901989031011 Jurusan Teknik Elektro ITS Surabaya 2010 Latar

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN Latar Belakang I 1

BAB I PENDAHULUAN Latar Belakang I 1 I 1 BAB I PENDAHULUAN 1.1. Latar Belakang Dunia teknologi informasi dan telekomunikasi semakin canggih dan pesat dengan adanya perkembangan internet. Saat ini teknologi informasi dan telekomunikasi sudah

Lebih terperinci

BAB I PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang

BAB I PENDAHULUAN. 1.1 Latar Belakang BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Ethernet merupakan sebuah protokol pada layer Data-link yang banyak digunakan. Ethernet pada awalnya dikembangkan pada tahun 1970, oleh para peneliti di Xerox Palo

Lebih terperinci

ANALISA PERFORMANSI MOBILE IPV6 DENGAN FAST HANDOVER MOBILE IPV6

ANALISA PERFORMANSI MOBILE IPV6 DENGAN FAST HANDOVER MOBILE IPV6 ANALISA PERFORMANSI MOBILE IPV6 DENGAN FAST HANDOVER MOBILE IPV6 TUGAS AKHIR Diajukan Untuk Memenuhi Persyaratan Guna Meraih Gelar Sarjana Strata 1 Teknik Informatika Universitas Muhammadiyah Malang Disusun

Lebih terperinci

APLIKASI IKLAN BERBASIS WEB DAN ANDROID TUGAS AKHIR. Diajukan Sebagai Salah Satu Syarat. Untuk Memperoleh Gelar Sarjana. Jurusan Teknik Informatika

APLIKASI IKLAN BERBASIS WEB DAN ANDROID TUGAS AKHIR. Diajukan Sebagai Salah Satu Syarat. Untuk Memperoleh Gelar Sarjana. Jurusan Teknik Informatika APLIKASI IKLAN BERBASIS WEB DAN ANDROID TUGAS AKHIR Diajukan Sebagai Salah Satu Syarat Untuk Memperoleh Gelar Sarjana Jurusan Teknik Informatika DISUSUN OLEH: Hafizh Saifuddin Habibullah 08 523 278 JURUSAN

Lebih terperinci