KERAGAAN GALUR-GALUR HARAPAN KEDELAI TAHAN PECAH POLONG (POD SHATTERING) Seminar Puslitbang Tanaman Pangan, 12 Mei 2016 Ayda Krisnawati dan Muchlish Adie Pemulia Kedelai Balitkabi
lewat masak
PECAH POLONG (pod shattering) : Terbukanya kulit polong kedelai sepanjang sisi dorsal dan ventral dari polong, yang terjadi pada saat polong dan biji telah matang. Pecah polong terjadi pada saat tanaman di lapang maupun saat prosesing. Ketahanan pecah polong, dikendalikan secara genetik
DITENTUKAN OLEH : 1. Kepekaan varietas 2. Waktu panen 3. Lingkungan : a. Kelembaban rendah b. Suhu tinggi c. Perubahan suhu d. Kondisi saat pengeringan KEHILANGAN HASIL : 34-100%
Anjasmoro = 17.7 ton DISTRIBUSI FS 2015 peka virus
TETUA P1 X TETUA P2 F1 Dirumah kasa Balitkabi Persilangan tunggal, resiprokal Anjasmoro dengan hasil tinggi F2 Seleksi silsilah (pedigree) Indikator seleksi : hasil tinggi GALUR HOMOZIGOT Seleksi daya hasil Seleksi tahan pecah polong GALUR GENERASI LANJUT GALUR HARAPAN PELEPASAN VARIETAS Seleksi daya hasil Seleksi tahan pecah polong Uji adaptasi 8 lokasi tahun 2015 Ketahanan pecah polong Ketahanan HP (Karat, SMV, Pengisap, Ulat grayak) Nutrisi : protein dan lemak STRATEGI PERAKITAN
UJI DAYA HASIL No Genotipe Hasil biji (t/ha) Ngj Mjk Blt Ps1 Ps2 Jbr Tbn Ltg Rata2 1 G 511 H/Anj//Anj///Anj-11-2 2.88 2.17 3.40 2.60 2.26 3.01 2.62 2.26 2.65 2 G 511 H/Anjasmoro-1-6 2.89 2.44 2.79 2.90 2.46 2.75 2.78 2.34 2.67 3 G 511 H/Anj//Anj///Anj-7-1 2.74 2.35 2.27 2.60 2.12 2.31 2.64 2.55 2.45 4 G 511 H/Anjasmoro//Anjasmoro-5-1 3.23 2.20 2.09 2.96 2.01 2.35 2.25 2.41 2.44 5 G 511 H/Argom//Argom-2-1 3.12 2.29 3.18 1.73 2.02 3.57 2.92 2.65 2.68 6 G 511 H/Anjasmoro-1-4 3.39 2.40 2.54 2.94 2.55 2.89 2.59 2.63 2.74 7 G 511 H/Anjasmoro-1-2 3.14 2.36 2.77 2.78 2.14 3.58 2.59 2.21 2.70 8 Anjasmoro 2.75 2.07 2.52 1.91 2.20 2.98 2.63 2.68 2.47 9 Grobogan 2.65 2.33 2.48 2.26 2.52 2.43 2.43 2.47 2.45 Rata-rata 2.98 2.29 2.67 2.52 2.25 2.87 2.61 2.47 2.58
STABILITAS HASIL No Genotipe Hasil (t/h) Rentang (t/h) Koef. regresi Simp. regresi 1 G 511 H/Anj//Anj///Anj-11-2 2.65 2.17 3.40 1.2556 tn 0.0743 * 2 G 511 H/Anjasmoro-1-6 2.67 2.34-2.90 0.6222 tn 0.0098 tn 3 G 511 H/Anj//Anj///Anj-7-1 2.45 2.12 2.74 0.3924 tn 0.0249 tn 4 G 511 H/Anjasmoro//Anjasmoro-5-1 2.44 2.01 3.23 0.9353 tn 0.1317 * 5 G 511 H/Argom//Argom-2-1 2.68 1.73 3.57 1.9069 tn 0.1684 * 6 G 511 H/Anjasmoro-1-4 2.74 2.40 3.39 0.9558 tn 0.0297 tn 7 G 511 H/Anjasmoro-1-2 2.70 2.14 3.58 1.6642 tn 0.0438 * 8 Anjasmoro 2.47 1.91 2.98 1.0512 tn 0.0559 * 9 Grobogan 2.45 2.26 2.65 0.2165 tn 0.0048 tn Rata-rata 2.58 Total 9.00
METODE PENILAIAN KETAHANAN PECAH POLONG IITA : pengelompokan ketahanan terhadap pecah polong (metode oven) : Skor 1 = tidak terdapat polong pecah (sangat tahan) Skor 2 = <25% polong pecah (tahan) Skor 3 = 25-50% polong pecah (moderat) Skor 4 = 51-75% polong pecah (rentan) Skor 5 = >75% polong pecah (sangat rentan).
SELEKSI PECAH POLONG GALUR HOMOSIGOT 150 galur homosigot
PENENTU KETAHANAN PECAH POLONG Karakter 1 2 3 4 5 6 7 8 1 Pecah polong 1 2 Jumlah polong/tan -0.17* 1 3 Bobot 100 biji 0.09 tn -0.21** 1 4 Panjang polong (A) 0.44** 0.35** -0.24** 1 5 Lebar polong (B) -0.13 tn 0.12 tn -0.09 tn 0.19* 1 6 Lebar tengah plng (D) 0.02 tn 0.40** -0.15 tn 0.41** 0.27** 1 7 Ketebalan polong (C) -0.44* 0.29** -0.06 tn -0.10 tn 0.32** 0.27** 1 8 S/T -0.33** -0.15 tn 0.07 tn -0.39** 0.05 tn -0.15** 0.15 tn 1 9 P/T 0.33** -0.15 tn 0.07 tn -0.39** -0.05 tn -0.15** 0.15 tn -1.0**
ketebalan kulit polong beragam antar genotipe kedelai
KETAHANAN PECAH POLONG Pecah polong No Genotipe 30 C 40 C 50 C 60 C % Ktg % Ktg % Ktg % Ktg 1 G 511 H/Anj//Anj///Anj-11-2 0.00 T 0.00 T 0.00 T 5.83 T 2 G 511 H/Anjasmoro-1-6 0.83 T 0.00 T 0.00 T 32.50 M 3 G 511 H/Anj//Anj///Anj-7-1 5.00 T 5.83 T 0.00 T 37.50 M 4 G 511 H/Anjasmoro//Anjasmoro-5-1 0.00 T 0.00 T 0.83 T 50.00 M 5 G 511 H/Argom//Argom-2-1 0.83 T 0.83 T 0.83 T 2.50 T 6 G 511 H/Anjasmoro-1-4 0.00 T 0.00 T 0.83 T 11.67 T 7 G 511 H/Anjasmoro-1-2 1.67 T 0.00 T 0.00 T 9.17 T 8 Anjasmoro 0.00 T 0.00 T 0.83 T 5.00 T 9 Grobogan 3.33 T 3.33 T 5.83 T 93.99 SR Rata-rata (%) 1.30 0.65 0.93 28.24
G 511 H/Anjasmoro-1-4 G 511 H/Anjasmoro-1-2
KETAHANAN THD HAMA PENYAKIT karat daun pengisap polong penggerek polong soybean mosaic virus ulat grayak
penyakit karat daun No Genotipe 4 MST 5 MST 6 MST JP SK KT JP SK KT JP SK KT 1 G 511 H/Anj//Anj///Anj-11-2 2,2 122 T 8,1 233 T 4,1 323 AT 2 G 511 H/Anjasmoro-1-6 2,6 122 T 7,3 232 AT 6,0 323 AT 3 G 511 H/Anj//Anj///Anj-7-1 3,6 122 T 7,2 222 T 7,4 323 AT 4 G 511 H/Anjasmoro//Anjasmoro-5-1 3,1 122 T 7,3 222 T 5,8 323 AT 5 G 511 H/Argom//Argom-2-1 3,6 122 T 4,2 222 T 3,9 322 AT 6 G 511 H/Anjasmoro-1-4 3,2 122 T 6,0 222 T 5,9 322 AT 7 G 511 H/Anjasmoro-1-2 2,8 122 T 4,2 222 T 5,4 322 AT 8 Anjasmoro 2,9 122 T 5,4 222 T 5,3 322 AT 9 Grobogan 3,3 122 T 7,1 222 T 5,6 322 AT 10 Ringgit (Tahan) 2,7 122 T 5,0 222 T 4,0 322 AT 11 Wilis (Tahan) 2,1 122 T 4,3 222 T 4,1 232 AT
penyakit soybean mosaic virus Galur Skor mosaik pada 14 hsi 1 7 14 Kriteria ketahanan G 511 H/Anj//Anj///Anj-11-2 - - ± R G 511 H/Anjasmoro-1-6 - ± ± R G 511 H/Anj//Anj///Anj-7-1 - ± ± R G 511 H/Anjasmoro//Anjasmoro-5-1 - - ± R G 511 H/Argom//Argom-2-1 - ± ± R G 511 H/Anjasmoro-1-4 - ± ± R G 511 H/Anjasmoro-1-2 - ± ± R Anjasmoro - ± ± R Grobogan - ± ± R Ringgit - ± ± R Wilis - - ± R
hama pengisap polong No Genotipe Kerusakan (%) Kriteria ketahanan Polong Biji Polong Biji 1 G 511 H/Anj//Anj///Anj-11-2 5.12 5.17 T T 2 G 511 H/Anjasmoro-1-6 30.82 31.02 AT AT 3 G 511 H/Anj//Anj///Anj-7-1 12.33 13.56 T T 4 G 511 H/Anjasmoro//Anjasmoro-5-1 14.51 16.87 T T 5 G 511 H/Argom//Argom-2-1 16.78 16.55 T T 6 G 511 H/Anjasmoro-1-4 29.34 29.04 AT AT 7 G 511 H/Anjasmoro-1-2 12.29 11.90 T T 8 Anjasmoro 12.64 13.09 T T 9 Grobogan 18.67 18.67 T T 10 G100H 9.35 9.77 T T Rata-rata 16.18 16.56 Simp. baku 7.44 7.31
hama penggerek polong No Genotipe Kerusakan (%) Kriteria ketahanan Polong Biji Polong Biji 1 G 511 H/Anj//Anj///Anj-11-2 60.38 55.09 R AR 2 G 511 H/Anjasmoro-1-6 59.29 50.09 AR AR 3 G 511 H/Anj//Anj///Anj-7-1 51.64 44.57 AR AR 4 G 511 H/Anjasmoro//Anjasmoro-5-1 70.81 67.11 R R 5 G 511 H/Argom//Argom-2-1 59.55 59.05 AR AR 6 G 511 H/Anjasmoro-1-4 35.74 28.13 AT AT 7 G 511 H/Anjasmoro-1-2 64.10 36.93 R AT 8 Anjasmoro 62.73 57.67 R AR 9 Grobogan 65.69 55.56 R AR 10 G100H 43.20 35.15 AR AT Rata-rata 57.31 48.93 Simp. baku 10.21 11.74
Genotipe hama ulat grayak Intensitas kerusakan daun (%) (7 HSI) Kriteria ketahanan Intensitas kerusakan daun (%) (14 HSI) Kriteria ketahanan G 511 H/Anj//Anj///Anj-11-2 12.47 c AT 18.95 bc AT G 511 H/Anjasmoro-1-6 24.02 bc R 28.89 b R G 511 H/Anj//Anj///Anj-7-1 11.95 c T 14.58 c T G 511 H/Anjasmoro//Anjasmoro-5-1 41.54 a SR 45.36 a SR G 511 H/Argom//Argom-2-1 17.72 bc AT 22.69 bc AT G 511 H/Anjasmoro-1-4 19.64 bc AT 22.38 bc AT G 511 H/Anjasmoro-1-2 25.36 b R 29.68 b R Anjasmoro 22.65 bc R 24.36 bc R Grobogan 17.41 bc AT 19.53 bc AT G100H 16.83 bc AT 17.52 bc AT
No Genotipe KANDUNGAN PROTEIN DAN LEMAK Kadar lemak (%bk) Kadar protein (%bk) 1 G 511 H/Anj//Anj///Anj-11-2 16,97 39,08 2 G 511 H/Anjasmoro-1-6 18,83 37,97 3 G 511 H/Anj//Anj///Anj-7-1 17,46 38,67 4 G 511 H/Anjasmoro//Anjasmoro-5-1 18,32 36,42 5 G 511 H/Argom//Argom-2-1 16,14 41,74 6 G 511 H/Anjasmoro-1-4 19,39 37,53 7 G 511 H/Anjasmoro-1-2 16,66 40,11 8 Anjasmoro 15,34 35,72 9 Grobogan 14,57 37,52 KK (%) 2,37 1,63 BNT 5% 0,71 1,04
KARAKTER AGRONOMI No Genotipe UMS TTG JPI B100 1 G 511 H/Anj//Anj///Anj-11-2 79 49.83 47.87 15.63 2 G 511 H/Anjasmoro-1-6 77 59.59 45.71 17.03 3 G 511 H/Anj//Anj///Anj-7-1 76 46.19 42.13 16.35 4 G 511 H/Anjasmoro//Anjasmoro-5-1 78 56.48 41.37 17.15 5 G 511 H/Argom//Argom-2-1 80 69.28 50.89 15.74 6 G 511 H/Anjasmoro-1-4 79 58.31 50.94 16.33 7 G 511 H/Anjasmoro-1-2 78 68.70 51.57 15.37 8 Anjasmoro 82 68.85 48.53 15.93 9 Grobogan 76 52.99 40.08 21.12 Rata-rata 78 58.91 46.56 16.74 <80 hari = umur genjah >14 g/100 biji = biji besar
KARAKTER SIFAT KUALITATIF No Genotipe Warna Hpk Bng Blu Plg Bji Btb Hil 1 G 511 H/Anj//Anj///Anj-11-2 U U Pt Kn Kn Bl Kn 2 G 511 H/Anjasmoro-1-6 U U Pt Kn Kn Bl Kn 3 G 511 H/Anj//Anj///Anj-7-1 U Ut Pt Kn Kn Bl Kn 4 G 511 H/Anjasmoro//Anjasmoro-5-1 U U Pt Kn Kn Bl Ck 5 G 511 H/Argom//Argom-2-1 U U Pt Kn Kn Bl Kn 6 G 511 H/Anjasmoro-1-4 U U Pt Kn Kn Lj Kn 7 G 511 H/Anjasmoro-1-2 U U Pt Kn Kn Bl Kn 8 Anjasmoro U U Pt Kn Kn Bl Kn 9 Grobogan U U Ck Kn Kn Lj Ck
G 511 H/Anjasmoro-1-4
G 511H/Anjasmoro-1-2
KESIMPULAN 1. Peningkatan ketahanan kedelai terhadap pecah polong dan peningkatan hasil dapat dilakukan secara serentak. 2. Ketebalan kulit polong penentu ketahanan kedelai terhadap pecah polong 3. Galur G 511 H/Anjasmoro-1-4 dan G 511 H/Anjasmoro-1-2 berdaya hasil lebih tinggi, dan berumur lebih genjah dari Anjasmoro; ketahanannya terhadap pecah polong sepadan dengan Anjasmoro 4. Galur G 511 H/Anjasmoro-1-4 dan G 511 H/Anjasmoro-1-2 berpeluang diusulkan sebagai varietas unggul.
TERIMAKASIH kunjungi kami : www.balitkabi.litbang.pertanian.go.id