HUBUNGAN KADAR KALSIUM CANGKANG TELUR DENGAN KADAR KALSIUM TULANG PADA TAHAPAN PERKEMBANGAN EMBRIO AYAM KAMPUNG (Gallus gallus domesticus)

dokumen-dokumen yang mirip
PENGARUH PERBEDAAN JENIS PAKAN TERHADAP SURVIVORSHIP

PENGARUH EKSTRAK DAUN MENIRAN (Phyllanthus niruri Linn.) TERHADAP PENURUNAN KADAR KOLESTEROL DARAH TIKUS PUTIH (Rattus novergicus) HIPERLIPIDEMIA

PROGRAM STUDI PENDIDIKAN GURU SEKOLAH DASAR JURUSAN ILMU PENDIDIKAN FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN UNIVERSITAS JEMBER

KORELASI TINGKAT KOMPETENSI PROFESIONAL GURU BIOLOGI TERHADAP MINAT DAN KETUNTASAN BELAJAR SISWA DI SMA SE-KECAMATAN TANGGUL KABUPATEN JEMBER SKRIPSI

INVENTARISASI KEMAMPUAN GURU BIOLOGI TERSERTIFIKASI DALAM PENGEMBANGAN DESAIN PEMBELAJARAN DAN CAPAIAN SOFT SKILL

SKRIPSI. Oleh : Nuryatul Musyarrofah NIM :

SKRIPSI. Oleh : Yovanti Armella Putri

PENGARUH GAYA KEPEMIMPINAN TERHADAP MOTIVASI KERJA KARYAWAN DI PERHUTANI BKPH BAJULMATI KABUPATEN BANYUWANGI TAHUN 2008

SKRIPSI. Oleh: Yunita Musyfika NIM

PENERAPAN STRATEGI PEMBELAJARAN AKTIF THE POWER OF TWO

PENINGKATAN AKTIVITAS DAN HASIL BELAJAR IPA MELALUI MODEL ROPES (REVIEW, OVERVIEW, PRESENTATION, EXERCISE, SUMMARY)

PENGARUH METODE PEMBELAJARAN BUZZ GROUP

SKRIPSI. Oleh: Mita Puji Setyahadi NIM

PENGARUH MOTIVASI KERJA DAN PELATIHAN KERJA TERHADAP KINERJA KARYAWAN BAGIAN BENGKEL DEALER YAMAHA CV. TIMBUL JAYA MOTORS TAHUN 2007 SKRIPSI

PENGEMBANGAN BAHAN AJAR IPA BIOLOGI BERBASIS CONTEXTUAL TEACHING AND LEARNING

SKRIPSI. Oleh : Fitalestari Cahyasanti NIM

SKRIPSI. Oleh: Eko Zunan Arif Nugroho NIM

PEMBELAJARAN PERSENTASE PENGGUNA BUKU SEKOLAH ELEKTRONIK (BSE) MATEMATIKA TINGKAT SLTP DI KABUPATEN JEMBER BAB 1. Oleh : Sevi S Addine

KUALITAS SOAL SUMATIF TAHUN 2011/2012 MATA PELAJARAN SAINS BIOLOGI DAN KAITANNYA DENGAN CAPAIAN KOMPETENSI SISWA DI SMP NEGERI 10 JEMBER SKRIPSI.

PENGARUH PEMBERIAN PAKAN TAMBAHAN KEONG MAS (Pomacea canaliculata)terhadap PERTUMBUHAN IKAN NILA (Oreochromis niloticus)

SKRIPSI. Oleh Firda Badratun Nasiha NIM

Pengaruh Pelayanan Usaha Koperasi terhadap Partisipasi Anggota KPRI Boga Busana Kecamatan Bangorejo Kabupaten Banyuwangi Tahun 2012 SKRIPSI

PENERAPAN MODEL PEMBELAJARAN PBI (PROBLEM BASED INSTRUCTION) DISERTAI LKS PADA PEMBELAJARAN FISIKA DI SMA SKRIPSI. Oleh:

PENGARUH KEPADATAN SPORA JAMUR Trichoderma viride TERHADAP PERTUMBUHAN BAKTERI Ralstonia solanacearum

MODEL PEMBELAJARAN GENERATIF (GENERATIVE LEARNING) DISERTAI METODE EKSPERIMEN PADA PEMBELAJARAN IPA-FISIKA DI SMP SKRIPSI. Oleh

SKRIPSI. Oleh. Angga Bayu Pambudi NIM

PERSEPSI GURU DAN SISWA TERHADAP PENGGUNAAN BAHASA INGGRIS PADA PELAJARAN MATEMATIKA DAN SAINS DI SEKOLAH BERTARAF INTERNASIONAL

PENGARUH PRAKTEK KERJA INDUSTRI (PRAKERIN) DI UNIT USAHA BUSANA TERHADAP MINAT BERWIRASWASTA

SKRIPSI. Oleh. Ali Usman NIM

DENGAN MEDIA GAMBAR DI SDN TAMANAN 03 BONDOWOSO TAHUN PELAJARAN

SKRIPSI. Oleh. Khamilatur Rizqi Masruroh NIM

SKRIPSI. Oleh. Alex Yunianto NIM

PENGARUH PEMBERIAN PENGUATAN TERHADAP PRESTASI BELAJAR SISWA KELAS XI DI SMA NEGERI 1 PAKUSARI TAHUN AJARAN 2012/2013 SKRIPSI

PENGARUH BIMBINGAN BELAJAR DI SEKOLAH DAN LAYANAN BK TERHADAP PRESTASI BELAJAR SISWA PADA MATA PELAJARAN EKONOMI SKRIPSI

SKRIPSI. Oleh FADHILAH SARTIKA NIM

PENINGKATAN HASIL BELAJAR IPS POKOK BAHASAN SEMANGAT KEPAHLAWANAN DAN CINTA TANAH AIR UNTUK MEDIA PUZZLE

PORTOFOLIO DAN MODEL NUMBERED HEAD TOGETHER

PENGARUH VARIABEL TINGKAT UPAH, KESEMPATAN KERJA DAN KONDISI SOSIAL EKONOMI KELUARGA TERHADAP KEPUTUSAN WANITA BEKERJA KE LUAR NEGERI

PROPOSAL SKRIPSI. Oleh : Niken Tyara Septiana NIM Pembimbing 1: Dra. Dinawati T., M. Pd. Pembimbing 2: Susi Setiawani, S. Si., M. Sc.

ANALISIS KEMAMPUAN PEMECAHAN MASALAH PADA SETIAP TAHAP MODEL POLYA DARI SISWA SMK IBU PAKUSARI JURUSAN MULTIMEDIA PADA POKOK BAHASAN PROGRAM LINIER

SURVEI PELAKSANAAN 3M DALAM UPAYA PEMBERANTASAN LARVA NYAMUK Aedes aegypti L. DI KELURAHAN SUMBERSARI, KECAMATAN SUMBERSARI, KABUPATEN JEMBER

PENGARUH FAKTOR SOSIAL DAN FAKTOR PSIKOLOGI TERHADAP KEPUTUSAN CALON SISWA MEMILIH SEKOLAH DI SMA NEGERI 2 JEMBER TAHUN PELAJARAN 2013/2014

SKRIPSI. Oleh ELOK FAIQOH

PENERAPAN PEMBELAJARAN TUTOR SEBAYA DENGAN STRATEGI EVERYONE IS A TEACHER HERE

TOTOK PURDIYANTO NIM.

PROGAM STUDI PENDIDIKAN EKONOMI JURUSAN PENDIDIKAN ILMU PENGETAHUAN SOSIAL FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN UNIVERSITAS JEMBER

SKRIPSI. Oleh ELOK SURYANI NIM

PENINGKATAN KETUNTASAN HASIL BELAJAR DAN AKTIVITAS BELAJAR FISIKA MENGGUNAKAN MODEL PEMBELAJARAN KOOPERATIF DENGAN METODE TEAM QUIZ

PENERAPAN MODEL SCRAMBLE

SKRIPSI. Oleh : SIH PAMBUDI NIM

SKRIPSI. Oleh DWI RINI ANDRIATI NIM

DI SD NEGERI WOTGALIH 02 LUMAJANG TAHUN PELAJARAN 2011/2012 SKRIPSI

PENINGKATAN HASIL BELAJAR SISWA MELALUI MODEL PEMBELAJARAN ROLE PLAYING

PENGARUH MEDIA PEMBELAJARAN BERBASIS AUDIO VISUAL DENGAN MENGGUNAKAN DISKUSI KELOMPOK TERHADAP MOTIVASI DAN

ANALISIS TINGKAT KOGNITIF PERTANYAAN PADA BUKU TEKS MATEMATIKA KELAS VII POKOK BAHASAN BILANGAN BULAT BERDASARKAN TAKSONOMI BLOOM

PENGARUH PERSEPSI KUALITAS PRODUK DAN DESAIN TERHADAP KEPUTUSAN KONSUMEN DALAM MEMBELI KENDARAAN BERMOTOR HONDA BEAT

SKRIPSI Diajukan guna melengkapi tugas akhir dan memenuhi salah satu syarat untuk mencapai Gelar Sarjana Strata Satu (S1)

SKRIPSI. Oleh : Septa Trianawati NIM

SKRIPSI. Oleh Dewi Permani Suci NIM

PENGARUH REBUSAN DAUN JAMBU BIJI

SKRIPSI. Oleh : Inayatul Karimah NIM

SKRIPSI. Oleh : ANISA FAJARWATI

PENERAPAN MODEL COOPERATIVE LEARNING TIPE CO-OP CO-OP DISERTAI METODE EKSPERIMEN DALAM PEMBELAJARAN FISIKA DI SMP SKRIPSI. Oleh:

MENINGKATKAN HASIL BELAJAR BIOLOGI SISWA DENGAN METODE DISKUSI SYNDICATE GROUP

ANALISIS DAYA SERAP UJIAN NASIONAL MATEMATIKA SISWA SMAN DI KABUPATEN LUMAJANG, JEMBER DAN BANYUWANGI TAHUN PELAJARAN SKRIPSI

PENERAPAN MODEL PEMBELAJARAN GROUP INVESTIGATION

PENINGKATAN AKTIVITAS DAN KETUNTASAN HASIL BELAJAR FISIKA MELALUI PENERAPAN MODEL PEMBELAJARAN KOOPERATIF TIPE THINK-TALK-WRITE

PENINGKATAN KEMAMPUAN BERBICARA MELALUI METODE TEAM ACCELERATED INSTRUCTION (TAI) KABUPATEN LUMAJANG TAHUN PELAJARAN 2011/2012 SKRIPSI.

MODEL PEMBELAJARAN CLIS (CHILDREN LEARNING IN SCIENCE) DENGAN ORIENTASI MELALUI OBSERVASI GEJALA FISIS DALAM PEMBELAJARAN IPA-FISIKA DI SMP

PENERAPAN METODE PROYEK UNTUK MENINGKATKAN PEMAHAMAN DAN KETERAMPILAN SISWA PADA MATA PELAJARAN AKUNTANSI POKOK BAHASAN JURNAL KHUSUS

SKRIPSI. oleh Endah Purwasari NIM

SKRIPSI. Oleh : Reny Rachmawati Nim0702I02043I8

MODEL INVESTIGASI KELOMPOK DENGAN CATATAN TERBIMBING UNTUK MENINGKATKAN AKTIVITAS BELAJAR DAN KETUNTASAN HASIL BELAJAR FISIKA SISWA KELAS X

SKRIPSI. Oleh Saiful Bahri NIM

PENERAPAN MODEL PROBLEM BASED INSTRUCTION DISERTAI TEKNIK MIND MAPPING DALAM PEMBELAJARAN FISIKA DI SMA/MA SKRIPSI

PENGARUH TINGKAT PENDIDIKAN DAN PENDAPATAN TERHADAP KEPUTUSAN MENGAMBIL KREDIT

SKRIPSI. Oleh. Yosika Metyawati NIM

PENINGKATAN MOTIVASI DAN HASIL BELAJAR SISWA MELALUI PENERAPAN METODE PEMBERIAN TUGAS DISERTAI PEMBERIAN FEEDBACK

MENINGKATKAN HASIL BELAJAR KELILING DAN LUAS PERSEGI DAN PERSEGI PANJANG DENGAN MENGGUNAKAN PEMBELAJARAN KOOPERATIF TIPE TEAM ACCELERATED INTRUCTION

SKRIPSI. Oleh: SITI NURLAILIA NIM

PENINGKATAN AKTIVITAS DAN HASIL BELAJAR SISWA KELAS III MATA PELAJARAN

SKRIPSI. Oleh: YULIA ELY RIANTI NIM

Perbedaan Hasil Belajar Antara Siswa Mencatat Melalui Teknik Tradisional Dengan Teknik Mind Mapping Dalam Pembelajaran Ekonomi

STUDI NILAI HAMBATAN KAWAT PENGHANTAR PADA BERBAGAI VARIASI BENTUK SKRIPSI. oleh SILVIA MILASANTI MAHARANI NIM

PENERAPAN PENDEKATAN JELAJAH ALAM SEKITAR (JAS) DENGAN PENILAIAN PORTOFOLIO UNTUK MENINGKATKAN KEMAMPUAN BERPIKIR KREATIF DAN HASIL BELAJAR

IMPLEMENTASI RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) BERKARAKTER OLEH GURU BIOLOGI DAN HUBUNGANNYA DENGAN HASIL BELAJAR SISWA DI SMA NEGERI DI JEMBER

SKRIPSI. Oleh: Amirta Widyasari NIM

PENERAPAN PEMBELAJARAN AKTIF LEARNING STARTS WITH A QUESTION

PERBEDAAN HASIL BELAJAR EKONOMI ANTARA SISWA YANG DIAJARKAN DENGAN MENGGUNAKAN MODEL PEMBELAJARAN KOOPERATIF METODE STAD DENGAN METODE CIRC

MODEL PEMBELAJARAN PEMETAAN KONSEP PADA FOTO KEJADIAN LINGKUNGAN UNTUK PEMBELAJARAN FISIKA DI SMA (Diuji Pada Pokok Bahasan Gerak)

PENGARUH PENGGUNAAN MEDIA PEMBELAJARAN BERBASIS WEB INTERAKTIF TERHADAP KEAKTIFAN DAN HASIL BELAJAR SISWA KELAS VIII SMP NEGERI 2 SUKOWONO JEMBER

INVENTARISASI JENIS IKAN AIR TAWAR DI BENDUNGAN SAMPEAN BARU KECAMATAN TAPEN BONDOWOSO SEBAGAI MEDIA PEMBELAJARAN BIOLOGI DI SMA

IMPLEMENTASI METODE RESITASI UNTUK MENINGKATKAN AKTIVITAS DAN HASIL BELAJAR SISWA

PENERAPAN METODE ROLE PLAYING

PENGARUH PENDIDIKAN KEWIRAUSAHAAN TERHADAP SIKAP KEWIRAUSAHAAN

SKRIPSI. Oleh: Erwin Sugiyantoro NIM

PENGARUH PENGGUNAAN ALAT PERAGA KIT IPA TERHADAP HASIL BELAJAR SISWA MATA PELAJARAN IPA KELAS V SDN AMBULU 01 JEMBER TAHUN PELAJARAN 2011/2012 SKRIPSI

SKRIPSI. Oleh Arie Eka Endraful NIM

SKRIPSI. Oleh. Jenny Oka Puspitasari NIM

SKRIPSI. Oleh: Manan Andrianto NIM

Transkripsi:

HUBUNGAN KADAR KALSIUM CANGKANG TELUR DENGAN KADAR KALSIUM TULANG PADA TAHAPAN PERKEMBANGAN EMBRIO AYAM KAMPUNG (Gallus gallus domesticus) SKRIPSI Diajukan guna melengkapi tugas akhir dan memenuhi syarat-syarat untuk menyelesaikan Program Studi Pendidikan Biologi (S1) dan mencapai gelar Sarjana Pendidikan Oleh: LUSY FEBRIANA NIM. 020210103250 PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BIOLOGI JURUSAN PENDIDIKAN MIPA FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN UNIVERSITAS JEMBER 2006

PERSEMBAHAN Karya tulis ini kupersembahkan untuk: Bapakku Edy Hartono dan Ibuku Azimah, terima kasih atas do a, ketulusan, kasih sayang dan dukungan yang telah bapak dan ibu curahkan dengan sekuat tenaga hingga aku bisa seperti sekarang ini. Semoga aku bisa menjadi yang kau banggakan. Mbak Tety dan Wang, yang telah memberi warna dalam hari-hariku. Terima kasih semangatnya. Mas Samber, terima kasih atas do a, dukungan dan kasih sayangnya. Semoga ini jadi awal yang baik buat kita. Guru-guruku tercinta. Almamater yang kubanggakan. iii

MOTTO Kebahagiaan tidak ditentukan oleh apa yang terjadi pada hidup kita, tapi oleh cara kita bereaksi terhadap apa yang terjadi. (Abraham Lincoln) Hanya dengan mengingat Allah hati menjadi tentram. (QS. Ar Ra d: 28) Hidup akan memberikan apa yang kita berikan. (..me..) iv

PERNYATAAN Saya yang bertanda tangan di bawah ini: Nama : Lusy Febriana NIM : 020210103250 menyatakan dengan sesungguhnya bahwa karya tulis ilmiah yang berjudul: Hubungan Kadar Kalsium Cangkang Telur dengan Kadar Kalsium Tulang pada Tahapan Perkembangan Embrio Ayam Kampung (Gallus gallus domesticus) adalah hasil karya sendiri, kecuali jika disebutkan sumbernya dan belum pernah diajukan pada institusi manapun, serta bukan karya jiplakan. Saya bertanggungawab atas keabsahan dan kebenaran isinya sesuai dengan sikap ilmiah yang harus dijunjung tinggi. Demikian pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa adanya tekanan dan paksaan dari pihak manapun serta bersedia mendapat sanksi akademik jika ternyata pernyataan ini tidak benar. Jember, 21 Juni 2006 Yang menyatakan, Lusy Febriana NIM 020210103250 v

PENGAJUAN Hubungan Kadar Kalsium Cangkang Telur dengan Kadar Kalsium Tulang pada Tahapan Perkembangan Embrio Ayam Kampung (Gallus gallus domesticus) SKRIPSI Diajukan di depan Tim Penguji guna memenuhi salah satu syarat untuk menyelesaikan Program Pendidikan Sarjana Strata Satu (S1) pada Program Pendidikan MIPA Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember Oleh: Nama : Lusy Febriana NIM : 020210103250 Tahun/ angkatan : 2002 Tempat, tanggal lahir : Banjarnegara, 27 Februari 1984 Jurusan/ Program : Pendidikan MIPA/ Pendidikan Biologi Disetujui oleh: Dosen Pembimbing I Dosen Pembimbing II Drs. Supriyanto, M.Si Dra. Jekti Prihatin, M. Si NIP. 131 660 791 NIP. 131 945 803 vi

PENGESAHAN Skripsi ini diterima oleh Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember pada: Hari : Rabu Tanggal : 21 Juni 2006 Tempat : Tim penguji: Ketua Sekretaris Dr. Joko Waluyo, M.Si Dra. Jekti Prihatin, M.Si NIP 131 478 930 NIP 131 945 803 Anggota I Anggota II Drs. Supriyanto, M.Si Eva Tyas Utami, S.Si, M.Si NIP 131 660 791 NIP 132 259 219 Mengesahkan Dekan Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Drs. H. Imam Muchtar, S.H, M. Hum NIP 130 810 936 vii

KATA PENGANTAR Alhamdulillahirrobil alamin. Puji syukur kehadirat Allah SWT atas segala karunia yang tak terkira sehingga penulis dapat menyelesaikan Karya Tulis Ilmiah (Skripsi) yang berjudul Hubungan Kadar Kalsium Cangkang Telur dengan Kadar Kalsium Tulang pada Tahapan Perkembangan Embrio Ayam Kampung (Gallus gallus domesticus). Karya tulis ini tersusun berkat kerjasama dan bantuan dari beberapa pihak, pada kesempatan ini penulis ingin menyampaikan ucapan terima kasih kepada: 1. Drs. Imam Muchtar, M. Hum, selaku Dekan Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember. 2. Drs. Supriyanto, M. Si, selaku Dosen Pembimbing I dan Dra. Jekti Prihatin, M. Si, selaku Dosen Pembimbing II yang dengan tulus dan sabar membimbing dan memberi petunjuk dalam penyusunan skripsi ini serta Eva Tyas Utami S.Si, M. Si sebagai dosen pembahas yang telah banyak memberikan masukan pada skripsi ini. 3. Dr. Wachju Subchan, MS,selaku Dosen Pembimbing Akademik. Terima kasih atas bimbingan dan motivasinya selama ini. 4. Pak Doel, Pak Adi, Mas Tamyis, dan Mas Agus terima kasih atas bantuannya dalam penelitian ini. 5. Seluruh keluarga besarku di Banjarnegara, terima kasih atas do a dan dukunganya selama ini. 6. Keluarga Simbah di Sleman, terima kasih atas kepercayaan yang diberikan. 7. Wiwik, teman seperjuangan dalam penelitian ini. Terima kasih atas kerjasama, bantuan dan semangatnya selama ini. Akhirnya kerja keras kita terbayar sudah! 8. Sahabat-sahabatku, terima kasih atas kebersamaannya. 9. Teman-teman Asrama Putri Danau Toba 4, terima kasih semuanya. 10. Angkatan 2002 Biologi FKIP Universitas Jember, semangat ya! viii

11. Pojok Crew yang sangat membantu dalam penulisan skripsi ini, terima kasih semuanya. 12. Semua pihak yang telah memberikan bantuan dan dukungan dalam penyelesaian skripsi ini hingga selesai. Kritik dan saran yang bersifat membangun sangat penulis harapkan demi kesempurnaan penulisan selanjutnya. Akhirnya penulis berharap Karya Tulis Ilmiah ini dapat memberi manfaat bagi semua pihak. Jember, 21 Juni 2006 Penulis ix

RINGKASAN Hubungan Kadar Kalsium Cangkang Telur dengan Kadar Kalsium Tulang pada Tahapan Perkembangan Embrio Ayam Kampung (Gallus gallus domesticus). Lusy Febriana, 020210103250, 2006, 70 hlm. Telur adalah suatu tempat penimbunan zat gizi yang diperlukan untuk perkembangan embrio sampai menetas. Dalam proses perkembangan embrio ayam, terjadi proses pembentukan alat tubuh embrio yang disebut organogenesis. Salah satunya terjadi proses perkembangan tulang embrio ayam. Dalam proses perkembangan tulang embrio ayam, kalsium mutlak diperlukan. Cadangan kalsium yang diperlukan oleh embrio ayam untuk pertumbuhan tulang diperoleh dari kuning telur dan putih telur. Namun cadangan mineral yang terdapat pada kuning telur dan putih telur hanya sekitar 2 % dari komposisi zat yang terkandung pada setiap telur. Tujuan dari penelitian ini adalah untuk mengetahui hubungan kadar kalsium cangkang telur dengan kadar kalsium tulang pada tahapan perkembangan embrio ayam kampung. Penelitian ini dilakukan di Laboratorium Produksi Ternak Politeknik Negeri Jember untuk inkubasi telur, pengambilan sampel penelitian dilakukan di Laboratorium Biologi FKIP Universitas Jember serta analisis kadar kalsium dilakukan di Laboratorium Kimia Dasar FMIPA Universitas Jember. Penelitian dilakukan pada bulan Januari-Februari 2006. Jumlah sampel penelitian sebanyak 15 butir telur yang diambil dengan cara random sampling dengan kriteria sebagai berikut: berat telur ± SD, telur berasal dari satu peternakan dengan asumsi makanan sama, telur berasal dari satu induk, besar telur (bagian tengah) sama, dan telur fertil. Sampel yang digunakan adalah tulang columna vertebralis (vertebra servicalis, vertebra thoracalis, vertebra lumbalis, vertebra caudalis), tulang sayap, tulang tengkorak, tulang kaki dan paruh dari embrio ayam yang berumur 12, 14, 16, 18 dan x

20 hari. Sampel cangkang telur dan tulang embrio ayam diukur kadar kalsiumnya dengan menggunakan flame photometer. Untuk mengetahui hubungan kadar kalsium cangkang telur dengan kadar kalsium tulang embrio ayam digunakan analisis korelasi-regresi menggunakan Software SPSS versi 10. Dari hasil pengukuran kadar kalsium cangkang telur pada tiap tahapan perkembangan embrio ayam, semakin tinggi tahapan perkembangan embrio maka kadar kalsium cangkang telur semakin berkurang, sedangkan kadar kalsium tulang semakin bertambah. Hasil analisis data menunjukan terdapat hubungan antara kadar kalsium cangkang dengan kadar kalsium tulang. Nilai korelasi antara kadar kalsium cangkang dan kadar kalsium tulang vertebra sebesar 0,802 dengan signifikansi sebesar 0,000; korelasi antara kadar kalsium cangkang dengan kadar kalsium tulang sayap sebesar 0,707 dengan signifikansi sebesar 0,03; korelasi antara kadar kalsium cangkang dengan kadar kalsium paruh sebesar 0,805 dengan signifikansi sebesar 0,000; korelasi antara kadar kalsium cangkang dengan kadar kalsium kaki sebesar 0,880 dengan signifikansi sebesar 0,000; sedangkan korelasi antara kadar kalsium cangkang dengan kadar kalsium tulang tengkorak sebesar 0,789 dengan signifikansi sebesar 0,000. Dari penelitian ini dapat ditarik kesimpulan bahwa semakin tinggi tahapan perkembangan embrio ayam, maka kadar kalsium cangkang telur semakin berkurang sedangkan kadar kalsium tulang embrio ayam semakin bertambah. Dan terdapat hubungan yang tinggi antara kadar kalsium cangkang dengan kadar kalsium tulang pada tahapan perkembangan embrio ayam. Program Studi Pendidikan Biologi, Jurusan Pendidikan MIPA Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan, Universitas Jember. xi

DAFTAR ISI Halaman HALAMAN JUDUL... i HALAMAN PERSEMBAHAN... ii HALAMAN MOTTO... iii HALAMAN PERNYATAAN... iv HALAMAN PENGAJUAN... v HALAMAN PENGESAHAN... vi KATA PENGANTAR... vii RINGKASAN... ix DAFTAR ISI... xi DAFTAR TABEL... xiv DAFTAR GAMBAR... xv DAFTAR LAMPIRAN... xvi BAB 1. PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang... 1 1.2 Pokok Permasalahan... 4 1.3 Tujuan Penelitian... 4 1.4 Manfaat Penelitian... 4 BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA 2.1... Kalsi um... 6 2.2... Telur... 7 2.2.1 Struktur Telur... 7 xii

2.2.2 Komposisi Telur... 11 2.3... Pemb entukan Tulang... 11 2.4... Perke mbangan Embrio Ayam... 14 2.5... Hipot esis Penelitian... 17 BAB 3. METODE PENELITIAN 3.1 Jenis Penelitian... 18 3.2 Tempat dan Waktu Penelitian... 18 3.3 Identifikasi Variabel Penelitian... 18 3.3.1 Variabel Bebas... 18 3.3.2 Variabel Terikat... 18 3.4 Batasan Masalah... 18 3.5 Sampel Penelitian... 19 3.5.1 Cara Pengambilan Sampel Penelitian... 19 3.5.2 Kriteria Sampel Penelitian... 19 3.5.3 Jumlah Sampel penelitian... 19 3.6 Alat dan Bahan... 19 3.6.1 Alat... 19 3.6.2 Bahan... 19 3.7 Desain Penelitian... 20 3.8 Cara Kerja... 20 3.8.1 Persiapan Embrio Ayam... 20 3.8.2 Pengelolaan Sampel... 22 3.8.3 Pembuatan larutan Sampel... 22 3.8.4 Pembuatan larutan Standar dan Kurva Kalibrasi... 22 3.7.5 Pengukuran Sampel... 23 xiii

3.7.6 Analisis Kadar Kalsium... 23 3.9 Analisis Data... 23 BAB 4. HASIL DAN ANALISIS DATA 4.1 Hasil Penelitian... 25 4.2 Analisis Data... 27 BAB 5. PEMBAHASAN 4.2.1 Hubungan kadar kalsium cangkang dengan kadar kalsium vertebra... 27 4.2.2 Hubungan kadar kalsium cangkang dengan kadar kalsium sayap... 29 4.2.3 Hubungan kadar kalsium cangkang dengan kadar kalsium paruh... 32 4.2.4 Hubungan kadar kalsium cangkang telur dengan kadar kalsium kaki... 35 4.2.5 Hubungan kadar kalsium cangkang telur dengan kadar kalsium tengkorak... 38 5.1 Penurunan Kadar Kalsium Cangkang pada Tahapan Perkembangan Embrio Ayam... 42 5.2 Hubungan Kadar Kalsium Cangkang Telur dengan Kadar Kalsium Tulang pada Tahapan Perkembangan Embrio Ayam 43 BAB 6. KESIMPULAN DAN SARAN 6.1 Kesimpulan... 51 6.2 Saran... 51 DAFTAR PUSTAKA... 52 xiv

LAMPIRAN... 55 xv

DAFTAR TABEL Halaman 2.1 Komposisi Zat yang Terkandung di dalam Setiap Telur (%)... 11 3.1 Kadar Kalsium pada Tiap Pengamatan... 20 3.2 Tahap-tahap Perlakuan Pada Penetasan Telur... 21 4.1 Hasil Rerata Kadar Kalsium Cangkang dan Tulang pada Tahapan Perkembangan Embrio Ayam... 26 4.2 Analisis Korelasi Kadar Kalsium Cangkang dengan Kadar Kalsium Vertebra... 27 4.3 Analisis Korelasi Kadar Kalsium Cangkang dengan Kadar Kalsium Sayap 30 4.4 Analisis Korelasi Kadar Kalsium Cangkang dengan Kadar Kalsium Paruh. 33 4.5 Analisis Korelasi Kadar Kalsium Cangkang dengan Kadar Kalsium Kaki. 36 4.6 Analisis Korelasi Kadar Kalsium Cangkang dengan Kadar Kalsium Tengkorak... 39 xvi

DAFTAR GAMBAR 4.1 Grafik Perbandingan Kadar Kalsium Cangkang dan Kadar Kalsium Vertebra pada Tahapan Perkembangan Embrio Ayam... 28 4.2 Persamaan Garis Regresi Hubungan Kadar Kalsium Cangkang dengan Kadar Kalsium Vertebra pada Tahapan Perkembangan... 29 4.3 Grafik Perbandingan Kadar Kalsium Cangkang dan Kadar Kalsium Sayap pada Tahapan Perkembangan Embrio Ayam... 31 4.4 Persamaan Garis Regresi Hubungan Kadar Kalsium Cangkang dengan Kadar Kalsium Sayap pada Tahapan Perkembangan Embrio Ayam... 32 4.5 Grafik Perbandingan Kadar Kalsium Cangkang dan Kadar Kalsium Paruh pada Tahapan Perkembangan Embrio Ayam... 34 4.6 Persamaan Garis Regresi Hubungan Kadar Kalsium Cangkang dengan Kadar Kalsium Paruh pada Tahapan Perkembangan Embrio Ayam... 35 4.7 Grafik Perbandingan Kadar Kalsium Cangkang dan Kadar Kalsium Kaki pada Tahapan Perkembangan Embrio Ayam... 37 4.8 Persamaan Garis Regresi Hubungan Kadar Kalsium Cangkang dengan Kadar Kalsium Paruh pada Tahapan Perkembangan Embrio Ayam... 38 4.9 Grafik Perbandingan Kadar Kalsium Cangkang dan Kadar Kalsium Tengkorak pada Tahapan Perkembangan Embrio Ayam... 40 4.10 Persamaan Garis Regresi Hubungan Kadar Kalsium Cangkang dengan Kadar Kalsium Tengkorak pada Tahapan Perkembangan Embrio Ayam... 41 Halaman xvii

DAFTAR LAMPIRAN Halaman A. Matrik Penelitian... 55 B. Hasil Pengukuran Kadar Kalsium Pada Tahapan Perkembangan Embrio Ayam... 56 C. Hasil Pengukuran Kadar Kalsium Menggunakan Flame Photometer... 57 D. Hasil Analisis SPSS Menggunakan Analisis Regresi... 60 E. Dokumentasi Penelitian... 64 xviii