PRASASTI WINDIE ARINDRA

dokumen-dokumen yang mirip
FORMULASI SEDIAAN PEMERAH PIPI DARI EKSTRAK KELOPAK BUNGA ROSELA (Hibiscus sabdariffa Linn.) SEBAGAI PEWARNA DALAM BENTUK COMPACT POWDER

PENGARUH KONSENTRASI PVP K 30 DALAM SEDIAAN MASKER WAJAH BENTUK GEL YANG MENGANDUNG EKSTRAK BUAH NAGA MERAH (Hylocereus polyrhizus)

FORMULASI SEDIAAN TABIR SURYA EKSTRAK JAHE EMPRIT. (Zingiber officinale Roxb) DALAM BENTUK SEDIAAN KRIM

FORMULASI SEDIAAN LIPSTIK EKSTRAK ETANOL BIJI COKLAT (Theobroma cacao L.) DALAM BENTUK CREAMY IKA LESTARI

FORMULASI SEDIAAN LIPSTIK EKSTRAK ETANOL BIJI COKLAT (THEOBROMA CACAO L.) DALAM BENTUK LIKUID IKA PUSPITA SARI

OPTIMASI FORMULA TABLET SALUT ENTERIK EKSTRAK KELOPAK BUNGA ROSELLA (Hibiscus sabdariffa L.) PUTRI RORY RACHMADHANI

FORMULASI TABIR SURYA EKSTRAK AIR DAUN TEH HIJAU (CAMELLIA SINENSIS LINN.) DALAM BENTUK SEDIAAN KRIM NOVILIA SANTOSO

FORMULASI MASKER WAJAH EKSTRAK STRAWBERRY (Fragaria vesca L) DALAM BENTUK SEDIAAN GEL

BAB 1 PENDAHULUAN 1.1. Latar Belakang

NOVITA SURYAWATI

PENGGUNAAN BENTONIT SEBAGAI CLAY MINERAL PADA FORMULA SEDIAAN MASKER WAJAH EKSTRAK AIR KERING STROBERI (FRAGARIA VESCA L.

FORMULASI EKSTRAK KERING WORTEL (DAUCUS CAROTA L.) SEBAGAI MASKER WAJAH DALAM BENTUK GEL PEEL-OFF

PENGGUNAAN CMC-Na SEBAGAI GELLING AGENT DARI FORMULA PASTA GIGI YANG MENGANDUNG EKSTRAK BUAH APEL (MALUS SYLVESTRIS MILL.

FORMULASI SEDIAAN HAND BODY EKSTRAK AIR TEH HIJAU (CAMELLIA SINENSIS LINN.) DALAM BENTUK LOTION

FORMULASI SEDIAAN PELEMBAB EKSTRAK LIDAH BUAYA (ALOE VERA L.) DENGAN KOMBINASI GLISERIN DAN PROPILEN GLIKOL DALAM BASIS VANISHING CREAM

FORMULASI SEDIAAN LIPSTIK DENGAN EKSTRAK KELOPAK BUNGA ROSELA (Hibiscus sabdariffa L.) SEBAGAI PEWARNA OLEH: YOLA SAFITRI NIM

PENGARUH XANTHAN GUM SEBAGAI THICKENING AGENT TERHADAP VISKOSITAS DAN KESTABILAN VISKOSITAS SEDIAAN SAMPO YANG MENGANDUNG EKSTRAK KERING SELEDRI

FORMULASI SEDIAAN LIPSTIK EKSTRAK AIR KULIT MANGGIS (GARCINIA MANGOSTANA L.) DALAM BENTUK LIKUID

FORMULASI EKSTRAK AIR KULIT PISANG KEPOK (MUSA ACUMINATA L.) SEBAGAI MASKER WAJAH DALAM BENTUK GEL PEEL-OFF

OPTIMASI FORMULA TABLET HISAP EKSTRAK RIMPANG KENCUR (Kaempferia galanga L.) MENGGUNAKAN KOMBINASI PVP K-30 DENGAN GELATIN SEBAGAI PENGIKAT

PENGARUH PEMBERIAN INFUS KELOPAK KERING ROSELLA (HIBISCUS SABDARIFFA) TERHADAP KADAR KOLESTEROL TOTAL SERUM DARAH TIKUS HIPERKOLESTEROLEMIA

PENGARUH KONSENTRASI HPMC SEBAGAI THICKENING AGENT PADA FORMULA SEDIAAN SAMPO EKSTRAK ETANOL BIJI GANDUM (AVENA SATIVA)

ABSTRAK. FORMULASI SEDIAAN TABIR SURYA EKSTRAK AIR BUAH TOMAT (Lycopersicum esculentum M.) DALAM BENTUK SEDIAAN KRIM

PENGGUNAAN CARBOMER SEBAGAI GELLING AGENT DALAM FORMULA PASTA GIGI EKSTRAK ETANOL DAUN JAMBU BIJI (Psidium guajava L.

PENGGUNAAN KAOLIN PADA FORMULA SEDIAAN MASKER WAJAH EKSTRAK AIR KERING WORTEL (DAUCUS CAROTA L.) BENTUK CLAY

PINGKAN MARSEL

FRAKSINASI DAN IDENTIFIKASI SENYAWA ANTIOKSIDAN PADA EKSTRAK ETANOL DAUN SIRSAK (Annona muricata L.) SECARA KROMATOGRAFI KOLOM

FORMULASI LIPSTIK MENGGUNAKAN EKSTRAK BUNGA TASBIH (Canna hybrida L.) SEBAGAI PEWARNA

STUDI FITOKIMIA DAN POTENSI ANTIOKSIDAN EKSTRAK DAN FRAKSI KAYU MANIS (CINNAMOMUM SP.) DENGAN METODE PERKOLASI YOANITA EUSTAKIA NAWU

FORMULASI EKSTRAK AIR KULIT BUAH MANGGIS (Garcinia mangostana L.) SEBAGAI MASKER WAJAH DALAM BENTUK GEL PEEL-OFF

HENY DWI ARINI FAKULTAS FARMASI UNIKA WIDYA MANDALA SURABAYA

FORMULASI SEDIAAN TABIR SURYA EKSTRAK AIR WORTEL (DAUCUS CAROTA L.) DALAM BENTUK SEDIAAN KRIM FANNY KUSUMA

FORMULASI SEDIAAN PELEMBAB EKSTRAK KERING KULIT BUAH MANGGIS (Garcinia mangostana L.) DALAM BENTUK SEDIAAN KRIM

PENGARUH KOMBINASI PVP K-30 DAN AC-DI-SOL TERHADAP MUTU FISIK TABLET ANTIPIRETIK EKSTRAK DAUN KEMANGI HUTAN (Ocimum sanctum L.)

OPTIMASI FORMULA TABLET EKSTRAK ETANOL SALAM-SAMBILOTO MENGGUNAKAN PVP K-30 SEBAGAI PENGIKAT DAN CROSPOVIDONE SEBAGAI PENGHANCUR

OPTIMASI KONSENTRASI MAGNESIUM STEARAT, AEROSIL, DAN AMILUM MANIHOT

PENGARUH NATRIUM LAURIL SULFAT SEBAGAI SURFAKTAN PADA DISOLUSI KETOPROFEN DALAM SEDIAAN REKTAL GEL DENGAN GELLING AGENT HPMC

PROGRAM STUDI SARJANA FARMASI FAKULTAS FARMASI UNIVERSITAS SUMATERA UTARA MEDAN 2012

LEMBAR PERSETUJUAN PUBLIKASI KARYA ILMIAH

OPTIMASI SEDIAAN PELEMBAB EKSTRAK KERING KULIT BUAH MANGGIS (Garcinia mangostana L.) DENGAN KOMBINASI ASAM STEARAT DAN TRIETANOLAMIN SEBAGAI EMULGATOR

NILAM YUSPRIADI PROGRAM STUDI S1 FAKULTAS FARMASI UNIVERSITAS KATOLIK WIDYA MANDALA SURABAYA

FORMULASI SEDIAAN PELEMBAB SARI BUAH LABU KUNING (Cucurbita moschata) DALAM BENTUK SEDIAAN GEL ELLYANA JANNET PUTRI MARSIGIT

PENGARUH PROPORSI EKSTRAK KULIT BAGIAN DALAM DURIAN DAN GULA PASIR TERHADAP SIFAT FISIKOKIMIA DAN ORGANOLEPTIK JELLY ROSELA-PULP KULIT DURIAN

YULITA MAYA SUSANTI

FORMULASI DAN UJI ANTIBAKTERI PENYEBAB JERAWAT DARI GEL EKSTRAK ETANOL DAUN BANGUN-BANGUN (Plectranthus amboinicus (Lour.

UJI DAYA INHIBISI DARI EKSTRAK AIR HERBA ANDROGRAPHIS PANICULATA TERHADAP ENZIM DIPEPTIDYL PEPTIDASE IV

FAKULTAS FARMASI UNIKA WIDYA MANDALA SURABAYA

FORMULASI SEDIAAN HAND BODY PERASAN/SARI BUAH KIWI HIJAU (ACTINIDIA DELICIOSA) DALAM BENTUK MILKY LOTION

PENGARUH PENAMBAHAN PROPILEN GLIKOL TERHADAP KELARUTAN KETOPROFEN DALAM SEDIAAN GEL REKTAL SILVYA SUWANDANI

TUGAS AKHIR. Diajukan untuk memenuhi salah satu persyaratan memperoleh gelar Ahli Madya D3 Farmasi. Oleh : Prakhas Adhitya J.

OPTIMASI FORMULA TABLET EKSTRAK ETANOL SALAM- SAMBILOTO MENGGUNAKAN GELATIN SEBAGAI PENGIKAT DAN AMILUM JAGUNG SEBAGAI PENGHANCUR

PENENTUAN NILAI PKA DARI SENYAWA ASAM 4-(KLOROMETIL)BENZOIL SALISILAT

FORMULASI SEDIAAN EYESHADOW EKSTRAK AIR BUAH Syzygium cumini DALAM BENTUK COMPACT POWDER

sabdariffa L.) (Hibiscus SKRIPSI OLEH: DEWI SUSANA NIM FAKULTAS FARMASI UNIVERSITAS SUMATERA UTARA MEDAN 2013 Universitas Sumatera Utara

ABSTRAK. UJI AKTIVITAS ANTIBAKTERI EKSTRAK ETANOL HERBA Andrographis paniculata DAN HERBA Echinacea purpurea TERHADAP Klebsiella pneumoniae

FORMULASI TABLET LIKUISOLID IBUPROFEN MENGGUNAKAN PROPILEN GLIKOL SEBAGAI PELARUT NON VOLATILE DAN PVP K-30 SEBAGAI POLIMER

PENGGUNAAN ASAM LAKTAT SEBAGAI HUMEKTAN DALAM SEDIAAN HAND CREAM TIPE M/A

FORMULASI SEDIAAN HAND SANITIZER EKSTRAK KULIT BUAH LEMON (Citrus limun L.) DENGAN MENGGUNAKAN CARBOPOL ULTREZ 20 SEBAGAI GELLING-AGENT

PENGGUNAAN SARI DAUN ROSELLA (Hibiscus sabdariffa Linn.) DALAM SEDIAAN KRIM PELEMBAB

FORMULASI SEDIAAN PEMERAH PIPI EKSTRAK AIR BUAH Syzygium cumini DALAM BENTUK COMPACT POWDER YULIA RIANI LETELAY

FORMULASI SEDIAAN LIPSTIK MENGGUNAKAN EKSTRAK BUAH RASBERI (Rubus rosifolius J.E.Smith) SEBAGAI PEWARNA

CINDY SEPTALIA DIRHAM PROGRAM STUDI S1 FAKULTAS FARMASI UNIVERSITAS KATOLIK WIDYA MANDALA SURABAYA

BAB 1 PENDAHULUAN 1.1. Latar Belakang Penelitian

UJI EFEK DIURETIK EKSTRAK DAUN SAWI PUTIH (BRASSICA CHINENSIS L.) PADA TIKUS PUTIH JANTAN GALUR WISTAR

SEPVAN VALERI PROGRAM STUDI S1 FAKULTAS FARMASI UNIVERSITAS KATOLIK WIDYA MANDALA SURABAYA

VALIDASI METODE PENETAPAN KADAR RESORSINOL DALAM SEDIAAN KRIM WAJAH SECARA KLT-DENSITOMETRI

PENGARUH VARIASI ASAM SITRAT, ASAM TARTRAT DAN NATRIUM BIKARBONAT DALAM FORMULASI GRANUL EFFERVESCENT

FORMULASI EKSTRAK AIR BUAH TOMAT (LYCOPERSICUM ESCULENTUM M.) SEBAGAI MASKER WAJAH DALAM BENTUK GEL

PERUBAHAN AKTIVITAS DAN BERAT BADAN TIKUS WISTAR

FRAKSINASI DAN IDENTIFIKASI SENYAWA ANTIOKSIDAN PADA EKSTRAK ETANOL DAUN KERSEN (MUNTINGIA CALABURA L.) SECARA KOLOM KROMATOGRAFI

FELISIA ANITA NUHAN

FORMULASI SEDIAAN KRIM EKSTRAK ETANOL BUAH MAHKOTA DEWA

FORMULASI SEDIAAN MASKER WAJAH EKSTRAK LABU KUNING (Cucurbita moschata) BENTUK CLAY MENGGUNAKAN BENTONIT DAN KAOLIN SEBAGAI CLAY MINERAL

FRAKSINASI DAN IDENTIFIKASI SENYAWA ANTIOKSIDAN PADA EKSTRAK ETANOL DAUN ALPUKAT (PERSEA AMERICANA MILL.) SECARA KOLOM KROMATOGRAFI

BAB 5 SIMPULAN DAN SARAN

OPTIMASI FORMULA PENYALUT TABLET SALUT ENTERIK EKSTRAK TOMAT (Lycopersicum esculentum Mill.) ALBERT SATRYA PRATAMA

PENGARUH TWEEN 80 SEBAGAI SURFAKTAN TERHADAP EFEKTIVITAS DAYA ANTIBAKTERI MINYAK CENGKEH DALAM SEDIAAN OBAT KUMUR

PENGGUNAAN KAOLIN SEBAGAI CLAY MINERAL PADA FORMULA SEDIAAN MASKER WAJAH EKSTRAK BUAH TOMAT (LYCOPERSICUM ESCULENTUM MILL.

OPTIMASI FORMULA TABLET ASAM MEFENAMAT MENGGUNAKAN METODE FACTORIAL DESIGN

OPTIMASI PENYALUT TABLET SALUT ENTERIK EKSTRAK AIR KERING BUAH APEL (MALUS DOMESTICA L.) DENGAN PENYALUT EUDRAGIT L-100 DAN PLASTISAISER GLISEROL

EFEKTIVITAS ENHANCER MENTHOL DALAM PATCH TOPIKAL ANTIINFLAMASI EKSTRAK ETANOL KENCUR (KAEMPFERIA GALANGA L.) TERHADAP JUMLAH NEUTROFIL PADA MENCIT

UJI IRITASI DAN STABILITAS FISIKA KIMIA LIPSTIK DENGAN PEWARNA ALAMI EKSTRAK BUAH SALAM (Syzygium polyanthum (Wight) Walp.

UJI DAYA INHIBISI EKSTRAK ETANOL DAUN PACAR KUKU (LAWSONIA INERMIS LINN.) TERHADAP AKTIVITAS ENZIM XANTIN OKSIDASE

STUDI FITOKIMIA DAN POTENSI ANTIOKSIDAN EKSTRAK DAN FRAKSI KAYU MANIS (CINNAMOMUM SP.) DENGAN METODE SOXHLETASI

BAB 1 PENDAHULUAN 1.1. Latar Belakang

FRAKSINASI DAN IDENTIFIKASI SENYAWA ANTIOKSIDAN PADA EKSTRAK ETANOL DAUN PACAR KUKU (Lawsonia inermis Linn.) SECARA KOLOM KROMATOGRAFI

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang

EFEK BAKTERISID DARI BERBAGAI KONSENTRASI MINYAK CENGKEH DALAM SEDIAAN OBAT KUMUR DENGAN TWEEN 80 SEBAGAI SURFAKTAN TERHADAP STREPTOCOCCUS MUTANS

SKRIPSI. FRAKSINASI DAN IDENTIFIKASI SENYAWA ANTIOKSIDAN PADA EKSTRAK ETANOL HERBA ANTING-ANTING (Acalypha indica Linn.) SECARA KOLOM KROMATOGRAFI

OPTIMASI PERBANDINGAN MOL PEREAKSI PADA SINTESIS 4-ALIL-6-DIETILAMINOMETIL-2- METOKSIFENOL IKANG SANJAYA

PROFIL PELEPASAN IN VITRO IBUPROFEN DALAM BENTUK TABLET LEPAS LAMBAT DENGAN MENGGUNAKAN MATRIKS GUAR GUM PADA BERBAGAI KONSENTRASI

PERBANDINGAN AKTIVITAS ANTIBAKTERI EKSTRAK ETANOL BUNGA, DAUN, BATANG DAN AKAR ECHINACEA PURPUREA TERHADAP STAPHYLOCOCCUS AUREUS

NOVIANA SYLVIA CHRISTY FAKULTAS FARMASI UNIKA WIDYA MANDALA SURABAYA

FORMULASI SEDIAAN PELEMBAB PERASAN BUAH JERUK BALI (Citrus maxima) DALAM BENTUK SEDIAAN KRIM

PENGARUH EKSTRAK ETANOL DAUN SIRIH MERAH (PIPER CROCATUM LINN.) TERHADAP PENURUNAN BERAT BADAN TIKUS PUTIH JANTAN CLAUDIA FEBE RHEMALIA

UJI DAYA ANTIBAKTERI EKSTRAK BIJI MIMBA (AZADIRACHTA INDICA A. JUSS) TERHADAP STREPTOCOCCUS PYOGENES DAN PSEUDOMONAS AERUGINOSA

PERBANDINGAN SINTESIS N -BENZILIDEN-2- METOKSIBENZOHIDRAZIDA DAN N -(4-METILBENZILIDEN)-2- METOKSIBENZOHIDRAZIDA DARI ASAM SALISILAT

FORMULASI DAN UJI PELEPASAN FILM BUCCOADHESIVE ATENOLOL DENGAN POLIMER KARBOMER

OPTIMASI PERBANDINGAN KONSENTRASI CARRAGEENAN-HPMC K4M DAN MACAM PENGISI SEBAGAI MATRIK TABLET LEPAS LAMBAT IBUPROFEN

FORMULASI SEDIAAN KRIM TIPE M/A EKSTRAK BIJI KEDELAI ( Glycine max L) : UJI STABILITAS FISIK DAN EFEK PADA KULIT SKRIPSI

Transkripsi:

PENGARUH PENGGUNAAN MINYAK JARAK DAN MINYAK ZAITUN TERHADAP SIFAT MUTU FISIK DAN EFEKTIVITAS SEDIAAN LIPSTIK DENGAN BAHAN PEWARNA DARI EKSTRAK KELOPAK BUNGA ROSELA (Hibiscus sabdariffa Linn.) PRASASTI WINDIE ARINDRA 2443008113 FAKULTAS FARMASI UNIVERSITAS KATOLIK WIDYA MANDALA SURABAYA 2013

ABSTRAK PENGARUH PENGGUNAAN MINYAK JARAK DAN MINYAK ZAITUN TERHADAP SIFAT MUTU FISIK DAN EFEKTIVITAS SEDIAAN LIPSTIK DENGAN BAHAN PEWARNA DARI EKSTRAK KELOPAK BUNGA ROSELA (Hibiscus sabdariffa LINN.) PRASASTI WINDIE ARINDRA 2443008113 Beberapa tanaman dapat digunakan sebagai bahan pewarna kosmetika, salah satu contoh adalah kelopak bunga rosela (Hibiscus sabdariffa Linn.). Kelopak bunga rosela mengandung antosianin yang cukup tinggi. Ekstrak kelopak bunga rosela digunakan sebagai bahan pewarna alami pada sediaan lipstik dengan konsentrasi 40%. Ekstrak kelopak bunga rosela didapat dari metode maserasi dengan menggunakan pelarut etanol 96% dan asam asetat glasial 3%. Minyak jarak dan minyak zaitun digunakan sebagai basis pembawa sediaan lipstik tipe tahan luntur. Sediaan lipstik dilakukan evaluasi uji mutu fisik dan efektivitas sediaan. Metode analisis uji peringkat bertanda Wilcoxon digunakan untuk analisis pengujian homogenitas warna, uji oles, uji daya sebar, uji iritasi dan uji kesukaan. Kestabilan warna ditunjukkan pada formula dengan basis minyak zaitun pada uji organoleptis. Efek iritasi tidak ditunjukkan oleh formula dengan basis minyak zaitun namun ditunjukkan oleh sediaan dengan minyak jarak. Hasil yang didapat dari uji-uji sifat mutu fisik dan efektivitas sediaan lipstik kelopak bunga rosela, formula dengan basis minyak zaitun lebih disukai dan stabil dalam penyimpanan. Kata kunci : Lipstik, Minyak jarak, Minyak zaitun, Rosela, Tahan luntur i

ABSTRACT THE INFLUENCE OF CASTOR OIL AND OLIVE OIL ON THE PHYSICAL PROPERTIES AND THE EFFECTIVITY OF A LIPSTICK PREPARATION CONTAINING THE EXTRACT OF ROSELLE CALYXS (Hibiscus sabdariffa Linn.) AS COLOURING AGENT PRASASTI WINDIE ARINDRA 2443008113 Some plants being used as a cosmetic colouring, an example was roselle calyxs (Hibiscus sabdariffa Linn.). Roselle calyxs contains anthocyanin in high amount. The extract of roselle calyxs being formulated as a nature dye for lipstick with the concentration of 40%. The roselle calyxs extract was maserated using ethanol 96% solvent with addition of 3% of acetic acid glacial. Castor oil and olive oil used as based of highstain lipstick preparation. The physical test and the effectivity preparation used for lipstick preparation. Wilcoxon rank test marked analysis method was used for colour homogenity, topical test, spread test, irritation test and hedonic test. The formula using olive oil gave colour stability and the colour stability in organoleptic test was indicated on olive oil based formula. Irritation effect was not indicated by olive oil based formula. The research show that the olive oil based formula is a favourite and more stable in a save mode. Keywords : Castor Oil, High Stain, Lipstick, Olive Oil, Roselle ii

KATA PENGANTAR Puji syukur saya ucapkan kepada Tuhan Yang Maha Esa karena berkat bimbingannya saya dapat menyelesaikan skripsi saya yang berjudul Pengaruh Penggunaan Minyak Jarak dan Minyak Zaitun Terhadap Sifat Mutu Fisik dan Efektivitas Sediaan Lipstik Dengan Bahan Pewarna Dari Ekstrak Kelopak Bunga Rosela (Hibiscus sabdariffa Linn.). Skripsi ini disusun dan diajukan untuk memenuhi salah satu persyaratan guna memperoleh gelar Sarjana Farmasi pada Fakultas Farmasi Universitas Katolik Widya Mandala Surabaya. Saya menyadari bahwa keberhasilan penulisan skripsi ini tidaklah dapat terselesaikan dengan baik tanpa bantuan orang-orang disekitar saya. Maka pada kesempatan ini saya ingin menyampaikan rasa terima kasih sebesar-besarnya kepada : 1. Allah SWT dan junjungan nabi Muhammad SAW yang selalu menyertai saya selama pengerjaan naskah skripsi ini. 2. Ayah, ibu, mas Reza, dek Raka dan saudara-saudara saya yang selalu memberi dukungan baik secara materi, moral maupun spiritual serta memberi semangat agar skripsi ini bisa terselesaikan dengan sebaikbaiknya. 3. Farida Lanawati Darsono.,S.Si.,M.Sc. sebagai dosen pembimbing I dan Sumi Wijaya.,S.Si., Ph.D., Apt. sebagai dosen pembimbing II yang telah banyak meluangkan waktu dan tenaga dalam memberikan bimbingan, serta senantiasa memberikan saran, dukungan moral serta petunjuk yang sangat berguna hingga terselesaikannya skripsi ini. 4. M. Iqbal Daimuri yang telah memberi semangat dan dukungan yang luar biasa dalam penyelesaian skripsi ini. iii

5. Stephanie Devi Artemisia, M.Si., S.Si., Apt. sebagai penasehat akademik yang telah membantu saya selama masa perkuliahan berlangsung. 6. Martha Ervina, S.Si., M.Si., Apt dan Sumi Wijaya, S.Si., Ph.D., Apt selaku dekan dan ketua prodi S1 Fakultas Farmasi Universitas Katolik Widya Mandala Surabaya, yang telah menyediakan fasilitas dan pelayanan yang baik selama pengerjaan skripsi ini. 7. Seluruh dosen Fakultas Farmasi Universitas Katolik Widya Mandala Surabaya yang telah memberikan wawasan kepada saya tentang dunia kefarmasian. 8. Bu Nina, asisten laboratorium farmasetika lanjut yang telah membantu selama pengerjaan skripsi hingga selesai, beserta asisten laboratorium lainnya. 9. Teman-teman dari Universitas Katolik Widya Mandala Surabaya, khususnya Silvia Nisvi C. dan Nina Bindharawati yang menemani selama masa perkuliahan hingga penyelesaian skripsi ini, serta Mufti Dian, Chandra Dewi, Andy, Agus dan Albert. 10. Semua pihak yang tidak dapat saya sebutkan satu per satu. Mengingat bahwa skripsi ini merupakan pengalaman belajar dalam merencanakan, melaksanakan, dan menyusun suatu karya ilmiah, maka skripsi ini masih jauh dari kata sempurna sehingga kritik dan saran dari semua pihak sangat diharapkan. Semoga penelitian ini dapat memberikan manfaat bagi kepentingan masyarakat. Surabaya, 4 Maret 2013 (Prasasti Windie Arindra) iv

DAFTAR ISI Halaman ABSTRAK... i ABSTRACT... ii KATA PENGANTAR... iii DAFTAR ISI... v DAFTAR LAMPIRAN... vii DAFTAR TABEL... viii DAFTAR GAMBAR... x Bab 1. Pendahuluan... 1 1.1. Latar belakang... 1 1.2. Perumusan masalah... 5 1.3. Tujuan Penelitian... 5 1.4. Hipotesis... 5 1.5. Manfaat Penelitian... 5 2. Tinjauan Pustaka... 7 2.1. Tinjauan tentang tanaman... 7 2.2. Tinjauan tentang antosianin... 9 2.3. Tinjauan penelitian terdahulu... 10 2.4. Tinjauan tentang ekstrak... 12 2.5. Tinjauan tentang standarisasi... 14 2.6. Tinjauan tentang kosmetik... 18 2.7. Tinjauan bahan penyusun... 23 2.8. Tinjauan tentang kromatografi... 24 2.9. Tinjauan tentang panelis... 25 v

Halaman 3. Metodologi Penelitian... 28 3.1. Jenis penelitian... 28 3.2. Rancangan penelitian... 28 3.3. Bahan utama... 29 3.4. Alat... 29 3.5. Tahapan Penelitian... 29 3.6. Skema kerja... 45 4. Analisis Data dan Interpretasi Penemuan... 46 4.1. Analisis Data... 46 4.2. Interpretasi Penemuan... 56 5. Simpulan dan Saran... 65 Daftar pustaka... 66 vi

DAFTAR LAMPIRAN Lampiran Halaman A. Hasil Pemeriksaan Standarisasi Non Spesifik Simplisia Kelopak Bunga Rosela... 70 B. Hasil Pengamatan Standarisasi Spesifik Simplisia Kelopak Bunga Rosela... 72 C. Hasil Pemeriksaan Standarisasi Non Spesifik Ekstrak Kelopak Bunga Rosela... 73 D. Hasil Pengamatan Standarisasi Spesifik Ekstrak Kental Kelopak Bunga Rosela... 75 E. Hasil Panelis Uji Mutu Fisik Sediaan Lipstik Dari Ekstrak Kelopak Bunga Rosela... 77 F. Hasil Panelis Uji Keamanan Sediaan Lipstik Dari Kelopak Kelopak Bunga Rosela... 78 G. Hasil Panelis Uji Aseptabilitas Sediaan Lipstik Dari Kelopak Kelopak Bunga Rosela... 79 H. Hasil Panelis Uji Efektivitas Sediaan Lipstik Dari Kelopak Kelopak Bunga Rosela... 80 I. Hasil Perhitungan Uji Peringkat Bertanda Wilcoxon Uji Homogenitas... 82 J. Hasil Perhitungan Uji Peringkat Bertanda Wilcoxon Uji Oles... 85 K. Hasil Perhitungan Uji Peringkat Bertanda Wilcoxon Uji Daya Sebar... 87 L. Perhitungan t-berpasangan Uji Ph... 89 M. Hasil Perhitungan Uji Peringkat Bertanda Wilcoxon Uji Iritasi... 93 N. Hasil Perhitungan Uji Peringkat Bertanda Wilcoxon Uji Kesukaan... 95 O. Hasil Kuisioner Panelis... 97 vii

DAFTAR TABEL Tabel Halaman 2.1. Data Spektral Antosianin Secara Kromatografi Lapis Tipis. 10 2.2. Formula Creamy Type Lipstick... 11 2.3. Formula High-Stain Type Lipstik... 11 2.4. Formula Dasar Dari Pewarna Bibir... 21 3.1. Kondisi Penetapan Selektivitas Secara Kromatografi Lapis Tipis... 36 3.2. Formula Sediaan Lipstik... 37 3.3. Penilaian Pada Parameter Uji Mutu Fisik Sediaan Lipstik... 40 3.4. Penilaian Pada Parameter Uji Keamanan dan Aseptabilitas Sediaan Lipstik... 41 3.5. Penilaian Pada Parameter Uji Efektivitas Sediaan Lipstik... 42 4.1. Hasil Pemeriksaan Standarisasi Simplisia Kering Kelopak Bunga Rosela... 46 4.2. Hasil Pemeriksaan Standarisasi Ekstrak Kental Kelopak Bunga Rosela... 47 4.3. Hasil Pengamatan Organoleptis Sediaan Lipstik... 50 4.4. Hasil Uji Homogenitas Untuk Formula Dengan Basis Minyak Jarak... 51 4.5. Hasil Uji Homogenitas Untuk Formula Dengan Basis Minyak Zaitun... 51 4.6. Hasil Pengamatan Uji ph... 52 4.7. Hasil Uji Iritasi Untuk Formula Dengan Basis Minyak Jarak... 53 4.8. Hasil Uji Iritasi Untuk Formula Dengan Basis Minyak Zaitun... 53 4.9. Hasil Uji Kesukaan Untuk Formula Dengan Basis Minyak Jarak... 54 viii

Tabel Halaman 4.10. Hasil Uji Kesukaan Untuk Formula Dengan Basis Minyak Zaitun... 54 4.11. Hasil Uji Oles Untuk Formula Dengan Basis Minyak Jarak. 55 4.12. Hasil Uji Oles Untuk Formula Dengan Basis Minyak Zaitun... 55 4.13. Hasil Uji Daya Sebar Untuk Formula Dengan Basis Minyak Jarak... 56 4.14. Hasil Uji Daya Sebar Untuk Formula Dengan Basis Minyak Zaitun... 56 4.15. Spesifikasi Sediaan Lipstik Dari Ekstrak Kelopak Bunga Rosela... 61 ix

DAFTAR GAMBAR Gambar Halaman 2.1. Struktur Sianidin... 9 4.1. Profil Noda Selektivitas... 48 4.2. Profil Noda Stabilitas... 49 4.3. Sediaan Lipstik Dari Kelopak Bunga Rosela... 50 x