2

Transkripsi

1 1

2 2

3 3

4 4

5 5

6 6

7 7

8 8

9 9

10 LAPORAN PARA PENGARAH Para Pengarah Kerjasama Rakyat Malaysia Berhad ( ) dengan sukacita membentangkan laporan mereka berserta penyata kewangan Kumpulan dan bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember KEGIATAN UTAMA Kegiatan utama adalah sebagai sebuah koperasi yang menjalankan aktiviti perbankan berlandaskan prinsip Syariah melalui pengambilan deposit dan pemberian perkhidmatan kewangan untuk keperluan runcit dan komersil. Aktiviti utama untuk subsidiari adalah dinyatakan dalam Nota 14 kepada penyata kewangan ini. Tiada sebarang perubahan ketara di dalam aktiviti utama dan subsidiari sepanjang tempoh kewangan. KEPUTUSAN OPERASI Kumpulan RM'000 RM'000 Keuntungan sebelum cukai dan zakat 2,144,665 2,125,418 Cukai (190,781) (184,974) Zakat (34,304) (34,000) Keuntungan selepas cukai dan zakat 1,919,580 1,906,444 Pembahagian berkanun (558,308) (558,308) Keuntungan bagi tahun 1,361,272 1,348,136 Pendapatan komprehensif lain (306,073) (306,073) Jumlah pendapatan komprehensif bagi tahun 1,055,199 1,042,063 Keuntungan boleh diagih kepada: Pemegang ekuiti 1,055,199 1,042,063 Pada pendapat para pengarah, keputusan operasi Kumpulan dan bagi tempoh kewangan semasa adalah tidak terjejas dengan ketara oleh sebarang perkara, urus niaga atau peristiwa yang material dan luar biasa, selain daripada perubahan dalam polisi perakaunan yang diterangkan di dalam Nota 2 penyata kewangan ini. 1

11 RIZAB DAN PERUNTUKAN Tidak ada sebarang pemindahan yang ketara, dari rizab atau peruntukan dan sebaliknya, pada sepanjang tahun kewangan kecuali yang dinyatakan dalam penyata kewangan. DIVIDEN Pada tahun kewangan semasa, telah membayar dividen tunai bagi tahun kewangan yang lepas sebanyak 16% berjumlah RM juta dan dividen saham bonus sebanyak 2% berjumlah RM54.32 juta. Bagi tahun kewangan semasa, Lembaga Pengarah telah mencadangkan dividen tunai sebanyak 15% berjumlah RM juta. Dividen yang dicadangkan adalah tertakluk kepada kelulusan pihak berwajib yang berkaitan dan tidak dimasukkan sebagai sebahagian daripada liabiliti dalam penyata kewangan. LAIN-LAIN MAKLUMAT BERKANUN Para Pengarah berpendapat penyata kewangan yang telah disediakan di muka surat 4 hingga 143 telah disusun untuk memberikan gambaran yang benar dan saksama berkenaan hal ehwal Kumpulan dan pada 31 Disember 2013 dan hasil operasi serta aliran tunai bagi tahun berakhir pada tarikh tersebut. Para Pengarah berpuashati bahawa sebelum Penyata Kedudukan Kewangan dan Penyata Pendapatan Kumpulan dan dibuat, langkah-langkah sewajarnya telah diambil ke atas berkaitan perkara-perkara berikut: (i) (ii) Menentukan bahawa langkah-langkah sewajarnya telah diambil berkaitan dengan hapuskira pembiayaan terjejas dan hutang lapuk yang diketahui dan peruntukan penjejasan pembiayaan serta peruntukan hutang ragu telah dibuat secukupnya; dan Memastikan nilai buku bagi aset semasa yang berkemungkinan tidak menunjukkan nilai sebenar berdasarkan urusniaga biasa, telah dibuat pengurangan nilai yang dijangkakan wajar. Sepanjang pengetahuan para Pengarah, tidak wujud pada tarikh laporan ini sebarang keadaan yang boleh mengakibatkan perkara-perkara berikut: (i) (ii) (iii) (iv) Jumlah pembiayaan terjejas dan hutang lapuk yang dihapuskira atau peruntukan penjejasan pembiayaan dan peruntukan hutang ragu yang tidak mencukupi dengan ketaranya; atau Nilai aset-aset semasa dalam penyata kewangan Kumpulan dan yang mengelirukan; atau Mana-mana jumlah yang dicatatkan dalam penyata kewangan Kumpulan dan yang mengelirukan; dan Sebarang kepatuhan kepada kaedah sedia ada dalam menilai aset atau liabiliti Kumpulan dan yang mengelirukan dan tidak bersesuaian. 2

12 LAIN-LAIN MAKLUMAT BERKANUN (BERSAMBUNG) Pada tarikh laporan, tidak wujud: (i) (ii) Sebarang cagaran ke atas aset-aset Kumpulan dan untuk menjamin liabiliti pihak lain selepas berakhirnya tahun kewangan; dan Sebarang liabiliti luar jangka bagi Kumpulan dan selepas berakhirnya tahun kewangan. Tidak ada liabiliti luar jangka yang perlu ditanggung oleh Kumpulan dan yang belum diselesaikan kecuali seperti yang dinyatakan di Nota 38 kepada penyata kewangan ini. Para Pengarah berpendapat bahawa dalam tempoh dua belas bulan yang akan datang, Kumpulan dan berupaya memenuhi kewajipan mereka apabila tiba masanya terhadap liabiliti luar jangka yang telah atau berkemungkinan dikuatkuasakan ke atas mereka. Para Pengarah, dengan sesungguhnya dan sebenarnya mengakui bahawa tiada perkara-perkara lain dalam pengetahuan mereka yang tidak didedahkan menurut Seksyen 59, Akta Koperasi, Ditandatangani bagi pihak Lembaga Pengarah mengikut resolusi para Pengarah, TAN SRI DATO SRI SABBARUDDIN CHIK DATUK MUSTAFHA ABD RAZAK Kuala Lumpur Tarikh: 3

13 PENYATA KEDUDUKAN KEWANGAN PADA 31 DISEMBER 2013 Kumpulan Nota RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 ASET Tunai dan dana jangka pendek 5 1,907,843 3,597,488 4,475,449 1,905,665 3,593,936 4,463,644 Deposit dan penempatan dengan institusi kewangan 6 947, ,980 3,515, , ,873 3,515,000 Aset kewangan dipegang untuk dagangan , ,362 Aset kewangan sediauntuk-jualan 7 10,463,097 9,802,481 10,843,719 10,457,907 9,797,317 10,833,332 Aset kewangan dipeganghingga-matang 8 10,141,449 8,220,956 2,852,471 10,141,449 8,220,956 2,852,471 Pembiayaan dan pendahuluan 9 57,304,177 55,233,276 49,179,249 57,304,177 55,233,276 49,179,249 Penghutang perniagaan 10 9,048 8,435 7, Aset-aset lain , , , , , ,227 Inventori 12 12,368 6,858 1, Aset diklasifikasi sebagai dipegang untuk jualan 13 80, Pelaburan dalam subsidiari ,500 43,500 43,500 Hartanah dan peralatan , , , , , ,949 Muhibah atas penyatuan 13,185 13,185 13, Pelaburan hartanah , , , , , ,160 Bayaran pajakan terdahulu 17 79,782 83,943 76,663 69,372 70,991 63,631 Aset cukai tertunda , , , , , ,000 JUMLAH ASET 83,063,804 79,198,936 72,618,649 82,879,599 79,024,750 72,453,525 4

14 PENYATA KEDUDUKAN KEWANGAN PADA 31 DISEMBER 2013 (BERSAMBUNG) Kumpulan Nota RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 LIABILITI Deposit dari pelanggan 19 65,297,767 62,666,004 58,507,088 65,297,767 62,666,004 58,507,088 Deposit dan penempatan dari bank dan institusi kewangan 20 1,620, , ,000 1,620, , ,000 Pemiutang perniagaan 6,900 6,734 6, Penjualan pembiayaan dengan rekursa kepada Cagamas 21 1,528,696 3,172,301 3,303,393 1,528,696 3,172,301 3,303,393 Terbitan sekuriti hutang 22 1,507,088 1,006,658-1,507,088 1,006,658 - Liabiliti-liabiliti lain 23 1,359,301 1,442,029 1,435,851 1,490,679 1,570,329 1,574,782 Peruntukan cukai 1,556 47, ,684 - Rizab penyamaan keuntungan (Pelabur) , , , , , ,776 Pembiayaan dari institusi kewangan lain 25 39,602 40,431 41, JUMLAH LIABILITI 71,513,055 68,802,311 64,034,861 71,596,375 68,882,514 64,126,039 DANA PEMEGANG SYER Modal syer 26 2,973,677 2,865,004 2,349,063 2,973,677 2,865,004 2,349,063 Dana penebusan syer 53,671 53,671 53,671 53,671 53,671 53,671 Rizab 8,268,907 7,113,847 5,950,489 8,001,382 6,859,458 5,694,187 Rizab penyamaan keuntungan () , , , , , ,565 JUMLAH DANA PEMEGANG SYER 11,550,749 10,396,625 8,583,788 11,283,224 10,142,236 8,327,486 JUMLAH LIABILITI DAN DANA PEMEGANG SYER 83,063,804 79,198,936 72,618,649 82,879,599 79,024,750 72,453,525 KOMITMEN DAN LIABILITI LUAR JANGKA 38 3,140,252 2,549,528 2,335,970 3,140,252 2,548,578 2,335,970 5

15 PENYATA UNTUNG RUGI DAN PENDAPATAN KOMPREHENSIF LAIN Kumpulan Nota RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 Pendapatan 28 5,604,170 5,857,990 5,549,714 5,798,419 Perbelanjaan 29 (2,243,350) (2,492,972) (2,209,887) (2,460,008) Pendapatan bersih 3,360,820 3,365,018 3,339,827 3,338,411 Peruntukan penjejasan 30 (749,128) (638,270) (749,128) (633,862) Pendapatan operasi lain , , , ,007 Perbelanjaan operasi 32 (973,540) (1,016,124) (987,544) (1,010,126) Keuntungan sebelum cukai dan zakat 2,144,665 2,130,740 2,125,418 2,127,430 Cukai 33 (190,781) (333,237) (184,974) (328,268) Zakat 34 (34,304) (45,880) (34,000) (45,626) Keuntungan selepas cukai dan zakat 1,919,580 1,751,623 1,906,444 1,753,536 6

16 PENYATA UNTUNG RUGI DAN PENDAPATAN KOMPREHENSIF LAIN (BERSAMBUNG) Kumpulan Nota RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 Pembahagian berkanun: 35 Pindahan ke rizab berkanun: 25% (2012: 25%) (485,111) (446,404) (485,111) (446,404) Sumbangan kepada Kumpulan Wang Amanah Pendidikan Koperasi: 2% (2012: 1%) (42,508) (21,139) (42,508) (21,139) Sumbangan kepada Kumpulan Wang Amanah Pembangunan Koperasi: 1% (2012: 1%) (21,254) (21,139) (21,254) (21,139) Sumbangan kepada Yayasan Rakyat (9,435) (9,241) (9,435) (9,241) (558,308) (497,923) (558,308) (497,923) Keuntungan bagi tahun 1,361,272 1,253,700 1,348,136 1,255,613 Pendapatan komprehensif lain Item yang berkemungkinan akan diklasifikasi semula dalam untung rugi: Keuntungan bersih atas penilaian semula aset kewangan sedia-untuk-jualan 27 (200,132) 68,780 (200,132) 68,780 Keuntungan/(kerugian) dipindahkan ke rizab penyamaan keuntungan (109,609) 133,538 (109,609) 133,538 Item yang tidak akan diklasifikasi semula dalam untung rugi: Penilaian semula pelan manfaat tertakrif 11(iii) 3,668 (170,307) 3,668 (170,307) (306,073) 32,011 (306,073) 32,011 Jumlah pendapatan komprehensif bagi tahun 1,055,199 1,285,711 1,042,063 1,287,624 Pendapatan per syer (RM) Asas

17 PENYATA PERUBAHAN EKUITI Kumpulan Tidak boleh diagihkan Rizab penyamaan keuntungan Boleh diagihkan Modal syer Dana penebusan syer () Rizab lain-lain Keuntungan terkumpul Jumlah Nota RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 Pada 1 Januari 2012, seperti dinyatakan sebelum 2,349,063 53, ,565 2,982,168 2,995,438 8,610,905 Kesan guna pakai MFRS (27,117) (27,117) Pada 1 Januari 2012, seperti dinyatakan semula 2,349,063 53, ,565 2,982,168 2,968,321 8,583,788 Keuntungan bagi tahun ,751,623 1,751,623 Pindahan ke rizab berkanun (446,404) (446,404) Sumbangan kepada Kumpulan Wang Amanah Pendidikan Koperasi (21,139) (21,139) Sumbangan kepada Kumpulan Wang Amanah Pembangunan Koperasi (21,139) (21,139) Sumbangan kepada Yayasan Rakyat (9,241) (9,241) Pendapatan komprehensif lain ,538 68,780 (170,307) 32,011 Jumlah pendapatan komprehensif bagi tahun 2,349,063 53, ,103 3,050,948 4,051,714 9,869,499 Terbitan untuk syer baru 409, ,816 Pindahan dari keuntungan terkumpul , ,404 Pelarasan dividen (6,746) (6,746) Dividen , (428,473) (322,348) Pada 31 December ,865,004 53, ,103 3,497,352 3,616,495 10,396,625 Nota 26 Nota 24 Nota 27 8

18 PENYATA PERUBAHAN EKUITI (BERSAMBUNG) Kumpulan Tidak boleh diagihkan Rizab penyamaan keuntungan Boleh diagihkan Modal syer Dana penebusan syer () Rizab lain-lain Keuntungan terkumpul Jumlah Nota RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 Pada 1 Januari 2013, seperti dinyatakan sebelum 2,865,004 53, ,103 3,497,352 3,800,372 10,580,502 Kesan guna pakai MFRS (183,877) (183,877) Pada 1 Januari 2013, seperti dinyatakan semula 2,865,004 53, ,103 3,497,352 3,616,495 10,396,625 Keuntungan bagi tahun ,919,580 1,919,580 Pindahan ke rizab berkanun (485,111) (485,111) Sumbangan kepada Kumpulan Wang Amanah Pendidikan Koperasi (42,508) (42,508) Sumbangan kepada Kumpulan Wang Amanah Pembangunan Koperasi (21,254) (21,254) Sumbangan kepada Yayasan Rakyat (9,435) (9,435) Pendapatan komprehensif lain - - (109,609) (200,132) 3,668 (306,073) Jumlah pendapatan komprehensif bagi tahun 2,865,004 53, ,494 3,297,220 4,981,435 11,451,824 Terbitan untuk syer baru 54, ,355 Pindahan dari keuntungan terkumpul , ,111 Dividen 37 54, (495,058) (440,740) Lebihan peruntukan sumbangan kepada Yayasan Rakyat Pada 31 December ,973,677 53, ,494 3,782,331 4,486,576 11,550,749 Nota 26 Nota 24 Nota 27 9

19 PENYATA PERUBAHAN EKUITI (BERSAMBUNG) Tidak boleh diagihkan Boleh diagihkan Rizab Modal syer Dana penebusan syer penyamaan keuntungan () Rizab lain-lain Keuntungan terkumpul Jumlah Nota RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 Pada 1 Januari 2012, seperti dinyatakan sebelum 2,349,063 53, ,565 2,982,909 2,738,395 8,354,603 Kesan guna pakai MFRS (27,117) (27,117) Pada 1 Januari 2012, seperti dinyatakan semula 2,349,063 53, ,565 2,982,909 2,711,278 8,327,486 Keuntungan bagi tahun ,753,536 1,753,536 Pindahan ke rizab berkanun (446,404) (446,404) Sumbangan kepada Kumpulan Wang Amanah Pendidikan Koperasi (21,139) (21,139) Sumbangan kepada Kumpulan Wang Amanah Pembangunan Koperasi (21,139) (21,139) Sumbangan kepada Yayasan Rakyat (9,241) (9,241) Pendapatan komprehensif lain ,538 68,780 (170,307) 32,011 Jumlah pendapatan komprehensif bagi tahun 2,349,063 53, ,103 3,051,689 3,796,584 9,615,110 Terbitan untuk syer baru 409, ,816 Pindahan dari keuntungan terkumpul , ,404 Pelarasan dividen (6,746) (6,746) Dividen , (428,473) (322,348) Pada 31 December ,865,004 53, ,103 3,498,093 3,361,365 10,142,236 Nota 26 Nota 24 Nota 27 10

20 PENYATA PERUBAHAN EKUITI (BERSAMBUNG) Tidak boleh diagihkan Boleh diagihkan Rizab Modal syer Dana penebusan syer penyamaan keuntungan () Rizab lain-lain Keuntungan terkumpul Jumlah Nota RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 Pada 1 Januari 2013, seperti dinyatakan sebelum 2,865,004 53, ,103 3,498,093 3,545,242 10,326,113 Kesan guna pakai MFRS (183,877) (183,877) Pada 1 Januari 2013, seperti dinyatakan semula 2,865,004 53, ,103 3,498,093 3,361,365 10,142,236 Keuntungan bagi tahun ,906,444 1,906,444 Pindahan ke rizab berkanun (485,111) (485,111) Sumbangan kepada Kumpulan Wang Amanah Pendidikan Koperasi (42,508) (42,508) Sumbangan kepada Kumpulan Wang Amanah Pembangunan Koperasi (21,254) (21,254) Sumbangan kepada Yayasan Rakyat (9,435) (9,435) Pendapatan komprehensif lain - - (109,609) (200,132) 3,668 (306,073) Jumlah pendapatan komprehensif bagi tahun 2,865,004 53, ,494 3,297,961 4,713,169 11,184,299 Terbitan untuk syer baru 54, ,355 Pindahan dari keuntungan terkumpul , ,111 Dividen 37 54, (495,058) (440,740) Lebihan peruntukan sumbangan kepada Yayasan Rakyat Pada 31 December ,973,677 53, ,494 3,783,072 4,218,310 11,283,224 Nota 26 Nota 24 Nota 27 11

21 PENYATA ALIRAN TUNAI Kumpulan RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 ALIRAN TUNAI DARI/(DIGUNAKAN DALAM) AKTIVITI-AKTIVITI OPERASI Keuntungan bagi tahun 1,361,272 1,253,700 1,348,136 1,255,613 Pelarasan untuk: Pindahan ke rizab berkanun 485, , , ,404 Sumbangan ke Kumpulan Wang Amanah Pendidikan Koperasi 42,508 21,139 42,508 21,139 Sumbangan ke Kumpulan Wang Amanah Pembangunan Koperasi 21,254 21,139 21,254 21,139 Sumbangan ke Yayasan Rakyat 9,435 9,241 9,435 9,241 Cukai 190, , , ,268 Zakat 34,304 45,880 34,000 45,626 Belanja keuntungan atas terbitan sekuriti hutang 40,918 6,658 40,918 6,658 Peruntukan penjejasan atas pembiayaan dan pendahuluan 747, , , ,093 Peruntukan penjejasan atas aset kewangan dipegang-hingga-matang - 116, ,646 Peruntukan penjejasan atas aset kewangan sedia-untuk-jualan 1,146 14,531 1,146 10,123 Susut nilai atas hartanah dan peralatan 77,133 69,701 75,597 68,149 Pelunasan bayaran pajakan terdahulu 1,673 1,645 1,655 1,565 Kerugian atas hartanah dan peralatan dihapuskira 2, , Keuntungan atas pelupusan hartanah dan peralatan (59) (129) (9) - Kerugian atas pembiayaan dihapus kira 12,357 10,921 12,357 10,921 Peruntukan untuk pelan manfaat tertakrif 44,715 2,292 44,715 2,292 Peruntukan hutang ragu - 33,310-33,087 Kos kewangan 2,275 2, (Keuntungan)/Kerugian atas penilaian semula pelaburan hartanah 157 4,754 (1,564) 2,781 Peruntukan hutang ragu tidak lagi diperlukan (15,581) (191) (15,513) - Peruntukan penjejasan atas aset kewangan dipegang-hingga-matang tidak lagi diperlukan (109,511) (7,642) (109,511) (7,642) Keuntungan bersih atas pelupusan aset kewangan sedia-untuk-jualan (20,196) (17,082) (20,485) (17,082) Keuntungan bersih atas jualan aset kewangan dipegang-untuk-dagangan (141) (933) (141) (933) Keuntungan bersih atas penjelasan aset kewangan dipegang-hingga-matang (792) (433) (792) (433) Pindahan ke/(dari) rizab penyamaan keuntungan (178,002) 208,300 (178,002) 208,300 Belanja keuntungan atas pembiayaan dijual dengan rekursa kepada Cagamas 104, , , ,199 Inventori dihapuskira Keuntungan operasi sebelum perubahan dalam modal kerja 2,855,630 3,193,769 2,830,662 3,180,311 12

22 PENYATA ALIRAN TUNAI (BERSAMBUNG) Kumpulan RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 (Tambahan)/Kurangan dalam aset operasi: Deposit dan penempatan dengan institusi kewangan (688,406) 3,256,020 (688,422) 3,261,127 Pembiayaan dan pendahuluan (2,831,240) (6,572,041) (2,831,240) (6,572,041) Inventori (7,573) (5,196) - - Penghutang perniagaan (545) (1,063) - - Aset-aset lain 61,468 (300,577) 61,376 (290,636) (610,666) (429,088) (627,624) (421,238) Tambahan/(Kurangan) dalam liabiliti operasi: Deposit dari pelanggan 2,631,763 4,158,916 2,631,763 4,158,916 Deposit dari institusi kewangan 1,420,000 (395,000) 1,420,000 (395,000) Liabiliti-liabiliti lain (244,071) (123,548) (243,106) (134,225) Penjualan pembiayaan dengan rekursa kepada Cagamas (1,747,764) (242,291) (1,747,764) (242,291) Pemiutang perniagaan Tunai hasil daripada operasi 1,449,428 2,969,449 1,433,269 2,966,162 Cukai pendapatan dibayar (202,965) (249,596) (197,215) (247,021) Cukai pendapatan dikembalikan 10,000-10,000 - Zakat dibayar (41,592) (40,953) (41,410) (40,653) Bayaran untuk manfaat persaraan (105,693) (100,950) (105,693) (100,950) Tunai bersih hasil daripada aktiviti operasi 1,109,178 2,577,950 1,098,951 2,577,538 ALIRAN TUNAI DARI/(DIGUNAKAN DALAM) AKTIVITI-AKTIVITI PELABURAN Pembelian aset kewangan dipegang-untuk-dagangan (380,000) (570,000) (380,000) (570,000) Terimaan dari jualan aset kewangan dipegang-untuk-dagangan 380, , , ,295 Pembelian aset kewangan sedia-untuk-jualan (1,933,475) (3,762,454) (1,933,430) (3,762,454) Terimaan dari jualan aset kewangan sedia-untuk-jualan 1,092,047 4,875,023 1,092,047 4,874,208 Pembelian aset kewangan dipegang-hingga-matang (2,756,870) (8,464,480) (2,756,870) (8,464,480) Terimaan dari pelupusan aset kewangan dipegang-hingga-matang 946,680 2,987, ,680 2,987,425 Terimaan dari pelupusan pelaburan hartanah - 1,270-1,270 Tambahan pelaburan hartanah (40) (1,432) - - Pembelian hartanah dan peralatan (315,385) (253,851) (307,059) (248,511) Terimaan dari pelupusan hartanah dan peralatan Tunai bersih digunakan dalam aktiviti pelaburan (2,966,714) (4,606,679) (2,958,217) (4,601,247) 13

23 PENYATA ALIRAN TUNAI (BERSAMBUNG) Kumpulan Nota RM'000 RM'000 RM'000 RM'000 ALIRAN TUNAI DARI/(DIGUNAKAN DALAM) AKTIVITI-AKTIVITI PEMBIAYAAN Terimaan dari terbitan syer kepada anggota 54, ,816 54, ,816 Dividen dibayar (440,740) (329,094) (440,740) (329,094) Dana diterima daripada kerajaan 97,868 73,279 97,868 73,279 Terimaan dari terbitan sekuriti hutang 500,000 1,000, ,000 1,000,000 Bayaran balik dari terbitan sekuriti hutang (40,488) - (40,488) - Bayaran balik pembiayaan dari institusi kewangan lain (6,165) (5,867) - - Tunai bersih dari aktiviti pembiayaan 164,830 1,148, ,995 1,154,001 (Kurangan) bersih dalam tunai dan setara tunai (1,692,706) (880,595) (1,688,271) (869,708) Tunai dan setara tunai pada permulaan tahun 3,594,854 4,475,449 3,593,936 4,463,644 Tunai dan setara tunai pada akhir tahun 5 1,902,148 3,594,854 1,905,665 3,593,936 14

24 1. MAKLUMAT AM telah ditubuhkan di bawah Akta Koperasi 1993 dengan alamat pejabat berdaftar di Tingkat 3, Bangunan Rakyat, Jalan Tangsi, Peti Surat 11024, Kuala Lumpur. Kegiatan-kegiatan utama adalah sebagai sebuah koperasi yang menjalankan aktiviti perbankan berlandaskan prinsip Syariah melalui pengambilan deposit dan pemberian perkhidmatan kewangan untuk keperluan runcit dan komersil. Kegiatan-kegiatan utama bagi subsidiari-subsidiari adalah seperti yang dinyatakan dalam Nota 14. Tiada sebarang perubahan ketara dalam kegiatan-kegiatan utama dan subsidiari-subisidari pada tahun kewangan semasa. Bagi tahun berakhir 31 Disember 2013, cawangan Rakyat berjumlah 145 (2012: 140) 2. DASAR PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN Penyata kewangan telah disediakan menurut peruntukan-peruntukan Akta Kerjasama Rakyat Malaysia Berhad (Peruntukan Khas) 1978, Akta Koperasi 1993, Akta Institusi Kewangan Pembangunan 2002 (Akta 618) serta Piawaian Pelaporan Kewangan ( MFRS ) di Malaysia dengan pengubahsuaian dibuat berdasarkan panduan-panduan / pekeliling-pekeliling yang dikeluarkan oleh Negara Malaysia (BNM) mengikut hukum-hukum syarak bagi operasi yang berlandaskan Syariah serta Piawaian Pelaporan Kewangan Antarabangsa ( IFRS ). Penyata-penyata kewangan bagi subsidiari-subsidiari telah disediakan menurut MFRS, IFRS dan peruntukan-peruntukan Akta Syarikat, Penyata kewangan ini dinyatakan dalam Ringgit Malaysia ( RM ) dan digenapkan kepada ribuan terhampir ( 000 ) kecuali dinyatakan sebaliknya. MFRS baru dan pindaan yang melibatkan jumlah yang dilaporkan dan/atau didedahkan di dalam penyata kewangan Pada tahun semasa, Kumpulan dan telah mengguna pakai beberapa MFRS baru dan terpinda yang dikeluarkan oleh Lembaga Piawaian Perakaunan Malaysia ( MASB ) yang telah berkuat kuasa secara mandatori bagi tahun perakaunan bermula pada atau selepas 1 Januari

25 2. DASAR PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN (BERSAMBUNG) Pindaan kepada MFRS 7 Pendedahan: Offset Aset Kewangan dan Liabiliti Kewangan Kumpulan dan telah mengguna pakai pindaan kepada MFRS 7 Pendedahan - Offset Aset Kewangan dan Liabiliti Kewangan buat kali pertama pada tahun semasa. Pindaan tersebut menghendaki agar entiti mendedahkan maklumat tentang hak offset dan perjanjian yang berkaitan (seperti syarat-syarat posting cagaran) untuk instrumen kewangan di bawah persetujuan induk offset atau perjanjian yang sama. Pindaan tersebut telah dibuat secara retrospektif. Memandangkan Kumpulan dan tidak mempunyai perjanjian offset, aplikasi pindaan tersebut tidak mempunyai impak yang material ke atas pendedahan atau ke atas jumlah yang diiktiraf di dalam penyata kewangan. MFRS 13: Penilaian Nilai Saksama Kumpulan dan mengguna pakai MFRS 13 buat kali pertama dalam tahun semasa. MFRS 13 adalah sumber utama panduan bagi penilaian nilai saksama dan pendedahan ke atas penilaian nilai saksama. Skop MFRS 13 adalah luas, syarat penilaian nilai saksama MFRS 13 adalah terpakai bagi kedua-dua item instrumen kewangan dan instrumen bukan kewangan dan MFRS yang lain menetapkan atau membenarkan penilaian nilai saksama dan pendedahan mengenai penilaian nilai saksama, kecuali bagi transaksi bayaran berasaskan saham di bawah skop MFRS 117 Pajakan, dan penilaian yang mempunyai persamaan kepada nilai saksama tetapi bukan pada nilai saksama (contohnya nilai boleh realis bagi tujuan penilaian inventori atau nilai boleh guna untuk tujuan taksiran penjejasan). MFRS 13 mentakrifkan nilai saksama sebagai harga yang akan diterima untuk menjual aset atau dibayar untuk memindahkan liabiliti dalam keadaan transaksi yang teratur (atau yang paling mempunyai kelebihan) pada tarikh penilaian mengikut keadaan pasaran semasa. Nilai saksama di bawah MFRS 13 ialah harga pemindahan tanpa mengira samada harga tersebut boleh diperhati atau boleh dianggarkan menggunakan teknik penilaian lain. MFRS 13 juga menetapkan syarat pendedahan yang terperinci. MFRS 13 menetapkan aplikasinya secara prospektif mulai 1 Januari Sehubungan itu, peruntukan spesifik transisi telah dibenarkan seolah-olah entiti tidak perlu mengguna pakai syarat pendedahan yang digariskan dalam piawaian iaitu dalam bentuk maklumat perbandingan bagi tempoh sebelum aplikasi awal piawaian tersebut. Selaras dengan peruntukan transisi ini, Kumpulan dan tidak membuat sebarang pendedahan yang diperlukan dalam MFRS 13 bagi tempoh perbandingan Selain daripada pendedahan tambahan, aplikasi MFRS 13 tidak mempunyai impak yang material ke atas jumlah yang diiktiraf di dalam penyata kewangan. 16

26 2. DASAR PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN (BERSAMBUNG) MFRS baru dan pindaan yang melibatkan jumlah yang dilaporkan dan/atau didedahkan di dalam penyata kewangan (bersamb.) Pindaan kepada MFRS 101: Pendedahan Item Pendapatan Komprehensif Lain Kumpulan dan telah mengguna pakai pindaan MFRS 101 Pendedahan Item Pendapatan Komprehensif Lain buat kali pertama dalam tahun semasa. Pindaan tersebut memperkenalkan terminologi baru yang tidak mandatori penggunaannya bagi penyata pendapatan komprehensif dan penyata pendapatan. Di bawah pindaan MFRS 101, penyata pendapatan komprehensif telah dinamakan semula sebagai penyata untung rugi dan pendapatan komprehensif lain dan penyata pendapatan telah dinamakan sebagai penyata untung rugi. Pindaan kepada MFRS 101 mengekalkan pilihan untuk menunjukkan untung rugi dan pendapatan komprehensif lain sama ada di dalam satu penyata atau di dalam dua penyata berasingan tetapi bersambung. Walau bagaimanapun, pindaan MFRS 101 menghendaki item pendapatan komprehensif lain dikumpulkan kepada dua kategori di dalam pendapatan komprehensif lain: (a) item yang tidak akan diklasifikasi semula dalam untung rugi dan (b) item yang berkemungkinan akan diklasifikasi semula dalam untung rugi apabila syarat tertentu dipenuhi. Cukai pendapatan bagi pendapatan komprehensif lain dikehendaki untuk diperuntukkan atas asas yang sama - pindaan tersebut tidak mengubah pilihan untuk pendedahan item pendapatan komprehensif lain sama ada sebelum cukai atau bersih selepas cukai. Pindaan tersebut telah diguna pakai secara retrospektif, dan pendedahan item pendapatan komprehensif lain telah diubahsuai untuk menunjukkan perubahan tersebut. Selain daripada perubahan di atas, penggunaan pindaan MFRS 101 tidak memberi impak ke atas untung rugi, pendapatan komprehensif lain dan jumlah pendapatan komprehensif. Pindaan kepada MFRS 101 Pendedahan Penyata Kewangan (sebagai sebahagian Penambahbaikan Tahunan ke atas Kitaran MFRS yang dikeluarkan pada Julai 2012) Penambahbaikan Tahunan ke atas MFRS telah menyebabkan beberapa pindaan kepada MFRS. Pindaan yang relevan kepada Kumpulan dan ialah pindaan kepada MFRS 101 berkenaan penyata kedudukan kewangan pada permulaan tempoh sebelum (penyata kedudukan kewangan ketiga) dan nota berkaitan yang perlu didedahkan. Pindaan tersebut menggariskan penyata kedudukan kewangan ruangan ketiga adalah dikehendaki apabila (a) entiti mengguna pakai polisi perakaunan secara retrospektif, atau melakukan penyataan semula secara retrospektif atau pengkelasan semula item di dalam penyata kewangan, dan (b) aplikasi secara retrospektif, penyataan semula atau pengkelasan semula mempunyai kesan material ke atas maklumat di dalam penyata kedudukan kewangan ruangan ketiga. Pindaan tersebut juga menggariskan yang nota berkaitan adalah tidak diperlukan bersama dengan penyata kedudukan kewangan ruangan ketiga. Pada tahun semasa, Kumpulan dan telah mengguna pakai beberapa MFRS baru dan pindaan (lihat penerangan di atas), yang menyebabkan kesan material ke atas maklumat di dalam penyata kedudukan kewangan disatukan pada 1 Januari Selaras dengan pindaan kepada MFRS 101, Kumpulan telah mendedahkan penyata kedudukan kewangan ruangan ketiga pada 1 Januari 2012 tanpa nota yang berkaitan kecuali syarat pendedahan bagi MFRS 108 Polisi Perakaunan, Perubahan di dalam Anggaran Perakaunan dan Kesilapan seperti yang dinyatakan di dalam Nota

27 2. DASAR PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN (BERSAMBUNG) MFRS 119 Manfaat Warga Kerja (IAS 19 seperti yang dipinda pada Jun 2011) Pada tahun semasa, Kumpulan dan telah mengguna pakai MFRS 119 Manfaat Warga Kerja (IAS 19 seperti yang dipinda pada Jun 2011) dan pindaan seterusnya yang berkaitan buat kali pertama. MFRS 119 (IAS 19 seperti yang dipinda pada Jun 2011) mengubah perakaunan bagi pelan manfaat tertakrif dan manfaat pemberhentian. Perubahan yang paling signifikan berkait dengan perakaunan untuk perubahan dalam obligasi manfaat tertakrif dan aset pelan. Ia menghendaki pengiktirafan ke atas perubahan pada obligasi manfaat tertakrif dan pada nilai saksama bagi aset pelan apabila berlaku, dan menghapuskan pendekatan koridor yang dibenarkan di bawah versi MFRS 119 sebelumnya dan mempercepatkan pengiktirafan kos perkhidmatan terdahulu. Semua untung dan rugi aktuari diiktiraf serta-merta melalui pendapatan komprehensif lain bagi aset dan liabiliti bersih persaraan diiktiraf di dalam penyata kedudukan kewangan untuk menunjukkan nilai penuh lebihan atau kurangan pelan. Selain itu, kos kewangan dan jangkaan pulangan atas aset pelan yang dipakai di dalam versi terdahulu MFRS 119 telah digantikan dengan jumlah untung bersih di bawah MFRS 119 (IAS 19 seperti yang dipinda pada Jun 2011), yang dikira dengan menggunakan kadar diskaun ke atas aset atau liabiliti bersih manfaat tertakrif. Perubahan ini memberi impak ke atas jumlah yang diiktiraf di dalam untung rugi dan pendapatan komprehensif lain pada tahun sebelum seperti yang ditunjukkan di dalam Nota 44. Tambahan pula, MFRS 119 (IAS 19 seperti yang dipinda pada Jun 2011) memperkenalkan beberapa perubahan pada pendedahan kos manfaat tertakrif termasuk pendedahan yang lebih terperinci. Piawaian dan Interpretasi IC yang dikeluarkan tetapi belum berkuat kuasa Pengarah menjangka yang Piawaian dan Interpretasi IC berikut akan diguna pakai di dalam penyata kewangan tahunan Kumpulan dan apabila ia berkuat kuasa dan penggunaan Piawaian dan Interpretasi IC ini tidak akan mempunyai impak yang material ke atas penyata kewangan Kumpulan dan di dalam tempoh permulaan penggunaan, kecuali seperti berikut: MFRS 9: Instrumen Kewangan (IFRS 9 dikeluarkan oleh IASB pada November 2009) 1 MFRS 9: Instrumen Kewangan (IFRS 9 dikeluarkan oleh IASB pada Oktober 2010) 1 Interpretasi IC 21: Levi 2 Pindaan ke atas MFRS 9 dan MFRS 7: Tarikh Berkuat kuasa Mandatori MFRS 9 (IFRS 9 dikeluarkan oleh IASB pada November 2009 dan Oktober 2010) dan Pendedahan Transisi 1 Pindaan ke atas MFRS 10, MFRS 12 dan MFRS 127: Entiti Pelaburan 2 Pindaan ke atas MFRS 132: Instrumen Kewangan: Pendedahan (Pindaan berkaitan Offset Offsetting Aset Kewangan dan Liabiliti Kewangan) 2 Pindaan ke atas MFRS 136: Penjejasan Aset (Pindaan berkaitan Pendedahan Jumlah Boleh Diperoleh bagi Aset Bukan Kewangan) 2 18

28 2. DASAR PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN (BERSAMBUNG) Piawaian dan Interpretasi IC yang dikeluarkan tetapi belum berkuat kuasa (bersamb.) Pindaan ke atas MFRS 139: Instrumen Kewangan: Pengiktirafan dan Penilaian (Pindaan berkaitan Novasi Derivatif dan Sambungan Perakaunan Hedge) 2 1 Berkuat kuasa bagi tempoh tahunan bermula pada atau selepas 1 Januari 2015 berbanding 1 Januari 2013 serta-merta selepas pengeluaran Pindaan MFRS 9 (IFRS yang dikeluarkan oleh IASB pada November 2009 dan Oktober 2010) dan MFRS 7 berkaitan Tarikh Kuat kuasa Mandatori bagi MFRS 9 dan Pendedahan Transisi pada 1 Mac Berkuat kuasa bagi tempoh tahunan bermula pada atau selepas 1 Januari 2014 MFRS 9 dan Pindaan berkaitan Tarikh Kuat kuasa Mandatori MFRS 9 dan Pendedahan Transisi MFRS 9 (IFRS 9 dikeluarkan oleh IASB pada November 2009) memperkenalkan syarat baru bagi pengkelasan semula dan penilaian aset kewangan. MFRS 9 (IFRS 9 dikeluarkan oleh IASB pada Oktober 2010) memasukkan syarat bagi pengkelasan semula dan penilaian liabiliti kewangan dan bagi penyahiktirafan. Pindaan kepada MFRS 9 (IFRS 9 dikeluarkan oleh IASB pada November 2009 dan Oktober 2010) ( MFRS 9 ) berkaitan dengan Tarikh Kuat kuasa Mandatori MFRS 9 dan Pendedahan Transisi yang berkuat kuasa serta-merta pada tarikh terbitan 1 Mac 2012 telah meminda tarikh kuat kuasa mandatori MFRS 9 kepada tempoh tahunan bermula pada atau selepas 1 Januari 2015 bukan pada atau selepas 1 Januari 2013, dengan penggunaan awal masih dibenarkan dan telah mengubahsuai pelepasan daripada penyataan semula bagi tempoh sebelum. MFRS 7 yang juga telah dipinda selaras dengan terbitan pindaan-pindaan di atas memperkenalkan syarat pendedahan baru sama ada dibenarkan atau dikehendaki atas dasar tarikh penggunaan oleh entiti dan sama ada entiti memilih untuk menyatakan semula tempoh terdahulu. Syarat-syarat utama MFRS 9: Semua aset kewangan di dalam skop MFRS 139 Instrumen Kewangan: Pengiktirafan dan Penilaian dikehendaki untuk dinilai kemudiannya pada kos dilunaskan atau nilai saksama. Secara spesifik, pelaburan hutang yang dipegang di dalam model perniagaan yang objektifnya adalah untuk memperoleh aliran tunai dari kontrak, dan yang mempunyai aliran tunai dari kontrak yang hanya merupakan bayaran prinsipal dan faedah atas tunggakan baki prinsipal adalah diukur secara amnya pada kos terlunas pada akhir tempoh perakaunan seterusnya. Semua pelaburan hutang lain dan pelaburan ekuiti adalah diukur pada nilai saksama pada akhir tempoh perakaunan seterusnya. Selain itu, di bawah MFRS 9, entiti boleh membuat pilihan yang tidak boleh ditarik balik untuk mendedahkan perubahan seterusnya pada nilai saksama bagi instrumen ekuiti (yang tidak dipegang untuk dagangan) di dalam pendapatan komprehensif lain, dengan hanya pendapatan dividen pada amnya diiktiraf di dalam untung rugi. 19

29 2. DASAR PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN (BERSAMBUNG) Piawaian dan Interpretasi IC yang dikeluarkan tetapi belum berkuat kuasa (bersamb.) MFRS 9 dan Pindaan berkaitan Tarikh Kuat kuasa Mandatori MFRS 9 dan Pendedahan Transisi (bersamb.) Syarat-syarat utama MFRS 9 (bersamb.): Berkenaan dengan penilaian liabiliti kewangan yang ditetapkan pada nilai saksama melalui untung rugi, MFRS 9 menghendaki jumlah perubahan di dalam nilai saksama liabiliti kewangan yang boleh dinisbahkan kepada perubahan di dalam risiko kredit liabiliti tersebut, ditunjukkan di dalam pendapatan komprehensif lain, melainkan pengiktirafan bagi kesan perubahan di dalam liabiliti risiko kredit di dalam pendapatan komprehensif lain akan menghasilkan atau memperbesarkan ketidaksuaian perakaunan di dalam untung rugi. Perubahan di dalam nilai saksama yang boleh dinisbahkan kepada risiko kredit liabiliti kewangan tidak seterusnya diklasifikasi semula ke untung rugi. Sebelum ini, di bawah MFRS 139, kesemua jumlah perubahan di dalam nilai saksama liabiliti kewangan yang ditetapkan pada nilai saksama melalui untung rugi telah ditunjukkan di dalam untung rugi. Pengarah menjangkakan penggunaan MFRS 9 pada masa hadapan mungkin mempunyai impak signifikan ke atas jumlah yang dilaporkan di dalam aset kewangan dan liabiliti kewangan Kumpulan dan (contohnya pelaburan di dalam sekuriti yang pada masa ini diukur pada nilai saksama pada akhir tempoh pelaporan berikutnya, dan perubahan pada nilai saksama diiktiraf di dalam untung rugi). Bagaimanapun, ianya tidak praktikal untuk memberikan anggaran yang munasabah ke atas kesan MFRS 9 sehingga semakan terperinci dilengkapkan. Pindaan kepada MFRS 10, MFRS 12 dan MFRS 127 Entiti Pelaburan Pindaan kepada MFRS 10 mendefinisikan entiti pelaburan dan menghendaki entiti pelaporan yang memenuhi definisi entiti pelaburan untuk tidak menyatukan syarikat subsidiarinya tetapi sebaliknya untuk menilai subsidiari pada nilai saksama melalui untung rugi di dalam penyata kewangan disatukan dan berasingan. Untuk layak sebagai entiti pelaburan, entiti pelaporan dikehendaki untuk: memperoleh dana daripada satu atau lebih pelabur untuk tujuan memberikan perkhidmatan pengurusan pelaburan; memberi komitmen kepada pelabur yang tujuan perniagaannya adalah untuk melabur dana hanya untuk pulangan daripada kenaikan nilai modal, pendapatan pelaburan, atau kedua-duanya; dan mengukur dan menilai pencapaian secara menyeluruh semua pelaburannya pada asas nilai saksama Pindaan berikutnya telah dibuat kepada MFRS 12 dan MFRS 127 untuk memperkenalkan syarat pendedahan baru untuk entiti pelaburan. 20

30 2. DASAR PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN (BERSAMBUNG) Piawaian dan Interpretasi IC yang dikeluarkan tetapi belum berkuat kuasa (bersamb.) Pindaan kepada MFRS 10, MFRS 12 dan MFRS 127 Entiti Pelaburan (bersamb.) Pengarah tidak menjangkakan pindaan entiti pelaburan ini akan memberi sebarang kesan ke atas penyata kewangan disatukan Kumpulan memandangkan bukan entiti pelaburan. Pindaan kepada MFRS 132 Offset Aset Kewangan dan Liabiliti Kewangan Pindaan kepada MFRS 132 menjelaskan syarat berkaitan offset aset kewangan dan liabiliti kewangan. Secara spesifik, pindaan tersebut menjelaskan maksud pada masa ini dari segi perundangan mempunyai hak untuk menguatkuasakan set-off dan realisasi dan penjelasan secara serentak. Pengarah tidak menjangkakan penggunaan pindaan ini kepada MFRS 132 akan memberi impak signifikan atas penyata kewangan Kumpulan dan memandangkan Kumpulan dan tidak mempunyai aset kewangan dan liabiliti kewangan yang layak untuk offset. 3. DASAR-DASAR PERAKAUNAN PENTING 3.1 Asas perakaunan Penyata kewangan Kumpulan dan telah disediakan mengikut asas kos sejarah, kecuali bagi aset bukan semasa tertentu dan instrumen kewangan yang diukur pada jumlah dinilai semula atau nilai saksama, seperti yang dijelaskan dalam dasar perakaunan berikutnya. Kos sejarah umumnya adalah berdasarkan nilai saksama pertimbangan yang terlibat dalam pertukaran untuk aset. Nilai saksama ialah harga yang akan diterima untuk menjual aset atau dibayar untuk memindahkan liabiliti di dalam transaksi yang teratur antara peserta pasaran pada tarikh penilaian, tanpa mengira samada harga tersebut boleh diperhati atau boleh dianggar menggunakan teknik penilain lain. Dalam menganggarkan nilai saksama aset atau liabiliti, Kumpulan mengambil kira karakter aset atau liabiliti jika peserta pasaran akan mengambil kira karakter tersebut apabila memberikan harga aset atau liabiliti pada tarikh penilaian. Nilai saksama untuk penilaian dan/atau untuk tujuan pendedahan di dalam penyata kewangan disatukan ditetapkan atas dasar tersebut, kecuali untuk transaksi bayaran berasaskan saham di bawah skop MFRS 2, transaksi pajakan di bawah skop MFRS 117, dan penilaian yang mempunyai persamaan kepada nilai saksama tetap bukan pada nilai saksama, seperti nilai bersih boleh realis di bawah MFRS 102 atau nilai digunakan di bawah MFRS

31 3. DASAR-DASAR PERAKAUNAN PENTING (BERSAMBUNG) 3.1 Asas perakaunan (bersamb.) Tambahan pula, untuk tujuan pelaporan, penilaian nilai saksama dikategorikan kepada Tahap 1, 2 dan 3 berdasarkan tahap input kepada penilaian nilai saksama yang boleh diperhatikan dan signifikan input kepada penilaian nilai saksama pada keseluruhannya, yang diterangkan seperti berikut: Tahap 1 input adalah harga tersenarai (tidak dipinda) di dalam pasaran aktif untuk aset yang sama atau liabiliti boleh diakses oleh entiti pada tarikh penilaian; Tahap 2 input adalah input, selain daripada harga tersenarai yang termasuk di dalam Tahap 1, yang boleh diperhatikan untuk aset atau liabiliti, sama ada secara langsung atau tidak langsung; dan Tahap 3 input yang tidak boleh diperhatikan untuk aset dan liabiliti Dasar perakaunan utama yang dibentangkan adalah seperti di bawah. 3.2 Subsidiari dan asas penyatuan Penyata kewangan yang disatukan merangkumi penyata kewangan dan entiti (termasuk entiti tujuan khas) yang dikawal oleh (anak-anak syarikatnya). Kawalan diperoleh apabila mempunyai kuasa ke atas entiti yang dilabur, terdedah, atau mempunyai hak, kepada beebrapa pulangan daripada penglibatannya dengan entiti yang dilabur, dan mempunyai kebolehan untuk menggunakan kuasanya bagi mendapatkan pulangannya. menilai semula sama ada ia menguasai entiti yang dilabur jika fakta dan keadaan menunjukkan terdapat perubahan kepada satu atau lebih daripada tiga elemen kuasa yang dinyatakan di atas. Apabila mempunyai kurang daripada hak mengundi majoriti atas entiti yang dilabur, ia mempunyai kuasa atas entiti yang dilabur apabila hak mengundi adalah mencukupi untuk memberikannya kebolehan secara praktikal bagi mengarahkan aktiviti yang relevan dengan entiti yang dilabur secara unilateral. mengambil kira semua fakta dan keadaan yang relevan dalam menilai sama ada hak mengundi di dalam entiti yang dilabur adalah mencukupi untuk memberikannya kuasa, termasuk: saiz pegangan atas hak mengundi berbanding kepada saiz dan sebaran pegangan pemegang undi yang lain; potensi hak mengundi yang dipegang oleh, pemegang undi yang lain atau pihak lain; hak yang timbul daripada persetujuan kontrak yang lain; dan sebarang fakta dan keadaan tambahan yang menunjukkan yang mempunyai, atau tidak mempunyai, kebolehan pada masa ini bagi mengarahkan aktiviti yang relevan apabila keputusan perlu dibuat, termasuk corak undian pada mesyuarat pemegang saham yang lepas. 22

32 3. DASAR-DASAR PERAKAUNAN PENTING (BERSAMBUNG) 3.2 Subsidiari dan asas penyatuan (bersamb.) Penyatuan subsidiari bermula apabila memperoleh kuasa atas subsidiari dan berhenti apabila kehilangan kuasa atas subsidiari. Secara spesifik, pendapatan dan perbelanjaan subsidiari yang diambil alih atau yang dijual pada tahun semasa adalah dimasukkan di dalam untung rugi dan pendapatan komprehensif lain dari tarikh memperoleh kuasa sehingga tarikh apabila berhenti menguasai subsidiari. Untung rugi dan setiap komponen pendapatan komprehensif lain adalah dinisbahkan kepada pemilik dan kepada kepentingan bukan kawalan. Jumlah pendapatan komprehensif subsidiari adalah dinisbahkan kepada dan kepada kepentingan bukan kawalan walaupun jika ianya menyebabkan kepentingan bukan kawalan mempunyai baki defisit. Apabila perlu, pelarasan dibuat kepada penyata kewangan subsidiari untuk menyamakan polisi perakaunan mereka selaras dengan polisi yang digunakan oleh syarikat lain di dalam Kumpulan. Jika perlu, pelarasan dibuat kepada penyata kewangan syarikat-syarikat subsidiari dengan membawa dasar-dasar perakaunan bersesuaian dengan apa yang digunakan oleh ahli-ahli lain Kumpulan. Semua urusniaga antara kumpulan, baki, pendapatan dan perbelanjaan dihapuskan sepenuhnya semasa penyatuan. Perubahan dalam kepentingan pemilikan Kumpulan dalam syarikat-syarikat subsidiari yang tidak mengakibatkan Kumpulan kehilangan kawalan diambilkira sebagai urusniaga ekuiti. Amaun bawaan kepentingan Kumpulan dan kepentingan bukan kawalan dilaraskan untuk mencerminkan perubahan dalam kepentingan relatif dalam syarikat-syarikat subsidiari. Sebarang perbezaan antara amaun yang mana kepentingan bukan kawalan dilaraskan dan nilai saksama pertimbangan yang dibayar atau diterima diiktiraf secara langsung dalam ekuiti dikaitkan kepada pemilikan. Apabila Kumpulan kehilangan kawalan subsidiari, keuntungan atau kerugian diiktiraf dalam untung rugi dan dikira sebagai perbezaan antara (i) agregat nilai saksama pertimbangan yang diterima dan nilai saksama sebarang kepentingan tertangguh dan (ii) amaun bawaan aset sebelumnya (termasuk muhibah), dan liabiliti syarikat subsidiari dan apa-apa kepentingan bukan kawalan. Apabila aset subsidiari tersebut dibawa pada jumlah dinilai semula atau nilai saksama dan keuntungan atau kerugian terkumpul yang berkaitan telah diiktiraf sebagai pendapatan komprehensif lain dan terkumpul dalam ekuiti, jumlah yang sebelumnya diiktiraf sebagai pendapatan komprehensif lain dan diambilkira seolah-olah Kumpulan telah melupuskan aset berkenaan (iaitu dikelaskan semula sebagai untung rugi atau dipindahkan terus kepada pendapatan tertahan seperti yang dinyatakan oleh piawaian berkenaan). Nilai saksama bagi apaapa pelaburan yang disimpan oleh subsidiari terdahulu pada tarikh apabila kawalan hilang dianggap sebagai nilai saksama pada pengiktirafan permulaan bagi perakaunan berikutnya di bawah MFRS 139 Instrumen Kewangan: Pengiktirafan dan Pengukuran atau, apabila berkenaan, kos pada pengiktirafan awal pelaburan dalam entiti bersekutu atau entiti dikawal secara bersama. 23

33 3. DASAR-DASAR PERAKAUNAN PENTING (BERSAMBUNG) 3.2 Subsidiari dan asas penyatuan (bersamb.) Pelaburan dalam syarikat-syarikat subsidiari yang dihapuskan semasa penyatuan, dinyatakan pada kos ditolak kerugian penjejasan, jika ada, dalam penyata kewangan yang berasingan. 3.3 Penggabungan perniagaan Pengambilalihan anak-anak syarikat dan syarikat-syarikat perniagaan diambilkira dalam menggunakan kaedah pengambilalihan. Pertimbangan yang dipindahkan dalam penggabungan perniagaan diukur pada nilai saksama yang dikira sebagai jumlah daripada tarikh pengambilalihan nilai saksama aset yang dipindahkan oleh Kumpulan, liabiliti yang ditanggung oleh Kumpulan kepada pemilik terdahulu yang diambilalih dan instrumen ekuiti yang diterbitkan oleh Kumpulan dalam pertukaran untuk kawalan diambilalih. Kos berkaitan pengambilalihan diiktiraf dalam untung atau rugi apabila ditanggung. Pada tarikh pengambilalihan, aset dikenalpasti dan liabiliti yang diambilalih diiktiraf pada nilai saksama, kecuali bahawa: aset cukai tertunda atau liabiliti dan aset atau liabiliti yang berkaitan dengan pengaturan manfaat pekerja diiktiraf dan diukur masing-masing melalui MFRS 112 Cukai Pendapatan dan MFRS 119 Manfaat Pekerja; liabiliti atau instrumen ekuiti yang berkaitan dengan perkiraan pembayaran berasaskan saham perkiraan pembayaran diambilalih atau berasaskan saham Kumpulan telah dimeterai untuk menggantikan pengaturan bayaran berasaskan saham diambilalih diukur mengikut MFRS 2 Pembayaran berasaskan saham pada tarikh pengambilalihan; aset (atau pelupusan kumpulan) yang dikelaskan sebagai dipegang untuk jualan mengikut MFRS 5 Aset Bukan Semasa Dipegang untuk Jualan dan Operasi Tidak Disambung diukur mengikut piawaian berkenaan. Muhibah adalah diukur sebagai lebihan jumlah pertimbangan yang dipindahkan, apa-apa amaun kepentingan bukan kawalan semasa diambilalih, dan nilai saksama kepentingan ekuiti pemeroleh yang sebelum ini diambilalih (jika ada) ke atas amaun bersih pengambilalihan nilai pada tarikh jumlah aset dikenalpasti diambilalih dan liabiliti yang ditanggung. Jika, selepas penilaian semula, jumlah bersih pengambilalihan-tarikh aset dikenalpasti diambilalih dan liabiliti yang ditanggung melebihi jumlah pertimbangan yang dipindahkan, apa-apa amaun kepentingan bukan kawalan yang diambilalih dan nilai saksama ekuiti pemerolehan yang sebelum ini mempunyai kepentingan dalam syarikat yang diambilalih (jika ada), lebihan tersebut diiktiraf serta-merta dalam untung atau rugi sebagai keuntungan tawaran pembelian. 24

34 3. DASAR-DASAR PERAKAUNAN PENTING (BERSAMBUNG) 3.3 Penggabungan perniagaan (bersamb.) Kepentingan bukan kawalan adalah kepentingan pemilikan yang hadir dan melayakkan pemegangnya untuk berkongsi satu kadar aset bersih entiti sekiranya berlaku pembubaran yang mungkin pada mulanya diukur sama ada pada nilai saksama atau mengikut bahagian bersekadar dengan kepentingan bukan kawalan melalui jumlah yang diiktiraf daripada aset bersih yang boleh dikenalpasti. Asas pilihan pengukuran dibuat berdasarkan transaksi-transaksi. Lain-lain jenis kepentingan bukan kawalan diukur pada nilai saksama atau, apabila berkenaan, atas dasar yang dinyatakan dalam piawaian lain. Jika pertimbangan yang dipindahkan oleh Kumpulan dalam penggabungan perniagaan termasuk aset atau liabiliti yang terhasil daripada pengaturan kontinjen, pertimbangan kontinjen diukur pada nilai saksama semasa tarikh pengambilalihan. Perubahan dalam nilai saksama pertimbangan kontinjen yang layak ke atas pelarasan tempoh pengukuran diselaraskan secara retrospektif, dengan pelarasan yang sepadan terhadap muhibah. Pelarasan tempoh pengukuran adalah pelarasan yang timbul daripada maklumat tambahan yang diperoleh semasa "tempoh pengukuran" (yang tidak boleh melebihi satu tahun dari tarikh pengambilalihan) mengenai fakta dan keadaan yang wujud pada tarikh pengambilalihan. Perakaunan yang berikutnya bagi perubahan dalam nilai saksama pertimbangan luar jangka yang tidak layak sebagai pelarasan tempoh pengukuran bergantung kepada bagaimana pertimbangan kontijen diklasifikasikan. Pertimbangan kontinjen yang diklasifikasikan sebagai ekuiti tidak diukur semula pada tarikh laporan berikutnya dan penyelesaian berikutnya adalah diambilkira dalam ekuiti. Pertimbangan kontinjen yang diklasifikasikan sebagai aset atau liabiliti diukur semula pada tarikh pelaporan berikutnya selaras dengan MFRS 137 Peruntukan, Liabiliti Luarjangka dan Aset Luarjangka, sebagaimana yang sesuai, dengan keuntungan atau kerugian sepadan yang diiktiraf dalam untung rugi. Jika kepentingan ekuiti dimana kombinasi perniagaan dicapai secara berperingkat-peringkat, Kumpulan sebelumnya telah memegang kepentingan ekuti akan diukur semula pada nilai saksama mengikut tarikh pengambilalihan tersebut (iaitu tarikh apabila Kumpulan mencapai kawalan) dan keuntungan atau kerugian yang terhasil, jika ada, diiktiraf dalam untung rugi. Jumlah yang timbul daripada kepentingan yang diambilalih sebelum tarikh pengambilalihan dimana sebelum ini telah diiktiraf dalam pendapatan komprehensif lain diklasifikasikan kepada untung atau rugi, di mana keadaan itu akan menjadi sesuai jika kepentingan itu telah dilupuskan. Jika permulaan perakaunan bagi penggabungan perniagaan adalah tidak lengkap menjelang akhir tempoh pelaporan di mana gabungan itu berlaku, Kumpulan melaporkan jumlah sementara bagi barangan yang perakaunannya adalah lengkap. Jumlah sementara diselaraskan dalam tempoh pengukuran (seperti di atas), atau aset atau liabiliti tambahan diiktiraf, untuk mencerminkan maklumat baru yang diperolehi tentang fakta dan keadaan yang wujud pada tarikh pengambilalihan itu, jika diketahui, akan menjejaskan amaun yang diiktiraf pada tarikh berkenaan. 25

35 3. DASAR-DASAR PERAKAUNAN PENTING (BERSAMBUNG) 3.4 Muhibah yang disatukan Muhibah yang timbul daripada pengambilalihan perniagaan dinyatakan pada kos seperti yang direkodkan pada tarikh pengambilalihan perniagaan (lihat 3.3 di atas) tolak kerugian penjejasan terkumpul, jika ada. Bagi tujuan pengujian penjejasan nilai, muhibah diperuntukkan kepada setiap unit penjanaan tunai kumpulan (atau kumpulan unit penjanaan tunai) yang dijangka mendapat manfaat daripada sinergi penggabungan. Satu unit penjanaan tunai di mana muhibah telah diperuntukkan diuji untuk penjejasan nilai setiap tahun, atau lebih kerap apabila terdapat tanda yang unit tersebut mungkin terjejas. Jika nilai pulih unit penjanaan tunai adalah kurang daripada amaun yang dibawa, kerugian penjejasan nilai diperuntukkan terlebih dahulu untuk mengurangkan amaun dibawa kepada muhibah yang diperuntukkan kepada unit tersebut dan kemudiannya kepada aset lain mengikut unit pro-rata berdasarkan amaun bawaan setiap aset dalam unit. Sebarang kerugian penjejasan bagi muhibah diiktiraf secara langsung dalam untung rugi dalam penyata (penyata pendapatan / pendapatan komprehensif). Kerugian penjejasan yang diiktiraf bagi muhibah tidak dipelaraskan bagi tempoh berikutnya. Bagi pelupusan unit penjanaan tunai yang berkaitan, amaun muhibah termasuk dalam penentuan keuntungan atau kerugian ke atas pelupusan. 3.5 Instrumen kewangan Aset dan liabiliti kewangan diiktiraf apabila Kumpulan dan menjadi pihak dalam peruntukan kontrak instrumen. Aset kewangan dan liabiliti kewangan awalnya diukur pada nilai saksama. Kos transaksi yang berkaitan secara langsung dengan pemerolehan atau terbitan aset dan liabiliti kewangan (selain daripada aset dan liabiliti kewangan pada nilai saksama melalui untung atau rugi) ditambah atau ditolak daripada nilai saksama aset kewangan atau liabiliti kewangan, sebagaimana yang sesuai, pada pengiktirafan awal. Kos urus niaga yang berkaitan secara langsung kepada pengambilalihan aset atau liabiliti kewangan pada nilai saksama melalui untung rugi diiktiraf serta merta dalam untung rugi. Kaedah kadar keuntungan efektif Kaedah kadar keuntungan efektif adalah kaedah pengiraan kos aset kewangan yang dilunaskan bersama peruntukan keuntungan pendapatan sepanjang tempoh yang berkenaan. Kadar keuntungan efektif ialah kadar diskaun anggaran pulangan tunai masa depan atas jangka hayat aset kewangan atau (yang mana sesuai) pada tempoh masa yang lebih singkat kepada jumlah bersih amaun bawaan pada awal pengiktirafan. 26