MATERI PEMBELAJARAN SASTRA SUNDA DI SD JEUNG SMP. Dr. Dedi Koswara, M. Hum.
|
|
|
- Herman Setiawan
- 7 tahun lalu
- Tontonan:
Transkripsi
1 MATERI PEMBELAJARAN SASTRA SUNDA DI SD JEUNG SMP ku Dr. Dedi Koswara, M. Hum. 1. Bubuka Sastra Sunda meunang lahan dina SKKD KTSP sangkan diajarkeun di sakola-sakola ti mimiti Taman Kanak-Kanak tepi ka SMA jeung SMK di Jawa Barat. Prosentase bahanna sarua jeung pangajaran basa, aub dina opat kaparigelan basa (ngaregepkeun, nyarita, maca, nulis). Lamun digambarkeun mah patalina kompetensi kaparigelan basa jeung sastra Sunda teh bisa ditengetan saperti dina gambar ieu di handap. Patalina Aspek Kaparigelan Basa jeung Sastra Ngaregepkeun Nyarita BASA SASTRA Maca Nulis ASPEK RESEPTIF ASPEK PRODUKTIF NGAREGEPKEUN + MACA NYARITA + NULIS Naon sababna sastra perlu diajarkeun di sakola? Jawabanana lantaran dina teks karya sastra aya muatan atikan moral anu perlu dipimilik ku barudak sangkan maranehna jadi jalma anu cageur, bageur, bener, jujur jeung pinter sarta sumujud ka Alloh Swt. Hal ieu teh aya patalina jeung hakekat sarta fungsi sastra tea. Sacara hakiki sastra teh fiktif (rekaan), naratif (ngawujud lalakon), tapi di jerona ngandung ajen bebeneran jeung kajujuran. Lian ti eta, sastra teh boga fungsi pikeun hiburan lantaran ngandung kaendahan (dulce) jeung aya mangpaatna (utile) keur manusa. Henteu nutup kamungkinan bisa ngarobah (movere) kana sikep jeung tangtungan hirup manusa, tina goreng jadi hade atawa sabalikna, gumantung kana karya sastra anu dibacana. 1
2 Sacara umum tujuan pangajaran sastra anu aya dina unggal-unggal kurikulum oge esensina mah meh sarua, nyaeta supaya barudak meunang pangalaman ngaregepkeun jeung maca, sarta ngaekpresikeun sastra (nulis, nyarita, ngaragakeun). Ku cara kitu dipiharep sangkan barudak meunang katingtriman lahir jeung batin. Pembelajaran sastra teh sawadina jadi atikan jeung panglipur ka barudak, lain sabalikna jadi perkara anu ngabingungkeun boh ka guru boh ka barudak di sakola. Saestuna aya opat rupa mangpaat diajar sastra, nyaeta (1) ngarojong kaparigelan basa, (2) ningkatkeun pangaweruh budaya, (3) mekarkeun cipta jeung rasa: kamampuh indrawi, panalaran, afektif, sosial, religius, (4) ngarojong pembentukan watek: pangajaran sastra kudu ngabina perasaan anu leuwih seukeut jeung kudu bisa mekarkeun kualitas kapribadian siswa. 2. Materi Pangajaran Sastra di SD jeung SMP Dumasar kana SKKD KTSP materi pangajaran sastra Sunda teh dipasing-pasing saperti kieu. Di Kelas 1 SD: Diajarkeun materi ngaregepkeun dongeng (1.1.2). Di Kelas 2 SD: Diajarkeun materi ngaregepkeun dongeng (2.3.2); ngaregepkeun kakawihan (2.1.4); maca wacana kakawihan (2.3.2); maca dongeng (2.3.3). Di Kelas 3: Diajarkeun materi ngaregepkeun dongeng sato (3.1.3); ngaregepkeun kakawihan (3.1.4); ngawangkong ngeunaan rupa-rupa sato (3.2.3); maca bedas puisi (3.3.3); maca bedas dongeng (3.3.4). Di Kelas 4: Diajarkeun ngaregepkeun carita pondok (4.1.1); ngaregepkeun puisi guguritan (4.1.2); maca apresiasi (4.3.1); nembangkeun pupuh (4.3..3); nulis narasi (4.4.1). Di Kelas 5: Diajarkeun ngaregepkeun carita pondok (5.1.3); ngaragakeun drama pondok (5.2.6); maca puisi (5.3.2); maca dongeng (5.3.3); nulis carita (5.4.1). Di Kelas 6: Diajarkeun ngaregepkeun carita rayat (6.1.2); nepikeun kritik (6.2.3); ngaragakeun drama (6.2.6) Nengetan sebaran materi bahan ajar sastra di SD katiten yen materi ajar sastra anu kudu ditepikeun ka barudak teh ngawengku genre (jenis) sastra: dongeng, kakawihan, pupuh, guguritan, sajak, carpon, jeung carita drama. Nilik wangunna, aya anu kaasup wangun prosa (lancaran), saperti: dongeng, carpon. Aya oge anu kaasup wangun puisi (ugeran), saperti: kakawihan, pupuh, jeung guguritan, sarta aya anu kaasup wangun carita drama, saperti carita drama barudak. Patali jeung kronologi waktu medalna, aya anu kaasup sastra Sunda buhun (kakawihan, dongeng, pupuh, guguritan) jeung aya anu kaasup sastra Sunda modern (carpon, sajak, carita drama). Atuh cara medalkeunana sastra oge ngagunakeun dua cara, nyaeta lisan (saperti) dongeng, kakawihan, mantra) jeung sacara tinulis (pupuh, guguritan, carpon, sajak, carita drama). Lian ti eta, genre sastra teh bisa dipasing-pasing dumasar kana asal-muasalna, 2
3 nyaeta sastra Sunda sampakan (dongeng, mantra, carita pantun, kakawihan, sisindiran) jeung sastra Sunda sampeuran (pupuh, carpon, novel, sajak bebas). Nilik pameredih aubna opat aspek kamampuh kaparigelan basa (ngaregepkeun, nyarita, maca, nulis) dina materi pangajaran sastra, dina kanyataanana mah henteu bisa kacumponan sacara simultan ngaubkeun nu opat aspek tea. Hal eta kawasna bae disaluyukeun jeung kamampuh siswa di unggal-unggal kelas. Upamana bae di Kelas 1 ukur aya aspek kaparigelan ngaregepkeun (dongeng) bae. Di Kelas 2 ukur aspek kaparigelan ngaregepkeun (dongeng, kakawihan). Di Kelas 3 aya aspek kaparigelan ngaregepkeun (dongeng, kakawihan), aspek kaparigelan nyarita (ngobrolkeun rupa-rupa sato); aspek kaparigelan maca (maca bedas puisi jeung dongeng). Di Kelas 4 aya aspek kaparigelan ngaregepkeun (carpon, guguritan), aya aspek kaparigelan maca (pupuh), aya aspek kaparigelan nulis (narasi). Di Kelas 5 aya aspek kaparigelan ngaregepkeun (carpon), aspek kaparigelan nyarita (ngaragakeun drama), aspekkaparigelan maca (puisi, dongeng), jeung aya aspek kaparigelan nulis (carita). Di Kelas 6 aya aspek kaparigelan ngaregepkeun (carita rayat), aya aspek kaparigelan nyarita (ngaragakeun drama). Ari bahan ajar pangajaran sastra di SMP/MTs naon bae? Naha sarua jeung di SD/MI? Di SMP Kelas VII, diajarkeun materi ngaregepkeun dongeng (7.1.2), maca sajarah lokal/carita babad (7.3.1), maca dongeng/carita buhun (7.3.4), maca carita pondok (7.3.5), nulis sajak (7.4.3). Di Kelas VIII, diajarkeun materi ngaregepkeun lirik (rumpaka) kawih (8.1.1), ngaregepkeun puisi sawer (8.1.2), maca tukilan carita wawacan (8.3.2), maca puisi (8.3.3), nulis sisindiran (8.4.1), nulis guguritan (8.4.5). Di Kelas IX, diajarkeun materi ngaregepkeun lirik (rumpaka) tembang (9.1.2), ngaregepkeun carita pondok (9.1.3), ngaragakeun carita drama (9.2.3), nyaritakeun eusi novel (9.2.4), musikalisasi puisi (9.2.5), maca wacana carita drama (9.3.2), maca puisi (9.3.4). Nilik sebaran materi bahan ajar sastra Sunda pikeun SMP/MTs katiten aya wangun prosa, wangun puisi jeung wangun carita drama. Ari genre (jenisna) aya anu kaasup wangun sastra Sunda buhun jeung sastra Sunda modern. Nu kaasup wangun sastra Sunda buhun, upamana bae dongeng carita babad, kawih, sawer, wawacan, sisindiran jeung guguritan. Ari anua kaasup wangun sastra Sunda modern upamana bae sajak, carpon jeung carita drama. 3. Padika (Metode) Pangajaran Sastra Materi pangajaran sastra anu perlu dipaham ku barudak teh ngawengku wangun jeung eusi karya sastra Sunda. Wangun (bentuk) mangrupa juntrungan, wujud fisik nu jadi wadah atawa muatan teks sastra. Wujudiahna bisa dina wangun prosa (lancaran), puisi (ugeran), jeung carita drama. Ari eusi (teks) sastra mangrupa struktur jero atawa struktur batin anu disusun ku unsur-unsur carita nu silihrojong antarbagian jeung bagianana atawa antarbagian jeung kagemblenganana. Patalina anu paheut antarunsur carita tea ngajenglengkeun gunggungan carita anu gemleng atawa otonom. 3
4 Ilaharna unsur-unsur carita dina wangun prosa saperti dongeng, carpon, novel, jeung carita drama disusun ku unsur carita saperti palaku jeung penokohanana, galur carita, latar carita (tempat, waktu, suasana), jeung tema carita. Salah sahiji metode pikeun ngabongkar hiji susunan (struktur) carita disebut metode struktural. Ieu metode teh mangrupa substansi tina pamarekan (pendekatan) sastra anu disebut pendekatan objekif. Ieu pamarekan teh museurkeun ulikanana kana teks sastra sacara otonom (mandiri), teu dipatalikeun jeung halhal di luareun sastra (pangarang, penerbit, penikmat sastra). Ulikanana estuning tujul kana unsur-unsur jero nu ngawangun struktur teks sastra tea. Nyusul tepus pedaran nu tadi tea yen dina KTSP jeung kurikulum basa jeung sastra Sunda saheulaeunana, leuwih condong ngalarapkeun pendekatan objektif dina metode struktural hususna keur pembelajaran sastra. Saestuna aya keneh tilu pamarekan sastra sejenna, nyaeta pamarekan mimetik, ekspresif, jeung pragmatik. Upama dipatalikeun mah salangsurupna jeung pamarekan objektif teh bakal katiten saperti dina gambar ieu dihandap. Universe Semesta (2) Pamarekan Mimetik Work Karya (1) Pamarekan Objektif Artist Pencipta Audience Pembaca (3) Pamarekan Ekspresif (4) Pamarekan Pragmatik 1. Pendekatan objektif (museur kana karya sastra) 2. Pendekatan mimetik (museur kana semesta alam) 3. Pendekatan ekspresif (museur ka pangarang) 4. Pendekatan pragmatik (museur ka pembaca) 4
5 4. Model Pembelajaran Bermakna Model pembelajaran sastra bisa ngagunakeun lengkah-lengkah saperti nu dipake dina model pembelajaran bermakna saperti dina gambar ieu di handap. 1. PEMANASAN APERSEPSI (Tanya jawab tentang pengetahuan/pengalaman) 2. EKSPLORASI (Memperoleh/mencari informasi) baru) LANGKAH KEGIATAN 3. KONSOLIDASI PEMBELAJARAN (Negosiasi dalam pencapaian pengetahuan baru) 4. PEMBENTUKAN SIKAP DAN PERILAKU (Pengetahuan diubah menjadi nilai, sikap, dan 5. PENILAIAN FORMATIF 5
6 Model Maca Bedas Puisi 1. KEGIATAN AWAL A. Tanya jawab, mengabsen B. Apersepsi C. Pretes D. Memotivasi siswa LANGKAH KEGIATAN 2. KEGIATAN INTI A. Membaca puisi dengan lafal, volume suara, dan intonasi yang jelas B. Menceritakan isi puisi dengan menggunakan bahasa sendiri C. Memberi tanggapan terhadap isi puisi 3. KEGIATAN AKHIR A. Menegaskan bahan pembelajaran B. Postes C. Menjelaskan tindak lanjut kegiatan termasuk penugasan D. Menutup pembelajaran 6
7 RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN Satuan Pendidikan Mata Pelajaran Kelas Semester :. :. :. :. RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) Nama Sekolah :. Mata Pelajaran :. Kelas Semester :. Pertemuan Ke :. Alokasi Waktu :. Standar Kompotensi :.... Kompotensi Dasar :.. Indikator :
8 I. Tujuan Pembelajaran : II. Materi Pokok :... III. Metode :... IV. Langkah-langkah Pembelajaran Kegiatan Awal... Kegiatan Inti Kegiatan Penutup 8
9 . V. Alat dan Sumber Belajar : Alat :... Sumber : VI. Penilaian : 1. Jenis : Instrumen Penilaian : - Penilaian Proses :... - Penilaian Hasil : Kunci Jawaban 4. Skoring Mengetahui, Kepala SD/SMP/SMA... Sukabumi,. Guru Kelas, NIP NIP 9
10 5. Panutup Muatan nu aya dina pundak guru SD jeung SMP kawilang beurat, tapi mulya. Kantenan sabada aya kaputusan gubernur Jabar ngeunaan adeg-pancegna pangajaran basa jeung sastra Sunda ti mimiti TK tepi ka SMA jeung SMK. Barudak SD jeung SMP utamana nu aya di puseur kota, kiwari lumrahna geus langka make basa Sunda anu bener. Hamo boa, kalungguhan basa Sunda nu asalna sabage basa indung teh geus patukeur jeung basa Indonesia, jadi basa kadua. Najan kitu, teu kudu jadi bingung nu matak bisa mugagkeun garapan. Urang keureuyeuh bae lalaunan, babarengan. Sugan bae cara nepikeun bahan ajar basa jeung sastra Sunda teh dilalanyahan make panganteur dina basa Indonesia, utamana keur barudak nu geus teu bisa make basa Sunda. Biasana kapan sagalarupa oge ari mimiti mah sok ngawagu heula, tapi ari ku remen bari dileukeunan, piraku barudak henteu resepeun kana basa jeung sastra Sunda. Nu kudu diheulakeun teh nyaeta pakarepan jeung kahaatan ti urang sabage guru basa jeung sastra Sunda anu boga tanggung jawab sacara moral kana budaya Sunda. Nu pang pentingna mah, guru kudu bisa meuli hate atawa ngirut barudak sangkan resepeun ka guruna anu nyunda tea. Prung dulur-dulur! Paraguru SD jeung SMP hayu urang padungdung, rempug jukung sabilulungan, paheuyeuk-heuyeuk leungeun sangkan basa jeung sastra Sunda katut budayana tetep nanjung apanjang-apunjung, Sunda jaya di buana. 10
11 MATERI PEMBELAJARAN SASTRA DINA ASPEK KAPARIGELAN BASA SUNDA DI SEKOLAH MENENGAH ATAS (SMA)/SMK/MA ku Dr. Dedi Koswara, M. Hum. 1. Bubuka Sastra Sunda meunang lahan dina SKKD KTSP sangkan diajarkeun di sakola-sakola ti mimiti Taman Kanak-Kanak tepi ka SMA, SMK, MA di Jawa Barat. Prosentase bahanna sarua jeung pangajaran basa, aub dina opat kaparigelan basa (ngaregepkeun, nyarita, maca, nulis). Lamun digambarkeun mah patalina kompetensi kaparigelan basa jeung sastra Sunda teh bisa ditengetan saperti dina gambar ieu di handap. Patalina Aspek Kaparigelan Basa jeung Sastra Ngaregepkeun Nyarita BASA SASTRA Maca Nulis ASPEK RESEPTIF ASPEK PRODUKTIF NGAREGEPKEUN + MACA NYARITA + NULIS Naon sababna sastra perlu diajarkeun di sakola? Jawabanana lantaran dina teks karya sastra aya muatan atikan moral anu perlu dipimilik ku barudak sangkan maranehna jadi jalma anu cageur, bageur, bener, jujur jeung pinter sarta sumujud ka Alloh Swt. Hal ieu teh aya patalina jeung hakekat sarta fungsi sastra tea. Sacara hakiki sastra teh fiktif (rekaan), naratif (ngawujud lalakon), tapi di jerona ngandung ajen bebeneran jeung kajujuran. Lian ti eta, sastra teh boga fungsi pikeun hiburan lantaran ngandung kaendahan (dulce) jeung aya mangpaatna (utile) keur manusa. Henteu nutup kamungkinan bisa ngarobah (movere) kana sikep jeung tangtungan hirup manusa, tina goreng jadi hade atawa sabalikna, gumantung kana karya sastra anu dibacana. Sacara umum tujuan pangajaran sastra anu aya dina unggal-unggal kurikulum oge esensina mah meh sarua, nyaeta supaya barudak meunang pangalaman ngaregepkeun jeung 11
12 maca, sarta ngaekpresikeun sastra (nulis, nyarita, ngaragakeun). Ku cara kitu dipiharep sangkan barudak meunang katingtriman lahir jeung batin. Pembelajaran sastra teh sawadina jadi atikan jeung panglipur ka barudak, lain sabalikna jadi perkara anu ngabingungkeun boh keur guru boh keur barudak di sakola. Saestuna aya opat rupa mangpaat diajar sastra, nyaeta (1) ngarojong kaparigelan basa, (2) ningkatkeun pangaweruh budaya, (3) mekarkeun cipta jeung rasa: kamampuh indrawi, panalaran, afektif, sosial, religius, (4) ngarojong pembentukan watek: pangajaran sastra kudu ngabina perasaan anu leuwih seukeut jeung kudu bisa mekarkeun kualitas kapribadian siswa. 2. Materi Pangajaran Sastra di SMA/SMK/MA Dumasar kana SKKD KTSP, materi pangajaran sastra Sunda teh dipasing-pasing saperti kieu. Di Kelas X: Diajarkeun materi ngadongeng (10.2.3); maca sajarah lokal/carita babad (10.1); maca apreasiasi puisi (10.2); Di Kelas XI: Diajarkeun materi ngaregepkeun kawih/tembang (11.1.1); ngaregepkeun carita wayang (11.1.2); ngadongeng (11.2.2); maca apresiasi novel (11.3.3); nulis carita pondok (11.4.1); Di Kelas XII: Diajarkeun materi ngaregepkeun dongeng (12.1.1); maca apresiasi carita buhun (12.3.2); nulis puisi (wangun ugeran)(12.4.1); nulis teks drama (12.4.3). Nengetan sebaran materi bahan ajar sastra di SMA katiten yen materi ajar sastra anu kudu ditepikeun ka barudak teh ngawengku genre (jenis) sastra: dongeng, kakawihan, pupuh, sajak, carpon, carita wayang, jeung carita drama. Nilik wangunna, aya anu kaasup wangun prosa (lancaran), saperti: dongeng, carpon. Aya oge anu kaasup wangun puisi (ugeran), saperti: kakawihan, pupuh, jeung guguritan, sarta aya anu kaasup wangun carita drama, saperti nulis teks drama. Patali jeung kronologi waktu medalna, aya anu kaasup sastra Sunda buhun (kakawihan, dongeng, pupuh, guguritan, wawacan, carita pantun) jeung aya anu kaasup sastra Sunda modern (carpon, novel, sajak, carita drama). Atuh cara medalkeunana sastra oge ngagunakeun dua cara, nyaeta lisan (saperti) dongeng, kakawihan) jeung sacara tinulis (pupuh, guguritan, carpon, sajak,novel, carita drama). Lian ti eta, genre sastra teh bisa dipasing-pasing dumasar kana asal-muasalna, nyaeta sastra Sunda sampakan (dongeng, mantra, carita pantun, kakawihan, sisindiran) jeung sastra Sunda sampeuran (pupuh, carpon, novel, sajak bebas). Nilik pameredih aubna opat aspek kamampuh kaparigelan basa (ngaregepkeun, nyarita, maca, nulis) dina materi pangajaran sastra, dina kanyataanana mah henteu bisa kacumponan sacara simultan ngaubkeun nu opat aspek tea. Hal eta kawasna bae disaluyukeun jeung kamampuh siswa di unggal-unggal kelas. Upamana bae di Kelas X ukur aya aspek kaparigelan nyarita (ngadongeng) jeung maca (puisi). Di Kelas XI aya aspek ngaregepkeun (kawih, carita wayang), nyarita (ngadongeng), maca (novel), jeung nulis 12
13 (carpon). Di Kelas XII aya aspek kaparigelan ngaregepkeun (dongeng), aspek kaparigelan maca (carita buhun); aspek kaparigelan nulis (puisi wangun ugeran, teks drama). 3. Padika (Metode) Pangajaran Sastra Materi pangajaran sastra anu perlu dipaham ku barudak teh ngawengku wangun jeung eusi karya sastra Sunda. Wangun (bentuk) mangrupa juntrungan, wujud fisik nu jadi wadah atawa muatan teks sastra. Wujudiahna bisa dina wangun prosa (lancaran), puisi (ugeran), jeung carita drama. Ari eusi (teks) sastra mangrupa struktur jero atawa struktur batin anu disusun ku unsur-unsur carita nu silihrojong antarbagian jeung bagianana atawa antarbagian jeung kagemblenganana. Patalina anu paheut antarunsur carita tea ngajenglengkeun gunggungan carita anu gembleng atawa otonom. Ilaharna unsur-unsur carita dina wangun prosa saperti dongeng, carpon, novel, jeung carita drama disusun ku unsur carita saperti palaku jeung penokohanana, galur carita, latar carita (tempat, waktu, suasana), jeung tema carita. Salah sahiji metode pikeun ngabongkar hiji susunan (struktur) carita disebut metode struktural. Ieu metode teh mangrupa substansi tina pamarekan (pendekatan) sastra anu disebut pendekatan objekif. Ieu pamarekan teh museurkeun ulikanana kana teks sastra sacara otonom (mandiri), teu dipatalikeun jeung halhal di luareun sastra (pangarang, penerbit, penikmat sastra). Ulikanana estuning tujul kana unsur-unsur jero nu ngawangun struktur teks sastra tea. Nyusul tepus pedaran nu tadi tea yen dina SKKD jeung KTSP Mata Pelajaran Bahasa dan Sastra Sunda, leuwih condong ngalarapkeun pendekatan objektif dina metode struktural hususna keur pembelajaran sastra. Saestuna aya keneh tilu pamarekan sastra sejenna, nyaeta pamarekan mimetik, ekspresif, jeung pragmatik. Upama dipatalikeun mah salangsurupna jeung pamarekan objektif teh bakal katiten saperti dina gambar ieu dihandap. Universe Semesta (2) Pamarekan Mimetik Work Karya (1) Pamarekan Objektif Artist Pencipta Audience Pembaca (3) Pamarekan Ekspresif (4) Pamarekan Pragmatik 1. Pendekatan objektif (museur kana karya sastra) 2. Pendekatan mimetik (museur kana semesta alam) 3. Pendekatan ekspresif (museur ka pangarang) 4. Pendekatan pragmatik (museur ka pembaca) 13
14 4. Model Pembelajaran Bermakna Model pembelajaran sastra bisa ngagunakeun lengkah-lengkah saperti nu dipake dina model pembelajaran bermakna saperti dina gambar ieu di handap. 1. PEMANASAN APERSEPSI (Tanya jawab tentang pengetahuan/pengalaman) 2. EKSPLORASI (Memperoleh/mencari informasi) baru) LANGKAH KEGIATAN 3. KONSOLIDASI PEMBELAJARAN (Negosiasi dalam pencapaian pengetahuan baru) 4. PEMBENTUKAN SIKAP DAN PERILAKU (Pengetahuan diubah menjadi nilai, sikap, dan 5. PENILAIAN FORMATIF 14
15 Model Maca Bedas Puisi 1. KEGIATAN AWAL E. Tanya jawab, mengabsen F. Apersepsi G. Pretes H. Memotivasi siswa LANGKAH KEGIATAN 2. KEGIATAN INTI D. Membaca puisi dengan lafal, volume suara, dan intonasi yang jelas E. Menceritakan isi puisi dengan menggunakan bahasa sendiri F. Memberi tanggapan terhadap isi puisi 3. KEGIATAN AKHIR E. Menegaskan bahan pembelajaran F. Postes G. Menjelaskan tindak lanjut kegiatan termasuk penugasan H. Menutup pembelajaran 15
16 RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN Satuan Pendidikan Mata Pelajaran Kelas Semester :. :. :. :. RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) Nama Sekolah : Mata Pelajaran : Kelas Semester : Pertemuan Ke : Alokasi Waktu : Standar Kompotensi : Kompotensi Dasar : Indikator :
17 I. Tujuan Pembelajaran : II. Materi Pokok :... III. Metode :... IV. Langkah-langkah Pembelajaran Kegiatan Awal..... Kegiatan Inti Kegiatan Penutup 17
18 V. Alat dan Sumber Belajar : Alat :... Sumber :.. VI. Penilaian : 1. Jenis : Instrumen Penilaian : - Penilaian Proses :... - Penilaian Hasil : Kunci Jawaban 4. Skoring Mengetahui, Sukabumi, Guru Kelas, NIP NIP 18
19 5. Panutup Muatan nu aya dina pundak guru SMA kawilang beurat, tapi mulya. Kantenan sabada aya kaputusan Gubernur Jabar ngeunaan adeg pancegna pangajaran basa jeung sastra Sunda ti mimiti TK tepi ka SMA jeung SMK. Barudak SMA/MA/SMK, utamana nu aya di puseur kota, kiwari lumrahna geus langka make basa Sunda anu bener. Hamo boa, kalungguhan basa Sunda nu asalna sabage basa indung teh geus patukeur jeung basa Indonesia, jadi basa kadua. Najan kitu, teu kudu jadi bingung nu matak bisa mugagkeun garapan. Urang keureuyeuh bae lalaunan, babarengan. Sugan bae cara nepikeun bahan ajar basa jeung sastra Sunda teh dilalanyahan make panganteur dina basa Indonesia, utamana keur barudak nu geus teu bisa make basa Sunda. Biasana kapan sagalarupa oge ari mimiti mah sok ngawagu heula, tapi ari ku remen bari dileukeunan, piraku barudak henteu resepeun kana basa jeung sastra Sunda. Nu kudu diheulakeun teh nyaeta pakarepan jeung kahaatan ti urang sabage Kepala Sekolah, sabage guru basa jeung sastra Sunda anu boga tanggung jawab sacara moral kana budaya Sunda. Nu pangpentingna mah, guru kudu bisa meuli hate atawa ngirut barudak sangkan resepeun ka guruna anu nyunda tea. Prung dulur-dulur! Para-Kepala/paraguru SMA/MA/SMK, hayu urang padungdung, rempug jukung sabilulungan, paheuyeuk-heuyeuk leungeun sangkan basa jeung sastra Sunda katut budayana tetep nanjung apanjang-apunjung, Sunda jaya di buana. 19
BAHAN PEMBELAJARAN NULIS DI SD/MI Ku Dr. Dedi Koswara, M.Hum.
BAHAN PEMBELAJARAN NULIS DI SD/MI Ku Dr. Dedi Koswara, M.Hum. 1. Bubuka Aya opat aspek kaparigelan basa anu perlu dipaham ku siswa dina pembelajaran basa. Eta opat aspek kaparigelan basa teh ngawengku
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Karina Barliani, 2013
1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Kaparigelan basa ngawengku opat aspék, diantarana ngaregepkeun, nyarita, maca jeung nulis. Tujuan pangajaran basa Sunda di sakabéh tingkatan sakola hususna di tingkat
MODEL PEMBELAJARAN SASTRA SUNDA BERBASIS KOMPETENSI DI SAKOLA DASAR Ku Drs. Dedi Koswara, M.Hum.
MODEL PEMBELAJARAN SASTRA SUNDA BERBASIS KOMPETENSI DI SAKOLA DASAR Ku Drs. Dedi Koswara, M.Hum. A. Bubuka Model pembelajaran sastra Sunda berbasis kompetensi, saestuna mangrupa wujud tina metode jeung
MODEL PEMBELAJARAN SASTRA SUNDA BERBASIS KOMPETENSI DI SMP Ku Drs. Dedi Koswara, M.Hum.
MODEL PEMBELAJARAN SASTRA SUNDA BERBASIS KOMPETENSI DI SMP Ku Drs. Dedi Koswara, M.Hum. A. Bubuka Model pembelajaran sastra Sunda berbasis kompetensi, saestuna mangrupa wujud tina metode jeung prosedur
MODEL PANGAJARAN SATRA SUNDA Ku Dedi Koswara
MODEL PANGAJARAN SATRA SUNDA Ku Dedi Koswara I. Bubuka Dina dora ieu panglawungan, samemeh ngobrolkeun pangajaran sastra Sunda di SD/SMP, leuwih ti heula urang nengetan sajumlah runtuyan materi pangajaran
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Prosés diajar basa Sunda di jaman kiwari kurang minatna, ku sabab siswa nganggap yén pangajaran basa Sunda téh
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Prosés diajar basa Sunda di jaman kiwari kurang minatna, ku sabab siswa nganggap yén pangajaran basa Sunda téh ngabosenkeun. Ieu fakta ngabalukarkeun kurangna minat
PENGEMBANGAN PEMBELAJARAN SASTRA SUNDA. Oleh : Ruswendi Permana. Tahun 2003 tentang pemeliharaan Bahasa, Sastra, dan Aksara Daerah yang
PENGEMBANGAN PEMBELAJARAN SASTRA SUNDA Oleh : Ruswendi Permana A. Pendahuluan Standar Kompetensi dan Kompetensi Dasar (SKKD) Mata Pelajaran Bahasa dan Sastra Sunda disusun berdasarkan Peraturan Daerah
2015 KECAP PANYAMBUNG D INA SURAT PRIBAD I SISWA KELAS VIII-C SMP NEGERI 45 BAND UNG TAUN AJARAN
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Manusa mangrupa makhluk sosial nu tumuwuh di masarakat. Manusa teu bisa leupas tina komunikasi, alat pikeun komunikasi antar manusa nya éta ngaliwatan basa. Basa
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Dede Solihah, 2014 Éféktivitas Métode Kolaborasi Dina Pangajaran Nulis Aksara Sunda
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Diajar mangrupa parobahan tingkah laku peserta didik akibat ayana interaksi antara individu jeung lingkunganna ngaliwatan pangalaman jeung latihan (Iskandarwassid & Dadang
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Basa nya éta sistem lambang omongan nu dihasilkeun ku pakakas ucap manusa kalawan puguh éntép seureuhna (sistematis) tur ragem (konvénsional) antaranggota masarakatna pikeun
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Desain Panalungtikan Aya sababaraha léngkah dina ieu panalungtikan, nya éta: (1) maca naskah longsér, (2) nganalisis struktur drama, (3) nganalisis ma na, (4) ngolah data,
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Sacara lahiriah unggal siswa miboga kamampuh pikeun maca, nulis, ngaregepkeun, tur nyarita. Dina kanyataanana teu sakabéh siswa miboga kamampuh anu alus dina
BAB 1 BUBUKA. (Studi Kuasi Eksperimen di Kelas X SMA Negeri 1 Manonjaya Tasikmalaya Tahun Pelajaran 2012/2013)
BAB 1 BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Prosés diajar-ngajar anu éféktif ditandaan ku ayana minat jeung perhatian siswa kana prosés pangajaran. Minat mangrupa hiji sifat anu rélatif netep dina diri hiji jalma.
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Sri Nurbaeti, 2013
1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Basa téh nya éta sistem lambang sora omongan nu sifatna arbitrér anu dipaké ku masarakat pikeun tujuan komunikasi. Ieu hal luyu jeung pamadegan Sudaryat (2004:6)
BAB III MÉTODE JEUNG TÉHNIK PANALUNGTIKAN. ieu nyaéta ku jalan mikanyaho métode jeung téhnik panalungtikan nu bakal di pedar
BAB III MÉTODE JEUNG TÉHNIK PANALUNGTIKAN Salah sahiji cara pikeun mikanyaho kamana arah jeung tujuan panalungtikan ieu nyaéta ku jalan mikanyaho métode jeung téhnik panalungtikan nu bakal di pedar ieu
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Data jeung Sumber Data Data dina ieu panalungtikan nya éta struktur intrinsik jeung unsur-unsur budaya dina karya sastra Sunda. Lantaran panalungtik ngagunakeun dokuméntasi
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Esa Hilma,2015
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Salah sahiji aspék kaparigelan basa téh nya éta nulis. Sacara leksikal, dina Danadibrata (2009, kc. 71), kecap nulis téh asalna tina tulis anu hartina barangjieun
Bagan 3.1 Desain Panalungtikan
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Sumber Data Panalungtikan Numutkeun Moleong (1991: 113 dina ) sumber data dina panalungtikan téh bisa mangrupa sumber pustaka, saperti dokumén buku atawa sumber tinulis
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Panalungtikan Silva Eka Fauziah, 2013
1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Panalungtikan Nulis nya éta mindahkeun pikiran atawa perasaan kana wangun lambang basa (Semi, 2003:8). Jadi nu dimaksud nulis téh nya éta ébréhan tina pikiran atawa
IMPLEMENTASI KTSP DALAM PEMBELAJARAN BAHASA DAN SASTRA SUNDA
IMPLEMENTASI KTSP DALAM PEMBELAJARAN BAHASA DAN SASTRA SUNDA Dingding Haerudin Universitas Pendidikan Indonesia Dasar Hukum Keberadaan Bahasa Sunda di Jawa Barat UUD 1945 Bab XV, Pasal 36; Ketetapan UNESCO
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Nessa Fauzy Rahayu, 2015
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Basa téh mangrupa hiji sistem. Sudaryat (2004, kc.7) nétélakeun yén sistem téh nyaéta beungkeutan unsur-unsur anu silih deudeul jeung silih lengkepan dumasar kana
BAB I BUBUKA. Bangsa Indonésia mibanda artéfak-artéfak budaya warisan luluhur anu
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Bangsa Indonésia mibanda artéfak-artéfak budaya warisan luluhur anu kacida beungharna, salah sahijina mangrupa naskah. Di antara sawatara naskah, aya anu mangrupa
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Iis Aisah, 2013
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Sakabéh manusa gumelar ka alam dunya dibekelan ku poténsi-poténsi, boh poténsi internal ogé poténsi éksternal. Éta poténsi-poténsi tangtuna digunakeun ku manusa pikeun ngajalankeun
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN
26 BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Métode Panalungtikan Unggal panalungtikan tangtuna waé kudu dirojong ku métode-métode anu luyu jeung tujuan nu hayang dihontal. Métode anu dipaké bakal mangaruhan kana
KARANGAN EKSPOSISI. Temmy Widyastuti, S.Pd., M.Pd. Pendidikan Bahasa Daerah, FPBS UPI
KARANGAN EKSPOSISI Temmy Widyastuti, S.Pd., M.Pd. Pendidikan Bahasa Daerah, FPBS UPI WANGENAN KARANGAN Karangan nya eta hasil karya tulis pikeun ngungkabkeun gagasan anu ditepikeun ngaliwatan media tulis
BAB 1 BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Tati Rosmiati, 2013
BAB 1 BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Maca nya éta salah sahiji kaparigelan basa nu kacida pentingna, lantaran ieu kaparigelan loba fungsina dina kahirupan manusa sapopoé. Malahan maca téh mangrupa salah
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Basa téh salasahiji pakakas ucap anu dipaké ku manusa dina hirup kumbuhna. Minangka pakakas ucap, basa téh miboga fungsi pikeun alat komunikasi. Ieu pamanggih téh
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN
29 BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Sumber Data Sumber data dina ieu panalungtikan nya éta siswa kelas VII C jeung VII A SMPN 1 Sukawening taun ajaran 2012/2013 anu jumlah siswana kelas VII C 28 siswa,
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Manusa salaku mahluk sosial nu ngabutuhkeun hal séjén pikeun nyumponan pangabutuhna boh jalma, sato atawa barang nu lianna. Dina hirup kumbuh jeung masarakat, unggal
VII. WANDA JEUNG FUNGSI KALIMAH
VII. WANDA JEUNG FUNGSI KALIMAH A. TUJUAN PEMBELAJARAN Mahasiswa mibanda pangaweruh anu jugala ngeunaan wanda, sipat, jeung fungsi kalimah dina basa Sunda. Tujuan husus anu kudu kahontal tina ieu pangajaran,
NO. 540/FPBS.0251/2013
BAB 1 BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Nulis mangrupa hiji kagiatan anu sifatna produktif jeung éksprésif. Dina kagiatan nulis, panulis kudu miboga kaparigelan dina ngadumaniskeun struktur basa jeung kosa
BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN
228 BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN 5.1 Kacindekan Dina bagian ahir ieu dicindekkeun hal-hal anu kapanggih tina panalungtikan. Kapanggih lima adegan kalimah basa Sunda dina tarjamah Qur'an nya éta Pola I
Undak Usuk Basa. (speech level) Drs. Dede Kosasih, M.Si.
Undak Usuk Basa (speech level) Drs. Dede Kosasih, M.Si. Sajarah Undak usuk basa Sunda Para ahli basa Sunda sapamadegan yén ayana undak usuk basa Sunda téh dipangaruhan ku kabudayaan Jawa (Mataram) dina
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Budaya téh dipangaruhan pisan ku basa. Dina émprona, budaya anu kawangun ku basa bakal ngawujud jadi hiji kearifan lokal jeung ciri masarakat daérah anu hadé.
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Sumber Data Panalungtikan Sumber data dina ieu panalungtikan nya éta siswa SMP Negeri 9 Kota Bandung kelas VIII-12 kalawan jumlahna aya 40 urang, anu ngawengku 18 urang
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Muhammad Yogi Hamdani,2013
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Sastra bisa dianggap minangka gejala sosial. Ku kituna, sastra anu ditulis dina kurun waktu nu tangtu bakal raket patalina jeung norma-norma sarta adatistiadat nu
A. TUJUAN PEMBELAJARAN
XII. MACA A. TUJUAN PEMBELAJARAN Mahasiswa mibanda pangaweruh anu jugala ngeunaan maca basa jeung sastra Sunda katut pangajaranana. Tujuan husus anu kudu kahontal tina ieu pangajaran, nya eta mahasiswa
MODÉL MIND MAPPING DINA PANGAJARAN NULIS CARITA PONDOK (Studi Kuasi Ékspérimén ka Siswa Kelas XI IPA 2 SMA Negeri 1 Kuningan Taun Ajaran 2012/2013)
MODÉL MIND MAPPING DINA PANGAJARAN NULIS CARITA PONDOK (Studi Kuasi Ékspérimén ka Siswa Kelas XI IPA 2 SMA Negeri 1 Kuningan Taun Ajaran 2012/2013) Diana Indahsari 1 Universitas Pendidikan Indonesia, dianaindahsari@ymail.com
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Cahmawati Ningrum, 2013
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Hakékat sastra téh salaku fakta kahirupan. Sastra dianggap minangka kacamata hasil kabudayaan dina mangsa nu kaliwat anu ngawengku adat kabiasaan, kapercayaan,
BAB I BUBUKA. bangsa jeung bangsa séjénna téh diantarana nyaéta budaya. Nurutkeun Kurdi,
1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Ilaharna unggal bangsa miboga ciri anu ngabédakeun hiji bangsa jeung bangsa séjénna, lantaran unggal bangsa miboga pamikiran sarta paripolah anu béda-béda dumasar
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Mardian Chindra Ramadhan, 2013
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Basa mangrupa pakakas komunikasi dina kahirupan manusa. Ayana prosés komunikasi téh lantaran manusa butuh pikeun ngedalkeun eusining uteuk katut haté. Ku kituna,
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah MIRA OKTAVIANA, 2014
1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Brown (1979) nétélakeun yén tujuan nu pangpokona dina ngajarkeun basa téh nyatana sangkan unggal budak (siswa) mampuh ngomunikasikeun naon hal nu hayang ditepikeunana
PEMBELAJARAN NULIS DI SMP/MTs Ku Dr. Dedi Koswara, M. Hum.
PEMBELAJARAN NULIS DI SMP/MTs Ku Dr. Dedi Koswara, M. Hum. 1. Bubuka Pembelajaran basa jeung sastra Sunda miang tina hiji sawangan anu nganggap yen basa Sunda mangrupa alat komunikasi pikeun masarakat
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN A. Lokasi, Data jeung Populasi/Sampel Panalungtikan 1. Lokasi Panalungtikan Lokasi ieu panalungtikan nya éta di MTs Sirnamiskin. Sakola MTs Sirnamiskin dijadikeun lokasi panalungtikan
BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN. karya sastra modéren anu miboga ajén-inajén anu luhung diantarana nya éta ajén
BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN 5.1 Kacindekan Kumpulan carpon Kanyaah Kolot karya Karna Yudibrata, mangrupa salahsahiji karya sastra modéren anu miboga ajén-inajén anu luhung diantarana nya éta ajén moral
MODUL PENGEMBANGAN KEPROFESIAN BERKELANJUTAN
Kode Mapel : 748GD000 MODUL PENGEMBANGAN KEPROFESIAN BERKELANJUTAN TERINTEGRASI PENGUATAN PENDIDIKAN KARAKTER MAPEL BAHASA SUNDA SD KELOMPOK KOMPETENSI E PEDAGOGIK: Bahan Pangajaran Basa Jeung Sastra Sunda
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Disawang tina umurna, siswa SMP kelas VIII dipastikeun bisa nepikeun pamadegan atawa pamanggihna ngeunaan hiji hal ngagunakeun basa Sunda. Tapi, dina kanyataanana
BAB III MÉTODOLOGI PANALUNGTIKAN. Métodé anu dipaké dina ieu panalungtikan téh métodé deskriptif analisis,
28 BAB III MÉTODOLOGI PANALUNGTIKAN 3.1 Métode jeung Téhnik Panalungtikan 3.1.1 Métodé Panalungtikan Métodé mangrupa hiji dasar pikeun ngahontal tujuan dina prakna ngalaksanakeun panalungtikan. Métodé
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN. 3.1 Desain jeung Sumber Data Panalungtikan. Ieu panalungtikan ngagunakeun métode kuasi ékspérimén.
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Desain jeung Sumber Data Panalungtikan 1) Desain Panalungtikan Ieu panalungtikan ngagunakeun métode kuasi ékspérimén. Ékspérimén mangrupa métode panalungtikan anu produktif,
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN
32 BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Sumber Data Panalungtikan Sumber data dina ieu panalungtikan nya éta hasil diajar nulis laporan kagiatan ngagunakeun modél pangajaran Think-Talk-Write siswa kelas VIII
BAB III METODE PANALUNGTIKAN
BAB III METODE PANALUNGTIKAN Métode panalungtikan mangrupa cara ilmiah meunangkeun data pikeun tujuan atawa mangpaat nu tangtu (Sugiyono, 2010, kc. 2). Métode nu dipaké nyaéta métode déskriptif. Métode
MODUL PENGEMBANGAN KEPROFESIAN BERKELANJUTAN
Kode Mapel : 748GD000 MODUL PENGEMBANGAN KEPROFESIAN BERKELANJUTAN TERINTEGRASI PENGUATAN PENDIDIKAN KARAKTER MAPEL BAHASA SUNDA SMA/SMK KELOMPOK KOMPETENSI E PEDAGOGIK: Bahan Pangajaran Basa Jeung Sastra
DANGIANG SUNDA Vol. 3 No. 1 April 2014 1 MÉDIA MOVIE MAKER PIKEUN NGARONJATKEUN KAMAMPUH NULIS BIOGRAFI SINGGET (Studi Kuasi Ékrpérimén ka Siswa Kelas VII-C SMPN 45 Bandung Taun Ajaran 2013/2014) Desy
BAB I BUBUKA. Sapir nétélakeun yén basa atawa omongan téh nya éta kagiatan manusa
1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Sapir nétélakeun yén basa atawa omongan téh nya éta kagiatan manusa anu rinéka warna tanpa wates, anu hésé ditangtukeun salila urang pipindahan ti hiji kelompok masarakat
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN RUMPAKA KAWIH STRUKTURAL JEUNG SÉMIOTIK
28 BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Data jeung Sumber Data Panalungtikan Anu jadi data dina ieu panalungtikan nya éta rumpaka kawih anu eusina ngandung unsur struktur, sémiotik, jeung ajén moral. Sumber
BAB I BUBUKA. Ngaregepkeun, maca, nyarita jeung nulis mangrupa opat komponén dina
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Ngaregepkeun, maca, nyarita jeung nulis mangrupa opat komponén dina kaparigelan basa. Ieu hal saluyu jeung pamadegan Nida dina (Tarigan, 2008: 1) anu nétélakeun yén
BAB I BUBUKA Kasang Tukang
1.1. Kasang Tukang BAB I BUBUKA Globalisasi teu salawasna méré mangpaat keur kahirupan manusa, saperti sarwa gancang, sarwa babari jeung sarwa némbrak, tapi aya kalana globalisasi ogé méré pangaruh négatif
BAB I BUBUKA. Winda Rohayani, 2013
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Dina kahirupan masarakat sapopoé loba kapanggih kabiasaan-kabiasaan anu dilaksanakeun tur ngajanggélék jadi kabudayaan. Kabudayaan mangrupa salasahiji hasil pamikiran
2015 BABANDINGAN PARIBASA SUNDA JEUNG INDONÉSIA
1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Paribasa mangrupa salah sahiji kebeungharan masarakat utamana di masarakat Sunda. Ayana paribasa dina basa Sunda, salah sahijina diakibatkeun ku sipat umum urang
PERANGKAT PEMBELAJARAN STANDAR KOMPETENSI (SK) & KOMPETENSI DASAR (KD)
PERANGKAT PEMBELAJARAN STANDAR KOMPETENSI (SK) & KOMPETENSI DASAR (KD) PENDIDIKAN BUDAYA & KARAKTER BANGSA Mata Pelajaran : Bahasa Sunda Satuan Pendidikan : SMP/MTs Kelas/Semester : VII IX /1 & 2 Nama
KOMPETENSI INTI KOMPETENSI DASAR. MATA PELAJARAN BAHASA SUNDA SEKOLAH MENENGAH PERTAMA (SMP) MADRASAH TSANAWIYAH (MTs.)
MATA PELAJARAN BAHASA SUNDA SEKOLAH MENENGAH PERTAMA (SMP) MADRASAH TSANAWIYAH (MTs.) DINAS PENDIDIKAN PROVINSI JAWA BARAT BALAI PENGEMBANGAN BAHASA DAERAH DAN KESENIAN 2013 DRAFT-1 DAN MATA PELAJARAN
BAB I BUBUKA. Umumna carita pondok (carpon) dianggap lahir sabada pangarang anu
1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan Umumna carita pondok (carpon) dianggap lahir sabada pangarang anu maké sandiasma G.S. nulis buku kumpulan carita Dogdog Pangréwong (1930). G.S. ogé dianggap
PADIKA NGAJARKEUN KAPARIGELAN BASA DI SD/MI. Dingding Haerudin*)
1. Pangajaran Basa Sunda di Sakola Dasar PADIKA NGAJARKEUN KAPARIGELAN BASA DI SD/MI Dingding Haerudin*) Alat komunikasi anu kawilang efektif pikeun unggal jalma taya deui iwal ti basa. Kulawarga mangrupa
MATA PELAJARAN BAHASA DAN SASTRA SUNDA
RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) MATA PELAJARAN BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/K/MA KELAS XI SEMESTER 1 & 2 NAMA GURU NIP SEKOLAH :.. :.. :.. TAHUN AJARAN. 1 RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) Satuan
I. KAHANAN BASA SUNDA
I. KAHANAN BASA SUNDA A. TUJUAN PEMBELAJARAN Mahasiswa mibanda pangaweruh anu jugala ngeunaan kahirupan basa jeung sastra Sunda. Tujuan husus anu kudu kahontal tina ieu pangajaran, nya eta mahasiswa mampuh
BAB II LANDASAN TIORI. Salah sahiji hasil kabudayaan urang Sunda dina wangun karya sastra nya
BAB II LANDASAN TIORI 2.1 Wawacan Salah sahiji hasil kabudayaan urang Sunda dina wangun karya sastra nya éta wawacan. Wawacan mangrupa salah sahiji karya sastra buhun anu loba mangaruhan pola pikir jeung
MODUL PENGEMBANGAN KEPROFESIAN BERKELANJUTAN TERINTEGRASI PENGUATAN PENDIDIKAN KARAKTER
Kode Mapel: 748DF000 MODUL PENGEMBANGAN KEPROFESIAN BERKELANJUTAN TERINTEGRASI PENGUATAN PENDIDIKAN KARAKTER MATA PELAJARAN BAHASA SUNDA SD KELOMPOK KOMPETENSI C PEDAGOGIK: Pamarekan Tématik Terpadu, Komunikatif,
MODUL PENGEMBANGAN KEPROFESIAN BERKELANJUTAN TERINTEGRASI PENGUATAN PENDIDIKAN KARAKTER
Kode Mapel : 748GD000 MODUL PENGEMBANGAN KEPROFESIAN BERKELANJUTAN TERINTEGRASI PENGUATAN PENDIDIKAN KARAKTER MAPEL BAHASA SUNDA SD KELOMPOK KOMPETENSI H PEDAGOGIK: Peniléyan Pangajaran Basa jeung Sastra
BAHAN PEMBELAJARAN NULIS DI SD/MI. Dr. Dedi Koswara, M.Hum.
BAHAN PEMBELAJARAN NULIS DI SD/MI Ku Dr. Dedi Koswara, M.Hum. 1. Bubuka Aya opat aspek kaparigelan basa anu perlu dipaham ku siswa dina pembelajaran basa. Eta opat aspek kaparigelan basa teh ngawengku
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Basa Sunda téh kaasup basa daérah nu masih kénéh dimumulé tur dipaké ku masarakatna. Salasahiji buktina dijanggélékkeun dina pangajaran nu wajib ditepikeun ti mimiti
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Désain jeung Métode Panalungtikan Numutkeun Suwanda (2011, kc. 1) désain (rancangan), nya éta sagala hal anu geus dirancang, disiapkeun, direncanakeun, atawa diprogramkeun.
MODUL GURU PEMBELAJAR BAHASA SUNDA SMP KELOMPOK KOMPETENSI D
Kode Mapel : 748GD000 MODUL GURU PEMBELAJAR BAHASA SUNDA SMP KELOMPOK KOMPETENSI D PEDAGOGIK: Kurikulum 2013 dina Pangajaran Basa Sunda PROFESIONAL: Wanda Teks, Kaparigelan Basa,jeung Dongeng Penulis 1.
MODUL GURU PEMBELAJAR BAHASA SUNDA SMP KELOMPOK KOMPETENSI C
Kode Mapel: 748DF000 MODUL GURU PEMBELAJAR BAHASA SUNDA SMP KELOMPOK KOMPETENSI C PEDAGOGIK: Model Pangajaran Basa Sunda PROFESIONAL: Tatakrama, Sora Basa, Wanda Teks, Guguritan, Jeung Carpon Penulis Dr.
BAB I BUBUKA. 1.1 Kasang Tukang Panalungtikan
1.1 Kasang Tukang Panalungtikan BAB I BUBUKA Dina enas-enasna, basa jeung sastra mangrupa dua unsur anu teu bisa dipisahkeun dina kabudayaan manusa. Duanana silih lengkepan (méré tur narima), sakumaha
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Panalungtikan Novika Dewi, 2013
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Panalungtikan Dina hirup kumbuh sapopoé, manusa teu bisa leupas tina basana. Hakékat basa pikeun manusa nya éta pikeun alat komunikasi. Basa ogé bisa nepikeun pesen
MIKAWANOH KURIKULUM 2004: STANDAR KOMPETENSI MATA PELAJARAN BAHASA DAN SASTRA SUNDA SD/MI1) Yayat Sudaryat2)
MIKAWANOH KURIKULUM 2004: STANDAR KOMPETENSI MATA PELAJARAN BAHASA DAN SASTRA SUNDA SD/MI1) Yayat Sudaryat2) 1. Pamuka Wacana Taun 2004 mitembeyan dipakéna Kurikulum Standar Kompetensi (KSK) kalawan rampak
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Indah Purnama Cahyani, 2013
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Ajén nya éta hiji hal anu sipatna abstrak jeung miboga harga (kualitas) ngeunaan hadé jeung goréng, éndah atawa teu éndah, jeung bener atawa salah. Hiji hal anu miboga
MODUL GURU PEMBELAJAR BAHASA SUNDA SMP KELOMPOK KOMPETENSI H
KODE MAPEL: 748GD000 MODUL GURU PEMBELAJAR BAHASA SUNDA SMP KELOMPOK KOMPETENSI H PEDAGOGIK: Penileyan Pangajaran Basa Sunda Jeung Sastra Sunda PROFESIONAL: Aksara Sunda, Carita Pondok, Jeung Guguritan
PUPUJIANNU AYA DI PONDOK PASANTRÉN AL-BAROKAH BANDUNG PIKEUN BAHAN PANGAJARAN NGAREGEPKEUN DI SMP KELAS VII
1.1 Kasang Tukang Masalah BAB I BUBUKA Budaya Sunda mangrupa hasil tina karancagéan masarakat Sunda anu salawasna kudu dimumulé tur dijaga sangkan teu tumpur kalindih ku kamajuan jaman. Ngariksa tur ngaraksa
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Sumber Data Panalungtikan Nu dimaksud sumber data dina ieu panalungtikan nya éta ti mana asalna subjék data anu bisa dibeunangkeun (Arikunto, 2010, kc. 172). Anu jadi sumber
PADIKA PANGAJARAN BASA SUNDA DI SMA/SMK1)
PADIKA PANGAJARAN BASA SUNDA DI SMA/SMK1) Yayat Sudaryat2) Mawa peti dina sundung, Ditumpangan ku karanjang, Pangarti teu beurat nanggung Tapi mangpaatna manjang. 1. Manggala Wacana Pangajaran mangrupa
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Lokasi Panalungtikan 3.1.1 Lokasi Géografi Kalurahan Balééndah mangrupa salah sahiji Kalurahan di Kacamatan Balééndah. Perenahna aya di kidul pusat pamaréntahan Kabupatén
MIKIHIKEUN STANDAR KOMPETENSI MATA PELAJARAN BASA JEUNG SASTRA SUNDA1)
MIKIHIKEUN STANDAR KOMPETENSI MATA PELAJARAN BASA JEUNG SASTRA SUNDA1) Yayat Sudaryat2) 0. Purwawacana Ieu tulisan téh basajan pisan. Lain ogé tulisan, tapi tutulisan atawa ngan ukur curat-corét. Eusina
Mangrupa syarat ngaréngsékeun perkuliahan: makalah, laporan buku, anotasi bibliografi.
KALUNGGUHAN KARYA TULIS ILMIAH DI UPI Mangrupa syarat ngaréngsékeun perkuliahan: makalah, laporan buku, anotasi bibliografi. Mangrupa syarat wajib dina ngaréngsékeun program S1, S2,&S3: skripsi(s1), tésis
BAB I BUBUKA. 1.1 Kasang Tukang Masalah
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Sakur mahluk anu gumelar di dunya, ngabogaan basa séwang-séwangan. Umpamana urang nempo anak hayam kabulusan, tangtu bakal ciak-ciakan ngageroan indungna. Kitu deui
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah
1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Indonésia diwangun ku sababaraha sélér bangsa. Sunda mangrupa salah sahiji selér bangsa anu aya di Indonésia nu miboga kabudayaanana sorangan. Kabudayaan nya éta
MODUL PENGEMBANGAN KEPROFESIAN BERKELANJUTAN TERINTEGRASI PENGUATAN PENDIDIKAN KARAKTER
Kode Mapel : 748GM000 MODUL PENGEMBANGAN KEPROFESIAN BERKELANJUTAN TERINTEGRASI PENGUATAN PENDIDIKAN KARAKTER MATA PELAJARAN BAHASA SUNDA SMP KELOMPOK KOMPETÉNSI J PÉDAGOGIK: Réfléksi jeung PTK Dina Pangajaran
MODEL PANGAJARAN KAPARIGELAN NULIS
1 MODEL PANGAJARAN KAPARIGELAN NULIS MAKALAH didugikeun dina pelatihan mata pelajaran Mulok Bahasa & Sastra Sunda pikeun Guru SD ku Dr. Hj. Nunuy Nurjanah, M.Pd. JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA DAERAH FAKULTAS
BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN. Tina hasil analisis patali jeung eusi téks, kontéks, jeung ma na semiotik
89 BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN 5.1 Kacindekan Tina hasil analisis patali jeung eusi téks, kontéks, jeung ma na semiotik manakiban Syéh Abdul Qodir Jailani sakumaha dipedar dina bab IV, bisa dicindekkeun
MODUL PENGEMBANGAN KEPROFESIAN BERKELANJUTAN TERINTEGRASI PENGUATAN PENDIDIKAN KARAKTER
Kode Mapel : 748GD000 MODUL PENGEMBANGAN KEPROFESIAN BERKELANJUTAN TERINTEGRASI PENGUATAN PENDIDIKAN KARAKTER MATA PELAJARAN BAHASA SUNDA SMP KELOMPOK KOMPETÉNSI D PÉDAGOGIK: Kurikulum 2013 dina Pangajaran
BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah
1 BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah Kabudayaan nya éta sakabéh hasil pamikiran, karya, jeung hasil karya manusa nu teu museur kana naluri manusana, jeung sakabéh hasil karya manusa téh dihasilkeun
Gambar 3.1 Peta Tempat Panalungtikan
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Lokasi jeung Sumber Data 3.1.1 Lokasi Tempat Panalungtikan Désa Taraju téh tempat anu dipilih ku panalungtik pikeun ngayakeun panalungtikan. Jumlah penduduk Désa Taraju
RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)
69 RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP) Satuan Pendidikan : SMK Negeri 1 Tirtajaya Kelas/Semester : X Tkj-1/1 Mata Pelajaran : Mulok Bahasa Sunda Topik : Maca Carpon Pertemuan ke- : 1-2 Alokasi Waktu
MAKIHIKEUN STANDAR KOMPETENSI MATA PELAJARAN BASA SUNDA DI SMA/SMK/MA1)
MAKIHIKEUN STANDAR KOMPETENSI MATA PELAJARAN BASA SUNDA DI SMA/SMK/MA1) Yayat Sudaryat2) Ti bihari nepi ka kiwari, ti baheula ka ayeuna natrat nepi ka jaga, basa Sunda tetep digjaya. 1. Manggala Wacana
MODEL PANGAJARAN MACA BASA SUNDA. ku: Usep Kuswari *)
MODEL PANGAJARAN MACA BASA SUNDA ku: Usep Kuswari *) A. Bubuka Model pangajaran teh mangrupa rarancang atawa pola nu digunakeun pikeun mekarkeun kagiatan diajar-ngajar di kelas. Model pembelajaran anu
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Lokasi jeung Subjék Panalungtikan 3.1.1 Lokasi Ieu panalungtikan téh dilaksanakeun di SMA Pasundan 2 Bandung nu alamatna di Jl. Cihampelas No. 167, Telepon/Fax 2030093,
STANDAR KOMPETENSI BASA JEUNG SASTRA SUNDA DI TAMAN KANAK-KANAK/RAUDHATUL ATHFAL. Yayat Sudaryat2)
STANDAR KOMPETENSI BASA JEUNG SASTRA SUNDA DI TAMAN KANAK-KANAK/RAUDHATUL ATHFAL Yayat Sudaryat2) 1. Pamuka Wacana Mitembeyan dipakaena Kurikulum Standar Kompetensi (KSK) rampak sa- Indonésia taun 2004.
MODUL PENGEMBANGAN KEPROFESIAN BERKELANJUTAN
KODE MAPEL: 748GD000 MODUL PENGEMBANGAN KEPROFESIAN BERKELANJUTAN TERINTEGRASI PENGUATAN PENDIDIKAN KARAKTER MAPEL BAHASA SUNDA SMA / SMK KELOMPOK KOMPETENSI H PEDAGOGIK: Penileyan Pangajaran Basa Sunda
NGOKOLAKEUN KELAS NU EFEKTIF
NGOKOLAKEUN KELAS NU EFEKTIF ku: Usep Kuswari A. Purwacarita Tujuan nu hayang dihontal dina unggal kagiatan pembelajaran boh nu sifatna instruksional boh tujuan nu ngadeudeul kana sasaran atawa target
Ngaregepkeun jeung maca miboga sifat Reseptif (narima) Nyarita jeung nulis miboga sifat Produktif (ngasilkeun)
1. NAREGEPKEUN 2. NYARITA 3. MACA 4. NULIS Ngaregepkeun jeung maca miboga sifat Reseptif (narima) Nyarita jeung nulis miboga sifat Produktif (ngasilkeun) Maca teh mangrupa hiji kaparigelan ngagunakeun