QUR AN SUCI JARWA JAWI. DALAH TAFSIRIPUN Maulana Muhammad Ali.

Transkripsi

1 QUR AN SUCI JARWA JAWI DALAH TAFSIRIPUN Maulana Muhammad Ali

2 The Holy Quran Yasanipun Ingkang Anjarwakaken Design Layout : Maulana Muhammad Ali : R. Ng. H. Minhadjurrahman Djajasugita & M. Mufti Sharif : Erwan Hamdani & Basharat Asghar Ali Cetakan 2001 Darul Kutubil Islamiyah Jl. Kesehatan IX No. 12 Jakarta Pusat Telp redaksi.studiislam@gmail.com Website: Indonesia Internasional

3 SURAT 8 AL-ANFAL (Wewahan-wewahan) KADHAWUHAKEN ING MADINAH (10 ruku, 75 ayat) Pathinipun: Ruku 1, 2. Perang ing Badar. Ruku 3. Margining kabegjan. Ruku 4. Para Muslimin badhé dipun dadosaken juru-rumeksa Masjid Suci. Ruku 5. Perang ing Badar minangka tandha kayektènipun Kanjeng Nabi Suci. Ruku 6. Kamenangan punika boten gumantung ing cacah. Ruku 7. Kakiyataning mengsah dados ringkih. Ruku 8. Lastantuning katentreman déning kakiyatan. Ruku 9. Para Muslimin kedah sumedhiya amethukaken, sanajan karoban tandhing. Ruku 10. Sasambetan kaliyan Muslimin sarta kaliyan sanès-muslimin. Namanipun lan ingkang kawarsitakaken Rèhning ingkang baku surat punika mligi mangandikakaken perangipun para Muslimin ingkang sapisan, milanipun masalah bab prakawis angsal barang-barangipun mengsah wonten ing paprangan, kaparingan pancasanipun wonten ing ngriki, sarta inggih awit saking punika mila surat punika kanamakaken Al-Anfâl. Al-Anfâl punika sok dipun jarwani kalayan boten saleresipun; jarahan, nanging menggah ing sajatos-jatosipun ateges wewahan; awit saking punika anggèn kula anjarwakaken nama punika béda kaliyan limrahipun jarwan ing basa Jawi. Surat punika kawiwitan kalayan dhawuh ingkang wigatos sanget kanggé kaperluanipun kasamektan perangipun kaum Muslimin; ruku ingkang kaping kalih mratélakaken perangipun piyambak, inggih punika perang ing Badar. Ruku ingkang kaping tiga nedahaken margi ingkang anjog ing kamenangan, ingkang ringkesipun kémawon inggih punika ambangun-turut lan setya-tuhu dhateng Kanjeng Nabi Suci, kados ingkang kapintonaken déning para sahabat wonten ing paprangan punika, tur kalayan teteg, tatag lan tanggon salebetipun dumunung wonten ing kawontenan ingkang sakalangkung anggigirisi. Ruku ingkang kaping sakawan nyebutaken kabegjan angsal-angsalanipun perang. Sasampunipun anedahaken upayanipun mengsah dhateng Kanjeng Nabi, ruku punika lajeng anyebutaken bilih kaum Muslimin badhé dipun dadosaken juru rumeksa Masjid Suci ing Makkah, inggih punika Ka bah, sarta para kafir boten kénging lumebet malih mriku. Ruku ingkang kaping gangsal nyebutaken kamenangan ing perang Badar ingkang ageng sanget aosipun, punika minangka tandha kayektènipun Kanjeng Nabi Suci; jalaran, nadyan titiyang Muslimin namung wonten sapratiganing cacah jiwanipun mengsah, suprandéné para Muslimin angsal kamenangan saèstu, mangka tanpa asikep dadamel, kawimbuhan malih wadyabalanipun ingkang boten sapintena cacahipun, tur ingkang sabagéan ageng tiyang ingkang sampun sepuh lan laré ingkang babasan taksih tlondho lan dèrèng gadhah pangalaman, punika sanès amput-amputipun manawi katandhing kaliyan prajurit Makkah ingkang kiyat lan gagah prakosa. Ruku ingkang kaping nem mratélakaken bilih kamenangan punika boten gumantung ing cacah lan dadamel. Ruku ingkang kaping pitu nglajengaken anedahaken bilih paprangan wau sanget anggènipun ngringkihaken kakiyatanipun mengsah, ingkang wosipun lajeng anyebutaken anggènipun sapunika para pancer Arab sami ngajak damel prajanjian bedhamén kaliyan titiyang Muslimin, nanging ingkang ing pawingkingipun asring sami nerak prajanjian-prajanjianipun wau. Ruku ingkang kaping wolu paring ririgen dhateng para Muslimin supados tansah samekta

4 496 Wewahan-wewahan Juz IX RUKU 1 Perang ing Badar 1-4. Dhawuh-dhawuh sadhiya ing perang. 5, 6. Ajrih déning kakiyataning mengsah Kasagahanipun Pangéran aparing pitulung sarta kamenangan. Kalayan asmanipun Allah, Ingkang-Mahamurah, Ingkang- Mahaasih. 1 Dhèwèké padha takon marang sira prakara wuwuhan-wuwuhan. Kandhanana: Wuwuhan-wuwuhan* *nandukaken warastranipun lan tansah sedhiya upakartining perang, awit para Muslimin namung saged gadhah pangajeng-ajeng angsal rahayu, manawi sami kiyat lan tansah sawega ing damel. Ruku ingkang kaping sanga paring katrangan dhateng para Muslimin, bilih piyambakipun badhé perang lumawan mengsah ingkang kathahipun ngantos tikel sadasanipun dados menggah ing sajatos-jatosipun wigatos andunungaken dhateng para Muslimin murih sami rumaos saèstu bilih piyambakipun kedah sami sumedhiya amethukaken, sanajan karoban tandhing. Ruku ingkang wingking piyambak nerangaken ngantos sapinten kedahipun pitulung ingkang dipun sukakaken dhateng para titiyang Islam ingkang milaur kempal kaliyan sadhèrèk-sadhèrèkipun musyrik, sarwi ngantebaken kasucianipun prajanjian-prajanjian kaliyan para pancer kafir, lan sanajan prajanjian-prajanjian wau prajanjianprajanjian kaliyan para pancer kafir, lan sanajan warganing pancer ingkang sampun Islam saged ugi nandhang pituna. Sasambetanipun lan titimangsanipun nalika katurunaken Perang Badar, ingkang wonten ing surat punika dados rembag ingkang baku, punika wonten ing Quran Suci asring kasebut furqân utawi panyilah, sarta sampun kasebut makaten punika wonten ing surat ingkang kaping tiga. Menggah ing urut-urutaning lalampahan ingkang manut babad, pantesipun surat punika kapapanaken wonten ing sangandhapipun surat ingkang kaping kalih. Nanging margi sifatipun surat punika suka pasaksèn kayektèning kautusipun Kanjeng Nabi Suci, mila surat punika kapapanaken wonten ing panggènan sasampunipun kenabian karembag ngantos panjang wonten ing surat ingkang sampun. Dados ingkang makaten punika dumunung maringi tuladha bab karisakan ingkang andhawahi mengsah-mengsahipun para andika nabi, ingkang kupiyanipun kasebut wonten ing babad lalampahanipun para nabi ingkang rumiyin-rumiyin ing surat ingkang sampun, wonten ing sugengipun Kanjeng Nabi piyambak. Dados tétéla manut panataning urut-urutanipun dhawuh ing Quran Suci, boten wonten papan ingkang langkung pantes malih kanggé mapanaken surat punika kajawi ing panggènanipun samangké. Sabagéan ageng surat punika tumurunipun sampun genah, manawi boten sadèrèngipun perang Badar boten let dangu, inggih boten let dangu ing sasampunipun perang Badar, inggih punika ing salebetipun taun Hijrah kalih. Nanging ayat-ayat wekasaning ruku ingkang kaping pitu tuwin ruku ingkang kaping wolu, nitik anggènipun kalayan terang marsitakaken anggènipun para kafir wola-wali nerak prajanjianipun, punika mratandhani manawi tumurunipun ayatayat wau ing salebetipun jaman ngajengaken bedhahipun nagari Makkah, utawi boten let dangu ing sasampunipun, jalaran inggih panerak-panerak wau ingkang ing wasananipun murugaken wontenipun dhawuh pangumuman lebaran, ingkang kagiyaraken wonten ing surat candhakipun. Ayat ingkang déning sawenèh para saged kaanggep manawi katurunaken wonten ing Makkah, punika menggah ing sajatos-jatosipun andharan lalampahan ing jaman ingkang sampun kapengker, ingkang anggènipun kasebutaken wau wigatos supados dados pamanahan, murih para Muslimin tetep santosa salebetipun ngalami rekaos-rekaos énggal; langkung-langkung malih, boten wonten pasaksèn ingkang nedahaken bilih ayat-ayat wau boten tumurun ing Madinah.

5 Surat 8 Perang ing Badar 497 iku kagungané Allah lan Utusan. 979 mulané padha di prayitna (wajibira ing) Allah sarta padha bedhamia prakarané ing antaranira, tuwin padha ambangun-turuta ing Allah lan Utusan-É, manawa sira iku padha wong angèstu. 2 Para angèstu iku mung para kang padha giris atiné samangsa Allah sinebut, lan samangsa timbalan-timbalan-é diwacakaké marang dhèwèké padha wuwuh imané sarta marang Pangérané anggoné padha suméndhé. 3 Para kang padha anjumenengaké salat sarta padha mèwèhaké barang paparing-ingsun ing dhèwèké Anfâl punika jama -ipun nafl, ingkang ateges wewahan langkungipun saking samesthi (AH). Miturut Zuhri, nafl lan nâfilah punika ateges langkungan utawi wewahan ingkang kawewahaken dhateng ingkang asal (Tz). TA sami anggènipun negesi. Mila tembung punika ateges pawèwèh manasuka dumunung sidhekah utawi pandamel saé utawi pawèwèh, utawi pandamel ingkang boten dipun wajibaken (inggih punika pandamel kautamèn) (LL). Para mufassirin sami béda-béda pamanggihipun, punapa tegesipun wewahan (anfal) ing ngriki punika. Pamanggih ingkang umum dipun ajengi, tembung punika ateges bandha ingkang angsalipun nalika wonten ing paprangan, dados nunggil teges kaliyan tembung ganimah (I Ab, Mjd, Ik, Qt. Dk-AH). Sawenèh ngulami mastani bilih nafl punika sabarang ingkang dipun sukakaken dhateng para ingkang tumut perang minangka wewahan pandumanipun (LL). Nanging wonten malih katerangan ingkang langkung saé katimbang punika, ingkang ugi pipiridan saking I Ab, inggih punika ingkang nerangaken bilih anfal punika ateges: sadhéngah barang ingkang uwal saking para titiyang musyrik (inggih punika tiyang ingkang sami merangi kaum Muslimin), ingkang dhumawah dhateng tanganipun kaum Muslimin tanpa perang, kadosta kéwan, utawi kawula tumbasan, utawi sadhéngah bandha (Rz). Punika béda malih kaliyan fai, jalaran nadyan fai punika angsalipun inggih tanpa perang, nanging mawi ginantungan sarat angsalipun punika ing sasampunipun kalampahan sedhiya-sedhiya perang sarta mengsah lajeng nyèlèhaken dadamelipun. Sapunika gentos ngrembag punapa tegesipun wewahan-wewahan ingkang kagem Allah saha kagem Kanjeng Rasul. Miturut Bd, mengku teges bilih Kanjeng Rasul kedah ngedum punika kados déné ingkang kadhawuhaken déning Allah dhateng panjenenganipun. Awit saking punika, manawi anfâl punika dipun suraos nunggil teges kaliyan ganimah dhawuhipun Allah ingkang andhawuhaken ngedum punika kasebut wonten ing ayat 41. Déné manawi anfâl wau dipun suraos mengku teges wewahan pandumanipun para ingkang sami tumut perang, utawi ateges bandha ingkang angsalipun wonten ing peperangan tanpa perang, utawi inggih mawi sedhiya-sedhiya perang, anggènipun kaedum barangbarang wau kedah katindakaken déning Kanjeng Nabi, kados déné dhawuhipun Allah ingkang kadhawuhaken dhateng panjenenganipun, kanthi dipun larasaken kaliyan kawontenanipun ingkang mligi. Sarta nadyan dhawuh wau dipun suraos bilih barang-barang wau kagunganipun Allah lan Utusan-Ipun, meksa mengku teges bilih barang-barang wau kedah kaanggep gadhahanipun tiyang kathah, ingkang kénging katanjakaken kanggé kaperluanipun tiyang kathah. Barang-barang makaten wau boten dados bandha ingkang kadarbé déning sariranipun Kanjeng Nabi Suci piyambak.

6 498 Wewahan-wewahan Juz IX 4 Ya iki para wong angèstu temenan; dhèwèké bakal padha olèh drajat luhur sarta pangapura tuwin rijeki kang mulya saka ngarsaning Pangérané. 5 Kaya déné anggoné Pangéranira angetokaké sira saka ngomahira kalawan yekti, sanajan sapérangané wong kang padha angèstu temen padha ora sarju; Tembung kamâ ingkang ateges kaya déné, ing wiwitaning ayat, warni-warni sanget anggènipun nerangaken para mufassirin. Sawenèh saking anggènipun nerangaken, tembung wau sambet kaliyan punapa ingkang sampun kapangandikakaken wonten ing wiwitaning dhawuh ing ayat ingkang sampun (Rz). Nanging manawi dipun gathukaken kaliyan wekasaning dhawuh ing ayat wau, langkung cetha malih kateranganipun. Ing ayat ngriku kajanjèkaken bilih darajat luhur tuwin rijeki ingkang mulya punika badhé kaparingaken dhateng para angèstu; lah ing ngriki kadhawuhaken bilih anggènipun Kanjeng Nabi kawedalaken dhateng peperangan, punika badhé kagem nuhoni janji wau. Kathah ingkang kalèntu panampi, kalebet ugi sawenèh tiyang Islam piyambak, dhateng kawontenanipun perang Badar. Pamanggihipun titiyang Nasrani ing bab punika kacetha kalayan cekak wonten ing katranganipun tuwan Palmer makaten: Ingkang dipun kajengaken inggih punika wekdal nalika Muhammad sampun sudhiya-sudhiya badhé nempuh untan-untan ingkang boten asikep dadamel, nalika untan-untan wau lalampah saking Siriyah dhateng Makkah; nalika samanten Abu Sufyan, inggih punika ingkang tinanggenah rumeksa untan-untan wau, kèngkènan dhateng Makkah saha lajeng angsal babantu wadya pangiring watawis tiyang sèwu. Kathah pandhèrèkipun Muhammad ingkang kepéngin nempuh untan-untan wau kémawon, nanging Nabi Muhammad tuwin pandhèrèkipun ingkang kacelak kajengipun nempuh byat wadya pangiring wau. Nadyan lalampahan warni-warni ingkang kasebutaken ing ngriki punika blejat-blejat inggih wonten leresipun, nanging sambetipun lalampahan-lalampahan wau satunggal kaliyan satunggalipun, klèntu anggènipun anggayutaken. Nyata pancèn inggih wonten untan-untan ingkang wangsul saking Syam (Siriyah), sarta wonten wadyabala ingkang bidhal saking Makkah; ugi nyata bilih sawenèh tiyang Islam kepéngin badhé nempuh untan-untan wau kémawon, boten methukaken wadyabala Makkah. Saupami Kanjeng Nabi kepéngin anjarah untan-untan wau, panjenenganipun tamtu sampun nindakaken karsanipun wau, ing sadèrèngipun Abu Sufyan saged angsal babantu saking Makkah. Nagari Madinah punika tebihipun saking Makkah lampahan tigawelas dinten, dados manawi Kanjeng Nabi saèstu kagungan karsa badhé anjarah untan-untan wau, manawi untan-untan wau sampun celak kaliyan Madinah, yakti boten saged Abu Sufyan angsal babantu ing salebetipun wekdal kirang saking sawulan: punika kémawon manawi piyambakipun (Abu Sufyan) mangertos dhateng karsanipun Kanjeng Nabi tuwin lajeng nedha tulung saèstu dhateng Makkah. Lah manawi kapara nyata Kanjeng Nabi kagungan karsa badhé anjarah rayah utawi ambégal untan-untan wau, punapa perlunipun Kanjeng Nabi ndadak mawi ngantu-antu, boten céket-cèket anjarah untan-untan wau sadèrèngipun Abu Sufyan angsal babantu wau? Badar, panggènan tempuking perang, punika lampahan tigang dinten saking Madinah Inggih wonten ing ngriku tempukipun wadyabala kakalih. Punika nedahaken bilih wadyabala Makkah sampun dangu anggènipun bidhal dhateng Madinah, titiyang Muslimin nalika ing wekdal wau babar pisan dèrèng sedhiya-sedhiya. Nalika campuhipun wadyabala kakalih wau, fihak mengsah anggènipun bidhal sampun sadasa dinten, titiyang Muslimin saweg tigang dinten. Ingkang makaten punika nandakaken bilih perangipun titiyang Muslimin punika perang rumeksa diri lumawan wadyabala ingkang nyerang. Menggah ing sajatos-jatosipun Kanjeng Nabi boten naté kagungan sedya badhé anjarah rajah untanuntan, awit saupami panjenenganipun kagungan sedya makaten, saèstu sampun kala wingi-wingi anggènipun nindakaken karsanipun wau, inggih punika ing nalika sadèrèngipun wadyabala Makkah

7 Surat 8 Perang ing Badar Dhèwèké padha amadoni sira ing dalem prakara yakti, ing sawisé iki dadi terang, (sarta padha metu) kaya-kaya dhèwèké digiring marang pati, kang sarta dhèwèké padha andeleng. 7 Lan nalikané Allah anyagahi sira salah sijiné golongan loro iku dadi bubuhanira, lan sira angajab bisaa kang ora asikep gagaman dadi bubuhanira; 981 lan Allah angarsakaké ambeneraké kang bener kalawan pangandika-né 982 tuwin anatas oyodé para kafir. mèh dumugi ing Madinah, mangka manawi makaten saèstu saged mewahi kakiyatanipun Kanjeng Nabi ingkang badhé kanggé methukaken mengsah ingkang kiyat wau. Sampun terang sanget nalika Kanjeng Nabi Suci ambidhalaken wadyabala punika mengsah sampun bidhal dhateng Madinah angsal lampahan tigang prasakawaning tebihipun, sarta untan-untanipun sampun nglangkungi Madinah lan sampun tebih lampahipun. Ugi sampun terang bilih wonten sagolongan titiyang mukminin ingkang suthik perang. Para titiyang wau yekti boten badhé awrat manahipun, manawi lampahipun punika namung badhé nempuh untan-untan. Punapa ingkang kadhawuhaken wonten ing ayat candhakipun, saged damel saya terangipun bab punika; padha anggendring kaya-kaya dhèwèké digiring marang pati; mila makaten jalaran para titiyang wau sami sumerep bilih sami badhé ayun-ayunan kaliyan mengsah ingkang tikel tiga kathahing jiwanipun sarta langkung kiyat lan langkung wasis tandangipun Golongan kakalih ingkang kasebutaken punika untan-untanipun titiyang Quraisy ingkang boten sikep dadamel, ingkang lumampah dhateng Makkah, lan wadyabala Quraisy ingkang asikep dadamel, ingkang bidhal saking Makkah. Sampun samesthinipun, manawi sawenèhipun titiyang Muslimin wonten ingkang kepéngin, anggènipun ayun-ayunan punika angsala tandhing untan-untan Quraisy ingkang boten sikep dadamel, ingkang sapunikanipun sampun tebih saking Madinah. Sampun ngantos angsal tandhing wadyabala ingkang kiyat ingkang bidhal dhateng Madinah Pangandika-Né ing ngriki ateges kanyataanipun saèstu dhawuh-ipun, awit sampun wiwit nalika Kanjeng Nabi taksih wonten ing Makkah, peperangan dèrèng paja-paja kalampahan saèstu. Kanjeng Nabi sampun ngundhangaken bilih ing antawisipun titiyang Muslimin lan titiyang Quraisy badhé kalampahan wonten peperangan, sarta ingkang menang titiyang Muslimin. Dumugi ing wekdal punika, piweca-piweca wau dipun gugujeng déning titiyang Makkah, jalaran para titiyang wau sami boten saged nganthak-anthakaken manawi panguwaosipun saged dipun remuk déning umat ingkang namung sajimpit punika. Saking èwonipun piweca-piweca ingkang kathah sanget, ingkang badhé katerangaken wonten ing panggènanipun piyambak-piyambak, wonten satunggal ingkang prayogi kula sebutaken wonten ing ngriki, inggih punika piweca ingkang kaundhangaken marambah-rambah déning Kanjeng Nabi Suci piyambak. I AB ngandikakaken bilih nalika perang Badar, Kanjeng Nabi Suci nyunyuwun dhateng Pangéran makaten: Dhuh Gusti Allah! Mugi Tuwan kapareng nuhoni janji Tuwan saha pangebang-ebang Tuwan! Dhuh Gusti Allah! Manawi Tuwan ngarsakaken (badhé nyirnakaken jasad punika) Tuwan boten badhé sinembah (wonten ing bumi punika)! Bagéndha Abu Bakar lajeng ngasta astanipun Kanjeng Nabi, aturipun: Sampun cekap. Kanjeng Nabi lajeng medal lan ngandika sora: Sagung wadya bakal padha bubar sasaran lan bakal padha nginger geger-gegeré (kaplayu) (Bkh). Lah pangandika ingkang wekasan punika kasebut wonten ing 54: 45, èwoning dhawuh ingkang katurunaken ing Makkah ingkang sepuh piyambak. Lalampahan punika nedahaken bilih wigatosipun perang Badar punika kawengku wonten ing piweca pinten-pinten, ingkang kanyataanipun saèstu ambuktèkaken ing kayektènipun Kanjeng Nabi Suci.

8 500 Wewahan-wewahan Juz IX 8 Amrih Panjenengané ambuktèkaké beneré kang bener sarta anedahaké luputé kang luput, sanajan para wong dosa padha ora sarju. 9 Nalikané sira nyuwun pitulung Pangéranira, tumuli Panjenengané anyembadani ing sira: Ingsun bakal anulungi sira kalawan sèwu malaikat, urut-urutan. 10 Lan Allah andadèkaké iki, iku ora liya kajaba minangka pawarta becik sarta supaya, sarana iku, atinira dadi anteng; lan ora liya kamenangan iku kajaba saka ngarsaning Allah; sayekti Allah iku Mahamulya, Wicaksana. 983 RUKU 2 Perang ing Badr Para angèstu sami dipun kiyataken. 17, 18. Pakaryaning astanipun Allah wonten ing paprangan. 19. Panyuwunipun pancasan para kafir. Piweca bab prakawis punika ugi kasebut wonten ing Pamedharipun wangsit Nabi Yesayah. Kasebut ing irah-irahan: Timbalan tumrap ing tanah Arab, ing Yesayah 21: 3 makaten: É, wong isiné tanah Tema, para wong kasatan iku padha papagen kalawan banyu. Wong lumayu iku padha ladénana roti. Awit déné wong iku padha ngungsi anyingkiri pedhang, anyingkiri pedhang ligan, anyingkiri gandhéwa pinenthang tuwin babayaning perang. Amarga dhawuhé Pangéran marang aku mangkéné: Sadurungé pendhak taun iki, kaètung kaya taunaning buruh, nuli bakal sirna sakaluhurané tanah Kedar kabèh, sarta bakal mung sathithik kakaréné bala pamanah iku, mung kari satitik para prawira bangsa Kedar (Yes 2l: 4-17). Wong lumayu iku, ingkang Hijrahipun (lumajengipun) dados lalampahan ingkang misuwur piyambak wonten ing babad, margi dados pathokan pangètangipun jaman, punika boten sanès kajawi Kanjeng Nabi Suci piyambak. Perang Badar, ingkang kalampahan nalika sasampunipun taun Hijrah ingkang sapisan, punika terang damel karisakan ageng dhateng panguwaos Quraisy tuwin nyuda kathahipun bala pamanah. Ing Quran Suci anggènipun nyebutaken punika, natas oyodé para kafir; amargi inggih ing ngriki punika para panuntunipun tiyang Quraisy ingkang agengageng pipitu sami tiwas Kula aturi nocogaken kaliyan 3: 123, ingkang nerangaken tumurunipun para malaikat nalika ing perang Uhud. Ugi mirsanana 485, ingkang nerangaken maksudipun rawuhing malaikat. Ing panggènan pundi kémawon ing Quran Suci, boten wonten ingkang nyebutaken bilih para malaikat tumut perang saèstu, wangsul ing dhawuh ngriki, makaten ugi ing 3: 125, punika kadhawuhaken kanthi terang bilih para malaikat wau anggènipun katurunaken supados maringaken pawartos bibingah menang tuwin nentremaken manahipun para Muslimin. Malah ing ngriki punika (ayat 11) kadhawuhaken pisan bilih awit saking rawuhipun para malaikat wau, para Muslimin sami jenjem margi dipun kekahaken manahipun saha dipun tetepaken dalamakanipun, sarta (ing ayat 12) kadhawuhaken sasampunipun titiyang Muslimin kasantosakaken makaten wau, para kafir kadhawahan raos giris

9 Surat 8 Perang ing Badar 501 Ar. anutupi sira sarana ngantuk Ut. santosa a. 33 Ut. kukuhna Ut. tigasen sirahé 11 Nalika Panjenengané wus anurunaké anteng marang sira, minangka (tumekaning) aman saka Panjenengané, sarta anurunaké banyu saka ing mendhung a marang sira, amrih Panjenengané anucèni sira, 984 asarana iku, sarta ambirat leletheking sétan saka ing sira, lan amrih Panjenengané angukuhaké marang atinira tuwin asarana iku anetepaké dalamakan(ira) Nalika Pangéranira amedhar sabda marang para malaikat: Ingsun iki anyartani sira, mulané padha tetepna para kang padha angèstu; Ingsun bakal andèkèkaké miris ing dalem ati-atiné para kang padha kafir. Mulané padha gepuken sadhuwuring tenggoké sarta paruthulen kabèh pucuking darijiné. 986 wonten ing dalem manahipun. Lah inggih awit saking punika déné cacahipun malaikat punika kadamel sami kaliyan cacah jiwaning wadyabala mengsah, inggih nalika perang Badar, inggih nalika perang Uhud, inggih punika malaikat cacah sèwu nalika perang Badar, déné cacah jiwanipun mengsah inggih samanten punika. Mirsanana Kula aturi nocogaken kaliyan 25: 25, inggih punika piweca ingkang mecakaken lalampahanlalampahanipun peperangan punika: Ing dina bakal pecahing langit kalawan mendhung sarta para malaikat bakal tumurun tinurunaké. Tumurunipun jawah punika suka paédah ageng dhateng para titiyang Muslimin; mirsanana katrangan candhakipun Sadèrèngipun jawah, gelaripun para Muslimin ringkih sanget. Mengsah nama menang papan, amargi angsal panggènan ingkang gampil angsalipun toya, déné para Muslimin angsal panggènan ing pawedhèn ledhok. Awit saking punika mila wonten tiyang Muslimin sawatawis ingkang lajeng katuwuhan raos semang-semang, ingkang ing ngriki kadhawuhaken manawi awit saking leletheking sétan. Rèhning mengsah nguwaosi toya ombèn, dadosipun para Muslimin lajeng ngandhut kuwatos /bokbilih badhé nandhang rekaos déning kasatan ingkang sinebut sétaning sagara wedhi. Milanipun wontenipun jawah wau saged ngekahaken pacak barisipun para Muslimin sarta dadosipun inggih saged nyakécakaken manahipun. Lah inggih punika nucèkaké punika, awit ing sasampunipun wonten jawah wau, para Muslimin sadaya kémawon sami yakin dhateng pitulungipun Pangéran, makaten ugi yakin bilih badhé saged menang kaliyan mengsahipun Ukara ingkang wekasan punika terang katujokaken dhateng para angèstu ingkang tumut perang. punika ateges sadhuwuré tenggok, sarta anggepuk sanginggiling tenggok punika saged dipun suraos nigas gulu utawi nigas sirah, awit sanginggiling tenggok punika sirah. Wondéné maruthul pucuking dariji, punika ateges ngethok tangan ingkang kanggé nyepeng dadamel ingkang badhé kanggé mejahi para Muslimin (Rz). Dados ukara warni kalih wau, ingkang satunggal ateges mejahi mengsah, satunggalipun ateges adamel ringkihipun mengsah ngantos piyambakipun boten saged nglajengaken perang.

10 502 Wewahan-wewahan Juz IX 13 Mangkono iku amarga saka anggoné padha lumawan Allah lan utusan-é; lan sapa sing lumawan Allah lan utusan-é, lah sayekti Allah iku abanget walesé (marang ala). 14 Mangkono iku lah iku padha rasakna, lan (weruha) yèn bubuhané para kafir iku siksa geni É, para kang padha angèstu! Manawa sira kepapag para kang padha kafir mangsah perang, lah aja sira padha amalik gegerira ing dhèwèké Lan sapa sing amalik gegeré ing dhèwèké ing dina iku, _ kajaba manawa anggoné bali iku karana perluning perang utawa anggolong marang papanthan, lah sayekti wis mungguh olèh bebenduning Allah, sarta panggonané naraka; iku padunungan ala. 17 Mulané, dudu sira kang matèni dhèwèké, ananging Allah kang matèni dhèwèké, lan dudu sira kang ambalang nalikané sira ambalang, ananging Allah kang ambalang 989 lan amrih Panjenengané amaringi paparing kang becik saka Panjenengané marang 987. Terangipun, rasakna siksa donya iki, minangka pratandha bakal anané siksa geni ing akhirat Zahafa punika asalipun ateges lumampah saking sakedhik (anggremet), sarta dipun anggé nembungaken laré ambrangkang nalika dèrèng saged lumampah. Lajeng zahf wau mengku teges wadyabala utawi prajurit ingkang lumampah baris kanthi alon-alonan ngener dhateng panggènanipun mengsah, utawi kanthi rengkeng-rengkeng sabab saking kathahing cacah jiwanipun tuwin dadamelipun (TA-LL). Limrahipun tembung wau lajeng kanggé nembungaken perang, kados déné ingkang kasebut dalem hadits ingkang kapethik déning TA, tegesipun: ngucira ing prang (LL) Ramy mengku teges warni-warni, kadosta: ambalang, nyawat, nguncalaken, nempuh, namakaken, manah, nglepas tuwin sasaminipun (LL). Tembung punika kanggènipun tumrap peperangan, awit saking punika kula tegesi ambalang, perlunipun supados cetha tegesipun, boten

11 Surat 8 Perang ing Badar 503 para angèstu; sayekti Allah iku Amiyarsa, Angudanéni Iki, 991 sarta Allah iku kang angapesaké jurité para kafir. 19 Manawa sira padha nyuwun putusan, lah temen putusan iku wus tumeka marang sira; 992 lan manawa sira padha anguwisi, lah iku luwih becik tumrapé sira; lan manawa sira padha angambali (perang) manèh, Ingsun (iya) bakal prabéda lan aslinipun, boten sisah ndadak mawi dipun upadosi lésanipun punapa. Péranganipun ayat ingkang wiwitan punika tumuju dhateng para Muslimin saumurnipun, dudu sira kang matèni dhèwèké, nanging Allah kang matèni dhèwèké, tembungipun jama : déné péranganipun ingkang angka kalih, rèhning tembungipun mufrad, mengku suraos tumuju dhateng Kanjeng Nabi. Saupami botena béda tembungipun, yakti dhawuh kakalih wau boten wonten bédanipun. Titiyang Muslimin sami mejahi mengsah, suprandéné kadhawuhaken bilih sajatosipun sanès piyambakipun ingkang mejahi, wangsul Gusti Allah ingkang mejahi mengsah wau: punika terang manawi mengku teges bilih astaning Allah makardi wonten ing peperangan, sarta ingkang makaten punika kanyataan déning wutah gumelaring kawontenan, tiyang tigang atus, mangka ingkang kathah para taruna ingkang taksih ijem, boten gadhah tumpakan kapal lan boten gadhah dadamel, menang kaliyan prajurit pipilihan cacah sèwu jiwa tur ingkang sampun kasusra ing kawanteranipun. Makaten ugi dhawuh ingkang nerangaken anggènipun Kanjeng Nabi namakaken (dadamel) dhateng mengsah, punika inggih mengku teges makaten wau. Saèstu punapa boten Kanjeng Nabi nyawuraken krikil sagegem dhateng mengsah ingkang lajeng mahanani mengsah asor yudanipun, punika prakawis sanès. Cekap katerangaken kémawon, bilih mengsah ingkang sakalangkung kiyat wau kalampahan dipun kawonaken déning wadyabala ingkang cacah jiwanipun namung sapratiganipun. Malah manawi dipun sawang saking kakiyatanipun, lan kasamektanipun saya èlok malih, jalaran sampun malih tandhing sami satunggal, ambok inggih sadasa tiyang Muslim, boten saged nyamèni tiyang satunggal kémawon saking fihakipun mengsah. Pranyata manawi astanipun Allah ingkang mejahi mengsah, sarta inggih astanipun Allah wau ingkang tumama dhateng mengsah saha ingkang wasananipun mahanani bibaring pabarisanipun mengsah wau. Déné Kanjeng Nabi nyawuraken saèstu lebu sagegem dhateng arahing mengsah, punika inggih boten kok sulaya kaliyan katrangan punika Tembung iblâ, punika nadyan limrahipun ateges: nyobi tuwin nglèlèr, sami kaliyan tembung balâ tuwin ibtalâ (tembung kriya kalih sanès malih ingkang nunggil asli kaliyan tembung wau), nanging tumrapipun ing ngriki sadaya para mufassirin sami sarujuk anegesi maringi nugraha (Rz). / Kitab-kitab bausastra ugi kados makaten wau anggènipun negesi. LL nyebutaken (TA), utawi wonten ing Quran (8: 17) (S), ateges Allah tumindak becik marang dhèwèké (TA). Mila kadhawuhaken (TA) tegesipun: amurih Panjenengané maringi marang para angèstu lubèring paparing, utawi nugraha utawi barkah (Bd) utawi paparing kang becik saka Panjenengané. Paparing ingkang saé utawi lubering paparing ingkang kapangandikakaken ing ngriki punika kamenangan ingkang ngekahaken dhadhasar adegipun agami Islam, tuwin adamel cabaring pangrancananipun awon para ingkang sumedya badhé nyirnakaken agami Islam kados déné ingkang kadhawuhaken kanthi terang wonten ing ayat candhakipun Iki ing ngriki mengku ukara makaten: Iki karsaning Pangéran nganakaké peperangan iki Kacariyos bilih nalika titiyang Quraisy bidhal saking Makkah badhe nempuh titiyang Muslimin, sami gondhèlan klambuning Ka bah saha nyunyuwun makaten: Dhuh Gusti Allah! mugi

12 504 Ar. papanthan angambali, sarta wadyabala-nira ora bakal makolèhi marang sira babar pisan, sanajan akèha, lan (weruha) yèn Allah iku anyartani para angèstu. Wewahan-wewahan Juz IX RUKU 3 Margining kabegjan Pambangun-turut kadhawuhaken. 27, 28. Kasetyan dhateng Allah lan Utusan-Ipun. 20 É, sira kang padha angèstu! Padha ambangun-turuta ing Allah lan Utusan-É, sarta aja sira padha ambalik saka Panjenengané, kang mangka sira padha ngrungu. a. 135 Ut. gegremet 21 Sarta aja dadi kaya kang padha calathu: Kula sami mireng, lan dhèwèké padha ora ambangunturut. a 22 Sayekti ala-alané sato 993 tumraping Allah iku para budheg, para bisu kang padha ora ngerti. 23 Lan saupama Allah uninga kabecikan ana ing dhèwèké, yekti aparing krungu dhèwèké, lan Paduka paring pitulung dhateng wadya kakalih punika pundi ingkang saé piyambak tuwin saking antawisipun golongan kakalih punika pundi ingkang langkung sanget anggènipun anut ing pitedah ingkang leres, saha saking antawisipun golongan kakalih punika pundi ingkang minulya piyambak punapa déné salah satunggal saking agami kakalih punika pundi ingkang linuhung piyambak. Cariyos sanès nerangaken bilih nalika wonten ing papan paprangan Abu Jahal nyunyuwun makaten: Dhuh Gusti Allah! sinten kémawon saking antawisipun kula sami ingkang sakalangkung sanget anggènipun medhot tatangsuling gotrah saha ingkang sakalangkung duraka, mugi paduka sirnakaken ing dinten bénjing énjing punika (Rz). Tuwan Palmer nerangaken bilih anggènipun titiyang Quraisy nyunyuwun kados ing nginggil wau, nalika para titiyang wau kaancam badhé dipun tempuh déning Muhammad. Katrangan ingkang makaten punika cetha manawi cecengkahan kaliyan gelar yektinipun ing babad. Saèstu ngayawara sanget manawi mastani bilih Kanjeng Nabi Muhammad ngancam titiyang Quraisy, jalaran cacah jiwanipun kémawon titiyang Muslimin punika boten wonten sapraatusipun cacah jiwanipun titiyang Arab ing satanah Arab, ing mangka nalika ing wekdal wau titiyang ing satanah Arab sami mengsahi para Muslimin, titiyang Quraisy piyambak kémawon sampun nelasaken sawarnining sarana kanggé anyirnakaken pakaryan Islam Dâbbah punika wantahipun ateges samukawis ingkang saged lumampah (utawi ambrangkang utawi nalosor) wonten ing bumi (S-LL), dados ateges sadhéngah kéwan utawi sadhéngah barang ingkang gesang. Kapèngetana, para budheg tuwin para bisu, punika ateges para ingkang budheg lan bisu ruhaninipun kang padha ora ngerti.

13 Surat 8 Margining kabegjan 505 saupama Panjenengané aparing krungu dhèwèké, yekti dhèwèké padha maléngos kang sarta padha sumingkir. 24 É, sira kang padha angèstu! Padha anyembadanana marang (panguwuhé) Allah lan Utusan-É, nalikané Panjenengané anguwuh sira marang barang kang angurip sira; 994 lan padha weruha, yèn Allah iku angelet-eleti antaraning wong karo atiné 995 sarta yèn sira iku bakal padha diimpun marang Panjenengané. 25 Lan padha di prayitna marang coba, kang ora mung mligi angenani panunggalanira kang padha atindak dudu baé; 996 sarta padha weruha, yèn Allah iku abanget ing walesé (marang ala). 26 Lan padha ngélingana nalikané sira lagi sathithik, dianggep apes ana ing nagara, kuwatir manawa wong-wong padha ambandhang sira, 997 nanging Panjenengané angayomi sira sarta angukuhaké sira kalawan pitulung-é 994. Imân utawi sumarah dhateng Allah punika gesang, déné kafîr punika pejah (Sudi-Rz). Barang kang anguripi sira, punika déning sawenèh ngulami dipun suraos Quran, déning ngulami sanès malih dipun suraos ateges: jihad utawi panyarempeng ing margining jekti (Rz). Katerangan punika sadaya sajatosipun mengku teges satunggal lan sami kémawon Ati ingkang dipun karsakaken: pépénginaning ati. Pangéran angelet-eleti, punika natas pépénginan-pépénginan wau (Rz). Para mukminin dipun dhawuhi supados énggal-énggal minangkani panguwuhipun Kanjeng Nabi, sampun ketungkul andurusi pépénginan donya, jalaran saged ugi punika tumunten badhé dipun tatas. Utawi tegesipun punika: para titiyang wau ingandikakaken kedah sami minangkani panguwuhipun Kanjeng Nabi, jalaran manawi ngantos ketrucut boten migunakaken wanci ingkang saé kanggé nindakaken kasaénan, manah tamtu badhé wangkot; sarta minangka pidana anggènipun ing sakawit angemohi, saged ugi Allah inggih lajeng ngingeraken manahipun, ngantos manahipun wau babar pisan boten saged wangsul dhateng kasaénan, nanging malah karem atindak duraka Ingkang kakarsakaken ing dhawuh punika sanès satunggaling lalampahan ingkang tartamtu, nanging umum, inggih punika sawarnining kasusahan ingkang sumiyaripun anyrambahi, boten namung ngéngingi para titiyang ingkang katuju ing sakawit kémawon, nanging inggih saged namani dhateng ngasanès Sampun boten wonten semang-semangipun malih bilih ayat punika kagolong wahyu ingkang tumurunipun nalika jaman akhir, inggih punika nalika para Muslimin sampun sami aman katimbang lan

14 506 Wewahan-wewahan Juz IX tuwin apaparing sira arupa barangbarang becik, supaya sira padha atur panuwun. Ar. sarta 27 É, sira kang padha angèstu! Aja padha cidra ing Allah lan Utusan, sarta aja padha cidra ing barang kang dipracayakaké sira, kang mangka sira padha weruh. 28 Lan padha weruha, manawa bandhanira lan anak-anakira iku coba, sarta manawa Allah iku ing ngarsa-né ana ganjaran kang agung. RUKU 4 Para Muslimin badhé dipun dadosaken juru-rumeksa Masjid Suci 29. Panyilah dipun sagahaken. 30, 31. Rancangan, kadhawahaken dhateng Kanjeng Nabi Para kafir nyuwun siksa, sarta weca anggènipun badhé dipun kèndeli pakaryanipun rumeksa Ka bah, dipun pasrahaken Muslimin. 36, 37. Kados pundi anggènipun badhé kalampahan. 29 É, sira kang padha angèstu! Manawa sira prayitna ing (wajibira marang) Allah, Panjenengané bakal amaringi panyilah marang sira, sarta bakal ambirat alanira saka ing sira tuwin angapura marang sira; lan Allah iku Ingkang kagungan kanugrahan agung. 30 Lan nalikané para kang padha kafir angrancang upaya tumanduk ing sira arep angunjara sira utawa arep amatèni sira, utawa arep anundhung sira; lan dhèwèké padha agawé rancangan, sarta Allah iya adamel rancangan; lan Allah iku Becik-beciké para jururancang. 998 wekdal ingkang sampun-sampun, tandhanipun ayat punika ngèngetaken para Muslimin kawontenan ingkang dipun alami ing wekdal ingkang sampun-sampun, inggih punika nalika taksih dèrèng aman. Kawontenan punika kasebutaken langkung terang malih wonten ing ayat Ingkang dipun karsakaken punika upayanipun titiyang Quraisy ingkang mangka pamungkas,

15 Surat 8 Para juru-rumeksa Masjid Suci Lan kalané timbalan-timbalan-ingsun diwacakaké marang dhèwèké, padha acalathu: Temen aku wis padha ngrungu; upama aku karepa, sayekti aku padha bisa angucapaké papadhané iki; 999 iki ora liya kajaba caritané para kuna. 32 Lan kalané dhèwèké padha ngucap: Dhuh Allah! manawi punika barang yakti saking ngarsa Tuwan, lah mugi Tuwan anjawahaken séla saking langit dhateng kawula, utawi andhatengaken siksa ingkang nyakiti dhateng kawula. 33 Ananging ora bakal Allah aniksa dhèwèké ing sasuwéné sira ana ing antarané, lan ora bakal Allah aniksa dhèwèké, manawa dhèwèké padha nyuwun pangapura Lan apa ta (mawané) tumrap dhèwèké, déné Allah ora aniksa dhèwèké, kang mangka dhèwèké padha anyegah (manusa) saka Masjid Suci, sarta padha ora (cakep dadi) juru-rumeksané; ora liya inggih punika nalika para sahabat sampun sami lumajeng ngungsi dhateng Madinah, Kanjeng Nabi kantun piyambakan wonten ing Makkah. Wonten ing parepatanipun para pinisepuh Quraisy wonten ing balé-kithanipun, upaya mawarni-warni sampun kausulaken lan karembag ramé; wasananipun upaya ingkang badhé dipun ecakaken, nyédani Kanjeng Nabi. Déné lampahipun, para mudha saking antawisipun pancer warni-warni tinanggenah kapurih namakaken pedhangipun dhateng Kanjeng Nabi, sareng breng nunggil sawanci, pamrihipun supados ingkang kénging dakwa mejahi punika boten tiyang satunggal utawi pancer satunggal. Inggih karana maksud punika, déné dalemipun Kanjeng Nabi kinepang wakul, nanging Kanjeng Nabi saged oncat kanthi boten kasumerepan (Ib-Hsh). Déné rancanganipun Pangéran punika: sageda para kafir sami nyumerepi ambruking panguwaosipun déning astanipun Kanjeng Nabi Punika namung sumbaripun kémawon ingkang boten wonten kanyataanipun babar pisan. Bab punika kaseksèn déning wutah gumelaring kawontenan, bilih nadyan marambah-rambah Quran Suci nantang dhateng para titiyang wau, ingandikakaken damel punapa-punapa saminipun punika, saminipun sasurat ingkang celak piyambak kémawon para titiyang wau boten saged damel Siksa mesthi badhé andhawahi piyambakipun samangsa Kanjeng Nabi sampun boten wonten ing antawisipun para titiyang wau, inggih punika sasampunipun Kanjeng Nabi linggar saking Makkah. Malah dalasan dumugining wekdal wau pisan, siksa wau taksih saged kasingkiraken, manawi para titiyang wau purun sami nyuwun pangapunten.

16 508 Wewahan-wewahan Juz IX juru-rumeksané iku kajaba wong kang padha prayitna (saka ing ala), ananging dhèwèké iku sing akèh padha ora weruh Lan ora liya sembahyangé ana sangareping Padaleman iku kajaba mung singsot lan keplok; mulané padha angrasakna siksané, amarga saka anggonira padha kafir. 36 Sayekti, para kang padha kafir iku padha angetokaké bandhané kanggo anyegah (manusa) saka dadalaning Allah; mulané dhèwèké bakal padha angetokaké iku, tumuli iku ingatasé dhèwèké bakal dadi piduwung kang abanget, tumuli dhèwèké padha kasoran; lan para kang padha kafir bakal padha digiring marang naraka. 37 Supaya Allah amisahaké kang jember saka kang becik, sarta andadèkaké kang jember iku atumpang tindih; banjur Panjenengané angumpuk-undhung kabèh iku, tumuli anglebokaké ing naraka; iki para kang padha kapitunan RUKU 5 Perang ing Badr minangka tandha kayektènipun Kanjeng Nabi Suci Perang punika perlu, kanggé netepaken kamardikaning agami. 41. Punapa angsalipun, ingkang sapragangsal dipun tanjakaken dhateng tindak kautamèn Kados pundi tempukipun perang dadosipun tandha Ing ngriki kaundhangaken bilih para kafir punika sanès jurunipun-kunci Masjid Suci ingkang sajatos. Mila makaten jalaran Masjid Suci makaten pratandhaning kasawijènipun Pangéran ingkang murni, tur sampun wiwit jamanipun Kanjeng Nabi lbrahim namanipun Masjid wau tansah gagandhéngan kaliyan tauhid, mangka para kafir ingkang sapunikanipun sami ngaken dados jurunipun-kunci, sami manembah brahala. Milanipun para titiyang wau sami kadhawuhan bilih boten pantes lastantun nyangkul pakaryan rumeksa Masjid Suci, sarta ing salajengipun wiwit wekdal punika badhé dipun pasrahaken dhateng umat ingkang rumeksa awakipun saking awon, inggih punika para Muslimin. Dhawuh punika mengku weca bilih kafir Quraisy badhé kapocot saking pakaryanipun rumeksa Ka bah, saha pakaryan punika badhé pindhah dhateng tanganipun titiyang Muslimin Tegesipun para titiyang utami punika sageda kapisah saking titiyang duraka, titiyang duraka wau lajeng kacemplungaken dhateng naraka sadaya; utawi ateges bilih bandha ingkang saé punika

17 Surat 8 Perang ing Badar minangka tandha Calathua marang para kang padha kafir, yèn padha marèni, dhèwèké bakal ingapura apa kang wus kapungkur; lan manawa padha angambali; 1003 lah temen wus kalakon lalakoné para kuna Lan padha peranga mungsuh dhèwèké nganti panindhesan ora ana, lan agama iku sakabèhé kagungané Allah; nanging, manawa dhèwèké padha marèni, sayekti Allah iku marang apa kang padha dilakoni angudanèni Lan manawa dhèwèké padha ambalik, lah padha weruha, yèn Allah iku Pangayomanira; becikbeciking Pangayoman lan becikbeciking Juru-tutulung! Lan padha weruha, yèn kukupanira ana ing paprangan, arupa apa baé, lah iku kang sapralimané bagéané Allah lan bagéané Utusan JUZ X sageda kapisah saking bandhanipun para kafir ingkang atanpa aji, sarta bandhanipun para kafir wau badhé ludhes kanggé milawani para Muslimin kalayan tanpa wonten pikantukipun tumrap ingkang gadhah (Rz, AH) Mantuni lan ngambali ing ngriki punika tumrap anggènipun merangi titiyang Muslimin, boten anggènipun kafir, amargi titiyang kafir tamtu boten saged katembungaken wangsul dhateng kafir. Para kafir punika késahipun saking Badar kalayan nandhang karisakan ingkang sanget, lah para titiyang wau sami kadhawuhan, manawi sami purun mantuni anggènipun merangi, tamtu badhé dipun apunten, nanging manawi ngambali perang malih, tamtu badhé nandhang nasib kados ingkang kasandhang déning umat ingkang sampun-sampun. Nadyan kados punapa kémawon rekaos ingkang sampun kasandhang déning titiyang Muslimin, Kanjeng Nabi tetep ngandika badhé maringi pangapunten dhateng mengsah-mengsahipun manawi sami purun mantuni, anggènipun merangi pandhèrèkipun. Namung satunggal punika thok, janji ingkang mangka janggelanipun maringi pangapunten Tegesipun para titiyang wau sampun saged mangertos piyambak badhé leburipun, mirid leburipun para titiyang ing sadèrèngipun, ingkang sampun kapatrapan, déning Allah tumrap ing kawon- tenan saminipun. Bd nerangaken punika sami kaliyan Kula aturi nyundhukaken kaliyan dhawuh ing 18: 55, ingkang nerangaken bilih para kafir punika boten sanès kajawi namung angentosi dhumawahipun lalampahan kados ingkang kasandhang déning para titiyang ingkang sampun-sampun Terangipun, manawi sami purun ngèndeli anggènipun merangi, titiyang Muslimin inggih kedah kados makaten ugi; makaten punika tegesipun dhawuh: Allah iku marang apa kang padha dilakoni angudanéni, amargi Allah punika angganjar ing manusa miturut pandamelipun Manawi sami ngambali perang malih, Allah badhé angreksa umat Islam. mitulungi umat

18 510 Wewahan-wewahan Juz X sarta bagéané santana tuwin para bocah yatim lan para wong miskin apa déné wong lalaku, manawa sira iku padha angèstu ing Allah sarta apa kang Ingsun dhawuhaké marang kawula-ningsun, ing dinaning panyilah, ing dina tempuké golongan loro; lan Allah iku marang samubarang kawasa; 1007 Islam lumawan mengsahipun, jalaran Panjenenganipun punika Pangayomanipun tuwin Jurupitulungipun. Ayat 39 tuwin ayat 40 nerangaken punapa ingkang kadhawuhaken ing ayat gunm tegesipun angsal satunggaling barang (Rz, AH). Kanggé ngiyataken punika AH nyebutaken kidung kalih pada, makaten: tuwin kalih-kalihipun punika tembung ganîmah lan gunm punika ateges kukupan. Déné kidung ingkang sapisan, punika tegesipun: Lan aku mubeng-mubeng ing ngendi-endi arah, nganti yèn kukupan kang dakrenani iku bali; tegesipun kidung ingkang angka kalih: Lan mangan barang kukupan, iku ana ing dinaning kukupan dadi pangané, marang ngendi baé parané, déné kang ora kumanan iku iya ora olèh apa-apa. LL nerangaken ganama punika ateges angsal satunggaling barang kanthi tanpa rekaos, sarta LL nerangaken kidung punika makaten: manawa kowé olèh giliran tampa kabegjan, lah iku pigunakna (kasebutaken nalika nerangaken tembung ruh). Dados tegesipun ingkang asli tembung ganimah punika lugu angsal-angsalan utawi kukupan, lajeng dipun anggé nembungaken samukawis ingkang angsalipun wonten ing peperangan sasampunipun bandhayuda kaliyan mengsah lan ngawonaken mengsah, sarta ing sapunikanipun tembung ganimah punika dados tembung istilah (Ar. ishtilah) kanggé mastani bandha ingkang kados makaten punika. Bab pambagénipun kukupan perang makaten wau, sampun katerangaken kanthi cetha wonten ing ayat punika, nanging kados pundi tegesipun bagéané Allah, punika wonten rembagipun. Pamanggih ingkang umum dipun ajengi, mastani bilih sapragangsalipun bandha kukupan sadaya, dipun bagé malih dados gangsal panduman, Kanjeng Nabi, santana ingkang celak, laré-laré yatim, titiyang miskin tuwin tiyang ingkang lalampah sami angsal sapanduman-sapanduman. Dados saprasalangkungipun dados bagéanipun Kanjeng Nabi, makaten ugi panduman saminipun punika dados bagéanipun para santananipun Kanjeng Nabi ingkang celak, sarupining tiyang ingkang kagolong pancer Bani Hasyim tuwin Bani Muththalib tumut mriku, ingkang tigang prasalangkung dados pandumanipun laré yatim, tiyang pekir, tiyang miskin, tuwin tiyang lalampah, déné ingkang sakawan pragangsal kabagé ing antawisipun para titiyang ingkang kaanggep tumut perang. Déné pandumanipun Kanjeng Nabi saprasalangkung wau, miturut sawenèh cacriyosan ugi dipun pigunakaken kanggé kaperluanipun para Muslimin. Rz nalika ngrembag masalah pangedumipun panduman sapragangsal sasampunipun séda Kanjeng Nabi, suka jawaban miturut pamanggihipun Imam Syafi i makaten: Punika kedah dipun bagé dados gangsal panduman, sapanduman (saprasalangkung saminipun nalika jaman sugengipun) ingkang dados pandumanipun Kanjeng Rasul, kedah katanjakaken kados sabenipun panjenenganipun nanjakaken punika, inggih punika kanggé kaperluanipun titiyang Muslimin, kadosta kanggé nyudhiyani kapal tuwin dadamel para ingkang sami perang. Rz ugi ngriwayataken hadits pangandikanipun Kanjeng Nabi nalika ngedum barang kukupan ing Khaibar makaten: jawinipun: Pandumanku iku ora liya kajaba mung sapraliman, sarta sapraliman iku mau bali marang kowé kabèh. Gelar yakti kakalih punika, kasembuh wutah gumelaring kawontenan sugeng baléwismanipun Kanjeng Nabi ingkang sakalangkung déning pasaja, ingkang bab punika sampun dipun akeni ing sadaya kalangan, punika nedahaken kanthi terang bilih panduman ingkang kagem sariranipum punika déning Kanjeng Nabi ugi dipun pigunakaken kanggé kaperluanipun umat.

19 Surat 8 Perang ing Badar minangka tandha Nalikané sira padha ana ing sacedhaké pèpèrèng(-ing jurang) sarta dhèwèké ana ing pèpèrèng adoh, sarta untan-untan ana ing panggonan kang luwih endhèk tinimbang sira; 1008 lan saupama sira padha semayanana, masthi sira bakal padha nyulayani ing semayan, 1009 ananging 1010 supayané Allah anyidakna prakara kang wus masthi kudu kalakon, 1011 supaya sapa kang kuduné lebur lebura kalawan bukti cetha sarta sapa kang kuduné urip uripa kalawan bukti cetha; 1012 lan sayekti Allah iku temen Amiyarsa, Angudanèni: 43 Nalika Allah meruhaké sira ing dhèwèké ing jeroné impènira katon sathithik; lan saupama Panjenengané meruhaké sira ing dhèwèké katon akèh, amasthi sira padha rumasa apes sarta padha Lah ing ngriki katerangaken pamanggènipun golongan titiga, inggih punika golonganipun titiyang Muslimin tuwin golongan Quraisy kakalih. Titiyang Muslimin wonten ing sisih ingkang langkung celak saking Madinah, wadyabala Quraisy wonten ing sisih ingkang tebih, inggih punika wonten ing sisih ingkang langkung celak dhateng Makkah, tebih saking Madinah, déné untan-untan wonten ing panggènan ingkang andhap, inggih punika wonten ing panggènan ingkang ngener dhateng pasisir, badhé nerusaken lampahipun dhateng Makkah, tebih saking Madinah (Rz) ing ngriki ateges boten netepi semados saking fihakipun para Muslimin, nalika sami nyumerepi kakiyatanipun mengsah tuwin ringkihipun piyambak (Rz, AH) Para mufassirin sami mastani bilih ing ngriki punika wonten ukara ingkang boten kasebutaken; dados makaten suraosipun: ananging peperangan iku kalakon kalayan tanpa nganggé semayan Amr utawi prakawis punika kadhawuhaken manawi sampun kalampahan, jalaran Allah sampun namtokaken nindakaken punika. Ing basa Arab lalampahan ingkang mesthi kalampahanipun, punika asring dipun tembungaken mawi fi il madli. Déné ingkang dipun karsakaken ing dhawuh punika bab prakawis kawonipun para mengsahing Islam, ingkang bab prakawis punika sampun kawecakaken wiwit duk nalika Kanjeng Nabi wiwit nyangkul pakaryan dados utusan Lalampahan ing Badar punika suka pasaksèn ingkang terang ing kayektèning kautusipun Kanjeng Nabi Suci, jalaran sampun marambah-rambah titiyang kafir sami dipun dhawuhi, bilih minongka pasaksènipun ingkang terang yakti ingkang kaparingaken déning Kanjeng Nabi dhateng piyambakipun, inggih punika sirnaning panguwaosipun déning astanipun Kanjeng Nabi Suci badhé kalampahan ing gesang sapunika punika ugi, makaten ugi panguwaos saha raja-brananipun boten badhé migunani punapa-punapa dhateng piyambakipun. Minangka contonipun piweca-piweca wau, kula aturi mirsani surat kakalih ingkang kagolong sepuh: Lan sayekti dhèwèké bakal padha Ingsun icipaké ing siksa kang luwih cepak sadurungé siksa kang luwih gedhé, supaya dhèwèké padha balia (32: 21);

20 512 Wewahan-wewahan Juz X pradondi ing dalem prakara iku, ananging Allah anylametaké (sira); sayekti Panjenengané iku Ingkang- Angudanèni apa kang ana ing dhadha-dhadha. 44 Lan nalika Panjenengané meruhaké sira ing dhèwèké, kalané sira pethuk (karo dhèwèké), ana ing pandelengira katon sathithik sarta Panjenengané anyathithikaké sira ing dalem pandelengé, supayané Allah anyidakna prakara kang wis masthi kudu kalakon; lan marang Allah anggoné sakèhing prakara dibalèkaké RUKU 6 Kamenangan punika boten gumantung ing cacah 45, 46. Santosa lan golong dipun dhawuhaken. 47, 48. Para mengsah sami angungasaken kakiyatanipun. 45 É, sira kang padha angèstu! samangsa sira kapapag sawijining papanthan, lah padha di tetep sarta padha di akèh anggonira éling maring Allah, supaya sira padha begja. 46 Sarta padha ambangun-turuta ing Allah lan Utusan-É, lan aja padha pradondi, mundhak sira padha rumasa apes lan ilang kakuwatanira sarta padha di sabar; sayekti Allah iku anyartani para wong sabar. Kaya mangkono iku siksa iku, lan sayekti siksa ing akhirat iku luwih gedhé, yèn ta dhèwèké padha weruha (68: 33) Ing ayat ingkang sampun, katerangaken bilih kawontenanipun mengsah punika kaparingaken pirsa dhateng Kanjeng Nabi wonten ing salebeting supéna sakedhik sanget cacah jiwanipun: ing dhawuh ngriki katerangaken bilih nalika tempuking wadyabala kalih fihak para mengsah wau ugi kaparingaken sumerep dhateng para Muslimin katingal sakedhik cacah jiwanipun. Bab ingkang kaping kalih punika sampun katerangaken panjang wonten ing 395. Déné Kanjeng Nabi uninga wonten ing salebeting luyut para mengsah sakedhik cacah jiwanipun, punika kedah dipun werdéni ateges alit-alit manahipun, nadyan kathah cacah jiwanipun.