Lampiran 1. Bagan Plot Penelitian BLOK II BLOK III BLOK I P0 P0 P0 50 cm P1 P5 P1 50 cm P4 P2 P5 P5 P1 P2 P3 P3 P3 P2 P6 P6 P6 P4 P4
Lampiran 2. Bagan Penanaman Pada Plot 200 cm A B A 200 cm Keterangan : B A B = 25 cm = 20 cm
Lampiran 3. Data Persentase Serangan O. phaseoli 5 hst P0 20,00 20,00 0,00 40,00 13,33 P1 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P2 20,00 0,00 20,00 40,00 13,33 P3 0,00 0,00 20,00 20,00 6,67 P4 0,00 0,00 20,00 20,00 6,67 P5 0,00 0,00 20,00 20,00 6,67 P6 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Total 40,00 20,00 80,00 140,00 Rataan 5,71 2,86 11,43 6,67 Data Transformasi Arcsin X P0 26,57 26,57 4,05 57,18 19,06 P1 4,05 4,05 4,05 12,16 4,05 P2 26,57 4,05 26,57 57,18 19,06 P3 4,05 4,05 26,57 34,67 11,56 P4 4,05 4,05 26,57 34,67 11,56 P5 4,05 4,05 26,57 34,67 11,56 P6 4,05 4,05 4,05 12,16 4,05 Total 73,40 50,89 118,42 242,72 Rataan 10,49 7,27 16,92 11,56 SK db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket Blok 2 337,81 168,90 1,50 3,88 6,93 tn P 6 675,61 112,60 1,00 3,00 4,28 tn galat 12 1351,23 112,60 total 20 2364,65 FK 2805,44 KK 0,92 Keterangan : tn = Tidak Nyata
Lampiran 4. Data Persentase Serangan O. phaseoli 10 hst P0 40,00 40,00 20,00 100,00 33,33 P1 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P2 0,00 40,00 20,00 60,00 20,00 P3 40,00 20,00 0,00 60,00 20,00 P4 20,00 40,00 40,00 100,00 33,33 P5 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P6 0,00 20,00 20,00 40,00 13,33 Total 100,00 160,00 100,00 360,00 Rataan 14,29 22,86 14,29 17,14 Data Transformasi Arcsin X P0 39,23 39,23 26,57 105,03 35,01 P1 4,05 4,05 4,05 12,16 4,05 P2 4,05 39,23 26,57 69,85 23,28 P3 39,23 26,57 4,05 69,85 23,28 P4 26,57 39,23 39,23 105,03 35,01 P5 4,05 4,05 4,05 12,16 4,05 P6 4,05 26,57 26,57 57,18 19,06 Total 121,25 178,93 131,09 431,27 Rataan 17,32 25,56 18,73 20,54 SK Db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket Blok 2 241,52 120,76 0,98 3,88 6,93 tn P 6 3350,94 558,49 4,55 3,00 4,28 ** galat 12 1472,95 122,75 total 20 5065,41 FK 9384,86 KK 0,53 Keterangan : ** = Sangat Nyata tn = Tidak Nyata Uji Jarak Duncan SY 6,40-16,42-17,31-2,75 1,08 0,89 12,49 16,71 I 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00 8,00 SSR 0.05 3,20 3,34 3,41 3,47 3,50 3,52 3,52 LSR 0.05 20,47 21,36 21,81 22,20 22,39 22,52 22,52 Perlakuan P1 P5 P2 P3 P0 P6 P4 Rataan 4,05 4,05 19,06 23,28 23,28 35,01 39,23 c b a
Lampiran 5. Data Persentase Serangan O. phaseoli 15 hst P0 20,00 60,00 0,00 80,00 26,67 P1 0,00 20,00 40,00 60,00 20,00 P2 40,00 60,00 0,00 100,00 33,33 P3 20,00 20,00 40,00 80,00 26,67 P4 20,00 40,00 40,00 100,00 33,33 P5 0,00 40,00 20,00 60,00 20,00 P6 20,00 20,00 40,00 80,00 26,67 Total 120,00 260,00 180,00 560,00 Rataan 17,14 37,14 25,71 26,67 Data Transformasi Arcsin X P0 26,57 50,77 4,05 81,39 27,13 P1 4,05 26,57 39,23 69,85 23,28 P2 39,23 50,77 4,05 94,05 31,35 P3 26,57 26,57 39,23 92,36 30,79 P4 26,57 39,23 39,23 105,03 35,01 P5 4,05 39,23 26,57 69,85 23,28 P6 26,57 26,57 39,23 92,36 30,79 Total 153,60 259,70 191,60 604,90 Rataan 21,94 37,10 27,37 28,80 SK db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket Blok 2 825,56 412,78 1,63 3,88 6,93 tn P 6 349,84 58,31 0,23 3,00 4,28 tn galat 12 3040,81 253,40 total 20 4216,20 FK 17423,84 KK 0,55 Keterangan : tn = Tidak Nyata
Lampiran 6. Data Persentase Serangan O. phaseoli 20 hst P0 0,00 0,00 20,00 20,00 6,67 P1 0,00 20,00 0,00 20,00 6,67 P2 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P3 0,00 20,00 0,00 20,00 6,67 P4 0,00 0,00 1,00 1,00 0,33 P5 0,00 40,00 0,00 40,00 13,33 P6 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Total 0,00 80,00 21,00 101,00 Rataan 0,00 11,43 3,00 4,81 Data Transformasi Arcsin X P0 4,05 4,05 26,57 34,67 11,56 P1 4,05 26,57 4,05 34,67 11,56 P2 4,05 4,05 4,05 12,16 4,05 P3 4,05 26,57 4,05 34,67 11,56 P4 4,05 4,05 5,47 13,85 4,62 P5 4,05 39,23 4,05 47,34 15,78 P6 4,05 4,05 4,05 12,16 4,05 Total 28,38 108,58 52,58 189,54 Rataan 4,05 15,51 7,51 9,03 SK Db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket Blok 2 483,49 241,74 2,14 3,88 6,93 tn P 6 401,19 66,86 0,59 3,00 4,28 tn galat 12 1356,76 113,06 total 20 2241,44 FK 1710,78 KK 1,18 Keterangan : tn = Tidak Nyata
Lampiran 7. Data Jumlah Larva O. phaseoli 5 hst P0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P1 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P2 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P3 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P4 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P5 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P6 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Total 0,00 0,00 0,00 0,00 Rataan 0,00 0,00 0,00 0,00 Data Transformasi X + 0,5 P0 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P1 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P2 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P3 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P4 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P5 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P6 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 Total 4,95 4,95 4,95 14,85 Rataan 0,71 0,71 0,71 0,71 SK db JK KT F.hit F.tab Ket Blok 2 0,00 0,00 0,00 4,26 tn P 6 0,00 0,00 0,00 3,37 tn galat 9 0,00 0,00 0,00 total 17 0,00 FK 10,50 KK 0,00 Keterangan : tn = Tidak Nyata
Lampiran 8. Data Jumlah Larva O. phaseoli 10 hst P0 0,00 2,00 0,00 2,00 0,67 P1 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P2 0,00 1,00 0,00 1,00 0,33 P3 0,00 1,00 0,00 1,00 0,33 P4 0,00 2,00 1,00 3,00 1,00 P5 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P6 0,00 1,00 1,00 2,00 0,67 Total 0,00 7,00 2,00 9,00 Rataan 0,00 1,00 0,29 0,43 Data Transformasi X + 0,5 P0 0,71 1,58 0,71 3,00 1,00 P1 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P2 0,71 1,22 0,71 2,64 0,88 P3 0,71 1,22 0,71 2,64 0,88 P4 0,71 1,58 1,22 3,51 1,17 P5 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P6 0,71 1,22 1,22 3,16 1,05 Total 4,95 8,25 5,99 19,19 Rataan 0,71 1,18 0,86 0,91 SK Db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket Blok 2 0,81 0,41 7,92 3,88 6,93 ** P 6 0,54 0,09 1,75 3,00 4,28 tn galat 12 0,62 0,05 total 20 1,97 FK 17,53 KK 0,25 Keterangan : ** = Sangat Nyata tn = Tidak Nyata Uji Jarak Duncan SY 0,13 0,31 0,28 0,44 0,44 0,55 0,60 0,72 I 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00 8,00 SSR 0.05 3,08 3,32 3,33 3,36 3,40 3,42 3,44 LSR 0.05 0,40 0,43 0,44 0,44 0,45 0,45 0,45 Perlakuan P1 P5 P2 P3 P0 P6 P4 Rataan 0,71 0,71 0,88 0,88 1 1,05 1,17 a b
Lampiran 9. Data Jumlah Larva O. phaseoli 15 hst P0 1,00 1,00 0,00 2,00 0,67 P1 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P2 1,00 3,00 0,00 4,00 1,33 P3 2,00 0,00 0,00 2,00 0,67 P4 0,00 2,00 2,00 4,00 1,33 P5 0,00 1,00 0,00 1,00 0,33 P6 0,00 0,00 2,00 2,00 0,67 Total 4,00 7,00 4,00 15,00 Rataan 0,57 1,00 0,57 0,71 Data Transformasi X + 0,5 P0 1,22 1,22 0,71 3,16 1,05 P1 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P2 1,22 1,87 0,71 3,80 1,27 P3 1,58 0,71 0,71 3,00 1,00 P4 0,71 1,58 1,58 3,87 1,29 P5 0,71 1,22 0,71 2,64 0,88 P6 0,71 0,71 1,58 3,00 1,00 Total 6,86 8,02 6,70 21,58 Rataan 0,98 1,15 0,96 1,03 SK db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket Blok 2 0,15 0,07 0,37 3,88 6,93 tn P 6 0,76 0,13 0,63 3,00 4,28 tn galat 12 2,42 0,20 total 20 3,32 FK 22,18 KK 0,44 Keterangan : tn = Tidak Nyata
Lampiran 10. Data Jumlah Larva O. phaseoli 20 hst P0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P1 0,00 1,00 0,00 1,00 0,33 P2 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P3 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P4 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P5 0,00 1,00 0,00 1,00 0,33 P6 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Total 0,00 2,00 0,00 2,00 Rataan 0,00 0,29 0,00 0,10 Data Transformasi X + 0,5 P0 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P1 0,71 1,22 0,71 2,64 0,88 P2 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P3 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P4 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P5 0,71 1,22 0,71 2,64 0,88 P6 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 Total 4,95 5,99 4,95 15,88 Rataan 0,71 0,86 0,71 0,76 SK Db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket Blok 2 0,10 0,05 2,40 3,88 6,93 tn P 6 0,13 0,02 1,00 3,00 4,28 tn galat 12 0,26 0,02 total 20 0,48 FK 12,02 KK 0,19 Keterangan : tn = Tidak Nyata
Lampiran 11. Data Jumlah Pupa O. phaseoli 15 hst P0 0 0 0 0 0,00 P1 0 0 0 0 0,00 P2 0 1 0 1 0,33 P3 1 0 0 1 0,33 P4 0 0 0 0 0,00 P5 0 0 0 0 0,00 P6 0 0 0 0 0,00 Total 1 1 0 2 rataan 0,14 0,14 0 0,10 Data Transformasi X + 0,5 P0 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P1 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P2 0,71 1,22 0,71 2,64 0,88 P3 1,22 0,71 0,71 2,64 0,88 P4 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P5 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P6 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 Total 5,47 5,47 4,95 15,88 Rataan 0,78 0,78 0,71 0,76 SK db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket Blok 2 0,03 0,01 0,46 3,88 6,93 tn P 6 0,13 0,02 0,77 3,00 4,28 tn galat 12 0,33 0,03 total 20 0,48 FK 12,02 KK 0,22
Lampiran 12. Data Jumlah Pupa O. phaseoli 20 hst P0 0 1 1 2 0,67 P1 0 0 0 0 0,00 P2 0 1 0 1 0,33 P3 1 0 0 1 0,33 P4 0 2 1 3 1,00 P5 0 0 0 0 0,00 P6 1 0 0 1 0,33 Total 2 4 2 8 rataan 0,29 0,57 0,29 0,38 Data Transformasi X + 0,5 P0 0,71 1,22 1,22 3,16 1,05 P1 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P2 0,71 1,22 0,71 2,64 0,88 P3 1,22 0,71 0,71 2,64 0,88 P4 0,71 1,58 1,22 3,51 1,17 P5 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P6 1,22 0,71 0,71 2,64 0,88 Total 5,99 6,86 5,99 18,83 Rataan 0,86 0,98 0,86 0,90 SK db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket Blok 2 0,07 0,04 0,42 3,88 6,93 tn P 6 0,52 0,09 1,00 3,00 4,28 tn galat 12 1,03 0,09 total 20 1,62 FK 16,88 KK 0,33
Lampiran 13. Data Jumlah Imago O. phaseoli 5 hst P0 1,00 2,00 2,00 5,00 1,67 P1 2,00 1,00 1,00 4,00 1,33 P2 3,00 2,00 2,00 7,00 2,33 P3 2,00 2,00 2,00 6,00 2,00 P4 2,00 1,00 2,00 5,00 1,67 P5 1,00 2,00 3,00 6,00 2,00 P6 1,00 2,00 1,00 4,00 1,33 Total 12,00 12,00 13,00 37,00 Rataan 1,71 1,71 1,86 1,76 Data Transformasi X + 0,5 P0 1,22 1,58 1,58 4,39 1,46 P1 1,58 1,22 1,22 4,03 1,34 P2 1,87 1,58 1,58 5,03 1,68 P3 1,58 1,58 1,58 4,74 1,58 P4 1,58 1,22 1,58 4,39 1,46 P5 1,22 1,58 1,87 4,68 1,56 P6 1,22 1,58 1,22 4,03 1,34 Total 10,29 10,36 10,64 31,29 Rataan 1,47 1,48 1,52 1,49 SK db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket Blok 2 0,01 0,01 0,10 3,88 6,93 tn P 6 0,28 0,05 0,94 3,00 4,28 tn galat 12 0,59 0,05 total 20 0,88 FK 46,62 KK 0,15 Keterangan : tn = Tidak Nyata
Lampiran 14. Data Jumlah Imago O. phaseoli 10 hst P0 5,00 4,00 4,00 13,00 4,33 P1 4,00 2,00 2,00 8,00 2,67 P2 3,00 3,00 4,00 10,00 3,33 P3 4,00 4,00 4,00 12,00 4,00 P4 3,00 1,00 4,00 8,00 2,67 P5 3,00 4,00 3,00 10,00 3,33 P6 4,00 4,00 3,00 11,00 3,67 Total 26,00 22,00 24,00 72,00 Rataan 3,71 3,14 3,43 3,43 Data Transformasi X + 0,5 P0 2,35 2,12 2,12 6,59 2,20 P1 2,12 1,58 1,58 5,28 1,76 P2 1,87 1,87 2,12 5,86 1,95 P3 2,12 2,12 2,12 6,36 2,12 P4 1,87 1,22 2,12 5,22 1,74 P5 1,87 2,12 1,87 5,86 1,95 P6 2,12 2,12 1,87 6,11 2,04 Total 14,32 13,16 13,81 41,29 Rataan 2,05 1,88 1,97 1,97 SK Db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket Blok 2 0,10 0,05 0,85 3,88 6,93 tn P 6 0,53 0,09 1,54 3,00 4,28 tn galat 12 0,68 0,06 total 20 1,31 FK 81,19 KK 0,12 Keterangan : tn = Tidak Nyata
Lampiran 15. Data Jumlah Imago O. phaseoli 15 hst P0 1,00 4,00 0,00 5,00 1,67 P1 0,00 3,00 0,00 3,00 1,00 P2 1,00 2,00 0,00 3,00 1,00 P3 3,00 1,00 0,00 4,00 1,33 P4 1,00 0,00 2,00 3,00 1,00 P5 1,00 2,00 0,00 3,00 1,00 P6 1,00 1,00 1,00 3,00 1,00 Total 8,00 13,00 3,00 24,00 Rataan 1,14 1,86 0,43 1,14 Data Transformasi X + 0,5 P0 1,22 2,12 0,71 4,05 1,35 P1 0,71 1,87 0,71 3,29 1,10 P2 1,22 1,58 0,71 3,51 1,17 P3 1,87 1,22 0,71 3,80 1,27 P4 1,22 0,71 1,58 3,51 1,17 P5 1,22 1,58 0,71 3,51 1,17 P6 1,22 1,22 1,22 3,67 1,22 Total 8,70 10,31 6,34 25,35 Rataan 1,24 1,47 0,91 1,21 SK Db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket Blok 2 1,14 0,57 2,60 3,88 6,93 tn P 6 0,12 0,02 0,09 3,00 4,28 tn galat 12 2,63 0,22 total 20 3,89 FK 30,61 KK 0,39 Keterangan : tn = Tidak Nyata
Lampiran 16. Data Jumlah Imago O. phaseoli 20 hst P0 0,00 2,00 2,00 4,00 1,33 P1 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 P2 0,00 2,00 1,00 3,00 1,00 P3 0,00 1,00 1,00 2,00 0,67 P4 1,00 1,00 2,00 4,00 1,33 P5 0,00 2,00 2,00 4,00 1,33 P6 1,00 0,00 2,00 3,00 1,00 Total 2,00 8,00 10,00 21,00 Rataan 0,29 1,14 1,43 0,95 Data Transformasi X + 0,5 P0 0,71 1,58 1,58 3,87 1,29 P1 0,71 0,71 0,71 2,12 0,71 P2 0,71 1,58 1,22 3,51 1,17 P3 0,71 1,22 1,22 3,16 1,05 P4 1,22 1,22 1,58 4,03 1,34 P5 0,71 1,58 1,58 3,87 1,29 P6 1,22 0,71 1,58 3,51 1,17 Total 5,99 8,61 9,48 24,07 Rataan 0,86 1,23 1,35 1,15 SK db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket Blok 2 0,95 0,47 5,12 3,88 6,93 * P 6 0,85 0,14 1,53 3,00 4,28 tn galat 12 1,11 0,09 total 20 2,90 FK 27,60 KK 0,32 Keterangan : * = Nyata tn = Tidak Nyata Uji Jarak Duncan SY 0,18 0,17 0,47 0,59 0,58 0,69 0,69 0,74 I 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00 8,00 SSR 0.05 3,08 3,32 3,33 3,36 3,40 3,42 3,44 LSR 0.05 0,54 0,58 0,58 0,59 0,60 0,60 0,60 Perlakuan P1 P3 P2 P6 P0 P5 P4 Rataan 0,71 1,05 1,17 1,17 1,29 1,29 1,34 a b
Lampiran 17. Lampiran Gambar Persiapan Lahan Penelitian Sumber: Foto Langsung Lahan Penelitian Sumber: Foto Langsung
Insektisida Bacillus thuringiensis Insektisida Beauveria bassiana Sumber: Foto langsung Larutan Sirsak 200 gram/liter air Larutan Sirih 200 gram/liter air Sumber: Foto Langsung
Insektisida Bahan Aktif Sipermetrin Insektisida Bahan Aktif Monokrotofos Sumber: Foto Langsung Tanaman Kedelai yang Terserang O. phaseoli- Tanaman Kedelai Tidak Terserang Pertumbuhannya menjadi terhambat Sumber: Foto Langsung
Imago Hama Lalat Bibit O. phaseoli- Imago Hama Lalat Bibit di bawah di Lapangan mikroskop perbesaran 4 x 10 Sumber: Foto Langsung Larva Hama Lalat Bibit Larva Lalat Bibit O. phaseoli dibawah mikroskop perbesaran 4 x 10 Sumber: Foto Langsung Anterior Larva O. phaseoli dibawah Posterior Larva O. phaseoli dibawah mikroskop perbesaran 4 x 10 mikroskop perbesaran 4 x 10 Sumber: Foto Langsung
Venasi sayap O. phaseoli di bawah mikroskop perbesaran 40 x 10 Sumber: Foto Langsung (b) (b) (c) Gejala Serangan O. phaseoli (a) bekas gerekan larva pada kotiledon, (b) luka pada kulit pangkal batang dekat leher akar, (c) tanaman (15 hst) yang mati akibat serangan hama lalat bibit. Sumber: Foto Langsung
Lampiran 18. Deskripsi varietas kedelai grobogan Dilepas tahun : 2008 SK Mentan : 238/Kpts/SR.120/3/2008 Asal : Pemurnian populasi Lokal Malabar Grobogan Tipe pertumbuhan : determinit Warna hipokotil : ungu Warna epikotil : ungu Warna daun : hijau agak tua Warna bulu batang : coklat Warna bunga : ungu Warna kulit biji : kuningmuda Warna polong tua : coklat Warna hilum biji : coklat Bentuk daun : lanceolate Percabangan : - Umur berbunga : 30-32 hari Umur polong masak : ± 76 hari Tinggi tanaman : 50-60cm Bobot biji : ± 18 g/100 biji Rata-rata hasil : 2,77 ton/ha Potensihasil : 3,40 ton/ha Kandungan protein : 43,9% Kandungan lemak : 18,4% Daerah sebaran : beradaptasi baik pada beberapa kondisi lingkungan tumbuh yang berbeda cukup besar, pada musim hujan dan daerah Beririgasi baik Sifat lain : polong masak tidak mudah pecah dan pada saat panen daun luruh 95-100% saat panen >95% daunnya telah luruh Pemulia : Suhartina, M. Muclish Adie Peneliti : T. Adisarwanto, Sumarsono, Sunardi, Tjandramukti, Ali Muchtar, Sihono,SB. Purwanto, Siti Khawariyah, Murbantoro, Alrodi, Tino Vihara, Farid Mufhti, dan Suharno. Pengusul : Pemerintah Daerah Kabupaten Grobogan, BPSB Jawa Tengah, Pemerintah Daerah Prov. Jawa Tengah. Sumber : Badan Penelitian dan Pengembangan Pertanian (2011)