1. Mim kecil waqof Lazim tanda harus berhenti 1. 2..: -.: Dua titik tiga namanya Mu'anaqoh. Tanda berhenti di salah satu :. (titik tiga) 1. ط قيى قف ج Tanda waqof ط artinya waqof Muthlak. Sebaiknya berhenti 3. قيى artinya waqof Aula. Lebih utama berhenti 1. قف artinya waqof Amar. Berhentilah ج artinya waqof Jawaz. Boleh berhenti 4. صيى ق ال ز ص Tanda washol, sebaiknya dibaca terus/langsung 2. 5. ا ب - فب ب pendek. Na-nya panjang dibaca 3. Na-nya panjang tetap dibaca panjang sebab نس سبء ب جس ساء ب ada hamzah asli. 4. 7. panjang. Hati-hati Ro-nya tetap dibaca ا طه سر ا Terdapat pada surat Al-Baqoroh ayat 125 juz 1 5. 8. pendek. Sya-nya panjang dibaca يب Terdapat pada surat Al-An'am ayat 39 Juz 7 5. 9. li-man. Hati-hati la-min bukan ىل ى Terdapat pada surat as-syuro ayat 43 Juz 25 5 10. fathah waqofnya dibaca sukun نس سبء. كمسبء Dibaca كمسبء dibaca سبء نس hamzah 11. hamzah نس سبءا dibaca نس سب ءء. كمسبءا Dibaca كمسب ءء fathah tanwin waqofnya dibaca fathah dan panjang satu alif 12. Nun kecil dibawah kalimat namanya nun ا ى Dibaca ا ى iwad. Awal ayat jika ada nun iwad tidak dibaca. 7. iwad. Ma-nya panjang dibaca pendek sebab ada nun قى ب Nun iwad bila ditengah ayat dibaca kasroh dan huruf sebelumnya dibaca pendek. 8. Terdapat pada surat Al-A'rof ayat 164 juz 9 Tulisan ص di atasnya ada sin kecil dalam al Qur'an ada 4 14. س جصط - ثص طخ ء - ا ه ا ى صس طر و - ثصس ط رر س جنط sin, Harus dibaca س جصط 9. terdapat pada surat Al-Baqoroh ayat 245 Juz 2 ء ثص طخ ثن س طخ ء sin, Harus dibaca 14. terdapat pada surat Al A'rof ayat 69 Juz 8 ا ه ا ى صس طر و,ص Harus dibaca ا ه ا ى صس طر و ا ه ا ى كس طر و, س boleh dibaca terdapat pada surat At-Thur ayat 37 Juz 27 ثصس ط رر ص Tetap dibaca ثصس ط رر terdapat pada al-ghosyiyah ayat 22 juz 30 10. Semua tulisan اسسسا dalam al qur'an dibaca pendek kecuali ada 4. Nanya dibaca panjang. Yaitu : اسسسسسسسسسسسسسسسا ة - ا بثسسسسسسسسسسسسس ىا - ا ب سسسسسسسسسس ك - ا ال ب سسسسسسسسسسسسس و terdapat pada surat luqman ayat 15 Juz 21 اسسسسسسسسسسسا ة 15. 11. terdapat pada surat az-zumar ayat 17 Juz 23 ا بثسسسسسسسسسس ىا terdapat pada surat al-furqon ayat 49 Juz 19 ا ب سسسسسسسسس ك terdapat pada surat ali-'imron ayat 119 Juz 4 ا ال ب سسسسسسسس و 1 ا سسسس pendek. Fa-nya panjang dibaca افب سسسسسسسسسس terdapat pada surat ali-'imron ayat 144 juz 4 جسسسسس pendek. Ba-nya panjang dibaca جسسسسسسبا 17. terdapat pada surat al-an'am ayat 34 juz 7 waqof, Jika اال ك تؼ دىى ا ط إػ دىى ا washol, Jika اال ك تؼ سدىسىااػس دىسى ا.18 14. terdapat pada surat al-ma'idah ayat 8 Juz 6 waqof, Jika ي سهث ط ى ل washol, Jika ي سسسهسسسس ىل 19. 14. terdapat pada surat al-a'rof ayat 176 Juz 9 20. Jika waqof التؼ يى ه ط ؼ سيه Jika washol التؼ يى ه ؼ سيه terdapat pada surat al-anfal ayat 60 Juz 10 15. 21. Diawal surat at-taubah (Baro'ah) juz 10 cukup ta'awudz saja. 1 22. ال و ه - و La-nya panjang dibaca pendek ال ه - terdapat pada surat al-mu'minun ayat 46 Juz 18 18. 23. imalah. Dinamankan bacaan ج سس ر سهب Imalah artinya memiringkan bunyi fathah kepada kasroh. 19.
terdapat pada surat Hud ayat 41 Juz 12 dinamakan bacaan Idghom إر م ؼسس ب dibaca إر مت ؼس ب 24. Mutaqoribain. 19. terdapat pada surat Hud ayat 42 Juz 12 kasroh. Hati-hati Mim-nya dibaca سسسى ئسسسس ر 25. 19. terdapat pada surat Al-Ma'arij ayat 11 Juz ثسسسسسسسى pendek, Da-nya dibaca ثسسسسسسسى ا 2 terdapat pada surat An-najm ayat 51 Juz 27 20. 27. 28.. 30. 31. Isymam, Dinamakan bacaan التسسأ سسس كب Isymam adalah : س م اى كيسسسسس ثؼ سسسد كسسخ اى مسسسى ث سس ر قط سسسغ صسسسسى رد Artinya : mengumpulkan dua bibir setelah ghunnahnya nun, tanpa memutus suara. terdapat pada surat Yusuf ayat 11 Juz 12 Tulisan وا disertai huruf alif, yang tidak boleh dibaca panjang dalam Al Qur'an ada 5 yaitu : ىس سسسسيى ا - ى سج سسسسسيى ا - ى سر ثسسسسسى ا - و سج سسسيى ا - ىسس سد ػسسسسسى ا terdapat pada surat Ar-ro'du ayat 30 Juz 13 ىس سسسسسسسسيى ا terdapat pada surat Muhammad ayat 4 Juz 26 ى سج سسسسسسسسيى ا terdapat pada surat Ar-Rum ayat 39 Juz 21 ى سسسر ثسسسسسى ا terdapat pada surat Muhammad ayat 31 Juz 26 و سج سسسسسسسيى ا terdapat pada surat Al-Kahfi ayat 14 Juz 15 ىس سد ػسى ا اىسس مد س ب ثس س سسسب صس سسسسسى ا قس سسسسسسى ا Dinamakan bacaan Idhar Wajib. Idhar Wajib adalah setiap ada nun sukun bertemu ya/wawu dalam satu kalimat. pendek. Hati-hati Mim-nya dibaca سب سخ سب سس س terdapat pada surat Al-Anfal ayat 65 Juz 10 Saktah, dinamakan bacaan ػسى جس ءب ن قسس س ءب Saktah adalah berhenti kira-kira satu alif dan tidak boleh bernafas. terdapat pada surat al-kahfi ayat 1-2 juz 15 ػسسسسى جس ءب ن قسس س ءب 20. 21. 22. 23. 24. 25. 31. terdapat pada surat Yaasin ayat 52 Juz 23 رقسد ب ن ه ا terdapat pada surat Al-Qiyamah ayat 27 Juz وق سو س ن ر ا رق terdapat pada surat Al-Muthoffifin ayat 14 Juz 30 مسسسال ك ثسسو ن ر ا 2 ىنسسسسسسسسس ك ب pendek. Na-nya dibaca terdapat pada surat al-kahfi ayat 38 juz 15 32. 27. ىنسس كب هى ر ث سى و اش سسرك ثسر ث سى أحسسسسسسسد ءا Na-nya tetap dibaca panjang و ىنسسسسسسسسس كب ' Jika waqof ىنسسس ط اى كسسب ر ' Jika washol ىنسسس اى كسسسسسبر 33. 28. terdapat pada surat al-hajj ayat 72 juz 17 34. panjang. Hati-hati Hi-nya tetap dibaca فس هسب ءب إال س تسبثب terdapat pada surat al-furqon ayat 69 juz 19. 35. jika waqof ا ىؼ نسجى د ج ات ك س د jika washol ا ىؼس سنسجى د ت ك سسس د terdapat pada surat Al-Ankabut ayat 41 Juz 20. سسؼ س رف سؼ س رف boleh dibaca سؼ سسس ءب boleh dibaca سؼ سسس ءب 3 30. terdapat pada surat Ar-Rum ayat 54 juz 21 Jika waqof dibaca panjang اى مظس سى سب اىس كر سى ال اىس كنسج سال اى مظس سى سب هس بىل # اىس كر سى ال و قسبىسى ا # اىس كنسج سال ر ث كس سب # terdapat pada surat al-ahzab ayat 10. 6 67. juz 21 jika waqof سثال ء ط اى دىسي كس jika washol سثال ء اى سس دىسي كس.38 32. 37. Jika washol dibaca pendek 31. terdapat pada surat Az-Zumar ayat juz 24 Hati-hati Dzanya tetap dibaca fathah ار سباى كس س 39. terdapat pada surat fushilat ayat juz 24 33. 40. tashil. Dinamakan bacaan ءاػ جسسس ي Tashil adalah membaca tengah-tengah antara suaranya Ha dan hamzah. terdapat pada surat fushilat ayat 44 juz 24 33.
ك Jika waqof ف اى كنسس'سى اد ط ا سس ى 34. Jika washol ف اى كنسس' سى اد ا سسسس ى.41 terdapat pada surat Al-Ahqof ayat 4 juz 26 35. ثسئ س ه س Dibaca ثسئ س ا لا س 42. Dinamakan bacaan Nakel. 3 Nakel adalah memindahkan harokat. terdapat pada surat al-hujurot ayat 11 juz 26 43. سسسيسنسسسسسو Panjang dibaca pendek ال - سسسيسنسسسسسال terdapat pada surat Ad-Dahr ayat 4 juz 38. 44. ق سسى ار سسسسسر ا Cara membaca ق سسى ار سسسسسر ا Ro pada ayat 15 jika diwaqofkan dibaca panjang 38. ق سسى ار سسسسسر pendek Jika diwasholkan dibaca 39. ق سسى ار سسسسسر sukun Ro pada ayat 16 jika diwaqofakan dibaca ق سسى ار سسسسسر pendek Jika diwasholkan dibaca terdapat pada surat Ad-Dahr ayat 15-16 juz fathah. Hati-hati Da-nya dibaca سسبىسد سسس 45. Terdapat pada surat Al-Hasyr ayat 17 juz 28 40. Hati-hati Tsa-nya dibaca fathah ثسس ا سس 4 Terdapat pada surat At-Takwir ayat 21 Juz 30 40. 47. Hati-hati Hu-nya dibaca pendek س سقس مسثس سس ءرا Terdapat pada surat Hud ayat 11 Juz 12 41. 48. Hati-hati Hu-nya dibaca pendek سسر س ىسسسن Terdapat pada surat Az-Zumar ayat 7 Juz 23 41. 49. Hati-hati Hu-nya dibaca pendek فسى ام مسثس سر ح Terdapat pada surat Al-Mu'minin ayat 19 Juz 18 41. Pelajaran ke-1 (GHUNNAH) 1. Setiap NUN atau MIM yang bertasydid, dalam ilmu tajwid namanya 1 Ghunnah إ ك. ث. إ كب. في كب. و ىن كب : Contoh 2. 3. Pelajaran ke-2 (PERBEDAAN NUN SUKUN DAN TANWIN) Perbedaan Nun Sukun dan Tanwin sama dalam suara lain dalam tulisan. : Contoh مف = مف = مف = ما Pelajaran ke-3 (HUKUM NUN SUKUN/TANWIN) Hukum Nun Sukun/Tanwin dibagi lima. 1. IDGHOM BIGHUNNAH Yang dinamakan idghom bighunnah ialah NUN SUKUN/TANWIN bertemu salah satu huruf YA-WAWU-MIM-NUN. ي ف : Contoh. ذ ا و ا ا. فت ح ا يمب ا. مف واا ر ف 2. IDGHOM BILAGHUNNAH Yang dinamakan idghom bilaghunnah ialah NUN SUKUN/TANWIN bertemu LAM/RO'. مف وؿ د ؾ. مف ورا ورح : Contoh 3. IQLAB Yang dinamakan IQLAB ialah NUN SUKUN/TANWIN bertemu BA'. جزآء بمػػا. ث سو 2 3 5 7 خ يا ر ي ا خ ي ر ر ي خ ي خ خ ل خ خخ ل خ ر
4. IDZHAR Yang dinamakan IDZHAR ialah NUN SUKUN/TANWIN bertemu HAMZAH (ALIF), CHA, KHO, 'AIN, GHAIN, HA. ك أحد. م ؽ ح اب. د ء خ ا. م. إف كف غ ا 5. IKHFA' Yang dinamakan Ikhfa' ialah NUN SUKUN/TANWIN bertemu salah 3. satu huruf 15 (TA-TSA-JIM, DAL-DZAL-ZA', SIN-SYIN, SHOD- DLOD, THO'-DHO', FA-QOF-KAF). 11 رز ػاػا ما طؽ ف ه ى. ما ا ا ح ف. Pelajaran ke-4 (HUKUM MIM SUKUN) Hukum MIM Sukun dibagi tiga. 1. IDGHOM MITSLI Yang dinamakan idghom MITSLI ialah MIM SUKUN bertemu 13 MIM. 4. 5. ه مات و ف : Contoh 2. IKHFA' SYAFAWI Yang dinamakan ikhfa' syafawi ialah MIM SUKUN bertemu ba'. تر م ه بحجار : Contoh 3. IDZHAR SYAFAWI Yang dinamakan idzhar Syafawi ialah MIM SUKUN bertemu huruf selain MIM dan ba'. ؿ أ ت د خر ف Pelajaran ke-5 ( IDGHOM MUTAMATSILAIN ) Yang dinamakan idghom Mutamatsilain ialah setiap huruf yang sama yang pertama sukun. ض ر ب ػ ا اؾ dibaca ض را ب ا اؾ : Contoh 8 14 14 15 ربح تجارته dibaca ربحػتػ جار dibaca Pelajaran ke-6 ( IDGHOM MUTAJANISAIN ) Yang dinamakan idghom Mutajanisain ialah TA sukun bertemu THO, THO sukun bertemu TA, TA sukun bertemu DAL, DAL sukun bertemu TA, LAM sukun bertemu RO, DZAL sukun bertemu ZHA, ظ د Ө ه ر د ط ط د Ө د 7. 8. ط : Contoh د - ا ػ ط ائ ػة dibaca ا ػا ػط ائ ػة د ط - ػئف ب ػط dibaca ػئف ب ػ و د - ث ػػ د dibaca ث ػػ ػ ود د - ػد تػبػ وػف dibaca ػت وػبػ وػف ر ه - ػػػػؿ را dibaca ػػػػرا ظ - إذ ظ ػمػػػ dibaca إظ و ػمػػ Pelajaran ke-7 ( IDGHOM MUTAQORRIBAIN ) Yang dinamakan idghom Mutaqorribain ialah TSA sukun bertemu DZAL, QOF sukun bertemu KAF, BA sukun bertemu MIM. Ө ة ق ك Ө ث : Contoh ث هػػث ذ ؾ dibaca ػػ هػػذ ؾ ق ك خ ػ ػ ك dibaca خ ػػػ يك ة ػب وي إر كا م ا dibaca ػب ػب وي إر كػ وم ا dibaca ػب Pelajaran ke-8 ( Q O L Q O L A H ) Huruf qolqolqh ada lima : QOF, THO, BA, JIM, DAL. QOLQOLAH dibagi dua : 1. QOLQOLAH SHUGHRO (huruf qolqolah yang matinya asli). ػػرأ. ط ػهر. : Contoh 16 16 17 17 18 19
9. 2. QOLQOLAH KUBRO (huruf qolqolah yang matinya mendatang, disebabkab dibaca waqof). سيس dibaca Ө سيس Ө Pelajaran ke-9 ( LAFADH ALLAH ) Hukum Lafadh ALLAH dibagi dua : Tafkhim dan Tarqiq. 1. Dibaca Tafkhim, jika lafadh Allah didahului fathah atau dhummah ا ر.. : Contoh 20 9. 2. Dibaca Tarqiq, jika lafadh Allah didahului kasroh.. 20 ثنس. ثبا 10 11. Pelajaran ke-10 ( HURUF SYAMSIYYAH dan QOMARIYYAH ) Huruf Syamsiyyah dan Huruf Qomariyyah jumlahnya sama masingmasing 14 huruf. د ث ر ز س ش ص ض ط ظ ه : Syamsiyyah.1 Huruf وشم س. ورح م ف. مة. : Contoh ة ج ح خ ع ؽ ق ك وه ء ي : Qomariyyah.2 Huruf حم د. حد. ز ز. Pelajaran ke-11 ( IDZHAR WAJIB ) Yang dinamakan Idzhar Wajib, ialah NUN sukun bertemu YA atau WAWU dalam satu kalimat. Di Al Qur'an hanya ada empat. يد ػػا ب ػا ف ا ف ػ ف 19 20. 22 22 23 12. Pelajaran ke-12 ( HUKUM RO ) Hukum RO ada dua, Tafkhim dan Tarqiq : 1. RO yang dibaca Tafkhim : ر وب ػا. خ ػ ر : Contoh - RO fathah, RO fathah tanwin. ر ػد. كبػ ػر : Contoh - RO dlumah, RO dlumah tanwin. ر ؿ. ر آف : Contoh - RO sukun didahului fathah atau dhumah. - RO sukun didahului kasroh ada hamzah washol. ر ج : Contoh أ ر تابػ. - RO hidup didahului huruf mati selain Ya' yang sebelumnya ada شه ػر. ج ػر : Contoh fathah atau dlumah dibaca waqof. - RO sukun didahului kasroh bertemu huruf Isti'la' 12. خ ص ض ط ظ غ ؽ Contoh : مر ا ػاد. ر طػاس 2. RO yang dibaca Tarqiq : - RO kasroh, RO kasroh tanwin. : Contoh خ ػر رج ػس. فر ػ ف. فكػ بر : Contoh - RO sukun didahului kasroh. - RO hidup didahului Ya sukun dibaca waqof. خ ػر با ػر Ө Ө - RO hidup didahului huruf mati selain Ya' yang sebelumnya ada kasroh dibaca waqof. بػك ػػر Pelajaran ke-13 ( HUKUM MAD ) Hukum Mad dibagi dua : Mad Thobi'i atau Mad Asli, dan Mad Far'i. Yang dinamakan Mad Thobi'i ialah : fathah diikuti alif, kasroh diikuti ya, dhumah diikuti wawu. Panjangnya satu alif. 24 24 27
ػ ح ػها MAD FAR'I dibagi TIGA BELAS : 1. Mad Wajib Muttashil Yang dinamakan Mad Wajib Muttashil, ialah : Mad Thobi'i bertemu hamzah dalam satu kalimat. Panjangnya 2½ alif (5 harokat). ػ اءػا 2. Mad Jaiz Munfashil Yang dinamakan Mad Jaiz Munfashil, ialah : Mad Thobi'i bertemu hamzah di lain kalimat. Panjangnya 2½ alif (5 harokat). إ وػ اأ ط ػا 3. Mad Aridl Lissukun Yang dinamakan Mad Aridl Lissukun, ialah : Mad Thobi'i bertemu Huruf hidup dibaca waqof. Panjangnya 3 alif (6 harokat). أب ؾ dibaca Ө أب ؾ : Contoh 4. Mad 'Iwadh Yang dinamakan Mad Iwadh, ialah : Fathah Tanwin dibaca waqof selain Ta' Marbuthoh. Panjangnya 1 alif (2 harokat). ػ ما dibaca Ө ػ م ا : Contoh 5. Mad Shilah Yang dinamakan Mad Shilah, ialah : setiap HU dan HI apabila terletak diantara dua huruf hidup. Mad Shilah ada dua : Mad Shilah Qoshiroh dan Mad Shilah Thowilah. Yang dinamakan Mad Shilah Qoshiroh ialah Mad Shilah Bertemu selain Hamzah dan Panjangnya 1 alif (2 harokat). ػ بػ 27 27 28 28 Yang dinamakan Mad Shilah Thowilah ialah Mad Shilah Bertemu Hamzah (bentuknya alif) dan Panjangnya 2½ alif (5 harokat). أ وف مػاػ أخ ػده Mad Badal Yang dinamakan Mad Badal ialah setiap Aa - Ii Uu yang dibaca panjang. Panjangnya 1 alif (2 harokat).. تػ ى. تػي م ػ 7. Mad Tamkin Yang dinamakan Mad Tamkin ialah setiap Ya kasroh bertasydid bertemu Ya sukun. Panjangnya 1 alif (2 harokat). حػ ػ ػت. م ػ ػف. 8. Mad Lain Yang dinamakan Mad Lain ialah Fathah diikuti Wawu atau Ya sukun bertemu huruf hidup dibaca waqof. Panjangnya 3 alif (6 harokat). خػ ؼ dibaca Ө خػ ؼ : Contoh إػ dibaca Ө إػ 9. Mad Lazim Mutsaqqol Kalimi Yang dinamakan Mad Lazim Mutsaqqol Kalimi ialah Mad bertemu tasydid dalam satu kalimat. Panjangnya 3 alif (6 harokat). ال وضػ ا ف. مف دا وبػ ة أتحػا يجػ ى. 10. Mad Lazim Mukhoffaf Kalimi Yang dinamakan Mad Lazim Mukhoffaf Kalimi ialah Mad Badal bertemu sukun. Panjangnya 3 alif (6 harokat). ا ال ف 30 30 32 32
11. Mad Lazim Musyba' Harfi Yang dinamakan Mad Lazim Musyba' harfi ialah huruf yang dibaca panjang 3 alif (6 harokat). Jumlahnya ada 8. ف ؽ ص ع س ؿ ؾ. ؽ. ص. 12. Mad Lazim Mukhoffaf Harfi Yang dinamakan Mad Lazim Musyba' harfi ialah huruf yang dibaca panjang 1 alif (2 harokat). Jumlahnya ada 5. ح ي ط ر Mad Farq Yang dinamakan Mad Farq ialah Mad Badal bertemu Tasydid. Panjangnya 3 alif (6 harokat). ؿ ا # ؿ ا وذكر ف ف ػس ػ. ػر. ط ػ 33 33 34