QUR AN SUCI JARWA JAWI. DALAH TAFSIRIPUN Maulana Muhammad Ali.

Transkripsi

1 QUR AN SUCI JARWA JAWI DALAH TAFSIRIPUN Maulana Muhammad Ali

2 The Holy Quran Yasanipun Ingkang Anjarwakaken Design Layout : Maulana Muhammad Ali : R. Ng. H. Minhadjurrahman Djajasugita & M. Mufti Sharif : Erwan Hamdani & Basharat Asghar Ali Cetakan 2001 Darul Kutubil Islamiyah Jl. Kesehatan IX No. 12 Jakarta Pusat Telp redaksi.studiislam@gmail.com Website: Indonesia Internasional

3 SURAT 41 HÂ MÎM KADHAWUHAKEN ING MAKKAH (6 ruku, 54 ayat) Pathinipun: Ruku 1. Pangajak dhateng Kasunyatan. Ruku 2. Pèpènget. Ruku 3. Pasaksinipun manusa lumawan awakipun piyambak. Ruku 4. Para angèstu dipun santosakaken. Ruku 5. Dayaning wahyuning Pangéran. Ruku 6. Sumebaripun kasunyatan saking sakedhik. Katerangan gerban Surat punika dipun namakaken mirid aksara pangringkesing tetembungan ingkang kasebut wonten ing ngriki, namung tembung fushshilat, ingkang jawinipun digawé terang, punika dipun wewahaken ing nama punika, kanggé ambédakaken surat punika kaliyan surat sanès-sanèsipun ingkang nunggil golongan. Punika surat ingkang kaping kalih tumrap golongan Hâ mîm. Prakawis babipun ingkang karembag, titimangsaning tumurunipun, tuwin sambetipun kaliyan surat ingkang sampun, sampun kacakup wonten ing katerangan ingkang mangka purwakaning surat ingkang sampun. Ruku ingkang kaping sapisan isi pangajak nampeni yakti; ingkang kaping kalih paring pèpènget manawi puguh angemohi; ingkang kaping tiga nyebutaken pasaksining anggotanipun manusa piyambak lumawan angemohi yakti; ingkang kaping sakawan nerangaken bilih para angèstu sami dipun santosakaken kalayan ilham; ingkang kaping gangsal nerangaken dayaning wahyunipun Pangéran, ingkang kawasa anggesangaken para ingkang sami pejah menggah ing budipakertinipun tuwin menggah ing ruhaninipun punapa déné kawasa nyasaraken sasakitipun ruhani manusa. Nanging manawi pèpènget lan bukti-bukti punika sadaya boten dipun gapé, siksa boten kénging dipun singkiri malih, tandhanipun saged dipun seksèni wonten ing sumebaripun yakti, sanajan ta sumebaripun punika kalayan sarenti. RUKU 1 Pangajak dhateng Kasunyatan 1-4. Wewedhar kanggé martosaken bibingah sarta kanggé pèpènget. 5. Angemohi Para anggèstu sarta para kafir. Kalawan asmaning Allah, Ingkang-Mahamurah Ingkang Mahaasih. a Allah Ingkang-Ingalembana, Ingkang-Minulya. a 2 Wewedhar saka Ingkang- Mahamurah, Ingkang-Mahaasih:

4 1274 Hâ Mîm Juz XXIV 3 Kitab, kang ayat-ayaté digawé terang, Qur an basa Arab tumrap kaum kang weruh: 4 Juru-amartani bubungah sarta juru-pépéling, ananging dhèwèké sing akèh padha maléngos, mulané padha ora ngrungu. Ut. ketutupan Ar. saka Ar. mitrané kowé 5 Lan padha calathu: Atiku iki kaling-kalingan karo apa kang koajakaké marang aku, lan ing kupingku ana tindhihé sarta ing antarané aku lan kowé ana alingalingé, 2198 mulané tumandanga ing gawé, aku iki iya wong kang padha tumandang ing gawé. 6 Calathua: Aku iki mung manusa sapadhamu; wus winedharaké marang aku, yèn sesembahanmu iku sesembahan kang Sawiji, mulané nuruta dalan kang bener marang Panjenengané sarta nyuwuna Pangapura-Né; lan cilaka tumrap para manembah-pangéranakèh, 7 Para kang ora padha amèwèhaké zakat sarta para kafir marang ing akhirat. 8 Wondéné para kang padha angèstu sarta alaku becik, iku sayekti olèh ganjaran kang tanpa pedhot. RUKU 2 Pèpènget Angafiri Ingkang-Anitahaken. 13. Pèpènget kados ingkang dhateng Ad lan Tsamud Bangsa ingkang kados makaten punika dipun punapakaken Dipun pèngetana bilih tutuping manah, sumpeling kuping, tuwin aling-aling punika namung kanggé anedahaken puguhipun para titiyang wau anggènipun sami angemohi yakti. Para titiyang wau sami ambeguguk niyat boten badhé ambikak manahipun, mindhak kalebetan ing yakti, tuwin nemaha nutupi talinganipun (boten purun mirengaken), murih boten mireng ing piwulangipun Kanjeng Nabi

5 Surat 41 Pèpènget Calathua: Apa ta iya temen kowé iku padha angafiri Ingkang Anitahaké bumi ing dalem rong mangsa sarta apa kowé padha agawé sisihan tumrap Panjenengané? Iku Pangéraning ngalam kabèh. Ar. pikuwaté 10 Lan ing kono Panjenengané wus agawé gunung ana ing sadhuwuré, sarta ambarkahi ing kono, apa déné wus agawé pangané ing kono ing dalem patang mangsa: 2199 padha karo kang tumrap sing padha ngupaya Tumuli Panjenengané sumengka marang langit, lan iki uwab; banjur Panjenengané angandika marang iku sarta marang bumi: Tekaa sakaroné, kalawan pambangun turut utawa kalawan peksan. Sakaroné padha munjuk: Kawula kakalih dhateng kalayan pambangun-turut Wiwit sakawit mila kados makaten punika sikepipun para titiyang wau dhateng yakti, milanipun nama sampun satrepipun manawi kaecap manah tuwin talinganipun. Dados menggah ing sajatos-jatosipun, kawusanan makaten wau dipun sababaken pandamelipun piyambak Para mufassirin ingkang kathah-kathah sami gadhah panganggep, bilih sakawan mangsa ing ngriki punika kalebet ugi kalih mangsa ingkang sapisan wau, dados gunggung sadaya (kalebet ugi kalih mangsa ing ayat 12) wonten nem mangsa, murih cocogipun kaliyan pratélan ingkang katerangaken marambah-rambah wonten ing panggènan sanès ing Quran, ingkang suraosipun bilih tumitahing langit-langit lan bumi punika wonten ing salebetipun nem mangsa. Nanging panyuraos kula dhateng dhawuh-dhawuh punika boten kados makaten wau. Para mufassirin ing kina inggih sampun sami nafsiri, bilih nitahaken ing salebetipun wekdal nem mangsa utawi nem dinten, punika inggih boten kok walaka samanten wekdalipun nitahaken langit-langit lan bumi wau. Jalaran, sapisan, dina punika wekdal ingkang tartamtu, ingkang dangunipun sésa-sésa manut kawontenanipun ingkang tartamtu bumi lan surya; inggih barang-barang punika ingkang kasebutaken katitahaken ing salebetipun samanten dinten wau. Kaping kalihipun, jalaran wekdal punika piyambak, inggih bangsaning titah (JB). Menggah ing sajatos-jatosipun, nem mangsa, utawi kalih mangsa punapa sakawan mangsa ingkang kapangandikakaken wonten ing ngriki, punika ingkang dipun karsakaken tataran-tataraning tumitahipun barang-barang wau. Dados awit saking punika, langit-langit lan bumi katitahaken salebetipun nem mangsa, punika ateges tataran ingkang dipun langkungi langit-langit lan bumi wau nem tataran. Ingkang kapangandikakaken ing ngriki, nem tataran tumrapipun bumi; déné kalih mangsa ing ayat 12, punika sanès malih Suraosipun dhawuh punika, tedha ingkang katitahaken wonten ing bumi, punika tumrap sintena kémawon ingkang ngupados, saged pikantuk Ingkang dipun karsakaken ing ngriki punika angger-anggering Pangéran ingkang makardi wonten ing saindhenging bawana; sagung dumadi teluk dhateng angger-angger.

6 1276 a Tumuli iku Ditamtokaké dadi langit pitu ing dalem rong mangsa sarta Panjenengané medharaké prakarané ing siji-sijining langit; sarta Ingsun angrengga langit kang endhèk kalawan lintang-lintang kang gumebyar tuwin (iku Ingsun dhawuhi) anjaga; a iki pepesthèné Ingkang-kinawasa, Ingkang-ngudanèni. Hâ Mîm Juz XXIV 13 Ananging manawa dhèwèké padha maléngos, banjur calathua: Aku apépéling marang kowé siksa padhané siksané Ad lan Tsamud Nalika para utusan anekani dhèwèké saka sangarepé lan saka saburiné, 2203 kalawan acalathu: Aja padha angabdi (sapa-sapa) kajaba Allah, padha acalathu: Manawa Pangéranku angarsakaké, amasthi Panjenengané anurunaké para malaikat, lah sayekti aku iki wong kang angafiri marang barang gawanmu kautus. 15 Wondéné Ad iku padha gumedhé ing bumi kalawan ora bener sarta padha acalathu: Sapa sing luwih teguh tinimbang aku Tigawelas ayat ingkang wiwitan ing surat punika kawaos Kanjeng Nabi Suci nalika Utbah bin Rabi ah sowan ing panjenenganipun wigatos andhatengaken welinganipun titiyang Quraisy. Suraosing welingan, Kanjeng Nabi kasuwun ngèndeli anggènipun ngawon-awon sesembahanipun tuwin anggènipun nglepataken tindakipun; manawi Kanjeng Nabi karsa minangkani punika, titiyang Quraisy sagah badhé anjumenengaken Kanjeng Nabi dados sesepuhipun bangsa Quraisy, utawi nyaosi panjenenganipun tiyang èstri ingkang sakalangkung éndahing warni supados kagarwa, utawi ngempalaken raja-brana kagem panjenenganipun. Nalika Utbah sampun ngaturaken welinganipun titiyang Quraisy wau, Kanjeng Nabi lajeng maos ayat-ayat punika. Nanging sareng pamaosipun Kanjeng Nabi dumugi ayat 13, ingkang suraosipun memèngeti titiyang Makkah bab nasib ingkang kasandhang titiyang Ad tuwin titiyang Tsamud, Utbah lajeng nyuwun kalayan sanget dhateng Kanjeng Nabi supados boten nerusaken anggènipun ngandikan; Utbah lajeng wangsul pinanggih titiyang Quraisy andhatengaken jawabanipun Kanjeng Nabi (Rz) Nabi-nabi rawuh saking ngajengipun lan saking wingkingipun, punika ateges anggènipun para andika nabi wau tansah anggelar-gelaraken kayektèning kautusipun dhateng umatipun sarana

7 Surat 41 Pasaksinipun manusa lumawan awakipun piyambak 1277 kakuwatané? Apa ta dhèwèké padha ora andeleng, yèn Allah, Kang anitahaké dhèwèké iku luwih teguh tinimbang dhèwèké kakuwatané, sarta dhèwèké padha angemohi marang timbalan-timbalan-ingsun? 16 Mulané Ingsun angutus angin riwud anempuh dhèwèké ing dalem sawatara dina kang nyilakani, purih Ingsun dhèwèké angicipana siksa kang ngasoraké ing dalem kauripan donya iki, lan sayekti siksaning akhirat iku luwih angasoraké, sarta dhèwèké ora bakal padha tinulungan Wondéné Tsamud, iku padha Ingsun paringi tuntunan, ananging padha demen mamak tinimbang tuntunan, 2205 mulané pidana siksa kang angasoraké anibani dhèwèké, amarga saka barang kang wus padha dilakoni, 18 Lan Ingsun anylametaké para kang padha angèstu sarta padha anjaga dhiriné (saka ing ala) RUKU 3 Pasaksinipun Manusa lumawan awakipun piyambak Pasaksinipun talingan kaliyan mripat. 24, 25. Tindak amurih angènthèngaken kalepatan. 19 Lan ing dinané para satruning Allah padha diimpun marang geni, dhèwèké banjur bakal dipanthapantha. margi punapa kémawon ingkang sakinten mikantuki. Sawenèh mufassir nyuraos: rawuhipun para nabi saking sacelakipun tuwin saking panggènan ingkang tebih-tebih (JB) Titiyang Quraisy dipun pèpèngeti kalayan dhawuh punika, siksa asor ing gesang sapunika, tuwin siksa ingkang langkung asor malih ing akhirat. Dina kang nyilakani punika tegesipun mangsa asat Ami (wuta), punika sacara ngibarat kénging dipun anggé tumrap manah, tegesipun sasar. Gathukipun teges kakalih punika: boten sumerep margi ingkang leres utawi boten nganggé margi ingkang leres (Msb), utawi wuta manahipun (LL).

8 1278 Hâ Mîm Juz XXIV 20 Nganti, satekané ing kono, pangrunguné lan pandhelengé sarta kulité padha aneksèni marang dhèwèké tumrap apa kang wus padha dilakoni Lan bakal padha calathu marang kulité: Yagéné kowé aneksèni tumrap marang aku? Padha mangsuli: Allah kang andadèkaké samubarang calathu, iku andadèkaké aku padha calathu, lan Panjenengané iku kang anitahaké kowé sakawit, sarta marang Panjenengané anggoné kowé bakal padha dibalèkaké. 22 Lan kowé iku ora anutupi awakmu dhéwé amurih pangrungumu aja aneksèni ing kowé, mangkono uga pandelengmu lan kulitmu, ananging kowé aja padha nyana, yèn Allah iku, apa kang padha kolakoni, sing akèh ora Ngudanèni. 23 Lan panyanamu (ala), kang koanggo nyana ing Pangéranmu, iku, kang anibakaké awakmu ing karusakan; mulané kowé dadi panunggalané para wong kang kapitunan. 24 Lah manawa dhèwèké padha betah, pancén geni iku padunungané, sarta manawa padha nyuwun parimarma, lah dhèwèké iku dudu panunggalané para kang padha kaparingan parimarma Talingan, mripat tuwin kulit sami aneksèni, punika nedahaken kayektèning angger-angger, ingkang mlanggeri bilih wohing pandamel awon, punika mesthi badhé cumetha wonten ing anggota ingkang kanggé nindakaken pandamel awon wau ugi. Ing alam wadhag kita inggih sami anyipati, pundi anggotaning badan ingkang tumindhak anulayani kudrat, mesthi badhé nandhang wohipun ingkang awon. Lah makaten ugi ing alam ruhani.

9 Surat 41 Para angèstu dipun santosakaken Lan Ingsun wus anamtokaké kanthi tumrap dhèwèké, 2207 iki banjur amaès-maèsi tumrap dhèwèké apa kang ana ing ngarepé lan apa kang ana ing buriné, sarta sabda iku nyata anibani dhèwèké antarané para umat jin lan manungsa kang wus kaliwat sadurungé dhèwèké sayekti dhèwèké iku bakal dadi wong kang padha kapitunan. RUKU 4 Para angèstu dipun santosakaken Pangrékadayanipun para kafir amepeti Qur an Para angèstu dipun kiyataken déning malaikat. 26 Para kang padha kafir acalathu: Aja padha angrungokaké marang Quran iki sarta padha gègèr ana ing jeroné, mbokmanawa kowé padha bakal olèh kamenangan. 27 Mulané para kang padha kafir yekti bakal padha Ingsun icipaké siksa kang abot, sarta yekti padha Ingsun pituwasi panggawéné ala kang wus padha dilakoni. 28 Ya iki pituwasé para mungsuhing Allah geni; ana ing kono bakal padha olèh omah padunungan kang suwé; pituwas anggoné padha angemohi ing timbalantimbalan Ingsun. 29 Lan para kang padha kafir bakal calathu: Pangéran kawula! mugi Tuwan anyerepaken kawula ing jin tuwin manusa ingkang nasaraken kawula, badhé sami kawula Mitra punika mitra tiyang duraka, inggih punika ingkang mamaési siksaning pandamelipun ingkang awon ing bénjing tumrap piyambakipun.

10 1280 Hâ Mîm Juz XXIV damel idak-idakan ing sangandhaping dalamakan kawula, supados piyambakipun sami dados panunggilipun para ingkang sanget asor. 30 Wondéné para kang padha calathu: Pangéran kawula punika Allah, tumuli tetep angambah ing dalan kang bener, padha tumurun para malaikat marang dhèwèké, tembungé: Aja padha kuwatir sarta aja padha susah, tampanana kabar bubungah, yaiku taman kang wis dijanjèkaké marang kowé: 31 Aku iki kang rumeksa kowé ing dalem kauripan donya sarta ing akhirat, lan ing kono kowé bakal olèh apa kapéngining jiwamu sarta ana ing kono kowé bakal olèh apa kang padha kok suwun: Pasugatan saka Ingkang-Aparamarta, Ingkang-Mahaasih. RUKU 5 Dayaning Wahyunipun Pangéran Anulak awon asarana saé Wewedhar sabda punika ambekta papadhang sarta anggesangaken Panggorohan boten saged makaten 44. Jampi. 33 Lan sapa sing luwih becik ing pangucap tinimbang wong kang anguwuh marang Allah sarta dhèwèké iku anglakoni panggawé becik tuwin acalathu: Sayekti aku iki panunggalané wong kang padha sumarah? Ayat punika saha ayat ing sadèrèngipun, kalayan terang anedahaken bilih tumurunipun para malaikat dhateng para angèstu punika inggih nalika wonten ing gesang sapunika-punika, inggih punika perlu paring pawartos bibingah, murih para angèstu wau boten nandhang kuwatos. Klèntu manawi dipun suraos bilih tumurunipun malaikat wau bénjing ing akhirat. Panglipur ingkang kados makaten wau dipun betahaken sanget, punika wonten ing gesang sapunika punika, inggih punika ing kalanipun para angèstu kinaniaya tuwin siniya-siya, tuwin nalika panguwaos awon sajak katingal badhé menang. kaliyan para angèstu. Dhawuh punika anedahaken kalayan

11 Surat 41 Dayaning wahyunipun Pangéran 1281 Ar. lan ora a Ar. antarané dhèwèké a Lan ora padha becik iku karo ala. Tulaken (ala iku) kalawan kang luwih déning becik, a lah satemah, wong kang mungsuhan antarané sira karo dhèwèké, bakal dadi kaya mitra sinarawèdi. 35 Lan ora ana kang pinaringan iku kajaba para kang padha sabar sarta ora ana kang kaparingan iku kajaba kang duwé kabegjan gedhé. 36 Lan manawa sétan anggoné nyanyampuri bakal anjalari sira ala, lah nyuwuna anglindhung ing Allah; 2209 sayekti Panjenengané iku Ingkang-Miyarsa, Ingkang- Angudanèni. 37 Lan sawenèhing tandha-tandha-né yaiku wengi lan raina, sarta srengéngé lan rembulan; aja sira padha (sumungkem) ing srengéngé lan aja (sumungkem) ing rembulan; lan padha sumungkema ing Allah, kang anitahaké iku kabèh, manawa marang Panjenengané anggonira padha ngabdi. 38 Ananging manawa dhèwèké padha gumedhé, lah para kang padha ana ngarsaning Pangéranira padha mahasucèkaké Panjenengané ing wengi lan raina sarta padha ora sayah. a terang bilih inggih nalika wonten ing donya ngriki punika anggènipun sami tampi panglipur makaten punika. Ing akhirat, ing gesang sasampuning pejah, malaikat nyriyosi para angèstu bilih sami dipun reksa saking mengsah-mengsahipun nalika wonten ing gesangipun ingkang sampun, punika nama tanpa teges Ayat ingkang sampun, mulangaken: nulak awon kalayan saé. Ayat punika paring usada sanès malih kanggé ambirat awon. Miturut Rgh nazg punika jawinipun nyampur utawi ngridu dhateng satunggaling prakawis kanthi seja badhé adamel wisuna, sarta tembung wau dipun agem wonten ing 12: 100 kalayan mengku teges makaten punika. Ing ngriki Kanjeng Nabi dipun paringi dhawuh, manawi pakaryanipun dipun riridu ing tiyang ingkang nindakaken awon, Kanjeng Nabi ingandikakaken nyuwun pangayoman dhateng Gusti Allah; pitulunging Pangéran, ingkang tansah angrawuhi para titiyang tulus, mesthi badhé anyirnakaken pangridu wau tuwin badhé adamel menangipun yakti.

12 1282 Hâ Mîm Juz XXIV 39 Lan sawenèhing tandha-tandha-né yaiku déné sira andeleng bumi iku meneng baé, ananging samangsa Ingsun anurunaké banyu ing kono, (banjur) obah sarta mbedhodhok; 2210 sayekti, Kang-anguripaké (bumi) iku Kang-anguripaké wong mati; sayekti Panjenengané iku marang samubarang kawasa. Ut. tentrem 40 Sayekti, para kang ing (bab) timbalan-timbalan-ingsun padha malèncèng, iku ingatasé Ingsun ora sumingid. Lah apa ta wong dicemplungaké ing geni iku luwih becik, apa ta kang ing dina kiyamat teka kalawan slamet? Padha nglakonana apa sakarepira; sayekti Panjenengané iku marang apa kang padha sira lakoni Udani. 41 Sayekti para kang padha angafiri marang Pépéling nalikané iki anekani dhèwèké, lan sayekti, iku Kitab kang-kinawasa. Ar. lan ora 42 Panggorohan ora bakal tumeka mrono, saka ngarepé lan saka ing buriné; Wewedhar saka Ingkang-Wicaksana, Ingkang-Ingalembana. 43 Ora ana kang dipangandikakaké marang sira, kajaba apa kang temen wus dipangandikakaké marang para utusan ing sadurungira; sayekti Pangéranira iku temen Ingkang-kagungan pangapura sarta Ingkang-kagungan wawales kang nglarani Bumi meneng tegesipun siti cengkar lan boten wonten thuthukulanipun; ébah, tegesipun gesang, déné ambedhodhok tegesipun nukulaken tataneman. Punika sadaya ngibarat. Wondéné maksudipun, samasa wahyuning Pangéran angrawuhi manusa, manah ingkang pejah dados gesang. Dhawuh sambetipun andhawuhaken migatosaken bab prakawis punika. Kasiyatipun jawah tumrapipun siti kanggé nyanépakaken kasiyatipun Quran tumrap manahipun manusa. Dados punika ateges dhawuh

13 Surat 41 Sumebaring kasunyatan 1283 Ut. tindhihé, botboté 44 Lan saupama iku Ingsun dadèkna Qur an basa manca amasthi dhèwèké bakal padha calathu: Yagéné timbalan-timbalané ora digawé cetha. Apa! basa manca karo basa Arab! 2211 calathua: Iku tumrapé para kang padha angèstu pituduh lan tamba; 2212 lan (tumrapé) para kang padha ora angèstu ing kupingé padha ana bandhulé lan iku ingatasé dhèwèké pepeteng; iku bakal diuwuh saka panggonan kang adoh. RUKU 6 Sumebaring kasunyatan saking sakedhik Pidana punika sampun tamtu. 48. Sesembahan palsu boten badhé tutulung. 49. Manawi kataman babaya, sami mutung, pepes pangajeng-ajengipun. 50. Maiben dhateng titining mangsa. 51. Panyuwun dhateng biratipun punika Kasunyatan saya angsal papan. 45 Lan sayekti, temen Ingsun wus amaringi Kitab Musa, ananging ing dalem prakara iku dhèwèké padha sulaya; lan saupama ajaa wis ana sabda saka Pangéranira, amasthi antarané dhèwèké wus dipancasi; lan sayekti dhèwèké iku temen dumunung ing dalem semang-semang tumrap prakara iku. migatosaken pasaksèn ing kasunyatanipun Quran. Tembung wong mati ingkang wonten ing ukara Kang-Nguripaké wong mati punika tegesipun tiyang ingkang pejah ruhaniyahipun Sajakipun ingkang dipun karsakaken ing ngriki, punika piweca-piweca ingkang mecakaken badhé rawuhipun satunggaling Nabi dharah Isma il utawi bangsa Arab. Ayat candhakipun nyebutaken Kanjeng Nabi Musa, punika ngiyataken paham punika. Kanjeng Nabi Musa mangandikakaken kalayan cetha satunggaling nabi ingkang kados sariranipun piyambak ingkang rawuh saking antawisipm, sadhèrèkipun Israil, ingkang boten sanès kajawi inggih tiyang Isma il Ing ngriki Quran kasebut usada, awit Quran punika pancèn usada tumrap sasakit-sasakit ruhani ingkang mratah ing jagad. Quran sampun kacihna anggènipun dados usada, awit Quran sampun anggarap satunggaling bangsa ingkang ketaman ing mamalaning ruhani tuwin budipakarti ingkang sakalangkung anggigilani, suprandéné boten ngantos sapra sakawan abad dangunipun, saindhenging nagari lan sagemblenging bangsa wau sampun saged kabirat saking sasakitipun wau. Kasiyatipun angusadani Quran wau, boten namung kawatesan wonten ing tanah Arab kémawon, nanging najan ing dinten sapunika punika ugi, sadaya umat ing salumahing bumi punika sami aneksèni katijasanipun Quran angusadani tur ingkang kalayan peng-pengan wau, ngantos para titiyang ingkang boten nganggé agami Islam pisan tumut kesrambahan saged ngalap piguna dhateng kasiyatipun usada Quran wau. Malah-malah, ing sawenèh prakawis, langkung katimbang titiyang Muslimin piyambak.

14 1284 Hâ Mîm Juz XXV Ar. iku Ut. anguwuh Ar. dhèwèké 46 Sapa sing anglakoni kabecikan, lah iku makolèhi marang jiwané dhéwé, lan sapa sing anglakoni ala, lah iki mitunani marang jiwané dhéwé; lan ora pisan-pisan Pangéranira iku anganiaya marang para kawula. 47 Disumanggakaké marang Panjenengané kawruh titining mangsa iku. Lan ora ana wetuning woh saka ing slagané, sarta ora ana ngandhegé wong wadon, tuwin anggoné nglahiraké, kajaba kalawan uningané Panjenengané; lan ing dinané Panjenengané bakal andangu dhèwèké: Endi (kang padha koanggep) sakuthu-ningsun? Bakal padha munjuk: Kawula sami apratéla ing Tuwan, kawula sami boten wonten ingkang dados saksi Lan apa kang padha diuwuh biyèn, bakal ilang saka ing kono, sarta dhèwèké bakal weruh temenan, yèn ora bisa dhèwèké padha oncat. 49 Ora bakal padha bosen manusa iku anyunyuwun kang becik, lan manawa riribed angenani awaké, banjur mutung, pepes pangarep-arepé. 50 Lan manawa dhèwèké Ingsun icipaké nugraha saka Ingsun ing sawisé nandhang sangsara, masthi bakal padha calathu: Iki anuku (dhéwé), 2214 aku ora ngandel, yèn titining mangsa iku bakal kalakon, JUZ XXV Punika ateges bilih samasa siksa punika andhawahi para titiyang wau, para titiyang wau sampun boten saged punapa-punapa malih Dhawuh punika anedahaken boten sukuripun manusa tumrap nugrahanipun Pangéran. Piyambakipun boten purun ngrumaosi bilih paparing ingkang sampun katampi punika mijil saking

15 Surat 41 Sumebaring kasunyatan 1285 lan yèn aku dibalékaké marang Pangéranku, amasthi ana ing ngarsa- Né aku bakal éntuk kang becik temenan; ananging Ingsun yekti bakal anjalèntrèhaké marang para kang padha kafir tumrap apa kang wus padha dilakoni, lan yekti bakal padha Ingsun icipaké siksa kang abot. Ar. anginger lambungé, anglungani 51 Lan samangsa Ingsun aparing nugraha marang manusa, iki banjur maléngos sarta sumangkéan; lan samangsa kataman riribed, banjur olèhé nyunyuwun anggalur. 52 Calathua: Kapriyé panemumu, manawa iku saka ngarsaning Allah, banjur kowé angafiri iku, sapa sing luwih sasar tinimbang wong kang kaliwat-liwat anggoné milawani? Ut. buntasan bumi Ut. jiwané 53 Ingsun bakal tumuli meruhaké dhèwèké tandha-tandha-ningsun ing talatah kang adoh-adoh sarta ing kalangané kaumé dhèwèké, 2215 nganti tétéla gamblang tumrap marang dhèwèké, yèn iku satuhu nyata. Apa ora wis cukup tumrap Pangéranira, déné Panjenengané iku marang samubarang aneksèni? kadarmanipun Pangéran, wangsul malah sami wicanten iki duwèkku, liripun: iki anggonku golèk-golèk dhéwé, tuwuh saka pambudi-dayaku dhéwé, dadi wis beneré aku olèh iki. Piyambakipun lajeng maiben ing wontenipun pancasan (dinten kiyamat) Para titiyang kathah saking tapel watesing tanah Arab tuwin saking antawisipun titiyang Makkah piyambak, sami ketarik dhateng Islam. Punika dados tandhayekti ingkang terang, bilih kasunyatan punika terus ngangseg majeng, sanajan ta dipun mengsahana di kados punapa, tuwin dados tandhayekti ingkang terang, bilih wonten asta ingkang boten kasatmata makardi biyantu ing Kanjeng Nabi Suci; awit upami botena kados makaten, yekti mengsah ingkang kiyat saha ingkang sarosa milawani Islam wau mesthi kelampahan sampun saged nyirnakaken babar pisan agami Islam. Punika dados tandhayekti tumrap para titiyang Makkah. Nanging tembung âfâq, ingkang tegesipun wates utawi buntasing bumi, utawi tembinging bumi ingkang tebih piyambak, punika anedahaken bilih suraosipun punika: Islam badhé mradini laladan ingkang tebih-tebih ing bumi punika, déné anfusihim ateges bangsanipun piyambak, inggih punika titiyang Arab. Punapa ingkang kasebutaken wonten ing dhawuh punika, makaten: Islam badhé tumunten sumebar, boten namung ing tanah Arab kémawon, nanging ugi

16 1286 Hâ Mîm Juz XXV 54 Lah sayekti dhèwèké iku dumunung ing semang-semang prakara bakal sapatemon karo Pangérané iku; lah sayekti Panjenengané iku marang samubarang anglimputi. ing laladan ingkang tebih-tebih ing bumi, sarta piweca punika kasebut wonten ing surat ingkang tumurun nalika jaman wiwitan ing Makkah, inggih punika nalika para Muslimin ingkang sakedhik cacah jiwanipun dipun aniaya ingkang sakalangkung sanget, tuwin nalika agami Islam katingal sakedhik sanget pangajeng-ajengipun angsal pandhèrèk wonten ing pundi kémawon.

17 SURAT 42 ASY-SYÛRÂ (Pirembagan) KADHAWUHAKEN ING MAKKAH (5 ruku, 53 ayat) Pathinipun: Ruku 1. Wilasanipun Pangéran anggè-nipun aparing pèpènget. Ruku 2. Pancasan badhé dipun paringaken. Ruku 3. Purba-wisésaning Allah punika adil. Ruku 4. Para mukminin kedah sabar. Ruku 5. Wahyuning Pangéran punika nuntun dhateng leres. Namanipun Punika surat ingkang kaping tiga tumrap golongan Hâmîm, namanipun Asy-Syûrâ utawi Pirembagan. Nama punika piridan saking ayat 38, ingkang maréntahaken dhateng para Muslimin supados tansah ngawontenaken pirembagan tumrap sadaya prakawis ingkang wigatos. Dhawuh punika masang papréntahan mawi pirembagan (majlis syura) utawi papréntahan mawi parlemén. Gathuking suraosipun tuwin babipun ingkang kawarsitakaken Bab prakawis titimangsanipun nalika katurunaken tuwin gathuking suraosipun, mirsanana katrangan ingkang mangka purwakaning surat 40. Surat ingkang sampun-sampun mangandikakaken bab kadadosanipun angemohi yakti, surat punika lajeng mangandikakaken bilih wilasanipun Pangéran punika sami-sami sifating Pangéran menang utawi anglimputi piyambak, awit saking punika ruku ingkang kaping sapisan nerangaken bilih Pangéran maringi pèpènget punika ugi dumunung maringi wilasa, awit Panjenenganipun kepareng amedharaken punapa ingkang dados keparenging karsa-nipun lumantar nabi-nabi-nipun, mangka para malaikat-ipun inggih sami nyuwunaken pangapunten tumrap para manusa. Dados Allah punika sajatos-jatosing Dhat Ingkang-Ngayomi, sarta inggih lantaran pèpènget wau wontenipun tiyang sagolongan katarik dhateng pangayomanipun Allah ingkang adhadhasar sih-wilasa. Ruku ingkang kaping kalih nyebutaken bilih Pangéran mesthi maringi pancasan kanggé mancasi pasulayan. Ruku ingkang kaping tiga nerangaken bilih garapipun Allah dhateng manusa punika adil sanget, boten wonten satunggal kémawon tiyang ingkang kalebur kanthi boten adil. Ruku ingkang kaping sakawan dhawuh anggatosaken dhateng kawontenan nyata, bilih nadyan tiyang ingkang atindak dédé pisan, boten tumunten lajeng dipun pidana margi pepékanipun, wangsul Allah kepareng nyabaraken malah ngantos kepareng ambirat kasusahanipun punapa, awit Panjenenganipun punika Dhat Ingkang-Nitahaken. Awit saking punika para mukminin kedah angentosi kalayan sabar, sarta salebetipun angentosi wau kedah sami nindakaken kasaénan miturut pitedah ingkang sampun kaparingaken dhateng piyambakipun. Ruku ingkang wekasan piyambak nerangaken bilih Quran punika wahyuning Pangéran, kawasa nuntun dhateng leres, milanipun para ingkang sami boten purun andhèrèk pitedahipun Quran, mesthi badhé ngalami piyambak awakipun dumunung wonten ing kawontenan awon ingkang nusahaken.

18 1288 Pirembagan Juz XXV RUKU 1 Wilasanipun Pangéran anggèn-ipun aparing pèpènget 1-4. Allah punika tansah medharaken karsa-nipun dhateng para Nabi. 5. Para malaikat sami anyuwunaken pangapunten sadaya tiyang ingkang wonten ing bumi. 6. Allah punika angreksa samukawis. 7. Kanjeng Nabi apaparing pèpènget Allah punika pangayoman satuhu. Kalawan asmaning Allah, Ingkang-Mahamurah, Ingkang Mahaasih. a Allah Ingkang-Ingalembana, Ingkang-Minulya, a 2 Ingkang-Ngudanèni, Ingkang- Miyarsa, Ingkang-Kawasa Kaya mangkono Allah, Ingkang-Kinawasa, Ingkang-Wicaksana, anggoné aparing wewedhar marang sira lan marang para ing sadurungira. 4 Kagungané Panjenengané sabarang kang ana ing langit-langit lan sabarang kang ana ing bumi, sarta Panjenengané iku Ingkang- Mahaluhur, Ingkang-Agung. 5 Mèh baé langit-langit padha sigar saka ing dhuwuré, sarta para malaikat padha mahasucèkaké kalawan pangalembana ing Pangérané lan padha nyuwunaké pangapura para kang ana ing bumi; 2217 lan sayekti Allah iku Ingkang-Aparamarta, Ingkang-Mahaasih Aksara kakalih ingkang wiwitan sami kados déné ingkang wonten ing wiwitaning surat angka 40. Aksara titiga ingkang kantun, ain punika alîm, tegesipun Ingkang-Ngudanèni, sin punika sami, tegesipun Ingkang-Miyarsa, qaf punika qadîr, tegesipun Ingkang-kawasa Suraosipun, durakanipun manusa punika murugaken énggal katurunan siksa: nanging sih wilasanipun Allah nahan siksa wau. Ing panggènan sanès langit pecah punika dipun agem kalayan mengku teges, Pangéran boten rena dhateng piwulang bab kapangérananipun Kanjeng Nabi Isa. Boten renanipun Pangéran dhateng kadurakanipun manusa punika sakalangkung sanget, nanging sifat asih-ipun menang kaliyan punapa kémawon, ngantos para malaikat sami nyuwunaken pangapunten ing

19 Surat 42 Wilasanipun Pangéran Wondéné para kang padha angalap pangayoman saliyané panjenengané, iku Allah kang anjaga marang dhèwèké, lan dudu kowé kang angreksa marang dhèwèké Ut. ibu negeri 7 Lan kaya mangkono anggon- Ingsun aparing wewedhar marang sira Quran basa Arab, supaya sira apépéling marang baboning Nagara sarta sapa (kang ana ing) sakiwa tengené tuwin (supaya) sira apépélinga (ananing) dina himpunan, kang wis tanpa ana semangsemangé; 2218 sabagéan ana ing sajroné taman lan sabagéan ana sajroning geni mulad-mulad. 8 Lan saupama Allah angarsakna, amasthi dhèwèké padha didadèkaké umat sawiji, ananging Panjenengané anglebokaké marang wilasa-né sapa-sapa sing dadi karsané, sarta para atindak dudu ora bakal ana sing ngreksa sarta ora bakal ana sing mitulungi. 9 Apa ta dhèwèké padha angalap pangreksa saliyané Panjenengané? Ananging Allah iku Sang Pangreksa, sarta Panjenengané iku anguripaké para kang mati tuwin Panjenengané iku marang samubarang kawasa. para manusa. Para malaikat sami nyuwunaken pangapunten ing para manusa, punika anedahaken bilih inggih Allah Pribadi ingkang karsa badhé ngapunten ing manusa. Pandamelipun manusa boten murugaken pantes angsal pangapunten, nanging ngapunten punika sifatipun Pangéran, sarta sifating Pangéran wau tumandukipun mawi lantaran prihatosipun para malaikat. Sifat-sifat ingkang dipun anggé mungkasi ayat punika, ngiyataken katrangan ingkang makaten wau Dinten himpunan, yaumu-l-jam ing ngriki punika sajakipun ingkang dipun karsakaken perangipun ingkang sapisan titiyang Muslimin kaliyan titiyang kafir Makkah; ing ngriki titiyang Muslimin kasebut golongan ingkang wonten ing suwarga, inggih punika golongan ingkang menang, déné titiyang kafir Makkah kasebut golongan ingkang wonten ing latu murub, inggih punika golongan ingkang badhé nemahi kawon. Dados ingkang makaten punika mecakaken badhé kamenanganipun golongan Muslimin tuwin kawonipun golongan kafir. Ayat candhakipun saya adamel cethanipun ingkang makaten wau, sarana anerangaken bilih para angèstu badhé kalebetaken dhateng sihipun

20 1290 Pirembagan Juz XXV RUKU 2 Pancasan badhé kaparingaken Allah amancasi sadaya sulaya. 13. Agamanipun para nabi ingkang sanyata. 14. Wancinipun sampun tinamtu. 15. Pasulayan masthi kalampahan. 16 Pidananipun para kafir. 17, 18. Titimangsa sampun celak. 19. Kakiyatan sarta kawasanipun Allah. Ut. mratobat Ut. antaranira 10 Lan kowé padha sulaya ing dalem apa baé, Pancasané ana ing (astaning) Allah; iku Allah Pangéranku; marang Panjenengané sumarahku sarta marang panjenengané anggonku tansah bali. 11 Ingkang anitahaké langitlangit lan bumi; Panjenengané andadèkaké jodho tumrap marang sira saka ing awakira, mangkono uga jodho tumrap rajakaya, ing kono sira padha didadèkaké ababranahan; ora ana sawiji-wiji kang kaya èmper-èmperé Panjenengané; lan Panjenengané iku Ingkang- Miyarsa, Ingkang-Angudanèni Kagungané Panjenengané gedhonging langit-langit lan bumi iku; Panjenengané angombèraké sarta anyumpi rijeki, tumrapa sapa kang dadi karsa-né; sayekti Panjenengané iku marang samubarang Uninga. 13 Panjenengané wus anerangaké agama tumrap sira apa kang wus didhawuhaké marang Pangéran, tegesipun dhateng suwarga, déné para titiyang Makkah ingkang atindak dédé, badhé nandhang apes tanpa wonten ingkang mitulungi tuwin tanpa wonten ingkang ngayomi, inggih punika kawontenan latu murub Pangéran punika tan kena kinaya ngapa, tikel tekuk gulung angungkuli sadaya pangertosan wadhag, ngantos boten saged dipun kanthak-kanthakaken kados punapa Panjenenganipun punika, najan namung ngibarat kémawon inggih boten saged; awit, boten namung boten wonten satunggal punapa ingkang kados Panjenenganipun kémawon nanging kados déné ingkang kasebutaken ing ngriki, boten wonten barang ingkang kados èmper-èmpering Panjenenganipun. Kados makaten pangertosanipun Islam ingkang murni dhateng bab Gusti Allah, boten kénging ginayuh ing akaling manusa. Panjenenganipun punika boten namung angungkuli sadaya ingkang sifat wadhag kémawon, nanging dalasan ibarat kémawon, boten saged anggayuh ing Panjenenganipun.

21 Surat 42 Pancasan badhé kaparingaken 1291 Ut. yèn pa- ngandika- Ningsun Ut. bali, tobat Nuh sarta kang wus Ingsun wedharaké marang sira tuwin apa kang wis Ingsun dhawuhaké marang Ibrahim lan Musa sarta Isa, yaiku; dijejeg ing pambangun-turut sarta ing kono aja padha pepecahan; 2220 abot ing atasé para musrik apa panga-jakira marang dhèwèké, Allah amilih piyambak sapa sing dadi karsané, sarta anuntun marang Panjenengané sapa kang tansah madhep (marang Panjenengané). 14 Lan dhèwèké ora padha pisah-pisah kajaba sawisé padha katekan kawruh, amarga saka anggoné padha arebut unggul: lan saupama sabda saka Pangéranira oraa wus dhumawuh dhisik, tumeka ing wayah kang wus tinamtu, amasthi dhèwèké padha kapancasan; lan sayekti, para kang padha diwarisi Kitab ing sapungkuré dhèwèké, iku temen padha dumunung ing semang-semang kang abanget tumrap (prakara) iku Mulané lah ajak-ajaka marang iku sarta disantosa angambah dalan kang bener kaya kang wus kaparéntahaké marang sira sarta aja sira manut marang pepénginé kang asor-asor, lan calathua: Aku iki angèstu marang Kitab kang katurunaké déning Allah, sarta aku Sampun wiwit nalika jaman wiwitan mila Quran angundhangaken, bilih agami ingkang dipun wulangaken Kanjeng Nabi punika sanès agami anyar, wangsul, menggah ing tatales ingkang mangka dhadhasaripun, punika agami ingkang dipun wulangaken Kanjeng Nabi Nuh, Kanjeng Nabi Ibrahim, Kanjeng Nabi Musa tuwin Kanjeng Nabi Isa. Menggah ing sajatos-jatosipun, dhasar tatalesing Islam inggih dhasar tatalesing sadaya agaminipun para manusa, punika tandhayekti ingkang peng-pengan, ingkang ambuktèkaken ing kayektènipun Islam Titiyang ingkang kapangandikakaken ing ngriki punika para titiyang ingkang ing sapunika kaparingan wasita déning Kanjeng Nabi. Tumrap piyambakipun, pancasanipun dipun sumenèkaken. Tembung dhèwèké ing dhawuh ingkang mungel kang padha diwarisi kitab ing sapungkuré dhèwèké, punika ingkang dipun karsakaken para andika nabi.

22 1292 Ar. antaranira Ar. antarané aku kabèh Ar. lan kadhawuhan tumindak adil ing antaranira; Allah iku Pangéranku lan Pangéranira; aku bakal padha éntuk panggawéku lan sira bakal padha éntuk panggawénira; (saiki) ora ana padudon ing antarané aku lan kowé; Allah bakal angimpun aku kabèh, lan marang Panjenengané tujuning paran iku Wondéné para kang padha amadoni ing dalem prakara Allah ing sawisé pambangun turut konjuk marang Panjenengané, ing ngarsaning Pangéran paduné bakal tanpa gawé sarta bakal padha katiban bendu tuwin bakal padha olèh siksa kang abot Allah iku Kang wus anurunaké Kitab kalawan kasunyatan sarta traju 2224 lan apa ta kang bakal meruhaké sira mbokmanawa titining mangsa iku wis cedhak. 18 Para kang padha ora angèstu marang iku padha anggégé, déné para kang angèstu padha wedi marang iku, sarta padha weruh yèn iku kanyatan. O, sayekti, para kang Pirembagan Juz XXV Dhawuh punika mangandikakaken jaman nalika para titiyang wau babar pisan boten sami purun mirengaken anggènipun mumucal Kanjeng Nabi, mila sapunika panjenenganipun lajeng maringi pèpènget dhateng para titiyang wau, bilih ing dinten nalika golongan kakalih kaimpun, piyambakipun tumunten sami badhé neksèni piyambak wohipun ingkang awon pandamelipun. Kalayan terang dhawuh punika mengku suraos dhawah apipisahan kémawon rumiyin. Inggih pipisahan punika ingkang katuju ing dhawuh: saiki ora ana padudon ing antarané aku lan kowé. Dados sampun terang bilih dalasan wahyu ingkang tumurun nalika jaman wiwitan pisan, sampun wonten piweca ingkang terang bab Hijrahipun Kanjeng Nabi Suci Dhawuh ingkang mungel kang padha amadoni ing dalem prakara Allah ing sawusé pambangun-turut konjuk marang Panjenengané, punika ingkang dipun karsakaken para pandhèrèkipun wahyu ingkang sampun-sampun, awit kitab sucinipun andhawuhaken ambangun-turut dhateng satunggaling nabi ingkang badhé rawuh ing sapengkeripun. Utawi saged ateges, ing sasampunipun para titiyang wau sami ngrasuk Islam (Bd) Uruting ukara: Allah anurunaken Kitab lan traju. Traju punika tegesipun angger-angger (Bd, JB), ingkang kanggé nimbang wewenang-wewenang tuwin kawajiban-kawajibanipun manusa. Kula aturi maspaosaken, ing ngriku tembung wadhag dipun agem sacara ruhani déning Quran Suci. Manawi bab punika dipun èngeti punapa mesthinipun, kathah prakawis ingkang angèl-angèl ingkang pinanggih salebetipun marsudi Quran Suci saged ical.

23 Surat 42 Purba-wisésaning Allah 1293 Ar. adoh puguh amadoni ing dalem prakara titining mangsa, iku temen padha dumunung ing sasar kang banget. 19 Allah iku Mahawelas marang para kawula-né; Panjenengané aparing rejeki marang sapa sing dadi karsa-né; lan Panjenengané iku Ingkang-Prakosa, Ingkang- Kinawasa. RUKU 3 Purba-wisésaning Allah punika adil Satunggal-tunggaling tiyang punika ngundhuh tanemanipun. 24. Kasunyatan badhé katetepaken. 25, 26. Allah punika Mahawelas. 27. Mubra-mubru punika nuwuhaken pamirong. 28, 29. Panjenenganipun anglubèraken wilasa-nipun tikel matikel. 20 Sapa sing kapéngin panènan akhirat, Ingsun bakal muwuhi panènané marang dhèwèké; lan sapa sing kapéngin panènan donya, bakal Ingsun paringi iku lan ana ing akhirat ora bakal ana panduman. Ar. antarané dhèwèké Ar. pinakolih 21 Apa ta dhèwèké padha duwé sakuthon kang awèh tatanan agama kang ora diparengaké déning Allah? Lan lamun ta oraa wis ana sabda pancasan, sayekti dhèwèké wis padha diputus; lan sayekti para wong atindak dudu iku bakal padha olèh siksa kang nglarani Sira bakal andeleng wong kang atindak dudu padha wedi amarga saka apa kang wus padha dilakoni, lan iku masthi tumiba marang dhèwèké; wondéné para kang angèstu lan anglakoni panggawé becik iku bakal padha ana ing bumining patamanan kang loh Tembung pancasan punika pancasan ingkang sampun kadhawahaken, inggih punika bilih para atindak dédé badhé dipun paringi inah, murih para titiyang wau angsala kelonggaran ambangun awakipun.

24 1294 Pirembagan Juz XXV jinawi; ana ing ngarsaning Pangérané bakal padha olèh apa sing dikarepaké; iku lubèring paparing kang agung. Ar. amakolih Ar. angecap ing 23 Iku bubungah kang diwartakaké déning Allah marang para kawula-né kang padha angèstu lan anglakoni panggawé becik. Calathua: Aku ora anjaluk pituwas marang kowé ingatasé prakara iku kajaba katresnan marang krabat; 2226 lan sapa sing anglakoni kabecikan, ing kono Ingsun bakal amuwuhi kabecikan marang dhèwèké; sayekti Allah iku Aparamarta, Sukur. 24 Apa ta dhèwèké padha calathu: Dhèwèké agawé gogorohan tumrap marang Allah? Lah yèn Allah angarsakna, Panjenengané bakal anutup atinira; 2227 lan Allah bakal anglebur barang goroh sarta anetepaké barang yakti kalawan Para mufassirin ingkang kathah-kathah sami anggadhahi pamanggih, bilih katresnan dhateng krabat, ingkang kadhawuhaken wonten ngriki, punika ateges tresna dhateng krabatipun Kanjeng Nabi. Nanging ing dhawuh ngriki boten wonten satunggal punapa ingkang murugaken dhawuh punika winastan suraosipun, sarta teges makaten wau boten dipun ajengi I Ab. (Bkh). Déné kalèntuning panyuraos wau margi kirang patitis anggènipun nyuraos tegesipun tembung illâ (mirsanana 59). Suraosing dhawuh, sanès kok tresna dhateng krabat wau pituwas ingkang dipun pundhut Kanjeng Nabi. Déné suraosipun ingkang leres, inggih punika: Aku ora anjaluk pituwas apa-apa marang kowé; déné panjalukku marang kowé, kowé padha tresnaa marang krabatmu. Bangsa Arab punika kénging winastan sasambetan krabat ingkang rapet satunggal lan satunggalipun; suprandéné tansah peperangan tanpa wonten kèndel-kèndelipun. Para titiyang wau sami dipun dhawuhi ngèndeli anggènipun tansah peperangan sami bangsa piyambak, sarta lajeng samia tresna-tinresnanan satunggal kaliyan satunggalipun. Utawi saged mengku suraos, Kanjeng Nabi mundhut dhateng para titiyang wau murih sami ngèndelana anggènipun nganiaya dhateng panjenenganipun, sarta lajeng sami tresnaa dhateng panjenenganipun kados tresnanipun dhateng krabat piyambak, amargi sadaya pancer punika satunggal lan satunggalipun taksih magepokan sanak (I Ab-Bkh) Panggalihipun Kanjeng Nabi dipun ecap, punika boten kok ateges dipun ecap lumawan yakti ingkang kawahyokaken dhateng panjenenganipun, nanging dipun ecap murih tetegipun lumawan pangawon-awonipun para titiyang wau, jalaran para titiyang wau sami ngawon-awon ing Kanjeng Nabi lan mastani panjenenganipun tukang dora-cara (Bd). Langkung-langkung teges makaten punika cocog kaliyan suraosing dhawuh ing ngajeng saha ing wingkingipun, awit sarana anyirnakaken panggorohan tuwin anjumenengaken yakti, pangawon-awon mesthi lajeng kèndel, dados panggalihipun Kanjeng Nabi lajeng teteg lumawan para titiyang wau.

25 Surat 42 Para mukmin kedah sabar 1295 Ut. ati sabda-né; 2228 sayekti Panjenengané iku Angudanèni marang apa kang ana ing dhadha-dhadha. Ar. lan Ar. dhèwèké 25 Lan Panjenengané iku Kanganampani pitobating kawula-né sarta angapura panggawé dudu apa déné angudanèni apa panggawému; 26 Lan Panjenengané anyembadani para kang padha angèstu sarta anglakoni panggawé becik apa déné amuwuhi lubèring paparing-é marang dhèwèké; déné para kafir bakal padha olèh siksa kang abot. 27 Lan manawa Allah anjembaraké rijeki marang para kawula-né, masthi iki padha mirong ana ing bumi; ananging anggoné anurunaké kalawan taker apa sakarsa-né; sayekti Allah iku marang para kawula-né Waspada, Udani. 28 Lan Panjenengané iku Kang anurunaké udan ing sawisé dhèwèké padha pedhot pangarep-arepé sarta anggelar wilasa-né; lan Panjenengané iku Ingkang-Angayomi, Ingkang-Pinuji. 29 Lan sawenèhing tandhatandha-né yaiku tumitahing langitlangit lan bumi sarta anggon-é anyebar sato kéwan ana ing sakaro-karoné; lan samangsa ngarsakaké, Panjenengané iku angimpun iku kawasa. RUKU 4 Para mukmin kedah sabar Purba wisésanipun Pangéran dhateng manusa punika cetha amengku wilasa. 37, 38. Para mukmin kedah anyingkiri awon sarta tinuntun asarana golonging rembag Sami gadhah wewenang ambélani dhiri, ananging sabar langkung prayogi Dhawuh punika mengku piweca-piweca ingkang kanyataaning wahananipun mesthi badhé mahanan yakti jumeneng kalayan kiyat.

26 1296 Ar. lan Ar. lan ora Ar. sumèlèh ing gegeré ora obah 30 Lan bilai apa baé kang angenani sira, lah iku amarga saka panggawéné tangan-tanganira, éwadéné (dosanira) sing akèh Panjenengané angapura. 31 Lan ana ing bumi sira ora bisa angoncati, sarta sira ora bakal duwé pangayoman utawa panulung saliyané Allah. 32 Lan sawenèhing tandha-tandha-né yaiku prau-prau ing sagara kaya gunung-gunung. 33 Manawa Panjenengané angarsakna, Panjenengané angendhegaké angin, banjur (prau) iku kumambang mandheg; sayekti ing kono iku temen ana tandha-tandha tumrap sarupaning wong kang padha sabar, wong kang sukur. 34 Utawa Panjenengané saged anyirnakaké iku amarga saka panggawéné, éwadéné sing akèh Panjenengané angapura; Lan (dimèn) para kang madoni timbalan-timbalan-ingsun padha weruh, (yèn) dhèwèké ora padha olèh papan pangungsèn. 36 Mulané sadhéngah barang kang diparingaké marang sira, iku mung pasadhiyan kauripan donya, sarta apa kang ana ngarsaning Allah iku luwih becik sarta luwih langgeng, tumrap para kang padha angèstu sarta marang Pangérané padha sumarah. Pirembagan Juz XXV Baita ing ayat kakalih punika, inggih punika baitaning prakawisipun titiyang kafir Makkah, ingkang ing wekasanipun mesthi badhé nemahi karisakan; suprandéné pangrengkuhipun Allah dhateng piyambakipun kalayan adhadhasar welas lan asih, inggih punika sarana maringi pangapunten dhateng pandamelipun duraka ingkang sapérangan kathah. Ayat candhakipun nyethakaken suraos ingkang kados makaten punika, sarana dhawuh anggatosaken dhateng gumelaring kanyataan bilih pratélan wau minangka pèpènget dhateng para ingkang mabeni timbalan-timbalanipun Allah, inggih punika titiyang Makkah, bilih badhé boten angsal pangayoman samangsa baitanipun nemahi karisakan.

27 Surat 42 Para mukmin kedah sabar Lan para kang padha nyingkiri dosa gedhé-gedhé sarta panggawé nistha, apa déné nalikané dhèwèké nesu, awèh pangapura. Ar. antarané dhèwèké 38 Lan para kang padha nyandikani marang Pangérané sarta anjumenengaké salat sarta papréntahané (diputus asarana) padha dirembug sakancané sarta padha amèwèhaké paparing-ingsun marang dhèwèké Lan para kang padha lumawan ambélani dhiri nalikané panganiaya gedhé angenani awaké Wahyu ingkang tumurun ing Makkah jaman wiwitan sampun wonten dhawuh ingkang mungel: papréntahane diputus asarana padha dirembug sakancané, punika sakalangkung wigatos. Kedah dipun pèngeti bilih wahyu ing jaman wiwitan punika mengku piweca-piweca ingkang terang, bab paprangan antawisipun wadyabala Quraisy ingkang kiyat lan kaum Muslimin ingkang namung sakedhik cacah jiwanipun, tuwin bab badhé jumenengipun karatoning Islam minangka angsalangsalaning peperangan wau. Lah punika salah satunggaling ayat-ayatipun Quran ingkang suka pasaksèn ingkang terang dhateng prakawis adegipun karatoning Islam wau. Kados adat sabenipun ing ngriki para Muslimin kadhawuhan nindakaken sembahyang tuwin andanakaken rijeki paparingipun Allah. Nanging ing antawisipun dhawuh warni kalih punika, ingkang wonten ing Quran Suci mesthi kadhawuhaken sasarengan, wonten dhawuh malih ingkang angka tiga, inggih punika: Sarta papréntahané diputus asarana padha dirembug sakancané. Sampun terang bilih nalika jaman wiwitan wau para Muslimin boten ngalami prakawis-prakawis ingkang wigatos, ingkang betah dipun rembag sasarengan wonten ing majlis syura (babadan wakiling rakyat); suprandéné ing antawisipun dhawuh warni kalih ingkang dados tatalesing gesangipun Islam ingkang sajati wau, dipun seseli dhawuh ingkang angka tiga, ingkang andhawuhaken pirembagipun majlis syura dados paugeran. Dados tétéla manawi dhawuh punika minangka kanggé sedhiya-sedhiya anggènipun para Muslimin badhé ngiguhaken prakawising praja ingkang wigatos-wigatos tuwin salwiring prakawis ingkang magepokan kaliyan begja cilakaning umat. Menggah ing sajatos-jatosipun tembung amr ingkang kula jarwani papréntahan, punika tegesipun paréntah; tembung amrullâh, ingkang tegesipun paréntahé Allah, punika asring mengku teges jumenenging karatonipun Pangéran, ingkang tegesipun karatoning Islam. Awit saking punika dados tembung amr ingkang kagem wonten ngriki punika mengku teges karatoning Islam, ingkang iguhing prakawisipun kedah katindakaken mawi pirembaganipun wakiling rakyat (majlis syura). Dhawuh punika ateges bilih para Muslimin badhé kaparéntah sarana majlis syura, awit para Muslimin kadhawuhan bilih sabarang ingkang kaanggep paréntah, punika kedah prakawis ingkang sampun kaputus majlis syura wau. Kalayan tatanan punika, agami Islam masang tatalesing papréntahan mawi parlemén, sarta nalika jamanipun Khalifah sakawan, papréntahan mawi parlemén wau sampun katindakaken. Saben wonten prakawis ingkang wigatos, Khalifah andhawuhaken supados dipun rembag wonten majlis syura. Anggumunaken sanget manawi papréntahan mawi parlemén wau ing sapunika dipun anggep bangsa Éropah prakawis ingkang anyar babar pisan tumrap Islam sarta boten cocog tumrap titiyang Muslimin Tembung intashara punika manawi bawa piyambak ateges rumeksa diri lumawan tiyang ingkang ambek sia dhateng piyambakipun (TA-LL). Manawi dipun sambeti ing min, ateges males. Teges ingkang angka satunggal wau ingkang cocog dipun anggé wonten ing ngriki, awit ing ngriki boten kasambetan min.

28 1298 Ar. piala 40 Lan wawalesing piala iku pidana satimbangé, ananging sapa sing angapura sarta ambecikaké tindaké, pituwasé bakal olèh saka ing Allah; sayekti Panjenengané iku ora tresna marang wong-wong kang atindak dudu Pirembagan Juz XXV 41 Lan sapa-sapa sing lumawanambélani-dhiri sawisé kinaniaya, yaiki wong kang ora ana dalané (kanggo nacad). 42 Dalan (kanggo nacad) iku mung tumuju marang para kang padha anganiaya para manusa sarta padha mirong ana ing bumi kalawan ora bener; iki bakal padha olèh siksa kang anglarani. 43 Lan sapa-sapa sing ambek sabar lan ambek ngapura, sayekti iki éwoné prakara-prakara kang panindaké kudu ditetapaké. RUKU 5 Wahyuning Pangéran punika nuntun dhateng leres Awoning kawontenanipun para tiyang ingkang atindak dédé. 48. Manusa anggènipun boten sumerep ing panarimah. 49, 50. Allah punika ingkang andadosaken Tatanan adiluhung bab ngapunten ing awon kadhawuhaken wonten ing dhawuh punika. Tatanan wau netepaken: awon punika kedah kawales mawi pidana samurwat kaliyan awon wau. Ing ngriki dipun pèngetana, pidana ingkang katandukaken dhateng awon punika winastan sayyiah, jawinipun awon; mila makaten awit tiyang Arab punika manawi mastani piwalesipun awon, punika mawi tembung wastanipun awon wau (mirsanana 27). Dipun pèngetana ugi pidana wau kedah samurwat kaliyan awonipun. Pranyata punika wawates ingkang adil tuwin saleres-leresipun sarta piwulang ingkang adi-éndah punika, ingkang medharaken satunggaling tiyang, ingkang umatipun gadhah pangadatan mejahi tiyang sapancer ngantos tumpes sadaya, namung sabab salah satunggaling warganipun pancer wau atindak lepat ingkang sapélé sanget. Sapisan malih kula aturaken apura boten kok dipun singkur, lan inggih boten teka kawejangaken sacara muluk lan adakik-dakik, ngantos boten saged tumindhak. Ing Islam boten wonten piwulang ingkang langkung ing wates, kados déné untu winales untu, sarta inggih boten wonten piwulang kosok wangsulipun punika, inggih punika ngulungaken pipi ingkang kiwa ing sasampunipun pipi ingkang tengen dipun tapuki, utawi nyukakaken rasukan dhateng tiyang ingkang sampun ngrebat kotanging sadhèrèkipun. Ngapunten, punika pancèn sarana ingkang adiluhung saha adi-éndah temenan, manawi apunten wau saged ngleresaken prakawis tuwin saged mahanani saé tumrap tiyangipun ingkang atindak lepat. Sedya ingkang kedah tansah kaèsthi, inggih punika nyaékaken, sami ugi punapa sarana nandukaken pidana samurwatipun, punapa sarana ngapunten; waton sedya wau saged kagayuh.