PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN

dokumen-dokumen yang mirip
PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN

A. PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN

BERITA RESMI STATISTIK

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN

BERITA RESMI STATISTIK

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI (NTP)

BPS PROVINSI ACEH PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, INFLASI PEDESAAN DAN HARGA PRODUSEN GABAH BULAN FEBRUARI 2013

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

BPS PROVINSI ACEH PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, INFLASI PEDESAAN DAN HARGA PRODUSEN GABAH BULAN JANUARI 2013

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

BPS PROVINSI ACEH PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, INFLASI PEDESAAN, DAN HARGA PRODUSEN GABAH BULAN DESEMBER 2015

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

NILAI TUKAR PETANI PROVINSI D.I. YOGYAKARTA BULAN DESEMBER 2012 SEBESAR 117,59

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

NILAI TUKAR PETANI DAERAH ISTIMEWA YOGYAKARTA BULAN DESEMBER 2014 SEBESAR 99,65

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

Grafik 1 Perkembangan NTP dan Indeks Harga yang Diterima/Dibayar Petani Oktober 2015 Oktober 2016

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI DAN HARGA PRODUSEN GABAH JAWA TENGAH BULAN FEBRUARI 2017

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI DAN HARGA PRODUSEN GABAH

BPS PROVINSI ACEH PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, INFLASI PEDESAAN, DAN HARGA PRODUSEN GABAH BULAN DESEMBER 2013

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI MARET 2017

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

BPS PROVINSI KALIMANTAN TENGAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

NILAI TUKAR PETANI DAERAH ISTIMEWA YOGYAKARTA BULAN AGUSTUS 2014 SEBESAR 102,18

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI APRIL 2014

BERITA RESMI PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI OKTOBER 2017 STATISTIK

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI DAN HARGA PRODUSEN GABAH BULAN APRIL 2016

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI (NTP)

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI DAN HARGA PRODUSEN GABAH BULAN MEI 2016

BPS PROVINSI ACEH PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, INFLASI PEDESAAN, DAN HARGA PRODUSEN GABAH BULAN SEPTEMBER 2015

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI DAN HARGA PRODUSEN GABAH JAWA TENGAH BULAN MARET 2017

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

BERITA RESMI STATISTIK

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI

BPS PROVINSI ACEH PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, INFLASI PEDESAAN, DAN HARGA PRODUSEN GABAH BULAN JUNI 2016

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI

BPS PROVINSI ACEH PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, INFLASI PEDESAAN, DAN HARGA PRODUSEN GABAH BULAN NOVEMBER 2015

BPS PROVINSI ACEH PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, INFLASI PEDESAAN, DAN HARGA PRODUSEN GABAH BULAN JANUARI 2016

BPS PROVINSI ACEH PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, INFLASI PEDESAAN, DAN HARGA PRODUSEN GABAH BULAN DESEMBER 2016

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI DAN HARGA PRODUSEN GABAH BULAN DESEMBER 2015

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI

BPS PROVINSI ACEH PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, INFLASI PEDESAAN, DAN HARGA PRODUSEN GABAH BULAN SEPTEMBER 2016

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

NILAI TUKAR PETANI PROVINSI D.I. YOGYAKARTA BULAN JUNI 2013 SEBESAR 117,68

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI DAN HARGA PRODUSEN GABAH JAWA TENGAH BULAN AGUSTUS 2017

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI

BPS PROVINSI KALIMANTAN TENGAH

NILAI TUKAR PETANI DAERAH ISTIMEWA YOGYAKARTA BULAN OKTOBER 2014 SEBESAR 103,40

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI

BPS PROVINSI KALIMANTAN TENGAH

Perkembangan Nilai Tukar Petani dan Harga Produsen Gabah Jawa Tengah Bulan September 2017

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI (NTP)

BPS PROVINSI KALIMANTAN BARAT

NILAI TUKAR PETANI DI PROVINSI RIAU BULAN APRIL 2010 NAIK 0,27 PERSEN

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI DAN HARGA PRODUSEN GABAH BULAN MEI 2015

NILAI TUKAR PETANI DAERAH ISTIMEWA YOGYAKARTA BULAN JANUARI 2017 SEBESAR 102,22

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI DAN HARGA PRODUSEN GABAH BULAN NOVEMBER 2016

NILAI TUKAR PETANI DAERAH ISTIMEWA YOGYAKARTA BULAN OKTOBER 2015 SEBESAR 102,82

Tabel1 Nilai Tukar Petani PerSubsektor dan Perubahannya November 2014 Desember 2014 (2012=100)

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI MEI 2014

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI SEPTEMBER 2016

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI APRIL 2016

PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, DAN HARGA PRODUSEN GABAH

BPS PROVINSI KALIMANTAN TENGAH

Transkripsi:

BPS PROVINSI JAWA BARAT No. 14/03/32/Th.XIX, 1 Maret 2017 PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI, HARGA PRODUSEN GABAH DAN HARGA BERAS DI PENGGILINGAN NILAI TUKAR PETANI FEBRUARI 2017 SEBESAR 102,53 (2012=100) Nilai T ukar Petani (NT P) Jawa Barat pada Februari 2017 (2012 =100) sebesar 102,53 atau turun sebesar 0,70 persen dibandingkan NT P Januari yang tercatat sebesar 103,25. Penurunan NT P tersebut disebabkan oleh penurunan Indeks Harga Diterima Petani (IT ) sebesar 0,12 persen sementara Indeks Harga Dibayar Petani (IB) naik sebesar 0,58 persen. Februari 2017 tiga subsektor pertanian mengalami penurunan NT P yaitu NT P Subsektor T anaman Pangan turun 1,83 persen dari 97,63 menjadi 95,85, NT P Subsektor T anaman Perkebunan Rakyat tu run 1,46 persen dari 97,83 menjadi 96,39, dan NT P Subsektor Hortikultura turun 0,27 persen dari 110,86 menjadi 110,56, sementara NT P Subsektor Peternakan naik sebesar 1,15 persen dari 112,01 menjadi 113,30 dan NT P Subsektor Perikanan naik 1,02 persen dari 100,39 menjadi 101,41. Di Perdesaan Jawa Barat, Konsumsi Rumah T angga pada Februari 2017 mengalami inflasi sebesar 0,68 persen. Ketujuh kelompok pengeluaran serentak mengalami inflasi, tertinggi terjadi pada Kelompok Pendidikan, Rekreasi & Olahraga inflasi sebesar 0,90 persen, diikuti Kelompok Bahan Makanan inflasi 0,88 persen, Kelompok T ransportasi & Komunikasi inflasi 0,85 persen, Kelompok Makanan Jadi, Minuman, Rokok & T embakau inflasi 0,57 persen, Kelompok Sandang inflasi 0,55 persen, Kelompok Kesehatan inflasi 0,28 persen, dan terakhir Kelompok Perumahan inflasi 0,14 persen. Februari 2017, harga rata-rata Gabah Kering Panen (GKP) di T ingkat Petani Jawa Barat sebesar Rp.4.238,99,- per kilogram atau turun 4,36 persen dibandingkan harga GKP Januari 2017 Rp. 4.432,33,- sementara Gabah Kering Giling (GKG) di T ingkat Petani naik 0,34 persen dari Rp. 4.958,82,- menjadi Rp. 4.975,86,- per kilogram, demikian juga Gabah Kualitas Rendah naik 6,44 persen dari Rp. 3.752,32,- menjadi Rp. 3.993,90,- per kilogram. Februari 2017, rata-rata harga Beras di T ingkat Penggilingan sebesar Rp. 9.568,02 per kilogram atau naik 1,00 persen dibandingkan Januari 2017 yang tercatat sebesar Rp. 9.473,72. Berdasarkan patahan (broken) beras, kualitas Beras Premium naik 1,53 persen dari Rp. 9.786,83 menjadi Rp. 9.936,49, sementara Beras Medium turun 0,08 persen dari Rp. 9.341,89 menjadi Rp. 9.334,09, dan Beras kualitas Rendah naik 0,81 persen dari Rp. 8.828,57 menjadi Rp. 8.900,00. Berita Resmi Statistik BPS Provinsi Jawa Barat No.14/03/32/Th.XIX, 1 Maret 2017 1

A. PERKEMBANGAN NILAI TUKAR PETANI 1. Nilai Tukar Petani Sebagai proxy indikator kesejahteraan petani, Nilai Tukar Petani (NTP) diperoleh dengan cara membandingkan dua indeks yaitu Indeks Harga Diterima Petani dengan Indeks Harga Dibayar Petani. Angka NTP menunjukkan kemampuan tukar (term of trade) komoditas hasil pertanian dengan barang dan jasa konsumsi petani baik untuk keperluan rumah tangga petani maupun biaya keperluan proses produksi. Semakin tinggi angka NTP maka ini berarti semakin kuat kemampuan daya beli petani. Berdasarkan hasil pemantauan harga di 17 kabupaten di Provinsi Jawa Barat pada Februari 2017 NTP Jawa Barat mengalami penurunan 0,70 persen dibandingkan NTP Januari 2017 dari 103,25 menjadi 102,53. Hal ini dikarenakan indeks harga hasil produksi pertanian, Indeks Harga Diterima Petani (IT) turun sebesar 0,12 persen sementara indeks harga barang dan jasa yang dikonsumsi petani atau Indeks Harga Dibayar Petani (IB) naik sebesar 0,58 persen. Februari 2017 tiga Subsektor pertanian mengalami penurunan NTP yaitu NTP Subsektor Tanaman Pangan turun 1,83 persen dari 97,63 menjadi 95,85, NTP Subsektor Tanaman Perkebunan Rakyat turun 1,46 persen dari 97,83 menjadi 96,39, dan NTP Subsektor Hortikultura turun 0,27 persen dari 110,86 menjadi 110,56, sementara NTP Subsektor Perikanan naik 1,02 persen dari 100,39 menjadi 101,41 dan NTP Subsektor Peternakan naik sebesar 1,15 persen dari 112,01 menjadi 113,30. Gambar 1 Perkembangan Indeks Harga Diterima, Indeks Harga Dibayar dan Nilai Tukar Petani 150.00 130.00 110.00 90.00 Feb'16 Apr'16 Juni'16 Ags'16 Okt'16 Des'16 Feb'17 IT IB NTP Berita Resmi Statistik BPS Provinsi Jawa Barat No.14/03/32/Th.XIX, 1 Maret 2017 2

2. Indeks Harga Diterima Petani (IT) Perkembangan Indeks Harga Diterima Petani (IT) menunjukkan fluktuasi harga komoditas yang dihasilkan petani. Februari 2017, IT Gabungan dari lima subsektor pertanian mengalami penurunan sebesar 0,12 persen dibandingkan IT Februari 2017 dari 133,37 menjadi 133,20. Bila dirinci menurut subsektor, IT Subsektor Tanaman Pangan turun 1,15 persen dari 129,58 menjadi 128,09, IT Subsektor Tanaman Perkebunan Rakyat turun 0,84 persen dari 124,99 menjadi 123,94, sementara IT Subsektor Peternakan naik 1,43 persen dari 135,52 menjadi, 137,45, IT Subsektor Perikanan naik 1,30 persen dari 127,38 menjadi 129,04 dan IT Subsektor Hortikultura naik 0,37 persen dari 145,61 menjadi 146,15. 3. Indeks Harga Dibayar Petani (IB) Harga barang dan jasa yang dikonsumsi petani baik untuk rumah tangga petani maupun kebutuhan proses produksi mengalami inflasi pada Februari 2017 sebesar 0,58 persen dari 129,17 menjadi 129,91. Lima subsektor IB serentak mengalami inflasi, tertinggi terjadi pada IB Subsektor Tanaman Pangan yaitu sebesar 0,69 persen, diikuti IB Subsektor Hortikultura naik 0,65 persen, IB Tanaman Perkebunan Rakyat naik 0,64 persen, IB subsektor Peternakan naik 0,27 persen dan IB Subsektor Perikanan naik 0,28 persen. Di Daerah Perdesaan Jawa Barat Konsumsi Rumah Tangga pada Februari 2017 terjadi inflasi sebesar 0,68 persen. Dari tujuh kelompok pengeluaran serentak mengalami inflasi, tertinggi terjadi pada Kelompok Pendidikan, Rekreasi & Olahraga sebesar 0,90 persen, diikuti Kelompok Bahan Makanan sebesar 0,88 persen, Kelompok Transportasi & Komunikasi sebesar 0,85 persen, Kelompok Makanan Jadi, Minuman, Rokok & Tembakau inflasi 0,57 persen, Kelompok Sandang inflasi 0,55 persen, Kelompok Kesehatan inflasi 0,28 persen, dan terakhir Kelompok Perumahan inflasi sebesar 0,14 persen. Indeks yang dibayar petani untuk keperluan proses produksi, Biaya Produksi dan Penambahan Barang Modal (BPPBM) pada Februari 2017 mengalami inflasi sebesar 0,46 persen. Berdasarkan kelompok, enam kelompok pengeluaran serentak mengalami inflasi, tertinggi Kelompok Upah Buruh dan Kelompok Transportasi yang mengalami inflasi sama sebesar 0,73 persen, diikuti Kelompok Bibit mengalami inflasi sebesar 0,54 persen, Kelompok Biaya Sewa & Pengeluaran Lain inflasi 0,53 persen, Kelompok Penambahan Barang Modal inflasi 0,44 persen, dan Kelompok Pupuk, Obat-obatan & Pakan inflasi 0,09 persen. 4. Nilai Tukar Petani (NTP) Menurut Subsektor Pertanian a. NTP Tanaman Pangan NTP Subsektor Tanaman Pangan pada Februari 2017 mengalami penurunan sebesar 1,83 persen dari 97,63 menjadi 95,85, hal ini disebabkan oleh indeks yang diterima petani (IT) turun sebesar 1,15 persen sedangkan indeks yang dibayar petani (IB) naik 0,69 persen. Turunnya IT Subsektor Tanaman Pangan dikarenakan IT Subkelompok Padi turun sebesar 1,24 persen sementara Subkelompok Palawija turun 0,59 persen. Di sisi pengeluaran petani, IB mengalami inflasi sebesar 0,69 persen akibat IB Sub Kelompok Konsumsi Rumah tangga (IKRT) inflasi 0,70 persen demikian juga IB Subkelompok Biaya Produksi & Penambahan Barang Modal (BPPBM) inflasi 0,67 persen. Berita Resmi Statistik BPS Provinsi Jawa Barat No.14/03/32/Th.XIX, 1 Maret 2017 3

b. NTP Hortikultura Februari 2017, Nilai Tukar Petani Subsektor Hortikultura mengalami penurunan sebesar 0,27 persen dari 110,86 menjadi 110,56, hal ini disebabkan indeks diterima petani (IT) naik 0,37 persen sedangkan indeks dibayar petani (IB) naik lebih tinggi sebesar 0,65 persen. Kenaikan IT Hortikultura akibat IT Subkelompok Buah-buahan naik 1,93 persen, IT Subkelompok Tanaman Obat naik 0,16 persen, sementara IT Subkelompok Sayur-sayuran turun 1,10 persen,. Di sisi pengeluaran, IB Subsektor Hortikultura mengalami inflasi sebesar 0,65 persen akibat IB Subkelompok Konsumsi Rumah Tangga inflasi 0,66 persen dan Subkelompok Biaya Produksi & Penambahan Barang Modal mengalami inflasi sebesar 0,61 persen. c. NTP Tanaman Perkebunan Rakyat NTP Subsektor Tanaman Perkebunan Rakyat pada Februari 2017 mengalami penurunan sebesar 1,46 persen dibandingkan Januari 2017 dari 97,83 menjadi 96,39. Hal ini disebabkan oleh Indeks Diterima Petani (IT) mengalami penurunan sebesar 0,84 persen sementara Indeks Dibayar Petani (IB) naik 0,64 persen. Untuk kelompok pengeluaran, IB Subkelompok Konsumsi Rumah Tangga mengalami inflasi sebesar 0,70 persen demikian juga IB Biaya Produksi & Penambahan Barang Modal inflasi 0,49 persen. d. NTP Peternakan Februari 2017, NTP Subsektor Peternakan pada posisi 113,30 tercatat mengalami kenaikan 1,15 persen dari NTP Januari 2017 sebesar 112,01. Indeks Diterima Petani (IT) naik sebesar 1,43 persen sementara Indeks yang Dibayar Petani (IB) inflasi sebesar 0,27 persen. Bila dirinci per subkelompok, IT Subkelompok Ternak kecil inflasi 1,79 persen, Subkelompok Unggas inflasi 1,53 persen, Subkelompok Hasil Ternak inflasi 1,16 persen dan IT Subkelompok Ternak Besar inflasi 1,08 persen. Di sisi pengeluaran petani, Indeks Dibayar Petani (IB) mengalami kenaikan 0,27 persen akibat IB Konsumsi Rumah Tangga inflasi 0,74 persen, sementara IB Biaya Produksi & Penambahan Barang Modal deflasi 0,14 persen. e. NTP Perikanan Nilai Tukar Petani Subsektor Perikanan pada Februari 2017 mengalami inflasi 1,02 persen dibandingkan Januari 2017 dari 100,39 menjadi 101,41. Hal ini terjadi akibat indeks Diterima Petani (IT) naik sebesar 1,30 persen dan Indeks Dibayar Petani (IB) naik sebesar 0,28 persen. Dari sisi pendapatan petani, IT Subkelompok Penangkapan Ikan naik 1,80 persen dan IT Subkelompok Budidaya naik 1,25 persen. Dari sisi pengeluaran, Indeks yang dibayar (IB) mengalami kenaikan sebesar 0,28 persen akibat IB Konsumsi Rumah tangga naik 0,36 persen, sementara IB Biaya Produksi & Penambahan Barang Modal naik 0,08 persen. Berita Resmi Statistik BPS Provinsi Jawa Barat No.14/03/32/Th.XIX, 1 Maret 2017 4

Tabel 1 Nilai Tukar Petani (NTP) Provinsi Jawa Barat per Subsektor Pertanian serta Perubahannya (2012=100), Januari 2017 1. Tanaman Pangan Subsektor Indeks Januari 2017 Februari 2017 Perubahan Februari 2017 Thd Januari 2017 (%) [1] [2] [3] [4] a. Indeks yang Diterima Petani (IT) 129,58 128,09-1,15 b. Indeks yang Dibayar Petani (IB) 132,72 133,64 0,69 c. Nilai Tukar Petani (NTP-TP) 97,63 95,85-1,83 d. Nilai Tukar Usaha Pertanian (NTUP) 105,05 103,16-1,80 2. Hortikultura a. Indeks yang Diterima Petani (IT) 145,61 146,15 0,37 b. Indeks yang Dibayar Petani (IB) 131,34 132,19 0,65 c. Nilai Tukar Petani (NTP-H) 110,86 110,56-0,27 d. Nilai Tukar Usaha Pertanian (NTUP) 121,93 121,64-0,23 3. Tanaman Perkebunan Rakyat a. Indeks yang Diterima Petani (IT) 124,99 123,94-0,84 b. Indeks yang Dibayar Petani (IB) 127,77 128,58 0,64 c. Nilai Tukar Petani (NTP-R) 97,83 96,39-1,46 d. Nilai Tukar Usaha Pertanian (NTUP) 108,94 107,50-1,32 4. Peternakan a. Indeks yang Diterima Petani (IT) 135,52 137,45 1,43 b. Indeks yang Dibayar Petani (IB) 120,99 121,32 0,27 c. Nilai Tukar Petani (NTP-Pt) 112,01 113,30 1,15 d. Nilai Tukar Usaha Pertanian (NTUP) 123,23 125,16 1,57 5. Perikanan a. Indeks yang Diterima Petani (IT) 127,38 129,04 1,30 b. Indeks yang Dibayar Petani (IB) 126,89 127,24 0,28 c. Nilai Tukar Petani (NTP-Pi) 100,39 101,41 1,02 d. Nilai Tukar Usaha Pertanian (NTUP) 113,25 114,62 1,21 6. Gabungan a. Indeks yang Diterima Petani (IT) 133,37 133,20-0,12 b. Indeks yang Dibayar Petani (IB) 129,17 129,91 0,58 c. Nilai Tukar Petani (NTP) 103,25 102,53-0,70 d. Nilai Tukar Usaha Pertanian (NTUP) 112,83 112,18-0,58 Berita Resmi Statistik BPS Provinsi Jawa Barat No.14/03/32/Th.XIX, 1 Maret 2017 5

Tabel 2 Indeks Harga Diterima Petani, Indeks Harga Dibayar Petani per Subkelompok Pengeluaran serta Perubahannya [2012=100], Februari 2017 Kelompok/Sub Kelompok Januari 2017 Indeks Gabungan Subsektor Februari 2017 Perubahan Februari 2017 Thd Januari 2017 [1] [2] [3] [4] 1. INDEKS HARGA YANG DITERIMA PETANI 133,37 133,20-0,12 2. INDEKS HARGA YANG DIBAYAR PETANI 129,17 129,91 0,58 2.1. KONSUMSI RUMAH TANGGA 135,73 136,66 0,68 2.1.1. Bahan Makanan 145,63 146,91 0,88 2.1.2.. Makanan Jadi 136,55 137,33 0,57 2.1.3. Perumahan 125,41 125,58 0,14 2.1.4. Sandang 126,31 127,00 0,55 2.1.5. Kesehatan 120,21 120,55 0,28 2.1.6. Pendidikan, Rekreasi dan Olahraga 122,10 123,19 0,90 2.1.7. Transportasi dan Komunikasi 125,32 126,38 0,85 2.2 BIAYA PRODUKSI DAN PENAMBAHAN 118,20 118,74 0,46 BARANG MODAL 2.2.1. Bibit 118,39 119,03 0,54 2.2.2. Pupuk dan Obat-obatan 113,28 113,37 0,09 2.2.3. Biaya Sewa dan Pngeluaran Lain 114,68 115,28 0,53 2.2.4. Transportasi 132,27 133,24 0,73 2.2.5. Penambahan Barang Modal 116,18 116,69 0,44 2.2.6. Upah Buruh 122,29 123,18 0,73 3. NILAI TUKAR PETANI 103,25 102,53-0,70 4. NILAI TUKAR USAHA PERTANIAN 112,83 112,18-0,58 Berita Resmi Statistik BPS Provinsi Jawa Barat No.14/03/32/Th.XIX, 1 Maret 2017 6

5. Perbandingan NTP Enam Provinsi di Pulau Jawa Lima dari enam provinsi di Pulau Jawa mengalami penurunan NTP pada Februari 2017, penurunan tertinggi terjadi pada NTP Jawa Timur turun sebesar 1,27 persen diikuti NTP Banten turun 1,06 persen, NTP Jawa Tengah turun 0,97 persen, NTP Jawa Barat turun 0,70 persen, dan NTP DI Yogyakarta turun 0,42 persen, sementara NTP DKI Jakarta naik sebesar 1,17 persen. Secara Nasional, NTP Februari 2017 dibandingkan Januari 2017 mengalami penurunan sebesar 0,58 persen dari 100,91 menjadi 100,33. Tabel 3 Perbandingan NTP Enam Provinsi di Pulau Jawa dan Nasional [2012=100], Februari 2017 Provinsi NTP Januari 2017 Februari 2017 Perubahan Februari 2017 Thd Januari 2017 (%) [1] [2] [3] [4] DKI Jakarta 99,17 100,33 1,17 Jawa Barat 103,25 102,53-0,70 Jawa Tengah 98,98 98,02-0,97 DI Yogyakarta 102,22 101,78-0,42 Jawa Timur 103,12 101,81-1,27 Banten 98,97 97,92-1,06 Nasional 100,91 100,33-0,58 Berita Resmi Statistik BPS Provinsi Jawa Barat No.14/03/32/Th.XIX, 1 Maret 2017 7

B. PERKEMBANGAN HARGA PRODUSEN GABAH Februari 2017, rata-rata harga Gabah Kering Panen (GKP) di Tingkat Petani Jawa Barat sebesar Rp.4.238,99,- per kilogram atau turun 4,36 persen dibandingkan harga GKP Januari 2017 Rp. 4.432,33,- sementara Gabah Kering Giling (GKG) di Tingkat Petani naik 0,34 persen dari Rp. 4.958,82,- menjadi Rp. 4.975,86,- per kilogram, demikian juga Gabah Kualitas Rendah naik 6,44 persen dari Rp. 3.752,32,- menjadi Rp. 3.993,90,- per kilogram. Gambar 2 Perkembangan Harga Rata-rata Gabah di Tingkat Petani Jawa Barat (Rp/Kg) 6000.00 5000.00 4000.00 3000.00 2000.00 Feb'16 April'16 Juni'16 Agust'16 Okt'16 Des'16 Feb'17 GKP GKG Gabah Kualitas Rendah 1. Harga Gabah Tertinggi dan Terendah Februari 2017, jumlah transaksi gabah yang terpantau melalui Survei Monitoring Gabah di Jawa Barat sebanyak 178 transaksi, tersebar di 15 Kabupaten Jawa Barat. Diantaranya transaksi GKP sebanyak 109 observasi (61,24 persen), transaksi GKG sebanyak 29 observasi (16,29 persen) dan transaksi Gabah Kualitas Rendah sebanyak 40 observasi (22,47 persen). Dari hasil pengamatan, harga transaksi GKP di Tingkat Petani yang terendah sebesar Rp, 3.400,00 per kilogram terjadi di Kabupaten Karawang (1 observasi) dengan harga di Tingkat Penggilingan antara Rp, 3.460,00,- akibat adanya ongkos angkut dari lokasi transaksi GKP ke penggilingan terdekat Rp. 60,- per kilogram. Harga transaksi GKP tertinggi di Tingkat Petani sebesar Rp, 5.400,00,- dijumpai di Kabupaten Bandung (1 observasi) dengan harga di Tingkat Penggilingan sebesar Rp, 5.475,00,-. Untuk transaksi GKG di Jawa Barat pada Februari 2017 harga transaksi di Tingkat Penggilingan secara rata-rata sebesar Rp. 5.089,66,- per kilogram, dimana harga GKG Penggilingan yang terendah sebesar Rp, 4.800,00,- per kilogram dijumpai di Kabupaten Cianjur (4 observasi), Bandung (2 observasi), Sumedang (6 observasi), dan Kuningan (1 observasi). Harga GKG Penggilingan tertinggi sebesar Rp, 5.800,00,- per kilogram dijumpai di Kabupaten Bandung (2 observasi). Tabel 4 Berita Resmi Statistik BPS Provinsi Jawa Barat No.14/03/32/Th.XIX, 1 Maret 2017 8

Jumlah Observasi Gabah, Harga Gabah serta Harga Pembelian Pemerintah (HPP) menurut Kelompok Kualitas Gabah di Jawa Barat, Februari 2017 Kelompok Kualitas Gabah Jumlah Observasi (%) Harga Gabah di Tingkat Petani (Rp/Kg) Terendah Tertinggi Rata-Rata Rata-rata Harga di Tingkat Penggilingan HPP Di Tingkat Penggilingan [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] GKG 29 (16,29 %) 4.800,00 5.700,00 4.975,86 5.089,66 4.600,00 GKP 109 (61,24 %) 3.400,00 5.400,00 4.238,99 4.363,62 3.750,00 Rendah 40 (22,47 %) 3.100,00 4.800,00 3.993,90 4.168,25 - Jumlah 178 (100,00 % ) Keterangan : GKG (Gabah Kering Giling) : Kadar Air 14,00 % dan Kadar Hampa/Kotoran 3,00 % GKP (Gabah Kering Panen) : Kadar Air (14,01 % - 25,00 %) dan Kadar Hampa/Kotoran (3,01 % - 10,00 %) Rendah (di luar Kualitas) : Kadar Air > 25,00 % dan Kadar Hampa/Kotoran > 10,00 % 2. Kasus Gabah Kualitas Rendah Transaksi Gabah Kualitas Rendah pada Februari 2017 terpantau sebanyak 40 observasi dari total transaksi 178 observasi atau 22,47 persen, yaitu dijumpai terjadi di Kabupaten Sukabumi sebanyak 11 observasi, Kabupaten Indramayu 8 observasi, Kabupaten Bogor 6 observasi, Kabupaten Majalengka 5 observasi, Kabupaten Tasikmalaya 2 observasi dan Kabupaten Cirebon 1 observasi. Harga terendah Gabah Kualitas Rendah di Tingkat Petani sebesar Rp, 3.400,00,- per kilogram terjadi di Kabupaten Bogor (2 observasi), Gabah Kualitas Rendah dengan harga tertinggi sebesar Rp, 4.800,00,- dijumpai di Kabupaten Bekasi (2 observasi). C. PERKEMBANGAN HARGA BERAS DI TINGKAT PENGGILINGAN Pemantauan harga beras di Tingkat Penggilingan pada Februari 2017 dilakukan di 15 Kabupaten Jawa Barat yang tersebar di 35 Kecamatan dengan jumlah observasi sebanyak 87 transaksi. Diantaranya Beras Premium sebanyak 37 observasi (42,53 persen), Beras Medium 45 observasi (51,72 persen) dan Beras kualitas Rendah 5 observasi (5,75 persen). Pada Februari 2017, rata-rata harga beras di Tingkat Penggilingan sebesar Rp. 9.568,02 per kilogram atau mengalami kenaikan sebesar 1,00 persen dibandingkan harga beras Januari yang tercatat sebesar Rp. 9.473,72. Berdasarkan kualitas beras yang dikelompokkan menurut patahan (broken) beras, Beras Premium naik 1,53 persen dari Rp. 9.786,83 menjadi Rp. 9.936,49, dan Beras Medium turun 0,08 persen dari Rp. 9.341,89 menjadi Rp. 9.334,09, sedangkan Beras kualitas Rendah naik 0,81 persen dari Rp. 8.828,57 menjadi Rp. 8.900,00. Perkembangan harga beras di penggilingan menunjukkan pola yang fluktuatif. Sepanjang Februari sampai Februari 2017, penurunan rata-rata harga terjadi di lima bulan yaitu pada Maret, April, Agustus, November, dan Desember dengan harga terendah sebesar Rp, 9.236,00 per kilogram terjadi pada April. Berita Resmi Statistik BPS Provinsi Jawa Barat No.14/03/32/Th.XIX, 1 Maret 2017 9

Gambar 3 Perkembangan Harga Beras di Tingkat Penggilingan Di Jawa Barat (Rp/Kg) 11000.00 10000.00 9000.00 8000.00 PREMIUM MEDIUM 7000.00 RENDAH RATA-RATA 6000.00 FEB'16 APR'16 JUNI'16 AGS'16 OKT'16 DES'16 FEB'17 Tabel 5 Rata-rata Harga Beras di Tingkat Penggilingan Menurut Kelompok Kualitas Beras di Jawa Barat Kelompok Kualitas Mar Apr Mei Juni Rata-rata Harga Beras per Kilogram Juli Ags [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] Premium 10.008 9.611 9.617 9.957 9.853 9.696 9.900 9777 9924 9757 9787 9936 Medium 9.560 8.984 9.143 9.190 9.314 8.804 8.943 9135 9139 9171 9342 9334 Rendah 9.257 8.800 8.033 8.763 8.760 8.620 8.450 8843 8722 8950 8829 8900 Rata-rata 9.696 9.236 9.374 9.475 9.519 9.242 9.307 9407 9407 9390 9474 9568 Sept Okt Nov Des Jan 2017 Feb 2017 Keterangan : Premium : Kadar Broken 10,00 % Medium : Kadar Broken (10,01 % - 20,00 %) Rendah : Kadar Broken > 20,00 % Berita Resmi Statistik BPS Provinsi Jawa Barat No.14/03/32/Th.XIX, 1 Maret 2017 10