WILUJENG SUMPING DINA PERKULIAHAN SOSIOLINGUISTIK

Ukuran: px
Mulai penontonan dengan halaman:

Download "WILUJENG SUMPING DINA PERKULIAHAN SOSIOLINGUISTIK"

Transkripsi

1 WILUJENG SUMPING DINA PERKULIAHAN SOSIOLINGUISTIK PENDIDIKAN BAHASA DAN BUDAYA SUNDA SEKOLAH PASCASARJANA UNIVERSITAS PENDIDIKAN INDONESIA KEMIS, 3 SEPTEMBER 2009

2 KUMAHA SADEREK PARANTOS SIAP DIAJAR?

3 SAENA MAH SADEREK TEU KENGING KERUNG SAPERTOS KIEU!

4 KEDAH GUMBIRA, NYA!

5 No no..

6 BADE KULIAH SOSIOLINGUISTIK NAON WAE MATERI KULIAH SOSIOLINGUISTIK TEH?

7 Tujuan Sarengsena perkuliahan Sosiolinguistik, dipiharep mahasiswa miboga pamahaman sacara sistematis kana teori, generalisasi, temuan ilmiah, sarta asumsi ngeunaan sosiolinguistik tur mampuh nerapkeunana pikeun ngaidentifikasi, nganalisis, jeung naliti masalah-masalah sosiolinguistik-- kaasup dina pangajaran basa, tur bisa nimbulkeun sikep anu merenah jeung hade kana basa ti para guru basa yen lian ti edeganana, basa the boga hubungan anu dalit jeung nu make basa anu sarua kudu kadi tinimbangan dina pangajaran basa.

8 MATERI PERKULIAHAN sosiolinguistik Harti, tujuan, objek, & metode sosiolinguistik Pandangan sosiolinguistik kana basa; hubungan sosiolinguistik jeung cabang elmu basa sejenna Hubungan basa jeung kelas sosial, kelompok etnis, bangsa, jeung geografi Harti, klasifikasi, jeung repertorium verbal dina masarakat basa Masarakat diglossia; masarakat bilingual Standarisasi jeung pengautonomian basa Harti jeung hal-hal anu nyababkeun ragam basa Dialek jeung register Harti jeung hal-hal nu nyababkeun diglossia Istilah-istilah sosiolinguistik & patalina jeung elmu sejen Tujuan, metode, hasil panalungtikan sosiolinguistik Sosiolinguistik dina pangajaran, kabijakan, jeung perencanaan basa Para ahli sosiolinguistik jeung karyana UAS

9 Nama lengkap : Dr. Hj. Nunuy Nurjanah, M.Pd. Pangkat, Jab, Golo: Pembina TK I /Lektor Kepala/ IVb Jenis Kelamin: Perempuan Status Marital: Kawin Agama: Islam Tempat/tanggal lahir: Tasikmalaya, 10 Juli 1967 Alamat: Jl. Cidadap Girang No. 33, Bandung, Bandung Tlp / Jabatan: Staf Pengajar di FPBS UPI Riwayat Pendidikan: S-3, 2005, Pengajaran Bahasa Indonesia, Universitas Pendidikan Indonesia S-2, 1999, Pengajaran Bahasa Indonesia, Universitas Pendidikan Indonesia S-1, 1990, Pendidikan Jurusan Pendidikan Bahasa Indonesia/Daerah, IKIP Bandung SPG, 1986, Tasikmalaya SMPN 2, 1983, Tasikmalaya SDN Mangkubumi 2, 1980, Tasikmalaya

10

11 Harti Sosiolinguistik Cabang linguistik yang mempelajari hubungan dan saling pengaruh antara perilaku bahasa dan perilaku sosial (Kridalaksana, 1984:181). Disiplin interdisipliner anu nyusun teori-teori ngeunaan hubungan masarakat jeung basa (Alwasilah, 1985;1). Sociolinguistics as the study of language in relation to society; Sosiolinguistik sebagai ilmu bahasa dalam hubungannya dengan masyarakat (Hudson, 1985:1) Studi atau pembahasan dari bahasa sehubungan dengan penutur bahasa itu sebagai anggota masyarakat. Sosiolinguistik mempelajari dan membahas aspek-aspek kemasyarakatan bahasa, khususnya perbedaan-perbedaan (variasi) yang terdapat dalam bahasa yang berkaitan dengan faktorfaktor kemasyarakatan/sosial (Nababan, 1986).

12 Tujuan Studi Basa 1. Ngelompokkeun atawa ngabedabedakeun basa dumasar kana data jeung fakta basa. 2. Ngahubung-hubungkeun unsur basa. 3. Mengendalikan gejala-gejala basa alamiah--sabab basa bisa ditalungtik sacara sistematik bisa diomean, diganti, dirobah, dibina, tur dimekarkeun ( Parera, 1986:6).

13 Tujuan Sosiolinguistik Sosioliguistik mempunyai relevansi pada pengajaran bahasa oleh karena: Bahasa memang dipakai dalam masyarakat. Bahasa seharusnya diajarkan dalam konteks atau latar belakang kemasyarakatan. Tujuan pengajaran bahasa bersumber pada keperluan masyarakat dan penggunaan bahasa di masyarakat. Sumbangan utama sosiolinguistik kepada pengajaran bahasa adalah penekanan kebermaknaan bahasa dalam pengajaran bahasa pengertian yang lebih mendalam tentang ragam bahasa tujuan pengajaran bahasa yang bersumber pada penggunaan bahasa dalam masyarakat bentuk-bentuk bahasa yang diajarkan disesuaikan dengan bentuk-bentuk bahasa yang terdapat (yang berfungsi) di masyarakat.

14 Tujuan Sosiolinguistik Pikeun atikan jeung pangajaran basa Mere sumbangan kana elmu jiwa, sosiologi, linguistik umum, jeung widang-widang elmu sejenna.

15 Objek Sosiolinguistik Sosiolinguistik mangrupa gabungan tina sosiologi jeung linguistik. Sosiologi nya eta pangaweruh ngeunaan sifat jeung kamekaran masarakat. Linguistik nya eta elmu ngeunaan basa. Objek sosiolinguistik nya eta basa anu aya patalina jeung aspek-aspek sosial/kamasarakatan. Nurutkeun Parera (1986:27), objek sosiolinguistik ngawengku variasi-variasi basa sacara regional, sosial, etnis, jeung fungsional, pangaruh basa jeung dinamika masarakat, antara dinamika basa jeung mobilitas bangsa, penggunaan basa, penilaian kana basa, penyimpangan dina ngagunakeun basa, jeung pembinaan &politik basa sacara nasional. Ngulik basa tina konteks sosial jeung kabudayaan; matalikeun faktor-faktor kabasaan, ciri-ciri, jeung ragam basa kana situasi katut kana faktor sosial jeung budaya; jeung ngulik fungsi-fungsi sosial basa jeung penggunaan basa di masarakat

16 Metode Sosiolinguistik Metode anu digunakeun dina sosiolinguistik dicokot tina sosiologi jeung linguistik. Metode analisis linguistik anu digambarkeun ku notasi/gambar-gambar fonetik/fonemik tina elmu sosiolinguistik dipake pikeun ngadeskripsikeun wangun-wangun basa katut unsur-unsurna anu kapanggih. Metode statistik anu make tehnik observasi, kuesioner, jeung wawancara tina elmu sosiologi dipake pikeun ngumpulkeun data ti lapangan pikeun neangan pola-pola umum dina tindak laku ngagunakeun basa.

17 Pandangan Sosiolinguistik kana Basa; Sejak dulu disadari hubungan mendasar antara bahasa dan masyarakat, akan tetapi baru pada permulaan n ahliahli bahasa mencari makna yang lebih luas (arti dan fungsi) dari bahasa dan berbahasa dalam konteks dan tindak laku pemakainya. Semakin diterima bahwa penyimpangan dari sesuatu bentuk-- yang dianggap baku menurut sesuatu kamus/tata bahasa-- belum tentu suatu kesalahan, sebab bentuk-bentuk bahasa seperti itu mungkin adalah tanda/isyarat dari hubungan penutur dan pendengar atau sesuatu yang dituntut oleh keadaan berbahasa. Untuk itu, guru bahasa lebih hati-hati dalam mencap salah satu bentuk bahasa sebagai kesalahan, karena bahasa bukanlah mempunyai hanya satu bentuk (monolitik) saja dan dalam berbahasa, suatu masyarakat bahasa bukan homogen, sebab akan selalu terdapat variasi-variasi berdasarkan daerah, tingkat sosial, pekerjaan penutur, dsb. Kita semakin,menyadari antara hubungan perencanaan bahasa dengan pengajaran bahasa khususnya, dan dengan pendidikan umumnya. Pengajaran bahasa dapat kita pandang sebagai implementasi perencanaan bahasa dan sekaligus sebagai sumber data dan motivasi pengkajian dan kegiatan perencanaan bahasa.

18 Hubungan Sosiolinguistik jeung Cabang Elmu Sejenna:Sosiolinguistik jeung Sosiologi Sosiologi nya eta elmu anu nalungtik hubungan manusa anu mangrupa individu oge mangrupa kelompok masarakat. Objekna nya eta proses hubungan antarmanusa di masarakat. Basa digunakeun ku masarakat salaku alat komunikasi antarsasama. Ku sabab masarakat teh rupa-rupa, tinangtu basa anu dipakena oge rupa-rupa. Rupa-rupa basa/variasi basa mangrupa garapan sosiolinguistik. Tina kituna, hubungan antara sosiolinguistik jeung sosiologi raket pisan.

19 Sosiolinguistik jeung Pragmatik Sosiolinguistik nalungtik variasi basa anu aya di masarakat nu makena. Pragmatik nalungtik aspek-aspek makena basa atawa nalungtik konteks luar basa anu mangaruhan ma na ujaran. Atawa nalungtik sarat-sarat anu nimbulkeun serasi henteuna makena basa dina komunikasi. Sosiolingusitik jeung pragmatik raket pisan patalina. Basa anu digunakeun ku masarakat nepi ka komunikasi lancar mangrupa kajian sosiolinguistik; pangaweruh nu nyarita jeung nu diajak nyarita nepi ka ngawangun komunikasi anu serasi mangrupa kajian pragmatik.

20 Sosiolinguistik jeung Antropologi Antropologi nalungtik manusa jeung kabudayaan, katut sistem kamasarakatana; kajian ngeunaan masarakat tina hal kabudayanana sacara jembar. Kabudayaan ngawengku kabiasa,. Adat, hukum, ajen-ajen, lembaga sosial, eligi, teknologi, jeung bahasa. Tina kituna, basa mangrupa salah sahiji unsur kabudayaan. Basa anu dipake ku unggal etnik nalika komunikasi jeung etnik sejenna mangrupa kajian sosiolinguistik. Sosiolinguistik jeung antropologi raket pisan patalina.

21 Basa, kabudayaan, jeung masarakat Basa mangrupa hiji sistem vokal simbol anu bebas anu digunakeun ku nggota masarkat pikeun ngayakeun komunikasi. Culture is complex which includes knowledge, belief, art, law, morals, custom, and any other capabiliyies and habit acquired by man as a member of society, Kebudayaan adalah suatu keseluruhan rumit yang mencakup bidang-bidang pengetahuan, kepercayaan, kesenian, hukum, moral, adat istiadat, serta kebiasan, an kemampuan lain yang diperoleh oleh seseorang sebagai anggota masyarakt (taylor dina Aslianda&Leni Syafyahya, 2007:93). Unsur-unsur kabudayaan: basa, sistem teknologi, sistem pakasaban/ekonomi, organisasi sosial, sistem pangaweruh, sistem religi, jeung kesenian. Masarakat sejumlah manusia dalam arti seluas-luasnya dan terikat oleh suatu kebudayaan yang mereka anggap sama (KBBS, 1998:564). Beunghar miskinna budaya hiji bangsa katingali tina basana.

22 Hubungan basa jeung kelas sosial, kelompok etnis, bangsa, jeung geografi Basa mangrupa unsur budaya jeung kabudayaan. Basa dipangaruhan pisan ku kabudayaan; nya kitu deui kabudayaan dipangaruhan ku basa. Nurutkeun Parera (1986:27), objek sosiolinguistik ngawengku variasivariasi basa sacara regional, sosial, etnis, jeung fungsional, pangaruh basa jeung dinamika masarakat, antara dinamika basa jeung mobilitas bangsa,

23 Harti Masarakat Basa (speech community) Kelompok jalma anu ngarasa miboga basa atawa anu ngarasa kaasup kana eta kelompok atawa anu gugon kana basa standar anu sarua (Kridalaksana, 1984:121). Kumpulan manusa anu ngagunakeun sisem isarat basa nu sarua (Bloomfield). Kelompok jalma anu silih pikaharti nalika maraneha nyarita (Corder). Kelompok jalma anu ngarasa atawa nganggap diri maranehna make basa nu sarua (Halliday).

24 Harti Masarakat Basa Dasar pikeun nangtukeun masarakat basa nya eta (1) ayana interaksi verbal jeung (2) ayana integrasi simbolis. Harti masarakat baa: 1. Sakumna jalma anu ngagunakeun haji basa (atawa dialek) nu tangtu (John Lyons). 2. Sakumna jalma anu ngayakeun komunikasi, boh langsung boh teu langsung ku basa anu sarua (Charles Hockett). 3. Kelompok jalma anu ngayakeun interaksi ku basa (Bloomfield). 4. Hiji kelompok sosial anu ngagunakeun hiji basa (monolingual) atawa loba basa (multilingual) anu dibeungkeut ku frekuensi pola interaksi sosial jeung diwangun ku daerah-daerah sabudeureunananku sabab kahengeran jlur komunikasi (Gumperz). 5. Unggal kumpulan manusa anu ditandaan ku interaksi anu mindeng jeung teratur ku sajumlah isarat verbal anu pada dipikaharti ku kabehan jeung diwangun ku kumpulan-kumpulan nu sarua dumasar perbedaan dina makena basa (Gumperz).

25 Klasifikasi Masarakat Basa Masarakat basa bisa dikelompokkeun dumasar kana etnik (Sunda-Jawa-Bali, jst), bangsa (Indonesia, Jepang, jst.), jenis kelamin (awewe,lalaki), umur (budak, rumaja, kolot), kakawasaan (rayat, pangawasa), jeung atikan (dasar, menengah, luhur). Masarakat basa udik terpencil (speech island): masarakat basa leutik anu dikuriling ku masarakat sejen anu dominan; upamana masarakat Jerman di Amerika Serikat.

26 Repertorium (repertoire) Verbal dina Masarakat Basa Harti repertorium (Kridalaksana, 1984: 168) 1. Sakumna basa atawa variasi basa anu dikawasa ku saurang pamake basa anu ngamungkinkeun masing-masing pamake eta basa bisa ngalaksanakeun peran sosial nu tangtu. 2. Sakumna kaparigelan komunikasi nu nyarita atawa paregep dina hiji situasi patukeurna informasi. 3. Sakumna variasi basa dina hiji masarakat basa. 4. Sakumna basa katut ragam-ragamna anu dipibanda tur dikawasa ku nu nyarita penutur (Chaer&Agustina, 2004: 34).

27 Masarakat Diglosia Masarakat basa biasa/normal beda jeung masarakat basa diglosia; henteu kabeh masarakat basa biasa/normal mangrupa masarakat basa diglosia. Henteu unggal jalma tina masarakat basa diglosia diuntungkeun ngan ku diajar ragam basa luhur anu mangrupa basa indungna (saperti anu diajarkeun dina situasi formal di sakola), sabab unggal jalma di sabudeureunana make basa handap--kaasup di imahna. Akibatna, cara pikeun ngawasa hiji ragam basa luhur di masarakat nya eta ku cara diajar di sakola.

28 Masarakat Bilingual Bilingual nya eta 1. mampuh atawa biasa make dua basa; 2. patalina jeung dua basa (ngeunaan jalma, masarakat, naskah, kamus, jst).

29 Standarisasi Basa Standarisasi basa nya eta proses narima sajumlah norma saperti luhur-handap, resmihenteu resmi, jst.-- jeung narima pola basa saperti lapal, ejahan, gramatika, jst ku masarakat basa; proses narimana masarakat basa kana hiji dialek atawa hiji ragam basa jadi basa standar. Tujuan standarisasi nya eta (1) supaya eta basa nyumponan fungsi kamasarakatan luyu jeung nu dipiharep jeung (2) supaya aya karageman dina makena ku masarakat. Standarisasi biasana muncul alatan eta basa kasered (ngarasa dielehkeun ku basa sejen).

30 Harti Ragam Basa (Register) Ragam basa nya eta variasi basa dumasar pemakaian,-- anu beda-beda nurutkeun topik anu dicaritakeun, hubungan nu nyarita, batur nyarita, jalma anu dicaritakeun-- jeung dumasar medium caritaan. Variasi basa dumasar status nu makena: variasi basa luhur (T) digunakeun dina situasi resmi (pidato kanagaraan, basa panganteur di sakola, khotbah, surat resmi, buku pangajaran) jeung variasi basa handap (R)--dipake dina situasi henteu formal (di imah, di warung, di jalan, surat pribadi, catetan jang sorangan).

31 Hal-hal anu Nyababkeun Ragam Basa Masarakat basa muncul ku ayana interaksi verbal jeung integrasi simbolik. Masarakat beda-beda: boh sacara etnik (Sunda, Jawa, Bali), bangsa (Indonesia, Jerman, jepang), jenis kelamin (awewe, lalaki), umur (budak, rumaja, dewasa), kakawasaan (rayat, pamingpin), atikan (dasar, menengah, luhur). Ku perbedaan masarakat nu make basa eta muncul penggunaan ragam basa.

32 Dialek jeung Register Dialek nya eta variasi basa anu beda-beda dumasar ka nu makena; variasi basa anu dipake ku kelompok bahasawan di tempat nu tangtu (=dialek regional), atawa nu dipake ku kelompok bahasawan tina gologan nu tangtu (=dialek sosial), atawa nu dipake ku bahasawan dina waktu nu tangtu (=dialek temporal). Register nyoko kana ragam basa dumasar nu makena, sedengkeun dialek nyoko kana ragam basa dumasar pamakeanana (Hudson).

33 Harti Diglosia Situasi basa anu ngabagi variasi-variasi basa nu aya sacara pungsional (Kridalaksana, 1984:40). Situasi basa anu relatif stabil, lian ti aya dialek-dialek lulugu hiji basa, aya ragam basa anu beda pisan deuih (sacara gramatik leuwih kompleks jeung leuwih luhur, tapi henteu dipake ku bagian masarakat dina komunikasikomunikasi biasa) (C. Ferguson). Hadirna dua basa baku dina hiji basa, basa luhur dipake dina suasana resmi jeung dina wacana tinulis; jeung basa handap dipake dina obrolan sapopoe (Hartmann&Stork).

34 Istilah-istilah anu Dipake dina Sosiolinguistik Ragam basa Dialek Idiolek Register Repertoar basa Masarakat basa Kedwibahasaan Kegandabahasaan Sikap basa Bahasa standar Diglosia Perencanaan basa Pangajaran basa

35 Penerapan Sosiolinguistik dina Kabijakan Basa, Pangajaran Basa, jeung Perencanaan Basa Ku sosiolinguistik ebreh yen basa teu bisa dipisahkeun ti masarakat nu makena, ku kituna kajian utama sosiolinguistik nya eta masarakat basa. Hal ieu nu jadi tinimbangan dina nangtukeun kabijakan enggoning ngabina jeung mekarkeun basa, boh dina perencanaan basa boh dina pangajaran basa.

36 Perencanaan Basa Perencanaan basa nya eta usaha pikeun ngomean komunikasi basa ku cara nyiptakeun subsistem-subsistem anyar atawa nyampurnkeun subsistem-subsistem nu geus aya luyu jeung kaperluan nu makena. Tujuan perencanaan basa nya eta standarisasi, modernisasi, jeung grafisasi. Ieu tilu hal digunakeun dina atika&pangajaran basa pikeun (1) alat mekarkeun elmu ka masarakat jeung (2) bahan pangajaran anu diasupkeun dina kurikulum. Lengkah-lengkahna: neangan fakta, nangtukeun tujuan, nangtukeun strategi&hasil, ngalaksanakeun; jeung feed back. Lengka-lengkah sejenna: pemilihan selection, kodikasi codification, penjabaran fungsi elaboration of function, & persetujuan acceptance. Pelaku perencanaan basa: nu make basa, pamarentah, nasional agen nongoverment, lembaga berstatus huhuk, LBSS, linguis, badan peradilan, badan angkatan bersenjata, penerbit, baan keagamaan, badan profesi, jst. Kahengkerannana: segi ekonomi, waktu, tanaga. Ku kituna, kriiteriana: efficiency, adequacy, acceptability.

37 Pangajaran Basa Fungsi pangajaran basa pikeun ngamekarkeun basa, sastra, jeung sosial budaya Sunda. Pangajaran basa Sunda kudu terus dipertahankeun sabab: 1. Basa Sunda dipake ku masarakat anu sumebar di daerah anu relatif lega. 2. Basa Sunda geus cukup mekar. Bukti tinulisna terus mekar nepi ka kiwari. 3. Basa Sunda mangrupa basa indung anu beda pisan jeung basa nasional.

38 Para Ahli Sosiolinguistik jeung Karyana Alwasilah, A. Chaedar. (1985). Sosiologi Bahasa. Bandung: Angkasa. Aslinda& leni Syafyahya Pengantar Sosiolinguistik. Bandung: PT Refika Aditama. Bell, Roger T. (1976). Sociolinguistics. London: B.T. Batsford Ltd. Bloomfield, Leonard Language. New York: Holt, Reinhart&Winston. Chaer, Abdul. (1993). Pembakuan Bahasa Indonesia. Jakarta: PT Rineka Cipta. Chaer, Abdul&Leonie Agustina. (2004. Sosiolinguistik: Perkenalan Awal. Jakarta: PT Rineka Cipta. Fasold, Ralp. (1984). The Sociolinguistics of Society. New York: Basil Blackwell. Hudson, R.A. (1980). Sociolinguistics. London: Cambridge University Press. Nababan, P.W.J. (1986). Sosiolinguistik. Jakarta: PT Gramedia. Paradis, Michel Aspects of Bilingualism. Columbia: Hornbeam Press, Incorporated. Pateda, Mansoer Sosiolinguistik. Bandung: Angkasa. Pride, J.B. dan Janet Holmes (1976) (reprinted). Sociolingustics Selected Reading. Hermondsworth: Penguin Books. Rusyana, Yus. (1988). Perihal Kedwibahasaan (Bilingualisme). Jakarta: Depdikbud Dirjendikti. Suwito Pengantar Awal sosiolinguistik: Teori dan Problema. Solo: Henary Offset. Wardhaugh, Ronald. (2002). An Introduction to Sociolinguistics. Hong Kong: Blackwell Publishing.

2015 KECAP PANYAMBUNG D INA SURAT PRIBAD I SISWA KELAS VIII-C SMP NEGERI 45 BAND UNG TAUN AJARAN

2015 KECAP PANYAMBUNG D INA SURAT PRIBAD I SISWA KELAS VIII-C SMP NEGERI 45 BAND UNG TAUN AJARAN BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Manusa mangrupa makhluk sosial nu tumuwuh di masarakat. Manusa teu bisa leupas tina komunikasi, alat pikeun komunikasi antar manusa nya éta ngaliwatan basa. Basa

Lebih terperinci

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Desain Panalungtikan Aya sababaraha léngkah dina ieu panalungtikan, nya éta: (1) maca naskah longsér, (2) nganalisis struktur drama, (3) nganalisis ma na, (4) ngolah data,

Lebih terperinci

BAB III MÉTODE JEUNG TÉHNIK PANALUNGTIKAN. ieu nyaéta ku jalan mikanyaho métode jeung téhnik panalungtikan nu bakal di pedar

BAB III MÉTODE JEUNG TÉHNIK PANALUNGTIKAN. ieu nyaéta ku jalan mikanyaho métode jeung téhnik panalungtikan nu bakal di pedar BAB III MÉTODE JEUNG TÉHNIK PANALUNGTIKAN Salah sahiji cara pikeun mikanyaho kamana arah jeung tujuan panalungtikan ieu nyaéta ku jalan mikanyaho métode jeung téhnik panalungtikan nu bakal di pedar ieu

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Karina Barliani, 2013

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Karina Barliani, 2013 1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Kaparigelan basa ngawengku opat aspék, diantarana ngaregepkeun, nyarita, maca jeung nulis. Tujuan pangajaran basa Sunda di sakabéh tingkatan sakola hususna di tingkat

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Basa nya éta sistem lambang omongan nu dihasilkeun ku pakakas ucap manusa kalawan puguh éntép seureuhna (sistematis) tur ragem (konvénsional) antaranggota masarakatna pikeun

Lebih terperinci

Mangrupa syarat ngaréngsékeun perkuliahan: makalah, laporan buku, anotasi bibliografi.

Mangrupa syarat ngaréngsékeun perkuliahan: makalah, laporan buku, anotasi bibliografi. KALUNGGUHAN KARYA TULIS ILMIAH DI UPI Mangrupa syarat ngaréngsékeun perkuliahan: makalah, laporan buku, anotasi bibliografi. Mangrupa syarat wajib dina ngaréngsékeun program S1, S2,&S3: skripsi(s1), tésis

Lebih terperinci

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 29 BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Sumber Data Sumber data dina ieu panalungtikan nya éta siswa kelas VII C jeung VII A SMPN 1 Sukawening taun ajaran 2012/2013 anu jumlah siswana kelas VII C 28 siswa,

Lebih terperinci

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 26 BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Métode Panalungtikan Unggal panalungtikan tangtuna waé kudu dirojong ku métode-métode anu luyu jeung tujuan nu hayang dihontal. Métode anu dipaké bakal mangaruhan kana

Lebih terperinci

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN A. Lokasi, Data jeung Populasi/Sampel Panalungtikan 1. Lokasi Panalungtikan Lokasi ieu panalungtikan nya éta di MTs Sirnamiskin. Sakola MTs Sirnamiskin dijadikeun lokasi panalungtikan

Lebih terperinci

BAB III MÉTODOLOGI PANALUNGTIKAN. Métodé anu dipaké dina ieu panalungtikan téh métodé deskriptif analisis,

BAB III MÉTODOLOGI PANALUNGTIKAN. Métodé anu dipaké dina ieu panalungtikan téh métodé deskriptif analisis, 28 BAB III MÉTODOLOGI PANALUNGTIKAN 3.1 Métode jeung Téhnik Panalungtikan 3.1.1 Métodé Panalungtikan Métodé mangrupa hiji dasar pikeun ngahontal tujuan dina prakna ngalaksanakeun panalungtikan. Métodé

Lebih terperinci

BAB III METODE PANALUNGTIKAN

BAB III METODE PANALUNGTIKAN BAB III METODE PANALUNGTIKAN Métode panalungtikan mangrupa cara ilmiah meunangkeun data pikeun tujuan atawa mangpaat nu tangtu (Sugiyono, 2010, kc. 2). Métode nu dipaké nyaéta métode déskriptif. Métode

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Prosés diajar basa Sunda di jaman kiwari kurang minatna, ku sabab siswa nganggap yén pangajaran basa Sunda téh

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Prosés diajar basa Sunda di jaman kiwari kurang minatna, ku sabab siswa nganggap yén pangajaran basa Sunda téh BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Prosés diajar basa Sunda di jaman kiwari kurang minatna, ku sabab siswa nganggap yén pangajaran basa Sunda téh ngabosenkeun. Ieu fakta ngabalukarkeun kurangna minat

Lebih terperinci

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN. 3.1 Desain jeung Sumber Data Panalungtikan. Ieu panalungtikan ngagunakeun métode kuasi ékspérimén.

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN. 3.1 Desain jeung Sumber Data Panalungtikan. Ieu panalungtikan ngagunakeun métode kuasi ékspérimén. BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Desain jeung Sumber Data Panalungtikan 1) Desain Panalungtikan Ieu panalungtikan ngagunakeun métode kuasi ékspérimén. Ékspérimén mangrupa métode panalungtikan anu produktif,

Lebih terperinci

BAB 1 BUBUKA. (Studi Kuasi Eksperimen di Kelas X SMA Negeri 1 Manonjaya Tasikmalaya Tahun Pelajaran 2012/2013)

BAB 1 BUBUKA. (Studi Kuasi Eksperimen di Kelas X SMA Negeri 1 Manonjaya Tasikmalaya Tahun Pelajaran 2012/2013) BAB 1 BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Prosés diajar-ngajar anu éféktif ditandaan ku ayana minat jeung perhatian siswa kana prosés pangajaran. Minat mangrupa hiji sifat anu rélatif netep dina diri hiji jalma.

Lebih terperinci

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Sumber Data Panalungtikan Sumber data dina ieu panalungtikan nya éta siswa SMP Negeri 9 Kota Bandung kelas VIII-12 kalawan jumlahna aya 40 urang, anu ngawengku 18 urang

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Sacara lahiriah unggal siswa miboga kamampuh pikeun maca, nulis, ngaregepkeun, tur nyarita. Dina kanyataanana teu sakabéh siswa miboga kamampuh anu alus dina

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA. Bangsa Indonésia mibanda artéfak-artéfak budaya warisan luluhur anu

BAB I BUBUKA. Bangsa Indonésia mibanda artéfak-artéfak budaya warisan luluhur anu BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Bangsa Indonésia mibanda artéfak-artéfak budaya warisan luluhur anu kacida beungharna, salah sahijina mangrupa naskah. Di antara sawatara naskah, aya anu mangrupa

Lebih terperinci

NO. 540/FPBS.0251/2013

NO. 540/FPBS.0251/2013 BAB 1 BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Nulis mangrupa hiji kagiatan anu sifatna produktif jeung éksprésif. Dina kagiatan nulis, panulis kudu miboga kaparigelan dina ngadumaniskeun struktur basa jeung kosa

Lebih terperinci

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Data jeung Sumber Data Data dina ieu panalungtikan nya éta struktur intrinsik jeung unsur-unsur budaya dina karya sastra Sunda. Lantaran panalungtik ngagunakeun dokuméntasi

Lebih terperinci

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN RUMPAKA KAWIH STRUKTURAL JEUNG SÉMIOTIK

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN RUMPAKA KAWIH STRUKTURAL JEUNG SÉMIOTIK 28 BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Data jeung Sumber Data Panalungtikan Anu jadi data dina ieu panalungtikan nya éta rumpaka kawih anu eusina ngandung unsur struktur, sémiotik, jeung ajén moral. Sumber

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Dede Solihah, 2014 Éféktivitas Métode Kolaborasi Dina Pangajaran Nulis Aksara Sunda

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Dede Solihah, 2014 Éféktivitas Métode Kolaborasi Dina Pangajaran Nulis Aksara Sunda BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Diajar mangrupa parobahan tingkah laku peserta didik akibat ayana interaksi antara individu jeung lingkunganna ngaliwatan pangalaman jeung latihan (Iskandarwassid & Dadang

Lebih terperinci

BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN

BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN 228 BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN 5.1 Kacindekan Dina bagian ahir ieu dicindekkeun hal-hal anu kapanggih tina panalungtikan. Kapanggih lima adegan kalimah basa Sunda dina tarjamah Qur'an nya éta Pola I

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Sri Nurbaeti, 2013

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Sri Nurbaeti, 2013 1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Basa téh nya éta sistem lambang sora omongan nu sifatna arbitrér anu dipaké ku masarakat pikeun tujuan komunikasi. Ieu hal luyu jeung pamadegan Sudaryat (2004:6)

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Basa téh salasahiji pakakas ucap anu dipaké ku manusa dina hirup kumbuhna. Minangka pakakas ucap, basa téh miboga fungsi pikeun alat komunikasi. Ieu pamanggih téh

Lebih terperinci

BAB III METODE PANALUNGTIKAN

BAB III METODE PANALUNGTIKAN BAB III METODE PANALUNGTIKAN 3.1 Lokasi jeung Subjek Panalungtikan 3.1.1 Lokasi Kacamatan salem mangrupa salah sahiji ti 17 kacamatan nu aya di kabupatén Brebes sarta mangrupa salasahiji ti 7 kacamatan

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Nessa Fauzy Rahayu, 2015

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Nessa Fauzy Rahayu, 2015 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Basa téh mangrupa hiji sistem. Sudaryat (2004, kc.7) nétélakeun yén sistem téh nyaéta beungkeutan unsur-unsur anu silih deudeul jeung silih lengkepan dumasar kana

Lebih terperinci

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 32 BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Sumber Data Panalungtikan Sumber data dina ieu panalungtikan nya éta hasil diajar nulis laporan kagiatan ngagunakeun modél pangajaran Think-Talk-Write siswa kelas VIII

Lebih terperinci

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Sumber Data Panalungtikan Nu dimaksud sumber data dina ieu panalungtikan nya éta ti mana asalna subjék data anu bisa dibeunangkeun (Arikunto, 2010, kc. 172). Anu jadi sumber

Lebih terperinci

Bagan 3.1 Desain Panalungtikan

Bagan 3.1 Desain Panalungtikan BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Sumber Data Panalungtikan Numutkeun Moleong (1991: 113 dina ) sumber data dina panalungtikan téh bisa mangrupa sumber pustaka, saperti dokumén buku atawa sumber tinulis

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Manusa salaku mahluk sosial nu ngabutuhkeun hal séjén pikeun nyumponan pangabutuhna boh jalma, sato atawa barang nu lianna. Dina hirup kumbuh jeung masarakat, unggal

Lebih terperinci

Gambar 3.1 Peta Tempat Panalungtikan

Gambar 3.1 Peta Tempat Panalungtikan BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Lokasi jeung Sumber Data 3.1.1 Lokasi Tempat Panalungtikan Désa Taraju téh tempat anu dipilih ku panalungtik pikeun ngayakeun panalungtikan. Jumlah penduduk Désa Taraju

Lebih terperinci

Undak Usuk Basa. (speech level) Drs. Dede Kosasih, M.Si.

Undak Usuk Basa. (speech level) Drs. Dede Kosasih, M.Si. Undak Usuk Basa (speech level) Drs. Dede Kosasih, M.Si. Sajarah Undak usuk basa Sunda Para ahli basa Sunda sapamadegan yén ayana undak usuk basa Sunda téh dipangaruhan ku kabudayaan Jawa (Mataram) dina

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Panalungtikan Silva Eka Fauziah, 2013

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Panalungtikan Silva Eka Fauziah, 2013 1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Panalungtikan Nulis nya éta mindahkeun pikiran atawa perasaan kana wangun lambang basa (Semi, 2003:8). Jadi nu dimaksud nulis téh nya éta ébréhan tina pikiran atawa

Lebih terperinci

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Désain jeung Métode Panalungtikan Numutkeun Suwanda (2011, kc. 1) désain (rancangan), nya éta sagala hal anu geus dirancang, disiapkeun, direncanakeun, atawa diprogramkeun.

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Panalungtikan Novika Dewi, 2013

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Panalungtikan Novika Dewi, 2013 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Panalungtikan Dina hirup kumbuh sapopoé, manusa teu bisa leupas tina basana. Hakékat basa pikeun manusa nya éta pikeun alat komunikasi. Basa ogé bisa nepikeun pesen

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang 1.2 Watesan Masalah 1.3 Tujuan

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang 1.2 Watesan Masalah 1.3 Tujuan BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Ragam basa jeung pembakuan basa mangrupa salasahiji konsép tina sosiolinguistik. Ragam basa nya éta hiji istilah nu dipaké pikeun nunjuk salasahiji tina sababaraha variasi

Lebih terperinci

KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN UNIVERSITAS NEGERI SEMARANG (UNNES)

KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN UNIVERSITAS NEGERI SEMARANG (UNNES) 1 of 8 SILABUS Fakultas : Bahasa dan Seni Jurusan/Prodi : Bahasa dan Sastra Indonesia/Sastra Indoesia Mata Kuliah : Sosiolinguistik Kode Mata Kuliah : SAS 311 SKS : 2 SKS Standar Kompetensi : Memiliki

Lebih terperinci

KEMAMPUAN MENGGUNAKAN UNDAK USUK BAHASA SUNDA DALAM MENULIS PERCAKAPAN SISWA KELAS VII A SMP NEGERI 1 KUTAWALUYA TAUN AJARAN 2013/2014

KEMAMPUAN MENGGUNAKAN UNDAK USUK BAHASA SUNDA DALAM MENULIS PERCAKAPAN SISWA KELAS VII A SMP NEGERI 1 KUTAWALUYA TAUN AJARAN 2013/2014 DANGIANG SUNDA Vol. 2 No. 2 Agustus 2014 1 KEMAMPUAN MENGGUNAKAN UNDAK USUK BAHASA SUNDA DALAM MENULIS PERCAKAPAN SISWA KELAS VII A SMP NEGERI 1 KUTAWALUYA TAUN AJARAN 2013/2014 Iik Ikmaliyah 1), Dingding

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA Kasang Tukang

BAB I BUBUKA Kasang Tukang 1.1. Kasang Tukang BAB I BUBUKA Globalisasi teu salawasna méré mangpaat keur kahirupan manusa, saperti sarwa gancang, sarwa babari jeung sarwa némbrak, tapi aya kalana globalisasi ogé méré pangaruh négatif

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Mardian Chindra Ramadhan, 2013

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Mardian Chindra Ramadhan, 2013 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Basa mangrupa pakakas komunikasi dina kahirupan manusa. Ayana prosés komunikasi téh lantaran manusa butuh pikeun ngedalkeun eusining uteuk katut haté. Ku kituna,

Lebih terperinci

IMPLEMENTASI KTSP DALAM PEMBELAJARAN BAHASA DAN SASTRA SUNDA

IMPLEMENTASI KTSP DALAM PEMBELAJARAN BAHASA DAN SASTRA SUNDA IMPLEMENTASI KTSP DALAM PEMBELAJARAN BAHASA DAN SASTRA SUNDA Dingding Haerudin Universitas Pendidikan Indonesia Dasar Hukum Keberadaan Bahasa Sunda di Jawa Barat UUD 1945 Bab XV, Pasal 36; Ketetapan UNESCO

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA. Ngaregepkeun, maca, nyarita jeung nulis mangrupa opat komponén dina

BAB I BUBUKA. Ngaregepkeun, maca, nyarita jeung nulis mangrupa opat komponén dina BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Ngaregepkeun, maca, nyarita jeung nulis mangrupa opat komponén dina kaparigelan basa. Ieu hal saluyu jeung pamadegan Nida dina (Tarigan, 2008: 1) anu nétélakeun yén

Lebih terperinci

, 2015 KANDAGA KECAP PAKAKAS TRADISIONAL DI KAMPUNG NAGA DESA NEGLASARI KECAMATAN SALAWU KABUPATEN TASIKMALAYA

, 2015 KANDAGA KECAP PAKAKAS TRADISIONAL DI KAMPUNG NAGA DESA NEGLASARI KECAMATAN SALAWU KABUPATEN TASIKMALAYA 1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Indonesia teh nagara anu mibanda rupa-rupa suku bangsa. Unggal suku miboga tradisi jeung adat-istiadat anu mangrupa kabeungharan bangsa. Tapi luyu jeung kamekaran

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah 1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Indonésia diwangun ku sababaraha sélér bangsa. Sunda mangrupa salah sahiji selér bangsa anu aya di Indonésia nu miboga kabudayaanana sorangan. Kabudayaan nya éta

Lebih terperinci

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Lokasi jeung Sumber Data Panalungtikan 3.1.1 Lokasi Panalungtikan Lokasi dina ieu panalungtikan nya éta di SMA Negeri 13 Bandung. 3.1. Sumber Data Panalungtikan Anu jadi

Lebih terperinci

BAB 1 BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Tati Rosmiati, 2013

BAB 1 BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Tati Rosmiati, 2013 BAB 1 BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Maca nya éta salah sahiji kaparigelan basa nu kacida pentingna, lantaran ieu kaparigelan loba fungsina dina kahirupan manusa sapopoé. Malahan maca téh mangrupa salah

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Krisna Amelia,2014

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Krisna Amelia,2014 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Tatar Sunda téh suku bangsa anu kawéntar mibanda tradisi di unggal wewengkonna. Éta tradisi téh nepi ka kiwari masih dimumulé kénéh ku masarakatna, saperti

Lebih terperinci

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Lokasi jeung Subjék Panalungtikan 3.1.1 Lokasi Ieu panalungtikan téh dilaksanakeun di SMA Pasundan 2 Bandung nu alamatna di Jl. Cihampelas No. 167, Telepon/Fax 2030093,

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Muhammad Yogi Hamdani,2013

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Muhammad Yogi Hamdani,2013 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Sastra bisa dianggap minangka gejala sosial. Ku kituna, sastra anu ditulis dina kurun waktu nu tangtu bakal raket patalina jeung norma-norma sarta adatistiadat nu

Lebih terperinci

KARANGAN EKSPOSISI. Temmy Widyastuti, S.Pd., M.Pd. Pendidikan Bahasa Daerah, FPBS UPI

KARANGAN EKSPOSISI. Temmy Widyastuti, S.Pd., M.Pd. Pendidikan Bahasa Daerah, FPBS UPI KARANGAN EKSPOSISI Temmy Widyastuti, S.Pd., M.Pd. Pendidikan Bahasa Daerah, FPBS UPI WANGENAN KARANGAN Karangan nya eta hasil karya tulis pikeun ngungkabkeun gagasan anu ditepikeun ngaliwatan media tulis

Lebih terperinci

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Lokasi Panalungtikan jeung Sumber Data 3.1.1 Lokasi Panalungtikan Lokasi panalungtikan pikeun meunangkeun data ngeunaan kasenian Bebegig Sukamantri nya éta di Kecamatan

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Indah Purnama Cahyani, 2013

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Indah Purnama Cahyani, 2013 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Ajén nya éta hiji hal anu sipatna abstrak jeung miboga harga (kualitas) ngeunaan hadé jeung goréng, éndah atawa teu éndah, jeung bener atawa salah. Hiji hal anu miboga

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Basa Sunda téh kaasup basa daérah nu masih kénéh dimumulé tur dipaké ku masarakatna. Salasahiji buktina dijanggélékkeun dina pangajaran nu wajib ditepikeun ti mimiti

Lebih terperinci

I. KAHANAN BASA SUNDA

I. KAHANAN BASA SUNDA I. KAHANAN BASA SUNDA A. TUJUAN PEMBELAJARAN Mahasiswa mibanda pangaweruh anu jugala ngeunaan kahirupan basa jeung sastra Sunda. Tujuan husus anu kudu kahontal tina ieu pangajaran, nya eta mahasiswa mampuh

Lebih terperinci

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Lokasi Panalungtikan 3.1.1 Lokasi Géografi Kalurahan Balééndah mangrupa salah sahiji Kalurahan di Kacamatan Balééndah. Perenahna aya di kidul pusat pamaréntahan Kabupatén

Lebih terperinci

BAB III METODE PANALUNGTIKAN. Mètode mangrupa cara anu dipigawé atawa anu dicokot ku panalungtik

BAB III METODE PANALUNGTIKAN. Mètode mangrupa cara anu dipigawé atawa anu dicokot ku panalungtik 59 BAB III METODE PANALUNGTIKAN 3.1 Desain Panalungtikan Mètode mangrupa cara anu dipigawé atawa anu dicokot ku panalungtik pikeun ngakaji masalah-masalah anu disanghareupan. Ku kituna panalungtik kudu

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA. bangsa jeung bangsa séjénna téh diantarana nyaéta budaya. Nurutkeun Kurdi,

BAB I BUBUKA. bangsa jeung bangsa séjénna téh diantarana nyaéta budaya. Nurutkeun Kurdi, 1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Ilaharna unggal bangsa miboga ciri anu ngabédakeun hiji bangsa jeung bangsa séjénna, lantaran unggal bangsa miboga pamikiran sarta paripolah anu béda-béda dumasar

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA. 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan

BAB I BUBUKA. 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan BAB I BUBUKA Dina enas-enasna, basa jeung sastra mangrupa dua unsur anu teu bisa dipisahkeun dina kabudayaan manusa. Duanana silih lengkepan (méré tur narima), sakumaha

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah 1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Kabudayaan nya éta sakabéh hasil pamikiran, karya, jeung hasil karya manusa nu teu museur kana naluri manusana, jeung sakabéh hasil karya manusa téh dihasilkeun

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA. Basa téh cicirén bangsa, Basa téh kedaling rasa. Kitu babasan anu aya di

BAB I BUBUKA. Basa téh cicirén bangsa, Basa téh kedaling rasa. Kitu babasan anu aya di BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Basa téh cicirén bangsa, Basa téh kedaling rasa. Kitu babasan anu aya di urang Sunda. Hartina, lamun basana leungit, nya meureun éta bangsa téh geus leungiteun salah

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Budaya téh dipangaruhan pisan ku basa. Dina émprona, budaya anu kawangun ku basa bakal ngawujud jadi hiji kearifan lokal jeung ciri masarakat daérah anu hadé.

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Esa Hilma,2015

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Esa Hilma,2015 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Salah sahiji aspék kaparigelan basa téh nya éta nulis. Sacara leksikal, dina Danadibrata (2009, kc. 71), kecap nulis téh asalna tina tulis anu hartina barangjieun

Lebih terperinci

BAB III METODE PANALUNGTIKAN

BAB III METODE PANALUNGTIKAN BAB III METODE PANALUNGTIKAN 3.1 Lokasi jeung Subjék Panalungtikan 3.1.1 Lokasi Panalungtikan Kacamatan Sétu mangrupa salah sahiji ti 23 kacamatan nu aya di Kabupatén Bekasi. Ieu kacamatan mangrupa kacamatan

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA. Bangsa Indonesia kiwari keur ngalaman rupa-rupa pasualan. Salah sahiji

BAB I BUBUKA. Bangsa Indonesia kiwari keur ngalaman rupa-rupa pasualan. Salah sahiji BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Bangsa Indonesia kiwari keur ngalaman rupa-rupa pasualan. Salah sahiji pasualan nu disanghareupan ku Bangsa Indonesia nya éta krisis integritas jeung idéntitas minangka

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1. Kasang Tukang Panalungtikan

BAB I BUBUKA 1.1. Kasang Tukang Panalungtikan BAB I BUBUKA 1.1. Kasang Tukang Panalungtikan Budaya mangrupa idéntitas hiji bangsa nu bisa ngabedakeun antara hiji bangsa jeung bangsa lianna. Darajat hiji bangsa bisa katitén tina budayana éta sorangan.

Lebih terperinci

NGOKOLAKEUN KELAS NU EFEKTIF

NGOKOLAKEUN KELAS NU EFEKTIF NGOKOLAKEUN KELAS NU EFEKTIF ku: Usep Kuswari A. Purwacarita Tujuan nu hayang dihontal dina unggal kagiatan pembelajaran boh nu sifatna instruksional boh tujuan nu ngadeudeul kana sasaran atawa target

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA. Nagara Indonésia diwangun ku mangratus-ratus sélér bangsa anu bédabéda,

BAB I BUBUKA. Nagara Indonésia diwangun ku mangratus-ratus sélér bangsa anu bédabéda, 1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Nagara Indonésia diwangun ku mangratus-ratus sélér bangsa anu bédabéda, boh ditilik tina dedeg-pangadeg manusana boh disawang tina budayana. Budaya nu dipibanda ku hiji

Lebih terperinci

MODUL GURU PEMBELAJAR BAHASA SUNDA SMP KELOMPOK KOMPETENSI B

MODUL GURU PEMBELAJAR BAHASA SUNDA SMP KELOMPOK KOMPETENSI B Kode Mapel : 748GD000 MODUL GURU PEMBELAJAR BAHASA SUNDA SMP KELOMPOK KOMPETENSI B PEDAGOGIK: Tiori Diajar jeung Larapna Dina Pangajaran Basa Sunda PROFESIONAL: Fungsi Basa Sunda, Sisindiran, jeung Pupujian

Lebih terperinci

VII. WANDA JEUNG FUNGSI KALIMAH

VII. WANDA JEUNG FUNGSI KALIMAH VII. WANDA JEUNG FUNGSI KALIMAH A. TUJUAN PEMBELAJARAN Mahasiswa mibanda pangaweruh anu jugala ngeunaan wanda, sipat, jeung fungsi kalimah dina basa Sunda. Tujuan husus anu kudu kahontal tina ieu pangajaran,

Lebih terperinci

MODEL PEMBELAJARAN SASTRA SUNDA BERBASIS KOMPETENSI DI SMP Ku Drs. Dedi Koswara, M.Hum.

MODEL PEMBELAJARAN SASTRA SUNDA BERBASIS KOMPETENSI DI SMP Ku Drs. Dedi Koswara, M.Hum. MODEL PEMBELAJARAN SASTRA SUNDA BERBASIS KOMPETENSI DI SMP Ku Drs. Dedi Koswara, M.Hum. A. Bubuka Model pembelajaran sastra Sunda berbasis kompetensi, saestuna mangrupa wujud tina metode jeung prosedur

Lebih terperinci

MODÉL MIND MAPPING DINA PANGAJARAN NULIS CARITA PONDOK (Studi Kuasi Ékspérimén ka Siswa Kelas XI IPA 2 SMA Negeri 1 Kuningan Taun Ajaran 2012/2013)

MODÉL MIND MAPPING DINA PANGAJARAN NULIS CARITA PONDOK (Studi Kuasi Ékspérimén ka Siswa Kelas XI IPA 2 SMA Negeri 1 Kuningan Taun Ajaran 2012/2013) MODÉL MIND MAPPING DINA PANGAJARAN NULIS CARITA PONDOK (Studi Kuasi Ékspérimén ka Siswa Kelas XI IPA 2 SMA Negeri 1 Kuningan Taun Ajaran 2012/2013) Diana Indahsari 1 Universitas Pendidikan Indonesia, dianaindahsari@ymail.com

Lebih terperinci

MEKARKEUN PANGAJARAN KAPARIGELAN NGAGUNAKEUN BASA NUNUY NURJANAH

MEKARKEUN PANGAJARAN KAPARIGELAN NGAGUNAKEUN BASA NUNUY NURJANAH MEKARKEUN PANGAJARAN KAPARIGELAN NGAGUNAKEUN BASA NUNUY NURJANAH Sosial (lumangsung di sabudeureunana) Sekunder (lumangsung di kulawarga) Ekstensif Estetik (patalina jeung rasa endah) (direncanakeun) Pasif

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA. Sapir nétélakeun yén basa atawa omongan téh nya éta kagiatan manusa

BAB I BUBUKA. Sapir nétélakeun yén basa atawa omongan téh nya éta kagiatan manusa 1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Sapir nétélakeun yén basa atawa omongan téh nya éta kagiatan manusa anu rinéka warna tanpa wates, anu hésé ditangtukeun salila urang pipindahan ti hiji kelompok masarakat

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Iis Aisah, 2013

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Iis Aisah, 2013 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Sakabéh manusa gumelar ka alam dunya dibekelan ku poténsi-poténsi, boh poténsi internal ogé poténsi éksternal. Éta poténsi-poténsi tangtuna digunakeun ku manusa pikeun ngajalankeun

Lebih terperinci

BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN. karya sastra modéren anu miboga ajén-inajén anu luhung diantarana nya éta ajén

BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN. karya sastra modéren anu miboga ajén-inajén anu luhung diantarana nya éta ajén BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN 5.1 Kacindekan Kumpulan carpon Kanyaah Kolot karya Karna Yudibrata, mangrupa salahsahiji karya sastra modéren anu miboga ajén-inajén anu luhung diantarana nya éta ajén moral

Lebih terperinci

BAB III MÉTODOLOGI PANALUNGTIKAN

BAB III MÉTODOLOGI PANALUNGTIKAN BAB III MÉTODOLOGI PANALUNGTIKAN 3.1 Lokasi jeung Subjék Populasi/Sampel Panalungtikan 3.1.1 Lokasi Panalungtikan Lokasi/tempat panalungtikan dilaksanakeun di SMP Negeri 14 Kota Sukabumi nu pernahna aya

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah MIRA OKTAVIANA, 2014

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah MIRA OKTAVIANA, 2014 1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Brown (1979) nétélakeun yén tujuan nu pangpokona dina ngajarkeun basa téh nyatana sangkan unggal budak (siswa) mampuh ngomunikasikeun naon hal nu hayang ditepikeunana

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA. Kahirupan sosial bangsa Indonésia, kaasup di tatar Sunda, kungsi ngalaman

BAB I BUBUKA. Kahirupan sosial bangsa Indonésia, kaasup di tatar Sunda, kungsi ngalaman 1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Kahirupan sosial bangsa Indonésia, kaasup di tatar Sunda, kungsi ngalaman sababaraha kali robah, ti mimiti jaman kolonial, perang kamerdékaan, sabada perang

Lebih terperinci

MODEL PEMBELAJARAN SASTRA SUNDA BERBASIS KOMPETENSI DI SAKOLA DASAR Ku Drs. Dedi Koswara, M.Hum.

MODEL PEMBELAJARAN SASTRA SUNDA BERBASIS KOMPETENSI DI SAKOLA DASAR Ku Drs. Dedi Koswara, M.Hum. MODEL PEMBELAJARAN SASTRA SUNDA BERBASIS KOMPETENSI DI SAKOLA DASAR Ku Drs. Dedi Koswara, M.Hum. A. Bubuka Model pembelajaran sastra Sunda berbasis kompetensi, saestuna mangrupa wujud tina metode jeung

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA. Winda Rohayani, 2013

BAB I BUBUKA. Winda Rohayani, 2013 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Dina kahirupan masarakat sapopoé loba kapanggih kabiasaan-kabiasaan anu dilaksanakeun tur ngajanggélék jadi kabudayaan. Kabudayaan mangrupa salasahiji hasil pamikiran

Lebih terperinci

MODUL PENGEMBANGAN KEPROFESIAN BERKELANJUTAN TERINTEGRASI PENGUATAN PENDIDIKAN KARAKTER

MODUL PENGEMBANGAN KEPROFESIAN BERKELANJUTAN TERINTEGRASI PENGUATAN PENDIDIKAN KARAKTER Kode Mapel : 748GD000 MODUL PENGEMBANGAN KEPROFESIAN BERKELANJUTAN TERINTEGRASI PENGUATAN PENDIDIKAN KARAKTER MATA PELAJARAN BASA SUNDA SMP KELOMPOK KOMPÉTENSI B PEDAGOGIK: Tiori Diajar jeung Larapna dina

Lebih terperinci

Ngaregepkeun jeung maca miboga sifat Reseptif (narima) Nyarita jeung nulis miboga sifat Produktif (ngasilkeun)

Ngaregepkeun jeung maca miboga sifat Reseptif (narima) Nyarita jeung nulis miboga sifat Produktif (ngasilkeun) 1. NAREGEPKEUN 2. NYARITA 3. MACA 4. NULIS Ngaregepkeun jeung maca miboga sifat Reseptif (narima) Nyarita jeung nulis miboga sifat Produktif (ngasilkeun) Maca teh mangrupa hiji kaparigelan ngagunakeun

Lebih terperinci

1.1 Kasang Tukang BAB I BUBUKA

1.1 Kasang Tukang BAB I BUBUKA BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Indonésia dipikawanoh ku balaréa minangka nagara agraris. Lian ti éta Indonésia dipikawanoh ogé ku nagara tatangga lantaran kasuburan jeung luas lahanna, ceuk paribasana

Lebih terperinci

PROSEDUR. Sosiolinguistik IN329. Dr. Andoyo Sastromiharjo, MPd. Afi Fadlilah, S.S., M.Hum.

PROSEDUR. Sosiolinguistik IN329. Dr. Andoyo Sastromiharjo, MPd. Afi Fadlilah, S.S., M.Hum. PROSEDUR No.: FPBS/FM-7.1/07 Lampiran 9.7. Sistematika Silabus SILABUS Sosiolinguistik IN329 Dr. Andoyo Sastromiharjo, MPd. Afi Fadlilah, S.S., M.Hum. JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA DAN SASTRA INDONSEIA FAKULTAS

Lebih terperinci

DANGIANG SUNDA Vol. 3 No. 1 April 2014 1 MÉDIA MOVIE MAKER PIKEUN NGARONJATKEUN KAMAMPUH NULIS BIOGRAFI SINGGET (Studi Kuasi Ékrpérimén ka Siswa Kelas VII-C SMPN 45 Bandung Taun Ajaran 2013/2014) Desy

Lebih terperinci

BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN. Tina hasil analisis patali jeung eusi téks, kontéks, jeung ma na semiotik

BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN. Tina hasil analisis patali jeung eusi téks, kontéks, jeung ma na semiotik 89 BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN 5.1 Kacindekan Tina hasil analisis patali jeung eusi téks, kontéks, jeung ma na semiotik manakiban Syéh Abdul Qodir Jailani sakumaha dipedar dina bab IV, bisa dicindekkeun

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Cahmawati Ningrum, 2013

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Cahmawati Ningrum, 2013 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Hakékat sastra téh salaku fakta kahirupan. Sastra dianggap minangka kacamata hasil kabudayaan dina mangsa nu kaliwat anu ngawengku adat kabiasaan, kapercayaan,

Lebih terperinci

MAKIHIKEUN BASA SUNDA DINA NGIGELAN JAMAN Yayat Sudaryat

MAKIHIKEUN BASA SUNDA DINA NGIGELAN JAMAN Yayat Sudaryat MAKIHIKEUN BASA SUNDA DINA NGIGELAN JAMAN Yayat Sudaryat 1. Purwawacana Nilik kana judulna mah, ieu tulisan teh siga basajan pisan, lain siga tapi moal boa basajanna teh. Rek teu kitu kumaha, atuh da jejerna

Lebih terperinci

2015 BABANDINGAN PARIBASA SUNDA JEUNG INDONÉSIA

2015 BABANDINGAN PARIBASA SUNDA JEUNG INDONÉSIA 1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Paribasa mangrupa salah sahiji kebeungharan masarakat utamana di masarakat Sunda. Ayana paribasa dina basa Sunda, salah sahijina diakibatkeun ku sipat umum urang

Lebih terperinci

BAB IV HASIL PENELITIAN DAN PEMABAHASAN. Pendidikan Bahasa Daerah FPBS UPI diambil berdasarkan bagian-bagian karya

BAB IV HASIL PENELITIAN DAN PEMABAHASAN. Pendidikan Bahasa Daerah FPBS UPI diambil berdasarkan bagian-bagian karya BAB IV HASIL PENELITIAN DAN PEMABAHASAN 4.1 DATA PEMAKAIAN BAHASA SUNDA Data pemakaian bahasa Sunda dalam skripsi mahasiswa di Jurusan Pendidikan Bahasa Daerah FPBS UPI diambil berdasarkan bagian-bagian

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA. Dewi Lida Aini, 2014 Sistem Pakasaban Masarakat Kampung Naga Universitas Pendidikan Indonesia repository.upi.edu perpustakaan.upi.

BAB I BUBUKA. Dewi Lida Aini, 2014 Sistem Pakasaban Masarakat Kampung Naga Universitas Pendidikan Indonesia repository.upi.edu perpustakaan.upi. BAB I BUBUKA 1.1.Kasang Tukang Masalah Kamampuh ngagunakeun basa ngabédakeun antara manusa jeung sato. Basa nyaéta lambang sora nu arbitrér nu dipaké ku masarakat pikeun tujuan komunikasi (Sudaryat, 2011:2).

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1. Kasang Tukang Masalah

BAB I BUBUKA 1.1. Kasang Tukang Masalah BAB I BUBUKA 1.1. Kasang Tukang Masalah Dina hirup kumbuh sapopoé, manusa hirup gulangkep jeung budayana. Manusa ngabogaan budaya lantaran boga akal jeung pikiran. Akal jeung pikiran nu dipiboga ku manusa

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA. 1.1 Kasang Tukang Masalah

BAB I BUBUKA. 1.1 Kasang Tukang Masalah BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Sakur mahluk anu gumelar di dunya, ngabogaan basa séwang-séwangan. Umpamana urang nempo anak hayam kabulusan, tangtu bakal ciak-ciakan ngageroan indungna. Kitu deui

Lebih terperinci

NYUSUN TATA BASA SUNDA KIWARI (Tarékah Ngabukukeun jeung Ngabakukeun Basa Sunda)

NYUSUN TATA BASA SUNDA KIWARI (Tarékah Ngabukukeun jeung Ngabakukeun Basa Sunda) NYUSUN TATA BASA SUNDA KIWARI (Tarékah Ngabukukeun jeung Ngabakukeun Basa Sunda) Yayat Sudaryat 1. Kalungguhan jeung Pancén Basa Sunda Basa Sunda mangrupa basa indung pikeun urang Sunda, boh nu mangkuk

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Ida Aridah, 2013

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Ida Aridah, 2013 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Indonesia mangrupa nagara nu diwangun ku sababaraha sékésélér. Unggal sélér miboga kabudayaan anu béda-béda jeung wewengkon séjénna. Hal ieu tangtu ngahasilkeun kajembaran

Lebih terperinci

PUPUJIANNU AYA DI PONDOK PASANTRÉN AL-BAROKAH BANDUNG PIKEUN BAHAN PANGAJARAN NGAREGEPKEUN DI SMP KELAS VII

PUPUJIANNU AYA DI PONDOK PASANTRÉN AL-BAROKAH BANDUNG PIKEUN BAHAN PANGAJARAN NGAREGEPKEUN DI SMP KELAS VII 1.1 Kasang Tukang Masalah BAB I BUBUKA Budaya Sunda mangrupa hasil tina karancagéan masarakat Sunda anu salawasna kudu dimumulé tur dijaga sangkan teu tumpur kalindih ku kamajuan jaman. Ngariksa tur ngaraksa

Lebih terperinci

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Disawang tina umurna, siswa SMP kelas VIII dipastikeun bisa nepikeun pamadegan atawa pamanggihna ngeunaan hiji hal ngagunakeun basa Sunda. Tapi, dina kanyataanana

Lebih terperinci

MODUL GURU PEMBELAJAR BAHASA SUNDA SMP KELOMPOK KOMPETENSI H

MODUL GURU PEMBELAJAR BAHASA SUNDA SMP KELOMPOK KOMPETENSI H KODE MAPEL: 748GD000 MODUL GURU PEMBELAJAR BAHASA SUNDA SMP KELOMPOK KOMPETENSI H PEDAGOGIK: Penileyan Pangajaran Basa Sunda Jeung Sastra Sunda PROFESIONAL: Aksara Sunda, Carita Pondok, Jeung Guguritan

Lebih terperinci

R, 2015 ATIKAN KARAKTER DINA NASKAH GENDING KARESMÉN SI KABAYAN JEUNG RAJA JIMBUL KARYA WAHYU WIBISANA

R, 2015 ATIKAN KARAKTER DINA NASKAH GENDING KARESMÉN SI KABAYAN JEUNG RAJA JIMBUL KARYA WAHYU WIBISANA BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Niténan kamekaran jaman kiwari, karéréana masarakat boga anggapan yén drama téh ngan ukur hiji pintonan nu biasa dipagelarkeun di panggung atawa média, hususna

Lebih terperinci

DEPARTEMEN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN UNIVERSITAS PENDIDIKAN INDONESIA FAKULTAS PENDIDIKAN BAHSA DAN SENI SILABUS MATA KULIAH

DEPARTEMEN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN UNIVERSITAS PENDIDIKAN INDONESIA FAKULTAS PENDIDIKAN BAHSA DAN SENI SILABUS MATA KULIAH DEPARTEMEN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN UNIVERSITAS PENDIDIKAN INDONESIA FAKULTAS PENDIDIKAN BAHSA DAN SENI SILABUS MATA KULIAH 1. Identitas Mata Kuliah Nama Mata Kuliah : Sosiolinguistik Kode : Bobot SKS

Lebih terperinci