PERKEMBANGAN JANTUNG, PEMBULUH DARAH DAN LIMFE. Kusdiantoro Mohamad Laboratorium Embriologi FKH-IPB 2006

dokumen-dokumen yang mirip
PERKEMBANGAN JANTUNG, PEMBULUH DARAH DAN LIMFE. Laboratorium Embriologi FKH-IPB

Buku 2: RKPM. Modul Fungsi Kardiovaskuler

EMBRYOLOGI CARDIOVASKULER DEPARTEMEN ANATOMI

KARDIOVASKULER EMBRIOLOGI VETERINER

SYSTEMA CARDIOVASCULARE (Sistem Peredaran)

STRUKTUR JANTUNG. Achmad Farajallah, Sirkulasi kedua1

PERBANDINGAN SISTEM SIRKULASI PADA HEWAN VERTEBTARA

FAKULTAS KEDOKTERAN HEWAN UGM 1996 DIPAKAI UNTUK KALANGAN SENDIRI

ICHTIOLOGY (BIO327) Sistem Peredaran Darah

Gambar 1. Atresia Pulmonal Sumber : (

drh. Herlina Pratiwi PROGRAM KEDOKTERAN HEWAN UNIVERSITAS BRAWIJAYA 2014

SISTEM PEREDARAN DARAH PADA IKAN

BAB VI SISTEM PEREDARAN DARAH

UNIVERSITAS GADJAH MADA

ANATOMI JANTUNG MANUSIA

Sistem Kardiovaskuler COR (JANTUNG)

JANTUNG DAN PEMBULUH DARAH JANTUNG

PRINSIP BIOENERGETIKA PADA HEWAN

Pelipatan tubuh, Perkembangan Sistem Pernafasan dan Pencernaan. Lab. Embriologi FKH-IPB

BAYI DENGAN RESIKO TINGGI: KELAINAN JANTUNG KONGENITAL. OLEH. FARIDA LINDA SARI SIREGAR, M.Kep

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA. Diabetes gestational terjadi karena kelainan yang dipicu oleh kehamilan,

SISTEM SIRKULASI. Laboratorium Makroanatomi Bagian Anatomi Fakultas Kedokteran Hewan Universitas Gadjah Mada

JANTUNG dan PEREDARAN DARAH. Dr. Hamidie Ronald, M.Pd, AIFO

Portal Hypertension. Penyebab

Bunyi Jantung I (BJ I)

SISTEM PEREDARAN DARAH PADA MANUSIA

BAB II TINJAUAN PUSTAKA. dalam kandungan dengan plasenta. Saluran ini biasanya terdiri dari tiga pembuluh

SISTEM SIRKULASI JANTUNG, PEMBULUH ARTERI, VENA, KAPILER. ial_fibrillation.html

A. Sistem Sirkulasi pada Hewan Sistem difusi Sistem peredaran darah terbuka Sistem peredaran darah tertutup 2. Porifera

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA. Penyakit jantung bawaan (PJB) adalah suatu bentuk kelainan kardiovaskular

SD kelas 6 - ILMU PENGETAHUAN ALAM BAB 12. RANGKA DAN SISTEM ORGAN PADA MANUSIALatihan soal 12.5

BLOK 4 PERKEMBANGAN SISTEM PERNAFASAN DAN SIRKULASI PADA VERTEBRATA. Dr. drh. Tri Wahyu Pangestiningsih, MP

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA

PENDAHULUAN Sekitar 1% dari bayi lahir menderita kelainan jantung bawaan. Sebagian bayi lahir tanpa gejala dan gejala baru tampak pada masa kanak- kan

Dr. Prastowo Sidi Pramono, Sp.A

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA

Review Anatomi ANATOMI FISIOLOGI KARDIOVASKULER

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA

Sistem Pembuluh Balik

Dr RISTA D.SOETIKNO SpRad (K).Mkes

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA

SISTEM LIMFOID. Organ Linfoid : Limfonodus, Limpa, dan Timus

6. Siklus peredaran darah besar meliputi... a. ventrikel kiri - nadi - seluruh tubuh - atrium kanan

EMBRIOLOGI SISTEM URINARIUS. dr. Al-Muqsith, M.Si

Nurcholid Umam Kurniawan

SISTEM SIRKULASI. Jantung dan pembuluh utama: tingkatan taksa klas dan subklas pola distribusi arteri: ordo dan famili

11/18/2008. Beberapa Tipe Penyakit Jantung Bawaan pada Anak. Katup-katup Jantung Terbuka

Cara Kerja Fungsi Anatomi Fisiologi Jantung Manusia

FISIOLOGI PEMBULUH DARAH DAN PENGATURAN TEKANAN DARAH

Sistem Peredaran Darah:

Eritrosit Vertebrata

Pembacaan Foto Rontgen Toraks Jantung

SISTEM PEMBULUH DARAH MANUSIA. OLEH: REZQI HANDAYANI, M.P.H., Apt

LAPORAN AKHIR PRAKTIKUM FISIOLOGI HEWAN AIR. Pengaruh Nikotin dan Alkohol Terhadap Laju Alir Darah Ikan Mas (Cyprinus Carpio Linn)

Nurcholid Umam Kurniawan

STRUKTUR & PERKEMBANGAN HEWAN. Achmad Farajallah

Praktikum Biologi Vertebrata. Rizka Apriani Putri, M.Sc /

SISTEM SIRKULASI DAN JANTUNG

BAB II TINJUAN PUSTAKA. Tali pusat (funis) memanjang dari umbilikalis sampai ke permukaan fetal plasenta.

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA. Pada tahun 1921 dilakukan studi pertama dengan melakukan transplantasi

This page shows ventral views of the esophagus and developing lungs, accompanied by cross sectional views through the area between the black arrows.

SISTEM SIRKULASI MANUSIA

SISTEM PEREDARAN DARAH DAN KARDIOVASKULAS

PRINSIP BIOENERGETIKA PADA HEWAN

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA. Penyakit jantung bawaan (PJB) adalah penyakit kardiovaskular yang terjadi

BAB 1 PENDAHULUAN. pada pola penyakit. Beberapa penyakit non-infeksi, termasuk penyakit

HSA 1403 CVS and Hematology

Anatomi JANTUNG dan PEREDARAN DARAH. by : Hasty Widyastari

ANATOMI KLINIS KELENJAR THYROID MEGA SARI SITORUS. Bagian Anatomi Fakultas Kedokteran Universitas Sumatera Utara

SISTEM SIRKULASI MANUSIA

Morfologi dan Anatomi Dasar Kelinci

Sistem peredaran darah pada manusia tersusun atas jantung sebagai pusat peredaran darah, pembuluh-pembuluh darah dan darah itu sendiri.

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA. Berdasarkan patogenesisnya, Effendi (2006) dalam Neonatologi IDAI (2008) membedakan kelainan kongenital sebagai berikut:

Jaringan adalah kumpulan dari selsel sejenis atau berlainan jenis termasuk matrik antar selnya yang mendukung fungsi organ atau sistem tertentu.

HASIL DAN PEMBAHASAN

EMBRIOLOGI SISTEM PENCERNAAN. dr. Al-Muqsith, M.Si

Sistem Peredaran Darah Manusia

BAB I PENDAHULUAN. dan yang diedarkan melalui pembuluh limfe. Ada beberapa hal yang berperan dalam sistem peredaran darah :

LAJU PEREDARAN DARAH PADA IKAN MAS (Cyprinus Carpio) PRAKTIKUM FISIOLOGI HEWAN AIR. Kelompok 5 Kelas B

LAPORAN PRAKTIKUM FISIOLOGI HEWAN

Struktur bagian dalam ginjal

HASIL DAN PEMBAHASAN

BAB I PENDAHULUAN. zat sisa metabolisme. Berbagai proses metabolisme membutuhkan materi dasar dan

Gestational period lasts for 280 days, from the beginning of the last menstrual cycle until delivery. Conceptus (fertilization result) undergoes

I. PENDAHULUAN. aktivitas berteknologi tinggi mengakibatkan manusia sering kali berhubungan

BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA

Oleh : Ikbal Gentar Alam

BAB I PENDAHULUAN. dimana pada pria membentuk sebuah kantong tertutup sedangkan pada wanita berhubungan

BAB II TINJAUAN PUSTAKA. dari banteng (Bibos banteng) (Hardjosubroto, 1994). Ditinjau dari sistematika ternak,

ALAT GENITALIA. Departemen Anatomi FK USU

SISTEM SIRKULASI. Alat-alat peredaran darah pada manusia. Pembuluh darah. Ada tiga jenis pembuluh darah yaitu:

Deteksi Denyut Jantung dengan Metode Sensor Pulsh Berbasis Ardiuno

biologi SET 12 TUBUH MANUSIA 1 (SISTEM PEREDARAN DARAH) DAN LATIHAN SOAL SBMPTN ADVANCE AND TOP LEVEL A. SISTEM PEREDARAN DARAH PADA MANUSIA

PERKEMBANGAN ORGAN PENCERNAAN & SISTEM RESPIRASI EMBRIOLOGI VETERINER

PEMERIKSAAN JANTUNG. PERSIAPAN: 1. Stetoskop

3.2.7 RADIOLOGI JANTUNG DR. ROZZETY

SISTEM SIRKULASI SIRKULASI DAN JANTUNG

SISTEM PEREDARAN DARAH MANUSIA

PENYAKIT JANTUNG KONGENITAL

Transkripsi:

PERKEMBANGAN JANTUNG, PEMBULUH DARAH DAN LIMFE Kusdiantoro Mohamad Laboratorium Embriologi FKH-IPB 2006

VASCULOGENESIS & HEMOPOIESIS Sel endotel Sel mesoderm splanknis KKT EKSTRAEMBRIONIK Sel endotel Sel hemositoblas angioblas INTRAEMBRIONIK ANGIOGENESIS

Fase embrional (Hb embrio) HEMATOPOIESIS Fase hepatolienal (Hb fetus) hati KKT Asal Eritrosit KKT Sumsum tulang (Hb dewasa) limpa HATI, LIMPA, TIMUS Lahir Minggu SUMSUM TULANG

SIRKULASI EMBRIONIK Lengkung aorta Vena cardinalis Sinus venosus Aorta dorsalis 1. SIRKULASI SISTEMIK Amnion Arteri intersegmentalis Arteri umbilicalis Aorta ventralis Jantung Vena vitelin 2. SIRKULASI VITELIN Arteri vitelin Vena umbilicalis Korion/ korioalantois 3. SIRKULASI PLASENTA

Sel sel kardiogenik A 2 PEMBENTUKAN JANTUNG Mesoderm somatis Rongga pericardium Ektoderm A 1 Amnion KKT Tali kardiogenik A 1 Endoderm Mesoderm splanknis Garis primitif A Rongga pericardium Tali pusar A. Mesoderm splanknis daerah kranial dan lateral A1. Celah Rongga pericardial A2. Agregasi tali cardiogenik A 2 Tali kardiogenik

Lipatan syaraf Amnion Lipatan tubuh lateral Aorta dorsal Usus depan Rongga pericardium Rongga pericardium B Buluh endocardium B 1 Septum transversum KKT Buluh endocardium B. Tali cardiogenik buluh endocardium primordial Alur syaraf Amnion Aorta dorsalis Rongga pericardium Buluh endocardium Usus depan Jeli C 1 Membran oropharingealis Buluh endocardium Rongga pericardium Septum transversum C KKT Epi-miocardium C. Pelipatan posisidiventral

Buluh syaraf Mesocardium dorsal Rongga pericardium Membran oropharingealis Buluh endocardium Usus depan D Jeli Epi-miocardium Pericardium parietalis Pericardium visceralis D. Menyatu buluh tunggal; mesocardium D 1 Buluh endocardium Septum transversum Rongga pericardium

PEMBENTUKAN JANTUNG Lengkung aorta 1 A. Penyatuan dua buluh sederhana Penyatuan buluh endocardium Septum transversum Lengkung aorta 1 A. Bulbus cordis, ventrikel, atrium Bulbus cordis Ventrikel Atrium

Truncus arteriosus Bulbus cordis C. Pelengkungan buluh (loop) Ventrikel Atrium Sinus venosus Septum transversum Lengkung aorta 1 & 2 Truncus arteriosus Bulbus cordis D. Bulboventricular loop perubahan posisi ruang jantung Ventrikel Atrium Sinus venosus Vena cardinalis Vena umbilicalis Vena vitelin

Truncus arteriosus Bulbus cordis Atrium kiri Atrium kiri Atrium kanan Sinus venosus DORSAL VENTRAL Ventrikel * Perluasan ruang, penyempitan batas antar ruang * Empat ruang: 2 atrium, 2 ventrikel

PEMBENTUKAN SEKAT & KATUP JANTUNG A. Penebalan rigi: Dua sisi Satu sisi B. Perluasan ruang batas ruang memanjang

Sekat dan saluran atrioventricular Truncus arteriosus Sinus venosus Atrium Penyatuan penebalan endocardium Bulbus cordis Saluran atrioventricularis Ventrikel Saluran atrioventricularis Atrium Penebalan endocardium Saluran atrioventricularis kiri dan kanan Penyatuan penebalan endocardium Ventrikel (kanan)

Septum primum Foramen primum Penebalan endocardium Saluran atrioventricularis Ventrikel Sekat interatrialis: Septum primum Foramen/ostium primum Septum secundum Foramen secundum Septum secundum Foramen secundum Septum primum Saluran ke sinus venosus Penebalan endocardium Bulbus cordis Ventrikel Sekat interventricularis Foramen ovale Septum secundum Foramen ovale Saluran interventricularis Ventrikel kanan Sekat interventricularis

Katup atrioventricular Penebalan Ruang ventrikel endocardium katup Katup atrioventricularis Miocardium ventrikel Musculi papillares Cordae tendineae

Truncus arteriosus Conus cordis PERKEMBANGAN TRUNCUS ARTERIOSUS Lengkung aorta Bulbus cordis Aorta Truncus pulmonum

PERKEMBANGAN PEMBULUH ARTERI Vena cardinalis Aorta dorsalis Aorta ventralis Lengkung aorta 1-6 Aorta Arteri pulmona ris * Lengkung aorta 1-6 Aorta dorsalis Aorta ventralis * Aorta dorsalis * Aorta ventralis (aortic sac) * Jantung Lengkung aorta ke-1-6 kanan JANTUNG Aorta dorsalis kanan dan kiri Aorta dorsalis (telah menyatu)

PERKEMBANGAN PEMBULUH ARTERI Arteri carotis interna Arteri carotis externa Arteri carotis interna Arteri carotis externa Nervus Vagus Arteri carotis communis Arteri subclavia kanan Arteri subclavia kiri Arteri carotis communis Arteri carotis interna Nervus laryngeal recurrent Arteri intersegmentalis ke-7 Duktus arteriosus Arteri pulmonaris Trunkus brachiocephalicus Aorta Arteri pulmonaris Ligamentum arteriosus Aorta * Lengkung aorta 1-2 degenerasi, aorta dorsalis + LA-3 a. carotis interna, aorta ventralis a. carotis externa * LA-4 kanan + a. intersegmentalis 7 kanan a. subclavia kanan; A. intersegmentalis 7 kiri a. subclavia kiri * LA-4 kiri + aorta dorsalis aorta; LA-5 degenerasi * A. pulmonaris; LA-6 ka degenerasi; LA-6 kiri ductus arteriosus

Percabangan Aorta Dorsalis Cabang dorsal: Aorta dorsalis Cabang dorsal, (arteri intersegmentalis) Cabang lateral Cabang ventral 1. Cervical region 1 st -6 th : a. vertebralis, 7 th a. subclavia, 2. Thoracal region: a. intercostalis, 3. Lumbar and sacral region: a. lumbaris, a. sacralis, a. sac. Med. Cabang lateral: a. renalis, a. adrenal, a. testes (ovari)

Percabangan Aorta Dorsalis Cabang ventral: 1) foregut: a. coeliaca, 2) midgut: a. mesenterica cranialis, 3) hindgut: a. mesenterica caudalis

PEMBULUH VENA Umum: berkembang dari 1. vena vitelin: dari gastrointestinal 2. Vena umbilicalis: dari plasenta 3. Vena cardinal: dari kepala, leher, tubuh

KANAN PEMBULUH VENA V. cardinal communis V. umbilicalis Tunas hati rudimenter V. vitelin Gerbang usus depan V. cardinal communis V. umbilicalis Hati V. vitelin Usus primitif V. cava caudalis Ductus venosus Sinusoid hati V. umbilicalis ki. V. porta (asal: vena vitelin) V. cava caudalis V. mesenterica cranialis V. umbilicalis ka. (degenerasi)

KIRI V. vitelin ki. V. umbilicalis ki. V. cardinal cranialis Bulbo-ventrikel Atrium ka. V. cardinal communis V. subclavia V. cardinalis caudalis V. cardinalis cranialis Anastomose v. cardinalis cranialis ka. dan ki. Sinus venosus kiri KANAN PERKEMBANGAN SINUS VENOSUS V. jugularis externa ka. V. subclavia ka. V. cardinalis caudalis V. supracardinal B V. brachiocephalica ka. V. brachiocephalica ki. Atrium kanan V. cava cranialis Sinus coronarius (asal: sinus venosus kiri) V. cava caudalis V. azygos

Anastomose vena cardinalis caudalis HAT I V. cardinalis cranialis V. cardinalis communis V. umbilicalis kiri V. vitelin V. cardinalis caudalis V. subcardinalis V. subclavia kanan V. vitelin Anastomose v. vitelinsubcardinalis V. cardinalis caudalis Anastomose v. subcardinalis V. subcardinalis Anastomose v. subcardinaliscardinalis caudalis HAT I Vena cava caudalis Vena supracardinalis Sinus subcardinalis Vena subcardinalis

Vena brachiocephalicus kiri Vena subclavia kanan Vena cava caudalis Vena supracardinalis Vena supracardinalis Vena iliaca externa Vena brachiocephalicus kiri Vena subclavia kanan Vena cava cranialis Sinus coronarius Vena azygos (kiri) Vena cava caudalis Vena hepatica Vena prenicoabdominalis kanan Vena renalis kiri GINJAL Vena testicularis (ovarica) Vena iliaca externa Vena iliaca interna

PERUBAHAN SISTEM SIRKULASI SAAT LAHIR AORTA Vena cava cranialis Foramen ovale ATRIUM KANAN AOR TA Ductus arteriosus Arteri pulmonaris Vena pulmonaris ATRIUM KIRI Vena cava cranialis Foramen ovale menutup ATRIUM KANAN Ligamen tum Arteri arteriosu pulmonaris m Vena ATRIUM pulmonaris KIRI Vena hepatica kanan Vena porta Vena umbilicalis Tali pusar Arteri umbilic alis Vena hepatica kiri Ductu s venos us VESICA URINARIA Arter i teres vesic ae AORTA KADAR OKSIGEN DALAM DARAH: Tinggi Sedang Rendah Arteri iliaca interna Vena hepatica kanan Vena porta Vena cava caudalis Ligamentum teres hepatica Ligamentum teres vesicae VESICA URINARIAArteri teres vesic ae AORTA Arteri iliaca interna KADAR OKSIGEN DALAM Tinggi DARAH: Rendah Arteri iliaca externa Arteri umbilicalis Arteri iliaca externa

ORGAN LIMFATIK Pembuluh darah Jaringan retikular Saccus limfaticus Pembuluh limfatik afferen Pembuluh darah Pembuluh limfe efferen Saccus lymphatic us Pembuluh darah kapiler Pembuluh limfatik efferen Kapsula Sinusoid limfatik Pembuluh limfatik afferen Pembuluh limfatik efferen Kapsula Sinusoid limfatik Pembuluh limfatik afferen Pusat germinal Pembulu h darah Ruang subkapsula

PEMBULUH LIMFATIK Ductus lymphaticus kanan Vena jugularis interna Vena subclavia kiri Vena jugularis interna Vena subclavia Ductus lymphaticus kanan Limfonodus Vena cava cranialis Vena cava cranialis Anastomose Ductus thoracicus Cisterna chyli Saccus retroperitonealis Cisterna chyli A Saccus iliaca Saccus iliaca B

MALFORMASI KONGENITAL Vena cava cranialis Truncus brachiocephalicus arteri subclavia kiri AORTA ATRIUM KANAN Truncus pulmonaris Vena cava caudalis VENTRIKEL KANAN Arteri pulmonaris Vena pulmonaris AORTA ATRIUM KIRI VENTRIKEL KIRI A Sekat interventricularis Jantung normal

MALFORMASI KONGENITAL Kelainan letak & posisi: a. Ectopia cordis cervicalis (keterlambatan turun) b. Ectopia cordis thoracis (sternum tidak menyatu) c. Situs inversus Kelainan Sekat/katup jantung: a. Katup AV: displasia, stenosis, atresia insufficiency fungsi jantung b. Sekat IA: patent foramen ovale (ASD) c. Sekat IV: tetralogi Fallot d. Stenosis pulmonaris dilatasi dan hipertrofi ventrikel kanan

MALFORMASI KONGENITAL Tetralogi Fallot: 1. Overriding aorta 2. Stenosis pulmonaris 3. Kelainan sekat IV 4. Dilatasi dan hipertrofi ventrikel kanan

Truncus arteriosus persisten??? MALFORMASI KONGENITAL

Pembesaran arteri pulmonaris A Normal fetus PATENT DUCTUS ARTERIOSUS (PDA) Miniature dan Toy poodle, Collie, Pomeranian, Cocker Spaniel, dan German Shepherd PDA saat lahir PDA kronis Dilatasi atrium kiri Dilatasi, hipertrofi ventrikel kiri B Penebalan dinding arteri pulmonaris Hipertrofi ventrikel kiri dan kanan C

KELAINAN CINCIN VASKULAR Arteri carotis communis kanan TRACHEA Arteri subclavia kanan AORTA ESOFAGUS Lengkung aorta kanan (besar) Arteri subclavia kiri Lengkung aorta kiri (kecil) - Lengkung aorta kanan dan kiri menetap (LENGKUNG AORTA GANDA) - Membentuk cincin vaskular - Menekan trachea dan esofagus A Trunkus pulmonaris AORTA MEGA-ESOFAGUS

KELAINAN CINCIN VASKULAR German Shepherd, Weimaraners dan Irish Setter Arteri carotis communis TRACHEA ESOFAGUS Arteri subclavia kiri - KELINAN ARTERI SUBCLAVIA KANAN Arteri subclavia kanan - Membentuk cincin vaskular - Menekan trachea dan esofagus AORTA AORTA B MEGA-ESOFAGUS

KELAINAN PEMBULUH DARAH VENA PERCAMPURAN DARAH PORTA-SISTEMIK - DUKTUS VENOSUS TIDAK MENUTUP - ANASTOMOSE VENA PORTAL DAN VENA SISTEMIK ex. hepatitis